Eenheid en waarheid. EERSTE BLAD ZATERDAG 4 JULI 1936 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZL.LAND 50 e JAAUuANG „6. 232 Buitenland. Distributie gebakt in blik. Belangrijkste Nieuws Binnenland Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 44455 Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Ve Zeeuw Abonnementsprijs i2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingen 10.20. Losse nummers 5 cent. Advertcntiön 30 cent per regel. Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel. Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij vooruitbetaling, Onder letter of motto f 0,85. Bij contract belangrijke korting. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. De dringende oproep van D'r H. Golijn om eenheid en saambinding en samen werking die wij gaarne en van harte onderschrijven mag niet worden mis verstaan. De eenheid is een kostelijk goed en als belijders van den Christus is het onze roeping zooveel het mogelijk is de een heid te bewaren en te versterken. Want er is niets wat meer de kracht breekt en de vijanden stof geeft om te juichen dan de onderlinge verdeeldheid en tweedracht van hen, voor wie Christus gebeden heeft, dat zij één zijn. Nu bestaat echter de mogelijkheid, dat het woord van Dr Golijn zou worden mis verstaan en dat er zou komen een zoeken van de eenheid, zelfs ten koste van de waarheid. Pogingen in deze richting worden ook nu wel gedaan. De zucht om de eenheid te bevorderen en te bewaren is dan zoo sterk dat men zonder meer bereid is over allerlei verschilpunten heen te stappen zelfs als het moet ten koste van de waar heid. En de neiging komt dan openbaar om hen die in de eerste plaats willen zoeken de waarheid en die als het moet het gebod stellen boven den vrede, als verbrekers van de eenheid voor te stellen. En dat mag niet. Zelfs niet of zeker niet in een verwarde en gevarenvolle tijd als waarin wij thans leven. Het isi trouwens ook niet zoo, dat het pogen om de fundamenten te versterken en tegen dreigende gevaren te waarschu wen een werk zou zijn voor den „stillen tijd". Het omgekeerde is veeleer het geval. De Gereformeerde belijdenisschriften b.v. zijn geformuleerd in een tijd vol van onrust en beroering. Terwijl de vijand voor de poorten stond en aan allen kant de gevaren dreigden, hebben onze vade ren het aangedurfd een strijd op leven en dood aan te gaan met hen, die de goe de belijdenis van haar kracht zochten te berooven. Het conflict tusschen Groen van Prin- sterer en zijn ethisch-irenische vrienden is niet ontstaan in een tijd van windstilte toen geen gevaren dreigden, maar juist omgekeerd, toen eenheid en samenwer king van alle Christenen ij&eer dan ooit geboden was. En op het oogenblik, dat de strijders voor de toepassing van de Christelijke be ginselen in het staatkundige leven voor een verloren zaak schenen te vechten, heeft Groen niet geaarzeld om zich van het gros zijner vrienden los te maken om kracht te zoeken in isolement, in het on verbiddelijk vasthouden aan eigen be ginsel. Met Et Kuyper, om geen andere voor beelden te noemen, is het niet anders ge gaan. Ér Kuyper begeerde ook de een heid van alle Christenbelijders. En hij was meer dan wie ook overtuigd van de noodzakelijkheid van samenwerking van allen, die Jezus Christus als Heere en Koning beleden. Maar dat heeft hem niet verhinderd de Gereformeerde beginselen uit te dragen, tegen afwijking daarvan te waarschuwen, ook al verwekte dat tegen stand en al bleef wrijving en misverstand niet uit. Hij heeft het aangedurfd het werk door Calvijn begonnen, voort te zetten op den door Calvijn gelegden grondslag voort te bouwen en de lijnen door Calvijn aan gegeven verder door te trekken in ver band met de behoeften van dien tijd. Aan tegenwerking heeft het hem daar bij niet ontbreken. En ook de smaad van vrienden en geestverwanten die in gemoe- de meenden, dat hij op afbraak bedacht was, bleef niet uit. Hij werd voorgesteld als een onruststoker die door tweedracht te stichten de kracht van het Christelijk volksdeel poogde te verzwakken. Maar Kuyper toonde te hebben verstaan, dat eerste voorwaarde voor krachtsontplooi ing naar buiten is, vastheid van beginsel. Eerst moet 'het fundament in orde zijn. Ditzelfde geldt nu ook nog voor onzen tijd. Er is in deze dagen dringend behoefte aan eenheid en saambinding en God geve dat wij dit mogen verstaan, vóór we door hen, die Gods geboden haten misschien op één hoop gedreven worden en voor we van onze rechten en vrijheden worden beroofd, zooals dat thans het ge val in Duitschland is. Maar in datzelfde Duitschland heeft men ook kunnen zien, waar het heen gaat als de beginselen, die zijn naar Gods Woord, niet zuiver worden 'bewaard. Och, er was daar nog wel onderlinge liefde en broederschap, maar toen eenmaal de na- tionaal-socialistische storm begon op te steken, bleek er geen kracht te zijn om tegenweer te bieden. Soortgelijke gevaren dreigen ook hier. Er wordt ook in ons land gewrikt aan de fundamenten. Niet openlijk, met moker en breekijzer, maar tóch gewrikt. Hoeveel kwaad wordt er b.v. niet aan gericht door groepen, die toch feitelijk niet anders dan een soort Christelijk Communisme propageeren, waarin zeker wel iets goeds schuilt, maar dat tóch in den grond der zaak niet is een prediking van het Christendom en den Christus. En diyi is er het Barthiaansohe ge vaar, dat veel ernstiger is en veel ster ker om zich heengrijpt dan menigeen vermoedt. Er begint nu een kentering te komen. Het besef wordt levendig, dat het hierbij niet gaat om kleine geschillen, maar dat het gaat om de grondslagen. En als er dan zijn, die deze dreigende gevaren zien en daartegen met kracht waarschoen, dan is dat, ook al wordt dat wel eens pijnlijk aangevoeld, niet een pogen om te verdeelen, maar om de een heid te sterken en voor de toekomst een krachtig en eendrachtig optreden moge lijk te maken. En hetzelfde geldt ook, wanneer ten opzichte van den arbeid van Dr Kuyper gedaan wordt, wat Kuyper deed toen hij voortbouwde op de door Calvijn gelegde grondslagen. Waardeering voor wat Kuyper deed mag er niet toe leiden om het door hem aangevangen werk te staken en wat hij poneerde nader te toetsen aan Schrift en belijdenis. Er sprak zeker geen minach ting uit voor het werk van Kuyper, toen Colijn een herziening van het program der A. R. partij voorbereidde en op dat program een toelichting gaf waarin niet alles wat D'r Kuyper had geleerd intact werd gelaten. Uit dit alles volgt uit den aard der zaak niet, dat eem waarschuwing als door Dr Golijn gegeven, niet op haar plaats zou zijn. Dat de strijdbijl niet wordt begraven zal geen schade doen. Als de strijd slechts op ridderlijke wijze wordt gevoerd. Als er maar is de begeer te om de waarheid te dienen zonder de eenheid onnoodig te schaden, zoowel als het bedoelen om de eenheid te bewaren zonder de waarheid geweld aan te doen. DE VOLKENBONDSVERGADERING. Op zoek naar een slotresolutie. .Elf sprekers hebben gisteren bij de alge meens beschouwingen in de volkenbonds vergadering nog het woord gevoerd. Het waren vooral vertegenwoordigers van de Zuid-Amerikaansche staten, die aan het woord kwamen. Voorts spraken de ministers van bui- tenlandsche zaken van Frankrijk, Noor wegen, Spanje en Portugal, terwijl ten slotte ook nog een vrouwelijke gedelegeer de uit Zweden aan de besprekingen deel nam, doch uitsluitend om de gevoelens van teleurstelling en ernstige bezorgdheid van de Zweedsche vrouwen te vertolken. De tien sprekers, die het oordeel vau hunne regeeringen uiteenzetten, legden zich allen bij de opheffing van de sanc ties neer. Do Zuid-Amerikanen drongen echter daarbij wederom erop aan, dat de volken bondsvergadering uitdrukkelijk in een re solutie het beginsel' van de niet-erken ning van door geweld tot stand gekomen gebiedswijzigingen zou bevestigen. De volkenbondsvergadering zal de coör dinatie-commissie uitnoodigen tot een nieuwe zitting met het doel om dan aan de volkenbondsstaten de opheffing van de sancties tegen 10 Juli aan te bevelen. De tekst van de resolutie hieromtrent zal echter duidelijk laten blijken, dat de opheffing van de sancties niet beschouwd mag worden als een intrekking nu van het oordeel, dat in October over de Ita- liaansche gedragslijn is uitgesproken. DE ZEELIEDENSTAKING TE ANTWERPEN. Gisteren confereerden de Antwerpsche reeders te Brussel met den minister van transportwezen over de staking bij de of ficieren en manschappen van de koop vaardijvloot. Het schijnt, dat in deze conferentie geen concrete resultaten zijn bereikt. Volgens uit Antwerpen afkomstige geruchten zou het niet onmogelijk zijn, dat, indien de zeelieden geen voldoening krijgen, de havenarbeiders zich met hen solidair verkla ren en opnieuw in staking g a a n. Te Antwerpen hoopt men evenwel, dat de regeering de standpunten van werkge vers en werknemers met elkaar zal kun nen verzoenen. Het drama te Genève. De verwonding, die de Tsjechische journalist-fotograaf, Stefan Lux, zichzelf in de volkenbondsvergadering heeft toe gebracht, waren van zoo ernstigen aard, dat hij overleden is. De brief, dien Lux aan Avenol ge schreven heeft, en zijn verdere mondelin ge verklaringen doen zien, dat Lux tot zijn zelfmoord in de volkenbondsvergade ring besloten heeft, in de hoop, dat hij daardoor de aandacht van de wereld op de behandeling van de Joden in Duitsch land zou vestigen. Lux is zelf een Jood, doch behoort niet tot de Duitsche nationaliteit. Hij was Oostenrijker, heeft tijdens den wereldoorlog in het Oostenrijksche leger gediend en is daarna staatsburger van Tsjecho-Slowakije geworden. Hij heeft echter lange jaren in Duitsch land gewoond en heeft eerst kortgeleden dit land verjaten. De arbeidsmoeilijkheden in de Vereen. Staten. Het schijnt thans, dat niet alleen in de Amerikaansche staalindustrie, maar ook in verschillende andere belangrijke be drijfstakken moeilijkheden met de arbei ders dreigen. Zoo komen er bijv. berich ten uit de textielindustrie, welke in deze richting wijzen, terwijl er eveneens plan nen schijnen te bestaan om de arbeiders in de automobielindustrie te organisee- ren. Dé toekomst zal ernstige arbeids conflicten in de Vereenigde Staten to zien kunnen geven. De organisaties eischen, dat alleen bij de vakvereenigin- gen aangesloten arbeiders in de fabrie ken zouden mogen werken. Het is thans niet de eerste keer, dat ei moeilijkheden dreigen over deze kwestie. Mocht het tot een staking komen, dan is het waarschijnlijk, dat de strijd lang zal duren, want voor beide partijen staan er zeer groote belangen op het spel. De plannen van den negus staan nog niet vast. Van de Abessynsche delegatie wordt vernomen, dat de negus te Genève zal blijven tot het einde van de volkenbonds vergadering. Daarna zal hij naar Lon den terugkeeren, terwijl zijn verdere plan nen nog niet vast staan. Het is dus in het geheel niet zeker, dat hij, zooals bij gerucht verluidt per vlieg tuig naar Abessynië zal terugkeeren. Korte Berichten. Binnenkort zal een decreet worden gepubliceerd, waarbij stakingen -en uit sluitingen in Bulgarije zullen worden ver boden, als „misdaden tegen het algemeen welzijn". Uit solidariteit met hun door de kantonnale regeering van Genève uitge wezen collega's zullen alle Itaüaansche journalisten te -Genève naar Italië terug keeren, zoo dat te r vo-lkenbo nds vergade ring geen enkele journalist van. Italië meer aanwezig zal zijh. De politie van Warschau, die den laatsten tijd een groot aantal centra van communisme heeft ontdekt, heeft gisteren opnieuw tien communisten gearresteerd. Bij de gearresteerden werden commu nistische drukwerken -en pamfletten ge vonden. WIE IS ENGELAND's MINISTER VAN BUITENLANDSCHE ZAKEN? Men zoekt houvast en vindt stroohalmen. Onze V.P.B.-correspon-dent schrijft ons uit Londen: Het Engelsche kabinet beeft wel iets weg van een bontgekleurd mozaiek, waar in -ge-en eene steen op- den anderen past. Aan den toeschouwer wordt het dan overgelaten, met zichzelf uit te maken, wat dit mozaiek nu eigenlijk voorstelt. Wanneer men b.v. zou beweren-, dat Eden, de minister van Buitenlandsche Zaken, -de Engelsche buitenlandsche po litiek leidt, dan is dit slechts in zeer beperkten zin waar. Is Chamberlain de eigenlijke leider van de Engelsche buitenlandsche politiek? Ook niet. Ook Duff Cooper, de minister van Oorlog, houdt er van uitstapjes op het terrein der buitenlandsche politiek te maken. Ook Baldwin, de minister-president, heeft een eigen buitenlandsche politieke noot, hoewel hij' in de laatste- dagen we gens den slechten toestand van zijn ge zondheid geheel tegen zijn gewoonte in zeer zwijgzaam is. Tenslotte is er nog Sir John Simon, oud-minister van Buitenlandsche Zaken. 0-m nog maar geheel te zwijgen van Sir Samuel Hoare, die zich op het oogen blik, ten minste in het open-baar, nog wat terughoudend gedraagt, doch daarvoor in de geheime zittingen van bet kabinet des te ijveriger tracht, zijn meening op het gebied der buitenlandsche politiek te doen zegevieren. Baldwin, Eden, Chamberlain, Cooper, Simon, Hoare al deze namen bewij'zen reeds, -dat Engeland op het oogenblik aan capaciteiten op bet gebied der buitenland- Van Maandag a.s. af wordt de verkoop uitgebreid. Van de distributie van gebakt in blik, waarvoor op bet oogenblik alleen onder steunde en/of in werkverschaffing ge plaatste werkloozen, wier gezinnen uit ten minste 4 personen bestaan, in aan merking komen, zullen van Maandag 6 Juli a.s. af, alle in de steunregeling op genomen en/of tot de werkverschaffing toegelaten! werkloozen gebruik kunnen maken, ongeacht de hoegrootheid van het gezin. Per week zullen, voor zoover de recht hebbenden daartoe den wenscb te kennen geven, aan gezinnen bestaande uit 2 per sonen 1 bolt, aan gezinnen bestaande uit 3 tot en met 6 personen ten hoogste 2 bons en aan gezinnen bestaande uit 7 of meer personen ten hoogste 3 bons wor den uitgereikt. sche politiek geen gebrek lijdt. De man nen zijh. er, alleen de richUng ontbreekt. Ook de oppositiepartijen zijn het er geenszins over eens, welke koers er nu eigenlijk gevolgd moet worden. Sir Austin Chamberlain, tot voor kort de groote hoop van de appositie, heeft zich aan de zijde van zijh neef Neville Chamberlain geschaard, toen deze in plaats van Eden het einde van de sanctiepolitiek aankon digde. Door deze houding heeft hij! bij! de arbeiderspartij1, die nog altijd bet sanctie- probleem benut om stemming tegen de regeering te maken, -geheel afgedaan. Bleef er nog over Churchill, maar ook deze heeft de oppositie teleurgesteld. De lijn ontbreekt. Men kan dus uitzoeken, waaraan men zich houden wil. Alles is ten deele even juist als onjuist. Terwijl Duff Cooper een verdrag met Frankrijk eisobt, terwijl majoor Attley, de leider van de Labour- partij, meer voelt voor verdragen met alle landen, meent Lord Rothermere, promi nent lid van de conservatieve partijl en beer en meester van de „Daily Mail", dat men met Frankrijk geen verdrag mag sluiten, omdat bet bolsjewistisch zou zijh en dat men zich veeleer met Duitschland en Italië moet allieeren. Eden daaren tegen verklaart te Genève, dat Engeland trouw zal blijiven aan de principes van den Volkenbond. Ongetwijfeld meende bij bet subjectief eerlijk, maar de objectieve situatie -dwingt er bem toe, het geheel voor een bittere ironie te houden. De Engelsche buitenlandsche politiek tast -op bet oogenblik in het duister en houdt ieder stroohalmpje, dat baar daar bij toevallig tusschen de vingers komt, voor een waar reddingsanker. (Nadruk verboden.) CRITIEKE ECONOMISCHE TOESTAND IN PALESTINA. Onze V.P.B.-correspondent schrijft ons uit Tel-Aviv Er bestaat geen twijfel aan, dat de Joodsche immigratie de economische ontwikkeling van Palestina sterk beïn vloed heeft. Menschen en kapitaal stroomden 'het kleine land binnen en het gevolg daarvan was, dat de economi sche depressie in Palestina nauwelijks bemerkt werd. In 'het jaar 1932 viel zelfs in Palestina op het -geheele economische gebied een groote opleving waar te ne men. Deze opleving 'hield aan tot den herfst van 'het jaar 1935 en op het oogen blik is er door de politieke- spanningen geheel en al een eind aan gemaakt. De natuurlijke productiemogelijkheden van het land zijn gering. -Op een opper vlakte van rond 26.000 vierkante kilo meter leven ongeveer 1.2 millioen men schen. Van de -geheele bodemoppervlakte zijn echter naar schatting slechts 42 pet. voor den landbouw geschikt. De rest bestaat uit rotsen of woestijngrond. In het warme Mid-dellandsche Zeeklimaat van het Noord-Westen groeien alle zuid vruchten zooals sinaasappelen, bananen, meloenen, olijven, maar ook wijn en gerst gedijen -hier goed. Het Oostelijke bergge bied 'heeft een ruw continentaal klimaat. Het zuidelijke deel van 'het land is woes- tij-nachtig en lijdt onder groote droogte. 54 pet. van de Palestijnsche bevolking vindt in den landbouw een bestaan. De ■graanbouw, -die nog vrij: primitief is, wordt bijna uitsluitend door de Arabie ren bedreven, terwijl de intensieve tuin bouw (groententuinen en sinaasappelen- plantages) reeds voor meer dan de helft in Joodsche handen is. Het grondbezit van de Jo-den is in de laatste jaren sterk toegenomen. Het omvat naar schatting 10 pet. van den voor bebouwing gesohik- ten grond. Da'ar de sinaasappelen in den landbouw van Palestina een overwegen de rol spelen, 'hangt 'het lot van 'het land voor een grogf, deel van de situatie op de sinaasappelenmarkt af. Intusschen is1 de agrarische productie van 't land bij lange na niet toereikend om de eigen behoefte van de bevolking te dekken, zoodat ook Binnenland. Distributie van gebakt in Mik. Dé herberekening van pensioenen. De He rto-g van Kent in ons land. Dé gearresteerde commissaris van politie te Nijmegen. Buitenland. Dé debatten te Genève. De toestand in Palestina. Dé staking te Antwerpen. in de meest gunstige oogstjaren -groote hoeveelheden levensmiddelen moeten war den ingevoerd. D-e in Palestina aanwezige fabrieken beperkten zich tot voor kort tot een ta melijk primitieve verwerking van land bouwproducten en tot de fabricage van zeep. Bodemschatten zijn in het land zoo goed als niet aanwezig. Aan de Doo-de Zee wordt 'kaïizout gewonnen. In de laatste jaren heeft echter de industriali- seering van Palestina een groeten stap voorwaarts gedaan. De productie steeg van 1929 tot 1934 met 250 pet. De economische structuur van Pales tina stemt overeen met zijn buitenland- so'hen handeL In den invoer overwegen in-dustriëele eindproducten en levensmid delen, in den uitvoer sinaasappelen, ci troenen, grapefruits. Sinaasappelen staan daarbij op do eerste plaats. De gevolgen van de immigratie. De Joodsche immigratie, die thans aan leiding tot den opstand der Arabieren gegeven heeft, begon eigenlijk eerst goed! in het -jaar 1932. In de negen jaren van 1923 tot 1931 kwamen slechts ongeveer 95.000 immigranten, waaronder 86.000 Joden, naar 'Palestina. In de vier jaren van 1932 tot en met 1935 waren bet er daarentegen 171.000, waaronder 150.000 Joden. Deze immigratie werd begeleid door een sterken toestroom van -kapitaal. Van Joodsche zijde wordt er geschat, dat in het jaar 1934, b.v. 12 millioen Pales tijnsche ponden in het land gevloeid zijn. Voor de vier jaren van 1932 tot en met 1935 kan de gezamenlijke kapitaalinvoer op 30 a 40 millioen Palestijnsche pon den geschat worden. Op alle gebieden, speciaal in den woningbouw, werden groote kapitalen geïnvesteerd. Nieuwe sinaasappel-enplantages werden aange legd. Het gevolg was een sterk stijgen van den invoer aan productie- en levens middelen en een grooter worden van bet passieve saldo van de 'handelsbalans van 12 millioen Palestijnsche ponden in het jaar 1934 tot 14 millioen in het jaar '35. Met bet oog op deze stormachtige ex pansie moet men rekening houden met bijzonder pijnlijke gevolgen, indien aan -de investeering van nieuwe 'kapitalen thans een einde zou worden gemaakt. Naast een toename van de werkloosheid, -die dan onmogelijk zou kunnen uitblij ven, moet ook met een verscherping van de sociale spanningen in het land wor den rekening gehouden. De Engelsche man-daatsregeerin-g heeft haar economi sche politiek overigens reeds op een te verwachten crisis afgesteld, want het ge heele begroo-tingsoversc'hot van meer dan 6.5 millioen Palestijnsche ponden is tot nog toe steeds in reserve gehouden. {Nadruk verboden.) DE HERBEREKENING VAN PENSIOENEN. De Onderwijs-Gentrale, waarin o.m. op genomen zijn, het Nederlandinh Onder wijzers Genootschap, de vereeniging van hoofden van scholen, de Unie van Ohr. Onderwijzers en Onderwijzeressen en de vereeniging van Mulo-, heeft naar aanlei ding van het Ontwerp van wet tot herbe rekening van pensioenen van burgerlijke en militaire ambtenaren, een adres go- richt tot de Tweede Kamer. D'aarin wordt gezegd, dat deze herbe rekening die in feite neerkomt op een korting, de pensioenen, een verkregen recht, op ernstige wijze aantast. Met kracht wordt op verwerping van het wetsontwerp aangedrongen. DE HERTOG VAN KENT IN ONS LAND Gistermiddag, onmiddellijk na aan komst op het vliegveld "Waalhaven, heefl Z. K. H. de Hertog van Kent met zijn gevolg en in gezelschap van de autoritei ten, die op het vliegveld ter begroeting aanwezig waren, per hofauto, gevolgd door enkele andere auto's, een bezoek gebracht aan bet Museum Boymans te Rotterdam. Voor den ingang stonden vele belangstellenden opgesteld; -zij hieven een luid hoera aan, toen de Hertog van Ken* de auto verliet.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1936 | | pagina 1