EERSTE BLAD
£ma
VRIJDAG 3 JULI 1936
DAGBLAD VOOR OE PROVINCIE ZLZLAND
50 e JAAA3ANG ».j. 231
Advcrtontiön 30 cent por regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Schouder aan schouder.
Buitenland.
Binnenland
RITSEMA STOFZUIGERFABRIEK.
Examenspelling zeer
impopulair.
Belangrijkste Nieuws
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postehèque en Girorekening 44455
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
De Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlisslngen f 0.20. Losse nummers 5 cent,
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Dr H. Colijn heeft gisteren in de rede,
waarmede hij' de jaarvergadering van de
Vereeniging voor H. O. op Geref. grond
slag opende, een ernstig waarschuwend
woord laten hooren, dat waard is ook in
broederen kring ter harte te worden ge
nomen.
Na er op gewezen te jhebben hoe de
historie leert, dat in 'bange dagen in de
volksgroep die aan (de 'Geref. 'belijdenis
vasthield, 'dikwerf onverwoestbare krach
ten openbaar werden, die het geweld van
den tijd weerstonden en een dam bleken
te zijn tegen de vernielende krachten, die
zich openbaarden, vervolgde spr.:
„Dat kan ook nu, dat zal ook nu
weer blijken als er is overgave, bezieling
en daardoor saambinding van allen, 'die
hun uitgangspunt zoeken in de eeuwige
waarheid Gods.
Kunnen we daarin nu roemen? Of is
er oolk onder ons te wijzen op verschijn
selen, die de vrees doen opkomen voor
het tegendeel en die dus kraohtverlies in
stede van verhoogde krachtsinspanning
brengen?
Daarom bekruipt mijl wel eens de twij
fel. Als ik het oor te luisteren leg, dan
verneem ik wel eens klanken, 'die mij' met
zorg voor de toekomst vervullen. Er
wordt, zoo ben ik geneigd te zeggen, soms
wel wat veel gedisputeerd, zoo niet ge
twist."
In dezen tijd, nu alle kracht en alle
inspanning noodig is, kunnen we geen
verdeeldheid hebben. Alleen geestdrift
voor de vervulling van de grootsc'he taak
die een nu heengegaan .of heengaand ge
slacht heeft aanvaard, alleen een vol
ledige overgave aan die taak, kan de
saambinding brengen 'die noodig is om
den aangevangen arbeid voort t^ zetten
en tot een goed einde te brengen.
Leidt, dus vervolgde spr., uit de waar
schuwing niet af, dat ik het oog zou
sluiten voor het met name in onze dagen
groote gevaar voor afglijding. Er is een
ontkerkeling, die 'het hart soms met vree-
ze vervult, er is een omspringen met
sommige grondwaarheden van ons chris
telijk geloof, dat aan allen 'dieperen ernst
gespeend is, er valt vaak een levenstoon
waar te nemen, die met de soberheid van
eeni gereformeerd levensmilieu niet ver-
eenigbaar is. Er is maar waarom Zou
ik nog meer noemen? gij, allen kent
wel de verschijnselen om ons heen, waar
tegen te waarschuwen plicht is.
Daaraan doe ik dan oolk niet te kort.
Integendeel ik sluit mij in dit opzicht
volgaarne bij' hen aan, die als wachters
op Sions muren willen staan.
Dit is het ook niet, waarin het gevaar
schuilt. Dat gevaar komt op als er twis-
tingen ontstaan tusschen Efraïm en Ma-
nasse, 'die toch beiden Jozefs zonen wor
den.
Strijd tusschen Efraïm en Manasse,
tusschen zonen van hetzelfde huis, moe
ten we vermijden en evenzeer moeten we
er tegen waken, dat in dezen veelszins
zoo onevenwichtigen tijd, bijl bet bespre
ken van zaken, die besproken moeten
worden, in de breedte geen gevolgen ge
wekt worden, 'die buiten alle verhouding
staan tot de diepte van het te behan
delen. probleem."
Deze waarschuwing is zeker niet ge
heel overbodig.
Het is heerlijk dat er is een worste
ling om den rijkdom van 'Gods Woord
beter te verstaan en het licht van dat
Woord over alle levensverhoudingen
helder te doen uitstralen.
Maar dat b e hoeft niet en dat mag
ook niet leiden tot een verslappende twee
dracht om bijkomstige zaken.
Dit geldt ook voor het politieke leven.
Er is op dat gebied helaas een ont
stellende verdeeldheid tusschen de be
lijders van den Christus, tot groote
vreugde van hen, die er. op uit zijn het
vrije volksleven te vernietigen en ook ons
volk te 'brengen onder de ban van den
■alles ovexheerschenden Staat.
Het ziet er donker uit in de wereld.
Meer dan ooit is nu noodig, dat alle
onnoodige tweedracht wordt gemeden en
dat er is eenheid en eendracht. Dat we
staan schouder aan schouder.
DE VOLKENBONDSVERGADERING.
Minister de Graeff spreekt.
In de Volkenbondsvergadering is gis
teren het woord gevoerd door onzen mi
nister van Buitenlandsche Zaken, Jhr Mr
D'e Graeff, die eveneens de mislukking
der sanctie-politiek erkende.
Aan het eind van mijn rede in deze
vergadering op 12 September j.l. heb ik
mij veroorloofd, aldus eindigde hij, op te
merken, dat een échec in de toenmalige
moeilijkheden, nadat de Volkenbond de
laatste jaren reeds bij andere gelegenhe
den had gefaald, zijn prestige dusdanig
zou schaden, dat langdurige arbeid van
wederopbouw noodig zou zijn alvorens
wij hersteld hadden wat zou zijn vernie
tigd.
Het échec is nu een feit. Zetten wij de
tanden op elkaarl Aan den arbeid tot
wederopbouw! Laat ons niet versagen!
Alleen reeds Dinsdag en Woensdag
voerden negen sprekers het woord, giste
ren staken veertien anderen hun rede
voeringen af en vandaag zullen er nog
tien volgen.
Aan gepraat dus geen gebrek.
Het schijnt dat men binnenskamers
werkt aan de samenstelling van een reso
lutie', die het échec van den Volkenbond
zooveel mogelijk moet verbloemen en
vooral Italië zooveel mogelijk moet sparen
DE ZEELIEDEN-STAKING TE
ANTWERPEN.
In verband met de staking van de offi
cieren en manschappen van de koopvaar'
dijvloot heeft de bond van Belgische rea
ders een telegram gezonden aan den mi
nister-president.
D'e bond teekent in dit telegram pro
test aan tegen de schending van het col
lectief contract door het varend person
neel, dat een loonsverhooging van twin
tig procent vraagt, nadat bet reeds een
verhooging van vijftien procent verkregen
heeft.
Het nieuwe collectieve arbeidscontract,
afgesloten op 1 Juni, was geldig ver
klaard tot 30 Juni 1937.
D'e reeders dringen erop aan, dat de
vrijheid van den arbeid met kracht zal
worden gehandhaafd en beschermd.
DE DROOGTE IN AMERIKA.
1.000.000 stuks vee verblikt.
Wallace, chef van het bureau van den
landbouw, heeft order gegeven een mil;
lioen stuks vee op te koopen voor reke
ning van de regeering. Ten "gevolge van
de droogte in de prairieën van bet Noord
westen is er n.l. gebrek aan voeder. De
beesten zullen geslacht worden en tot
bussenvleesc h gemaakt, dat onder de
werkloozen zal verdeeld worden.
In een deel van Dakota, in Iowa en in
Montana schijnt de wintertarwe-oogst
mislukt te zijn.
Volgens de regeeringsdeskundigen is
er een verlies van 100 millioen dollars:
honderdduizend families zijn zonder mid
delen van bestaan.
De Joodsche immigratie in Palestina.
In antwoord op de schriftelijk inge
diende vraag van een conservatief Lager
huislid, heeft Ormsby Gore, de minister
van koloniën medegedeeld, dat er zich
verleden jaar 61.804 Joodsche immigran
ten in Palestina gevestigd hebben.
D'aaronder waren 9.630 Joden uit
Buitschland, 27.843 uit Polen en 641 uit
Sowjet-Rusland.
Bloedige landarbeidersonlusten in Polen.
Op een landgoed in bet district Ruski
(arrondissement Lemberg) is het tot een
botsing gekomen tusschen de landarbei
ders en een politie-afdeeling. D'e seizoen
arbeiders, op het landgoed werkzaam,
werden sedert eenige dagen bij den ar
beid lastig gevallen door de dorpsbewo
ners, die hun ontslag eischten en her
haaldelijk tot handtastelijkheden overgin
gen.
D'e politie, die tot herstel der orde ont
boden was, werd door de opgewonden
dorpsbewoners aangevallen, zoodat zij. ge
dwongen werd van de vuurwapenen ge
bruik te makeh; 7 personen werden daar
bij gedood en drie gewond.
Ook in Krzeczewice, in bet district
Przeworsk (Galicië), kwam bet tot land-
arbeiderscnlusten, waarbij 8 personen
werden gedood en een nog onbekend aan
tal werd gewond.
Een reusachtig mausoleum voor de
Italiaansche gevallenen in Abessynië.
Uit Rome wordt gemeld:
De acht duizend Italiaansche soldaten,
die in den Oost-Afrikaanschen veldtocht
vielen 1), zullen nu te zamen met de man
nen, die in 1896 onder To'selli gevallen
zijn, op den top van den Amba Aladzji
hun laatste rustplaats vinden. De duce
heeft de plannen tot den bouw van een
reusachtig mausoleum op den berg, die
eens getuige was van de vernietiging van
de troepen van majoor Toselli en waarop
ook tijidens den laatsten veldtocht belang
rijke gevechten hebben plaats gehad,
thans goedgekeurd en met de noodige
werkzaamheden zal dan ook reeds direct
een aanvang worden gemaakt.
De kosten van het project, die op 10
millioen lire worden geschat, draagt de
bevolking van de stad Turijn, uit welke
stad de meeste soldaten van Toselli
stamden.
Het mausoleum zal een kerk en een
honderd meter hoogen toren, waarop een
permanent vuur zal branden, krijgen.
Groot vliegveld in Alaska.
Het Amerikaansche ministerie van
oorlog heeft verscheidene officieren op
dracht gegeven, in de nabijheid van de
stad Fairbanks, in Alaska, een geschikte
plaats voor den aanleg van een groot
vliegveld te zoeken.
Dit vliegveld moet zóó groot zijn, dat
daar alle luchtstrijdkrachten van het le
ger, die op bet oogenblik 1000 vliegtui
gen omvatten, binnen 24 uur kunnen
worden ondergebracht.
Het leger is voornemens, nog een reeks
van dergelijke strategische vliegvelden
aan te leggen.
De Negus vraagt.
D'e negus beeft bij de volkenbondsas
semblee een resolutie ingediend, waarin
den leden wordt gevraagd, Abessynië een
leening toe te staan van 10 millioen
pond.
In een tweede resolutie vraagt Abes
synië den volkenbond nadrukkelijk te
verklaren, dat hij geen enkele annexatie,
welke door wapengeweld is verkregen,
erkent. 1 i
Korte Berichten.
Nabiji Fooz is een Belgisch militair
vliegtuig neergestort. De luitenant-piloot
en de luitenant-waarnemer werden ge
dood.
De Daily Telegraph meldt uit Je
ruzalem, dat ruim 60 politieke Arabische
gevangenen in de concentratiekampen te
Sarafend in hongerstaking zijn gegaan
uit protest tegen de daar heerschende
toestanden.
Baldwin heeft verklaard, dat de g'e-
iuchten, volgens welke hij aan verzwak
king zou lijden en zijn aftreden aan
staande zou zijn, totaal bezijden de waar
heid zijn.
"Vijf van de acht Italiaansche jour
nalisten, die na hun uitwijzing uit het
kanton Genève domicilie gekozen hadden
te Coppet in het kanton Waadt, zijn naar
Italië vertrokken. D'e drie anderen den
ken vandaag ook naar Italië terug te
keeren.
Die Fransche Kamer heeft met 468
tegen 80 stemmen het wetsontwerp no
pens de verhooging van den leerplichti
gen leeftijd aangenomen.
In het Noorderdepartement van
Frankrijk staken thans nog ongeveer
20.000 man, verdeeld over 200 bedrijven.
Ingezonden Mededeeling.
1) (Wijl hebben nooit eerder gelezen,
dat in dezen veldtocht 8000 Italiaansche
dooden vielen. Tot beden werden de ver
liezen altijid veel lager opgegeven. Red.)
HET ONTWERP RIJTIJDENWET.
Nota van wijziging, oververmoeidheid.
In een nota van wijziging betreffende
het wetsontwerp houdende bepalingen,
beoo'gende het tegengaan van overver
moeidheid van bestuurders van motorrijn
tuigen, beeft de regeering de volgende
wijziging aangebracht:
Artikel 1, eerste lid onder a, wordt
aldus gewijzigd, dat het komt te luiden als
volgt: s
a. de tijden, waarop en gedurende wel
ke en den toestand waarin alle of be
paalde groepen van personen of ledeo
dier groepen geen motorrijtuigen mogen
besturen.
Ter toelichting wordt opgemerkt:
Teneinde het met de wet beoogde doel
te bereiken, is het gewensebt, dat niet
alleen regelen worden gesteld omtrent de
tijden gedurende welke motorrijtuigen
mogen worden bestuurd, maar ook om
trent den toestand, waarin de bestuur
der gedurende het besturen verkeert. Be
paaldelijk wordt hier gedacht aan het
geval, dat oververmoeidheid den bestuur
der niet tot behoorlijk besturen van bet
motorrijtuig in staat zou stellen. Een toe
stand van oververmoeidheid kan, maar
behoeft niet verband te houden met de
bovenbedoelde tijden.
STEUN VOOR DE MAISCULTUUR?
Het Tweede Kamerlid L o u w e s heeft
tot den minister van landbouw en vis-
scherij de volgende vragen gericht:
Is de minister niet van meening, dat
de maiscultuur voor zaadwinning in ons
land zoodanige resultaten heeft opgele
verd, dat het geenszins is buitengesloten,
dat deze teelt zich cultuur-technisch zal
kunnen bandhaven?
Is ook de minister niet van meening,
dat dit een zeer verheugend feit zou zijn,
met name vool de kleinere gemengde
bedrijven, daar de mais veel lichten ar
beid vraagt, welke arbeid in een hoogero
opbrengst zijn belooping kan vinden?
Moet niet worden vastgesteld, dat de
maiscultuur hier te lande geen volkomen
gelijkwaardige kan» heeft, omdat de bin-
Enkele splinter-
j, nieuwe,overjarige
STOFZUIGERS
ruimen wij op
tegen zeer lage
prijzen.
Informeert U eens bij
FiliaalMiddelburg, Heerengr. M 26a, Tel. 202
Mededeeling in Nat. Ver. voor orde en
eenheid in de schrijftaal.
Het dagelijksch bestuur van de Natio
nale Vereeniging voor Orde en Eenheid
in de schrijftaal (voorzitter prof. mr B.
M. Taverne) schrijft aan het H d b 1.
Bij de talrijke in het tijdschrift „Taal
en Spelling" vermelde ondernemingen,
die zijn teruggekeerd tot de spelling vol
gens D'e Vries en Të Winckel, heeft zich
onlangs de N.V. Hollandsche Stoomboot-
Mij. gevoegd.
D'e impopulariteit van de z.g. spelling-
Marcbant is bij twee ongezochte gelegen
heden op treffende wijze gebleken. Het
extra-nummer van de „Katholieke Il
lustratie'' dat gewijd is aan de nagedach
tenis van jhr Ruys de Beerenbrouck, be
vat ongeveer twintig artikelen, welke alle
geschreven zijn in de „oude spelling" be
halve de bijdrage vanoud-minister
Marchant. Voorts is in de pers medege
deeld, dat de Nederlandsche gelukwen-
schen, die de Utrechtsche universiteit
onlangs ontving, de spelling D'e Vries en
Te Winckel vertoonden. Zal onze regee
ring deze teekenen verstaan? Of zal zij
blind blijven voor deze feiten, en aan het
Nederlandsche volk door een machtsdaad
een spelling opdringen, welke het niet
wensebt?
In België is onlangs een overtuigd te
genstander van de „spelling" Marchant,
de beer J. Hoste, minister van openbaar
onderwijs geworden. Eenheid en orde in
het Nederlandsche taalgebied op den
grondslag van de „spelling" Marchant
moeten ondenkbaar worden geacht. Men
mag hopen, dat onze regeering, die in
1934 blijkbaar een anderen loop van za
ken verwachtte, zal wijken voor de feiten,
en den thans eenig juisten weg zal in
slaan door de Kon. besluiten van 28 Aug.
1934 in te trekken, tot voldoening van de
groote meerderheid der beschaafde taal
gebruikers.
nenlandsche mais ten opzichte van de
buitenlandsche slechts gesteund wordt
door de monopolieheffing van f 2 per
100 kg., terwijl andere voedergranen als
rogge en gerst daarnaast nog een dena-
turatietoeslag of teeltpremie krijgen?
Is de minister bereid door een soort
gelijke regeling de maiscultuur een re
delijke kans te geven haar bestaansrecht
te bewijzen?
EINDE VISSCHERIJCONFLICT IN
ZICHT?
Er worden weer treiters gereed gemaakt.
In de gisteren gehouden vergadering
van de reedersvereeniging te IJmuiden
werd met zoo goed als alle stemmen be
sloten om tot oplossing van het hangende
conflict een voorstel te doen aan de vier
vakorganisaties waarbij voor de kleine
treilers de oude loon- en arbeidsvoor
waarden, dus alleen voor de groote boo
ten van kracht zullen blijven. D'oor Jn
voorstel wordt bet groote bezwaar van de
opvarenden weggenomen.
In reederskringen verwacht men, dat
dit voorstel zal worden aangenomen. Er
worden althans reeds stoomtreilers klaar
gemaakt om zoo spoedig mogelijk naar
zee te kunnen vertrekken.
BEVOLKINGSBOEKHOUDING.
Installatie vaste commissie van advies.
De minister van Binnenlandscbe Za
ken 'beeft, ter uitvoering van art. 120
van bet besluit bevolkingsboekhouding
1936, een vaste commissie ingesteld tot
bet geven van advies in alle zaken, ra-
kende de 'bevolkingsboekhouding en de
uitvoering der bepalingen van genoemd
koninklijk besluit.
Deze commissie is namens den minis
ter, in het gebouw van het centraal bu
reau voor de statistiek, geïnstalleerd door
Prof. Mr H. W. Methorst, hoofd der in
spectie van de bevolkingsregisters.
Ambtshalve voorzitter der commissie
is het hoofd der inspectie of de door
dezen aan te wijzen inspecteur. Zij' be
staat voorts uit vier andere gewone le
den en drie plaatsvervangende leden. De
vier andere gewone leden zijn de heeren
G. Sydzes, referendaris, chef van bet be
volkingsregister van Amsterdam, D. B.
Go'hres, administrateur, chef der afdee-
Binnenland.
De kwestie der zuivelexport-contingenten.
Versob brood in de hotels.
D'e luchtvaartsubsidie in Indië verlaagd.
Commissaris van politie te Nijmegen ge
arresteerd.
Amsterdam krijgt een nieuw stadhuis.
Buitenland.
De debatten in de Volkenbondsvergade
ring.
D'roogte in Amerika.
Iing bevolking en verkiezing der gemeen
te-secretarie van Rotterdam, J. Robert
son, referendaris, chef der 2e afdeeling
der gemeentesecretarie van Utrecht en K.
de Boer, secretaris der gemeente Har-
dinxveld, tevens secretaris der com
missie.
Onmiddellijk na afloop der installatie
hield de adviescommissie haar eerste
vergadering.
VERSCH BROOD AAN HET ONTBIJT
IN HOTELS.
Met het oog op eventueele bezwaren van
vreemdelingen.
Naar gemeld wordt, overweegt de mi
nister van sociale zaken het nemen van
een proef inzake het verkrijgbaar stellen
van versck ontbijtbrood in hotels.
De bedoeling biervan is vooral, tege
moet te komen aan eventueele bezwaren
van vreemdelingen, die gewend zijn
versch brood bij bet ontbijt te gebruiken.
De minister beeft daarom goedgevon
den, dat door de arbeidsinspectie op ver
zoek van de daarvoor in aanmerking ko
mende hotelhouders vergund wordt, dat
de bakkers, van wie zij het voor hun gas
ten bestemde ontbijtbrood betrekken, de
btnoodigde hoeveelheid van 8 uur v.m.
af mogen vervoeren en aan die hotels af
leveren.
Verrassingen voor den Fiscus.
„Vrijwillige voldoening van belasting
enz." is een hoofdje, dat men geregeld in
de Staatscourant ziet terugkeeren. De
minister van Financiën doet daaronder
verantwoording van de 'gelden, welke ten
behoeve van 's Rijks schatkist zijn ont
vangen, wegens te weinig betaalde belas
ting. In den regel zijn het kleinere be
dragen tot porties van. enkele bonderden
guldens toe, doch ditmaal, zegt de Maas
bode, is de fiscus wel buitengewoon be
dacht. Naast de f2.41, die den ontvan
ger te Nijïnegen gewerd wegens^ te wei
nig betaalde personeele belasting, zien
we verschillende bedragen van meer dan
duizend gulden. De ontvanger te Arn
hem boekte als inkomsten o.a. een be
drag van f5207.40, 'die te 's-Gravenhage
(le kantoor) een van f2670, die te Rot
terdam '(le kantoor) f 1500 en f 1080.
Hun collega te Delfzijd echter spande
de [kroon. Hij zag zich onder de letter
X een bedrag overgemaakt van niet min
der 'dan f 7000.
Nominatie voor den Hoogen Raad.
De Tweede Kamer heeft de volgende
nominatie ter vervulling van de vacature-
Schepel als raadsheer in den Hoogen
Raad uitgebracht:
1. mr P. van Regteren-Altena, raads
heer in het gerechtshof te Amsterdam;
2. mr Jh R. Sinninghe D'amsté, direc
teur-generaal der belastingen te 'sGra-
venbage;
3. mr P. J. H. Hyink, raadsheer io
het gerechtshof te 's Gtavenhage.
Passage-tarieven naar Indië verlaagd.
Nadat de Rotterdamsche Lloyd en de
Stoomvaart-Mij. Nederland een verlaging
van haar passagetarieven naar Nederl.-
Indië hebben aangekondigd, deelt de fir
ma Wambersie en Zn. te Rotterdam,
hoofdagente van de HamburgAmerika
Lijn mede, dat ook deze reederij besloten
beeft de passage-tarieven van den direc-
ten dienst van Rotterdam op Neder-
landsch-Indië (D'.A.D'.G.-dienst) aanmer
kelijk te verlagen.
J. S. F. v. Hoogstraten f.
In den ouderdom van 77 jaar is tg
's Gravenhage overleden de heer J. S. F.
van Hoogstraten, ritmeester b.d. en, oud
lid van de Tweede Kamer der Staten-
Generaal.
D'e overledene maakte bij tusschenpoo-
zen 25 jaar voor de Anti-Rev. partij deel
uit van den Gemeenteraad van Arnhem.
Hij bad 22 jaar zitting in de Prov. Staten
van Gelderland, die hem ook kozen tot
lid van het college van Ged. Staten. In
1909' koos Utrecht II hem tot lid van de
Tweede Kamer waarin de heer v. Hoog
straten tot 1913 zitting had.
