Autonoom of heteronoom
Reisbelasting en bedrijfsleven
EERSTE BLAD
DINSDAG 30 JUNI 1936
DAGBLAD VOOR DE PROVINCE ZEELAND
50 e JAARGANG »e. 228
Buitenland.
De Hitler-jeugd krijgt een
eigen Credo.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws
Voor of tegen devaluatie.
Uitg.: N.V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et
Emcrgo" ter exploitatie van het blad „Do Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Tolcfoonnumracr 11.
Postchèque en Girorekening 44455
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs i2.50 per kwartaal,
wookabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingon f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advortontlün SO cent per rcgol. Ingezonden
medcdcelingen 00 cent per regel. Kleine
Advertcntiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto i 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
eense f 1690, K. J.
d aan den laagsten
s de tweede en der-
nt.
WEERBERICHT.
ivond van 30 Juni:
Zuidelijke tot Zuid-
rankelijk zwaar be
ier opklarend, kans
moral in 't Westen,
ater koeler.
nmiddag 3 u
norgen 10 u.: 766
or fietsen:
1.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Naar aanleiding van een door ons met
instemming uit de „Rotterdammer" over
genomen beschouwing over de opening
van de Avro-studio te Hilversum, merkt
de „Middelb. Crt." op, dat zij het met
ons nooit eens zal worden over het be-
giip „algemeen".
En dat wel, zegt bet blad, „om
dat wijl er onder verstaan: rekening
houden met de overtuiging van
iedereen, zonder echter voor de over
tuiging van een deel der individuen
anderen te dwingen dingen na te laten die
die anderen wel zouden willen en krach
tens hun overtuiging ook zouden mogen
doen, doch die ze volgens de inzichten
van die eerstgenoemden niet zouden mo
gen doen".
Wij zijn geneigd deze opmerking van
het vrijzinnige orgaan te onderschrijven,
omdat wiji hier te doen hebben met een
diepgaand principieel verschil.
Dit blijkt duidelijk uit wat de „Mid
delb. Grt." ter nadere toelichting schrijft:
„Maar en hier ligt het principieele
en klaarblijkelijk onoverbrugbare ver
schil dan de grens ligt voor ons hij' het
individu self.
Wij1 zouden met iemands eigen, inner
lijke gesteldheid eerbiedig, overal en altijd
rekening willen gehouden zien. Maar wij
wijzen onvoorwaardelijk in zulke zaken
af den geestelijken dwang, het willen op
leggen van wat men zelf als goed, als
plicht gevoelt, aan anderen.
Wijl verlangen in het algemeen: de
vrijheid. Niet de ongebondenheid, niet de
onachtzaamheid ten aanzien van den me-
demensch, maar wèl de onderling ge-
honden' vrijheid over-en-weer.,
Wil een orthodox-protestantsch man
of vrouw den Zondag zus of zoo door
brengen, overeenkomstig de eischen die
het geloof hem of haar stelt: pet af, en
dat mogelijk maken.
Maar willen anderen, voor wie die
voorschriften in gemoede geen bindende
kracht hebben of misschien zelfs heele-
maal niet bestaan, op hun wijze den Zon
dag doorbrengen, dan is dat eveneens
uitsluitend hun zaak.
Zij' verlangen geen tolerantie van hun
handeling, maar evenzeer eerbiediging
van hun recht op deze vrijheid, die slechts
door de eischen van het algemeen d.i.:
aller gemeene belang beperkt mag wor
den.
Dat is nu eenmaal het verschil tusschen
recht- -en vrijzinnig
De vraag, waarom het hier eigenlijk
gaat is deze: hoe wiji ons den mensch heb
ben te denken: als een autonoom, dan wel
als een heteronoom wezen.
Kan en moet de mensch zelf uitmaken
wat goed is en kwaad, stelt hij zichzelf
de wet en is hij1 zichzelf tot een wet? Of
is hij' onderworpen aan hoogere wetten;
heeft hij! te huigen voor de wet Gods, die
we kennen uit Zijin Zelfopenbaring, Zijn
Woord?
Is de mensch in zichzelf souverein of
heeft hiji te erkennen de volstrekte sou-
vereiniteit Gods?
De „Middelb. Crt.", zich daarbij stel
lend op vrijLzinnig standpunt, ziet den
mensch als een autonoom wezen. Als ge-
eischt wordt dat rekening zal worden ge
houden met den wil en het Woord van
God, dan vraagt zij' voor den mensch de
vrijheid om naar eigen believen te hande
len, dan verklaart zij de wet Gods voor
onverbindbaar.
Hier is inderdaad een principieele te
genstelling, een onoverbrugbaar verschil.
Hierbij! maakt zij echter de fout, dat zij
voor ons land het autonome stelsel als
het „algemeene" ziet, een fout die door
het spreken over bijzondere scholen en
bijzondere organisaties, vrij' algemeen ge
maakt wordt.
Historisch is deze wijze van aanduiding
zeer goed te verklaren. Maar niettemin is
het onjuist.
Wij leven in een christelijk land. In een
land, waar de Overheid nog officieel be
lijdt te regeeren bij' de gratie Gods, waar
dus de souvereiniteit van God nog wordt
erkend.
Welnu, in zulk een land is het alge
meene, het normale, dat op elk gebied de
opperhoogheid des Heeren wordt erkend.
En het bijzondere wordt gevonden daar,
waar de anti-these opkomt, waar de heer
schappij van Jezus Christus wordt mis
kend, en de mensoh voor zich het recht
opeischt de wet te stellen, of zooals do
N.S.B. het uitdrukt: van zich te maken
wat hij in aanleg is, een tk dat zichzelf
kent: zichzelf te willen zijn.
Het algemeene is dan ook, dat de Zon
dag als de Dag des Heeren wordt gehei
ligd.
DE VOLKENBOND VERGADERT
VANMIDDAG.
De Volkenbondsvergadering zal van
middag om 5 uur worden geopend.
De belangstelling voor deze Volken-
bondsvergadering, zoowel wat betreft het
aantal gedelegeerden als de lalrijke op
komst van de vertegenwoordigers der in
ternationale pers, is zooveel grooter dan
voorzien was, dat een wijziging van de
plaats van samenkomst onvermijdelijk is
geworden.
In Volkenbondskringen werd verteld,
dat de negus in de volkenbondsvergade
ring persoonlijk bet woord zal voeren ter
verdediging van zijn zaak.
Deze opvatting is echter nog voorbarig.
De negus heeft namelijk alleen medege
deeld, dat het zijn plan is, om enkele bij
eenkomsten van de volkenbondsvergade
ring bij te wonen.
Ofschoon men deze mededeeling in vol
kenbondskringen zoo uitlegt, dat de negus
niet, zooals hij Vrijdag van plan was, op
de diplomatieke tribune zal plaats nemen,
doch onder de gedelegeerden in de verga
derzaal zelf zal willen zitten en dat bij
wellicht ook zelf het woord zal voeren,
toch bestaat eenige zekerheid hieromtrent
niet.
De Tsjechoslowaaksche president Dr
Benesj heeft aan den secretaris-generaal
van den Volkenbond een brief gezonden,
waarin hij zijn functie van president der
Assemblée, welke hij tot dusver nog for
meel bekleedde, neerlegt.
Het schijnt, dat de delegaties het eens
zijn geworden om den Belgischen premier
Van Zeeland te verzoeken, het voorzitter
schap van de Assemblée te aanvaarden.
FASCISTISCHE AARDIGHEDEN.
Gedelegeerden te Genève gefopt.
Aanhangers van de fascistische Front
partij hebben te Genève grappen uitge
haald, die ernstige ontstemming in vol-
kenbondskringen hebben verwekt.
Reeds verleden Vrijdag wekten Geneef-
scbe fascisten het misnoegen van volken
bondskringen, omdat zjj een man in een
op den negus gelijkende vermomming in
een auto door de stad hadden doen rijden
en kransen op bekende Geneefsche monu
menten hadden doen neerleggen.
Zaterdag hebben dezelfde kringen een
grap uitgehaald, in het middelpunt
waarvan de Fransche minister-presi
dent Blum stond.
Zij zonden namelijk aan een groot aan
tal volkenbondsgedelegeerden, ambtena
ren van het volkenbondssecretariaat en
een bekende Geneefsche persoonlijkheid
een uitnoodiging, om Zondag de tuinpar-
tij bij te wonen, die de voorzitter van de
Geneefsche socialistische partij in zijn
villa ter eere van Blum heette te geven,
onder mededeeling, dat Blum daar ook
een redevoering zou houden.
Zondag zijn talrijke auto's met het on-
derscheidingsteeken van het diplomatieko
corps en vele andere genoodigden bij de
villa van den voorzitter der socialistische
partij verschenen, waar zij echter alle
voor een gesloten deur aankwamen.
Alles bleek achteraf een grap van de
Frontpartij te zijn geweest.
MOTIE VAN VERTROUWEN IN DE
BELGISCHE REGEERING
AANGENOMEN.
De Belgische Kamer heeft gisteren het
debat over de regeeringsverklaring voort
gezet. D'e zitting had een volkomen rus
tig verloop.
Minister-president Van Zeeland stelde
om Vlaanderen tegemoet te komen, drie
maatregelen in het vooruitzicht: volledige
opleiding van Vlaamsche officieren in het
Nederlandsch, oprichting van een Vlaam
sche Academie voor Wetenschappen, en
een grootere zelfstandigheid voor den
Vlaamschen Radio Omroep.
Ofschoon nog lang niet alle sprekers
aan de beurt waren geweest, besloot de
Kamer de debatten te sluiten- en onmid
dellijk tot stemming over te gaan. Do
door de regeeringspartijen ingediende
motie van vertrouwen werd daarop met
119 tegen 51 stemmen en negen onthou
dingen aangenomen. Tegen stemden,
naast de Vlaamsch-Nationalisten, de
Rexisten en de Communisten, ook vijf
sociaal-democraten. De negen blanco-
stemmen werden uitgebracht door vijf
katholieken en vier liberalen.
Nieuwe stakingen en werkhervattingen
in België.
Na mislukte onderhandelingen met de
werkgevers zijn de scheepsherstellers-me-
taalbewerkers in de haven van Antwerpen
in staking gegaan. Al het werk is stilge
legd, alhoewel er voor de scheepsherstel-
lera veel arbeid te doen is. Het gaat om
loonsverhooging en verkorting van ar
beidstijd.
Ook zijn de bedienden van de Grediet-
bank thans in staking gegaan.
In vele streken wordt het werk alge
meen hervat. D'e werkstakingen in de ha
ven van Gent, te Antwerpen (behalve van
de scheepsherstellers), in de steengroeven
en steenkolenmijnen van het hoogland
van Herve zijn geëindigd en zoo goed als
geëindigd in het steenkolenbekken van
Charleroi.
In de Borinage zijn twee mijnen her
opend, terwijl ook in de metaalnijverheid
het werk wordt hervat.
Putschgeruchten In Spanje.
De Spaansche ministerraad heeft zich
bezig gehouden met de putsohgeruchten,
welke den laatsten tijd de ronde doen en
waardoor onrust wordt gewekt. De minis
ters stelden vast, dat men over voldoende
gewapenden hesohikt om een opstand te
verijdelen.
De putschgeruchten worden in verband
gebracht met zekere militaire kringen,
hetgeen wordt bevestigd door de arrestatie
van een drietal officieren, waaronder de
vroegere commandant van het vluchtwa-
pen, overste Fernandez Mulere. Het
verscherpte politietoezicht te Madrid
strekt zich ook uit tot de gebouwen van
het anarcho-syndicalistisch vakverbond
G. N. T.
Korte Berichten.
i Centraal- en Noord-Oost Hondo, het
hoofdeiland van Japan, is door hevige
wolkbreuken geteisterd. Honderden hui
zen en hutten zijn ingestort.
Er loopen thans ernstige geruchten
dat de Britsche premier, Baldwin, om
gezondheidsredenen zou aftreden.
Voorstel de eedsformule te wijzigen: „Ik
zweer in den naam van Hitier".
In Hessen-Nassau (District 13 van de
Hitier-Jeugd) werd onlangs door den ver
antwoordelijken leider voor de afdeeling
„Wereldbeschouwing" een z.g. „Schu-
lungsbrief" uitgegeven Over het onder
werp: „Wat wiji gelooven". Deze geloofs
belijdenis was letterlijk als volgt geformu
leerd:
„Alles wat ik ben, heb ik te danken
aan mijn voorvaderen. Ik ben de drager
van de erfgoederen mijner voorvaderen,
zoowel in lichamelijk als geestelijk cultu
reel opzicht. Alle hoedanigheden heb ik
geërfd van mijn voorvaderen. Ik sta hier
als de schakel tusschen gisteren en mor
gen, tusschen het verleden en de toe
komst. Daaruit ontwaakt het geloof aan
ons zelf als een stuk der eeuwigheid, als
wezen Gode gelijk en Gode nabij'. Wiji
gelooven aan de eeuwigheid van het
Duitsohe volk en het eeuwige Duitsch-
land, omdat wij' aan de eeuwigheid van
alle kracht en van alle leven gelooven.
Wiji gelooven aan de juistheid der Natio-
naal-Socialistische Wereldbeschouwing.
Wijt gelooven aan de rechtmatigheid van
onze verlangens. Wiji gelooven aan de
waarachtigheid van ons ideaal. Wij ge
looven aan Adolf Hitier, onzen grooten
leider."
Het Mei-nummer van het maandblad
„Die Tat" (Sugen Dietrichts-Uitgevers-
maatschappij1) bevat een artikel van een
der leden van de rechterlijke macht, die
een lans breekt voor afschaffing van den
religieuzen eed om in de plaats daarvan
een meer actueele formule te gebruiken.
„Het geheele wezen van het eedzweren
heeft een herinnering noodig in veel die
peren zin dan men tot nog toe wel ge
dacht had. Het zou thans meer doeltref
fend zijn wanneer men de menschen in
naam van den „Führer" laat verzekeren
dat zij de waarheid spreken.
BEZOEK VAN DEN HERTOG VAN
KENT.
Vrijdag a.s. komt
Z. K. H. Prins George in ons land.
Naar aanleiding van de komst in ons
land van Z. K. H. Prins George, hertog
van Kent, teneinde op 4 Juli a.s. de Brit
sche tentoonstelling te Amsterdam, uit
naam van Z. M. den Koning van Groot-
Brittannië te openen, vernemen, wij, dat
de hertog, gevolg gevende aan een uit
noodiging van H. M. de Koningin, op
Zaterdag a.s. bij Hare Majesteit op Het
Loo zal dineeren en aldaar zal overnach
ten.
Zondagmorgen zal de hertog zich van
Het Loo naar Schiphol begeven, om van
daar per eigen vliegtuig naar Engeland
terug te keeren.
D'e Haagsche correspondent van het
„Hbld" meldt nog:
BEZWAREN VAN HET VERBOND VAN
NEDERLANDSCHE WERKGEVERS.
Het bestuur van het Verbond van Ne-
derlandsche werkgevers heeft, naar aan
leiding van het wetsontwerp hetreffendo
heffing van een reisbelasting, in een
adres aan de Tweede Kamer nog eens
met bijzonderen nadruk gewezen op het
bezwaar, dat deze belasting zal opleveren
voor het bedrijfsleven.
Adressant laat daarbij alle bijkomstige
nadoelen tengevolge van lastige formali
teiten en controle achterwege, doch be
perkt zich tot het hoofdbezwaar, n.l., dat
ook reizen naar het buitenland voor het
doen van zaken, volgens het aanhangige
voorstel belast zullen worden. Wel heeft
de minister van financiën getracht, hier
aan tegemoet te komen door de bepaling
in het nieuwe zesde lid van artikel 4, vol
gens welke voor reizen, ondernomen uit
sluitend of nagenoeg uitsluitend uit hoof
de van een beroep of 'bedrijf, ten hoogste
f24 per reis zal worden gevorderd, doch
dit maximum is zóó hoog gesteld dat eerst
wanneer een dergelijke reis langer dan
30 dagen duurt, het voordeel van het ge
stelde maximum voelbaar wordt. Zaken
reizen van meer dan 30 dagen naar het
buitenland zijn echter uitzonderingen. De
meest voorkomende practijk is toch, dat
een zakenman voor eenige dagen naar het
buitenland gaat, om zijn zaken te regelen.
Adressant verzoekt ten slotte aan de
Kamer, deze zakenreizen, zooal niet ge
heel van belasting te doen vrijstellen, dan
toch daarop van toepassing te verklaren
het jaarlijksch maximum van f 10, dat
ook voor z.g. beroepsreizigers is voorzien.
Dit is z.i. wel het uiterste offer, dat van
het bedrijfsleven in deze tijden gevergd
kan worden.
Nu vast staat, dat de hertog van Kent
Zaterdagnamiddag een bezoek aan H. M.
de Koningin zal 'brengen en op het paleis
Het Loo zal overnachten, heeft ook de
rest van het programma van het korte
bezoek van den prins aan ons land vas
ten vorm aangenomen.
Het ligt in de bedoeling, dat de hertog
van Kent Vrijdag met zijn eigen vliegtuig
van Croydon naar Rotterdam-Waalhaven
zal vliegen. Van Rotterdam zal met een
kort oponthoud te Delft, gereden worden
naar het gebouw van de Engelsche legatie
aan het Westeinde te 's-Gravenhage, waar
indertijd ook de tegenwoordige koning van
Engeland heeft gelogeerd. Des middags
zal o.a. een bezoek worden gebracht aan
het Mauritshuis, waarna waarschijnlijk
nog een partij golf zal worden gespeeld
op de banen van de Haagsche golfclub.
Namens het bestuur van de golfclub zal
den hertog van Kent een thee worden
aangeboden. De prins zal zich vervolgens
naar Amsterdam begeven, waar hij aan
een maaltijd ter gelegenheid van de ope
ning der tentoonstelling van Engelsche
kunst zal aanzitten.
LEGERMANOEUVRES.
Van 2125 September tusschen
Eindhoven en Breda.
Naar gemeld wordt, zullen de leger-
manoeuvres, na 1931 uit financieele over
wegingen niet meer gehouden, dit jaar
in de week van 21 tot en met 25 Sep
tember in Brabant, tusschen Eindhoven
en Breda, plaats vinden. Leider is de
commandant van het veldleger, luitenant-
generaal jhr W. Röell.
Dr DETERDING NAAR ONS LAND?
Hij zou aftreden als directeur-generaal
van de Koninklijke.
Naar „De Standaard'' ter oore kwam,
zou dr Henry Deterding, directeur-gene
raal van de Koninklijke, het landgoed
van de familie Kröller te Wassenaar
hebben aangekocht. Hiermede wordt in
verband gebracht een spoedig te verwach
ten aftreden van den heer Deterding als
directeur en een zich vestigen in ons land.
LUCHTPOSTVERBINDING
PALESTINA—NEDERLAND.
Overwinning van de K.L.M.
De Palestijnsche correspondent van het
A.N.P. meldt, dat met ingang van 28
Juni voor het Palestijnsche publiek de
gelegenheid is opengesteld om met de
postvliegtuigen van de K.L.M. mail te
verzenden naar Europa.
Hierop was reeds langen tijd aange
drongen, doch men stuitte af op onver
zettelijkheid der Britsche autoriteiten.
De afstand Gaza-Amsterdam is hier
door teruggebracht tot IV2 dag.
CHRISTELIJKE BOEREN- EN
TUINDERSBOND.
Jaarverslag over 1935.
Wij ontvingen het jaarverslag van den
G. B. T. B. over 1935.
Daaruit blijkt o.m. dat het aantal pro
vinciale afdeelingen (8) constant bleef,
Binnenland.
De stand der tuinbouwgewassen.
Nieuwe regeling voor de garnalenvis-
scherij.
Het onweer van gisteren veroorzaakt vele
ongevallen.
Discontoverlaging Ned. Bank.
De loting voor de militie.
Buitenland.
De Volkenbond vergadert vanmiddag.
Motie van vertrouwen in de Belgische
regeering aangenomen.
Putsohgeruchten in Spanje.
maar dat het aantal plaatselijke afdee
lingen en het aantal individueele leden
belangrijk is toegenomen. Het aantal per
soonlijke leden bedraagt thans 12718
(vorig jaar 11399) en het aantal plaat
selijke afdeelingen 344 (291). Zeeland
telde 5 gewestelijke en 16 plaatselijke af
deelingen met in totaal 1061 leden, wat
een vermeerdering met ongeveer 100 be-
teekent.
Het verslag geeft een uitvoerig over
zicht van de werkzaamheden van den
bond.
Van den C. B. T. B. gaan uit twee
Ghr. Lancübouwwinterscholen, 17 Ghr.
Lagere Landbouwscholen en één Ghr.
Lagere Tuinbouwschool.
Voorts geeft het wel gedocumenteerde
verslag bijzonderheden omtrent het Chr.
Huishoudonderwijs, de organisatie van
Ghr. jonge hoeren en tuinders enz.
Een enquête dear „De Zaken
wereld". Uitslag: 37 pet. vóór,
61 pet. tegen devaluatie.
Het weekblad „De Zakenwereld" heeft
eenige weken geieden een enquête geopend
over devaluatie. Het biad geeft nu uit
voerig verslag van het resultaat dezer
enquête,. „Natuurlijk", aldus het artikel,
konden wij onze enquête niet beperken tot
de simpele vraag: „Zijt gij vóór of tegen
devaluatie?" Haar waarde moest zij naar
onze meening vooral ontleenen aan de
antwoorden, die zouden binnenkomen op
een aantal vragen, die eenige kernpunten
der kwestie raken. Vandaar dat het een
negental vragen zijn geworden, waarvan
de negende en laatste dan, indien men wil
de toetssteen is geworden voor het bepalen
der verhouding tusschen vóór- en tegen
standers van devaluatie. Voor wie dit
laatste als hoofdmoment van ons onder
zoek beschouwen, dan allereerst eenige
cijfers:
„Aan 13.250 Nederlandsche zakenmen-
schen, lezers van ons blad, benevens een
aantal volkomen willekeurig gekozen za-
kenmensohen, niet-lezers van ons blad,
werden toelichting onzer enquête en Ant-
woord-Formulier toegezonden. Terug ge
komen zijn 3027 ingevulde antwoord-for-
mulieren, waarvan 298 wegens niet in
vullen van het beroep of om andere rede
nen ongeldig waren, zoodat resteerden
2729 geldige antwoord-formulieren.
Lang niet alle inzenders hebben alle
vragen beantwoord; de meeste antwoor
den verkreeg vraag 9.
1001 inzenders 'beantwoordden haar
met „Ja", terwijl 1669 inzenders haar met
„Neen" beantwoordden en 59 haar onbe
antwoord lieten.
Derhalve verklaarden zich 37 pet. voor
devaluatie, 61 pet. tegen devaluatie, ter
wijl 2 pet. blanco stemde.
Na een uitvoerige beschouwing te heb
ben gewijd aan het resultaat van het on
derzoek, komt het artikel tot de volgende
conclusies over de publieke opinie in onze
bedrijfswereld:
„Weliswaar wordt algemeen aangeno
men, dat een prijsstijging het gevolg zal
zijn van devaluatie, maar slechts een min
derheid verwacht een toeneming van de
winstcapaciteit als gevolg daarvan, terwijl
ook de opinie over de mogelijkheid van
afzetvermeerdering en vergrooting van de
werkgelegenheid niet erg gunstig is, voor
al niet wanneer de handelspolitiek status
quo door devaluatie zou worden gewijzigd.
Deze conclusies van onze zakenmenschen
zijn mede een gevolg van de verwachting
ten aanzien van den invloed van de munt
waardedaling op de koopkracht van de
consumenten.
Resultaat: de devaluatie vereenigt 61
pet. tegenstemmers op zich. Wel ziet men
in, dat dan aanpassing op andere wijze
moet geschieden, maar van krachtig over
heidsingrijpen om dat doel te bereiken
moeten de meesten niets hebben. Integen
deel, veeleer wil men terug tot de vrije
economie, blijkbaar in de overtuiging,
dat het tot dusver toegepaste ingrijpen
door allerlei crisismaatregelen de sanee
ring langs natuurlijken weg eerder heeft
tegengehouden dan in de hand gewerkt".
