Maken
Schoon
chip
ZONDAG
CACHETS
DONDERDAG 25 JUNI 1936
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
50 e JAARGANG Nu. 224
Herziening
van het Rijkswegenplan.
Buitenland.
DE GRONDWETSWIJZIGING.
VOOQ DEN
Belangrijkste Nieuws
I
Uitg.: N.V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et
Emcrgo" tor exploitatie van het blad „Do Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postcheque en Girorekening 44455
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
.T. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs 12.50 per kwartaal,
weokabonnomenton voor Middelburg, Goes en
Viissingen f 0.20. Losse nummers 5 cent.
Advcrtcntiün 30 cent per regel. Ingezonden
mcdedeelingen 00 cent per regel. Kleine
Advertcnticn Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Een onderhoud met den Minister van
Waterstaat.
Aanleg van auto-snelwegen te wachten.
Met het oog op de steeds toenemende
behoefte aan nieuwe en veilige wegen
voor het autoverkeer, heeft een redacteur
van het Alg. Ned. Persbureau een onder
houd gehad met den Minister van Wa
terstaat, jhr ir O. C. A. van Lith de Jeude.
In de eerste plaats herinnerde de in
terviewer den minister aan een rede, die
Z.Exc. voordat hij zijn ambt aanvaardde,
in 1932 hield voor een gecombineerde bij
eenkomst van het internationaal comité
voor den bouw van speciale autowegen en
de Ned. Vereen, voor speciale autowegen,
over de urgentie van dit type van ver
keersweg, dat toen door ir. van Lith de
Jeude economischer werd geacht dan de
autowegen met nevenbanen voor niet-mo-
torisch verkeer.
„Is zoo werd de vraag tot den Mi
nister gericht uw opvatting ten deze
onveranderd gebleven?
„Dat is inderdaad het geval, wanneer
men althans te maken heeft met intensief
snelverkeer. Voor speciale autowegen
heeft men echter minstens vier rijbanen
noodig, met een scheidingsstrook in het
midden, terwijl de kruisingen a niveau
niet, of althans zoo min mogelijk aanwe
zig mogen zijn.
Het is de bedoeling, onze nieuwe pri
maire wegen, voorzoover daarop intensief
snelverkeer te verwachten is, reeds dade
lijk of in de toekomst als autosnelwegen
aan te leggen. Dat zullen dan in-de eerste
plaats zijn de groote verbindingen Noord-
Zuid en Oost-West.
In voorbereiding is thans een nieuw
overzicht van de wegen, welke in do
naaste toekomst moeten worden aange
legd of verbeterd.
Het ligt in de bedoeling, het Rijkswe-
genplan-1932, dat evenals het vorige
(1927) voor een werkperiode van 5 jaren
was opgezet, een jaar langer te doen gel
den,. om zoodoende tijd te winnen voor
een geheel herzien wegenplan, dat dan
in 1938 kan worden vastgesteld. Daarbij
zal dan tevens rekening worden gehouden
met de behoefte aan wegenverbetering ten
plattelande.
Voor verscheidene niet-intensief bere
den primaire wegen kan m.i. voorloopig
met minder dan vier banen worden vol
staan, ook zander dat de veiligheid in het
gedrang komt."
De interviewer bracht vervolgens het
bezwaar naar voren, dat hier te lande de
aanleg van autowegen in zoo kleine ge
deelten verspreid geschiedt en constateer
de dat zoodoende het nuttig effect
uiterst gering is.
De Minister erkende dit bezwaar, doch
zeide, de oorzaak in hoofdzaak te moeten
wijlten aan technische en administratieve
moeilijkheden, oponthoud bij onteigening
e.d. Z.Exc. voegde hieraan toe, dat er
thans ernstig naar gestreefd wordt, om,
nadat een weg is aangevat, dezen zoo
spoedig mogelijk te voltooien.
Anderzijds mag niet worden vergeten,
dat ook wij1 wegen aan één stuk weten te
maken. Bijiv. AmsterdamSassenheim.
Van den weg Rotterdam—Eist, ter lengte
van 100 km, is het gedeelte tusschen Rid
derkerk en Waardenburg in uitvoering en
gedeeltelijk reeds voltooid. De weg Den
HaagGoudaUtrecht, een weg van 60
km gelegen in hijzonder slecht terrein, is
in een vergevorderd stadium van uitvoe
ring.
Bovendien wO'rden er vele millioenen
aan onze bruggen over de groote rivieren
besteed, waarvan dit jaar die te Nijmegen
en te Vianen geheel gereed kwamen en
die bij' den Moerdijk bijna gereed is.
Naast de 910 millioen per jaar uit
het Verkeersfonds, is verleden jaar 12
millioen en wordt dit jaar weder 10 mil
lioen uit het Werkfonds aan de wegen
verbetering ten koste gelegd. Hoewel de
middelen beperkt zijn, wordt inderdaad
al het mogelijke gedaan om de wegen te
doen beantwoorden aan moderne eischen.
De interviewer gaf uiting aan zijn in
druk, dat spoorweginvloeden den autowe
gen-aanleg belemmeren.
De minister ontkende niet, dat de
scherpe strijd tusschen rail- en motorver-
keer invloed op de verkeerspolitiek had
uitgeoefend, doch achtte zoodanigen in
vloed op den autowegen-aanleg niet aan
wezig. Men moet echter niet vergeten, dat
de spoorwegen het eigendom zijn van de
Nederlandsche volksgemeenschap en dat
ziji dus niet als quantité négligéable mo
gen worden beschouwd. Misschien kun
nen wij' over een halve eeuw de spoorwe
gen missen, doch thans is dat zeker nog
niet liet geval.
Tenslotte vestigde de interviewer de
aandacht op den Afsluitdijk,, waarvan tot
nu toe alleen de Zuidelijke helft van het
dwarsprofiel voor het autoverkeer is in
gericht, terwijl nog altijd de Noordelijke
helft braak ligt, omdat men bij den aan
leg van den dijk de meening was toege
daan, dat daar een spoorweg behoorde te
worden geconstrueerd. Is zoo vroeg hij
Uwe Excellentie van meening, dat
men daar ooit nog tot spoorwegaanleg
zal besluiten?
„Voorloopig zal daar zeker niets van
komen," antwoordde de Minister.
„Zou Uw Excellentie dan niet willen
overwegen, op dat noordelijke gedeelte een
autoweg aan te leggen voor het verkeer
van Friesland naar Noord-Holland, om
dan den thans bestaanden weg uitsluitend
voor het autoverkeer in de richting naar
Friesland te kunnen bestemmen?"
De minister oordeelde, dat het auto
verkeer op den afsluitdijk nog niet zoo
intensief is, dat bijzondere maatregelen
noodiig zijn."
Bij vermindering van de drukkende
belastingen, waaraan het automobilisme
is onderworpen, zal dit in het algemeen
en zeker ook op den Afsluitdijk stel-
J;ig «intensief worden, was het weder
woord.
„Dan zullen we verder zien, wat ons te
doen staat", besloot de Minister.
HET PROGRAM VAN DE NIEUWE
BELGISCHE REGEERING.
Enkele taai-incidenten.
j Gistermiddag las de Belgische minis
ter-president Van Zeeland voor 'n stamp
volle Kamer de regeeringsverklaring voor.
De nieuwe voorzitter, de socialist Huys-
mans, lokte al dadelijk een incident uit
door zijn maidenspeech eerst in het
Fransch te houden, wat den leider der
Vlaamsch-Nationalisten, Staf de Clercq
verontwaardigd deed uitroepen:
„De meerderheid in deze Kamer is
Vlaamsch en wij eischen derhalve, dat ge
uw rede eerst in het Nederlandsch zult
houden!"
Toen de voorzitter niettemin in het
Fransch verder ging, verliet de 16 man
sterke Vlaamsch-Nationale fractie de
zaal om eerst terug te keeren, toen de heer
Van Zeeland het spreekgestoelte betrad
om de regeeringsverklaring af te leggen.
De heer Van Zeeland begon zijn verkla
ring eveneens in het Fransch voor te le
zen. Weer waren het de Vlaamsch-Natio
nalisten, die er tegen protesteerden, dat
het Nederlandsch niet den voorrang kreeg
waarop de minister-president verklaarde,
dat de regeeringsverklaring in den Senaat
het eerst in het Nederlandsch zou worden
voorgelezen.
Mokkend bleven de Vlaamsch-Nationa
listen zitten en pas toen minister D'e Man
met de voorlezing van de Nederlandsche
vertaling der regeeringsverklaring begon,
ontstond er een nieuw incident. Staf de
Clercq riep den minister toe: „Vlaanderen
eischt een Nederlandsche regeeringsver
klaring.
Het neemt geen genoegen met vertalin
gen!" waarop de Vlaamsch Nationalisti
sche afgevaardigden andermaal als één
man de zaal verlieten.
Minister-president Van Zeeland werd
gedurende zijn rede bij' herhaling zoowel
door de Vlaamsch Nationalisten en de
Rexisten als door de communisten onder-
.broken.
Eenige malen kwam het voor, dat de
premier geruimen tijd moest wachten al
vorens hij zijn rede kon voortzetten.
Aan de regeeringsverklaring ontleenen
wij het volgende:
„Het oogen'blik is gekomen, om een al-
gemeene verhooging der loo-
n e n in de hand te werken.
Door tussohenkomst van de regeering
hebben onderhandelingen tusschen werk
gevers en werknemers geleid tot het aan
vaarden van het minimum-loon en be
taalde vacanties in te stellen op de basis
van zes werkdagen per jaar. Een wets
ontwerp zal worden ingediend tot heraan-
passing van de gezinsvergoedingen en
invoering van de veertigurige arbeids
week in de nijverheden of takken van nij
verheid, waar onder ongezonde, gevaar
lijke en moeilijke omstandigheden wordt
gewerkt.
Er zijn voorts nog verscheidene verbe
teringen aangekondigd op het gebied van
verzekeringen enz.".
,,D' e schoolplicht zal uit
gebreid worden tot den
leeftijd van vijftien jaar.
Eerstdaags zal een koninklijk besluit
genomen worden, dat in de ongezonde in
dustrieën de ouderdomsgrens zal vervroe
gen, om voor pensioen in aanmerking te
komen.
De regeering wenscht de verlaging der
douanerechten, credietfinanciering, land-
bouwcrediet en controle op credietinstel-
lingen.
Om de stabiliteit van het bestuur des
lands te verhoogen, wordt een ingrijpen
de bestuurshervorming voorgesteld.
Ten einde een der oorzaken van de re-
geeringsonvastheid weg te nemen, ver
klaart de regeering, dat zij1 slechts de
verwerping van de volledige begrooting of
een stemming, die het uitgesproken ka
rakter van wantrouwen zou dragen, als
een reden tot ontslag nemen zal beschou
wen.
Overgegaan zal worden tot het stichten
van een Raad van State.
Een gemengde commissie zal belast
worden met het nagaan, of en onder
welke voorwaarden het opportuum zou
zijn, in België het houden van een refe
rendum in te voeren.
Inzake de buitenlandsche politiek, zal
de Regeering de politiek der vorige Re
geering onveranderd voortzetten.
Op schoolgebied zal de regeering den
godsvrede voortzetten.
Dle regeering is vastbesloten, op taal
gebied een volledige en loyale toepassing
van de bestaande wetten te verzekeren.
De regeering is voornemens aan te
vangen met de gezondmaking van de
moreele atmosfeer, die heel bizonder
werd vertroebeld en soms werkelijk als
een giftige wolk over het land werd ver
spreid.
Fouten werden bedreven, meer vergis
singen nog werden begaan, in verant
woordelijke kringen.
Voortaan zal geen enkel lid van het
parlement of van een provincieraad of
een lid van de regeering of van gedepu
teerde staten eenig mandaat van admini
strateur of commissaris in vennootschap
mogen bekleeden gedurende den tijd van
zijn openbare functies, noch de functie
mogen waarnemen van administrateur
of commissaris in onverschillig welk or
ganisme of welke maatschappij' ook,
waarin de staat de belangen heeft, of
waarop de staat controle uitoefent.
EINDE DER STAKING IN DE
BELGISCHE MIJNEN.
Het nationaal mijnwerkerscongres te
Brussel, in vergadering bijeen, heeft be
sloten tot hervatting van den arbeid in de
mijnen op morgen (Vrijdag).
Te Gent is het werk in de metaalnijver
heid hervat; in de textielnijverheid duurt
de staking evenwel voort, evenals bij het
trambedrijf. D'e taxi-chauffeurs staken
oo'k nog gedeeltelijk.
In de haven bleef de werkhervatting
beperkt.
Te Luik duurt de staking bij de buurt-
trams voort. Het werk in de textielnijver
heid bij Verviers ligt nog steeds stil. Te
Rousselaere nam het aantal stakers in de
textielnijverheid aanmerkelijk toe.
De staking te Brussel blijft voortduren.
Er zijn o.m. 200 naaisters van een groot
warenhuis bij betrokken en meer dan dui
zend bankbedienden. Het verkeer is ech
ter normaal.
In Limburg heeft twee derde der mijn
werkers het werk hervat.
In de provincie Antwerpen is een stre
ven merkbaar om de stakingen op te ge
ven. In het bankbedrijf breidt de staking
zich echter uit.
De levensmiddelenvoorziening van het
land wordt verzekerd via de Antwerpsche
haven en gedeeltelijk ook via Gent. Te
Gent-Brugge echter ligt het verkeer nog
steeds stil.
De staking in de binnenscheepvaart en
in het sleepbootbedrijf duurt voort. Op de
Maas is de scheepvaart echter weer nor
maal.
DE EERSTE MOEILIJKHEDEN TE
MONTREUX.
De passage der oorlogsschepen.
De zee-engten-conferentie te Montreux
heeft gisteren een aanvang gemaakt met
de bestudeering van het tweede gedeelte
van de Turksche ontwerp-conventie, dat
betrekking heeft op de doorvaart der oor
logsschepen.
Litwino'ff diende een voorstel in, er
toe strekkende, de draagwijdte van art. 6
dat slechts oorlogsschepen voor beleefd
heidsbezoek wil toelaten in dien zin te pre
ciseeren, dat het slechts betrekking heeft
op de schepen van landen, die niet aan
de Zwarte Zee gelegen zijn. Ook dient het
verbod van doorvaart voor onderzeeërs
tot vliegtuigmoederschepen te worden uit
gebreid.
Lord Stanhope, de Britsche gedelegeer
de, wees op het principieel nieuwe van dit
artikel en verklaarde, dat het de Britsche
delegatie aanleiding is geweest Londen te
raadplegen en nieuwe instructies over de
geheele kwestie te vragen.
D'aar deze instructies nog niet ontvan
gen zijn, moet de Britsche regeering zich
haar standpunt voorbehouden.
Ordening in Abessynië.
De bevolking van Addis Abeba is blij
proclamatie opgeroepen, binnen 14 dagen
weer aan hun werkzaamheden te gaan en
zich onmiddellijk bij de autoriteiten te
melden.
Eigendomsrechten en ieder bezit van
onroerend goed moet bij' de autoriteiten
worden aangegeven. Indien hieraan geen
gevolg wordt gegeven, volgt in beslag ne-
ENKELE ONDERDEELEN WORDEN
NADER UITGEWERKT.
De parlementaire redacteur van de
Telegraaf meldt:
De ministerraad heeft zich in de vorige
en deze week eenige malen omstandig be
zig gehouden met het rapport en het voor
ontwerp der staatscommissie voor de par-
tiëele grondwetswijziging 1937.
Wij meenen te weten, dat thans enkele
onderdeelen nadere uitwerking behoeven,
waarna binnenkort de voorontwerpen in
handen van den Raad van State kunnen
worden gesteld. Waar de regeering in
dezen prijs stelt op de grootst mogelijke
bespoediging is het zeker niet uitgeslo
ten, dat de definitieve wetsontwerpen nog
voor het einde der volgende maand bij' de
Tweede Kamer worden ingediend, gelijk
ook van den aanvang af in de bedoeling
heeft gelegen.
Wij vernemen nog, dat de regeering op
meer dan één punt de suggestie der
staatscommissie, aan weLke dan ook een
zeer uitvoerige opdracht was gegeven, niet
zal volgen.
ming zoowel van roerende als van onroe
rende goederen.
Met bijzondere zorg zal de levensmid
delenvoorziening worden ter hand geno
men. De regeering heeft het recht, de
voorraden te controleeren, tevens is een
verplichte opgave der voorraden inge
voerd.
Ook de particuliere voorraden zullen
worden onderzocht, teneinde het hamste
ren en hierdoor een prijsstijging tegen te
gaan. D'e regeering zal met strenge maat
regelen iedere speculatie onmogelijk ma
ken.
Wie in Abessynië een beroep, hetzij in
de industrie, hetzij in den handel, wil uit
oefenen, heeft een speciale vergunning
noodig.
De gevechten in Palestina.
Britsche troepen „zuiveren" op inten
sieve wijze het gebied langs den spoorweg
Jerusalem-Jaffa.
Bij deze actie ontstond bij het dorp
Deirabban, op 25 K.M. van Jerusalem,
een gevecht met gewapende Arabieren,
van wie twee werden gedood en drie ge
wond.
Uit andere deelen des lands wordt ge
meld, dat een Arabier werd gedood en een
Joodsohe kolonist en een politiebeambte
werden gewond.
Heden werkhervatting in Marseille?
Gemeld wordt, dat een accoord tot stand
is gekomen tusschen de reeders en de
zeelieden te Marseille.
Men hoopt dat het werk Donderdag in
de haven van Marseille zal worden her
vat.
Gisteren werd uit Marseille gemeld, dat
■het havenverkeer volkomen stil ligt.
Slechts één schip, het brandweerschip
„Alerte", voert geen roode vlag. Een paar
schepen, die nog zonder sleepershulp de
haven waren binnengeloopen, hebben hun
lading post, aan bederf onderhevige le
vensmiddelen en passagiers nog aan land
kunnen zetten, doch onmiddellijk daarna
volgde onder de bemanning de staking en
de bezetting der schepen.
De voorziening der stakers van het noo-
d'ige geschiedt, voor zoover mogelijk, uit
de scheepsvoorraden. In ennkele gevallen
moesten daartoe deuren worden openge
broken.
Begin van den burgeroorlog in China?
Naar uit betrouwbare Chineesche bron
wordt vernomen, is het tot een eerste
treffen gekomen tusschen de strijdkrach
ten van Nanking en die van Kwangsi.
Men vreest, dat deze botsing het begin zal
zijn van den burgeroorlog.
Het gevecht vond plaats in de nabij
heid van Kiyang, in Zuid-Hoenan, waar
de Kwangsi-troepen tot den aanval over
gingen. D'e Nanking-troepen trokken kort
daarop eenige kilometers in versterkte
stellingen terug.
Korte Berichten.
Tijdens een oefenvlucht, waaraan vier
éénmotorige Fransche militaire water
vliegtuigen deelnamen, zijn twee der ma
chines in botsing gekomen. De toestel
len stortten onmiddellijk omlaag. Vijf mi
litairen kwamen om het leven.
DISCONTOVERLAGING
NEDERLANDSCHE BANK.
Met een half procent.
Naar wij vernemen, heeft de Neder
landsche Bank met ingang van heden
haar rente-tarieven over de geheele linie
met een half pet. verlaagd.
Het wisseldisconto wordt derhalve te
ruggebracht van 4.5 tot 4 pet.
Gij kunt niet gezond blijven, als van dag
tot dag zich in Uw ingewanden vergiftige
afval-stoffen ophoopen, want die hebben 'n
bijzonder schadelijke werking op Uw gestel.
Tenslotte begint Ge U „zoo moe", „zoo mat"
en „zoo lusteloos" te gevoelen en last te
krijgen van allerlei onprettige verschijnselen,
zonder dat Ge beseft, waar het U hapert 1
Neem eiken Vrijdag en Zaterdag een
M.S.S.-cac,het ter inwendige zuivering
DeM.S.S.-cachets zuilen Uw haperende spijs
vertering, Uw vertraagde stoelgang herstel
len, Uw met vergiftigde afvalstoffen gevulde
darmen zacht ledigen, Uw gestel opf risschen.
Ge gaatU 'n andermensch vóelen.Ge bemerkt
vol welbehagen, dat ge U op Zondag-ochtend
voor het eerst eens lekker frisch en opgewekt
gevoelt, vol van levenslust en energie, want:
M.S.S.-cachets Maken „Schoon Schip"
Per 12 stuks in koker slechts 60 cent.
Binnenland.
De Minister van Waterstaat over de her
ziening van het Rijkswegenplan.
Ernstige, doodelijke ongevallen te IJssel-
monde, Oostvoorne en Bussum.
Discontoverlaging Ned. Bank.
De komende Grondwetsherziening.
Het aantal werkloozen gedaald.
Buitenland.
De Belgische regeeringsverklaring.
Einde der staking in de Belgische mijnen.
Hervatting van het werk te Marseille?
Moeilijkheden op de conferentie te Mon
treux.
PRINSES JULIANA.
Prinses Juliana heeft zich, nadat zij
het maskeradefeest te Utrecht had gade
geslagen, met haar hofdame, jonkvr. de
Braauw en den Commissaris der Konin
gin in Utrecht, Jhr L. Bosch Ridder van
Rosenthal, naar Loosdrecht bege
ven.
Het bestuur der watersportvereniging
verwelkomde de Prinses. Vervolgens be
gaf H. K. H. zich naar het motorjacht
van den heer Maas en zijn zoons, de be
kende zeilers Jan en Bob Maas. Zij bleef
eenigte uren op de plassen en gebruikte
daarna de thee in het clubhuis der water
sportvereeniging.
Naar wij vernemen is Prinses Juli
ana voornemens de volgende week een
bezoek aan Friesland te brengen.
KEURING VAN GASMASKERS.
Wettelijke regeling te wachten.
Naar wij vernemen zal binnenkort een
wettelijke regeling betreffende de keuring
van gasmaskers tot stand komen.
Elk gasmasker, dat in den handel ge
bracht wordt, zal voorzien moeten zijn
