j4miMa
MAANDAG 8 JUNI 1938
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
50 e JAARGANG No. 209
Het hypothecaire crediet.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „Do Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telofoonnummor 11.
Postchèque en Girorekening 44155
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
wcokabonnomcnton voor Middelburg, Goes en
Vlissingon i 0,20. =- Losse nummers 5 cont.
Advcrtcntiön 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
of de
lang-
voort-
s graag
veel
bijl het
maar
wel een
maar
beker
buurt,
gezin,
ig toen
zal ik
jongsaf
ie vaak
vond ze
bij de
maar
buur-
akelig;
zonder
zag ze
lant er
zolder-
Den kon
eg; hoe
iet niet
vreemd
ïald het
;1 groot
rvolgd.)
Algemeen wordt verwacht, dat het
Vaste Lasten-ontwerp zal worden ver
worpen.
De Regeering heeft trouwens reeds bij
voorbaat, bij monde van Minister Oud,
verklaard, dat verwerping geen politieke
gevolgen met zich zal brengen.
De vraag komt op, wat er dan na ver
werping van het ontwerp, dient te gebeu
ren.
Het kan niet worden ontkend, dat door
de indiening en nog meer door de on
zekerheid omtrent het lot van dit ont
werp het hypothecaire crediet is geschokt.
Er is onzekerheid en onrust en niet wei
nigen verkeeren daardoor in meer of
minder groote moeilijkheden.
Deze moeilijkheden zijn echter door een
verwerping van het Vaste Lasten-ontwerp
niet opgelost.
Zooals bekend, is aan de behandeling
van dit ontwerp voorafgegaan het z.g.
Executie-wetje, hetwelk bedoelde de ge
dwongen aflossing van hypotheken te
remmen en onredelijke executies te ver
hinderen.
Terecht echter, naar het ons voorkomt,
is er o.a. in de „Maasbode" op gewezen,
dat in verband daarmede verwerping van
het aanhangige ontwerp een onaange
name beteekenis kan krijgen.
„Tal van hypotheekbanken hebben hun
bedrijf opgebouwd op een systeem van
financiering, dat ongetwijfeld tenslotte
zal moeten falen, indien de toestand blijft
bestendigd die aan aanvaarding van het
executie-ontwerp en na verwerping van
het Vaste Lasten-ontwerp zal ontstaan.
Eenerzijds hebben zij tegenover hun geld
gevers (de houders hunner pandbrieven)
de verplichting op zich genomen, jaar
lijks volgens een bepaald daartoe opge
steld plan hun schulden af te lossen,
doch anderzijds wordt 't hun debiteuren
mogelijk gemaakt om van het oorspron
kelijke plan van aflossing der hypothe
caire credieten af te wijken. Als gevolg
daarvan zal er een onevenwichtigheid in
de financieele structuur van tal van hy
potheekbanken ontstaan, doordien name
lijk de uit hoofde van aflossing jaarlijks
binnen komende bedragen niet langer
voldoende zullen zijn om daaruit te vol
doen aan de jaarlijksche verplichtingen
tot uitloting en aflossing van pandbrie
ven."
Nu kan men het Executiewetje intrek
ken, maar dat zal ook weer tal van
onaangenaamheden met zich brengen.
Vandaar dat er reeds op aangedrongen
is, dat maatregelen worden genomen tot
verlichting van de lasten, die uit de con
tractueels verplichting tot uitloting en af
lossing van pandbrieven van de hypo
theekbanken mochten voortvloeien.
Zooals men ziet, de zaak. is niet ge
makkelijk.
Zoowel bij aanvaarding als bij; ver
werping van het Vaste Lasten-ontwerp,
zal er heel wat wijsheid noodig zijn, om
het hypothecaire crediet in zijn vroegere
waardigheid te herstellen.
DE TOESTAND IN FRANKRIJK.
De regeeringsverklaring. Motie
van vertrouwen aangenomen.
Overeenstemming inzake de sta
kingen bereikt.
Zaterdag nam de nervositeit te Parijs
nog steeds toe. De voorraden in sommige
winkels begonnen op te raken en de
stakingen bleven zich maar uitbreiden.
Met spanning wachtte men op de zitting
van Kamer en Senaat, waarin het nieu
we kabinet zijn program zou ontwikke
len.
Aan de regeeringsverklaring ontleenen
wij het volgende:
Het regeeringsprogram zal bestaan in
het verwezenlijken van het program van
het volksfront.
De volgende week zullen reeds voor
stellen worden ingediend betreffende:
40-urige werkweek; collectieve arbeids
overeenkomst; vacantie met behoud van
loon; een plan voor groote openbare wer
ken; nationalisatie der wapenfabricage;
een g^aanbureg-u, dat tot voorbeeld zal
dienen voor de revalorisatie van de an
dere landbouwproducten, zooals wij'n,
vleesch, melk; verhooging van den leer
plichtigen leeftijd; hervorming van het
statuut van de Bank van Frankrijk,
waardoor overwicht van de nationale be
langen wordt gewaarborgd, hervorming
van de wetsdecreten.
Wanneer deze maatregelen zullen zijtn
aangenomen, zal de regeering een tweede
reeks voorstellen indienen, met name be
trekking hebbend op een nationaal werk-
Icosheidsfonds, pensioenregeling voor
oude arbeiders en tenslotte een breed sy
steem voorstellen, strekkende tot een doen
herleven van de algemeene bedrijvigheid
met name door een fiscale ontspanning
en een onderdrukking van fraude.
Nadat het debat gesloten was, las Har
riot de eenige motie voor, die namens de
meerderheid ingediend was:
„De Kamer, rekenend op de regeering
om zoo spoedig mogelijk, binnen het ka
der van de orde en de republikeinsche
wettigheid de hervormingen te verwezen
lijken, die opgenomen zijn in het pro
gram van het Volksfront en opgesomd in
de regeeringsverklaring, in het bijzonder
de verklaring van den president van den
ministerraad goedkeurend om de rege
ling van de stakingen te bespoedigen, ver
trouwend in de regeering, gaat over tot
de orde van den dag."
Deze motie van vertrouwen werd door
de Kamer aangenomen met 384 tegen 210
stemmen.
Het door ons gecursiveerde was vooral
voor de arbeiders stakende, zoowel als
niet-stakende van belang. Al spoedig
koesterde men de hoop, dat op deze basis
met de stakers wel tot overeenstemming
zou zajn te komen.
Vannacht werd dan ook uit Parijs ge
meld: Er is overeenstemming bereikt in
zake de stakingen.
Het tusschen de vertegenwoordigers
van den algem. bond van Fransche voort
brenging en die der G. G. T. tot stand ge
komen accoord omvat het volgende:
Het recht van vereeniging, erkenning
der fabrieks-afgevaardigden, verhooging
der salarissen, varieerend van 7 tot 15
pet., voorwaarden en wijze van hervatting
van het werk, en toepassing door de
werkgevers van de wetsontwerpen, die bij
het bureau van de Kamer zullen wor
den ingediend, met betrekking tot de in
voering van een werkweek van 40 uren
en betaalde vacanties.
Invoering van arbeidsraden uit alle
bedrijven met meer dan 10 arbeiders, en
geen represaillemaatregelen tegen de
stakers.
Minister Salengro hoopte, dat de sta
kingen binnen 48 uur zouden zijn opge
heven.
De staking te Antwerpen duurt voort.
T'en aanzien van de staking in de ha
ven van Antwerpen hebben geen wijzi
gingen zich voorgedaan. Het werk ligt
nog zoo goed als volledig stil. Eb is nog
geen teeken, dat op een spoedige bijleg
ging van het conflict duidt.
Inmiddels hebben weder verschillendo
voor Antwerpen bestemde schepen, andere
Belgische of buitenlandsche havens aan
gedaan.
De stakers hebben te kennen gegeven,
dat, als zij geen volledige voldoening be
komen, zij bereid zijn de staking zeven
of acht weken lang te laten duren, totdat
alle kasmiddelen hunner organisatie zul
len zijn uitgeput.
Wel is de staking van het tram- en
autobus-personeel geëindigd. D'e eischen
der arbeiders zijn ingewilligd.
D'e gedeeltelijke staking te Gent is ge
ëindigd, dank zij' het krachtig optreden
van de rijkswacht en de politie. Den com
munisten werd door de beambten belet,
propaganda te maken voor de staking.
PROVINCIALE VERKIEZING IN
BELGIE.
Gister zijn in België de verkiezin
gen voor de Prov. Staten gehouden. De
algemeene indruk is deze, dat Rex, de
Vlaamsch-Nationalisten en Communisten
in vergelijking tot de Kamerverkiezingen
van 24 Mei, nog belangrijk vooruit ge
gaan zijn, terwijl de drie groote partijen,
bijzonder de katholieke partij, een nog
gevoeliger verlies geleden hebben.
Van de 696 zetels hebben verkregen:
Socialisten 221 (verlies 20), katholie
ken 224 (verlies 94), liberalen 89 (ver
lies 6), Rexisten 78 (winst 78), Vlaamsch-
nationalisten 55 (winst 19), communisten
27 (winst 20), De rest is verdeeld over
kleine partijtjes.
De kabinetsvorming in België.
De leider der socialisten, Vandervelde,
heeft de opdracht tot vorming eener nieu
we regeering, aanvaard.
Met gelooft echter, dat hij de opdracht
aan den koning zal moeten teruggeven,
omdat hij niet zal slagen.
Het moet geheel in den geest van Van
dervelde zijn, dat wederom een kabinet-
Van Zeeland zou optreden. In socialisti
sche kringen is er echter verzet tegen Van
Zeeland omdat deze „Rexistische neigin
gen" zou hebben.
Oneenigheid in het Britsche kabinet.
Naar verluidt, heerscht er groote on
eenigheid in het Britsche kabinet over het
al of niet handhaven der sancties tegen
Italië.
„Cetem" verneemt zelfs in dit verband,
dat de minister van buitenlandsche zaken
Eden van plan zou zijn als zoodanig af
te treden.
Belangrijke conferentie te Boekarest.
De regent van Joego-Slavië, prins Paul,
en de president van de Tsjecho-Slowaak-
sche republiek, Dr Benes, zijn in Boeka
rest gearriveerd, waar zij zullen deelne
men aan een belangrijke conferentie.
De beide staatshoofden werden door
de bevolking met enthousiasme ontvangen.
De geheele stad is gepavoiseerd.
Een groote militaire parade is gehou
den.
Na afloop van de parade keerden de
drie staatshoofden terug naar het konink
lijk paleis, waar koning Carol zijn hoogen
gasten een lunch aanbood.
Koning Carol hield bij deze gelegenheid
een rede, waarin hij den nadruk er op
legde, dat een van de eerste belangen der
Kleine Entente de eerbiediging is van de
tegenwoordige grenzen en van de vredes
verdragen.
De toestand in Palestina zeer gespannen.
In Haifa is momenteel de toestand we
der zeer gespannen. Troepen met de ba
jonet op het geweer moesten door de stra
ten patrouilleeren.
In de ochtenduren werden politioneele
strijdkrachten uit hinderlagen beschoten.
De troepen beantwoordden het vuur. De
schietpartijen duurden tot in den namid
dag voort.
Over het aantal dooden en gewonden
zijn nog geen betrouwbare berichten voor
handen.
Vrijwel overal rondom Jerusalem wordt
geschoten. Zelfs de Joodsche universiteit
op den berg Scopus, het krankzinnigen
gesticht te Jerusalem en de stedelijke
slachthuizen hebben te lijden gehad van
het vuur der Arabische franc-tireurs.
Bijna overal zijn de telefoondraden tus
schen Jericho en Bethlehem doorgesneden
Een Joodsche fabriek, gelegen bij het
klooster van St Eli op den weg naar Beth
lehem is door een groep Arabieren vol
komen vernield.
Korte Berichten.
Bij een brand in een hotel, dat gele
gen is in een volkswijk van San Francisco,
zijn zeven personen om het leven geko
men. Twintig anderen werden ernstig ge
wond.
De reis van dr Schacht naar Bulga
rije is thans vastgesteld op 15 dezer.
Schacht zal twee dagen te Sofia vertoe
ven.
In de Chineesche provincie Kansoe
heerscht hongersnood. In de hoofdstad
der provincie, Lang-tsjaoe, zijn geduren
de de laatste 14 dagen 1000 menschen van
gebrek gestorven.
DE MOEILIJKHEDEN BIJ DE
„LEERDAM".
Aan alle arbeiders ontslag aangezegd.
Door de bewindvoerders der N.V. Glas
fabriek „Leerdam", v.h. Jeekel Mijnssen
en Co., is aan het personeel medegedeeld,
dat de meerderheid van commissarissen
en houders van prioriteitsaandeelen nog
geen beslissing hebben willen nemen over
het door de directie aan de aandeelhou
dersvergadering medegedeelde reorgani
satievoorstel. Behalve dit reorganisatie
plan is geen ander plan ter kennis van
bewindvoerders gekomen.
Bewindvoerders meenen daarom net
personeel erop te moeten wijzen, dat de
kansen, dat de fabriek na 15 Juni open
zal blijven, wel zeer gering zijn geworden
Tenzij voor dezen datum een reorganisa
tieplan doorgevoerd zal zijn of aan be
windvoerders het verlies door doorwer
ken veroorzaakt, gegarandeerd wordt,
zooals in 't reorganisatievoorstel van de
directie was voorzien, zal na 15 Juni do
fabriek gesloten en de ovens gedoofd rnoo -
ten worden met alle gevolgen van dien.
Voor zoover noodig, wordt hierbij dus
aan alle arbeiders de dienstbetrekking op
gezegd per 13 Juni 1936.
UITKEERINGEN AAN WERKLOOZEN
WEGENS ONGELUKKEN.
Een beroepsinstantie ingesteld.
D'e minister van sociale zaken heeft
een beroepsinstantie in het leven geroe
pen, welke zal hebben te beslissen bij ge
schillen betreffende het voorstellen of
weigeren van een blijvende rente, terzake
van ongelukken, overkomen aan werkloo-
zen, die deelnemen aan vakcursussen en
werkloozenkampen voor jeugdige werkloo-
zen, resp. te werk zijn gesteld aan z.g
werkobjecten voor jonge werkloozen en
die niet ingevolge eenige wettelijke rege
ling verzekerd zijn tegen de geldelijke
gevolgen van ongelukken.
In dit verband is als alleensprekend
rechter aangewezen mr J. Westhof f, lid
van den centralen raad van beroep te
Utrecht en als secretaris mr R. van Heijst
advocaat en procureur te Utrecht.
KANS OP RUSSISCHE ORDER VOOR
ONZEN SCHEEPSBOUW?
Naar aan de Telegraaf ter oore kwam,
worden momenteel inleidende besprekin
gen gevoerd over den bouw van vijf sche-
DE A. N. W. B.
EN DE REISBELASTING.
De bezwaren gehandhaafd.
Naar aanleiding van de memorie van
antwoord inzake het ontwerp-reisbelas-
ting, schrijft de A. N. W. B. onder meer;
„Het is wel zeer teleurstellend, dat in
deze memorie wel tegemoet gekomen
wordt aan vele bezwaren van onderge
schikten aard maar dat de hoofdzaak
onveranderd is gebleven en de 'klemmende
betoogen daarentegen vrijwel onbeant
woord blijven.
Wij wijzen o.a. op de tegemoetkoming
voor gezondheidsreizen, welke thans zon
der meer wordt ingevoerd. Ook uit het
feit, dat de belastingopbrengst geraamd
blijft op twee millioen gulden, ondanks
halveering en verlaging der tarieven, in
voering van vele vrijstellingen en maxima,
instelling van een uitgebreid en duur con
troleapparaat, blijkt wel, dat aan den eer
sten opzet veel ontbroken heeft.
Intusschen maken o.i. al deze conces
sies w e 1 den administratieven romp
slomp ingewikkelder en duurder, zonder
omdat ze slechts detailpunten betref
fen i de geopperde principieele bezwa
ren aan te tasten. De ontwerpen geven
blijk van een totale miskenning van den
aard van het Nederlandsche reiswezen
door bij herhaling een heffing van f 0.50
a f 1 per dag niet prohibitief te noemen.
Op het oogenblik, dat men in tal van
landen bezig is om deze Nederlandsche
wet met tegenmaatregelen te beantwoor
den, volstaat de minister met de mede-
deeling, dat represaille-maatregelen „een
miskenning van het fiscale karakter van
deze heffing" zouden zijn.
Kennisneming van deze memorie van
antwoord heeft ons dan ook gesterkt in
onze overtuiging, dat de Tweede Kamer
in het belang van ons volk zal handelen,
als zij dit ontwerp niet zal aanvaarden.
pen voor de Russische handelsvloot.
Het vorige jaar heeft de Nederlandsche
Scheepsbouw Mij. zooals bekend, drie
groote houtschepen, elk van 3000 ton,
voor Rusland gebouwd en de resultaten
welke met deze booten, de Korsarew,
Meshlauk en Andrejew werden bereikt,
moeten zeer gunstig zijn. D'e nieuw te
bouwen schepen zouden van hetzelfde
type zijn.
Elén dezer dagen zal een directeur van
een der Nederlandsche werven zich naar
Moskou begeven en het vermoeden ligt
voor de hand, dat deze reis met genoem
de besprekingen in nauw verband staat.
NEDERLANDSCHE CHRISTELIJKE
RADIO-VEREENIG ING.
Algemeene Vergadering.
In het Palace-hotel te Hilversum hield
Vrijdag de Ned. Chr. Radio-Vereeniging
een drukbezochte algemeene vergadering.
De voorzitter, Mr A. van der D'eure te
Bennekom, herdacht in zijn openings
woord D's L. J. van Leeuwen, den in het
afgeloopen jaar overleden tweeden voor
zitter, welke 'herdenking staande werd
aangehoord.
Bij de behandeling van verschillende
Omroepzaken stond de voorzitter stil bij
de oprichting van de Nozema, de instel
ling van de Commissie voor den draad
omroep en de regeling, welke getroffen is
tusschen de pers en de Omroepvereeni-
gingen.
Het Dag. Bestuur heeft besloten, dat de
N. C. R. V. ook den wereldomroep zal
aanvangen, vooral met het oog op Indië,
en de Nederlanders in Noord-Amerika.
Het contact met de Regeering eischt
nog steeds veel tijd. Met genoegen con
stateert spr., dat er al sinds lang in da
vereeniging geen moeilijkheden meer zijn
vanwege kerkelijke verschillen.
Onder groote instemming der vergade
ring werd besloten een telegram van hul
de te zenden aan H. M. de Koningin en
telegrammen van medeleven aan mevr.
Ds van Leeuwen, Ds Wallien en Prof. v.
Veldhuizen.
Een voorstel van het A. B., waarbij het
houden van reisjes onder auspiciën der
Nederl. Chr. Radio-Vereen, gebonden
werd aan de bijzondere toestemming van
het Bestuur, lokte een uitvoerige discus
sie uit. Deze bespreking gaf het bestuur
aanleiding, den inhoud van het voorstel
iets te verzachten, waarna het door de
vergadering met algemeene stemmen werd
geaccepteerd.
D'e provinciale vergadering van Zee
land had een voorstel ingediend, be
treffende het vragen van de voorbede
en het houden van een collecte alsmede
"het spreken van een aanbevelend woord
in de kerkdiensten, welke door de N.C.
R. V. worden uitgezonden.
Tegen dit voorstel rezen nogal bezwa
ren. Nadat door redactiewijziging deze
bezwaren ondervangen waren, werd ook
dit voorstel met alg. st. geaccepteerd.
In de middagvergadering kwamen aan
de orde de jaarverslagen van den secre
taris-penningmeester, van de afdeeling
Binnenland.
De nieuwe gouverneur-generaal vein Ned.
Oost Indië.
De dreigende stopzetting van „de Leer
dam".
Kans op Russische order voor onzen
scheepsbouw?
Buitenland.
Het eind der stakingen in Frankrijk.
Toestand in Palestina zeer gespannen.
Politieke conferentie te Boekarest.
Provinciale verkiezingen in België.
ZONNEBRUIN
voorkonrt zonnebrand
en bronst en bruint
Uw huid prachtig.
Doos 25 en 50ct.Tube 60cL Flacon 90ct
Doet Uw huiskleur spoedig wijken.
Omroep en van de afdeeling Propaganda.
Daaruit bleek o.m. dat de toestand der
vereeniging in alle opzichten gunstig is.
D'e reserves voor diverse doeleinden be
dragen f 589.125.53.
Deze reserves zijn bestemd voor zen
der- en studio-bouw, toestellen voor zie
ken, uitzendingen voor Indië, reserve
ziekteverzekering en koersreserve effec
ten.. DO winst der N.G.R.V. op de Om-
roepgids bedroeg f248.174.07.
Dat ook de N.G.R.V. haar deel te dra
gen heeft in den nood van het leven,
spreekt vanzelf. Het topcijfer van 1934
kon niet worden gehandhaafd, maar de
teruggang is gering, want ook in 1935
konden duizenden nieuwe leden worden
ingeschreven.
Uitvoerige besprekingen werden gehou
den over de vraag, wat de N.G.R.V. zou
kunnen en moeten doen voor degenen, die
in bizondere mate door de huidige maat
schappelijke moeilijkheden getroffen zijn.
Als conclusie vereenigde de vergadering
zich met de volgende uitspraak:
„Hoezeer ook begaan met het lot van
ben, die door de crisis in moeilijke finan-
ciëele omstandigheden zijn gekomen, is
de Vereenigingsraad van oordeel, dat om
der gevolgen wil en in verband met den
financiëelen toestand der vereeniging,
niet kan worden overgegaan tot een spe
ciale regeling der contributie voor deze
gevallen. Hij machtigt echter bet mode-
ramen in bijzondere gevallen uitzonde
ringen op dezen regel te maken.
Bij de nu volgende bestuursverkiezing
werden bij enkele candidaatstelling als
leden van het A. B. herkozen verklaard
de beeren Mr A. van der Deure; K. Kruit
hof; J. M. Krijger Jr en J. J. Wallien.
In de vacature Ds K. H. Wallien, die
zich niet herkiesbaar stelde, werd bij en
kele candidaatstelling gekozen Ds A. Klin
kenberg J.Azn, Herst. Evang. Lutb. pre
dikant te Amsterdam. In de vacature,
ontstaan door bet overlijden van Ds L. J.
van Leeuwen, Ned. Herv. predikant to
's Gravenhage, werd bij schriftelijke stem
ming gekozen DS Jac. Poort, Ned. Herv.
predikant te 's Gravenhage.
Na gehouden rondvraag eindigde Db
Klinkenberg met dankzegging.
Nederlandsche Spoorwegen.
De algemeene vergaderingen van aan
deelhouders der N.V. Maatschappij tot
Exploitatie van Staatsspoorwegen en de
N.V. Hollandsche IJzeren Spoorweg Mij.
hebben in de vacature-jhr mr Gb. J. M.
Ruys de Beerenbrouck als lid van de ra
den van commissarissen gekozen mr dr
D. A. P. N. Kooien, lid van den Raad van
State.
Hooge Raad.
Bij Kon. Besluit van 3 Juni is benoemd
tot raadsheer in den Hoogen Raad der
Nederlanden mr J. E. van der Meulen,
thans vice-president van de rechtbank te
Utrecht.
Adjunct-inspecteur
voor de luchtbescherming.
Binnenkort kan de benoeming worden
tegemoet gezien van kapitein J. H. van
Riesen, thans verbonden aan het 'bureau
Luchtbescherming van den generalen staf,
tot adjunct-inspecteur van den onlangs
ingestelden dienst tot bescherming der
burgerbevolking tegen luchtgevaar, welke
ressorteert onder het departement van
Binnenlandsche Zaken en onder leiding
staat van den inspecteur voor de luchtbe
scherming, den ou'd-luitenant-generaal De
Ridder.
Binnen de gemeente wonen.
Door het gemeentebestuur van Amster
dam is thans een definitief besluit geno
men inzake het buiten-wonen van bet ge-
meentepersoneel. Het verlof daartoe zal
in de toekomst slechts gegeven worden,
indien vaststaat, dat dit wegens gezond
heidsredenen noodzakelijk is.
