EERSTE BLAD
Organisatie op
Christelijken grondslag.
Verkeerd begrepen.
Buitenland.
Het wetsontwerp Vaste
Lasten in gevaar?
MAGGF
Belangrijkste Nieuws
VRIJDAG 5 JUNI 1936
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
50 e JAARGANG No. 2C7
Advortcntiön 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
JUSTABLETTEN
(Jitg.: N.V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et
Emorgo" ter exploitatie van hot blad „Do Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchöque en Girorekening 44455
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
.T. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vllssingon f 0.80. Losse nummors 5 cent,
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
De discussie in verschillende organen
gevoerd over de vraag of de Prot. Chris
telijke werkgevers zich allereerst naar
eigen beginsel hebben te organiseeren,
heeft ook in R.K. kring de aandacht ge
trokken.
Zoo schrijft b.v. Mr Kortenhorst in
„De Kath. Werkgever":
„Op grond van een meer dan twintig
jaren ervaring kunnen wij getuigen, dat
ondanks een menigte tekortkomingen en
fouten het bestaan van Katholieke werk-
geversvakvereenigingen voor land en volk
een zegen is geweest.
Juist in dezen tijd, waarin de groote
vraagstukken omtrent vrijheid of meer
gebondenheid en ordening in het econo-
misch-sociale leven op den voorgrond
staan, ia het niet meer mogelijk de be
ginselkwestie op den achtergrond te hou
den. Wie de ontwikkeling van het Chris
tendom in het buitenland heeft gevolgd
i en wij zijn beter dan menigeen in
staat, om dat te doen weet, dat een der
oorzaken van den neteligen toestand m
den vreemde gelegen is in het gebrek aan
solide principieele organisaties van vak
gen ooten.
Zeker er bestaan ook in vele andere
landen Christelijke of Katholieke sociale
vereenigingen, maar gewoonlijk loopen
die organisaties maar zoo'n beetje ach
ter de z.g.n. neutrale vereenigingen aan.
D'e werkgevers beschouwen veelal hun
confessioneele vereeniging als een vroom
en goed werk zonder veel invloed op het
economisch en sociale gebeuren van el-
ken dag.
Een daadwerkelijk pogen om den klas
senstrijd principieel uit te bannen, om
een nieuwe maatschappij' op Christelijke
grondslagen te vestigen, is slechts tot en
kele landen beperkt.
Een krachtige Christelijke werkgevers
vereniging moet het aandurven uit te
spreken, dat zij haar leden op elk ter
rein van activiteit een volledige „ser
vice" wil bieden en dat haar leden geen
ander lidmaatschap noodig hebben dan
het hare.
In dat opzicht moet de overtuigd-prin-
cipieele werkgeversorganisatie precies de
zelfde aspiraties hebben als de Christe
lijke pers, de Christelijke radio en de
Christelijke politiek. De totaliteitsgedachte
van het christendom kan met minder
geen genoegen nemen."
Deze opmerkingen van Mr Kortenhorst
verdienen onze volle belangstelling.
De juistheid van zijn betoog is met
name bij onze Oosterburen bevestigd.
In Duitschland hebben de Christusbe
lijders1 nagelaten zich naar eigen beginsel
te organiseeren. Op staatkundig- zoowel
als op maatschappelijk gebied.
Men bevond zich altijd in de achter
hoede van een of andere groep of partij.
Invloed van beteekenis werd daardoor
niet uitgeoefend.
En bet gevolg is geweest, dat toen het
er op aankwam, alle weerkracht ontbrak
en dat nu in dezen tijd bet nationaal-
socialisme met zijn miskenning van den
eisch van het Christelijk beginsel vrij
spel kreeg.
Zij wat in Duitschland gebeurde ons
tot een waarschuwing!
„D'e Nederlandsche Werkgever'' meent
met een beroep op Dr Colijn het streven
naar organisatie onder eigen banier, door
de Christelijke werkgevers te mogen af
wijzen.
Een beschouwing van dit orgaan ein
digt aldus:
„Wij besluiten met als ons gevoelen uit
te spreken, dat in een moeilijken tijd, als
wij thans beleven, aansluiting van alle
krachten noodig is en dat wij den oproep
daartoe van Minister Colijn dan ook
steeds hebben begrepen in dien zin, dat
thans niet slechts op staatkundig, maar
evenzeer op maatschappelijk terrein niet
wat ons scheidt, maar wat ons vereenigt
op den voorgrond dient te worden gesteld.
Vandaar, dat wij de actie van de Chr.
Werkgeversvereniging betreuren en haar
niet in het belang kunnen achten van bet
Nederlandsche bedrijfsleven."
Dit beroep op Minister Colijn is niet
ter zake.
D'e isolements-gedachte door Groen
van Prinsterer gepropageerd, bedoelde
niet samenwerking met andersdenkenden
tegen te gaan.
Integendeel. Juist omdat Groen samen
werking in bepaalde gevallen noodig
achtte, waarschuwde hij, kracht te zoe
ken in isolement, in het vasthouden aan
het eigen beginsel.
Zoo is het ook altijd door Dr Kuyper
verstaan.
Van Groen is het woord dat alleen wie
partij durft kiezen, onpartijdig kan zijn.
Zoo zou men ook kunnen zeggen, dat
voor een vruchtbare samenwerking, isole
ment een eerste voorwaarde is.
i
VEILIGE ZONES IN TIJD VAN
OORLOG.
Een Fransch denkbeeld.
D'r Saint Paul, de leider van den medi-
schen dienst in het Fransche leger, heeft
te Genève een lezing gehouden over de
humaniseering van gewapende conflicten.
Hij bepleitte in elk land zones in te stellen
die in geval van oorlog van elke militaire
activiteit vrij zouden zijn en een schuil
plaats zouden kunnen bieden voor moe
ders, kinderen, grijsaards, gebrekkigen en
onvolwaardigen. Deze zones zouden on
der controle moeten staan van neutrale
commissarissen, die door de bij bet con
flict betrokken partijen zijn aanvaard. Er
is thans een vereeniging opgericht, die
zich de uitwerking van het plan ten doel
stelt.
ITALIË BESTRIJDT
DE WERKLOOSHEID IN ETHIOPIE.
Uitvoering van apenbare werken.
In de Abessynische hoofdstad is een
aanvang gemaakt met de uitvoering van
verschillende openbare werken, waarvan
het doel is werk te verschaffen aan alle
werkloozen zonder onderscheid van na
tionaliteit.
De straten van Addis Abeba worden
geplaveid. Ook de reinigingsdiensten zijn
gereorganiseerd en verbeterd, terwijl bet
aantal apotheken is uitgebreid.
De treinen van en naar Dijiboeti rijden
met de gewone regelmaat.
Zoo gaat het leven in de hoofdstad weer
in alle opzichten zijn gewonen gang.
Maarschalk Graziani heeft de gezanten
der buitenlandsche mogendheden ontvan
gen en met hen een zeer hartelijk onder
houd gehad.
Doch de reorganisatie der Italianen be
perkt zicb niet uitsluitend tot Addis Abe
ba. Zij strekt zicb uit over het geheele
land. Er wordt ijverig gewerkt aan de ver
betering van de postdiensten. In alle ste
den van eenig belang worden postkan
toren ingericht, die binnenkort ook voor
zien zullen zijn van inrichtingen voor te
legrafisch en telefonisch verkeer.
DE NEGUS IN ENGELAND.
Moeilij'ke positie der Britsche regeering.
De Engelsche pers wijdt aan de aan
komst van den Negus in Engeland eenige
hartelijke, 'hoewel min of meer geresei-
veerde woorden. De „Daily Telegraph''
schrijft, dat de Negus tijdens zijn verblijf
in Engeland een moeilijke rol beeft te 1
spelen. De waardigheid, waarmede hij iut
dusverre zijn lot heeft aanvaard en die
het respect van het volk voor hem heeft
verhoogd, is echter waarborg, dat bij geen
moeilijkheden zal veroorzaken. Hij zal
de uitingen van sympathie niet verkeerd
interpreteeren.
De „News Chronicle" schrijft, dat het
begrijpelijk is, dat de aankomst van den
Negus de officieele wereld eenigszins in
verlegenheid brengt. Het publiek heeft
echter zijn achting hartelijk tot uiting ge
bracht.
DE VOLKENBONDSVERGADERING
ZAL WELDRA BIJEENKOMEN.
Het Volkenbondssecretariaat heeft offi
cieel bekend gemaakt, dat Benesj, die
voorzitter is van de 16de Volkenbonds
vergadering, na raadpleging van den
voorzitter van den Volkenbondsraad,
Eden, en van den secretaris-generaal,
Avenol, besloten beeft gevolg te geven
aan het verzoek van de regeering van
Argentinië, om de op 11 October ge
schorste 16 de Volkenbondsvergadering
weer bijeen te roepen. De datum is nog
niet vastgesteld, doch vermoedelijk zal de
Volkenbondsvergadering op 29 Juni be
ginnen.
Te Londen actht men bet waarschijnlijk
dat Benesj, nu hij president van Tsjecho-
slowatije is geworden de a.s. Assemble
niet zal presideeren. In de openingszit-
ting zal dan een nieuwe president moe
ten worden gekozen. Voor die verkiezing
zal naar verluidt, Eden als Raadsvoor
zitter het presidium waarnemen.
DE KABINETSCRISIS IN BELGIE.
Van Zeeland weer formateur
In verband met de kabinetscrisis in
België wordt steeds meer de naam Van
Zeeland genoemd, als samensteller van
het nieuwe kabinet.
Na een onderhoud met VanderVelde
heeft de christen-democraat, oud-minis
ter Tschoffen verklaard: „Naar mijn
Bezie maar steeds de etalages bij
A. C. VAN DER REST. Lange Kerk
straat, Goes. U vindt altijd iets wat U
noodig hebt (Adv.)
meening zal Vandervelde tot Van Zee
land het verzoek richten een nieuwe re
geering te vormen."
STAKING IN DE BRITSCHE
SLEEPVAART.
Vijftig sleepbooten kunnen niet uitvaren.
In verband met het niet door de direc
tie inwilligen van een aantal looneischen
hebben de schepelingen, havenarbeiders
en het personeel der opslagplaatsen van
een groote sleepvaartmaatschappij het
werk neergelegd. Als gevolg van deze sta
king kunnen ruim 50 sleepbooten, die het
eigendom der onderneming zijn, niet uit
varen. Vooral Hull, Nottingham en
Shardlow alle aan de Engelsche Oost
kust gelegen worden door de staking
getroffen.
DE STAKINGSBEWEGING TE
ANTWERPEN BREIDT ZICH UIT.
Onder invloed van de Nederlandsche
communisten?
De Antwerpsche stakende havenarbei
ders hebben thans hun eischen duidelijk
geformuleerd.
Deze komen o.m. hierop neer: verhoo
ging van de dagloonen met 14,25 francs,
welke som ongeveer gelijk moet zijn met
de koopwaarde, waarmede de loonen van
de dokwerkers verminderd zijn sedert de
devaluatie van den franc; afschaffing van
de over-uren en strenge naleving van de
reglementaire „shifes" van 6 tot 14, van
14 tot 22 en van 22 tot 6 uur; verbetering
van het arbeidstoezicht, waarvoor op het
G'ogenblik slechts één persoon is aange
steld; betaling van een bijzonder loon
voor bet verrichten van bijzonder werk,
alsmede voor het behandelen van bepaal
de soorten koopwaren; vergoedingen voor
verplaatsingen naar afgelegen punten
van de haven
Deze en nog meer technische eischen
zijn aan de werkgevers ter goedkeuring
voorgelegd. De patroons hebben echter
te kennen gegeven, dat zijl weigeren te
onderhandelen, zoolang het werk niet is
hervat.
Intussehen breidt de stakingsbeweging
zich nog steeds uit.
In officieele kringen is men van mee
ning, dat de Nederlandsche communisten
hier een groote rol spelen.
De politie te Antwerpen heeft twee Ne
derlandsche communisten gearresteerd,
die de havenarbeiders tot verzet aan
spoorden.
Het zijn: Willem Keelen, oud 34 jaar,
afkomstig uit Den Haag, en Antoon Ko-
reman, oud 24 jaar, woonachtig te Rot
terdam.
Men vreest, dat de stakingsbeweging
zich eveneens zal uitbreiden over het Bel
gische mijngebied.
Thans zijn 15.000 havenarbeiders in
staking, buiten de met havenarbeid ver
wante vakbonden. De verwarring is zeer
groot, vooral bijl de socialistische federa
ties, die heelemaal de leiding over hun le
den hebben verloren.
Huysmans zelf schijnt alle gezag op
de socialistische stakers verloren te heb
ben en totaal het hoofd kwijt te zijn.
Regeeringsbemiddelaars zijn naar Ant
werpen vertrokken.
Over den duur der staking durft nie
mand zich met eenige zekerheid uitlaten
Als gevolg van de staking hebben reeds
verschillende schepen de haven van Ant
werpen verlaten.
Woensdag na den middag en ook gis
teren is geen enkel zeeschip naar Antwer
pen opgevaren.
Te meeste Antwerpsche bladen vesti-
een de aandacht op het feit, dat de sta
king zeker de Nederlandsche havens zal
bevoordeelen.
DE ONRUST IN PALESTINA.
Vechtpartijen aan het Meer van
Genezareth.
Opnieuw hebben zich in Palestina ex
cessen voorgedaan. Zoo zijn op zes ver
schillende plaatsen de telefoonleidingen
doorgesneden. In vele plaatsen, zooals te
Gaza, op het postkantoor te Haifa en te
Nabloes zijn bommen geworpen. Hier en
daar hadden schietpartijen plaats, o.a.
nabij Atlit, een plaatsje op pl.m. 20 K.M.
ten zuiden van Haifa. Té Tiberias, aan
het meer van Genezareth ontstond een
vechtpartij, waarbij! twee joden werden
gewond. Verscheidene sinaasappelplan
tages werden gedeeltelijk vernield.
Naar verklaard wordt, komen groote
boeveelheden wapenen thans Palestina
binnen over de grens van Transjordanië.
Het blijkt, dat de Arabieren beschikken
over ruime geldmiddelen.
Dé stakingsleiders1 verklaren, dat zij in
staat zijn nog wel een maand en langer
met hun actie voort te gaan. De prijs van
een revolver in Trans-Jordanië, welke ge-
Verwerping brengt geen politieke
gevolgen met zich.
Omtrent de kansen van bet wetsont
werp inzake verlaging Vaste Lasten,
schrijft „Het Vaderland" (en andere bla
den spreken zicb in denzelfden geest uit)
Na twee dagen van strijd om de vaste
lasten lijkt de voorspelling niet te ge
waagd: 'Het wetsontwerp op de Vaste
Lasten wordt zoo 'goed als zeker
met groote meerderheid ver
worpen, de 'Crisislandbouwhypotlheek-
wet waarschijnlijk ook, zij het met ge
ringer meerderheid.
De voorloopige balans ziet er thans als
volgt uit: Tegen het Vaste-Lastenontwerp
stemmen de Katholieken (28 leden), Libe
ralen (7), bijna zeker daar verscher
ping in hun geest uitgesloten schijnt
de S.D.A.P. '(21), Christelijk-Historischen
(10), de A.R. fractieleider Schouten, die
wel niet geheel alleen in zijn groep zal
staan, al liet diens partijgenoot Van den
Heuvel een veel welwillender geluid hoo-
ren, voorts da Lingbeak en waarschijnlijk
nog enkele anderen.
Ook indien alle sociaal-democraten
onder het motto „liever iets dan niets"
de Crisislandbouwlhypotheek zouden aan
vaarden, ziet het er zeer twijfelachtig uit,
of deze wet wel een meerderheid zal be
halen.
Het resultaat van veel voorbereidend
werk zal dus vermoedelijk negatief zijn.
Onder deze omstandigheden >zou men de
Kamer willen toeroepen: maak bet kort.
De tijd van onze Ministers is 'kostbaar en
de onzekerheid voor ons credietwezen
heeft reeds lang geduurd en reeds kwaad
genoeg gedaan.
Teekenen wij nog aan, dat wij in onze
meening bevestigd zijn, dat verwer
ping van het Vaste-Lastenontwerp geen
politieke gevolgen zal hebben, al is het
meeningsverschil op economisch gebied
tusschen het Kabinet en de grootste re-
geeringspartij door de redevoering, gis
teren namens haar gehouden, scherper
belicht, waardoor moeilijkheden in de
toekomst niet uitgesloten zijn.
woonlijk 75 piaster bedraagt, is nu ge
stegen tot meer dan 3 pond, en toch kun
nen de Arabieren dat betalen. Het is dui
delijk, dat zij kort geleden geld uit het
buitenland moeten hebben ontvangen.
In verband met de agitatie der Arabie
ren is de immigratie der Joden in Pa
lestina in den loop van de maand Mei
aanzienlijk verminderd. In deze maand
bedroeg het aantal Joden, dat zich in
Palestina heeft gevestigd, slechts 2158
personen tegenover 3095 in April en
3646 in Maart.
RECORD-CIJFER VOOR BRITSCHE
VLIEGTUIGEXPORT.
'De export van Britsche vliegtuigen had
in 1935 een totale waarde van 2.721.441
pond, hetgeen het hoogste tot dusver be
haalde cijfer is en dat van 1934 over
treft met niet minder dan 800.339 po'nd,
terwijl het record van 1929 overtroffen
wordt met 562.774 pond.
Drie vooraanstaande maatschappijen
maken bekend, dat zij van bijna 12 ver
schillende landen orders hebben voor een
totaal bedrag van eenige honderdduizen
den ponden sterling.
De „Avro"-maatsclhappij levert vlieg
tuigen aan Griekenland, Oostenrijk,
Australië, Finland en Egypte. Het be
langrijkste afgesloten contract betreft de
levering van 38 dubbelmoorige eendek-
■kers voor Australië. De Havillandfabriek,
die verleden jaar vliegtuigen heeft ver
kocht aan 25 landen, heeft onlangs or
ders ontvangen van Uruguay, Nieuw-
Zeeland, Turkije en Irak. Ook de ,,'Haw-
keri'-maatschappij heeft groote export
orders.
DE KABINETSWISSELING IN
FRANKRIJK.
De ministers en onderstaatssecretariseu
kwamen des middags in het kabinet van
Albert Sarraut bijeen, vanwaar zij zich
naar het Elysée hebben begeven om hun
ontslag aan te bieden aan president Le
brun.
D'e leden van bet kabinet Sarraut, heb
ben ongeveer een half uur bij president
Lebrun vertoefd. Tijdens deze bijeenkomst
heeft president Lebrun Sarraut en zijn
medewerkers hartelijk dank gebracht en
hun verzocht zich met de afwikkeling der
loopende zaken te willen bezig houden.
President Lebrun heeft ook Herriot,
den nieuw gekozen president der Kamer,
in audiëntie ontvangen. Herriot heeft te
genover de journalisten geen enkele ver
klaring afgelegd.
Leon Blum werd direct bij aankomst
op het Elysée toegelaten tot het kabinet
van den president der republiek.
Ingezonden Mededeeling.
maakt U In 5 minuten met
een Maggi» Jus-tablet en
wat boter of vet.
Maggi' Jus is even lekker
en even goed als zelfge
maakte jus, maar goedkoper.
Bij een tekort aan jus of bij
vleesloze maaltijden, is dit
nieuwe, smakelijke Maggi-
product een uitkomst I
Let op de naam "Maggi",
de geel-rode etiketten en het
fabrieksmerk "Kruisster"-^+i»-
Voor H.H. Winkeliers verkrijgbaar bij
Firma GEBRs. DUVEKOT, Goes.
Binnenland.
De Tweede Kamer over de wetsontwerpen
inzake verlaging vaste lasten.
Do Industrie-financiering.
Misstanden bij hechtenis in gemeenschap.
Protesten tegen de druiven-regeling.
D'e behendigheidsspelen in badplaatsen.
Buitenland.
De stakingen in België en Frankrijk.
Het nieuwe Fransche kabinet.
De Kabinetscrisis in België.
Hij 'heeft tijdens het onderhoud mot
president Lebrun de lijst zijner medewer
kers voorgelegd, welke officieel is gepu
bliceerd, nadat Blum de nieuwe func-
tionnarissen aan den president der repu
bliek had voorgesteld.
De stakingsepidemie in Frankrijk.
Uit Parijis werd gisteren gemeld:
De stakingsepidemie breidt zich nog
steeds uit. Biji het publiek gaat de onge
rustheid in stijgende lijn. Met name be
stond heden vrees voor een stillegging der
transportmiddelen. Of deze vrees gewet
tigd is, kan niet worden uitgemaakt, daar
het onmogelijk is in de kringen der arbei
ders eenige aanwijzing met betrekking tot
de te volgen gedragslijn te krijgen.
In ieder geval bestaat gevaar, dat de
taxi's weldra niet meer zullen kunnen
rijden, omdat de benzinevoorziening van
de hoofdstad zoo goed als geheel stop
staat. Het meest was de bevolking echter
verontrust door de mogelijkheid, dat de
voedselvoorziening gevaar zal loopen.
Reeds in den nacht van Woensdag op
Donderdag was een staking uitgebroken
onder de chauffeurs der vrachtauto's die
het vervoer der levensmiddelen van en
naar de Hallen, waar zich de geheele
voedselvoorziening van Parijs concen
treert plegen te verzekeren. Dit had nog
geen ernstige gevolgen gehad, omdat in
de Centrale Hallen nog voldoende reser
ves aanwezig waren die door de klein
handelaars konden worden weggehaald.
Intussehen is de vrees voor een vood-
selschaarschte ongegrond gebleken. Tus
schen de chauffeurs der vrachtauto's van
de Hallen en hun patroons is een accoord
bereikt, o.m. inhoudende een salarisver-
hooging en de betaling van de vacantie.
Onder deze omstandigheden is een nor
maal verloop van de voedselvoorziening
verzekerd.
De Parijzenaars hebben het gisteren
vrijwel zonder dagbladen moeten stellen.
