Nieuwe Devaluatie-pogingen.
EERSTE BLAD
Buitenland.
De leiding van de R. K.
Kamerfractie.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws
Zorg voor de bloed*
Het nieuwste ontwerp van
Fokker.
VRIJDAG 15 MEI 1936
DAGBLAD VOOR OE PROVINCIE ZEELAND
50 e JAARGANS No. 191
filtreerende organen.
i
Uitg.: N.V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et
Emcrgo" ter exploitatie van het blad „Do Zeeuw".
Bureaux Lango Vorststraat 70, Goos.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
2)e Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingcn f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advortcntiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Naar „De Tijd" verneemt, heeft een
groot aantal leiders van het bedrijfsleven
in Nederland een adres gericht aan Mi
nister Colijn oin dezen met aandrang te
verzoeken, dat de regeering niet langer
zal aarzelen om onverwijld tot geldcor-
rectie over te gaan, teneinde herstel vein
het economisch leven in Nederland en
Nederlandsoh-Indië mogelijk te maken.
Het adres herinnert aan het feit, dat
sinds Juli 1933 reeds talrijke dikwerf
uitvoerig gemotiveerde adressen zijn
gezonden aan Minister Colijn, waarin de
urgentie van een geldcorrectie in het licht
werd gesteld.
•De onderteekenaars, waaronder voor
aanstaande ondernemers uit geheel
Nederland en verschillende hoofdbe
stuurders van groote vakorganisaties
voorkomen, verklaren aan eigen verant
woordelijkheid verplicht te zijn den Mi
nister-President duidelijk te doen blijken,
dat Nederland zonder geldcorrectie niet
uit het crisismoeras kan worden gered.
De gedetailleerde overwegingen, op
grond waarvan bovenbedoelde bedrijfs
leiders zich tot Minister Colijn hebben
gewend, luiden als volgt:
„In scherpe tegenstelling tot het alge
meen economisch wereldbeeld staat het
economisch beeld van Nederland.
De werkloosheid staat hier op een on
gekend 'hoog peil en vertoont een onrust
barend stijgende tendenz.
Het bedrijfsleven kwijnt, het werkt, als
geheel beschouwd, met verlies en steeds
onder minder te ontwarren kunstmatige
verhoudingen.
De outillage onzer industrie veroudert
en kan niet op peil gehouden worden.
De vakbekwaamheid onzer arbeiders
gaat verloren in lediggang.
De steunmaatregelen vormen een on-
dragelijken last voor de overheidskassen.
Evenwicht in de overheidsbudgetten is
niet bereikbaar zoolang deflatie leidt tot
dalende inkomsten.
Het hypotheekwezen is ontwricht. De
financieele spanningen zön groot en drei
gen nog toe te nemen.
De tegenstelling tusschen Nederland en
Nederlandsoh-Indië wordt door het uit
blijven van geldcorrectie geaccentueerd.
De bevolking in Nederlandsoh-Indië
vooral op Java en Madoera ondervindt in
toenemende mate dë gevolgen der steeds
dieper doorwerkende depressie, haar re
serves zijn opgeteerd".
Terecht merkt het „Hbld" hierbij o.m.
op:
„De overwegingen, waarop het betoog
is gegrond, zijn niet bepaald overtuigend.
De uitdrukking „scherpe tegenstelling"
tusschen den toestand hier en elders, wekt
den indruk alsof in andere landen de cri
sis tot het verleden behoort. Toch is het
werkloosheidsvraagstuk daar nog altijd
niet minder acuut dan bij ons. „Kunst
matige verhoudingen", ongetwijfeld juist
helaas. Gelukkig kent men die niet
in landen met een ontwrichte valuta? Ziet
maar eens naar de Britsche scheepvaart
subsidies. „D'e outillage van onze indu
strie veroudert". Wij dachten, dat na een
devaluatie, die aan de export-industrie
een tijdelijke kunstmatige winst doet toe
vallen, de prikkel om die outillage te ver
beteren, juist zou verminderen. Het hy
potheekwezen is ontwricht. Inderdaad,
zoolang het proces zich nog niet voltrok
ken heeft. In Amerika devalueerde men,
maar het proces van de waardevermin
dering der onroerende goederen moest
toch zijn gewone verloop hebben. Een stij
ging van de prijzen van 'huizen is ook in
België uitgebleven. Vanzelfsprekend. En
waarom zouden zij stijgen bij een groot
overschot van leegstaande woningen?"
Voor 'het overige verdient hierbij de
aandacht hetgeen Minister Gelissen en
kele dagen geleden in de Tweede Kamer
opmerkte:
Ik geloof, dat men beter deed, indien
men over devaluatie spreekt, te zeggen,
dat men vooral met de devaluatie twee
'dingen wil her eiken: in de eerste
plaats een verlaging van
de loonen en in de tweede
plaats een verk1 ining van
de marge tusschen groot-
en kleinhandelsprijzen en,
wel ten bate van de groothandelsprijzen.
Als wij het Belgische voorbeeld bezien,
dan blijkt, dat de loonen daar van 1929
ai tot 'het begin der devaluatie niet zoo
veel verlaagd zijn als gedurende de deva
luatie zelf; ik meen, dat in de eerste pe
riode, rekening houdende met het index
cijfer, een verlaging van 10 pet. heeft
plaats gehad en in de tweede periode een
verlaging van 12 pet. Laat men dan ook
eerlijk tegen onze mensohen zeggen: het
is te doen om de loonen; wij willen de
loonen omlaag krijgen en dat willen wij
door devaluatie hereiken.
Hetzelfde geldt ook ten aanzien van
den middenstand: laten wij dan tegen den
middenstand zeggen: straks wordt voor
u de marge lager, zie maar naar België".
ANNEXATIE VAN ABESSYNIë DOOR
DE ITALIAANSCHE KAMER GOED
GEKEURD.
De Italiaansche Kamer is gisteren in
buitengewone zitting bijeen gekomen voor
de ratificatie van de decreten betreffen
de de annexatie van Abessynië en de in
stelling van het keizerrijk. Alle afgevaar
digden en het publiek op de tribune had
den zich in zwarte hemden gekleed. Fas
cistische liederen werden gezongen, ter
wijl men op de aankomst van den Duce
wachtte.
De Duce werd met luide toejuichingen
ontvangen. Hij sprak de formule uit,
waarmede het eerste decreet, betreffende
de instelling van het imperium werd in
gediend. Vervolgens las de voorzitter der
Kamer den tekst van het decreet voor,
waarna onmiddellijk een commissie werd
benoemd om rapport uit te brengen. In
afwachting van dit rapport werd de zit
ting geschorst. Na de hervatting zeide
de rapporteur Delcroix, dat de definitieve
en plechtige daad, die het gevolg is van
de overwinning, door geen enkel voorbe
houd verzwakt kan worden.
De Duce diende daarop het tweede de
creet, dat de benoeming van Badoglio tot
onderkoning van Abessynië bevat, in. Een
nieuwe schorsing volgde, waarna op
nieuw door Delcroix een kort rapport
werd uitgebracht. De voorzitter stelde
voor, in de zaal van de Kamer een ge-
denkteeken aan te doen brengen met het
inschrift: „Op den 9den Mei van het jaar
1936, van het jaar 14 van het fascisti
sche tijdperk, stichtte Benito Mussolini
het imperium".
Dit voorstel werd met stormachtig ge
juich begroet.
De stemming over de decreten had tot
resultaat, dat alle 308 afgevaardigden
zich voor goedkeuring uitspraken.
De toestand te Addis Abeba. De Italianen
moderniseeren de stad.
Uit Addis Abeba wordt gemeld, dat de
Italianen ernstig werken aan de moder
nisatie van de Abessynsche hoofdstad,
om haar het middelpunt te maken voor
hun nieuwgeschapen Oost-Afrikaansche
rijk.
Bottai, de civiele gouverneur, werkt in
de eerste plaats aan de reorganisatie van
den gezondheidstoestand, waarna het
verkeer zal volgen. Daarna zal men de
rioleering ter hand nemen. Voorts wordt
een betrouwbare politie gevormd.
Naar Stefani meldt, is de taak, waar
voor Bottai zich geplaatst ziet, verre van
gemakkelijk. De stad moet als het ware
geheel herbouwd worden. Archieven zijn
er niet of zijn onvindbaar. Het personeel
van de secretarie is verdwenen. Boven
dien was het bestuur toch al vrij primi
tief.
Men is thans bezig geschikte inland-
sche elementen uit te zoeken voor het her
stel van het kadaster en den belasting
dienst. Voorts zullen er weldra autobus
lijnen voor het verkeer in de stad worden
ingesteld, ter vervanging van de oude
taxi's, die het eenige moderne vervoer
middel vormen.
Ook heeft men een programma opgesteld
tot herstel van het bedrijfsleven en den
koophandel door middel van het instel
len van markten en een bank.
DE POLITIEKE TOESTAND IN
OOSTENRIJK.
Starhemberg naar Rome.
Prins Starhemberg trok gisteravond
naar Rome. In sommige kringen te Wee-
nen is men van oordeel, dat de toekomst
van de Heimwehr zal afhangen van de
besprekingen welke 'hij ongetwijfeld met
Mussolini voeren zal.
De Oostenrijksche crisis wordt in po
litieke kringen te Londen druk bespro
ken en in sommige diplomatieke mil-
Iieu's is men niet zonder bezorgdheid
ten aanzien van de verdere ontwikke
ling der dingen in het Donau-land.
Sommigen zien in de gebeurtenissen
een bewijs, dat de hondskanselier zich
in zekeren zin aan de Romeinsche voog
dij wil onttrekken, ofschoon Schusch-
nigg's boodschap aan den duce duidelijk
doet blijken, dat er van een breuk met
Rome geen sprake is.
In officieele Italiaansche kringen ver
klaart men, dat de kabinetswijziging in
Oostenrijk in Italië geen ongerustheid
heeft gewekt. De aanwezigheid in de
nieuwe regeering van drie ministers van
de Heimwehr, die op advies van Star
hemberg hun medewerking hebben toe
gezegd, wordt in dezelfde kringen als
een bewijs aangevoerd, dat de tot dus
ver door de regeering gevoerde politiek
zal worden voortgezet.
Japans opdringen In Noord-Chlna.
Van Ghineesche zijde wordt medege
deeld, dat Japansch-Mandsjoekwosche
troepen oprukken van Fengning, in Je-
hol, naar de grens van Tsjahar.
Deze maatregel wordt beschouwd als
een wenk aan prins Tëh Wang, om de
onafhankelijkheid van Tsjahar uit te
roepen.
De Japansche civiele autoriteiten in
Noord-Ghina hebben den buitenland-
schen diplomaten medegedeeld, dat bin
nenkort het Japansche garnizoen in
Noord-Ghina aanzienlijk zal worden
versterkt.
Dit garnizoen telt thans 3000 man en
zal vermoedelijk op 28 Mei, tot 5000 man
worden verhoogd.
Volkenbondspacthervorming?
De besprekingen, die de Britsche mi
nister van buitenlandsche zaken giste
ren met den secretaris-generaal van den
volkenbond, Avenol en den Spaanschen
gedelegeerde de Madariaga voerde, heb
ben, naar verluidt, betrekking op de
kwestie van de hervorming van den vol
kenbond.
Het gaat blijkbaar nog niet om het
uitwerken van concrete plannen, doch
slechts om voorbesprekingen over de
richting, waarin naar hervorming van
den bond zal worden gestreefd, in het
bijzonder met betrekking tot art. 16, dat
sommigen versterken, anderen echter
verzwakken willen.
De correspondent van „De Maasbode''
moet Duitschland verlaten.
„De Maasbode"-correspondent te Ber
lijn, de heer G. Ridder de van der Schue-
ren, heeft van de autoriteiten aanzeg
ging gekregen om binnen tien dagen
Duitschland te verlaten, „omdat hij door
onzakelijke berichtgeving in staatsvijan-
digen zin jegens het Duitsche Rijk werk
zaam is geweest".
Van der Schueren is de veertiende
buitenlandsche journalist, die sinds het
aan de macht komen van de nazi-regee
ring uit het land is gezet. De maatregel
heeft groote verrassing gewekt in buiten
landsche kringen te Berlijn, des te meer,
daar deze zoo kort voor de opening der
Olympische Spelen is genomen.
Commentaar overbodig!
Fransche communisten willen niet mee
regoeren.
De Fransche communistische partij
heeft de uitnoodiging van de socialisti
sche partij tot deelneming aan een regee
ring van de hand gewezen.
De belangrijkste passages uit dit ant
woord luiden als volgt;
„Wij zijn ervan overtuigd, dat de com
munisten de zaak van het volk beter kun
nen dienen door de regeering zonder re
serve te steunen in de richting van het
socialisme, dan door er zitting in te ne
men en zoodoende de vijanden van het
volk aanleiding te geven tot het openen
van een campagne, die tot doel heeft een
paniek en radeloosheid te verwekken.
Wij geven de verzekering van onze zeer
nauwe en broederlijke samenwerking".
Hef „theelek" in Engeland.
Gister heeft de Britsche minister Tho
mas een verklaring afgelegd in het pro
ces inzake het uitlekken van de begroo-
tingsgeheimen. D'e minister verklaarde
absoluut niets te 'hebben uitgelaten ovei
de begrooting.
Hij had anonieme brieven ontvangen
en is naar Baldwin gegaan om een onder
zoek aan te vragen. Hij heeft er over ge
dacht af te treden, doch een vriend van
hem zeide, dat men dan van alles zou
zeggen. Hij is daarom niet afgetreden.
Een der getuigen verklaarde tijdens het
onderzoek inzake het „begrootings-lek",
dat aan den vooravond van den dag,
waarop de begrooting zou worden inge
diend, de financier Waterton hem had
meegedeeld, dat hij door Eves, een nota
ris van Alfred Bates, had vernomen, dat
er een verhooging van de inkomstenbe
lasting van 3 pence per pd. st. zou ko
men. De voorzitter van het tribunaal
vroeg Waterton daarop: „Deelde hij u
ook mede, waar hij zijn inlichtingen van
daan had?" Waterton antwoordde hier
op bevestigend. Hij verklaarde dat Eves
de inlichting had ontvangen van één zij
ner beste vrienden, die ook een goed
vriend van iemand anders was. Op een
vraag van den attorney-generaal, wie
deze andere was, antwoordde Waterton:
J. H. Thomas (de minister).
De reis van de Hindenburg.
Het luchtschip „Hindenburg", dat zijn
terugreis gisternacht weer over Zeeland
nam, is gistermorgen vroeg te Frie-
drichshaven vlot geland.
Voor het afleggen van het traject
LakehustFrankfurt am Main, een af
stand van 6670 K.M., heeft het lucht
schip slechts negen-en-veertig uren en
drie minuten noodig gehad.
PROF. AALBERSE EN MR GOSELING.
De Haagsche briefschrijver van „De
Tijd" is het niet eens met hen, die zich
bezorgd maken over de wisseling in de
leiding van de R. K. Kamerfractie.
„Na Nolens dood werd ook voorspeld,
dat het nu met de eenheid der fractie bij
haar optreden in gewichtige aangelegen
heden en momenten onder de leiding van
den, naar men althans meende veel zacht
moediger Prof. Aalherse wel gedaan zou
zijn. De ervaring gedurende vijf jaar heeft
het tegendeel bewezen. Het tegendeel,
want onder Prof. Aalherse is de eenheid
in optreden van de fractie nog veel groo-
ter geweest dan onder Nolens. Een uit
eenvallen als bij de Vlootwet is er in de
laatste vijf jaren niet geweest.
Er is in deze fractie in den loop der
jaren, ook omdat men geleerd heeft wel
ke de droeve gevolgen waren van de ver
deeldheid in vroeger tijd, een sterke tra
ditie ontstaan. Men is zich bewust van
zijn verantwoordelijkheid. En al moge er
zoo nu en dan aanvankelijk meenings-
verschil zijn geweest, door overleg en
openhartige bespreking bleek men steeds
over de te volgen gedragslijn het eens te
kunnen worden.
Ik zie nu geen enkele reden, waarom
dit onder de ongetwijfeld even plooibare
als krachtige leiding van den nieuwen
voorzitter anders worden zou.
En ik ben in die meening nog versterkt
•door de wetenschap, dat even goed als
Nolens voor zijn dood zeer duidelijk zijn
opvolger had aangewezen, het ook nu be
kend is, dat Prof. Aalherse in Mr Gose-
ling sinds lang zijn opvolger heeft gezien".
Korte Berichten.
Veldmaarschalk lord Allenby, een
bekende figuur uit den wereldoorlog, is
te Londen op 75-jarigen leeftijd overle
den.
De „Daily Herald" meldt, dat Ernst
Thaelmann, de leider der communisten
in Duitschland, die reeds 3 jaren lang
door de nationaal-socialisten wordt ge
vangen gehouden, eerst zal terecht staan
„wanneer de zaak voldoende zal zijn
voorbereid". Men zegt, dat een nieuwe be
schuldiging tegen Thaelmann is inge
diend, n.l. zijn „intellectueele verantwoor
delijkheid voor den moord op 40 natio
naal-socialisten."
Aan boord van het s.s. „Marechal
Joffre" is Ras Nassiboe het Suezkanaal
gepasseerd op weg naar Jerusalem, waar
hij zich bij den Negus zal voegen. Ook ver
schillende leden, der keizerlijke familie
zijn daar aangekomen.
JHR MR DE GRAEFF UIT GENEVE
TERUG.
Gistermorgen is uit Genève in de resi
dentie teruggekeerd de minister van Bui
tenlandsche Zaken jhr mr A. G. D. de
Graeff in gezelschap van prof mr dr J. P.
A. Francois, van het departement van
Buitenlandsche Zaken, die aan de Vol
kenbondsvergadering hebben deelgeno
men.
AMSTERDAMSCHE MEER-WERK-
ACTIE.
Een manifest inzake bestrijding der
werkloosheid.
Gisteren is te Amsterdam een zitting
gehouden van de commissie van advies
tot bestrijding van de werkloosheid, waar
toe eveneens de raadsleden waren uitge-
noodigd. In deze vergadering heeft bur
gemeester, Dr W. de Vlugt, een manifest
inzake de bestrijding van de werkloosheid
aan de burgerij uitgevaardigd, waarin hij
opwekt schouder aan schouder te staan in
den strijd tegen de werkloosheid.
„Besluit nog 'heden zoo eindigt het
manifest tot die werkzaamheden, tot
die vernieuwingen, tot die herstellingen,
welke binnen het bereik van uw beurs
vallen, en die u, om welke redenen dan
ook, tot nu toe uitstelde".
WERK VOOR N.O. POLDER BIJ URK
GEGUND.
Bakens worden reeds uitgezet.
Dé voorbereidende werken voor den
Noordoostpolder, bestaande in het ma
ken van de werkhavens en een sluisput
bij Urk zijn gegund aan de laagste in-
schrijfster, de firma E. J. Bakker, uit
Gorinchem voor de som van f 659.768. Het
op Urk vertoevende personeel van de Zui
derzeewerken is onmiddellijk begonnen
het werk uit te zetten door middel van
bakens.
Het materieel van de firma Bakker is
reeds onderweg naar Urk en waarschijn
lijk zal reeds Maandag een begin worden
gemaakt.
Binnenland.
De Eerste Kamer keurde de Indische be
grooting goed.
Handelsbesprekingen tusschen Nederland
en Duitschland.
Buitenland.
De annexatie van Abessynië door de Ita
liaansche Kamer goedgekeurd.
De toestand te Addis Abeba.
De politieke toestand in Oostenrijk.
Japans actie in Noord-Ghina.
Ingezonden Mededeeling.
Geen mensch verzuimt een laxeermiddel te
gebruiken bij verstopping der Ingewanden.
Nog noodzakelijker is het zorg te dragen,
dat de bloedlllters niet verstopt raken en
dus de nieren aangetast zouden worden.
Neem derhalve een diuretlsch middel, als
pU verschijnselen opmerkt als pijn ln de
lendenen en gewrichten, duizeligheid, moe-,
held enz. Foster's Rugpijn Nieren Pillen
zijn het speciaal hiervoor vervaardigde
middel, reeds jaren met succes toegepast»
I 1—t 1.75 en 9-per doos.
Eén groot aantal Urkers zal geruimen
tijd werk krijgen en zoodoende eenigszins
schadeloos gesteld worden voor het ver
lies van de opbrengsten uit de haring
en ansjovisvisscherij van voor de afslui
ting.
PRINS EUGEN VAN ZWEDEN IN ONS
LAND.
Naar men verneemt vertoeft gedurende
enkele dagen hier te lande Z.K.H. Prins
Eugen van Zweden, jongste broer van
Koning Gustaaf.
Prins Eugen, die bekend is als een van
de voornaamste Zweedsche schilders, is
gisteren te Rotterdam aangekomen, waar
hij een bezoek heeft gebracht o.a. aan het
nieuwe Museum Boymans. Heden was de
prins, wiens verblijf hier te lande een
volkomen particulier karakter draagt, te
's Gravenhage.
Tweede Kamerleden naar werkver
schaffingen-
De excursie van de leden der Tweede
Kamer naar werkverschaffingen in de
provincie Overijssel en Drenthe, welke
was uitgesteld in verband met het over
lijden van Jhr Ruijs de Beerenhrouck, zal
thans worden gehouden Woensdag 20
Mei.
Orders voor onze industrie.
De Geldersche Tramwegmaatschappij
te Doetinchem heeft twaalf groote auto
bussen voor veertig personen besteld,
waarvan chassis en motoren bij de N.V.
Kromhout te Amsterdam en de carrosse
rieën bij de firma Verheul te Waddinx-
veen worden vervaardigd. Reeds eerder
was bij laatstgenoemde firma besteld. D'e
thans bestelde wagens zijn dus voor
100 pet. Nederlandsch fabrikaat.
Onderhandelingen tusschen Nederland en
Duitschland.
30 Juni a.s. wordt de z.g. Nederlandsch
Duitsc'he contingenteeringsbalans opge
maakt, en wordt van Nederlandsche en
van Duitsche zijde nagegaan hoe de con-
tingenteeringsregeling heeft gewerkt,
waar 'het keurslijf der contingenten het
meest knelde en waar een steekje moest
worden losgetornd.
Vermoedelijk zal dan in de eerste helft
van Juli de z.g. groote contingentenonder-
handeling tusschen Duitschland en Ne
derland plaats hebben, hetzij in Berlijn,
hetzij in D'en Haag,
EEN VERKEERSVLIEGTUIG VOOR
56 PASSAGIERS.
Hei bevat slaapcabines en heeft twee
verdiepingen.
De catalogus van de inzending der Ne
derlandsche vliegtuigenfahriek te Am
sterdam op de internationale luchtvaart
tentoonstelling te Stockholm bevat gege
vens omtrent 'het nieuwste ontwerp van
Fokker, dat te Stockholm voor de eerste
maal wordt geëxposeerd, de Fokker F 56.
De F. 56 is een viermotorige vrijdra-
gende middendekker, in staat om des
daags 56 passagiers te vervoeren met een
bemanning van vijf a zes man, over een
afstand van 1000 km. Het merkwaardig
ste van dit vliegtuig is, dat .het bestaat
uit twee verdiepingen. Overdag heeft elk
der vier afdeelingen, waaruit de 'boven
verdieping bestaat^ acht zitplaatsen, en
wel vier aan eiken kant van de gang, die
midden door deze compartimenten loopt.
Van de comfortabele en verstelbare
tweepersoonzetels kunnen de rugleunin
gen zoodanig verzet worden, dat de pas-