WOENSDAG 13 MEI 1936
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
50 e JAARGANG No. 189
Buitenland.
Conflict tusschen Italië en
den Volkenbond.
Vestigingseischen voor den
Middenstand.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws
Nationaal fonds voor
bijzondere nooden.
Uitg.: N.V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et
Emcrgo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraut 70, Goes.
Tolofoonnummor 11.
Postchóque en Girorekening 44455
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingon f0.20. Losso nummors 5 cent.
Advertcntiön 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
De Volkenbond handhaaft zijn
standpunt. De Ethiopische
kwestie blijft op de agenda.
Handhaving van de sancties
voorloopig tot 15 Juni.
De gisteren ingetreden verscherping van
het geschil tusschen den Volkenbond en
JtaJlië heeft nog sneller dan aanvankelijk
werd vermoed, zulk een ernstigen vorm
aangenomen, dat een opzegging van het
lidmaatschap van den volkenbond door
Italië thans meer nabij schijnt, dan ge
durende het geheele vorige verloop van
het Italiaansch-Abessynische geschil.
Mussolini schijnt geheel verrast te zijn
geweest over dien tegenstand, welken
Ailoisi in den Volkenbondsraad heeft on
dervonden ten aanzien van het Italiaan-
sche verlangen, dat de Volkenbondsraad
zich bij het voldongen feit van de Itali-
aansche militaire overwinning zou neer
leggen en de inlijving van Abessynië bij
het Itaiiaansche rijk zou erkennen.
T'e gesprekken der Itaiiaansche regee
ring met buitenlandsche diplomaten te
Rome hebben blijkbaar Mussolini doen
gelooven, dat Aloisi te Genève gemakke
lijk spel zou hebben. Des te ernstiger is
dus de ontstemming van den Duce over
het gisteren door den Volkenbondsraad
genomen besluit, dat punt 18 van de agen
da (geschil tusschen Abessynië en Italië)
op de agenda gehandhaafd blijft en dat
Wolde Mariam als vertegenwoordiger van
Abessynië nog wordt erkend.
Mussolini heeft dan ook tegenover den
volkenbond een scherpere gedragslijn aan
genomen dan hij tot dusverre in vorige
geschillen had gevolgd.
Aloisi kreeg, zooals reeds gemeld, de
opdiacht onmiddellijk met alle leden der
Itaiiaansche delegatie Genève te verlaten,
zoodat de Itaiiaansche zetel in den vol
kenbondsraad ditmaal ledig zal blijven
niet alleen bij de besprekingen inzake
Abessynië (dit was reeds vaker gebeurd),
doch ook bij de besprekingen over de an
dere niets met de Abessynische kwestie
uitstaande punten der agenda. Tot dus
verre hadden de Italianen aan de behan
deling van deze onzijdige kwesties' nog
steeds deelgenomen.
Toen Aloisi aan Avenol mededeelde,
dat (hij in opdracht van Mussolini met
alle leden der Itaiiaansche delegatie Ge
nève verlaten moest, heeft Avenol ge
vraagd, wat de beteekenis van dit ver
trek ten opzichte van de verdere betrek
kingen tusschen Italië en den volkenbond
was. Alaisi antwoordde, dit zelf niet te
weten.
De instructie van Mussolini was uiterst
kort, doch zeer stellig geweest.
Zoowel Italië als de Volkenbond blij
ven dus in hun stellingen. De internatio
nale toestand blijft daardoor gespannen
De Itaiiaansche legatie werd voor haar
vertrek van alle kanten bestormd met
vragen naar de beteekenis van haar on
verwacht vertrek. Zij antwoordde niet te
kunnen zeggen of zij definitief dan wel
slechts tijdelijk de volkenbondsstad ver
liet.
Niettemin leeft in Üe omgeving van
hen, die den laatsten tijd met Aloisi in
aanraking zijn gekomen, den indruk, dat
het vertrek der delegatie spoedig gevolgd
zal worden door het opzeggen van het lid
maatschap van den Volkenbond.
De Negus toont zich voldaan.
De Negus heeft tegenover een vertegen
woordiger van Havas verklaard, dat hij
met voldoening kennis had genomen van
de weigering van den volkenbondsraad
om Aloisi te erkennen als den vertegen
woordiger van Italië èn van Abessynië.
Wat zijn verdere plannen aangaat, zeide
de Negus, dat deze nog niet vast stonden
en overigens niet bekend gemaakt zou
den worden voordat de uitvoering ervan
begonnen was.
DE EXPLOITATIE VAN ABESSYNIE.
Medewerking der Duitsche industrie?
De koloniale exploitatie van Ethiopië
zal, naar uit Rome gemeld wordt, onder
nomen worden volgens de fascistische be
ginselen. De natuurlijke rijkdommen van
dat land zullen niet in beslag genomen
worden door een kleine groep kapitalis
ten. De exploitatie zal onder één centraal
beheer staan.
Mussolini heeft graaf Volpi ontvangen,
den voorzitter van den bond van industri-
eelen, wien hij opdroeg studie te maken
van de Ethiopische hulpbronnen. Het
werk zal onder leiding staan van vertegen
woordigers der corporaties en der minis
ters.
De eerste algemeens vergadering van de
verschillende studie-comité's zal reeds
over een dag of tien plants vinden.
Italië verwacht in Ethiopië goud te
vinden, platina, ijzer, zwavel, mica, ni
traten en wellicht olie.
Het is waarschijnlijk, dat de Duitsche
industrie zal deelnemen aan de economi
sche exploitatie van Abessynië. Het ge
brek 'aan voldoende materiaal in Italië,
met name op het gebied der mijnexploita-
tie dwingt Italië hulp in het buitenland
te zoeken. De verlengde reis van den Ita-
liaanschen minister van landbouw Ros-
'soni in Duitschland, waar hij' een groot
aantal ondernemingen bezocht, had ze
ker niet uitsluitend ten doel, de politieke
nationaal-sociali'stische organisatie te be-
studeeren.
DE BALANS VAN DEN OOST-
AFRIKAANSCHEN OORLOG.
Een gesneuvelde Itaiiaan tegen 20 dito
Abessynen.
Onze U.P.-V.P.B.-correspondent meldt
uit Rome:
Indien er nog een bewijs voor de supe
rioriteit der moderne oorlogstechniek noo-
dig zou zijn, dan heeft de balans van den
Oost-Afrikaanschen oorlog dit wel op
overtuigende wijze geleverd. Uit een lijst
van de sinds het begin van het conflict
gepubliceerde oorlogsberichten der Italia
nen blijkt, dat Abessynië voor iederen in
den strijd gevallen man van het invasie
leger met niet minder dan twintig men-
schenlevens heeft moeten betalen men-
schenlevens, die als slachtoffers vielen
van de moderne wapenen, zooals vlieg
tuigen, tanks, machinegeweren en vlam
menwerpers. Terwijl het aantal aan Ita
iiaansche zijde gevallenen in totaal
slechts ongeveer tweeduizend beliep, zijn
volgens officieele taxaties veel meer dan
veertigduizend krijgslieden van Haile Se
lassie bij de hopelooze poging, den
„stoomwals" van maarschalk Badoglio
tot stilstand te brengen, om het leven ge
komen, terwijl het aantal Abessynsche ge
wonden, eveneens op grond van officieele
gegevens, op ongeveer honderdduizend
wordt geschat. In zeven maanden tijd
verloor het betrekkelijk kleine leger van
den negus door dood of verwonding dus
niet minder dan 140.000 man.
Het meerendeel van deze Abessynsche
menschenlevens is ten offer gevallen aan
de luchtbombardementen, het geschut, de
machinegeweren en de bajonetten van de
Itaiiaansche troepen, doch vele duizenden
zijn ook gedood of gewond in den strijd
tegen hun eigen landslieden, die of tegen
den „Leeuw van Juda" rebelleerden of in
het verloop van den veldslag naar de
Italianen overliepen en van moderne wa
pens voorzien, tegen hun eigen keizer in
het veld gestuurd werden. Tot dezen be
haoren natuurlijk in de eerste plaats de
aanhangers van ras Haile Selassie Goeg-
sa, den neef van den negus, die door ge
neraal de Bono na zijn verraad tot ras
van Tigre benoemd werd en duizenden
van zijn menschen in het leger der Italia
nen deed dienst nemen; verder de troepen
van den sultan Olol Dinlo, die aan het
zuidelijk front zijl aan zij met de divi
sies van generaal Graziani streden en ten
slotte nog de wilde Azobo-Gallakrijgs-
lieden, die in hun loyaliteitsbetuigingen
tegenover de Italianen zoo ver gingen, dat
zij vele uren voor de troepen van generaal
Biroli Dessie binnenrukten.
De grootste verliezen aan het
Noordelijk front.
Volgens de officieele gegevens leden de
Abessynen tusschen 3 en 9 Maart, toen
het noordelijk leger van Badoglio de le
gers van ras Kassa en ras Seyoem op het
Tembienplateau letterlijk vernietigde, ter
wijl tegelijkertijd het leger van ras Im-
meroe in de nabijheid van Sjire eveneens
geslagen werd, de grootste verliezen. Een
bijna even groot bloedbad werd in een
week tijds aangericht in den slag bij de
Ganale Loria. En in den slag bij' Enderta,
toen het leger van den Abessynschen mi
nister van Oorlog ras Moeloegheta versla
gen werd en het bergmassief van den
\mba Aradam in Itaiiaansche handen
viel, bedroeg het aantal dooden en gewon
den aan Abessynsche zijde volgens de of
ficieele gegevens tusschen de 5 en 6 dui
zend. In den eersten slag op het Tem
bienplateau tenslotte verloren ras Kassa
en ras Seyoem aan dooden en gewonden
ongeveer 6000 man.
In het communiqué, dat betrekking
heeft op den slag bij: het Asjangimeer
werd verklaard, dat op het oogenblik dat
de keizer het bevel gaf op Quoram terug
te trekken, de Abessynen 7000 dooden,
waaronder zich vele manschappen van de
Europeesche gedrilde keizerlijke garde
bevonden, te betreuren hadden.
Verder schat men, dat de tientallen
kleinere gevechten aan beide fronten de
Abessynen in totaal 10 tot 15.000 doo
den gekost hebben, terwijl ongetelde hon
derden het leven verloren tengevolge van
de Itaiiaansche luchtaanvallen.
Deze verschrikkelijke cijfers toonen de
superioriteit van gemoderniseerde en ge-
getechniseerde troepen, indien deze staan
tegenover dappere, maar primiteif bewa
pende tegenstanders, wel zeer duidelijk
aan.
(Nadruk verboden.)
MEER DAN 1300 GEVALLEN VAN
VERGIFTIGING.
Vele schoolkinderen ziek.
Te Hamatsoe (Japan) deden zich bij
vele personen na het eten van gebak, dat
ter gelegenheid van een schoolfeest uitge
deeld werd, ernstige vergiftigingsver
schijnselen voor.
Tot nu toe zijn er op de school vijf ge
vallen met doodelijken afloop, terwijl vijf
tig personen, onder wie het hoofd van de
school, ernstig ziek zijn.
Bovendien werden nog 60O minder ern
stige gevallen geconstateerd.
Verder hebben zich buiten de school
700 gevallen, waaronder bij 32 soldaten,
dezelfde verschijnselen voorgedaan.
BESCHULDIGING VAN LEVERING
DUM DUM-KOGELS.
Engeland zal er binnenkort op
antwoorden.
Naar aanleiding van de Itaiiaansche
mededeeling aan den Volkenbond, welke
de Britsche regeering ervan beschuldigt
dumdum-kogels aan de Abessynische le
gers te hebben geleverd, wijst men er in
bevoegde Britsche kringen op, dat Enge
land eerstdaags op die beschuldigingen
zal antwoorden.
B'it antwoord, zoo geeft men te verstaan,
zal waarschijnlijk eenige vrij' sensatio
neels onthullingen bevatten, waarvan men
den aard nog niet nauwkeurig wil om
schrijven.
Vriendelijke ontvangst.
Bij aankomst van den Duitschen krui
ser „Einden" te Montreal is het tot groote
communistische demonstraties gekomen.
De communisten verwelkomden de be
manning van den Duitschen kruiser met
een fluitconcert en noemden den „Ein
den" een „piraten schip", den .afgezant
van den oorlog en het fascisme.
Dë demonstratie nam een steeds groo
teren omvang aan, zoodat bereden politie
in actie moest komen, welke verscheidene
malen tegen de communisten chargeerde.
Acht leiders der demonstranten werden
gearresteerd.
De staking in Griekenland.
Zooals reeds bekend is, zou vannacht
in geheel Griekenland de algemeene sta
king worden afgekondigd bij wijze van
protest tegen het gebeurde in Saloniki. In
Athene zijn reeds eenige groepen arbei
ders in staking gegaan, o.a. de bakkers en
typografen. Vandaag zullen de kranten
niet verschijnen, met uitzondering van het
officieele orgaan der communistische par
tij. Dë regeering heeft maatregelen getrof
fen ter handhaving van de orde.
De regeering heeft het spoor- en tram
wegpersoneel gemobiliseerd, alsmede het
personeel van het arsenaal.
Militairen zullen de electrische centra
les van Athene en Piraeus bewaken.
De „Hindenburg" op terugreis.
Maandagavond om 23 uur 27 min. heeft
het luchtschip „Hindenburg" met 48 pas
sagiers, 56 manschappen, 1751 pond post
stukken en 2394 pond ijlgoederen aan
boord de terugreis naar Duitschland aan
vaard.
Het weer is goed. Dr Eckener denkt,
dat het luchtschip, daar men den wind
mee heeft, in minder dan zes-en-veertig
uien, dus vanavond nog, Halifax aan de
Iersche kust zal bereiken.
Korte Berichten.
In de stad Saklai (Lithauen) is een
hevige brand uitgebroken, waardoor
reeds dertig huizen in de asch zijn gelegd.
Het vuur, dat door een feilen wind wordt
aangewakkerd, bedreigt de militaire op
slagplaatsen. Verschillende menschen zijtn
in de vlammen omgekomen, terwijl velen
ernstige brandwonden hebben opgeloo-
pen.
Het aantal werkloozen in het Ver-
eenigd Koninkrijk bedroeg 27 April j.l.
1.801.230. Dit is 50.301 minder dan 23
Maart.
Op een meer in Noord-Zweden is
een houtvlot omgeslagen. Van de 23 op
varenden konden er zich slechts negen
redden. De overige veertien verdronken.
Vijf mannen, met machinegeweren'
gewapend, hebben juist tegen sluitings
tijd een overval gepleegd op het filiaal
van de Nationale Bank te Pinebush (New
York). Zij gingen er met ongeveer
12.000 vandoor.
Het organisatiecomité van een te Dal
las in Texas te houden groote tentoon
stelling heeft den Negus telegrafisch aan
geboden gedurende deze tentoonstelling
zes weken naar Texas te komen tegen een
vergoeding van $25.000.
Verschillende wijzigingen wenschelijk
geacht.
De Ned. Vereen, van electroteohnische
werkgevers en de Nat. Bond van R. K.
electroteohnische werkgevers hebben in
verband met het ingediende ontwerp ves
tigingswet een adres gezonden aan den
minister van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart, waarin zij eenige wijzigin
gen 'bepleiten.
Verlangd wordt, dat in het ontwerp zal
worden opgenomen dat vestigingseischen,
reeds bij onderling in het bedrijf getroffen
regelingen vastgelegd, zullen worden ge
ëerbiedigd en de Kroon daarvan niet zal
kunnen afwijken.
Aangezien het reeds bestaande systeem
in strijd komt met het voorgestelde, waar
bij door de Kamers van Koophandel zal
worden nagegaan of de aanvrager aan
de gestelde eischen voldoet, en requestran-
ten van meening zijn, dat deze lichameD
in dezen niet volledig bevoegd zijn tot oor-
deelen, achten zij het wenschelijk, dat het
wetsontwerp alsnog de mogelijkheid zou
openen, dat bij Kon. besluit kan worden
bepaald, dat in bijzondere gevallen gemel
de beoordeeling zal worden opgedragen
aan een bij dat K. B. in te stellen orgaan.
In dit verband wordt aanbevolen het in
stellen van beoordeelingscommissies, be
staande uit vertegenwoordigers der elec-
triciteitsbedrijven, de Kamers van Koop
handel en installateursorganisaties.
Door B. en W. van Amsterdam is be
sloten ©en adres tot de Regeering te rich
ten, waarin wordt verzocht het behoef-
te-elementin het ontwerp te deen
opnemen.
Het ontbreken hiervan toch is een groo
te leemte, daar het probleem van de over
bezetting in het distributiebedrijf hier
door allerminst tot een oplossing wordt
gebracht.
Meer dan duizend werklieden en hun
gezinnen in Mexico zijn dakloos gewor
den ten gevolge van een geweldigen brand
in het plaatsje Navalato in den staat So-
nora.
GROOTE ORDER VAN DE SHELL?
Twee en twintig nieuwe tankbooten
zouden gebouwd worden.
Naar volgens „De Rotterdammer" ver
luidt, bestaan er plannen bij de Ko
ninklijke Shell tot den bouw van 22
nieuwe tankbooten. Evenals bij vorige be
stellingen, zou deze order verdeeld wor
den over scheepsbouwwerven in Neder
land, Engeland en Duitschland.
Na informatie te bevoegder plaatse heeft
men het bericht ontkend noch bevestigd.
DE ZIEKENFONDSWET.
De commissie tegen verplichte toetreding.
Naar gemeld wordt, heeft de commis
sie, door den minister van Sociale Zaken
ingesteld tot het uitbrengen van een ad
vies inzake een in te voeren Ziekenfonds
wet, besloten, clen minister mee te deelen,
dat de inwerkingstelling van artikel 50
der Ziektewet thans niet gewenscht
wordt.
Dit beteekent, dat de commissie een ver
plichte toetreding van de arbeiders, die
onder de Ziektewet vallen, tot de fondsen
in de nieuwe wet, als deze tot stand komt,
op dit oogenblik niet wenscht.
BOMMENWERPERS VOOR INDIE.
Bestelling in Amerika.
De Nederlandsche regeering heeft, zOo
vernemen wij, dertien bombardements
vliegtuigen besteld bij de Glenn L. Mar~
tinfabrieken te Baltimore in de Ver. Sta
ten. Met deze order is een bedrag van on
geveer lV« millioen dollar gemoeid.
Het gaat hier om vliegtuigen, die be
stemd zijn voor de luchtmacht in Ned.-
Indië. De order is dan ook gedaan voor
rekening van de Ned.-Indische regeering
Alvorens tot bestelling werd overge
gaan zijn geruimen tijd proeven gedaan,
die omstreeks een half jaar in beslag heb
ben genomen. Ten slotte is enkele weken
geleden de keuze gevallen op het type van
de Glenn Martin-fabrieken. Met den bouw
der toestellen is inmiddels in de fabriek
een aanvang gemaakt.
ONZE UITVOER NAAR
TSJECHOSLOWAKIJE.
Moeilijkheden voor den invoer van
kunstzijde garens?
Den laatsten tijd doen geruchten de
ronde, dat de Tsjechoslowaaksche regee
ring voornemens zou zijn den invoer van
kunstzijden garens uit Nederland te be
moeilijken. Ondanks geruststellende be
richten, welke belanghebbende importeurs
van dit artikel zouden hebben verkregen,
nemen de geruchten toe, dat de Tsjecho-
Binnenland.
Nat. Fonds voor bijzondere nooden.
Groote branden te Gouda en Nijmegen.
Vestigingseischen voor den middenstand.
Invoering zomertijd.
Buitenland.
Conflict tusschen Italië en den Volken
bond.
De exploitatie van Abessynië.
slowaaksche autoriteiten inderdaad voor
nemens zijn bepaalde verplichtingen, wel
ke de regeering te Praag tegenover Ne
derland óp zich genomen heeft, niet ver
der na te komen en den verderen invoer
van bedoelde garens stop te zetten.
Bij navraag ter bevoegder plaatse kon
geen uitsluitsel worden verkregen, doch
men erkent, dat met de beëindiging van
den ongehinderden uitvoer van deze ga
rens een der voornaamste pijlers, waar
op het evenwicht in de handelsbetrekkin
gen met Tsjechoslowakije rust, aan het
wankelen zou worden gebracht.
HET VASTE LASTEN-ONTWERP IN
DE TWEEDE KAMER.
Naar de „Telëgr." verneemt, is bet de
bedoeling, dat de Tweede Kamer, die 26
Mei weer bijeenkomt, nog in die week
een aanvang maakt met de behandeling
van het vaste-lastenontwerp en het ont
werp betreffende de landbouwhypotheken
Eerst zullen nog eenige andere aange
legenheden de aandacht der Kamer vra
gen, zoodat het lang verwachte debat zeel'
waarschijnlijk Donderdag den 28sten zal
aanvangen. Na de Pinksterdagen wordt
de discussie dan Woensdag 3 Juni voort-
GIFGASSENGEBRUIK IN ABESSYNIE
Mededeelingen van Dr van der Does.
In een vraaggesprek met den „Handels-
blad"-redaeteur K. D. Koning voor de
Phohi-zenders, heeft de onlangs uit Abes
synië teruggekeerde Dr Van der Does het
volgende over het gebruik van gifgassen
in den oorlog in Abessynië gezegd:
„Bijna alles was huidaantastend gas,
dat uit de vliegtuigen van de tegenpartij
in heel fijne druppeltjes als het ware uit
een gieter werd verpreid. Door deze ver
spreiding werden er veel meer menschen
door de vloeistof getroffen, dan in den
oorlog met het gas het geval was. Mos
terdgas of één der aanverwante gassen,
dat een analoge uitwerking heeft, kwa
men dus veel voor, chloorgas werd er niet
gebruikt.
H. K. H. PRINSES JULIANA WOONT
DE EERSTE VERGADERING BIJ.
Gisteren heeft in het departement van
Binnenlandsche Zaken de eerste verga
dering plaats gehad van den Raad van
Bestuur van de Stichting „Nationaal
Fonds voor Bijzondere Nooden". Deze
vergadering werd bijgewoond door H. K.
H. Prinses Juliana.
De voorzitter, Baron Van Heem
stra, hield een rede, waarin hij een
overzicht gaf van de tot stand koming
van het fonds en het doel dat men wil
bereiken, uiteenzette. De Raad van Beheer
gaat zijn taak aanvaarden zulks onder
bescherming van de hoogste in den lande
Met erkentelijkheid gewaagde Spr. van
het feit, dat het H. M. de Koningin heeft
behaagd als Beschermvrouwe te willen
optreden.
„Dat U, Koninklijke Hoogheid zoo
vervólgde Spr. die in gelijke waardig
heid in het Nationaal Crisiscomité Uw
sporen heeft verdiend, Eëre-voorzitster
van deze nieuwe stichting heeft willen
worden, strekt ons tot groote verheugenis.
Uw warme belangstelling in de hande
lingen van de „Nederlandsche Vereeni-
ging voor Armenzorg en Weldadigheid"
en Uw bezielend voorgaan in het Natio
naal Crisis-Comité, geven ons thans reeds
den moed om, onder Uw hooge en tevens
zoo uiterst sympathieke leiding, de zware
taak aan te vatten, welke ons ten deizen
wacht.
Het zij ons vergund, reeds aanstonds
in onze samenkomst, Uwe Koninklijke
Hoogheid zeer ©erbiediglijk dank te zeg
gen, dat zij hare rijke gaven van hoofd
en hart ook aan dit werk van nationale
naastenliefde zal willen wijden en wij zijn
hierbij overtuigd, dat Uwe Koninklijke
Hoogheid de eerste zal wezen, die zich
hartelijk zal verheugen, wanneer deze,
onze arbeid, eenige vruohten zal afwer
pen ten gunste van onze in nood verkee-
rende landgenooten.
