Het rechte besef ontbreekt
EERSTE BLAD
Met
ziet U beter
ZATERDAG 9 MEI 1936
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
50 e JAARGANG No. 186
Mr Goseling fractie-leider.
Buitenland.
Het lot van Abessynië.
Nationaal fonds voor
bijzondere nooden.
Belangrijkste Nieuws
Lange Vorststraat 49, Goes
LJitg.: N.V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et
Emcrgo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Tolofoonnummor 11.
Postchèque en Girorekening 44455
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
7)e Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
wockabonncmcntcn voor Middelburg, Goes en
Vlissingcn 10.20, Losse nummers 5 cont.
Advertentiön 80 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Het kan niet worden ontkend, dat in
den afgeloopen winter de politieke ver
gaderingen slecht werden bezocht.
Bijna algemeen was de klacht, dat er
zoowel voor de gewone huishoudelijke
vergaderingen als voor de openbare ver
gaderingen als regel weinig belangs Lelling
was.
Dit verschijnsel deed zich voor bij alle
partijen.
Ook bij de Anti-revolutionaire partij.
De partij, die zulke hooge idealen na
streeft, en bij wie het niet alleen gaat om
de behartiging van stoffelijke belangen,
maar die ook de propageering en de toe
passing van de eeuwige beginselen van
Gods Woord in haar program schrijft!
Hoe dit verschijnsel te verklaren?
Meermalen is de opmerking gemaakt,
dat er misschien teveel vergaderd wordt
in onzen tijd en dat dus de weinige be
langstelling niet behoeft te verwonderen.
Want dan zouden ook filmvoorstellin
gen, zanguitvoeringen e.d, deze klacht
moeten slaken. Maar dat is als regel niet
het geval. Op zulk avonden is er altijd wel
een betrekkelijk groot publiek dat tijd be
schikbaar heeft en dat voor één avond
zonder bezwaar meer aan entree betaalt,
dan de contributie van een kiesvereeni-
ging over een geheel jaar.
De oorzaak moet dus ergens elders ge
zocht worden.
En wel hier, dat de rechte waardeering,
'het rechte inzicht' ontbreekt.
Dat men de vraag naar welke beginse
len 's lands belangen moeten worden be
hartigd, een vrij onverschillige zaak acht,
van niet genoegzaam belang om er een
paar avonden in den winter voor vrij te
maken; dat men een zanguitvoering of
een filmvoorstelling van meer beteekenis
acht dan het bespreken van vraagstukken
van politieken aard en het georganiseerd
pogen om de Christelijke grondslagen van
ons volksleven door middel van de staat
kunde te behouden en te versterken.
Het behoeft, voor wie rustig nadenkt,
geen betoog, dat dit een geheel verkeerde,
een niet te verdedigen houding is.
Het gaat toch in den politieken strijd
om vraagstukken van diep-ingrijpenden
aard.
Het gaat om de handhaving en de.be
vestiging van het gezag, maar ook om het
behoud van de rechten en vrijheden van
het volk. Het gaat om de 'beveiliging van
gezin en huwelijk, om de vrijheid van
kerk en school.
Het gaat om de vraag, of God de Heere
zal worden geëerd en gediend, of ook in
de staatkunde met de Goddelijke ordinan
tiën zal worden gerekend, dan wel of de
'beginselen van hen, die zich hierbij uit
sluitend door het licht der menschelijke
rede willen laten leiden, tot toepassing
zullen worden gebracht.
Dat zijn toch werkelijk geen vraagstuk
ken van ondergeschikten aard, maar pro
blemen van de hoogste orde.
Op de vraag, hoe het komt, dat er voor
onze politieke vergaderingen vaak zoo
weinig belangstelling is, kan dus geen an
der antwoord gegeven worden dan dit:
dat óf het rechte inzicht ontbreekt, dat
niet verstaan wordt welke groote belangen
hier op het spel staan, óf dat er is een
betreurenswaardige en nooit goed te pra
ten onverschilligheid ten onzichte van
deze dingen.
En 't is zeker wel gewenscht, dat onze
mannen en vrouwen zich eens ernstig
gaan bezinnen en zich voor de vraag stel
len of zij, door zich afzijdig te houden te
genover land en volk, meer nog tegenover
God, die hen ook op dit gebied een taak
gaf, wel verantwoord zijn.
Het is toch niet toevallig, dat ons volk
de gelegenheid werd geschonken om op
's lands zaken invloed uit te oefenen.
Wij hebben daarin te zien Gods be
stel.
En alleen wie met dat bestel Gods niet
rekent, kan onverschillig staan tegen
over den politieken strijd.
Het is God, die ons hier een taak heeft
gegeven.
Daarom moet de onverschilligheid,
waarvan velen 'blijk geven, als een ernsti
ge fout worden gezien en geoordeeld.
Wij belijden, 'dat het God de Heere is,
die alle dingen regeert en bestuurt.
Maar Hij wil daarbij gebruik maken
van den dienst der menschen.
Dus past hier geen laksheid en traag
heid en onwil.
Wij hebben te zijn een gewillig volk,
bereid om met heel ons hart en met al
onze gaven en krachten onzen God ook op
dit terrein te dienen en Zijnen Naam
groot te maken.
De verkiezing van Prof. Mr Aalberse
tot president van de Tweede Kamer vindt
algemeene instemming.
Mr Aalberse is een van de leidende fi
guren in het Parlement, die bij een pre
sidentskeuze als vanzelf op den voorgrond
treedt.
Toch is het niet onmogelijk dat bij de
aanwijzing van Mr Aalberse als candi-
daat voor het presidentschap ook andere
factoren hebben gegolden.
Er zijn in de R.K. Kamerfractie ver
schillende stroomingen. Een deel van deze
fractie steekt het niet onder stoelen of
banken dat zijl met het huidige kabinet
weinig ingenomen is en dat zij gaarne
zou zien dat een andere koers werd inge
slagen. En de meening is uitgesproken
dat bij het in 1935 uitgebroken conflict
met het kabinet, Mr Aalberse niet alleen
fungeerde als fractieleider, maar dat hij
daarbij ook door de meer onstuimige frac-
tiegenooten geleid werd.
Mr Aalberse is niet alleen Rijksbemid
delaar bij1 loonconflicten, maar hij' zou ook
in de politiek neiging hebben om tusschen
kabinet en fractie bemiddelend op te tre
den om conflicten te vermijden.
En de vraag komt op, of met het op
treden van Mr Goseling als fractieleider
niet een andere koers zal worden inge
slagen.
De Maasbode, die steeds een zeer
gematigd standpunt heeft ingenomen,
schrijft een artikel over Mr Goseling als
fractieleider, waarin als wijl ons niet ver
gissen, eenige ongerustheid doorstraalt.
Na hem geteekend te hebben als een
scherpzinnig jurist van ongewoon for
maat, vervolgt het blad:
„Met dezelfde scherpzinnigheid zal hiji
als politiek leider de eischen van dezen
tijd èn de bijzondere moeilijkheden, die
hij met zich brengt, weten te peilen, èn
rekening houdend met alle omstandighe
den, elke consequentie en elke mogelijk
heid of onmogelijkheid doorschouwend,
met het verantwoordelijkheidsbesef en het
doorzicht van den waren Staatsman, zijn
voor partij! en land zoo zwaarwichtig werk
weten te verrichten."
Dit lezende krijigt men den indruk, dat
de Maasbode in den vorm van een
stellige uitspraak een wensch neer
schrijft, waarvan ze dringend hoopt dat
deze door den nieuwen fractieleider ter
harte zal warden genomen.
Bij dezen wensch sluiten wij ons gaarne
aan.
Wij leven ook politiek in een veelbewo1-
gen tijd.
Niet alleen voor de R.K. Kamerfractie
maar voor geheel ons politieke leven is
het van het grootste belang, dat Mr Gose
ling met het verantwoordelijkheidsbesef
en het doorzicht van den waren Staats
man zijn zoo belangrijke taak als fractie
leider vervult.
De Negus te Jeruzalem aan
gekomen.
De Negus is te Jeruzalem Vrijdagmid
dag met familie en gevolg in een extra-
trein aangekomen.
Toen de negus te Haifa van boord ging
speelde de kapel van de „Enterprise",
terwijl soldaten de eerbewijlzen brachten.
Een vertegenwoordiger van de Palestij'n-
sche regeering was ter begroeting aanwe
zig. Twee uur nadat de negus van boord
was gegaan, was men nog bezig met het
uitladen van de goederen, die uit Abes
synië waren medegenomen, o.a. bestaan
de uit tapjjitstoffen en een groot aantal
met goud gevulde koffers. De gezamenlijke
op de kade opgestapelde koffers besloe
gen een lengte van vier meter en reikten
tot manshoogte; zij werden streng door
de politie bewaakt.
De Negus dankte treurig glimlachend
voor de toejuichingen.
Het gevolg van den Negus woont in
een hotel dicht bij' hotel David, waar de
Negus zijn intrek heeft genomen.
Alvorens zich ter ruste te begeven
heeft de Negus een delegatie van priesters
en zijn minister van buitenlandsche zaken
ontvangen.
Voor het hotel, waar hij. logeert, staat
een Britsche schildwacht met de bajonet
op het geweer.
De Negus heeft verklaard, dat hij' nie
mand kon ontvangen, doch vandaag zal
hij de journalisten ontvangen.
De inwoners van Addis Abeba
keeren terug.
Te Addis Abeba begint zich op het
oogenblik een dergelijke levensmiddelen-
nood te openbaren, dat de Italiaansche
autoriteiten zich genoodzaakt hebben ge
zien tot rantsoeneering over te gaan.
Tegelijkertijd valt een geweldige prijs
stijging der voedingsstoffen waar te ne
men.
Doch afgezien hiervan nemen de ver
houdingen in de hoofdstad langzaam weer
hun normaal aanzien, 'zoodat ook het
vooruitzicht bestaat, dat de levensmidde
lenverzorging spoedig weer beter functio-
neeren zal.
De spoorlijn heeft eveneens het bedrijf
weer hervat, onder leiding van de mili
taire autoriteiten. De eerste door de Ita
lianen uit Addis Abeba afgezonden trein
werd door soldaten met machinegeweren
bewaakt, met het oog op het nog voort
durend gevaar van overvallen. Voorloopig
mogen de treinen des nachts op geen en
kel station halt houden, daar plunderen
de benden van een dergelijk oponthoud
maar al te graag gebruik maken.
Reeds heeft op een afstand van 20 km.
buiten de 'hoofdstad een verwoed vuurge
vecht plaats gehad tusschen Abessijnsche
muiters en een Eranschen Senegaleeschen
politietroep.
D'e in lompen gekleede Abessijnsche
krijgers lagen in het kreupelhout langs
de spoorbaan verscholen en openden plot
seling het vuur, toen de uit Addis Abeba
komende trein in zicht kwam.
De Senegaleesche soldaten die dezen
trein bewaakten en vrijwel de eenige pas
sagiers vormden, beantwoordden onmid
dellijk de schoten. Hoe het gevecht is af
geloopen is tot dusver nog niet bekend,
wijl de trein niet werd opgehouden, doch
in versneld tempo het traject verder af
legde. Van de passagiers werd echter nie
mand gedood.
Kleinere mogendheden te Genève bijeen.
Vertegenwoordigers van kleinere mo
gendheden, waaronder voor Nederland
Jhr. mr A. G. D. de Graeff, minister van
buitenlandsche zaken, zijn te Genève aan
gekomen.
Ze zullen vandaag gemeenschappelijke
besprekingen over den internationalen po
litieken toestand en in het bijzonder over
de taak van den volkenbond in de toe
komst houden.
Men verwacht in wei-ingelichte krin
gen, dat vooral twee onderwerpen zullen
worden behandeld: de kwestie van de
sancties tegen Italië en de kwestie van de
hervorming van den Volkenbond.
Intusschen gelooft men niet, dat de
ministers morgen reeds tot een beslis
sing zullen komen. De ministers zullen
vermoedelijk eerst willen kennis nemen
van de beslissingen van den vanavond bij-
eenkomenden Italiaanscben ministerraad.
Daarom neemt men aan, dat de belang
rijkste besprekingen tusschen deze vijf
ministers eerst a.s. Zondag zullen worden
gehouden en misschien ook nog Maandag
zullen worden voortgezet.
Uit de beboschte heuvelen rond de Abes-
synsche hoofstad keeren de inlanders al
lengs naar 'hun haardsteden terug. In
grooten getale bieden zij den Italianen
bun onderwerping aan. Er zijn echter
ook halsstarrigen, die op eigen gelegen
heid den oorlog tegen den indringer wen-
söhen voort te zetten. En deze francti-
reurs zullen nog langen tijd een ernstig ge
vaar vormen in het land en de hoofdstad.
Volgens een bericht uit Asmara zou
Ras S-yoem, de bekwame Abe-ssynsche
aanvoerder uit bet Noorden, zich bij het
opperbevel van het derde legercorps in de
streek van Sokota, 100 K.M. bezuiden
Makallé, hebben aangemeld.
Een „samenzwering" tegen Baldwin?
In de gelederen van de Engelsc'he con
servatieve partij zou een machtige revo
lutionaire beweging tegen minister-presi
dent Baldwin geleid hebben tot een ware
„samenzwering", welke ten doel heeft, de
nationale regeering te vervangen door een
kabinet, dat uitsluitend is samengesteld
uit leden van den rechtervleugel der Tor-
gypar'tij.
Samuel Hoare zou minister van finan
ciën worden en Neville Chamberlain eer
ste minister.
Baldwin en Eden zouden geen deel van
het kabinet uitmaken, evenmin als Aus
ten Chamberlain, die evenwel welwillend
tegenover de nieuwe combinatie zou staan
D'e „News Chronicle" voegt hieraan nog
toe, da!t het tegenwoordige kabinet ern
stig verdeeld zou zijn ten aanzien van de
sanctie-kwestie. Eden en de jonge con
servatieve ministers blijven trouw aan de
sanctie-politiek en de collectieve veilig
heid, terwijl de nationaal-liberale minis
ters en de „oude garde" der conservatie
ven geen bijzonder enthousiasme voor den
volkenbond aan den dag leggen.
Nieuw Duitsch plan tot herstel van de
wereldcrisis.
Naar te Parijs uit Berlijh wordt ver
nomen is de Duitsche regeering voorne
mens, het politieke vredesplan te vervol
maken door er een economisch plan aan
toe te voegen, dat een ontspanning moet
brengen, niet alleen op politiek terrein,
doch ook op economisch-monetair gebied.
De desbetreffende diensten van het mi
nisterie van economische zaken hebben
derhalve opdracht ontvangen, een pro-
H. M. de Koningin beschermvrouwe.
Maandag a.s. zal ten overstaan van
notaris Kraft te 's-Gravenhage, de op
richtingsakte worden verleden van de
stichting Nationaal Fonds voor Bijzon
dere Nooden, welk fonds in 'de plaats zal
treden van het Nationaal Crisis-Comité.
H. M. de Koningin is Beschermvrouwe
van de nieuwe stichting, terwijl H. K. H.
Prinses Juliana het eere-voorzitterschap
heeft aanvaard.
Het 'dagelijksch 'bestuur van bet fonds
is als volgt samengesteld: Mr A. J. A. A.
baron van Heemstra, oud-gouverneur van
Suriname, thans onder-voorzitter van het
Nationaal Crisis^Comité, voorzitter; Mr
Dr K. J. Frederiis, secretaris-generaal
aan het departement van BinnenlancLsche
Zaken, thans algemeen secretaris van het
Nationaal 'Crisis-Comité, onder-voorzitter;
Mr E. S. Menten, thans penningmeester
van het Nationaal 'Crisis-Comité, pen
ningmeester; Mr H. M. L. H. Sark,
secretaris van den armenraad te 's-Gra
venhage, secretaris; Jhr Mr M. A. Bee-
laerts van Blokland, thans adjunct-secre
taris van het Nationaal Crisis-Comité,
adjunct-secretaris.
Het ligt in de bedoeling dat het dage
lijksch bestuur met nog een lid zal wor
den uitgebreid.
gramma tot hervorming van de wereld
economie uit te werken, waarin, in sa
menwerking met de leiders van de Duit
sche industrie, het rijk middelen aanwijlst
tot herstel van de wereldcrisis, waarbij
vooral rekening wordt gehouden met den
toestand van Duitschland.
Aan dit programma wordt met koorts
achtige haast gewerkt en men hoopt het
over veertien dagen aan Hitler voor te
leggen.
Indien deze het aanvaardt, zal het aan
de overige groote mogendheden worden
voorgelegd.
Korte Berichten.
Havas meldt uit Berlijn, dat de
averij aan de Graf Zeppelin (waardoor
het luchtschip over Frankrijk moet vlie
gen) 'bestaat uit een beschadiging van de
metalen bewapening, waardoor het om
hulsel scheurde.
Te Rio de Janeiro kon de schade niet
worden hersteld. Dat kan eerst te Frie-
drichshafen gebeuren.
Het luchtschip „Hindenburg", kan
indien het weer zoo blijft zooals het thans
is, vandaag 14 uur M.E.T. in New-York
worden verwacht.
Te Lemberg zijn 10.000 bouwvak
arbeiders in staking gegaan. Ernstige
sociale verwikkelingen hebben zic'h in die
stad onlangs voorgedaan. Men vreest voor
nieuwe onlusten. Het gaat om een loon-
confliot.
Naar uit Münc'hen gemeld wordt, is
de bekende Duitsche schrijver Dr Oswald
Spengler, de schrijver van „Der Unter-
gang des Abéndlandes", 'gisteren aldaar
op zes en vijftig jarigen leeftijd over
leden.
GEMEENTEN EN WERKLOOSHEIDS-
SUBSIDIEFONDS.
De Vereen, van Nederl. Gemeenten
heeft naar aanleiding van het wetsont
werp strekkende o.m. tot verlenging van
den geldigheidsduur van het werkloos-
heidssubsidiefonds een adres aan de
Tweede Kamer gezonden, waarin wordt
geconstateerd, dat de vrees moet opko
men, dat de regeling inzake dit fonds,
welke aanvankelijk als zeer tijdelijik is
gedacht, in feite een meer duurzaam ka
rakter heeft gekregen.
Nu, meer nog dan voor eenige jaren,
moet worden verwacht, dat de werkloos
heid als nationaal verschijnsel in den
huidigen, helaas nog steeds toenemenden
omvang, niet na verloop van enkele jaren
tijds en zeker niet voor 1 Jan. 1940 zal
zijn verdwenen, is het volgens adressante
thans het oogenblik, onder het oog te
zien, of niet andere maatregelen kunnen
worden getroffen.
Want blijft de regeering de taak van
het rijk ten aanzien van deze lasten zien
als een aanvullende hulp, dan schijht de
vrees maar al te zeer gegrond, dat de om
standigheden, welke in 1935 een bijzon
dere inperking van het gemeentelijk be
lastinggebied noodzakelijk hebben ge
maakt, in afzienbaren tijd nog niet zul
len ophouden te bestaan.
De vereeniging spreekt de hoop uit, dat
de Kamer bijl de behandeling van het be
treffende ontwerp met haar opmerkingen
rekening zal willen houden.
Binnenland.
De nieuwe schoolgeldregeling.
Nationaal fonds voor bijzondere nooden.
Gemeenten en werkloosheidssubsidie-
fonds.
Minister Deckers naar Zeeland.
Vragen over stijging van pachtprijzen.
Buitenland.
Do Negus te Jeruzalem.
De besprekingen der kleine mogendheden
te Genève.
DE EXTRA UITKEERING AAN
WERKLOOZEN.
De heer Steinmetz heeft aan den
minister van Sociale Zaken de volgende
vragen gesteld;
1. Kan de minister meedeelen hoe het
t'hans staat met de besteding der gelden,
welke zijn toegestaan voor extra-verstrek
king aan werkloozen ter voorziening van
kleeding, dekking, huisraad, waarom
trent gebleken is uit de toelichting op het
ontwerp van wet tot wijziging van het
tiende hoofdstuk A der rijksbegrootiug
1934 en uit hetgeen de minister op 17
Dec. 1935 bij gelegenheid van de open
bare behandeling van voornoemd wets
ontwerp gezegd en op 5 Maart 1936 be
vestigd heeft, dat van de oorspronkelijk,
toegestane f 2 millioen slechts ongeveer
2 ton verbruikt was?
2. Kan de minister meedeelen, waarom
tot op heden, ruim vier maanden na be
handeling van het wetsontwerp, nog niet
de toegezegde aanschrijving aan de ge
meentebesturen is verzonden, meedeelen-
de, „dat er in dit opzicht iets gedaan
kan worden?"
GEHAKT VARKENSVLEESCH MET
RUNDVLEESCH.
Distributie in blik tegen 1 Juni a.s.
Reeds is medegedeeld, dat weldra, wel
licht 1 Juni a.s., weder een aanvang zal
worden gemaakt met het verstrekken van
goedkoop vleesch in blik aan werkloozen.
Nader vernemen wij, dat gedistri
bueerd zal worden gehakt, vervaardigd
van varkensvleesch, vermengd met rund-
vleesch.
Gelijk wij reeds meldden wordt gebruik
gemaakt van de omstandigheid, dat de
varkensprijzen op het oogenblik laag zijn,
waardoor eenerzijds het te verwerken
vleesch goedkoop verkregen kan worden,
anderzijds de prijzen gestimuleerd wor
den, door deze aankoopen.
Men heeft dus niet uitsluitend te doen
met een socialen, doch zeker ook met een
agrarischen steunmaatregel.
D'e kosten worden dan ook bestreden
uit het Landbouwcrisisfonds.
NIEUWE
RIJKSWEG UTRECHT-VIANEN.
D'e A. N. W. B. meldt, dat den 26sten
Mei a.s. door den rijkswaterstaat zal wor
den aanbesteed den aanleg van de aar-
debaan van den Rijksweg no. 26, gedeelte
Utreoht-Vianen, onder de gemeenten Jut
faas en Oudenrijn.
Met het reeds in aanleg zijnde gedeelte
van den weg onder de gemeente IJssei-
stein, Jutfaas en Vreeswijk, waarvan de
aanbesteding reeds op 12 Augustus 1935
heeft plaats gehad, is thans de geheele
weg van de nieuwe brug bij Vianen af
tot de aansluiting aan den rijksweg Har-
melen-Utrecht 1.5 km. ten westen van het
Merwedekanaal in uitvoering genomen.
De normale kruisbreedte van de aarde-
baan bedraagt 28.5 m., terwijl twee rijba
nen zijn ontworpen, elk breed 6 m., welke
gescheiden zijn door een middenberm van
4.5 m.
Met de uitvoering van dit werk zal on
geveer een jaar gemoeid zijn.
DE STIJGING DER PACHTPRIJZEN.
De heer Van der Sluis heeft aan de
ministers van Justitie en van Landbouw
en Vissoherij de volgende vragen gesteld:
1. Is het den ministers bekend, dat de
pachtprijzen van boerderijen en los land
sterk omhoog loopen (voor los land hier
en daar zelfs met 40 pet.) en dat dit ver-
