MAANDAG 4 MEI 1936
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
50e JAARGANG No. 18!
De Indische begrooting.
Buitenland.
De oorlog in Abessynië.
Belangrijkste Nieuws
Binnenland
Uitg.: N.V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
ve Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen 10.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
De algemeene economische toe
stand constant gebleven. Samen
werking tusschen Nederland en
Indië.
Aan de memorie van antwoord aan de
Eerste Kamer over de begrooting van
Nederlandsch-Indië voor 1936 is het vol
gende ontleend:.
D'e minister schaart zich aan de zijde
van de vele 'leden, die van waardeering
deden blijken voor het beleid van den
gouverneur-generaal.
Hij kan allerminst toegeven, dat gedu
rende het bewind van den huidigen land
voogd het recht op vrije meeningsuiting
en dat van vereeniging en vergadering
noodeloos streng zouden zijn beperkt. In
dië mag, wat de „aanpassing" betreft,
aan Nederland ten voorbeeld worden ge
steld.
Met dat al kan kwalijk ontkend worden,
dat op het stuk van bezuiniging op ver
schillende punten de uiterste grens is be
reikt, zoo zij hier en daar al niet over
schreden is.
Het leger heeft door betere materi
eels uitrusting aan innerlijke kracht ge
wonnen, terwijl de bescherming van de
belangrijkste kwetsbare punten thans
haar voltooiing nadert. Dë marine
heeft thans de in de grondslagen vastge
stelde sterkte en heeft nog nimmer op
zoo'n hoog peil gestaan als thans, al is
versterking van de zeemacht onvermijde
lijk. De personeelsvoorziening biedt hier
echter groote moeilijkheden. Ten aanzien
van 'het luchtwapenende verdere
vlootplannen, ook in verband met het rap
port der Commissie-Kan, vertrouwt de
minister nog voor het einde van het zit
tingsjaar zijn plannen te kunnen kenbaar
maken.
Nopens het vooruitzicht voor 't verkrij
gen van een sluitende 'begroo
ting voor 1937 kunnen nog geen mede
deelingen worden gedaan. Het verleenen
van financieele hulp door bet moederland
ter verdere verlichting van de defensie-
lasten van Indië maakt een punt van
ernstige overweging uit.
D'e minister meent ook thans niet te
moeten overgaan tot 'n hernieuwde ver
dediging onzer monetaire poli
tiek. Naarmate de tijd voortschrijdt,
wordt die politiek steeds meer gerecht
vaardigd en van de regeering kan niet
worden verwacht, dat zij buitengewone
omstandigheden daargelaten haar wel
overwogen standpunt zal prijsgeven. De
verarming der inlandsehe bevolking op
zichzelf wordt niet ontkend, maar wel
dat deze een gevolg zou zijn van de mone
taire politiek der regeering.
De op de begrooting drukkende pen
sioenlast bedraagt netto niet f 63.5
millioen, maar rond f 49 millioen, welk
bedrag beslag legt op 17 pet. van de hui
dige middelen. Ook naar het oordeel van
den minister kan deze verhouding op den
duur niet gehandhaafd blijven.
De algemeene economische
toestand in Ned.-Indië is, blijkens
de telegrafische berichtgeving van de
hoofden van gewestelijk bestuur, in het
eerste 'kwartaal 1936 constant gebleven en
hier en daar iets gunstiger geworden. De
afgekomen oogsten waren bijna overal
gunstig tot overvloedig. De voedseltoe
stand was over 'het algemeen gunstig tot
goed, zoodat de voedselyerstrekking zich
tot vijf streken kon beperken.
Ook de minister is van oordeel, dat de
eenigen tijd geleden in Indië heerschende
ontstemming tegenover het
moederland in vele opzichten op
misverstand moet hebben berust. Men is
echter thans in Indië gaan inzien, dat het
moederland al het mogelijke doet om Indië
in dezen tijd bijstand te verleenen.
Tijdens het bezoek dat de directeur van
economische zaken onlangs aan Neder
land heeft gebracht, is deze doordrongen
geworden van het 'besef, dat de middelen,
die het moederland in dezen tijd ter be
schikking staan om Indië te steunen,
uitermate beperkt zijn. Omgekeerd hebben
de betrokken instantie® in Nederland van
Mr Hart recente en gedetailleerde inlich
tingen verkregen over de moeilijkheden,
waarmede men in Indië te kampen heeft.
De minister is met zijn betrokken amht-
genooten in overleg getreden over de in
stelling van een commissie, die tot taak
zal hebben de regeering te adviseeren no
pens concrete uitbreiding van de e c o-
nomische samenwerking
tusschen Nederland en Ne
derlandsch-Indië.
In de c u 1 t u r e s, waarvoor van re-
geeringswege maatregelen worden getrof
fen dan wel de uitvoermogelijkheid werd
vergroot, is inderdaad eenige verbetering
ingetreden. Herstel over de geheele linie
zal echter slechts mogelijk zijn na het
wegvallen van de in vele landen bestaan
de invoerbeiemmeringen en bij stijging
van de wereldmarktprijzen.
De officieel® onderhandelingen tusschen
Nederland en Japan over de
regeling van de handelsbetrekkingen tus
schen laatstgenoemd land en Neder
landsch-Indië zijn tot dusver niet hervat.
Hoezeer de minister de noodzaak van
de bezuiniging op uitgaven voor mis
sie en zending betreurt, is hij van
meening, dat deze vergelijkenderwijze niet
te ingrijpend is geweest.
De Negus naar Djiboeti ge
vlucht. Gaat hij naar Pales
tina? Wanordelijkheden te
Addis Abeba.
Het zag er na de gebeurtenissen van
de laatste dagen voor Abessynië niet best
uit, maar dat de ineenstorting van dit
land zóó spoedig komen zou en zóó sen
sationeel zou zijn, had wel niemand ver
wacht.
De Negus is Vrijdagnacht uit
Addis Abeba vertrokken, of,
wil men, gevlucht. Hij begreep
dait voor hean lallee verloren
was.
Na de nederlaag aan het Tigre-front
en de val van Dessie, wilde hij nog trach
ten den weg naar Addis Abeba te ver
sperren. Hij kwam echter tot de bevin
ding, dat de manschappen vermoeid en
gedemoraliseerd waren, de soldaten wa
ren in lompen gehuld en keerden zonder
wapenen naar Addis Abeba terug. De
Negus ondervond zulke moeilijkheden bij
het formeeren van een leger om den weg
te versperren, dat hij moest besluiten er
vanaf te zien.
In de provincie Salole, ten Noorden
van Addis Abeba werd hij herhaaldelijk
met geweerschoten ontvangen.
Na zijn 'terugkeer in de hoofdstad be
sloot 'hij met zijn familie naar Djiboeti
te vertrekken
De Italiaansche troepen hebben nog
slechts gedemoraliseerde benden voor
zich, zonder leider, zonder samenhang,
en men kan derhalve rustig zeggen, dat
Badoglio zijn weinig eervolle taak met
succes heeft volbracht.
De leden der Abessijnsche
regeering hebben de hoofd
stad Zaterdagochtend even
een sverlaten. Zij zijn met een auto
in westelijke richting vertrokken met
medeneming van 'de keizerlijke archieven.
De Negus gevlucht, de Abessijnsche
legerorganisatie ineengezakt, de regeering
verdwenen, de Italianen meester in het
land, aldus de situatie in Abessynië. Het
beteekent een driedubbel
échec: een échec voor den
Negus, een échec voor den Vol
kenbond en een voor het Brit-
sc'he Rijk.
In Djiboeti.
De Negus, die Zondagmiddag te Dji
boeti met zijn gezin en gevolg arriveerde,
weigerde een verklaring af te leggën.
Vanmorgen zou de keizerlijke familie zich
inschepen aan boord van den Engelschen
torpedojager 549, die bet gezelschap naar
Palestina zou brengen. Alle autoriteiten
van Djiboeti stonden aan het station.
Overigens waren betrekkelijk weinig be
langstellenden gekomen, tengevolge van
de groote hitte. De keizerin stapte het
eerst uit, gevolgd door den Negus. Daar
na verscheen de kroonprins.
Naar eerst thans bekend woidt heeft
de negus zich in de dagen voor zijn laat
ste bezoek aan Addis Abeba verborgen
gehouden in een klooster op enkele kilo
meters ten zuiden van Sokota, dus in het
door de Italianen reeds lang bezette ge
bied.
Italiaansche vei kenners waren er in ge
slaagd deze schuilplaatsen te ontdekken.
Desondanks slaagde de keizer, die zeer
vertrouwd is met het terrein er in in ver
scheidene nachtelijke marschen de hoofd
stad te bereiken.
De toestand in Addis Abeba.
Onmiddellijk nadat de negus
de hoofdstad had verlaten, is
daar een opstand uitgebro
ken, gepaard gaande met
moordpartijen. Een groot ge
deelte derstad is in brand ge
stoken.
Onophoudelijk hoorde men schieten. De
vreemdelingen moedigden de vernieling
aan. Alle Abessynsehe autoriteiten hebben
de stad verlaten. De buitenlandsche lega
ties verkeeren in staat van beleg en voort
durend komen er vluchtelingen binnen.
't Keizerlijk paleis en <de handelswijk zijn
in brand gestoken.
Ofschoon oorspionkelijk werd gemeld,
dat geen dooden en gewonden waren te
betreuren, wordt later gemeld dat er tal
rijke slachtoffers zijn gevallen en dat er
onder de dooden en gewonden, Zweden,
Grieken, Franschen en Amerikanen zijn
Uit Asmara werd gisteravond gemeld,
dat de buitenlandsche gezantschappen aan
het Italiaansche oppercommando een
dringend telegram hebben gezonden om
de hoofdstad zoo snel mogelijk te bezet
ten met het oog op de anti-buitenland-
sche stemming der bevolking. Gevreesd
wordt, dat de inboorlingen zich zullen
ketren tegen de enkele blanken die nog
in Addis Abeba aanwezig zijn.
Het Italiaansche oppercommando heeft
in verband daarmede besloten het opruk
ken der autocolonne te bespoedigen.
Te Rome verwacht men, dat
Addis Abeba beden zal bezet
worden.
Volgens de laatste berichten is reeds
een niet gemotoriseerde Italiaansche co
lonne voor de poorten van Addis Abeba
aangekomen.
De colonne is vergezeld van 150 vlieg
tuigen. Badoglio wil gelijkertijd het om
liggende gebied bezetten, zoodat de stad
veilig zal zijn voor overvallen.
Volens gisteravond te Londen ontvan
gen berichten is de toestand te Addis
Abeba wel eenigszins verbeterd.
Het blijkt, dat de inboorlingen zich
bepalen tot onderlinge twisten.
Uit vrees dat zich weer nieuwe moei
lijkheden zullen voordoen en vooral om
dat zij het station vrij wenschen te hou
den hebben de autoriteiten van Fransch
Somaliland besloten twee compagniën
Senegaleezen naar Addis Abeba te zen
den.
Het is er vreeselijk toegegaan.
Vooral het centrum der stad zou één
rookende puinhoop zijn geworden. Het
paleis van den Negus, de openbare gebou
wen en vele kerken zijn een prooi der
plunderaars geworden. Ook zouden er 24
Grieken en Armeniërs zijn gedood, die
hun winkels tegen de plunderaars verde
digden.
De buitenlanders in de Abessijnsche
hoofdstad zijn in veiligheid gebracht in
de diverse legaties, die door troepen wor
den 'bewaakt en met prikkeldraadversper
ringen zijn omgeven. De muiters, bestaan
de uit verbitterde Abessijnsche soldaten,
die in de hoofdstad zijn terug gekeerd, en
uit duistere elementen, hebben ook de
Fransohe legatie getracht aan te vallen,
hetgeen echter mislukte.
Voordat de Negus vertrok, gaf hij order
het paleis en de munitiedepots ter be
schikking van de bevolking te stellen.
Weldra zag men duizenden Abessijnen
meubelen en tapijten wegslepen, doch ook
geweren en 'kisten met munitie, men hoorde
schoten knallen en ook stonden de regee-
ringsgebouwen in brand, terwijl de telefo
nische verbindingen werden verbroken.
Ook de groote zender van de Abessijnsche
hoofdstad werd door het vuur vernield.
Het Duitsche gezantschap heeft twee
patrouilles op vrachtauto's door de stra
ten der 'brandende stad laten rijden om
achtergebleven Europeanen te zoeken.
Men werkte samen met een dergelijke
patrouille van de Engelsche legatie. Een
aantal Europeanen kon in veiligheid ge
bracht worden.
Onder de dooden zijn ook
eenige Zweden, Grieken ©n
Franschen.
Een Ethiopiër 'heeft een schot gelost op
Dr Melly, den leider van de Britsche am
bulance in Abessynië. Dr Melly werd in
den long getroffen. Zijn toestand baart
zorg.
Wat zal er verder gebeuren?
Het vertrek van den negus beteekent
de definitieve nederlaag voor Abessynië,
daar is vrijlwel iedereen van overtuigd.
De Franscbe bladen geven als bun mee
ning te kennen dat de tegenstand der
Abessynen verdwenen is en dat het einde
van den oorlog in zicht is.
Er is feitelijk geen centraal gezag meer
in Abessynië, zoodat de Italianen thans
slechts te maken hebben met de afzon
derlijke stamhoofden. Tot ernstige wer
kelijke gevechten zal het thans in Abessy
nië wel niet meer komen, wel wordt nog
eenige guerilla-tegenstand verwacht.
Misschien weten we vandaag al wat
naders over de toekomst van Abessynië.
Vandaag komt de Italiaansche Kamer bij
een.
De vreugde in Italië is groot. Het
fascisme kan nog meer snoeven dan het
reeds deed. Het succes is behaald. De
manier waarop doet er niet toe.
Voor den Volkenhond vormt het ge
beurde intusschen een treurig debacle.
Maanden lang heeft men willen doen ge-
looven, dat de sancties de krijgsverrich
tingen der Italianen zouden doen staken.
De Volkenbond heeft deerlijk teleurge
steld.
Ook voor den Britschen minister van
buitenlandsche zaken, Eden, die een
voorstander der sanctiemaatregelen was,
beteekent dit verloop van zaken een ge
weldige nederlaag.
DE VERKIEZINGEN IN FRANKRIJK.
Snelle groei van het Communisme.
Gisteren hadden in Frankrijk de her
stemmingen voor de Kamer plaats. De
volgende uitslagen zijn bekend:
BESCHIKBAARSTELLING VAN
VERSCH VLEESCH?
Departement van Landbouw onderzoekt
technische mogelijkheid.
Hot „Hbld." verneemt, dat i nu het
denkbeeld, om koelhuiseieren in plaats
van blikvleesoh, waarvan de voorraad uit
geput is, voor de werkloozen en behoefti-
gen beschikbaar te stellen, is opgegeven
de mogelijkheid wordt onderzocht, om
versch vleesch te distribueeren. Het de
partement van Landbouw heeft althans
aan de slagersorganisaties schriftelijk en
mondeling advies gevraagd terzake.
Hieruit volgt dus nog niet, dat er toe
zal worden overgegaan, want aan het be
schikbaar stellen van versch vleesch moet
slachting voorafgaan en ten aanzien van
rundvee heeft minister Deckers bij her
haling verklaard, dat een derde afslach
ting als agrarische maatregel
slechts als „uiterste middel" ter hand zal
worden genomen.
Gezien echter de positie der markt van
zware varkens zou het mogelijk kunnen
zijn, dat men versch varkensvleesch zou
gaan distribueeren.
Communisten 72 zetels, winst 62.
Afgescheiden communisten 10 zetels.
Socialisten 146 zetels, winst 49.
Rep. Soc. Unie 26 zetels.
Onafh. Soc. 9 zetels.
Rad. Soc. 115 zetels.
(Deze partijen vormen samen het volks
front.)
Onafh. Rad. 31 zetels.
Links Republikeinen 83 zetels.
Volks Dem. 23 zetels.
Rep. Dem. Unie 88 zetels.
Conservatieven 11 zetels.
(Deze vijf partijen vormen samen het
nationale front, dat ver in de minderheid
is.)
Nog vier uitslagen ontbreken.
De huidige regeering Sarraut zal tot
1 Juni blijven regeeren, aangezien de hui
dige Kamer tot einde Mei zitting heeft.
De overwinning van het Volksfront, die
ziöh verleden Zondag reeds had afgetee-
kend, is nu volkomen geworden. In dat
Volksfront zijn de communisten de groote
overwinnaars. In tot nu toe nog nooit ge
kende massa's hebben de kiezers nu op
uiterst rood gestemd.
De linksche partijen beschikken in de
nieuwe Kamer over een sterke meerder
heid, zoodat het niet te verwonderen is,
dat in de Parijsche straten het zingen der
„Internationale" gisteravond heel wat va
ker gehoord werd dan de „Marseillaise".
Oostenrijk en Duitschland.
Uit Berlijn werd gemeld: De Oosten-
rijksche gezant Tausc'hitz heeft een be
zoek gebracht aan den minister van bui
tenlandsche zaten. Hij overhandigde den
minister een document, dat de motieven
voor de invoering van den algemeenen
dienstplicht in Oostenrijk bevat.
De Oostenrijksche regeering heeft aan
de regeeringen van Italië, Frankrijk en
Engeland een memorandum doen over
handigen, waarin opheldering wordt ge
geven over d© nieuwe wet op den ar-
baidsdienstplieht en over de redenen
waarom tot de instelling hiervan is be
sloten.
De Zeppelin weer van Rio vertrokken.
Het luchtschip „Graf Zeppelin" 'heeft
Vrijdag bij aankomst te Rio de Janeiro
met tegenslag te kampen gehad en de op
het vliegveld aanwezige personen eenige
angstige ©ogenblikken bezorgd.
Toen de Zeppelin wilde meren, brak
als gevolg van hevige windvlagen een der
stalen kabels, waarmede het luchtschip
aan den landingsmast bevestigd wordt.
De kabel sloeg tegen het ballonomhulsel,
waardoor dit over een oppervlakte van 10
vierkante meter opengescheurd werd.
Na drie uren van ingespannen arbeid
gelukte het eindelijk, den luchtreus defi
nitief aan den landingsmast te bevesti
gen.
Met de reparatie van het gescheurde
omhulsel is onmiddellijk een aanvang ge
maakt.
De Zepp is Zaterdagavond weer ver
trokken.
Dreigende hongersnood.
Als gevolg van maandenlange droogte
wordt een groot deel der Chineesohe pro
vincie Anhwei door hongersnood be
dreigd. Zeven millioen bewoners van het
betrokken gebied loopen gevaar van han
ger te sterven.
Nog steeds 12 millioen werkloozen
in Amerika.
In weerwil van het feit, dat de pro
ductie in de Vereenigde Staten weer bijna
tot het normale peil is gestegen, zijn er,
naar de voorzitter van de Federation of
Labor, Green, verklaarde, nog altijd 12
millioen werkloozen. Hij gaf als zijn
Binnenland.
Memorie van Antwoord aan de Eerste
Kamer over de Indische begrooting.
Beschikbaarstelling van versch vleesch
voor werkloozen en behoeftigen?
De landbouw-ontwikkelingsdag.
Buitenland.
De oorlog in Abessynië. De Negus naar
Djiboeti vertrokken. Wanorde in Addis
Abeba.
De vrekiezingen in Frankrijk. Overwin
ning der communisten.
meening te kennen, dat men dit aantal
alleen zal kunnen verminderen door een
verkorting van den arbeidstijd.
Een tempel van het moderne heidendom.
In de laatste dagen zijn in Duitschland
drie kasteelen in gebruik genomen, welke
ingericht zijn tot opleidingsinstituten,
waar de toekomstige leiders van de N. S.
D. A. P. worden gevormd in den geest van
de wereldbeschouwing van Rosenberg.
Een der kasteelen, waar reués 500 cur
sisten Bijn gearriveerd, ligt in het Noor
den van. den Eifel» aan het Urft-meer,
waar vaak ook vele Hollanders vertoeven.
Bij het bezichtigen van dit, kasteel heeft
men zelfs de vertegenwoordigers der ge
lijkgeschakelde Duitsche pers niet toege
laten tot de z.g. „Kuituurzaal". Een cor
respondent van de K. W. P. wist onlangs
toch in deze zaal van het kasteel Vogel
sang aan het Urft-meer door te dringen
en beeft daar de volgende merkwaardige
ontdekking gedaan:
Op de bovenverdieping ligt een groote
zaal, die den vorm heeft van een kapel
zonder ramen; 't licht komt uit een daar
achter liggend vertrek. In deze kapel, die
door de S.S.-troepen, die met de bewa
king zijn 'belast, „Kuituur-zaal" genoemd
wordt, staat een standbeeld van den
„Düitsohen Mensch", dat drie meter hoog
is. De muren der kapel zijn beschilderd
met tafereelen uit de Siegfriedsage, ter
wijl op het schild van Siegfried een ha
kenkruis staat afgebeeld. Voor deze ka
pel staat een eerewaoht van twee perso
nen.
Bij het bezichtigen was het uitdrukke
lijk verboden een fotografische opname te
maken van dezen modern-heidensohen
tempel.
Korte Berichten.
Volgens de laatste statistiek bedroeg
het aantal ingeschreven werkloozen op
1 April in Zweden 53.000, tegenover meer
dan 58.000 in Febr.
Het overeenkomstige cijfer voor 1934
lag meer dan 30.000 boven het huidige.
Boeren hebben groote moeilijkheden om
voldoende personeel te vinden.
Uit Kanton wordt gemeld, dat bij
een aardschok, die dezer dagen 'het dis
trict Ling->Sjam in Kwantoeng heeft ge
teisterd, 80 menschen zijn gedood en 200
gewond.
DE EERSTE KAMER.
Het ligt in het voornemen van den
voorzitter de Eerste Kamer bijleen te roe
pen tegen Dinsdag 12 Mei a.s., des avonds
te half negen, ter afdoening van een aan
tal wetsontwerpen van eenvoudigen aard.
Op Woensdag 13 dezer te elf nur zal een
aanvang worden gemaakt met de behan
deling van de Indische begrooting voor
1936.
DE LA NDBOU W-CRISIS POLITIEK.
Rapport der Commissie van Loon.
Naar gemeld wordt, zal het advies
der door dr Deckers ingestelde com
missie-Van Loon, welke tot taak heeft
om na te gaan, of eü zoo ja, hoe de land-
bouwcrisispolitiek, mitsgaders haar uit
voering, dient te worden veranderd, onge
veer over een maand gereed komen.
Zooals men weet, heeft o.a. de com
missie van rapporteurs uit de Eerste Ka
mer in het Voorloopig Verslag over de
begrooting-1936 van het Landbouwcrisis
fonds op zoo groot mogelijken spoed
aangedrongen met het oog op het sta
dium, waarin de crisispolitiek thans is
gekomen.
DE BRABANTSCHE SCHOEN
INDUSTRIE.
Stopzetting van fabrieken.
De directie van de stoomschoenfabriek
der fa. Wed. J. P. van Bommel te Moer
gestel heeft al haar personeel ontslagen.
De fabriek wordt gesloten.
De oorzaak is naar aan 't personeel is
meeedeeld: de zeer slechte gang van zaken,
vooral gedurende de laatste weken, waar
door zoo groote voorraden zijn ontstaan,
dat de directie het onmogelijk acht de
productie voort te zetten.