EERSTE BLAD
ZATERDAG 25 APRIL 1938
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
508 JAARGANG tv3. 1T4
De S. D. A. P. en de
klassenstrijdleer.
Buitenland.
De oorlog in Abessynië.
Oud-Minister de Geer over
het Kabinet-Colijn.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws
CJitg.: N.V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et
Emcrgo" tor exploitatie van het blad „De Zeeuw",
Dureaux Lange Vorststraat 70, Goo»,
Telefoonnummer 11,
Postchöquc en Girorekening Wk55
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs i2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middolburg, Goes en
Vlissingon 10,20, -- Losse nummers 5 csnt,
Advertentiön 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.35.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Het goud wordt in het vuur beproefd.
Dit geldt ook van het goud der begin
selen.
In dezen zwaren crisistijd, nu verderfe
lijke machten alle middelen aanwenden
om vat op ons volk te krijgen, kan de
Antirevolutionaire partijl b 1 iji v e n doen,
wat ziji steeds gedaan heeft: opwekken tot
aanvaarden van en vasthouden aan hare
beginselen, omdat die beginselen kracht
geven voor alle tijden en onder alle om
standigheden.
Ueheel anders is het met de S.D.A.P.
Er heerscht in sociaal-democratische
kringen verklaarbare onrust. Toen de
stormen van het fascisme opstaken en
de waterstroomen van het nationaal-so-
cialisme het marxisme begonnen te beu
ken, is gebleken dat het geen fundament
had, sterk genoeg om de stormen te door
staan.
Het is daaraan toe te schrijven, dat de
S.D.A.P. in ons land het roer gaat wen
den en met loslating van veel dat vroeger
met zooveel kracht verdedigd werd, haar
invloed hij de massa tracht te versterken.
De nationale ontwapening is in begin
sel reeds losgelaten. Ten opzichte van het
Vorstenhuis, het nationale lied en de na
tionale vlag wordt een andere houding
aangenomen. De dwaasheid van het in
uitziobt stellen van kosteloos staatspen
sioen wordt openlijk toegegeven. En nu
is men en dat is van veel meer belang
ook begonnen, welbewust de marxis
tische leer van den klassenstrijd den
rug toe te keeren.
In zijin boek over het Plan van den
Arbeid, betoogt Prof. Diepenhorst dat
de beteekenis van het Plan z.i. vooral
hierin schuilt, dat het zich keert tegen
de Marxistische gedachtensfeer, waaraan
de Nederlandsche sociaal-democratie tot
dusverre haar kraohten wilde ontleenen.
Volgens de leer van den klassenstrijd,
die de oorlogsverklaring aan de „kapita
listische maatschappijl" en hare instel
lingen bevat, splitst de maatschappijl zich
hoe langer hoe sterker in twee groote
vijandelijke legers, die een kamp op leven
en dood aangaan.
De steeds bitter wordende klassenstrijd
laat geen andere uitkomst, dan opeenho
ping van kapitaal bij enkelen en opeen
hoping van ellende bij bijna allen; saam
trekking van bedrijven en kapitaal door
de toenemende en scherper wordende
crises. Geen ideëele overwegingen aan
godsdienst of moraal ontleend, geen wet
ten kunnen dat onbarmhartige spel ver
storen, geen moreele bedenkselen kunnen
den strijd temperen.
Volgens deze Marxistische en door de
S.D.A.P. beleden opvatting, is de crisis
niet een vijandelijke maoht die bestreden
dient te worden. Zij past volkomen in
het socialistische stelsel en kan slechts
dienen om de groote ineenstorting van
het kapitalisme, waaruit de socialistische
heilstaat geboren zal warden te ver
haasten.
Volkomen verklaarbaar is dan ook de
houding door verschillende socialistische
voormannen tegenover het crisisgebeuren
aangenomen. De vorige voorzitter van de
S.D.A.P., de heer Oudegeest, verklaarde
in de Eerste Kamer dat de sociaal-demo
craten aan de ontwrichting van dezen
tijid part nog deel hebben en dat zij ook
niet tot medewerking aan het herstel ge
roepen zijn. Met zeker leedvermaak, ge
mengd met bitterheid, zoo betoogde hij,
kan de S.D.A.P. op de crisisellende neer
zien.
Maar nu is er plotseling een omkeer
gekomen.
De klassenstrijd-theorie zoo schijnt
het althans wordt losgelaten.
Men richt zich niet alleen tot de ar
beiders, maar ook de middenstanders, de
boeren enz. worden opgeroepen achter
het roode vaandel, waarnaast nu ook de
nationale vlag een plaats kan krijgen,
mee te strijden.
In het in 1933 uitgebracht Rapport van
de Herzieningscommissie der S.D.A.P.
werd er reeds op gewezen, dat het ge-
wenscht zou zijn, als het program vast
stelde, dat het socialisme niet slechts
wegens het arbeiders-producentenbelang
geboden is, maar ook wegens het belang
van de verbruikers van de producten der
kapitalistische voortbrenging.
In verband daarmee werd gewezen op
de wenschelijkheid, dat de richtlijnen
voor de politiek der partij op het gebied
van de middenstandsvraagstukken scher
per worden getrokken en dat een pro
gram van maatregelen op middenstands-
gebied zou worden ontworpen.
Tot een wijziging van het beginsel
program is het nog niet gekomen.
Maar ,wel is in de practijk het roer
omgewend. Men heeft ontdekt, dat de
bestaande maatschappelijke orde nog zoo
slecht niet is en dat alles wat mogelijk
is gedaan moet worden om een algeheele
ineenstorting te voorkomen,
Geen wonder, dat de principiëele Mar
xisten over dezen draai slecht te spreken
zijn en dat men de S.D.A.P. verwijt, dat
zij blijkens het Plan begeert: „veiligstel
ling van de winst van den ondernemer",
een „systeem van klassenharmonie" en
„herstel van winstmogelijkheden vooreen
bepaalde groep kapitalisten ten koste van
de massa".
De critiek is niet mis. Maar van Mar
xistisch standpunt volkomen juist.
De vraag komt op wat ons dit alles
te zeggen heeft.
Wij zouden met Prof. Diepenhorst kun
nen zeggen: „In zekeren zin is deze omme
keer verheugend, al rijst de gedachte aan
het woord, dat eenmaal Dr Mees in de
Tweede Kamer sprak: „Ik verheug mij
over iederen zondaar die zich bekeert,
maar het oogenblik der bekeering is mij
niet onverschillig"."
Deze aanhaling is hier volkomen op
haar plaats.
Het is toch duidelijk als de dag, dat
hier gehandeld wordt onder den drang
der omstandigheden. Dat de vrees om
den invloed bij de kiezers te verliezen
hier een rol speelt.
De frontverandering is niet in de eer
ste plaats toe te schrijven aan princi
piëele, maar aan practische over
wegingen.
Intusschen is dit alles toch niet zon
der beteekenis. Er blijkt uit, dat de
S.D.A.P. het met hare beginselen niet aan
durft, dat zij van de deugdelijkheid er
van niet overtuigd is.
Hoe geheel anders dan de Antirevolu
tionaire partij, die staat op het vaste en
onwankelbare fundament van het Woord
Gods.
En hoe duidelijk blijkt uit dit alles, dat
de verbreiding en de toepassing van die
beginselen als een nationaal belang kan
worden gezien, dat die beginselen waard
zijn, dat er voor geworsteld en ge
streden wordt.
De val van Sasa Baneh aanstaande.
Uit Home wordt gemeld:
De val van Sasa Baneh op het Zuide
lijk front kan elk uur worden verwacht.
Men verwacht verder, dat Jijiga in het
begin van de volgende week door de Ita-
liaansche troepen zal worden bezet. Men
heeft namelijk vernomen, dat aan het
Somali-front reeds een gemotoriseerde
colonne gereed staat, om onmiddellijk na
dat de Abessyniscbe tegenstand bij Sasa
Baneh zal zijn overwonnen, in allerijl op
te rukken naar het Noorden.
Gelijktijdig met den opmarsch naar
Sasa Baneh en Jijjga rukken de Italiaan-
sche troepen ook op langs de grens van
Britsch Somaliland.
Ook wanneer de spoorlijn Djiboeti
Addis Abeba zal zijn bereikt nabij den
grenshoek van Abessynië, Fransch en
Britsch Somaliland zal, de grensposten
linie, naar verluidt, langs de grens van
Fransch Somaliland worden voortgezet,
totdat een keten gevormd zal zijn met
de uit bet Zuiden van Eritrea oprukken
de troepen. In dat geval zullen de Abes-
syniërs spoedig geheel van iederen toe
voer uit bet Oosten worden afgesneden.
De spanning aan het Zuidelijk front
neemt dus toe. Dat de Italianen hier on
danks de bijzonder slechte weersomstan
digheden vorderingen maken, bewijst,
dat ze het van bijzonder veel beteekenis
achten om Harrar en Dredawa spoedig
te bezetten. Of generaal Nassiboe nog
langen tijd tegenstand kan bieden, staat
te bezien. Zijn positie wordt gevaarlijk.
Aan 'het Noordelijk front zijn de Ita
lianen genoodzaakt geweest een anderen
weg te kiezen om Addis Abeba te berei
ken. Reeds is de bezetting van Wo-rra
Hailoe gemeld. Deze weg biedt veel groo-
ter moeilijkheden en het is dus wel zeker,
dat de Abessijnen er in korten tijd in
geslaagd zijn, den weg naar Anko'bar van
een goede verdediging te voorzien.
Over de plaats waar de Negus zich
bevindt is nog altijd niets bekend.
'Gistermorgen is Addis Abeba wederom
bezocht door een esquadrille Italiaansche
vliegtuigen. De toestellen vlogen laag over
de stad, doch er brak geen paniek uit
onder de bevolking. De stad is trouwens
bijna leeg. De inwoners zijn voor zoover
zij daartoe ook maar eenigszins- in staat
zijn, naar het Noorden vertrokken om te
'helpen 'bij de verdediging van bun stad.
De legaties van de vreemde mogend-
heden zijn alle afgezet met prikkeldraad
versperringen.
DE TOESTAND IN PALESTINA.
Dreigement aan het adres van Engeland
De voorzitter van het Mohamedaansche
comité, Faxhry Bey, die voorzitter is van
de Arabische beweging, heeft tegenover
een specialen correspondent van Havas
een uitvoerige verklaring afgelegd om
trent de onlusten der laatste dagen.
Deze onlusten, zeide de Arabische lei
der, zijn het uitvloeisel van een langdurig
politiek misverstand, doch zij zijn noch
een uiting van anti-semitisme noch een
episode in den confessioneelen strijd.
Alle Arabische congressen sedert 1919
hebben de afschaffing van de nationale
haardstede voor de Joden en de vorming
van een democratische parlementaire re
geering geëischt.
De onlusten worden door de niet-inwil-
liging dezer eischen verklaard.
Een andere grief is, dat het grondbe
zit der Arabieren, als gevolg van een
protest der Joden, nog steeds niet, zoo
als door de Britsche mandaatregeering
was toegezegd, is uitgebreid.
De Arabieren hebben alle reden om te
veronderstellen, dat de mandaats-regee-
ring handelt onder pressie van de Jo
den. Zij vreezen, dat hun land hun zal
worden ontnomen en dat zij tegen wil en
dank zullen moeten emigreeren.
De Arabieren zullen den strijd voort
zetten totdat hun eischen zullen zijn mge-
wilhgd. Deze strijd zal worden gevoerd
met wettige en niet-wettige middelen.
Engeland moet de sympathie van het
Arabische volk trachten te winnen, an
ders zullen de Arabieren ophouden aan
de zijde van Engeland te staan en het
als hun eersten vijand beschouwen."
De burgemeester van Tel Aviv, een
Jood, zeide, dat de Joden naar Tel Aviv,
dat de jongste stad van de wereld is, ge
komen zijn, om hun oude vaderland te
herstellen. Zij zijn hier thans ten getale
van 150.000.
Zij doen niemand kwaad en hebben on
bewoonde streken in bezit genomen, welke
zij door hun arbeid vruchtbaar hebben
gemaakt.
Tel Aviv is een bron van rijkdom zoo
wel voor de Arabieren als voor de Joden.
Van cultureel standpunt gezien hebben
de Joden een groot werk volbracht.
Hoewel onder Britsch mandaat is de
stad aan alle zijden omsingeld. Dë ge
beurtenissen zijd verschrikkelijk; bet is
een strijd van man tegen man, van kracht
tegen kracht.
De slachtoffers zijn onverhoeds aange
vallen en vermoord.
De burgemeester zeide het verder te
betreuren, dat degenen, die verantwoorde
lijk zijin voor de ongeregeldheden, niet
worden gestraft.
Het aantal vluchtelingen te Tel Aviv
bedroeg acht duizend.
Te Jeruzalem bewaakt de politie alle
poorten, die toegang geven van de oude
tot de nieuwe stad.
Men vreesde aanvankelijk, dat de Mo
hammedanen na afloop van de middag
oefeningen in de moskee een groote de
monstratie zouden houden, doch, daar zij
zulks niet gedaan hebben, is de spanning
aanmerkelijk verminderd.
Uit Jaffa wordt vernomen, dat deze
stad op bet oogenblik den aanblik biedt
van een doode stad. De stakingsorder
wordt hier strikt opgevolgd en alle ver
keer staat stil.
De algemeene staking der Arabieren
heeft zich ook tot Jeruzalem uitgebreid,
waar de verkeersstaking werd afgekon
digd.
Onder leiding van studenten trokken
vele honderden Arabieren door de straten
der stad onder het uiten van verwen-
scbingen aan het adres van de Joden en
Engelsehen.
De „Graf Zeppelin" terug te
Friedrichshafen.
Vrijdagavond om zeven uur is de
„Graf Zeppelin" van haar eersten tocht
naar Zuid-Amerika in dit jaar te Frie
drichshafen teruggekeerd.
Om kwart over zeven is het luchtschip
bij regenachtig weer vlot geland op het
terrein van de Zeppelin-werf.
Aan boord bevonden zich negentien
passagiers.
De conferentie van Boedapest.
De politieke besprekingen tusschen den
Poolschen Koscialkowski en Goemboes
zijn geëindigd.
Koscialköwski beeft gisteravond tegen
over de internationale pers een verkla
ring afgelegd, waarin hij zeide, diep ge
troffen te zijn door de bijzonder harte
lijke ontvangst, welke hem ten deel is
gevallen.
D'e band, die sedert eeuwen tusschen
Polen en Hongarije bestaat, aldus de
Poolsche minister, kan niet slechts ber
innering blijven.
De moreele en geestelijke band tus
schen het Poolsche en bet Hongaarsehe
volk is de bron voor een verdieping der i
vriendschappelijke betrekkingen.
Aan criticasters ontbreekt het niet in
dezen tijd.
Mensohen, die nog nooit iets van be
teekenis op publiek terrein hebben gepres
teerd, spreken over het werk van de Re
geering met de grootste geringschatting.
Daar deugt nu letterlijk niets van.
Oud-Minister De Geer, een gezaghebbend
man' met een eervolle staatkundige loop
baan, oordeelt anders.
In de algemeene vergadering van de
Ghr. Hist. Unie zeide hij o.m.:
„Met rusteloozen ijver is zij voortge
gaan op den weg van verzachting van het
leed der werkloosheid, steun aan de
zwaarst getroffen doelen van het bedrijfs
leven, afsluiting van handelsverdragen
om van het internationale ruilverkeer te
redden, wat gered kon worden, aanpas
sing der Staathuishoudkunde aan de da
lende inkomsten en tenslotte het schep
pen van de voorwaarden, voor zoover dit
althans voor een regeering mogelijk is,
waaronder ook de volkshuisvesting zich
zal kunnen aanpassen".
De heer De Geer waarschuwde verder
tegen de tactiek van hen, die zelf geen en
kel constructief denkbeeld aangevende,
al het leed van dezen tijd benutten tot
roekelooze aanvallen op 't huidig Staats
bestel en de fungeerende bewindslieden.
„Wanneer", zoo merkte hij op, „men
sohen, die niets tastbaars in bun mars
blijken te hebben, hun kracht zoeken in
ijle negatie, redeloos afbreken, onwaar
dige speculatie op den nood waarin thans
velen verkeeren, dan wenden wij
ons met weerzin af".
Zeer juist!
Er wordt veel te veel naar de criticas
ters van den koudon grond geluisterd.
Veel te veel wordt toegestemd, dat er
misschien wel een element van waarheid
in die critiek schuilt.
Wij moeten ons met weerzin afwenden
van de dwaze criticasters.
En God danken, dat Hij ons in zulk
een zwaren tijd, zulk een Kabinet heeft
geschonken.
i
Korte Berichten.
Litchfield, de president van de
Goodyear Tire Rubber Company (wel
ke maatschappij ook luchtschepen bouwt),
heeft in een gesprek met een vertegen
woordiger van United Press aangekon
digd, dat do'or zijn maatschappij1
plannen zijn ontworpen voor den bouw
van een reusachtig Amerikaanscb lucht
schip, dat nog grooter zal worden dan de
„Hindenburg".
i Alsof er geen Mei in aantocht was,
is het in het Oostelijk deel van het Erts
gebergte sinds enkele dagen weer volop
winter. De bosschen rond Kipsdorf zijn
met een dikke laag sneeuw bedekt.
TWEEDE KAMERVOORZITTER.
Zal prof. Aalberse den zetel van wijlen
jhr Ruijs de Beerenbrouck bezetten?
Naar „De Tijd" mededeelt, bestaat er
in de R.-K. fractie een ernstige stroo
ming, om prof. mr P.J.M. Aalberse te ver
zoeken zich beschikbaar te stellen als
opvolger van wijlen jhr. mr Cbr. Ruys
de Beerenbrouck, voor het voorzitterschap
van de Tweede Kamer.
De Msb. voegt aan dit bericht toe, dat
men ook in verschillende andere parle
mentaire kringen boort verluiden, dat
vooralsnog prof. Aalberse de meeste kans
heeft om door de Kamer als eerste ge
plaatst te worden op de nominatie, welke
aan H. M. de Koningin zal worden aan
geboden ter benoeming van den nieu
wen voorzitter.
Men neemt aan, dat het vaststellen de
zer nominatie in de vergadering van 6
Mei zal geschieden.
ZWARE LASTEN OP DE KOEK-
INDUSTRIE.
Nederlandsche koekfabrikanten in
vergadering bijeen.
Te Utrecht is de algemeene jaarverga
dering der organisatie van Nederlandsche
koekfabrikanten gehouden.
Uit de besprekingen viel waar te ne
men, dat vele leden naar Utrecht waren
gekomen om krachtig te protesteeren
tegen de zware lasten, die de regeering
op de koekindustrie gelegd heeft en die
niet langer opgebracht kunnen worden.
Als een groote onbillijkheid werd het
algemeen aangevoeld, dat de steun aan
den landbouw ten koste gaat van een
bepaald deel der Nederlandsche industrie.
Er werd een telegram aan den minister
van Landbouw en Visscherij gezonden,
waarin om een audiëntie werd verzocht
Binnenland.
De contingenteering van steenkolen.
Koninklijk bezoek aan Goeroe en Over-
flakkee.
Het voorzitterschap der Tweede Kamer.
Buitenland.
Dé ooTlog in Abessynië. Activiteit der Ita
lianen in bet Zuiden.
Gespannen toestand in Palestina.
voor een commissie uit de suiker- en
meelverwerkende industrie.
Bij de gehouden bestuursverkiezing
werd het geheele bestuur herkozen, ter
wijl tot voorzitter werd herkozen de heer
J. Stuurop, directeur der N.V. Biscuit
fabriek Meursing te Amersfoort.
S. D. A. P. en N. S. B.
De heer Koos Vorrink, voorzitter van
het hoofdbestuur van de S.D.A.P. heeft
gisteravond voor een stampvolle zaal te
Noordwijk-Binnen de verklaring afgelegd,
dat de partij als zoodanig niet zal de-
batteeren met de N.S.B., gelijk door deze
laatste was verzocht, voor en aleer Mus-
sert de uitdaging van Albarda heeft aan
genomen van 1933 tot het voeren van een
onderling debat met gelijken spreektijd,
geen zoogenaamd driehoeksdebat, gelijk
door den laatste was aangeboden. De
S.D.A.P. zal de redevoeringen op haar
kosten stenografisch laten vastleggen en
in een brochure verkrijgbaar stellen.
AANTAL RADIO LUISTERAARS IN
NEDERLAND.
Op 1 April 1936 bedroeg het aantal
aangegeven radio-ontvangtoestellen in
Nederland 602.839, terwijl het. aantal
aangeslotenen aan radiodistributie-cen-
trales 349.934 bedroeg.
In totaal bedraagt het aantal luiste
raars derhalve 112 per 1000 inwoners.
DE CONTINGENTEERING VAN
STEENKOLEN.
Gunstig gevolg voor de Nederlandsche
mijn-industrie.
Ingediend is een wetsontwerp tot rege
ling van den invoer van steenkolen, ter
bekrachtiging van het Kon. besluit van
30 Maart 1936 waarbij met ingang van
1 April 1936 de beperking van den in
voer van steenkolen voor een jaar wordt
verlengd.
Blijkens de memorie van toelichting
heeft een onderzoek uitgewezen, dat de
invoerbeperking haar uitwerking niet
heeft gemist. Weliswaar nam de totale
productie der Limburgsche mijnen ook in
1935 weer af en kwam de teruggang der
werkgelegenheid, mede in verband met de
nog steeds voortschrijdende rationalisatie
niet tot stilstand, doch het aandeel van
de Nederlandsche steenkolen in het te-
ruggeloopen gebruik hier te lande is ge
stegen, daar de invoer tn sterkere ma.e
is verminderd dan de binnenlandsche af
zet der mijnen. Bovendien verbeterde de
verhouding tusschen kostprijs en op
brengst.
FABRICAGE VAN WAPENEN DOOR
PARTICULIEREN.
De Minister van Justitie heeft ter grif
fie van de Tweede Kamer doen deponee-
ren, ter inzage door leden, het rapport
houdende een samenvatting van de resul
taten van het onderzoek nopens de fabri
cage van wapenen en munitie door parti
culiere ondernemingen.
De Nederlandsche Christ. Reisvereeniging
naar Palestina.
De vorige week vertrok de Monta Rosa
van de Hamburg-Sued met een groot aan
tal toeristen naar het heilige land.
Ook een Nederlandsche groep een
dertig leden van de Nederl. Chr. Reis
vereeniging bevindt zich aan boord.
Leiders zijn: prof. dr F. M. Th. Böhl uit
Leiden en ds W. F. M. Lindeboom uit
Serooskerke.
De inmiddels uitgebroken onlusten in
Palestina, die een vrij: ernstig karakter
dragen, maakten een wijziging van het
programma noodzakelijk.
Men zou Donderdag in Haifa geland
zdjh, maar een Donderdagavond ontvan
gen radio-telegram doet mededeeling
van het feit, dat men in verband met de
troebelen naar Beirut (Syrië) koers zet.
Alles is wel aan boord. Bijzonderheden
ontbreken.
De toestand van de glasfabriek Leerdam.
De minister van Sociale Zaken, Mr M
Slingenherg, heeft gister op hun verzoek
een onderhoud toegestaan met de bewind
voerders van de N. V. Glasfabriek Leer
dam. Dezen verzochten gedurende enkele
maanden het bedrijfsverlies voor reke
ning van het rijk te nemen, waardoor de
