DINSDAG 7 APRIL 1938
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
50e JAARGANG Nd. 1*0
Nationale en internationale
gevaren.
Buitenland.
De oorlog in Abessynië.
Binnenland
De Nederlandsche Ambulance. Belangrijkste Nieuws
Uit de Provincie.
Uitg.: N.V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
De Zeeuw
Abonnementsprijs i2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f 0.20. Losse nummers b cent.
Advertenticn 30 cent per regel, ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dat gevaren van allerlei aard, natio
nale en internationale gevaren, dreigen,
is van algemeens bekendheid.
Niet een ieder is echter in staat den
omvang en de beteekenis van deze ge
varen te doorzien, en te beoordeelen
welke houding daartegenover moet wor
den aangenomen.
Het was daarom een goede gedachte
van ons Prov. Comité om den heer J. J.
C. van Dijk uit te noodigen over dit
onderwerp te komen spreken.
Dinsdag a.s. zal des morgens het Prov.
Comité van A.-R. Kiesvereenigingen met
afgevaardigden van de aangesloten Kies
vereenigingen vergaderen, ter behande
ling van de huishoudelijke zaken.
In de middagvergadering, die voor alle
geestverwanten toegankelijk is en waar
ook gaarne onze vrouwen worden ver
wacht, zal dan de heer Van Dijk over
bovengenoemd onderwerp spreken.
Dat kan een belangrijke vergadering
wordenl
De heer Van Dijk is als weinigen in
staat de dreigende gevaren te onder
kennen.
Als minister van Oorlog en als een van
de leidende figuren in de Tweede Kamer,
is hij meer dan anderen in staat geweest
het nationaal en het internationaal ge
beuren te overzien. En het vorig jaar
heeft hij nog gelegenheid gevonden een
studiereis naar Indië te maken en zijn
gezichtskring te verruimen.
Is het nog wel noodig op te wekken
deze vergadering bij te wonen?
Wij meenen van niet.
Ten overvloede echter vestigen wij nog
gaarne op deze bijeenkomst de aandacht.
Laat een trouwe opkomst het mogelijk
makên, dat wal daar geleerd wordt, straks
naar aPe hoeken van onze Provincie kan
worden 'utgedragen.
De krijgsverrichtingen.
Uit Asmara wordt gemeld dat Sasa-
benet krachtig uit de lucht is bestookt,
groote verwoestingen werden aangericht.
De Italiaansche troepen hebben na
Queram thans de plaats Alamata bezet,
welke groote strategische beteekenis
heeft.
Voortvluchtende Ahessynen zijin ten Z.
van Quoram onder een vernietigend vuur
genomen. Het luchtbombardement duurt
onverminderd voort.
Uit Asmara wordt gemeld, dat de
Ahessynen bij1 den slag bij: Quoram 20.000
van de 80.000 man zouden hebben verlo
ren.
Te Diredawa is de staat van beleg
afgekondigd. Sedert Zaterdag Italiaan
sche vliegtuigen boven de stad zijn waar
genomen, is de bevolking zeer onrustig.
De meeste vreemdelingen hebben de stad
reeds verlaten. Men geeft te kennen, dat
de vreemdelingenhaat toeneemt.
De stemming in de Ahessynsche hoofd
stad is merkbaar zenuwachtig.
De geruchten over directe vredesonder
handelingen blijven aanhouden. In dit ver
band noemt men ook den naam van Rie-
kett.
Daar de inheemsche bevolking de stad
heeft verlaten, althans voor het grootste
gedeelte, zouden door een bombardement
in hoofdzaak de 3000 vreemdelingen, die
hier gevestigd zij!n, bedreigd worden.
Verklaring van den Negus,
De negus heeft een verklaring over den
militairen toestand gegeven, waarin hij
o.a. zegt:
Abessynië ts met overwonnen. Het
Ahessynsche leger is vast besloten te strij
den, totdat de laatste Italiaansche aanval
ler uit het land zal zijn verdreven. Van
den strijd, tot dit doel gevoerd, zullen wij
ons zelfs niet door de overmacht, die te
genover ons staat, laten afbrengen.
Wij zijin evenwel altijd bereid, onder
handelingen binnen het kader van den
volkenbond te beginnen, in zoover deze
althans in den geest van de volkenbonds
idee worden gevoerd.
De vijand heeft de gelegenheid aange
grepen, om vóór het begin der onderhan
delingen en vóór de afkondiging van nieu
we sanctie-maatregelen aan den krijg een
nog barbaarscher vorm te geven, door de
gruwelijkste middelen, die maar denkbaar
zij'n, toe te passen.
De Italianen hebben open steden ge
bombardeerd, zooals b.v. Harrar. Zijl heb
ben Roode Kruis-lazaretten vernield en
kerken verwoest. Zij hebben niet ge
schuwd, de lichamen van onschuldige in
woners, die ver van de vuurlinie verwijL
derd leefden, door middel van gifgassen
te verbranden met het eenig doel, hen
door vreeselijke kwalen te demoralisee-
ren.
Niettegenstaande deze onmenschelijke
barbaarschheden is het moreel van mijn
soldaten en van mijn volk uitstekend.
Andersluidende berichten der Italianen
moeten als klaarblijkelijke leugens wor
den gebrandmerkt.
Wij stellen ook thans nog een vast ver
trouwen in den volkenbond en zijn ervan
overtuigd, dat het grondbeginsel van de
collectieve veiligheid niet tot een doode
letter zal worden gemaakt.
In antwoord op vraeen in het Lager
huis heeft de Britsche minister van Bui-
tenlandsche Zaken Eden verklaard, dat
Italië sedert het beroep van de commissie
van dertien op verzoening de aanvallen
in Abessynië heeft verdubbeld. Het is een
voudig onduldbaar, zei Eden, dat er in
Genève over verzoening wordt gesproken,
terwijl de oorlog in Abessynië voortduurt.
Er moet een werkelijke verzoening komen,
leidende tot staking van de vijandelijkhe
den. Gebeurt dit niet, dan zal de commis
sie van dertien haar taak moeten her
vatten.
Het Fransche memorandum.
In den gisteren gehouden Franschen
ministerraad heeft Flandin het ontwerp
van het Fransche memorandum, in ant
woord op het Duitsche memorandum van
31 Maart, voorgelegd, alsmede het ont
werp van een constructief plan van actie
voor den vrede, bestemd ter voorlegging
aan den Volkenbondsraad.
De „Paris Soir" meent den inhoud van
de Fransche plannen als volgt te kunnen
weergeven:
1. Een afwijzing van de door Duitsch-
land naar voren gebrachte juridische mo
tieven ter rechtvaardiging van de schen
ding van het Locarno-pact.
2. Een memorandum, bestemd voor de
genen, die de situatie in de Rijnzone heb
ben te onderzoeken en zich daarover moe
ten uitspreken.
3. Een constructief plan, dat voorziet
in:
a. De organisatie van den vrede op de
basis van rechtsgelijkheid voor allen.
b. Versterking van artikel 16 van het
volkenbondspact om de collectieve veilig
heid sneller en doelmatiger te doen func-
tionneeren. Het denkbeeld wordt geop
perd, dat den volkenbond een internatio
nale strijdmacht ter beschikking zou wor
den gesteld.
c. Wederkeerige hulpverleening aan de
staten, die het slachtoffer van een aanval
zouden kunnen worden, onverschillig of
dit West- of Oost-Europa betreft.
DE TORNADO IN AMERIKA.
Talrijke slachtoffers.
De tornado heeft de geheele negerwijk
der stad Tupelo verwoest. Geheele huizen
zijn in het meer geslingerd. Volgens de
autoriteiten zijn alleen te Tupela reeds
100120 personen gedood.
Ook de stad Grainesville, in Georgië, is
door een tornado geteisterd. Ongeveer
honderd personen zouden om het leven
gekomen zijin.
Nader seint men uit New York:
De tornado, die de staten Alabama,
Mississippi en Tennessee heeft geteisterd,
had een zoo groote snelheid, dat de bewo
ners volkomen verrast werden. Ooggetui
gen berichten, dat de storm naderde met
het gedonder van een trein. Over een
breedte van 400 meter werd alles met den
grond gelijk gemaakt. Gistermorgen wa
ren 58 dooden geborgen, terwijl 500 per
sonen gewond waren. Intusschen worden
voortdurend hoogere doodencijfers opge
geven. De verbindingen zijin ten deele nog
verbroken.
Nader wordt gemeld:
H!et aantal dooden is reeds tot 4-00 ge
stegen, meer dan 2000 personen zijn ge-
wbnd. Een 660-tal huizen is ingestort.
Eenige duizenden personen zijin dakloos
geworden. De schade wordt op 8 millioen
dollar geschat.
De tornado duurde slechts 3 minuten.
Godloozen-congres in Praag.
D'e wereldbond der godloozen heeft
Paschen uitgekozen, waarop te Praag een
eenheidsfront zal worden gevormd van de
internationale organisaties van strijders
voor de godloosheid, die een nieuwen
oorlog zullen ontketenen tegen den gods
dienst.
Op dit congres zullen plannen worden
ontworpen voor een nieuwe atheïstische
campagne, de grootste, die tot nog toe
werd georganiseerd.
0'ver heel de wereld telt de bond van
vrijdenkers zes millioen leden, verspreid
over 12 verschillende landen.
Tijdens de laatste 10 jaar werd de strijd
op twee fronten gevoerd en vanuit Brus
sel en Moskou geleid; thans zullen de or
der's vanuit één hoofdkwartier gegeven
worden. Het ligt niet in de bedoeling om
onmiddellijk tot een rechtstreekschen aan
val op den godsdienst over te gaan, maar
de leiders zijn van plan samen te werken
„met vooruitstrevende geleerden, histo
rici en wijlsgeeren", om, onder een masker
van natuurwetenschap en geschiedenis de
godlooze ideeën onder de massa te ver
spreiden.
Daling werkloosheid in Engeland.
Dé jongste cijfers over de Engelsche
werkloosheid maken melding van 1881531
werklooze personen per 23 Maart, dat is
143.490 personen minder dan per 24 Fe
bruari. Ten opzichte van 25 Maart 1935
bedraagt de daling 272.339 personen.
Voor zoover de gespecificeerde cijfers
bekend zijn nam slechts in de mijnbouw
de werkloosheid toe en wel met 14.137
personen.
Op 23 Maart j.l. 'hadden circa 10.6 mil
lioen personen werk, hetgeen 155.000 per
sonen meer is dan de maand tevoren en
410.000 meer dan een jaar geleden.
De Kleine Entente protesteert te Weenen.
Be gezanten van Roemenië en Joego
slavië en de Tsjecho-Slowaaksche zaak
gelastigde, hebben gisteren op de honds-
kanselarij drie gelijkluidende nota's over
handigd inzake het Oostenrijksche besluit
tot wederinvoering van den algemeenen
dienstplicht.
In de nota's zouden de regeeringen der
Kleine Entente zich niet alleen beperken
tot een protest tegen de schending van het
verdrag van St Germain, dooh ook me-
dedeelen, dat zij voornemens zijn een be
roep te doen op den volkenbond.
Communisten-onlusten in Praag.
Gisteren is het in de binnenstad en in
verschillende voorsteden van Praag tot
ernstige botsingen gekomen tusschen de
communisten en de Praagsche politie.
Honderd politiemannen slaagden er
niet in het plein voor het Raadhuis te
ontruimen, zoodat versterkingen moesten
worden aangevoerd.
De politie schatte het aantal demon
stranten op 78000.
Een soortgelijke betooging had tegen
den avond plaats.
Korte Berichten.
Het stoffelijk overschot van Bruno
Hauptmann is Maandag in het Fishpond
crematorium verascht.
Ten noorden van Napels in de Tyr-
rheensche Zee is een Italiaansch bombar
dementsvliegtuig neergestort. De uit vijf
koppen bestaande bemanning is om het
leven gekomen.
In den geheelen Kaukasus woeden
hevige sneeuwstormen, welke met een
vinnige koude gepaard gaan.
De Duitsche gedelegeerde Vdn Rib-
bentrop zal Donderdag uit Londen ver
trekken.
Het luchtschip Hindenburg, dat gis
termorgen te Rio de Janeiro voor de
terugreis is gestart, bevond zich gister
avond te 7 uur ongeveer 240 zeemijlen ten
zuiden van Bahia.
JONG HOLLAND SNAKT NAAR WERK
Een gift van H. M. de Koningin.
Het Haagsc'he Comité van de Centrale
voor Werkloozenzorg (gesticht op initia
tief van den Raad van Ned. Kerken voor
practisch Christendom) mocht de toezeg
ging ontvangen van een belangrijke gift
van. H. M. de Koningin voor de instand
houding van de jeugdwerkloozenkampen
der Centrale.
HET VERVOER VAN RIJWIELEN
DOOR DE SPOORWEGEN.
Goedkooper tarief op sneltreinen.
Naar het A.N.P. verneemt, zullen de
spoorwegen met ingang van 15 Mei wijzi
gingen brengen in het vervoer van onin
gepakte rijlwielen (tweewielige met éó.i
zitplaats) als bagage en in de prijzen van
de rijiwielkaarten.
De rijwielen kunnen dan worden ver
zonden met een door den reiziger ver
langden trein of met een trein naar keuze
van den spoorweg.
De prijs der rijiwielkaarten bedraagt in
het eerste geval: voor afstanden grootei
dan 40 km 90 ets (thans f 1,25) en voor
afstanden tot 40 km f 0,30 (als thans)
in het tweede geval 65 ets. (thans 60 ets),
doch de reiziger behoeft dan niet mee
10 ets overbrengloon te betalen als hb
het rijwiel niet aan den bagagewagen in
ontvangst neemt.
Hiervan zullen in de eerste plaats ge
bruik maken zij, die uit een bepaalde
plaats een uitstapje gaan ondernemen en
hun rijwiel vooruit zenden, hetgeen in den
zomer hij duizendtallen geschiedt, en
waarvoor tussöhen de groote stations af,
zoo noodig speciale rijwieltreinen worden
ingelegd.
Bij de beide andere soorten rijwielkaar-
ten, die van 90 en 30 cent, heeft de I
reiziger dus de keus van den trein en be
hoeft hij zich dus niet meer af te vragen
HET ROODE KRUIS-WERK
ONMOGELIJK GEMAAKT?
De „Times" van Zaterdagmorgen be
richt uit Addis Abeba, dat Dr Mell en de
Britsche ambulance No. 1 Donderdag
avond uit Kworam daar zijn aangekomen,
evenals de Nederlandsche ambulance en
alle noordelijke eenheden, die daar werk
zaam waren.
Het Roode Kruiswerk wordt volgens dit
telegram door de Italiaansche luchtstrijd
krachten onmogelijk gemaakt, en alle een
heden zijn gedwongen om zich opnieuw
uit te rusten of zich van het front terug
te trekken. Het leger van den Keizer is
op het oogenblik geheel zonder medische
hulp, en de eenige Europeaan, die thans
bij 'hem blijft is een Wit-Rus, Konvalof
genaamd.
Bij informatie van de „Telegr." is ge
bleken, dat noch bij het hoofdbestuur van
het Nederlandsche Roede Kruis in Den
Haag, noch bij de Regeering iets bekend
is van den terugkeer der Nederlandsche
ambulance naar Addis Abeba. Het hoofd
bestuur heeft de laatste dagen geen be
richt van Dr Winckel ontvangen.
of misschien deze trein geheel of gedeelte
lijk een snel- of D-trein is.
Zijn wij' wel ingelicht, dan zou het niet
in de bedoeling liggen om veel treinen
voor rijwiel vervoer uit te sluiten en zou
zich dit slechts tot enkele beperken. Ook
zou het niet in het voornemen liggen de
electrisoho en Diesel-electrische treinen
uit te sluiten.
HET ONTWERP-ZIEKENFONDSWET.
Departementale adviescommissie.
De minister van Sociale Zaken heeft
uitvoering gegeven aan zijn voornemen
tot instelling van een commissie, waar
aan de opdracht is gegeven op basis van
een voorontwerp van een vierde nota van
wijziging van het bij de Tweede Kamer
aanhangige oude ontwerp-ziekenfondswet
besprekingen te houden en van advies
te dienen.
Voorzitter van deze commissie is Mr
Lietaert Peerbolte, oud-directeur-generaal
van de Volksgezondheid, terwijl de genees
kundige hoofdinspecteur van de Volks
gezondheid, Dr R. N. M. Eykel, deze zoo
noodig als ondervoorzitter ter zijde zal
staan, en mej. Mr Bloemaerts met het
secretariaat is belast.
Tal van organisaties zijn uitgenoodigd
om in de Commissie zitting te nemen.
Minister Slingenberg zal de commissie
hedenmiddag om 4 uur op het departe
ment installeeren.
ZAL AMSTERDAM DE
HAVENTARIEVEN VERLAGEN?
In de kringen van de Amsterdamsche
haven verwacht men, dat het gemeentebe
stuur van Amsterdam binnenkort 't voor
beeld van Rotterdam zal volgen en even
eens de havenkosten zal verlagen.
Men grondt deze verwachting op het
feit, dat de beide havensteden den laat-
sten tijd geregeld overleg gepleegd heb
ben en wijziging in de tarieven slechts
met onderling goedvinden tot stand heb
ben gebracht. Uiteraard is het belang van
de Amsterdamsche haven er mee gemoeid
dat de tarieven niet hooger zijn of blijven
dan die in Rotterdam.
Men vermoedt, dat Amsterdam een an
der systeem zal toepassen dan Rotterdam
'Gelijk bekend, is de verlaging van Rot
terdam bedoeld als een aanpassing aan
de havenlasten te Antwerpen, terwijl een
verlaging te Amsterdam niet alleen zou
geschieden met het oog op de Antwerp-
sche haven, doch óók in verband met de
'hooge lasten van verscheidene reederijen
en andere havenbedrijven.
BELANGRIJKE ORDER VOOR DE
NEDERLANDSCHE INDUSTRIE?
Spoorwegbouw in Mexico
Naar de „Tel." van de 'directie van
het Internationaal Handelsconsortium te
Den Haag verneemt, heeft de directeur
van het consortium, D'r V. Kresin, met en
kele Nederlandsche ingenieursin Mexico
het project van den aanleg van de Sout
heastern Railway in Midden-Mexico be
studeerd en besprekingen gevoerd over
den bouw van dezen spoorweg. D'eze be
sprekingen hebben geleid tot enkele voor-
loopige verdragen.
Dr Kresin bevindt zich thans op den
terugweg naar Nederland, waar hij be
sprekingen zal voeren over de eventueele
uitvoering van het contract.
Het is nog niet te zeggen, of de voor-
loopige verdragen zullen leiden tot orders
voor de Nederlandsche industrie, daar er
eerst nog besprekingen zullen moeten ge
voerd worden met de hiervoor in aanmer
king 'komende maatschappijen', waarbij
vooral inzake de financieringskwestie ver
schillende moeilijkheden zullen zijn op te
lossen. De bouwkosten van den spoorweg
zouden meer dan 50 millioen peso's be
dragen (waar de huidige waarde van een
Mex. peso ruim 40 ct bedraagt, dus ruim
f 20 millioen).
Binnenland.
Duitsche tarwe naar ons land
Het rijwielvervoer per trein wordt goed
kooper.
Belangrijke order voor onze industrie?
Buitenland.
De oorlog in Abessynië. Verklaring van
den Negus.
De actie der godloozen.
Protest der kleine Entente te "Weenen.
WEER MEER DIESELTREINEN.
Het aantal treinkilometers wordt gebracht
op 260.000.
Het gaat met de D'ieseltreinen thans
regelmatig goed vooruit. Het is de bedoe
ling, dat met ingang van 15 Mei a.s. het
aantal treinkilometers tot 260.000 wordt
gebracht. Wanneer men weet, dat het
maximum te bereiken getal 330.000 kilo
meter bedraagt, dan zal men moeten toe
geven, dat men met de Dieseltreinen thans
snel naar het maximum toegaat. Het laat
zich aanzien, dat de grootste moeilijkhe
den met de motoren thans overwonnen
zijn.
Lager tarief voor nachtveer?
Nu per 1 April op de nachtdienst van
het Moerdijksche veer het verhoogde ta
rief is afgeschaft, heeft de K. N. A. G.
aan het gemeentebestuur van Dordrecht
verzocht dit prijzenswaardige voorbeeld
te volgen en ook voor de nachtdienst van
het veer Dordrecht-Zwijndrecht te bevor
deren, dat het tarief wordt gebracht op
het voor den dagdienst geldende bedrag.
Opheffing van 50 Openbare Lagere
Scholen te Amsterdam.
De wethouder voor het Onderwijs te
Amsterdam, de heer E. Boekman, heeft
een reorganisatieplan ontworpen voor het
bijeenbrengen van klassen uit z.g. „de
fecte" lagere scholen van het openbaar
onderwijs te Amsterdam.
De in 1934 doorgevoerde reorganisa
tie op dit gebied blijkt, volgens de afdee-
ling „Onderwijs" ten Stadhuize, niet te
hebben voldaan; er zonden, wat de klas
sen betreft, „brokken" zijn gemaakt, d.
w.z. dat er scholen ontstonden met „ga
ten", wij'l vele klassen toen uit elkaar
moeten zijh gehaald, waardoor daarin
groote gapingen ontstonden.
Het ligt in de bedoeling van den wet
houder, de scholen met te weinig, of
onvolledige klassen, in haar geheel
naar andere scholen over te brengen.
Het gevolg daarvan zal zijn dat onge
veer vijftig openbare scholen, indien de
Raad zich ermede vereenigt, zullen wor
den opgeheven, tot welk aantal er zeven
behooren die op last van Gedep. Staten
van Noord-Holland moeten worden ge
sloten.
Er zullen, door doorvoering van de
voornemens, veertig scholen, wat het aan
tal leerlingen betreft, worden gecomple
teerd.
Met de regeering werd reeds onderhan
deld; zij; hecht goedkeuring aan het plan
wijl er ook financieele bezuiniging van
wordt verwacht.
De Commissie van Bijstand voor het
Onderwijs is reeds over een en ander ge
hoord.
Minister Colijn te Middelburg.
De minister-president dr EL Colijn,
bezocht gisteren per auto met zijin echt-
genoote en een Engelsche dame, Middel
burg. Het gezelschap gebruikte de lunch
in hotel „De Abdij" en bracht o.a. een
bezoek aan de Abdijgebouwen en het
Stadhuis. Verder werd nog een kort be
zoek gebracht aan Veere en Domburg.
Brandstichter te Boschkapelle
gearresteerd.
In verhand met den brand van Zondag
in een landbouwschuur te Boschkapelle,
waarbiji 28 koeien en 12 paarden omkwa
men, is gisteren de 24^jarige F. v. L., al
daar, aangehouden, v. L. heeft hekend den
brand te hebben gesticht en ook schuldig
te zijin aan alle voorgaande branden, wel
ke verleden jaar te Boschkapelle zijn ge^-
sticht.
Reeds langen tijd werd F. v. L. ver
dacht van brandstichting. Hij1 is iemand,
■die sedert geruimen tijid een vreemdsoor
tig gedrag aan den dag legde. Hij was. een
wees, die bij1 een van zijn zusters inwoon
de. In zijin jongensjaren bezocht hijï de
ambachtsschool, waarna hiji vrijiwel niet
meer gewerkt heeft. Jaren achtereen slen
terde hij langs de straten en betoonde
zich daarbij' nu eens gesloten en zwijg
zaam, dan weer zeer breedsprakig, aldus
het D. v. Z.
Al bij vorige branden heeft de politie
