i
Verantwoordelijkheidsbesef 7
EERSTE BLAD
MAANDAG 6 APRIL 1936
DAGBLAD YOOR DE PROVINCIE ZEELAND
50e JAARGANG No. 1S9
r
Buitenland.
De oorlog in Abessynië.
De koffieheffing en de
handelaren.
Binnenland
Economische voorlichting.
Belangrijkste Nieuws
Uit de Provincie
4, 24
die nu
ILLIE.
pat wa
in aan-
|ar één
ie auto
tegen
was.
maar
lis even
lar bin-
lebben."
Iter, de
[op, van
|er zou-
ïu eens
Hau
iet aan
Uitg.: N.V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et
Emcrgo" tor exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststruat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postcheque en Girorekening 44-455
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Ve Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
wcokabonncmcnton voor Middelburg, Goes en
Vlissingcn f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advcrtcnticn 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingcn 00 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
loten en
Irbandje
maar
ij bad
trokken,
Ibeweer-
rde
mesten
aan
on krij-
zag hij
Ikon bij
pr bezig,
zicht op
tiet loo-
mogen
iar wil-
nu nog
mag."
idlwijn.
bm met-
vas toch
|aar ons
Hen er
|et zijn",
elijke in
lat eind
cht Hen,
loller.
|mk, had
we mo-
pcht Dik
dat hij
loopen.
die bij-
Ik mee?"
De S. D. A. P. raakt steeds ineer in
moeilijkheden ten opzichte vau het Defen
sie-vraagstuk.
Zij durft niet meer het vroegere stand
punt „geen man en geen cent" handha
ven en ziji durft ook niet de verantwoor
delijkheid voor het onderhouden van een
weermacht te dragen.
De heer Albarda sohreef onlangs dat
wie de rechten van 't Voikenbondslidmaat-
schap wil genieten, ook de daaraan ver
bonden plichten moet aanvaarden. En hij
voegde daaraan toe, dat geen enkele
Staat, in een toestand van dreigend oor
logsgevaar de veiligheid van anderen
mag verminderen en daardoor het oor
logsgevaar voor geheel Europa en mis
schien wel voor de geheele wereld ver-
grooten.
Daarom, zoo besloot hij:, kan Nederland
Op dit oogenblik niet overgaan tot natio
nale ontwapening.
Verstandige taal.
Maar dadelijk daarop stemden de roode
leden van de Eerste Kamer tegen de De
fensie-begrooting en tegen het fonds tot
versterking van de weermacht.
„Het Volk" tracht nu dit onverant
woordelijk optreden in dagen van drei
gend oorlogsgevaar goed te praten.
Het wijst er op, dat Nederland zich niet
met kans op succes tegen een groote mo
gendheid zelfstandig kan verdedigen en
dat daarom wel terdege moet worden uit
gemaakt hoe groot onze bewapening moet
zijin en welk stelsel wij moeten kiezen, om
dan te vervolgen:
„Is het wonder, dat, ten overstaan van
deze nuchtere feiten, de sociaal-democra
tie, die haar militair standpunt steeds
heeft laten beheerschen door de interna
tionale verhoudingen en daarom aller
minst ongevoelig is voor hetgeen zich in
Europa bezig is te ontwikkelen, een wijle
rustige bezinning verlangt ten, aanzien
van de vraag, wat thans dient te geschie
den? De vrijzinnig-democraat mr Werker
laat het maar verder aan de regeering
over. Wij echter gevoelen een eigen ver
antwoordelijkheid en willen zélf nagaan,
welke de voorhanden mogelijkheden zijm
en wat daaronder de voorkeur verdient."
D'it lezende zou men den indruk krijgen
dat de S. D. A. P. toch wel zeer sterk
haar verantwoordelijkheid moet gevoelen.
Wat echter niet wegneemt, dat zij, bij
dreigend oorlogsgevaar niets anders weet
te doen dan tijd te vragen om eens rustig
te studeeren over de voorhanden moge
lijkheden.
„Wij gevoelen een eigen verantwoorde
lijkheid", zegt het Sociaal-Democratische
orgaan.
Wij gevoelen echter neiging otm hier te
constateeren een ontstellend gebrek aan
erantwoordelijkheidsgevoel.
DE VERHOUDING TOT DUITSCHLAND
Duitschland blijft weigerachtig.
Over de besprekingen inzake het Lo-
carnoconflict is weinig nieuws mee te
deelen.
Naar het schijnt blijft de Duitsche re
geering weigeren, eenige wijziging te
brengen in haar houding ten aanzien
van de versterking der Rijnzone, zelfs
voor den duur van de periode tijdens de
onderhandelingen.
Wel gaan er geruchten, dat er met
Duitschland over deze kwestie alsnog te
praten zou zijn, als de bekende bespre
king tusschen de generale staven zou
worden afgelast.
Ook over het Fransche tegenvoorstel is
weinig positief bekend.
Het is waarschijnlijk op de handhaving
van het verbod voor Duitschland om ves
tingen te bouwen in het in strijd met
het recht door dit land bezette Rijnland,
dat het voornaamste betoog van het
Fransche memorandum gericht zal zijn.
Groote Abessijnsche nederlaag.
Quoram bezet.
Maarschalk Badoglio telegrafeerde
„De slag aan het Ashangi-meer is geëin
digd. Alle onder bevel van den Negus
staande troepen vluchten wanhopig naar
het Zuiden.
De geheele luchtmacht is bezig, deze
in wanorde verkeerende massa te bom
bardeeren en met mitrailleurs te besto
ken."
Gedurende den Zaterdag hebben de
Italiaansche vliegers 64 ton springstof
omlaag geworpen en 20.000 mitrailleur-
schoten op de vluchtenden afgevuurd.
Dessie is Zondagmorgen opnieuw ge
bombardeerd door zes Italiaansche bom
menwerpers. De omvang van de aange
richte schade is nog onbekend.
Het Italiaansche hoofdkwartier deelt
mede, dat de Italiaansche troepen Zon
dagochtend vroeg Quoram hebben bezet.
De verovering van Quoram wordt van
groot belang geacht, aangezien hierdoor
de invalspoort naar Addis Abeba wordt
geopend.
De vlakte van Quoram is thans gevuld
met een groot aantal Italiaansche solda
ten.
Maarschalk Badoglo rekent
er op, dat thans spoedig Abes
synië ineen zal storten. Volgens
hem heeft de Negus thans nog drie mo
gelijkheden: hij valt aan en wordt ver
nietigd, ofwel hij wacht af tot de Italia
nen aanvallen met hetzelfde gevolg, of
wel hij trekt terug. Ook in dit laatste
geval volgt vernietiging, aangezien de
Abessijnsche troepen niet beschikken over
transportmiddelen en levensmiddelen.
Addis Abeba vertoont momenteel den
aanblik van een doode stad. Na het bom
bardement van het vliegveld Zaterdag
morgen, hebben de autoriteiten namelijk
het bevel gegeven, dat niemand meer in
de stad mag blijven en dit bevel is door
alle inwoners opgevolgd.
Met have en goed, voor zoover dit al
thans kon worden medegenomen, zijn zij
naar de bergachtige streek buiten de stad
getrokken. Daar wachten zij den terug
keer der Italiaansche vliegtuigen af.
Ook militaire deskundigen zijn van
meening, dat het vliegtuigenbezoek van
Zaterdag slechts een voorspel was voor
een dergelijken luchtraid boven de metro
pool en dat de inzittenden der vijf jacht
vliegtuigen met dit doel fotografische op
namen van de strategisch belangrijkste
punten der stad hebben gemaakt.
Abessijnsche tegenspraak.
Van officieele Abessynsche zijde spreekt
men de berichten uit Italiaansche bron
tegen volgens welke de Negus voornemens
zou zijn, afstand te doen en na den slag
bij het Asjangimeer de Keizerin een bood
schap zou hebben gezonden met de me-
dedeeling: „Er blijft U niets anders ever
dan voor mij te bidden."
Men ontkent eveneens, dat de Negus
op de vlucht zou zijn naar Dessie.
De Abessijnsche legatie te Londen
kondigt in een circulaire de uitschrijving
van een particuliere leening aan, ten ein
de van het Britsche publiek een millioien
pond sterling te verkrijgen voor den aan
koop van militaire vliegtuigen.
■De Abessijnsche gezant, Martin, ver
klaarde tegenover de pers, dat de leening
er toe zou bijdragen, „een einde te maken
aan de moeilijkheden der staten, die
sancties toepasten tegen den aanvaller",
aangezien ze Abessynië in staat zou stel
len den vijand snel en afdoende terug te
dringen.
Het leger van den Negus uit
eengeslagen.
Volgens berichten uit Italiaansche bron
werden de operaties Zondag gekenmerkt
door activiteit der vliegers-, die onophou
delijk den vluchtenden vijand met bom
men hebben bestookt. De opmarsoh van
het eerste legercorps en de inheemsche
troepen, die door vliegeraanvallen wer
den gesteund, zou de geheele vernietiging
van het Abessijnsche leger tengevolge ge
had hebben.
De troepen van den Negus zouden nog
slechts enkele honderden manschappen
bedragen, die thans op weg zijn naar
Dessie.
Dit zou mede veroorzaakt zijn door
het feit, dat troepenafdeelingen eigen
machtig tot ontbinding hebben besloten.
Talloo'ze 'krijgers zouden naar 'hun haard
steden zijn teruggekeerd.
De Italiaansche opmarsch heeft een
vlot verloop gehad. Het schijnt dat de
Abessijnen nergens ernstig tegenstand
hebben geboden. Tot de krijgsgevangenen
zouden verscheidene officieren, van de
keizerlijke garde behooren.
De Abessijnen zouden 20.000 van de
80.000 man hebben verloren.
De Italianen bevinden zich thans op
minder dan 100 mijl van Dessie. Zij be
heerschen alle wegen welke naar het
Tsanameer leiden, terwijl zij nu over vol
doende water beschikken.
Kabinetsreconstructie in Engeland
Volgens de Daily Mail zou minister
president Baldwin hebben besloten af te
treden, zulks in verband met zijn toene
mende hardhoorighejd. Chamberlain zou
hem dan als premier opvolgen. Lord Ha
lifax of Sir Robert Horne zou minister
van Buitenlandsche Zaken worden in de
plaats van Eden, die de portefeuille voor
Indië zou krijgen.
Teekenen In Frankrijk, die weer wat
hoop geven.
De atatiatieken van de laatste maanden
en speciaal van de tweede helft van
Maart laten een serieuze verbetering van
de economische situatie in Frankrijk zien.
In de laatste 2 weken is het aantal werk-
loozen met 15.000 gedaald. Het index
cijfer van de industrieele producten, dat
in 1935 gemiddeld 84 bedroeg passeerde
de 97 in Januari 1938.
Ten slotte steeg de waarde van de om
zetbelasting, de barometer van het econo
mische leven, welke in Januari bij het
vorig jaar 2 pet. was achtergebleven, in
■Februari, in vergelijking met Februari
1935 met 6 a 7 pet.
Verdrag tusschen Rusland en China.
Naar verluidt is een geheim verdrag
gesloten tusschen China en Sovjet-Rus-
land. Beide landen zouden zich hebben
verbonden gezamenlijk den strijd te voe
ren tegen het Japansche imperialisme,
Rusland zou China van wapens voor
zien.
Malversaties ontdekt te Kopenhagen.
Bij de gemeentelijke administratie te
Kopenhagen is men malversaties op het
spoor gekomen waarvan het bedrag in
de honderdduizenden kronen loopt.
Zij zijn gepleegd door den directeur van
.de gemeentelijke verkoopbureaux, die ko
len, cokes, hout en petroleum aan onbe-
middelen leverde. De boekhoudafdee-
ling van het bureau zou medeplichtig zijn.
De malversaties strekken zich uit over
een periode van 9 jaar.
Korte Berichten.
In een verlaten mijnschacht, tus
schen Dux en Kosten bij' Teplitz-Schos-
nau, zijn drie werkloozen door uitstroo
mend mijngas gedood.
Een aantal werkloozen had in de verla
ten mijn van de steenkoolmaatschappij
een aanvang gemaakt met het op eigen
gelegenheid delven van steenkool.
Dr Eckener verklaarde aan den
Reuter-correspondent zeer verbaasd te
zijn over het bericht dat hij hij' de nat.-
soc. autoriteiten niet meer in de pas
staat. Hij is weliswaar geen politicus en
zijn belangstelling in het leven gaat voor
namelijk uit naar den luchtschipbouw,
maar bij steunt het nat.-soc. regime toch
oprecht en heeft ook voor dit regime
gestemd. Hij is dan ook overtuigd in vol
komen vrede in Duitschland te kunnen
leven.
Een wervelwind heeft het stadje
Tupilo, in den staat Missippi verwoest.
Men vreest, dat 100 personen om het
leven zijn gekomen.
Aan boord van het Noorsche schip
„Tricolor", dat op weg was van San-
Francisco naar Yokohama, is brand uit
gebroken. De passagiers zijn aan boord
van een Britsche petroleumtanker opge
nomen.
Ingeklaarde voorraden zullen met matige
winstmarge verkocht worden.
Zooals reeds medegedeeld, zal bij de
heffing op koffie geen navordering wor
den toegepast.
Teneinde het daarbij gesteld doel vol
ledig te bereiken zijn de leden der ver-
eeniging van Amsterdamsche en Rotter-
damsche koffiehandelaren in overleg met
het Departement van Handel, Nijverheid
en Scheepvaart overeengekomen om voor
zoover zij over ingeklaarde voorraden be
schikken, deze met een zeer matige marge
aan hun afnemers te verkoopen op basis
van de door hen aan deze afnemers in
1935 geleverde hoeveelheden.
EERSTE KAMER.
De voorzitter is voornemens de Eerste
Kamer bijeen te roepen tegen Dinsdag 21
April a.s. des avonds te half negen ure.
Jhr Dr J. LOUDON GEHULDIGD.
Jhr Dr J. Loudon, de Nederlandsche
gezant te Parijs en minister van buiten
landsche zaken in het oorlogskabinet-
Cort van der Linden, is Zaterdagnamid
dag in hotel „De Wittebrug" met zijn
echtgenoote, ter gelegenheid van zijn
zeventigsten verjaardag een grootsche
huldiging ten deel gevallen. Het was een
huldebetoon, dat zich manifesteerde in
een toespraak van Mr D. Fock, oud-gou
verneur-generaal van Ned.-Indië, die het
voorzitterschap van het huldigingscomité
bekleedde, maar bovendien in het bijzon
der groote aantal vooraanstaande perso
nen uit waarlijk alle kringen der maat
schappij, dat hierbij tegenwoordig is ge
weest.
H. M. de Koningin en Prinses Juliana
hadden vertegenwoordigers gezonden, ver
der waren er leden van het huidige Ka
binet, o.a. Dr Colijn en van vroegere Ka-
Inrtelllng van een centralen dienst
spoedig te verwachten.
Binnen korten tijd zal, naar het „Hdbl."
meldt, op het departement van Handel,
Nijverheid en Scheepvaart een centrale
economische voorlichtingsdienst worden
ingesteld. Als leider zal optreden Dr T. P.
van der Kooy, op het oogenblik chef van
het bureau Betalingsverkeer. Alle dienst
takken, welke tot nog toe in de richting
van economische voorlichting werkzaam
zijn, zullen onder den nieuwen dienst
worden gebracht. Zoo zullen de geheele
afdeelingen Handelsberichten-publicatie,
en meer of minder groote gedeelten der
afdeelingen Betalingsverkeer en Handels-
politie onder den te stichten dienst wor
den gecentraliseerd.
Met de daarbij betrokken departemen
ten is volledige overeenstemming bereikt
omtrent hetgeen de samenwerking be
treft van de onder die departementen res-
sorteerende diensten. En vooral ook van
het diplomatieke en consulaire corps, het
geen als voornaamste perceptieapparaat
zal optreden in het buitenland.
De centrale nieuwe dienst zal in Den
Haag zetelen, terwijl voor de distri
butie der inlichtingen ook de werk
geversorganisaties en economisch-tech-
nologische instituten zullen worden in
geschakeld. Ook zal samenwerking wor
den gezocht met reeds bestaande econo
mische voorlichtingsdiensten van eenige
groote Nederlandsche industrie-concerns.
De instelling van den dienst welke
anders dan wel bepleit is n i e t den vorm
van een afzonderlijke stichting zal dra
gen maar een afdeeling zal uitmaken
van het departement van Handel, Nijver
heid en Scheepvaart kan binnen
enkele weken worden tegemoet gezien.
binetten, leden van den Raad van State,
de Staten-Generaal enz.
Mr Fock herinnerde er in zijn huldi
gingsrede aan, dat Dr Loudon ons land
in de oorlogsjaren door groote moeilijk
heden heeft heengeholpen. Nederland en
het Nederlandsche volk, aldus Spr., zijn
u voor uw beleid gedurende den wereld
oorlog zeer veel dank verschuldigd. U
hebt ons gespaard voor de ellende van
den oorlog. (Applaus.)
Ten slotte overhandigde Mr Fock den
gezant een gedenkboek met handteeke-
ningen van zeer velen in den lande, die
hebben bijgedragen in het huldeblijk, dat
met Jhr Loudon's goedvinden zal worden
een muurschildering in de muziekzaal
van het Nederlandsche Huis in de Cité
Universitaire te Parijs. De eerste hand-
teekening in het gedenkboek is die van
H.K.H. Prinses Juliana.
TARWESTEUN EN BROODPRIJS.
Een stuiver per kilo brood.
De Ned. Mij. voor Handel en Nijver
heid heeft nog weer eens een berekening
gemaakt over den invloed van den tarwe-
steun op den broodprijs. Het resultaat is:
bijna 4 cents per brood van 800 gram en
dus een stuiver per kilo.
De totale kosten der Tarwewet bedra
gen f 36.16 millioen per jaar.
HET RIJDEK OP DE MOERDIJKBRUG.
De Hoofdingenieur van 's Rijkswater
staat te 's-Gravenhage heeft aan de N.V.
Technisch Bureau v.h. Nierstrasz op
dracht verleend tot het aanbrengen van
een verharding van het beton-rijdek van
de Moerdijkbrug over een oppervlak van
circa 11.000 vierk. meter volgens de
Egypto Monolith methode. Deze belang
rijke opdracht is verleend, nadat de firma
eveneens voor 's Rijkswaterstaat deze
zelfde afwerking had toegepast op de
nieuwe groote Waalbrug te Nijmegen, de
nieuwe Lekhrug bij Vianen en op ver
schillende viaducten.
De Egypto Monolith methode bestaat
hierin, dat in de nog plastische beton een
op speciale wijze samengesteld mengsel
wordt ingeschuurd van het roestvrije
Egypto verhardingsmateriaal in korrel
vorm, dat een zeer hoogen weerstand te
gen slijtage geeft. Het wordt zoodanig
bewerkt, dat een geribbeld dek ontstaat,
dat tevens de noodige stroefheid biedt.
Aangezien dit materiaal een product
betreft, waarvan weliswaar de grondstof
fen uit het buitenland worden aange
voerd, doch die overigens geheel in ons
land worden bewerkt en voor het gebruik
geschikt gemaakt (het is bovendien een
Nederlandsch Octrooi), verdient deze be
langrijke opdracht zeker een speciale
vermelding.
DE VRIJZINNIG-DEMOCRATISCHE
BOND EN DE ONTWAPENING.
D'e afdeeling Dordrecht van den Vrij-
zinnig-Democratischen Bond besloot in
haar vergadering van 2 April, af te wij
zen iederen steun aan den krijgsdienst,
met zijn defensie-industrie, zijn sancti-
onneering van de versterking van alle
Binnenland.
Vereeniging van gemeenten in Zeeuwsch-
Vlaanderen voorgesteld.
Loonbijslagregeling voor land- en tuin
bouw, enz.
De economische voorlichting.
Buitenland.
De oorlog in Abessynië. Het leger van
den Negus uiteengeslagen
Verdrag tusschen Rusland en China
nationale weermachten en van den zij
't defensie ven-, coalitie- of Volkenbonds
oorlog.
Daarom sprak de afdeeling zich uit
tegen de hoofdbestuursvoorstellen om de
nationale ontwapening prijs te geven en
diende uitgewerkte voorstellen in „tot or
ganisatie van den vredesdienst ter hand
having en versterking van het interna
tionale vredesrecht tegenover de geregle
menteerde krijgs-ontucht".
Voorloopig geen steun aan de
vliegtuigindustrie.
D'e regeering heeft besloten voorshands
geen uitvoering te geven aan de aanvan
kelijk door haar gevormde plannen tot
steun van de Nederlandsche vliegtuig
industrie, welke steun daarin zou be
staan, dat het rijk met één of meer van
de daarvoor in aanmerking komende
vliegtuigfabrieken zou overgaan tot op
richting eener vennootschap en verder,
dat het rijk de inrichting van een nieuwe
fabriek zou bevorderen.
D'e regeering beraadt zich thans over
de vraag of, en zco ja, op welke andere
wijze steun aan de Nederlandsche vlieg
tuigindustrie zal kunnen worden verleend.
Landbouw s chuur af
gebrand. 28 stuks vee en
twaalf paarden omgekomen.
Gisteravond omstreeks kwart voor elf is
brand ontstaan in een groote landbouw-
schuur, staande op het erf van den land
bouwer F. Burm te Boschkapelle. In een
minimum van tijd was alles platgebrand.
Het vuur werd daarbij aangewakkerd
door den feilen wind.
In de schuur bevonden zich 28 stuks
hoornvee en 12 paarden. Men slaagde er
niet in, de dieren te bevrijden, zoodat zij
een jammerlijken vuurdood stierven.
Een groote partij hooi en stroo is mede
verloren gegaan. De oorzaak van den
brand is nog niet bekend.
Er wordt kwaadwilligheid vermoed. In
1934 zijn eveneens bij den heer B. 7 sta
pels graan verbrand, terwijl in 1935 bij
den burgemeester van Boschkapelle een
landbouwschuur verbrandde. De politie
stelt een uitgebreid onderzoek in.
i AanbevelingDeurwaar-
d e r De Rechtbank te Middelburg heeft
voor de vacante betrekking' van deur
waarder bij' haar college ter standplaats
Middelburg de volgende lijst van aanbe
veling gemaakt:
1. P. F. van Maaren, procureursklerk
te Middelburg, 2. S. M. Boomstra, pro
cureursklerk te Assen, 3. G. van D'uin,
notarisklerk te Zierikzee, allen candidaat
deurwaarder.
Middelburg. Aanrijding. Gisteren
avond omstreeks 7 uur had op den hoek
van de St. Janstraat en de Turfkade een
aanrijding plaats tusschen een uit de
richting van de Koningsbrug komende
autobus van de stoomtram „Walcheren"
en een personenauto, bestuurd door H.
M. S. uit Goes. Laatstgenoemd voertuig
werd zoo aan de voorzijde gehavend, dat
men niet verder kon en de auto in de
garage van den heer Kieviet werd ge
bracht. Tegen den bestuurder, die links
in de bocht reeds, is proces-verbaal op
gemaakt. De autobus was niet bescha
digd en kon haar weg vervolgen.
Wilhelminadorp. Vrijdagavond j.l. werd
alhier een propaganda-avond gehouden
voor de oprichting van een plaatselijke
afdeeling van den Bijz. Vrijw. Landstorm.
Voorzitter was burgemeester D. de Graaff.
De heer P. G. Laernoes uit Vlissingen
schetste het ontstaan van het instituut in
de beruchte Novembermaand 1918. Spr.
bepleitte de noodzakelijkheid van het be
staan van het instituut. Hij wees op de
toestanden in enkele landen van Europa,
waar de bevolking zucht onder het juk
van den dictator, terwijl wiji nog steeds
onder de regeering van Koningin Wil-
helmina een groote vrijheid genieten. Men
moet, aldus spr., de B. V. L. niet be
schouwen als een beschermer van brand
kast en kapitaal, zooals in het revolution-
naire kamp gezegd wordt, doch als de
verdediger van onze vrijheid.
I
