Niets nieuws onder de zon.
De besprekingen te Londen.
Anti-Rev. Gemeentebestuurders.
EERSTE BLAD
Buitenland.
Hauptmann giste avond
terechtgesteld.
Belangrijkste Nieuws
Binnenlanü
ZATERDAG 4 APRIL 1938
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
50 e JAARGANG No. 158
Uitg.: N.V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et
Emcrgo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
«T. J. FANOY, Lange Burg B 10, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
DeZeeuw
Abonnementsprijs 12.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f 0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertcntiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen GO cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0,85,
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Wanneer men de schot- en smaadschrif
ten leest, die van zekere zjjde met milde
hand oour in onze provincie worden ver
spreid, dan mout men wei tot de conclu
sie komen, dat wij hier in Nederland toch
eigenijjk in een verschrikkelijk oord leven.
W ij willen zoo lezen we in een
deze week door de N. S. B. verspreid
pamflet in deze bende niet
meer 1 e v e n. De volgelingen van
Mussert verkeeren dus blijünaar in de
meening, dat de toestand in ons land zoo
ongeveer onhoudbaar is geworden en dat
men gelukkig moet prijzen hen, die in de
geiegenneid zijn voor goed de grens over
te s lemen.
Wie in deze dagen vol beweging het
hoofd koel weet te houaen en zich niet
dour allerlei holle leuzen van streek iaat
brengen, zal allicht een weinig anders
ooraeeien.
wanneer we toch een vergelijking ma
ken met ae andere lanaen van Nuropa,*
üan üiijkt nat we hier nog zoo ongeveer
in elk geval in het land van oeiorte ver
keeren.
D'e economische toestand is hier zeker
niet sieonter aan in andere ianuen. Wat
de sociale toestand en de sociale verhou
dingen betreft, kan Nederland aan nijna
ane andere lanaen ten voorweeid worden
gesteld. Lr is geen land, waar zooveel is
en wordt gedaan voor ae verbetering van
de volkshuisvesting, de voorziening in den
nood van zieken en invaliden en ouden
van dagen, de bestrijding van de werk-
verschaitmg en de zorg voor de door de
werkloosheid getroffenen.
In staatkundig opzicht genieten wij hier
te lande tal van voorreenten, die men in
andere landen mist. De rechten van de
burgers ook van hen, die er hun werk
van maken de Overheid in een kwaad
daglicht te stellen worden met de
grootste nauwgezetheid gehandhaafd. In
voile vrijheid kan ieder hier zijn staat
kundige beginselen verdedigen. Wij ken
nen hier geen concentratiekampen. Len
spionnage-stelsel als in een naburig land
is hier onbekend. Er is volop gelegenheid
om critiek te oefenen, zoo dat noodig ge
oordeeld wordt. De volksinvloed is hier
niet aan handen gelegd. De vrije verkon
diging van Gods Woord wordt in ons
land in geen enkel opzicht belemmerd, wij
hebben hier onze vrije scholen en het or
ganisatieleven kan zich in vrijheid ont
wikkelen.
Wie niet moedwillig zijn oogen sluit en
zijn ooren met geweld dicht stopt, moet
erkennen, dat wij hier groote voorrechten
genieten, dat wij bij alle moeiten en zor
gen tóch van rijke zegeningen mogen
gewagen.
D'at neemt niet weg, dat er in ons land
een vrij sterke groep is, die hunkert naar
de dictatuur als in Italië en Duitschland,
en die het zóó zwaar meent te hebben,
dat zij verklaart in deze bende niet meer
te willen leven.
Dat schijnt onverklaarbaar.
En het is het ook, wanneer men geen
rekening houdt met de revolutionaire be
ginselen waardoor deze menschen worden
gedreven en waardoor hun zinnen wor
den verblind.
Ook wat dit betreft is er niets nieuws
onder de zon.
In 1795 was het voor ons land in vele
opzichten een bange tijd.
Oranje was gedwongen het vaderland
den rug toe te keeren, de Fransche troe
pen hielden ons land bezet en leefden ten
onzen 'koste. De levensmiddelenprijzen wa
ren tot een ongekende hoogte gestegen,
terwijl de verdiensten steeds kleiner wer
den. De toestand liet op elk gebied zoo
ongeveer alles te wenschen over.
En toch, in datzelfde jaar werd in Den
Haag officieel feest gevierd, wei
nig minder luidruchtig, dan onze Oos
terburen gewoon zijn dat te doen.
En bij een nationaal feest, zoo oordeel
de men, behoort een feestrede voor
het houden waarvan ter meerdere wijding
oen predikant werd aangewezen.
Deze redenaar wist den juisten toon te
treffen.
„Ik mag zoo zeide hij o.m. met
veel vrijmoedigheid, tot 's Heeren lof,
openlijk beweren en allen, die een welge
plaatst hart hebben, zullen het gereedelijk
erkennen, dat Gods goedertierenheid en
trouwe zorg, van ons nog niet geweken
zijn en dat Hij ons omringt met vele, lang
verbeurde en steeds vernieuwde ontfer
mingen en weldadigheden".
Hoe er dan toch zoo veel te danken en
te jubelen was in die donkere dagen?
Och, er waren toen als nu menschen,
fasuoteren,
(y/Ayat est ouLeen
KOOS
das? wordt je een
TV, soedeLefap
f OLIEFABBIEKEM
AMSTERDAM. O.
die in gespannen verwachting naar het
buitenland tuurden.
Zij hadden gehoord, hoe in Frankrijk
de revolutiebeginselen hadden gezegevierd
hoe daar het licht der Rede was
ontstaken, hoe daar gezongen en gespron
gen werd rond den vrijheidsboom.
En nu konden ze het hier niet langer
harden. Er moest verandering komen. Er
werden vlugschriften en smaadschriften
verspreid op dezelfde manier als nu over
ons land worden uitgestort. Het regen
de beschuldigingen tegen de Regeering.
Het woord van Mussert was ook hun
leuze: „Wij willen in deze bende niet meer
leven".
En daarom sprak de feestredenaar van
1795 zoo heelemaal naar hun hart, toen
hij vervolgde:
„Gods hand heeft het hart der Fran
sehen geneigd ter onzer begunstiging, zóó,
dat zij ons niet als overwonnenen van on
ze vrijheid en van onze bezittingen ontzet,
maar ons zeer vriendelijk behandeld heb
ben".
„Zeer vriendelijk behandeld!"
Nu ja, zij hebben ons tenslotte uitge
zogen en uitgemergeld, zij hebben een lan
ge reeks van vernederingen over ons uit
gestort, zij hebben onze vrijheid, ons goed
en ons bloed geëisoht, maar daartegen
over stond toch ook, dat ons volk mee
modht deelen in de heerlijke vruchten van
vrijheid, gelijkheid en broederschap!
Er is veel onverklaarbaars in dezen
tijd.
En wie terugdenkt aan het einde
van de 18e en het begin van de 19de eeuw,
die verbaast zich niet meer.
Die ziet welke ontzettende gevolgen het
aanvaarden van heillooze 'beginselen kan
hebben.
Die erkent, dat er ook in dit opzicht
niets nieuws is onder de zon.
Duitschland niet plooibaar.
Een Fransch vredesplan
Naar men in de wandelgangen van het
Engelsohe parlementsgebouw veronder
stelt, heeft van Ribbentrop in een onder
houd, dat bij vóór den aanvang van het
Lagerhuisdebat met Eden heeft gehad,
blijkbaar medegedeeld, dat zijn regeering
olpnieuw heeft geweigerd, zich te ver
plichten, de Rijnzone gedurende de tnte-
rim-periode niet te versterken.
Eden heeft gisteren aan Yon Ribben
trop verschillende vragen gesteld. Ze had
den betrekking op de beteekenis van het
woord „troepen" en op den eisch van
Duitschland, dat het koloniale vraagstuk
„binnen redelijken tijd" aan de orde wordt
gesteld. Wil dit zeggen, zes maanden, of
twaalf maanden, of een langere periode,
en wenscht Duitschland al zijin koloniën
terug of slechts bepaalde koloniën? Hoe
denkt Duitsohland zich het Hof voor In
ternationale Arbitrage, dat het voorstelt
en wenscht het een nieuw internationaal
lichaam, anders dan het Hof van Den
Haag?
Von Ribbentrop zal nog drie of vier da
gen te Londen blijven.
Een deel van de Duitsche delegatie zal
vanmorgen weer naar Berlijn terugvlie
gen.
In een artikel in de „Intransigeant"
meent Jean Thouvenin te kuhnen mede-
deelen dat Frankrijk besloten heeft 'n vre
desplan in te dienen, dat tegenover het
plan van Hitier gesteld zon moeten wor
den.
„Daar dit vredesplan," aldus voegt
Thouvenin hieraan toe, „niet slechts ons,
döoh geheel Europa aangaat, moeten wij
erop staan, dat het in het kader van den
Volkenbond wordt bestudeerd.
Onder leiding van Flandin en Raol
Boncour is men op het oogenblik met de
uitwerking van dit plan bezig."
Uit Trenton werd gisteren gemeld: de
laatste hoop op redding van Hauptmann
verdween, toen een half uur voor den
voor de terechtstelling bepaalden tijd de
secretaris van gouverneur Hoffmann de
wachtende menigte mededeelde, dat de
gouverneur geen verder uitstel kon ver-
leenen.
Ie 8.45 uur kwam de beul Elliot in de
gevangenis aan. De ingang daarvan werd
door een dubbele haag van politie-agen-
ten bewaakt.
Wilentz, de Officier van Justitie, had
nog een langdurig onderhoud met gou
verneur Hoffmann. Te 9.05 uur kwam
Hauptmann's voornaamste advocaat in
de gevangenis aan. Kort daarop arriveer
den ook de 30 getuigen, hoofdzakelijk
journalisten die de terechtstelling zouden
bijwonen. Zij werden naar het bureau van
den directeur der gevangenis geleid en
nauwkeurig gefouilleerd.
Toen het besluit van den gouverneur,
geen verder uitstel te verleenen bekend
was geworden, begon de beul voorbereid
selen te treffen voor de vervulling van
zijn taak en de electrische stoel in gereed
heid te brengen.
Mevr. Hauptmann boorde de tijding
dat geen verder uitstel kon worden ver
leend in somber stilzwijgen aan. Haupt
mann's geestelijke raadsman werd bij zijn
aankomst in de gevangenis eveneens door
de beambten gefouilleerd. Even na 8 uur
werd een dokter bij Mevr. Hauptmann in
haar hotel ontboden.
Nader wordt nog geseind:
Onder buitengewoon groote belangstel
ling heeft gisteravond om ruim kwart
voor 9 uur de terechtstelling plaats ge
had van Bruno Hauptmann, den ontvoer
der en moordenaar van het kind van
Lindberg.
De executie geschiedde in den electri-
sohen stoel.
Gebruik van gifgassen door de Italianen.
Doctor Macfie van de Bri-tsche Roode
Kruisambulance heeft een verklaring
onderteekend, gedateerd van 1 April,
waarin hij mededeelt, persoonlijk op het
Noordfront in de periode van 1 tot 18
Maart 1.1. verscheidene honderden geval
len van ernstige gasvergiftiging te - heb
ben behandeld.
Kapitein Taylor, assistent-militair at
taché, heeft op 30 December van het
vorig jaar hoeveelheden van een op
Boelali op het Zuidfront geworpen stof
verzameld. Dit heeft hij naar Aden ge
zonden, waar na analyse bleek, dat het
grondstof voor mosterdgas was.
Ook de Zweedsche en Nederland
se h e ambulances hebben verklaringen
gegeven, waarin zij mededeelden, honder
den duidelijk kenbare gevallen van gas
vergiftiging te hebben behandeld.
Geen devaluatie in Duitschland
De „Deutsche Volkswirt", het blad dat
zeer nauwe relaties met Dr Schacht on-
derhoudt, kan op grond van speciale in-
formaties mededeelen, dat alle geruchten
en redeneeringen inzake de valuta en be
treffende de instanties die voor de valuta-
politiek verantwoordelijk zijn, volkomen
uit de lucht zijn gegrepen.
Feit is, dat er momenteel geen sprake
van is, dat in 't nieuwe deviezenplan
eenige wijziging wordt gebracht, noch ook
dat er eenige kans op devaluatie zou be
staan.
Communisme en godloozenbeweging
in Polen.
De Primaat van Polen, Kardinaal
Hlond heeft een herderlijk schrijven ge
publiceerd, waarin hij er de aandacht op
vestigt, dat de godloozenbeweging en het
communisme in Polen voornamelijk door
joden worden gesteund en aangewak
kerd.
Sedert het begin van dit jaar werden
in Wilna niet minder dan 10 processen
tegen communistische groepen gevoerd.
De bijna 200 beklaagden waren allen lid
van een onwettige communistische partij
Woensdag a.s. wordt in -het Schutters
hof te Goes een belangrijke vergadering
gehouden.
Zoo-als reed's gemeld werd, hebben en
kele personen het initiatief genomen om
ook in Zeeland te geraken tot de oprich
ting van een vereeniging van Antirevolu
tionaire gemeentebestuurders.
Voor dit doel zijn nu al onze Zeuwsohe
A. R. -burgemeesters, secretarissen, wet
houders en -statenleden uitgenoodigd.
In de morgenvergadering zal, naar ge
hoopt wordt, de organisatie in elkaar ge
zet worden en in -de -middagvergadering
hoopt Mr G. A. Diepenhorst te Zeist te
spreken over: „A. R. gemeentepolitiek in
crisistijd".
Er is dus een dubbele reden om een
zeer drukke o-pko-mst te verwachten.
Door het geheele land wordt, naar ge
bleken is, de noodzakelijkheid van prin-
cipieele voorlichting en samenbinding
verstaan. De uitgave van „De Magistraat"
een voor A. R. gemeentebestuurders on
misbaar orgaan, is er mede een bewijs
van.
Welnu, laat Zeeland in dezen niet ach
terblijven.
van het voormalige Wit-Rusland, dat
thans tot Polen behoort. Ruim 59 pro
cent -der beklaagden waren joden, 31 pro
cent Wit-Russen, 5 procent Polen, 3 pro
cent Russen en 2 procent waren uit
Litauen afkomstig. De beklaagden die een
academische opleiding genoten hadden,
waren voor 95 procent joden, waaruit ge
concludeerd wordt, dat -de communisti
sche beweging in Noord-Oost-Polen uit
sluitend door joden wordt geleid, dia de
boeren en arbeiders in Wit-Rusland op
hitsen tegen de Poolsche regeering.
Commissie van dertien binnenkort bijeen.
Thans is zeker, dat De Madariaga bin
nenkort de commissie van dertien te Ge-
nève zal convoceeren als gevolg van de
verklaringen van Mussolini, dat hij be
reid is vredes-onderhandelingen aan te
knoopen.
Naar vernomen wordt, heeft De Mada
riaga nog geen antwoord van de Italiaan-
sohe regeering ontvangen op de beschul
diging dat Italië mosterdgas zou gebrui
ken.
Dë regeering van Abessynië verklaar
de gunstig gestemd te zijn ten aanzien
van de directe onderhandelingen met de
commissie van dertien, in de hoop hier
door spoedig een einde te maken aan de
vijandelijkheden.
Wat wil Japan?
Dë Situatie aan de Mongoolsch-Mand-
sjoerijsohe grens schijnt eerder verergerd
dan verbeterd.
Naar officieus te kennen wordt gege
ven, treft het Japansohe Kwantoengleger
toebereidselen, om troepen samen te trek
ken aan de grenzen van Mandsjoekoeo, in
antwoord op de concentratie van Russi
sche militairen in Siberië.
Men doet opmerken, dat -het Japansohe
leger gedwongen zal zijn, handelend op
te treden, tenzij de sovjet-autoriteiten hun
troep-en terugtrekken.
Werkloosheid met 40.2 pet. gedaald in
België.
De Belgische minister van openbare
werken, -de Man, heeft verklaard, dat de
werkloosheid het laatste jaar, d.w.z. se
dert het Kabinet-van Zeeland aan het
bewind kwam, met 40.2 pet. is afgenomen.
Het aantal verzekerde werkloozen is
namelijk verminderd van 276.000 tot
163.000.
Hitte en koude in Rusland.
Een sneeuwstorm van buitengewone
hevigheid woedt in de geheele streek van
Sberdlovsk en belemmert liet verkeer op
de wegen en spoorlijnen. Talrijke daken
werden door den wind vernield, verschei
dene personen werden gewond.
Terze'lfdertijd is een koudegolf neerge
streken op de 'kust van de Krim, terwijl
een zandstorm boven Novorosisk woedt.
De zon werd hier als tijdens een zons
verduistering plotseling geëclipseerd en
verscheidene doodelijke ongelukken deden
zich voor.
Merkwaardigerwijze -heerscht in den ge-
•heelen Kaukasus een hittegolf, die ook
T'iflis reeds heeft bereikt. In dit gebied
is de temperatuur plotseling met 32 gr.
gestegen.
Korte Berichten.
Naar aanleiding van zekere pers
berichten verklaren bevoegde kringen, dat
de Hongaarsche regeering niet voorne
mens is op het oogenblik eenigerlei con
crete actie te ondernemen ten aanzien van
de herbewapening.
15 personen, die door den krijgs
raad te Sofi-a wegens staatsgevaarlijke
misdaden tot den strop waren veroor
deeld, zijn door den koning begenadigd.
Hun straf is gewijzigd in dwangarbeid.
Binnenland.
Instelling Rijksverkeersinspectie.
Collectief contract in de bouwvakken aan
vaard.
Buitenland.
De besprekingen te Londen. Vragen aan
Von Ribbentrop gesteld.
Hauptmann terechtgesteld.
De spanning tusschen Japan en Rusland.
De commissie van dertien spoedig bijeen.
Officieel wordt het in het buitenland
verspreide gerucht tegengesproken, dat
zou zijn aangekomen en -dat Bulgarije zich
zou zijn aangekomen en -dat Bugarije zioh
in snel tempo zou herbewapenen.
Dë politieke politie in Polen zet haar
actie tegen de communisten voort. Gister
nacht zijn te Warschau wederom 30 com
munisten gearresteerd, nadat huiszoekin
gen veel materiaal aan den dag hadden
gebracht.
VICE-PRESIDENT RAAD VAN INDIE.
Dr Meyer Ranneft vraagt ontslag.
Dr Meyer Ranneft, vice-president van
den Raad van Ned.-Indië, vroeg ontslag
uit 's lands dienst met ingang van 23
Juni a.s. Hij is voornemens diezelfde
maand met de „Sibajak" voorloopig naar
Nederland te vertrekken,
j De heer Meyer Ranneft begon zijin amb
telijke loopbaan in 1907 als aspirant con
troleur in de residentie Kedoe en voltooi
de zijin loopbaan bijl den actieven be
stuursdienst in 1928 als resident ter be
schikking van den gouverneur van Mid
den-Java.
Den 15en Mei 1929 werd hij- benoemd
tot voorzitter van den Volksraad, in welk
College hij! te voren het Europeeiche B.B.
vertegenwoordigde. Hiji is als voorzitter
krachtig opgekomen voor de staatkundige
rechten van den Volksraad, waarbij hij
zelfs geen conflicten met de tegeering
ontweek.
Den 29sten Maart 1933 werd bij be
noemd tot vice-president van den ltaad
van Ned.-Indië als opvolger van den
heer C. W. Bo-denhausen. Zij'n verdien
sten vonden officieel en openlijk erken
ning in zijn benoeming tot officier in de
orde van Oranje Nassau en ridder in de
orde van den Nederl. Leeuw. Den 26en
April 1932 benoemde de senaat der Uni
versiteit van Amsterdam hem bij gelegen
heid van haar jubileum tot doctor in de
handelswetenschappen honoris causa.
Verlaging van de Rotterdamsche haven-
kosten.
Naar gemeld wordt, is nu zeer binnen
kort een voorstel van burgemeester en
wethouders van Rotterdam aan den ge
meenteraad te verwachten to-t het invoe
ren van eenige belangrijke verlagingen
van -de haventarieven.
Collectief contract bouwvakken.
Daar ook de Ned. Bond van Bouw-on-
derne-mers zich gisteravond voor het nieu
we collectieve contract in de bouwvakken
beeft uitgesproken, is dit thans door alle
betrokken organisaties aanvaard en zal
dus 6 April in werking treden.
INSTELLING RIJKSVERKEERS
INSPECTIE.
Ter vervanging van het toezicht op
de Spoorwegen.
In de Memorie van Antwoord aan de
Tweede Kamer inzake 't wetsontwerp tot
wijziging van de wet op -de openbare ver
voermiddelen, zegt de minister, dat het
hem verheugt, dat de voorgestelde wijzi
ging als een verbetering wordt beschouwd
en volgaarne geeft hij de verzekering, dat
hij een spoedige algemeene regeling van
het openbare vervoerwezen zal bevorde
ren, zoodra 'de voorstellen der centrale
commissie hem zullen hebben bereikt.
Van de thans aan de orde zijnde wets
wijziging meent de minister nog gebruik
te mogen maken voor het aanbrengen in
-deze wet van een formeele wijziging. Een
dezer dagen zal n.l. in overeenstemming
met de bovengenoemde centrale commis
sie hij -den Raad van State een ontwerp
Koninklijk besluit aanhangig worden ge
maakt, waarbij een rijksverkeersinspectie
zal worden ingesteld ter vervanging van
het huidige rijkstoezicht op de spoor
wegen.
Voorgesteld wordt deze naamwij-ziging
ook aan te brengen in de artikelen 2 en
13 van de wet Openbare Vervoermidde
len, waarin gesproken wordt van „Het
toezicht op -de spoorwegen".
