DE REDE VAN HITLER.
eerste blad
Verdragen als vodjes papier.
MAANDAG 9 MAART 1936
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
50e JAARGANG No. 185
Groote spanning in Europa. Duitschland breekt met
het verdrag van Versailles en zegt het Locarnopact
op. De herbewapening van het Rijnland. Frankrijk
doet een beroep op den Volkenbond.
Belangrijkste Nieuws
De oorlog in Abessynië.
a—niWMP—W^WW^T-.JB UIHWIM^l—
Uitg.: N.V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
2Zeeuw
Abonnementsprijs f?.b0 per kwartaal,
weekabonnementen roor Middelburg, Goes en
Vlissingen 0.20. Loaee nummers ecnt.
Advertentiën 80 cent per regel, Ingezonden
mededeelinge» 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en. Vrijdags i 0.75. bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0,85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
De opzienbarende rede van Hitler in
den Duitschen Rijksdag heeft in alle lan
den van Europa groote beroering gewekt.
De diverse regeeringen zijn druk in de
weer om de rede te bestudeeren en na te
gaan, welke houding in verband daar
mee moet worden aangenomen.
De Duitsche regeering heeft zonder voor
afgaande waarschuwing het verdrag van
Locarno ter zijde gesteld. In de plaats
daarvan is aangeboden het sluiten van
een non-agressie verdrag tusschen
Frankrijk, België en Duitschland, waar
bij dan Engeland en Italië zouden wor
den uitgenoodigd een dergelijk verdrag
als garanten te onderteekenen. De moge
lijkheid is opengesteld, dat ook Neder
land hierbij kan worden betrokken.
De vraag of zulk een verdrag wensche-
lijk moet worden geacht en met name de
vraag of Nederland goed zou doen zich
daarbij aan te sluiten, kan vooralsnog
buiten beschouwing blijven. Naar is
medegedeeld zal de Nederlandsche re
geering, alvorens haar houding te bepa
len, deze aangelegenheid in al haar
draagwijdte nauwkeurig overwegen en
bestudeeren.
Hetzelfde zal uit den aard der zaak
ook door andere regeeringen worden ge
daan en bet zou voorbarig zijn op die
overwegingen vooruit te loopen.
Trouwens, de al of niet wenscbelijk-
heid van een dergelijk pact is, als wij
juist zien, bij deze zaak niet het voor
naamste.
Van veel meer belang is, dat Duitsch
land nog altijd op het standpunt blijkt
te staan, dat plechtig aangegane ver
dragen als vodjes papier kunnen worden
beschouwd.
De opmerking, dat het verdrag van
Locarno op den duur voor een land als
Duitschland niet te handhaven was, d.oet
hierbij1 niets ter zake.
Wanneer de Duitsche regeering op re
gelmatige wijze de opheffing van het ver
drag aan de orde had gesteld, zou zij
daarbij op vrijwel algemeene instemming
hebben kunnen rekenen.
Maar dat deed Hitier niet.
Hij gaf de voorkeur aan het plegen
van een volgens het verdrag vijandelijke
daad, een daad, die er, alweer volgens
het verdrag, op berekend is, den wereld
vrede te verstoren.
Bedoeld verdrag kan niet met de be
palingen van Versailles op een lijn wor
den gesteld.
Het is in 1925 tot stand gekomen, mede
op initiatief van Duitschland en het be
paalde o.m.:
„Het is aan Duitschland verboden
eenigerlei versterking te handhaven of
te bouwen noch op den linkeroever van
den Rijn noch op den rechteroever, ten
westen van een linie, welke 50 km. oos
telijk van den Rijn is getrokken."
In een volgend artikel staat
„In het bovengenoemde gebied zijn de
handhaving en de concentratie van ge
wapende krachten, hetzij permanent of
tijdelijk, en militaire manoeuvres van el-
ken aard, evenals het houden van welke
permanente constructies ten behoeve der
mobilisatie ook, eveneens verboden."
Een derde artikel zegt ten slotte
„In geval Duitschland op eenigerlei
wijze de bepalingen van art. 42 en 43
schendt, zal het worden beschouwd als
een vijandige daad te verrichten tegen
de mogendheden, welke dit verdrag heb
ben onderteekend; een daad, die er op
is berekend den wereldvrede te ver
storen."
En deze overeenkomst is feitelijk door
Hitier officieel bevestigd, toen bij enkele
jaren geleden verklaarde, als de
kwestie van het Saargebied
uit de wereld zou zijn, geen
eiscben meer op Frankrijk te hebben, en
dan, niet gedwongen, maar van g a n-
scber harte, het verdrag van
Locarno te aanvaarden. Meer
dan eens, en met allen nadruk, heeft hij
er op gewezen, dat het odium, dat op
het verdrag van Versailles rustte, niet
voor hem bestond ten opzichte van het
verdrag van Locarno.
Maar toch, toen het er op aankwam,
werd het verdrag als een vodje papier
beschouwd en verscheurd.
Terecht o.i. merkt de N. R. Crt. in
verband hiermede op
„Wat nu gebeurt, overtreft echter al
het andere in afschrikwekkende beteeke-
nis. Want hier ontbreekt, tegenover de
verloochening van eigen woord, iedere
„moreele" rechtvaardiging."
En
„Dit is de groote les, die Europa uit
het nu weer gebeurde moet trekken
Duitschland geeft verzekeringen en ver
breekt ze, naar de eischen der opportuni
teit. Deze ervaring is oneindig veel be
langrijker, dan de, op zich zelf niet meer
zoo belangrijke militaire bezetting van
het Rijnland."
Het was te begrijpen, dat er voor de
Rijksdagzitting van Zaterdag groote be
langstelling bestond. Naar de geruchten,
luiden, waren tot het laatste oogenblik
toe slechts cier personen omtrent Hitiers
rede ingewijd, waaraan stellig te danken
is, dat inderdaad zelfs niet de kleinste
bijzonderheid vooraf is uitgelekt.
Het was een zeer lange rede. Al spoe
dig bleek tijdens het uitspreken daar
van, dat de groote beslissing, waarvoor
reeds lang werd gevreesd, gevallen was
en dat de Rijksdag alleen zooals nu
eenmaal in een nationaal-socialistischen
Staat gebruikelijk is bijeengeroepen
was, om van die beslissing kennis te ne
men. Hij mocht alleen ja knikken en den
Führer toejuichen.
Het verdrag van Locarno is dan op
gezegd, de herbewapening van de Rijn-
landzóne heeft een aanvang genomen.
Uit de vele woorden, welke Hitier noo-
dig had, blijkt overduidelijk, hoe moei-
h)k het hem viel deze daad te rechtvaar
digen. Dat ze juridisch niet te verdedi
gen was, hadden zijn raadgevers hem
reeds gezegd; daarom heeft hij zich ge
heel op de politieke zijde van het vraag
stuk geworpen, waar hij de snaren van
et Duitsche gemoed kon laten trillen.
En zoo kon de groote toespraak tot het
Duitsche volk daverende toejuichingen
ontketenen.
Het is reeds vaak voorspeld, dat, zoo
dra de overwonnene machtig genoeg zou
zijn zijn vernedering te verbreken, hij
daartoe over zou gaan. Maar het Rijn
land is ook gedemilitariseerd gebleven
door den eigen wil van Duitschland. Den
lsten December 1925 is een pact getee-
kend, waarbij Duitschland volkomen vrij
willig plechtig beloofde de art. 42 en 43
van bet vredesverdrag (waarin genoemde
zone werd vastgesteld) na te leven.
Terwijl het vredesverdrag bepaalde,
dat als Duitschland de art. 42 en 43
schond, het geacht zou worden een vij
andelijke daad tegen de onderteekenaars
van het vredesverdrag te hebben gesteld
en den wereldvrede te verstoren, stelde
het Locarno-pact vast, dat in geval van
een flagrante schending van de bepalin
gen betreffende de gedemilitariseerde
Rijnlandzóne dezelfde bepalingen zouden
gelden, welke voor het onmiddellijk ver
zet tegen een niet uitgelokten aanval van
kracht zijn.
Nu is dit verdrag ongetwijfeld geslo
ten in een tijd, dat Duitschland nog niet
het Derde Rijk was. Daarmee maakt
Hitier zich gemakkelijk van alle ver
plichtingen af, maar hij heeft ook per
soonlijk herhaalde malen duidelijk uit
gesproken, dat hij het Locarno-pact als
een verdrag ook van het nationaal-aocia-
listische bewind aanvaardde.
Daarop was de vrede in West-Europa
gebouwd.
Deze pijler van den vrede is dan nu
weggevallen, zoodat de toestand voor ons
werelddeel wel zeer critiek is geworden.
Hitiers zevert punten.
De rijksdagrede van Hitler had als
voornaamsten inhoud de volgende zeven
punten
1. De Duitsche regeering verklaart
zich bereid, onmiddellijk met Frankrijk
en België in onderhandeling te treden
over de vorming van een wederzijdsche
gedemilitariseerde zóne, en aan een der
gelijk besluit in zijn heelen omvang bij
voorbaat haar goedkeuring te hechten
onder voorwaarde van vol
komen gelijkheid.
2. De Duitsche regeering stelt voor,
ter verzekering van de onschendbaar
heid en onaantastbaarheid der grenzen
in het Westen, een non-agressie-pact tus
schen Duitschland, Frankrijk en België
te sluiten, waarvan zij bereid is den duur
op 25 jaar te stellen.
3. De Duitsche regeering wenscht En
geland en Italië uit te noodigen als ga
ranten dit verdrag te onderteekenen.
4. De Duitsche regeering is
bereid, indien de Koninklijke
Nederlandsche regeering dat
wenscht en de andere ver
dragspart ij en het geschikt
achten, Nederland in dit ver-
drags systeem te betrekken.
(Reeds eerder heeft Hitier getracht
Nederland in politieken zin bij Duitsch
land te trekken. Wij hopen van ganscher
harte, dat onze regeering zal volharden
bij onze oude, beproefde neutraliteitspoli
tiek.)
5e. Het sluiten van een luchtpact wordt
dringend aanbevolen.
6e. Duitschland is bereid een niet-aan-
valsverdrag met al zijn nabuurstaten in
het Oosten af te sluiten met inbegrip van
Litauen, daar deze regeering haar hou
ding in de laatste maanden inzake
Memeiland gecorrigeeerd heeft.
7e. Na de thans eindelijk bereikte
rechtsgelijkheid en het herstel der volle
souvereiniteit over het geheele Duitsche
rijksgebied beschouwt de Duit
sche regeering het voornaam
ste motief voor haar uittre
den uit den Volkenbond als
v e r v a 11 en.
Zij is derhalve bereid, weder tot den
Volkenbond toe te treden. Zij spreekt
daarbij de verwachting uit, dat binnen
afzienbaren tijd langs den weg van
vriendschappelijke onderhandelingen het
probleem van de koloniale rechtsgelijk
heid en het probleem van het losmaken
van het Volkenbondsstatuut van zijn in
het verdrag van Versailles gewortelden
grondslag worden opgelost.
Als dus de eerste storm van veront
waardiging geluwd zal zijn, kan men
gaan onderhandelen.
Dat neemt echter niet weg, dat Hitier
een groote onrust in Europa geschapen
heeft en de andere landen voor een vol
dongen feit heeft gesteld. Wij hopen vóór
alles, dat alle Europeesche staatslieden
zelfbeheersching aan den dag zullen leg
gen en dat God ons genadig voor een
oorlog zal bewaren.
De bezetting van het Rijnland.
Duitsche troependetachementen hebben
Zaterdagmorgen te Koblenz, Keulen en
Frankfort garnizoenen betrokken.
De bevolking heeft deze detachementen
met enthousiasme verwelkomd. Te Keu
len vond een défilé van tanks plaats,
terwijl over Frankfort vliegtuigen vlogen.
Toen de soldaten te Keulen aankwa
men bevond zich een aanzienlijke men-
schenmenigte op het plein.
Het enthousiasme was zóó groot, dat
de politie-afzetting werd verbroken; de
bewoners wierpen bloemen naar de sol
daten.
Het meerendeel der troepen zal aan den
Rijn en in het Rijndal tusschen het
Schwarzwald en den Rijn zijn intrek
nemen. Aken, Trier en Saarbruecken zul
len een zwakke bezetting krijgen.
Twee groepen jachtvliegers zijn in hun
nieuwe vredesgarnizoensplaatsen Keulen,
Dusseldorp, Frankfort a/Main en Mann
heim aangekomen.
Fransche en Duitsche soldaten staan
dus weer op korten afstand tegenover
elkaar.
Het Rijngebied zal in den loop van 7
en 8 Maart door 19 bataljons en 13 de
tachementen artillerie uit het binnen
land bezet worden. Het totaal wordt ge
schat op 30.000 man.
De stemming In Frankrijk.
Zondagavond heeft de Fransche minis
ter-president Sarraut voor de Fransche
radio een verklaring afgelegd, die in het
Fransch, Duitsch, Engelsch, Italiaansch
en Spaansch in den loop van den avond
door de Fransche zenders is herhaald.
Hij deelde mede dat een vastberaden hou-
ding thans noodig was en dat de Fran
sche regeering een beroep zal doen cp den
Volkenbond. Het Fransche volk wenscht
niet, dat Straatsburg zal komen onder
het bereik van d\e Duitsche kanonnen.
Om haar houding te verklaren, doet
de Duitsche regeering een beroep op de
sluiting van het Fransch-Sovjet Rus
sisch Verdrag, waarvan zij een geheel
onjuisten uitleg geeft. Dit bewijst, dat
men slechts te doen heeft met een valsch
voorwendsel van de Rijksregeering.
De Duitsche regeering had hiervoor
een beroep kunnen doen op het Perma
nente Hof van Int. Justitie in Den Haag.
Zij had zich tot een Verzoeningscommissie
kunnen wenden. Zij deed dat niet.
Niemand zal er van overtuigd zijn, dat
de omstandigheden een buitengewonen
haast noodzakelijk hebben gemaakt. Nie
mand, zelfs Duitschland niet
Ik zal, aldus Sarraut, haar
nieuwe voorstellen niet be
studeeren, en wel om twee redenen:
le. omdat het tweeledig voorbeeld van
de éénzijdige opzegging van plechtig aan
gegane verplichtingen ons geen vertrou
wen zou kunnen geven in haar nieuwe
voorstel en
2e. in weerwil van een zeer stellig recht
heeft de Rijksregeering belangrijke strijd
krachten de gedemilitariseerde zone laten
binnentrekken en dit alles zonder te
voren haar bedoelingen te hebben ken
baar gemaakt zich los te maken van haar
plechtige verbintenissen.
Wij zijn voor een voldongen feit ge
plaatst en zulks op de meest plompe wijze.
Er zou in Europa geen vrede meer zijn,
indien deze methode algemeen zou wor
den toegepast; en er zouden geen interna-
tiomle betrekkingen meer kunnen be
staan.
De Fransche regeering is vast besloten
niet voor bedreiging te wijken.
Zondagmiddag kwam de Fransche mi
nisterraad onder voorzitterschap van pre
sident Lebrun bijeen. Besloten werd
de voorstellen van Hitier on
aanvaardbaar te verklaren.
Goedkeuring werd gehecht aan het be
sluit, een beroep te doen op den Vol
kenbond. Dinsdag zal te Parijs een bij
eenkomst worden gehouden van de on
derteekenaars van het Locarno-verdrag.
De minister van Oorlog bracht verslag
uit van de troepenverplaatsingen, waar
toe terwille der veiligheid bevel was ge
geven.
Fransche troepenverplaatsingen.
In strijd met de verklaringen, welke
de Duitsche minister van Buitenland-
sche Zaken von Neurath heeft afgelegd
aan den Franschen ambassadeur te Ber
lijn, is de bezetting van het Rijnland
niet enkel symbolisch van aard en uit
gevoerd door beperkte detachementen,
doch door belangrijke effectieven, die
samen met de groene politie, welke in
den Rijksweer is opgenomen, even groot
zijn als de Fransche effectieven aan den
linkeroever van den Rijn.
Van heden af zullen daarom de Fran
sche veiligheidsmaatregelen in werking
treden. Met name zal de bezet
ting der vestingwerken op vol
le sterkte worden gebracht,
evenals die der tusschenge-
legen sectoren.
In het Fransche leger zul
len geen verloven meer wor
den verleend. De met verlof zijnde
leden der luchtmacht zullen naar hun
troependeelen worden teruggeroepen.
De Volkenbondsraad komt
Vrijdag bijeen.
Op het secretariaat van den Volkenbond
is Zondagavond bet telegram ontvangen
van de Fransche regeering, waarin met
het oog op de Duitsche maatregelen in
het gedemilitariseerde gebied de directe
bijeenroeping wordt voorgesteld van den
Volkenbondsraad.
Ook België heeft op gelijke gronden, n.l.
krachtens art. 42 en 43 van bet verdrag
van Versailles en art. 1 van bet pact van
Locarno bijeenroeping verzocht.
De president van den raad, Bruce
(Australië) beeft den Raad bijeengeroe
pen tegen Viijdag 13 Maart des ochtends
om 11 uur
De meeningen in de andere landen.
Vandaag vergaderde bet Engelsche en
het Belgische Kabinet om de situatie te
bespreken. De Belgische minister-presi
dent Van Zeeland heeft besprekingen ge
voerd met den Nederlandschen gezant en
met de ambassadeurs van Frankrijk, En
geland en Italië.
De bladen melden, dat de verloven van
Binnenland.
De regeering en bet vaste-lasten-ontwerp.
De Memorie van Antwoord.
Memorie van Antwoord over de crisia-
landbouw-hypotheekwet.
Export van eieren naar Engeland.
De opheffing van bet crisis-comité.
Buitenland.
Rede van Hitier. Duitschland breekt met
het verdrag van Versailles en bet Lo
carnopact.
Het Duitsche Rijlnland kreeg een mili
taire bezetting.
Frankrijk en België doen een beroep op
den Volkenbond.
Staakt Italië de aanvallen in Abessynië?
de in bet Oosten in garnizoen liggende
Belgische troepen zijn ingetrokken.
De meeningen over de gevolgen der
Duitsche beslissing te Rome zijh zeer ver
deeld. Men wil echter gereed zijn voor
alle mogelijke gebeurtenissen.
Nog kort geleden kon men te Rome een
toenadering vreezen tusschen Frankrijk,
Engeland en Duitschland, waar Italië
bulten gelaten werd. De suggesties van
Hitier maken een einde aan deze veron
derstelling
Het agentschap Stefani publiceert een
bericht uit, Londen, volgens hetwelk al
daar in politieke kringen verzekerd
wordt, dat, tengevolge van het besluit
van Duitschland en de reactie daarop in
Frankrijk, de Engelsche admiraliteit er
op zou staan, de vloot onmiddellijk uit de
Middellandsche Zee terug te roepen.
In Duitschland.
Gisteren is in de Kroll-opera te Ber-
lijn de Heldengedenkdag gehouden, waar
bij de minister van oorlog in tegenwoor
digheid van Hitier een rede heeft gehou
den. Von Blomberg herdacht behalve de
gesneuvelde Duilschers ook Koning
George van Engeland en maarschalk Pil-
sudski.
De wereld aldus zeide bij! moet de
offers van den wereldoorrlog niet verge
ten. Vooral de jeugd moet zich niet laten
meesleepen door de valsche romantiek
van een „frisschen, vroolij'ken krijg".
Wij beschouwen een sterk Duitschland
als een der beste waarborgen voor den
vrede. De schuld aan den bewapenings
wedloop zoo besloot de minister ligt
zeker niet bij ons.
De dag van gisteren was eigenlijk be
stemd om een dag te zijn van stille her
denking, maar in plaats daarvan laaide
de feestvreugde op over de besluiten van
Zaterdag. Dat er ook wel aanleiding tot
zorg, althans tot afwachten, bestaat, van
wege de reactie, welke de Duitsche beslui
ten bij! de overige deelnemers aan het Lo
carnopact kunnen uitlokken, komt voor-
loopig bijl de Duitschers niet op.
De Duitsche Rijksdag is ontbonden.
De Duitsche regeering heeft besloten
een volksstemming te Organiseeren op
29 Maart over de politiek van de regee
ring.
Hitler is wel bijzonder handig, dat hij
daarvoor als inzet neemt de besluiten
van Zaterdag. Als er over de economische
of binnenlandscbe politiek in volle vrijL
heid kon Worden gestemd, zou de uitslag
allicht niet zoo overweldigend zijn!
Italië wil onderhandelen.
De Itahaansche ministerraad heeft de
voorstellen van de commissie van dertien
aangenomen.
Dit bericht heeft te Genève een goeden
indruk gemaakt. Men weet, dat er nog
zeer vele moeilijkheden le overwinnen
zijn, alvorens bet Italiaansch-Abessyn-
scbe conflict op vredelievende wijze zal
zijn bijgelegd, doch de antwoorden van de
Italiaansche en de Abessynische regee
ringen geven thans bet woord aan de di
plomaten. Men heeft den indruk, dat de
Volkensbondsraad op korten termijn bij
eengeroepen zal worden.
Geen luchtbombardementen meer.
Uit Asmara wordt gemeld:
De bombardementsvliegtuigen zijn ten
gevolge van het aannemen van de voor
stellen van de commissie van 13 door
Italië, naar hun bases teruggeroepen. Op
dracht werd gegeven de bombardementen
te staken, zoolang de onderhandelingen
dieren.
Verder werd opdracht gegeven alle ope
raties welke op het oogenblik aan den
gang zijn, te staken
Het bericht, dat Maarschalk Badoglio
heeft besloten voorloopig de -vijandelijkhe
den aan het Noordelijk front te staken,
heeft te Londen een levendige verrassing
gewekt.
Men is algemeen van oordeel, dat de
Italiaansche regeering de toestand in
