Een blunder van „Jewannes".
EERSTE BLAD
Koningin en Prinses in de
Residentie teruggekeerd.
De plannen van
het Werkfonds
vlak
ge-
zal
den.
Je
op-
MAANDAQ 2 MAART 1938
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
80e JAARGANG No. m
Abonnementsprijs tSAO per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingsn i 0.20, Losse nummers 5 esnt
Buitenland.
Het einde van den opstand
in Japan.
De oorlog in Abessynië.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws
aar-
ling
ge-
K.
loo'n
was
zon-
mter
de
trof
loral
daar
heel
van
alles
duld
tdien,
bus-
:sna-
dsels
dat
and-
de
Jjel-
weak
bent
eilijk
kun
Hoe
het
t je
dat
de
maar
Je
het
had
den,
ttige
etje;
het
en
niet,
raad-
ik
IIS
en
hier
bij1
de
kip-
kwam
ïatuur-
poot
kon
n de
f, en
wat
nep?"
eden;
vast
11
kip
het
langs
voor
recies
een
agen;
Bod-
hem
tiental
her-
blauw,
udewijn
dijk
Leren
t zoo
ligt
erder-
maar
meden
Lemaal
ver-
naar
met
toen
iizaam
aarten
eind
n na,
a ook
wees
e uit-
ruis
en ge-
op, hij
ar het
kwa-
ar de
keek
keien
water
op een
ze be-
Uitg.: N.V. Uitgever» Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
De Zeeuw
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Over bet „geschrief van Jewannes" in
de „Middelb. Crt" over de bezuiniging op
het bijzonder onderwijs hebben wij on
langs enkele opmerkingen gemaakt.
Wij moeten thans iets zeggen over een
blunder van „Jewannes". En niet zoo'n
kleine blunder.
„Jewannes" doet geen poging om zijn
vondst betreffende de goedkoopere uitga
ven van het bijzonder onderwij® te verde
digen en wat hij daaromtrent schreef aan
nemelijk te maken. Op de feiten en cijfers
door ons ter 'beschikking gesteld gaat hij
wijselijk niet in. Hij praat er een weinig
omheen om dan te vervolgen:
„Met al aode noe die ciefers waarde,
dan zou 'k toch die goede man wel is
wille vraege, of t'er noe toch nie is ier of
daer 'n paer 'biezondere scholen bie me-
kaore gebracht zouwe kunne oore. En noe
ao 't a gedocht an Griepskerreke. Dae
stieng jaeren achter mekaore meester En-
drikse en wie ao dae noe ies op die man
af te langen. Mè dae wier erregensten in
Nederland deur 'n domenie van d' open-
baere schol e gezeid, dat die erreger was
as.en de janneverflessche; en dat
wier deu meneer Loman en andere ver
standige Kristelijke mensohen wè tegen-
gespraak', oor, mè vee menschen laeze
dat leste nie en zoo voelde z' ook op
Griepskerreke, dat 't oog noodig was, dat
daer 'n biezondere schole kwam. En toen
d' openbaere schole eêlemaele opgedoekt
was, kwam d'er vanself van de weerom
stuit nog 'n andere biezondere schole bie.
En noe zou 'k wille, dat d'ouwentjes op
Griepskerreke, Griffermeerde en van de
staende kerreke, die saemen op d'open-
baere schole gegaan is bie mekaere
kwame en is gemoedelijk mee mekaore
gienge praote van vroeger. En da ze dan
saemen d' ouwers van de guus van die
twee scholen dudelijk maekte, dat mit het
vooheeld van vroeger de twee scholen één
biezondere Kristelijke schole zouwe kun
nen oóre. En as daebie iemand 'n stich
telijk woord zou wille spreken, zou 't naer
anleidinge kunne zien van I Kor. 113a.
En noe mè wi wat anders".
„Jewannes" beschikt blijkbaar over een
rijke fantasie.
'Het geval wil n.l., dat er in Grijpskerke
geen twee bijzondere scholen zijn en ook
nooit geweest zijn.
Er wordt daar door Hervormden en
-Gereformeerden broederlijk samengewerkt
Is het niet prachtig?
En dergelijke beschouwingen, die moe
ten dienen om de voorstanders van de
bijzondere school in een hatelijk daglicht
te stellen, worden zonder commentaar
door de „Middelb. Crt" opgenomen.
Het is nu wel duidelijk welke waarde
aan de hatelijke aanvallen van dezen
briefschrijver moet worden toegekend.
En men zal het nu billijken, dat wij aan
dit dwaze „geschrief" nu verder geen aan
dacht meer schenken.
De muiters capituleeren.
Wij konden Zaterdag nog melden, dat
de opstand in Japan was onderdrukt.
Na zich drie dagen lang te hebben
verzet, hebben de muiters te Tokio zich
Zaterdagmorgen overgegeven.
De tekst van de radio-boodschap, die
Zaterdagmorgen door den gouverneur
van Tokio, generaal Kasjii, tot de mui
ters is gericht, luidde:
„Soldaten! De keizer gelast u, naar uw
kazernes terug te keeren. Wij hebben op
rechte bewondering voor uw moed en uw
trouw jegens uw officieren. Doch
schroomt niet om u te onderwerpen,
daar uw officieren hun fout erkennen.
Indien gij tegenstand blijft bieden, zult
81 als rebellen worden beschouwd. Ont
ruimt de bezette punten en gij zult wor
den begenadigd. Keert terug tot den kei
zer, tot het land en tot uw ongeruste
ouders."
Vliegtuigen wierpen strooibiljetten uit,
waarm de muiters dringend werd ver
zoent zich over \e geven, en onmiddellijk
g volg te geven aan het bevel van den
er en toeiL tenslotte de troepen begon-
op te marcheeren, gingen bijna alle
rebellen, wier aantal inmiddels door het
capituleeren van kleine groepjes gedu
rende den nacht tot 500 was geslonken,
er toe over, hun onderwerping aan te
bieden.
De rebellen, die zich over hebben ge
geven, keerden naar hun kazernes terug.
De regeeringstroepen beheerschen thans
den toestand in de geheele stad, waar
het "overal rustig is.
Op last van de autoriteiten hebben
achttien officieren, die de leiding van den
opstand hadden, met de revolvers zelf
moord gepleegd.
Nu de muiters zich hebben overgege
ven, worden overal snel de barricaden
opgeruimd. De staat van beleg is nog
steeds van kracht, doch vermoedelijk zal
deze binnen enkele dagen worden opge
heven.
Het blijkt nu, dat de minister-president
nog in leven is.
Sjirane, Okada's kabinetssecretaris,
heeft Woensdag, toen de muiters het pa
leis van den premier binnendrongen,, zijn
meester in een afgelegen hoek van het
gebouw weten te verbergen. Terwijl Oka-
da zich verschool liep zijn zwager, die
veel gelijkenis met hem vertoont de sol
daten tegemoet, die met hun geweerkol
ven de deuren rammeiden; de muiters
hebben Okada's zwager doodgeschoten,
meenende dat hij de premier was. Okada
heeft later een onderkomen gevonden-in
de woning van Sjirane.
Het bericht, dat de leiders van den op
stand zelfmoord hebben gepleegd is nog
niet bevestigd.
De 1ste luitenant Aojima, die deel uit
maakt van de keizerlijke garde, welke
tegen de opstandelingen moest optreden,
heeft evenals zijn vrouw harakiri ge
pleegd. In een brief, dien hij achterliet,
deelde hij mede, niet te kunnen verdra
gen, dat Keizerlijke Japansche troepen
tegen elkaar hadden gestreden. Deze daad
heeft zeer veel opzien gebaard.
Daar prins Sainji eerst Dinsdag naar
Tokio terugkeert, zal de beslissing over
de regeeringsvorming niet eerder vallen.
Het nieuwe kabinet zal een sterke re
geering zijn, die niet uitsluitend op de
militairen zal steunen, zooals tot dusver
het geval was.
GROOTE ITALIAANSCHE OVERWIN
NING OP HET ERITREA-FRONT.
De noordelijke Abessynsche legers
vrijwel verslagen?
Uit het Italiaansche legerbericht no.
140 en no. 141 blijkt, dat aan het Eritrea-
front een beslissende slag geleverd wordt
of misschien reeds geleverd is. In het
eerste bericht deelt maarschalk Badoglio
mede, dat de troepen van het derde leger
corps, toen de afdeelingen van de eerste
armee den Amba Alagi bereikten, vanuit
het noorden en het zuiden de strijdkrach
ten van Ras Kassa 'hebben aangevallen.
Vanaf het aanbreken van den dag van
28 Februari, is een verwoede strijd aan
den gang.
Het tweede bericht luidt:
De tweede slag in Tembien is in een
beslissend stadium gekomen.
De legers van Ras Kassa en van Ras
Seyoem zijn omsingeld. Hun toestand
wordt van uur tot uur kritieker.
Aangezien de Italianen de twee wegen
welke het noorden met het zuiden ver
binden, hebben afgesneden, trachten thans
de troepen van beide rassen, naar het
schijnt, uit het Tembiengebied weg te
komen.
Zij volgen daarbij' den loop van de
Takkaze aan den oostkant en trekken
dus naar de streekvan Avergalle, een
gebiedsstrook, die van noord naar zuid
loopt.
D'eze streek is evenwel geheel verstoken
van levensmiddelen.
De strijdkrachten van Ras Kassa en
Ras Seyoem, zijn volgens Italiaansche be
richten, reeds vrijwel geheel in de pan
gehakt, hoewel dit wellicht weer wat
overdreven zal zijn.
In de sedert Vrijdagmorgen in het Tem
biengebied woedende gevechten schijnt het
ongeveer vijf-en-dertig-duizend man ster
ke Abessynsche leger in deze streek ge
heel teruggeslagen te zijn.
Vooral het gebrek aan munitie en voe
dingsmiddelen maakt de positie der Abes-
syniërs uitermate moeilijk.
Volgens' berichten uit betrouwbare bron
zou maarschalk Badoglio voor het aan
breken van den regentijd ook nog een
groot offensief willen ondernemen in de
streek van het Asjangi-meer, dat onge
veer veertig kilometer ten zuiden van den
dezer dagen veroverden Amba Alagi aan
den weg naar Dessie is gelegen.
De Italianen zullen, indien ook dit of
fensief gelukt, het geheele gebied tus-
schen Gondar in het westen en het As-
jangi-gebied in het oosten onder hun con
trole hebben.
DESERTIE VAN ERITHREESCCHE
OFFICIEREN?
4000 man zouden Generaal Grazianl's
leger hebben verlaten.
Het Erithreesche opperhoofd Graz-
march Zaikai, kwam vergezeld van drio
Erithreesche officieren, per vliegtuig uit
Sidamo te Addis Abeba aan. Hij deelde
aan een correspondent van Reuter mede,
dat 4000 Eirithreeërs uit het leger van
Graziani, dat nabij D'olo ligt, zijn gede
serteerd en zich bij de Abessynische
strijdkrachten hebben gevoegd, die thans
in Sidamo zijn gelegerd.
Zaikai heeft generaal Graziani vijftien
jaren gekend, gedurende welke bij teza
men met hem heeft gevochten,
Zondagochtend hield hij een toespraak
tot een vaderlandslievende vereeniging
en verklaarde daarin, sedert den aanvang
van het conflict op het gunstige oogen-
blik te hebben gewacht om te deserteeren.
Be Erithreeërs verklaren dat zij alvo
rens te deserteeren een aantal Italiaan
sche officieren hebben gedood.
Bommenwerper in zee gestort.
In de straat van Johore is een bom
bardementsvliegtuig van de Britsche
luchtmacht in de zee gestort. B'e drie le
den der bemanning konden gered worden
door een motorboot, die was uitgevaren
om hulp te bieden.
Zal Italië den Volkenbond verlaten?
Een medewerker van de „Dhily Mail"
meldt uit Genève, dat de Italiaansche
ambassadeur te Parijs bij zijn laatste on
derhoud met den Franscben Minister van
Buitenlandsohe Zaken heeft meegedeeld,
dat Italië den Volkenbond zal verlaten,
indien de coördinatiecommissie tpt de
toepassing van verdere sancties zal be
sluiten.
Italië niet naar Genève.
In welingelichte kringen te Rome ver
luidt, dat Italië bij de a.s. beraadslagin
gen te Genève over 't Abessijnsche vraag
stuk niet zal zijn vertegenwoordigd. Men
verklaart de Italiaansche afwezigheid met
er op de wijzen, dat Italië geen belang in
de onderhandelingen van de commissie
van achttien stelt. Alleen het ministerie
van propaganda zal een ambtenaar naar
Genève zenden ter bewerking van de pro
blemen, die uitsluitend op de pers betrek
king hebben.
Nieuwe botsingen te Damaskus.
Volgens mededeelingen van de Syrische
autoriteiten is het te Damaskus opnieuw
tot ernstige botsingen gekomen.
Een menigte, die terugkeerde van het
avondgebed in de Omajaden-moskee, viel
de politie aan en bombardeerde haar met
steenen. De agenten maakten daarom van
hun vuurwapens gebruik, waarbij twee
personen werden gedood en negen ge
wond.
Hitier voor nieuw vlootaccoord.
Hitier heeft toestemming gegeven tot
het openen van onderhandelingen te Lon
den, met het oog op 'het sluiten van een
Eingelsch-Duitsch vloot-aecoord, van kwa
litatief karakter, w?lk accoord het be
staande Engelsoh-Duitsche moet aanvul
len.
Reuter verneemt, dat instructies in
dien zin zijn ontvangen, door de Duitsohe
ambassade te Londen.
Verwacht wordt dat ook de Sovjet-
Unie zich zal aansluiten bij de e.v. be
sluiten van de Vlootconferentie in den
vorm van een bilateraal accoord met En
geland.
Korte Berichten.
In New-York is een staking onder
de liftjongens uitgebroken, waardoor 600
gebouwen worden getroffen. Men ver
wacht dat de staking vandaag tot 9600
gebouwen zal worden uitgebreid, waar
door h<^ aantal stakers tot 142.000 zed
stijgen.
Te Lodz hebben de textiel-arbeiders
besloten, dat een staking met ingang van
heden zal worden afgekondigd in alle
fabrieken welker directie geen collectief
contract heeft geteekend of zich daaraan
niet houdt. 60.000 arbeiders zijn er bij
betrokken.
Het aantal werkloozen in de Vereen.
Staten is in Januari met 1.229.000 geste
gen. Het totaal aantal in Januari be
droeg 12.626.000.
Groote belangstelling bij het publiek.
Met den D-trein, welke om 10.03 uur
aan het S.S.-station aankomt, en waarin
een speciaal rijtuig voor de hooge gasten
was opgenomen, zijn Zaterdagmorgen,
onder zeer groote belangstelling H. M.
de Koningin en H. K. H. Prinses Juliana
uit Waldenburg in de Residentie terug
gekeerd.
H. M. de Koningin, gekleed in bont
mantel, droeg een bouquet Alpenbloemen,
terwijl H. K. H. de Prinses, eveneens in
bontmantel gekleed, een bouquet van tul
pen en seringen droeg.
Terwijl de vorstelijke personen door
generaal Röell en den burgemeester wer
den begroet, steeg uit de menigte op het
perron een spontaan Wilhelmus op, het
welk door H. M. de Koningin met zicht
baar welgevallen werd aangehoord.
Via de Koninklijke wachtkamer begaf
het gezelschap zich naar buiten, waar
een duizendkoppige menigte stond te
wachten. Luide hoera's klonken op, toen
de vorstelijke personen buiten kwamen.
Per auto's begaven Koningin en Prin
ses met gevolg zich naar het Paleis aan
het Noordeinde.
DE NACCHTEGAAL IN DEN MODDER.
Zaterdag bij Rome geland, maar Zondag
niet vertrokken.
Het uitgaande Indië-toestel Nachte
gaal, dat Zaterdag van Schiphol was
vertrokken, is dien dag te Rome in
plaats van op het vliegterrein Littorio,
dat als onbruikbaar was opgegeven, op
het vliegveld Clampino geland. Ook dit
terrein bleek echter ongeschikt te zijn,
want het toestel is na de landing in de
modder weggezakt. Het vliegtuig kon
dientengevolge Zondag niet vertrekken.
De Nachtegaal heeft vandaag de onder
broken reis kunnen voortzetten.
PENSIOEN-KORTING VOOR
OVERHEIDSPERSONEEL.
Naar verwacht wordt, zal spoedig het
wetsontwerp worden ingediend tot verla
ging der pensioenen van overheidsperso
neel.
Reeds eerder is gemeld, dat de com
missie-Palm haar rapport bij den minis
ter van Binnenlandsche Zaken heeft in
gediend. Hierbij is reeds een ontwerp
van wet gevoegd.
De vermindering van de pensioenen
voor rijkspersoneel, gemeente- en pro
vinciaal personeel, alsmede de militairen,
zal ten hoogste 10 pet. bedragen. Dit ma
ximum van 10 pet. is lager, dan dat op
de Indische pensioenen en bij de spoor
wegen.
In het rapport wordt niet één vast
kortingspercentage aanbevolen, maar een
percentage, dat verband houdt met 'het
tijdstip, waarop het pensioen is toege
kend.
Er is in de commissie een meenings-
versohil op een ondergeschikt punt, maar
overigens is het advies der commissie
aan minister De Wilde unaniem.
BEDRIJFSRAAD VOOR DE SIGAREN-
INDUSTRIE.
Verbond van sigarenfabrikanten wenscht
niet opnieuw zitting te nemen.
In verband met het verzoek van den
Bedrijfsiraad voor de sigarenindustrie
aan het verbond van Sigarenfabrikanten
in Nederland, om opnieuw in dien Raad
zitting te nemen heeft het verbond aau
dien bedrijfsraad het volgende schrijven
gezonden:
„In antwoord op uw schrijven van 7
dezer betreffende „Samenstelling Bedrijfs
raad" deelen wij U 'hierdoor mede, dat
de onderlinge verhoudingen in de siga
renindustrie en de inmiddels aan den dag
getreden opvattingen omtrent de taak van
een bedrijfsraad van dien aard zijn, dat
er nog minder dan een jaar geleden voor
ons aanleiding is om op het besluit tot uit
treding uit uw Raad terug te komen."
HET IJZELGEVAAR.
De waarschijnlijkheid van ijzel zal in de
weersverwachtingen worden vermeld.
Naar aanleiding van de vele verkeers
ongelukken, welke ook dit jaar weer als
gevolg van de be-ijzelde wegen zijn ge
schied, had de A. N. W. B. zich met een
adres tot den minister van waterstaat ge
wend, met het verzoek, het nemen van
tijdige en doeltreffende maatregelen tegen
dit euvel op de rijkswegen zooveel moge
lijk te willen bevorderen.
De minister 'heeft thans, in antwoord
hierop, aan den A. N. W. B. medegedeeld,
dat van den hoofddirecteur van het Kon.
Ned.-Met. Instituut in Be Bilt de toezeg
ging verkregen werd, dat in het vervolg
de waarschijnlijkheid van ijzel in de
weersverwachtingen zal worden vermeld.
D'e vraag wat zal kunnen geschieden om
de gladheid van wegen, welke het gevolg
is van een laag bevroren neerslag, zoo
doelmatig mogelijk te bestrijden, is nog
ten departemente in onderzoek.
UITBREIDING
VAN DE DIESELTRACTIE.
Ingaande 2 Maart zal de Diesel-elec-
trisehe tractie der Nederlandsche Spoor
wegen weer worden uitgebreid van 150000
tot 175000 treinstelkilometer per maand.
Binnenland.
H. M. de Koningin en Prinses Juliana
weer in ons land.
De plannen van het Werkfonds.
Memorie van antwoord op de Onderwijs-
begrooting.
De verstrekking van blikvleesch.
Buitenland.
Het einde van den opstand in Japan.
Belangrijke Italiaansche successen.
Desertie Erithreesche officieren?
Gemeente-secretaris van Enschedé.
Dbor B'. en W. van Enschedé is de
volgende aanbeveling opgemaakt voor de
benoeming van een gemeente-secretaris:
1. Mr J. Bool, referendaris-redacteur ter
gemeente-secretarie van Leiden; 2. Mr J.
F. Jansonius, gemeente-secretaris van
Haarlemmermeer.
Voorloopig overzicht van het weer In
Februari.
Gemiddeld over de 5 hoofdstations was
de ochtend-temperatuur 1 gr. beneden
normaal, in de derde decade resp. IV2
en Yt gr. beneden normaal, de grootste
afwijkingen kwamen voor op den lsten,
den llden, resp. 5 gr. boven en 9 Mi gr.
beneden normaal.
'De gemiddelde maximum en minimum
temperaturen waren een Yi gr. beneden
normaal.
Het aantal dagen met een gemiddelde
temperatuur beneden het vriespunt be
draagt te De Bilt 13 tegen 15 normaal;
de neerslag was op de Wadden-eilanden
en in Z. Limburg ongeveer normaal, in
Friesland, Z.-Holland, Zeeland, Drente,
Oyerijsel en de Achterhoek van Gelder
land 4575 pet. boven normaal, overi
gens 1535 pet. boven normaal.
Te De Bilt werden 88 uren zonne
schijn waargenomen, tegen 77 uren nor
maal.
Aantal tewerkgestelden zal dit jaar
belangrijk toenemen.
In de Memorie van Antwoord aan de
Eerste Kamer inzake de Waterstaatsbe-
grooting zegt de minister ten aanzien van
het Werkfonds dat verwacht mag wor
den, dat in den loop van 1936 het aantal
tewerkgestelden belangrijk zal toenemen,
aangezien geleidelijk het stadium bereikt
zal zijn, dat de langdurige voorbereiding
van vele plannen beëindigd wordt en de
werken in uitvoering zullen komen.
Het bedrag van ongeveer f 20f 25
millioen waarmede het crediet voor open
bare werken zou behooren te worden ver
meerderd, houdt verband met de schaal,
waarop krachtens de opgedane ervaring
voorloopig kan worden voortgewerkt. Zou
in verband met de mogelijkheden op dit
gebied, blijken, dat dit bedrag nog onvol
doende is, dan kan andermaal een ver
meerdering van crediet overwogen wor
den.
Dat slechts zeer weinige gelden in N.
Brabant en Limburg zijn verwerkt, kan
niet toegegeven worden. In de provincie
Noord-Brabant zijn 13 werken door de
ministerieele commissie goedgekeurd tot
een totaal bedrag van f 2.282.000, terwijl
nog 10 plannen in voorbereiding zijn,
waarvan de kosten thans worden ge
raamd op rond f 1,9 millioen.
In Limburg werden in totaal -8 werken
goedgekeurd tot een totaalbedrag van
f971.100. Bovendien zijn. nog 7 plannen
in voorbereiding, waarvan de kosten
thans geraamd worden op ruim f 3,5 mil
lioen.
Een drietal werken in het westelijk deel
van Noord-Brabant zijn in onderzoek. De
gelden voor de versterking der zeedijken
in het westelijk deel van N.-Brabant zijtu
wel is waar bijl het Werkfonds aange
vraagd, doch een uitgewerkt plan met
ko'Stenberaming werd nog niet overge
legd. Naar den minister bekend is, wordt
dit plan door de betrokken waterschap
pen in samenwerking met de provinciale
waterstaat voorbereid.
Ook de verbetering van den water
staatstoestand in het westen der provin
cie Noord-Brabant is bij het Werkfonds
aanhangig gemaakt.
Voor de indijking van den Biesbosch is
eveneens een beroep op het Werkfonds
gedaan. Deze aangelegenheid is nog in
onderzoek.
Op het gebied van kanaalaanleg zijn in
verschillende provinciën belangrijke wer
ken in uitvoering, al dan niet met mede
werking van het Werkfonds.
