Is het partijwezen uit den booze
EERSTE BLAD
Terugtocht.
Buitenland.
DE TOESTAND IN JAPAN
De oorlog in Abessynië.
Binnenland
Staten-Generaal
Begrooting
van het Verkeersfonds.
Belangrijkste Nieuws
Centraal Bureau
voor Tuinbouwveilingen.
ZATERDAG 29 FEBRUARI 193B
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
SO e JAARGANG No. 129
Uitg.: N.V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J, J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg. Goes en
Vlissingen f 0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85,
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Ook in ons land tracht men, evenals
in Duitschland, de meening ingang te
doen vindenj dat het land een dienst
bewijst hij, die aan het partijleven een
einde maakt, die alle politieke partijen
wegvaagt, om daarvoor in de plaats te
stellen een groote nationale beweging in
dienst van den allesmogenden en allesver-
mogenden staat.
Omdat hierbij soms ook een beroep
wordt gedaan op Groen van Prinsterer,
kan het interessant zijn te luisteren naar
wat deze Christen-staatsman dienaan
gaande heeft opgemerkt.
In zijn „Aan de Kiezers" van 17 Fe
bruari 1865 handelt Groen o.m. over de
Tweede Kamer en de politieke partijen.
Ik begrijlp, zoo zegt hij1, dat in 1849,
Thorbecke ongaarne had dat ik van par
tijen sprak; dit bracht de politiek mee;
wegcijfering van partijen ten behoeve van
eigen heerschappij:, is altijd de begeerte
eener zegevierende richting.
En hij voegt daaraan toe: „De onmis
baarheid van partijen, voor constitutio
neel levensbehoud wordt dagelijks meer
een politisch axioma".
Met instemming wordt verder aange
haald een uitspraak van Buys: „Niet in
het bestaan van partijen, maar veeleer
in haar gemis, ligt de kwaal welke onze
politieke ontwikkeling in den laatsten tijd
tegenhoudt en elk jaar een bedenkelijker
karakter aanneemt."
En na dan melding gemaakt te hebben
van de woorden van Beynen, dat het te
voorschijn treden van partijen een ge
wone en dus natuurlijke vrucht van het
leven van een vrij' volk is, vervolgt Groen:
„Zoo is hetl waarschuw met kracht en
ernst tegen het ontaarden der partijen in
partijschappen, maar neem, met de ge
trouwheid in het werkzaam belijden eener
eigen overtuiging, al wat een staatsvorm
bezielt en veredelt, niet weg.
Waar geen verscheidenheid van inzicht
zich, ook in het streven naar invloed op
de practijk, openbaart, daar ontbreekt het
aan overtuiging of aan veerkracht, aan
beginsel of aan karakter.
In onze dagen vooral, te midden van
een wereldcrisis, in gewicht en felheid
bijna ongeëvenaard, is het vreemd wan
neer geen scherp geteekend verschil van
richting, omtrent de vraagstukken waar
mee de toekomst van Staat en Kerk in
verband is, bespeurd wordt.
Dergelijk verschijnsel is diep betreu
renswaard.
En waarom? Niet slechts omdat het
van laakbare onverschilligheid getuige
nis draagt, maar omdat deze staatkunde
eener somtijds hooggeroemde partijloos
heid van minder verheven aard uitloopt."
Het is meer dan 70 jaar gelden dat
Groen van Prinserer deze opmerkingen
maakte.
Maar is het niet, alsof ze voor onzen
tijd zijn neergeschreven?
De „Middelb. Ct." begint bij" te draaien.
Eerst werd geschreven over den tijd
toen ieder orthodox dorpspotentaatje zich
als gangmaker voor een school ver eeni-
ging of zoo iets opwierp, toen, zooge
naamd tot meerdere eere Gods, maar in
werkelijkheid maar O1 zoo dikwijls tot
meerdere eere van voorzitter en bestuurs
leden, het eene zo-of zoo geschakeerde
bijzondere schoolpaleis na het andere uit
den grond werd gestampt en uit de
schatkist werd betaald.
Maar nu komt er de nadere verklaring,
dat het, en zelfs dikwijls is voorgekomen,
dat minderwaardige motieven bijl school
stichting een rol speelden, maar dat niet
bedoeld is te zeggen dat het als regel zoo
w^_s> en dat bij de oprichting van scholen
ook beginselen en motieven van hoogere
orde hebben meegegolden.
Hier wordt dus, zdji 't dan nog heel
voorzichtig, toegegeven, dat het stichten
van scholen ten gerieve van orthodoxe
orpspotentaatjes enz. uitzondering was-
Daarmee is een groot deel van het in
eerste instantie geleverde betoog terugge
nomen.
De vondst van „Jewannes" werd reeds
schoven d°°r redactie ter z^6 ge~
Als ze er nu ook nog toe komen kan
smadelijke vergelijking van de
c iters van bijzondere scholen met par-
ularistisohe en mopperachtiige stich-
Jf.,va? bijzondere autobusdiensten rui-
wn e te nemen, dan kan gezegd
n-Q,r 8I!i' een vruchtbare discussie is
gevoerd.
De regeering treedt nog steeds niet
krachtig op.
Gisteravond laat bleek een groot aantal
opstandige soldaten in de Nagatatsjo-wijk
te Tokio nog heer en meester te zijn. D'e
vlag der rebellen wapperde nog op het
gebouw van den minister-president. Het
ministerie van oorlog en aangrenzende
gebouwen blijven bezet.
In het overige deel der Japansche
hoofdstad, gelijk in bet geheele land ove
rigens, was het, volgens officieele Ja
pansche beriobten, rustig.
De directe verbindingen met Tokio zijn,
naar bet schijnt, tengevolge van een nieuw
verbod van verzending van persberichten,
weer verbroken.
De laatste nog aangekomen berichten
wijzen er op, dat de weigering van de op
standelingen, het bezette deel van de stad
te verlaten en naar de kazernes terug te
keeren tot ernstige consequenties en tot
een versoberping van den politieken toe
stand leidt. Men vreest voor bet uitbre
ken van nieuwen strijd.
D'en geheelen dag door is ononderbro
ken onderhandeld tusschen het leger, de
vloot en de civiele autoriteiten.
Het dreigement van de autoriteiten, na
bet verstrijken van bet ultimatum met
geweld op te treden, is nog niet ten uit
voer gelegd.
De censuur op telefoon- en telegraaf
dienst, die korten tijd verzacht was, is
weer verscherpt.
De vloot ligt onder stoom te Joko-
soeka aan den ingang van den intocht
van Tokio, terwijl een kleine kruiser en
acht torpedojagers voor anker liggen voor
Sjibaura, in de baai van Tokio. Sjibaura
is een voorstadje van Tokio.
Naar men gelooft, zullen de tegenwoor
dige onlusten in Japan veel dieper in de
gezamenlijke politieke structuur van bet
land ingrijpen, dan men tot nu toe meen
de te moeten aannemen.
STAATSGREEP IN CHILI
VOORKOMEN.
De Chileensche regeering beeft op bet
laatste oogenblik een zorgvuldig voorbe
reide poging tot een staatsgreep kunnen
onderdrukken.
De leiders van den putsch zouden zich
voornamelijk in kringen van vroegere of
ficieren bevinden.
Zestien voormalige officieren, onder
wie een aantal hooge militairen, zijn ge
arresteerden zullen zich voor den krijgs
raad hebben te verantwoorden.
De samenzweerders hadden zich reeds
in bet hoofdkwartier van het leger, dat
tegenover de regeeringsgebouwen is ge
legen, verzameld, toen de regeering, nog
juist op tijd gewaarschuwd, bet bevel gaf,
de opstandelingen te arresteeren.
WEER EEN SUCCES VOOR DE
ITALIANEN.
Amba Alagi veroverd. De weg
naar Dessie thans vrij?
Maarschalk Badoglio seint:
„De troepen van het eerste legercorps
hebben den Amba Alagi veroverd. Sinds
hedenmorgen 11 uur waait op den top
van dezen berg, die den heldendood van
Toselli en de zijnen heeft gezien, de Ita-
liaansche vlag".
Men kan zeggen, dat de overwinning
I van Amba Alagi bet logisch gevolg is van
de overwinning' van Amba Aradam, welke
methodisch werd voortgezet door maar
schalk Badoglio.
De Amba Alagi ligt aan den weg van
Makalle naar Dessie.
"VVat den militairen kant van de over
winning betreft, valt op te merken, dat
de weg van den Amba Aladji naar Des
sie nog ver en zwaar, is en dat men te Dtes-
sie nog altijd een heel eind van Addis
Abeba afzit. De hoofdzaak voor de Itali
anen is nu echter, dat zij nu in bet be
zit zijn van een stelling, die den noorde
lijken toegang tot Abessynië beheersoht
en die in den regentijd goed te verdedi
gen zal zijn.
De afstand tusschen Amba Alagi en
Dessie bedraagt ruim 200 K.M.
Bovendien liggen ten zuiden van den
Amba Alagi nog andere groote bergke
tens, die ernstige belemmeringen voor den
Italiaanschen opmarsch zullen vormen.
De overwinning van Amba Alagi is met
groot enthousiasme door de bevolking van
Rome begroet. Men wierp zich als het
ware op de extra edities van de kranten
en overal verschenen de nationale vlag
gen uit de vensters.
In de bioscopen en café's speelden de
orkesten nationale liederen.
Het schijnt, dat de Abessyniërs, die zich
tegen den opmarsch van de Italianen bij
Amba Alagi verzet hebben, 10.000 man
tellen.
De legers van Ras Seyoem en Ras Kas
sa zijn geïsoleerd. Zij tellen ongeveer 40
duizend man.
Ten westen van Sjiri bevindt zich Ras
Imeroe met 50.000 man, die bet 'hoofd aan
de Italianen biedt, gelegen ten Zuiden
van de lijn Adoea-Aksoem,
In het gebied Addi Abo bevindt zich
Dedjas Ali Alioe Boeroe met 20.000 man.
De snelle opmarsch verraste den vijand
en deed iedere poging van de Abessyniërs
om tegenstand te bieden te niet.
Schandelijk
De „Duitsche Volkskerk" vervangt bij
huwelijksinzegeningen het kruisbeeld op
het altaar door het 'hakenkruis en de
I Hitlergroet wordt gebracht bij de ant
woorden van bruid en bruidegom. Deze
kerk, gesticht door Dr Dinter, beeft
Christus uit haar leer geschrapt en zegt
te zijn teruggekeerd tot de oude Ger-
maansche ritus.
Een huwelijksinzegening volgens deze
nieuwe ritus is in de kapel van deze secte
verricht. Na een strijdlied, een predicatie
en gebeden zette Dr Dinter de bedoeling
uiteen van bet Duitsche huwelijk. Dr
Dinter vroeg dan den bruidegom: „Wilt
gij, kameraad, deze vrouw tot uw wet
tige echtgenoote en met haar in het hu
welijk treden volgen de oude Germaan-
sche gebruiken?"
De bruidegom, in de houding staande,
den Hitlergroet brengend, antwoordde
met luider stem: „Ja. Heil Hitler''
Vervolgens vroeg Dr Dinter aan de
bruid„Wilt gij aan de zijde staan van
uw echtgenoot in zijn moeilijken strijd
voor bet Duitsche vaderland?"
De bruid, eveneens in de houding
slaande en den Hitlergroet brengend,
zeide duidelijk: „Ja. Heil Hitier".
HIER BEN I K UW LEIDER.
Bij de 'behandeling van de begrooting
van Binnenlandsche Zaken in de Eerste
Kamer verklaarde de heer De Mai-
chant (N. S. B.) tegen de begrooting te
zullen stemmen.
Hij acht bet principieel uitsluiten van
N. S. B.-ers voor de benoeming van bur
gemeesters in strijd met de grondwet. Men
kan ook niet van een politieke groep ver
langen, dat zij zich onder alle omstandig
heden achter het wettig gezag plaatst. Hij
merkt verder op, dat de regeering beweert
dat de burgerwachten van fascistische
elementen gezuiverd zijn. Spr. protesteert
tegen dit regeeringsjargon.
De Voorzitter: Van de regeering
mag u niet zeggen, dat zij jargon gebruikt.
De heer De Mare bant: Gisteren is
dit woord ook gebruikt.
De Voorzitter: U moogt het niet
gebruiken; bier ben ik uw le id er.
(Gelach).
De beer De Marchant af!
NOG STEEDS: DE SPELLING.
De Minister van Onderwijs acht op het
oogenblik een wettelijke regeling niet
noodzakelijk.
In de memorie van antwoord op bet
voorloopig verslag van de Eerste Kamer
over de begrooting van onderwijs, kun
sten en wetenschannen, deelt de minister
mee, dat de noodzaak van een wettelijke
regeling van de spelling hem voorshands
niet is gebleken, evenmin als de nood
zaak om de aanschrijving van zijn ambts
voorganger aan de onderwijs-inspecteurs
inzake de spelling in het huidige stadium
in te trekken.
DE NEDERL. SPOORWEGEN.
Pensioen op 55-jarigen leeftijd.
Naar wijl vernemen beeft bijl de op 25
dezer gehouden bespreking van de Direc
tie der Ned. Spoorwegen met den I'er-
soneelraad, het voornemen tot pension-
neering op 55-jarigen leeftijd, een punt
van gedachtenwisseling uitgemaakt.
Daar evenwel overeenstemming niet
mogelijk bleek, is bet onderwerp ge
plaatst op de agenda van de volgende
maandelijksche bespreking.
TEGEN LINTBEBOUWING.
Binnenkort indiening van een nieuw
wetsontwerp te wachten.
In de Memorie van Antwoord op het
voorloopig verslag van de Eerste Kamer
over de begrooting van Waterstaat, deelt
de minister mee, dat het in zijn voorne
men ligt zoo spoedig mogelijk de indie
ning van een nieuw wetsontwerp tegen
lintbebouwing te bevorderen, waartoe
reeds een voorstel van een staatscommis
sie voor de waterstaatswetgeving is inge
komen.
Renten invaliditeits- en ouderdomswet.
Op 1 Januari werden 31892 weduwen-
renten en 13820 weezenrenten krachtens
de Invaliditeitswet genoten, terwijl op ge
noemden datum krachtens artikel 373 dier
wet 113733 personen in het genot waren
van een als vrucht hunner verzekering
verkregen ouderdomsrente van drie gul
den per week.
Voorts genoten 49829 personen een in-
validiteitsrente, als bedoeld in artikel 71
dier wet.
Krachtens artikel 24 der Ouderdoms
wet 1919 waren op vorengenoemden da
tum 125.095 personen in bet genot van
.een als vrucht hunner verzekering ver
kregen ouderdomsrente van drie gulden
per week.
Concentratie Bijzonder Onderwijs.
Te Groningen heeft het bestuur der
Geref. Schoolvereeniging, naar de „Tele
graaf" meldt, aan Ged. Staten zijn voor
nemen kenbaar gemaakt tot concentratie
door opheffing van een van zijn lagere
scholen, n.l. die aan de Groote Leliestraat.
Deze school telt plm. 180 leerlingen.
EERSTE KAMER.
Binnenlandsche Zaken en Posterijen.
Bij de voortzetting van de behande
ling der begrooting van Binnenlandsche
Zaken verklaarde de heer de Ma r-
s c b a n t (N.S.B.), dat bij, wanneer in
de gemeente waarvan bij burgemeester
was, alleen N.S.B.'ers woonden en er zou
revolutie uitbreken, hij onvoorwaardelijk
achter de regeering zou staan.
Hierop antwoordde de Minister in
zijn dupliek, dat bij met genoegen hoorde,
dat de beer de Marchant dus ,in geval
de revolutie uitbrak op instigatie van den
leider, dien leider af zou zweren.
De begrooting werd hierna goedge
keurd.
De P. T. T.- begrooting wordt
zonder beraadslaging of stemming goed
gekeurd. De vergadering wordt gesloten.
Het ligt in het voornemen van den
voorzitter, de Kamer weer bijeen te roe
pen op Dinsdagmiddag 10 Maart.
Memorie van Antwoord aan de Eerste
Kamer.
De lasten van het motorverkeer.
Verschenen is de Memorie van Ant
woord aan de Eerste Kamer inzake
de 'begrooting van bet Verkeersfonds voor
1936. Het volgende is daaraan ontleend:
De minister vermeldt met voldoening,
dat verscheiden leden bun instemming
betuigden met bet door hem aanvaarde
beginsel, dat de verkeersordening in Ne
derland als een eenheid behoort te war
den beschouwd, omvattende alle daarbij
betrokken verkeersmiddelen.
Ook de minister is van oordeel, dat
vele ongevallen bet gevolg zijn van gebrek
aan verantwoordelijkheidsbesef. In de
nieuwe weg- en verkeerswet zijin de straf
bepalingen op dit stuk dan ook aanmer
kelijk verscherpt.
De minister sluit zich aan bijl de leden,
die spoorwegen in Nederland vooralsnog
onmisbaar achten.
Sinds bijl mist bij1 de nadering der trei
nen van onbewaakte overwegen, fluitsei-
nen worden gegeven, schijnt aldaar bet
gevaar voor het wegverkeer niet grooter
dan op drukke wegen zelve.
De minister stemt uiteraard in met. de
meening, dat bij1 de uitvoering van wegen
zoo spaarzaam mogelijk behoort te wor
den tewerk gegaan.
In 1935 hebben de lasten op het motor-
verkeer naar raming ongeveer f 58 mil
lioen bedragen. Het gebruik van diesel
motoren in automobielen schijnt nog niet
in zoodanige mate doorgedrongen, dat in
voering van een belasting op dieselolie
thans urgent is te achten.
De minister kan niet toezeggen, dat hij1
in overleg met zijn ambtgenoot van Fi
nanciën bet daarheen zal leiden, dat de
druk der belastingen zoodanig vermin-
dere, dat het aantal automobilisten niet
afneme, hoewel deze aangelegenheid zijn
volle aandacht heeft.
Aan de onbillijkheid, waarop door som
mige leden werd gewezen, dat de onder-
houdslast van polderwegen, wordt ver
zwaard, voor zoover van die wegen door
het doorgaand verkeer wordt gebruik
gemaakt, zal, naar het oordeel van den
minister worden tegemoet gekomen, in
dien uit het verkeersfonds een bijdrage
wordt verleend in de kosten van verbe
tering van tertiaire wegen.
De minister zegt toe 'de invoering van
zoodanige regeling zooveel mogelijk te
zullen bespoedigen.
Tegen een algemeen voorschrift, dat de
wielrijders verplicht zijin van de rijwiel
paden gebruik te maken waar die aan
wezig zijn, bestaat bet bezwaar, dat nog
niet alle rijwielpaden berekend zijn op bet
opnemen van bet geheele rijwielverkeer.
Een regeling tot bet geven van voor
rang van bet verkeer op bepaalde aan te
wijizen hoofdwegen is in voorbereiding.
Binnenland.
De Eerste Kamer beeft de begrootingen
van Binnenlandsche Zaken en de P.
T.T. aangenomen.
De beer Valstar over de tuinbouwvooruit-
zichten.
Memorie van Antwoord inzake bet ver
keersfonds.
Buitenland.
D'e muiters in Japan geven zich over.
Italiaansche overwinning in Abessynië.
Samenzwering in Chili ontdekt.
De minister beeft opdracht verstrekt
de vakken van rijkswegen, waar gevaar
van slippen aanwezig werd geacht, van
waarschuwingsborden voorzien.
Het witte achterspatbord met reflector
op rijwielen acht de minister voor de vei
ligheid op den weg voldoende; overigens
zijn maatregelen in voorbereiding om het
gebruik van deugdelijke reflectoren te be
vorderen. Het ligt in het voornemen om
na advies der motorrij'wielcommissie de
totstandkoming te bevorderen van nadere
voorschriften omtrent de verkeersseinen.
Algemeene vertiadering te Utrecht.
In de gisteren te Utrecht gehouden ver
gadering van bet centraal bureau van de
tuinbouwveilingen in Nederland beeft de
beer Valstar een rede gehouden,
waaraan we het volgende antieenen:
Het is met den tuinbouw in bet jaar,
dat voorbijging, in een nog niet vermin
derd tempo verder bergafwaarts gegaan.
In de laaatste zes jaren is de export
van groenten, fruit en vroege aardappe
len teruggeloopen van een waarde van
88 millioen gulden in 1929 tot ruim 27
millioen in 1935, derhalve een verminde
ring van bijna 69 pet. De teruggang in
1935 in vergelijking met 1934 was onge
veer 20 pet.
In de laatste zes jaren is de uitvoer
naar Duitschland, dat altijd bet hoofdaf
zetgebied van den tuinbouw was, en nog
is, zelfs met 77 pet. van de waarde ge
daald.
Over tuinbouwsteun worden in tuin-
derskringen soms harde woorden geuit.
Hij, die zich rekenschap geeft van den
toestand, waarin bet geheele Nederland-
scbe volk in al zijn geledingen tengevolge
van deze ontzaggelijke crisis verkeert, zal
zijn hand op zijn mond leggen en gemak
kelijker kunnen dragen den last, die geen
menschelijlke macht, ook de regeering
niet, kan afwentelen, door welke steun-
verleening ook, want steun blijft een
hulpmiddel, dat de kwaal niet genezen
kan.
Wiji zijn de regeering dankbaar voor
het krachtig verweer, dat zij1 heeft gebo
den tegen de schadelijke gevolgen van de
maatregelen van buitenlandiiche mogend
heden, waardoor wijl zoo in moeilijkheden
zijin gekomen.
Er zijn echter aan de geldelijke steun-
verleening groote nadeelen verbonden
die steeds scherper aan bet licht treden.
Spr. wijst erep, dat de kwaliteit van het
ter veiling aangevoerde product tengevol
ge van den vorm van steunverleening
steeds meer achteruit dreigt te gaan. Een
steun, die plaats vindt naar het getal of
de hoeveelheid der producten, welke een
tuinder ter veiling aanvoert, doet menig
maal afbreuk aan de kwaliteit. Dit euvel
dreigt een gevaar te worden voor onzen
tuinbouw en bet is de vraag of een toe
slag in den vorm van een percentage op
den prij's niet te verkiezen is boven een
steun per hoeveelheid.
De vaste lasten blijlven vooral voor den
ifitensieven tuinbouw het onoverkome
lijke struikelblok vormen om tot een be
tere aanpassing te geraken.
Op de loonen van de tuinbowwarbeiders
kan niet verder worden bezuinigd, daar
ze tot een minimum zijn gedaald. Het in
komen van een steeds grooter wordend
getal der bedrijifsgenooten is zoo ver ge
daald, dat het ligt onder het minimum
van een tuinbouwarbeider. Het eigen geld
dat de tuinders in de bedrijven gestoken
hadden, is weg.
Wijl willen ons in ons bedrijf handha
ven en daarom naar de middelen grijpen,
die onze positie weer kunnen verbeteren.
Op drie belangrijke dingen wijst spr. in
dit verband.
In de eerste plaats op1 den expert
der producten.
Het ligt op onzen weg om den strijd
vol te houden en, voor zoover de barriè
res nog niet kunnen worden opgeruimd,
naar nieuwe afzetmogelijkheden te zoe
ken.
Onze export moet en kan en zal weer
