De gebeurtenissen in Japan.
De Belgische minister
president ziet oorlogsgevaar.
DONDERDAG 27 FEBRUARI 1936
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
50 e JAARGANG No. 126
EERSTE BLAD
Terwille van
ijdele dorpspotentaatjes?
Buitenland.
De rust keert weder.
De oorlog in Abessynië.
Binnenland
WAT DOET GIJ, ORDELIJKE,
ZINDELIJKE HUISVROUW?
De M.S.S.-gewoonie
Belangrijkste Nieuws
Uitg.: N.V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsd?Ü5 i2.50 nor kwartaal,
weekabonnementen voor M'dde'bnra Goes en
Vlissintren Losse nijmmgrg 5 Ce11!.
Advertentiën 30 cent per regel Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
De groote uitbreiding van het aantal
bijzondere scholen inzonderheid na de
financieele gelijkstelling zoo hebben
wij dezer dagen weer eens kunnen verne
men is voor een niet gering deel het
werk geweest van orthodoxe dorpspo
tentaatjes, die uit persoonlijke eerzucht
op kosten van de schatkist het eene bij
zondere schoolpaleis na het andere uit
den grond wisten te stampen.
Tegenover deze onware beschuldiging
willen wij hier enkele feiten stellen.
De jaarlijksche Unie-collecte ten bate
van de Scholen met den Bijbel, heeft
sinds 1879 opgebracht f 5.544.874.
Sinds het jaar van de financieels ge
lijkstelling, bedroeg de opbrengst van ge
noemde collecte f 1.596.783.54.
In 1934 toen de crisis zich reeds sterk
deed gevoelen was de opbrengst van de
Unie-collecte f 82.548.72 en de laatste
verantwoording over 1935 komt tot een
bedrag van f 76.335.86.
Omtrent de gelden die in den vorm van
contributies enz. voor de Christelijke
scholen worden bijeengebracht staan ons
geen cijfers ter beschikking, maar dat
deze een zeer belangrijk bedrag vormen
is wel zeker. En dan zwijgen we nog van
de groote bedragen die in den loop der
jaren in suppletiefondsen werden ge
stort, van de duizenden die geheel be
langeloos een deel van hun tijd en werk
kracht ter beschikking stelden van de
scholen.
Zou men nu heusch meenen dat dit
alles geschied is teneinde ijdele dorps
potentaatjes in het eeregestoelte te
plaatsen? En zou men nu werkelijk van
oordeel zijn dat deze groote opofferingen
in zoo velerlei vormen, niet van invloed
zijn geweest op de lagere exploitatiekos
ten van de bijzondere scholen?
Wij wijzen op deze dingen niet om te
roemen.
Maar tegenover de volstrekte misken
ning van het karakter van den school
strijd, meenen wij toch de feiten, de
onaantastbare feiten, in het licht te mo
gen stellen.
Over de duurte van ons onderwijs en
de mogelijkheid van bezuiniging kan
lang en veel geschreven worden.
Maar laten zij, die altijd gereed staan
met hunne beschuldigingen aan het adres
van het bijzonder onderwijs, het daar
gegeven voorbeeld eens volgen.
Het onderwijs zou er door gebaat zijn
en de schatkist zou er wel bij varen.
De regeering heheerscht den toe
stand. Beurzen en banken weer
geopend. Muiters houden nog
enkele punten in Tokio bezet.
Staat van beleg blijft.
Revolutie in Japan! Het zag er gisteren
wel dreigend uit.
Een omwenteling in 'het land van de
rijzende zon moet, ook voor het Westen,
wel ernstige gevolgen hebben. Gelukkig
zien de berichten van vandaag er wat
gunstiger uit.
Men heeft met een nationalistisch-mili-
taire staatsgreep van de JSiipponistische
'beweging te doen gehad, welke veelal als
de imperialistisch-socialistische partij be
titeld wordt, die het geheele Verre Oosten
onder de imperialistische controle van
den mikado wil brengen en daarom ook
voor Nederland buitengewoon gevaarlijk
is.
Een staatsgreep, dooi een dergelijke
groep ondernomen, zou, als zij slaagde,
tot een militaire dictatuur leiden, met alle
consekwenties, welke daaraan voor den
wereldvrede verbonden zijn.
Volgens later bericht uit Tokio keert
de rust in geheel Japan langzaam weder.
D'e regeering is den toestand meester en
de rebellen, die zich trouwens niet krach
tig verzetten, zijn terug gedrongen tot en
kele punten van Tokio, die zij nog bezet
houden. De 'beurzen en banken te Tokio
zijn weder geopend, evenals de beurzen
in de andere voornaamste plaatsen van
Japan.
D'e staat van beleg, die in Tokio is af
gekondigd, blijft echter bestaan.
Vermoord werden de minister-president
admiraal Okada en admiraal graaf Saito
Ook zijn nog tientallen andere personen
om het leven gekomen.
Merkwaardig was het op te merken, dat
het stadsbeeld van een groot gedeelte van
Tokio in den loop van den dag niet of
slechts weinig afweek van het normale.
Het politiebureau, dat door de opstande-
lingen was bezet, werd omringd door een
cordon troepen en de militaire bewaking
van het keizerlijk paleis, de departemen
ten en de strategische punten van de stad
waren aanzienlijk versterkt, maar in het
algemeen ging 'het gewone leven zijn gang
alsof er niets gebeurd was. Zelfs het feit,
dat in Tokio de staat van beleg heerscht,
deed overdag weinig af aan het vertier op
straat en in de handels- en woonwijken.
Nadat de moorden waren geschied, trok
ken de rebellen die blijkbaar niet meer
wenschten dan de bereikte resultaten
zich op enkele versterkte punten terug en
de troepen die tegen de muiters moesten
optrekken hadden dus vrij spel. Slechts
hier en daar vielen 'brandstichtingen en
plunderingen voor.
Gemeld wordt nog, dat 12.000 man van
de Keizerlijke Garde zijn opgemarcheerd
om deel te nemen aan den strijd tegen de
rebellen.
De minister van binnenlandsche zaken
Goto, die benoemd is tot interimair mi
nister-president, heeft zijn functie aan
vaard.
Diplomatieke kringen te Washington
hebben uit Tokio het bericht ontvangen,
dat de leiders van den opstand aan alle
dagbladen een verklaring hebben gezon
den, waarin zij hun opstand ermede moti-
veeren, dat het tot dusverre bestaande
Japansche kabinet zich meer en meer ver
wijdert van den waren Japanschen geest.
In de verklaring wordt ook gezegd: „In
geval deze toestand blijft voortbestaan,
zal de verhouding van Japan tot China
Rusland, Engeland en de Vereen. Staten
een explosie-punt bereiken". Wat daar
mede bedoeld wordt, zegt de verklaring
niet.
Officieele lezing.
Het Japansche ministerie van oorlog
publiceert het volgende officieele bericht
omtrent de gebeurtenissen van Woens
dag:
Vanmorgen vroeg om 5 uur hebben
groepen jonge officieren een aanval ge
daan op:
1. Het paleis van den minister-presi
dent. 'De minister-president Okada is ge
dood.
2. De woning van den zegelbewaarder
admiraal Saito. Ook hij werd direct ge
dood.
3. De woning van den leider van het
militaire instructiewezen, generaal Wata-
nabe. Hij werd eveneens direct gedood.
4. D'e voormalige zegelbewaarder Ma-
kino wordt vermist.
5. Bij een aanval op de ambtswoning
van den hofmaarschalk Soezoeki, leider
van de Seijoekai, werd deze zwaar ge
wond.
6. De minister van financien, Takahasji
is in zijn woning zwaar gewond.
Het ministerie van marine deelt nog
mede, 'dat ter bescherming en instand
houding van de orde het eerste eskader
naar Tokio en het tweede eskader naar
Osaka gedirigeerd zijn.
's Avonds acht uur was een aantal re
bellen nog niet gearresteerd.
De besprekingen in Japan
duren voort.
De opperste oorlogsraad vergaderde
vannacht in het hoofdkwartier van de
gendarmerie.
De Ministers en andere hoogwaardig
heidsbekleders brachten den nacht in
het paleis door.
Mariniers vormden een cordon rond de
wijken, waar de muiters zich hadden
verschanst en zetten deze met prikkel
draad af.
De besprekingen van den geheimen
staatsraad worden voortdurend voortge
zet. Het voorzitterschap werd door den
keizer zelf waargenomen.
Wellicht zal reeds Vrijdag een nieuw
Kabinet worden gevormd.
De muiters ontruimen de
gebouwen.
Na de onder leiding van den Keizer
gehouden conferentie hebben eenige ge
neraals zich naar het hoofdkwartier van
de muiters begeven, en hun verzocht de
bezette gebouwen te ontruimen.
De leider der rebellen verklaarde, dat
zij slechts zouden gehoorzamen, indien
een kabinet wordt gevormd, dat militai-
ristisch georganiseerd was.
Een nader bericht meldt
dat zij de gebouwen heb
ben ontruimd.
Men acht een treffen tusschen de re
bellen en de handhavers van de orde
weinig waarschijnlijk. De orde schijnt
thans hersteld te zijn.
Van andere zijde wordt echter gemeld,
dat de toestand in Japan nog allesbehal
ve rustig is, en dat de opstandelingen
ook de andere Ministers, die op hun doo-
denlijst voorkomen, willen dooden.
Volgens de „Petit Parisien" zou de
toestand gisteravond in de Japansche
hoofdstad als volgt zijn:
De rebellen-detachementen houden nog
altijd de voornaamste ministeries en ver
scheidene openbare gebouwen bezet, w.o.
het hoofdbureau van politie.
De regeering beschikt over de garni
zoenstroepen.
De opstand reeds 2 weken
geleden voorbereid?
Men deelt te Tokio mede, dat de ge
beurtenissen van gister reeds 2 weken
geleden op touw zijn gezet. Men meent
zelfs te weten, dat de medeplichtigen
reeds 14 dagen geleden in het geheim een
„repetitie" hebben gehouden van de ope
raties van gister.
Prins Saionji die de lucht van deze
plannen had gekregen, kon zich in veilig
heid brengen, vóórdat de muiters aan zijn
woning kwamen.
Ongerustheid in Amerika en
Engeland.
Uit Washington wordt gemeld:
De aanslag op de Japansche regeering
en de militaire revolte zullen mogelijker
wijze van beslissende beteekenis zijn op
de betrekkingen tusschen Japan en de
Vereenigde Staten. Naar uit de laatste
berichten blijkt, zijn politieke waarne
mers in Japan van oordeel, dat de putsch
ten doel had, aan het leger de volledige
controle over de Japansche relaties in
China en Mandsjoekoeo te verschaffen.
De voorzitter van de Amerikaansche
senaatscommissie voor buitenlandsche
aangelegenheden, McReynolds, noemde
den aanslag een „ongehoorde" daad, wel
ke een gevaar vormde...voor den vrede.
De sensationeele berichten uit Japan
vormen zoowel bij de openbare meening
als in toonaangevende politieke kringen
te Londen het gesprek van den dag.
Op het oogenblik verkeert men nog in
het onzekere over de eventueele politieke
gevolgen van de militaire revolte.
Zullen militaire kringen meer in
vloed in de regeering krijgen?
Om half elf hedenmorgen is de opper
ste oorlogsraad in het Keizerlijk Paleis
bijeen gekomen.
In welingelichte kringen verwacht men
dat het leger zijn voordeel met het ge
beurde zal doen, ondanks het mislukken
van den opstand. Men meent dat de staat
van beleg het leger de gelegenheid zal
bieden, ten eerste om een kabinet der
nationale vereeniging te vormen; ten
tweede om invloed op de openbare mee
ning uit te oefenen.
Naar het D.N.B. meldt beschouwt men
in politieke kringen in de hoofdstad de
vorming van een krachtig van iederen
invloed, van welken aard ook, vrije re
geering als een onmisbare voorwaarde
voor het herstel van een normalen toe
stand.
Dessie opnieuw hevig gebombardeerd.
In den sector van Neghelli, nabij de
Webbi Gestro, in het gebied Bale, blijft
de Italiaansche luchtmacht zeer actief,
ondanks de ongunstige weersomstandig
heden. De vliegtuigen hebben opnieuw
Magalo in het gebied van Bale gebombar
deerd, alsmede Ghigner, een belangrijk
kruispunt van karavaanwegen en het op
ongeveer 110 K.M. van Neghelli gelegen
Allata.
Ook Dessie is Maandagmorgen opnieuw
hevig door Italiaansche vliegtuigen ge
bombardeerd. Slechts eenige muilezels
werden gedood.
In het Zuiden.
Na een langdurige gevechtspauze aan
het Zuidfront wordt thans weder mel
ding gemaakt van een hevigen strijd in
het woestijngebied van Ogaden.
De Italianen zouden op verschillende
plaatsen getracht hebben, om gesteund
door gemotoriseerde eenheden, door den
woestijngordel heen te breken en naar
de waterputten van het Abessynische
hoogland door te dringen.
De Abessynische troepen, die met de
verdediging van deze putten belast wa
ren, hebben zich na een verbitterden
tegenstand teruggetrokken. De moeilijk
heden zouden echter voor de Italianen
zoo groot zijn, dat de aanval op de mees
te plaatsen reeds tot stilstand zou zijn
gekomen.
Onze vroegere hoofdredacteur de heer
J. Buijse, thans wonende Ruisdaelstraat
47, Nijmegen, hoopt a.s. Zaterdag 29 Fe
bruari zijn 80sten verjaardag te vieren.
Aan den heer Buij'se, die lange jaren
aan ons blad verbonden was, is den zegen
geschonken dat hiji in goede gezondheid
den leeftijd der zeer sterken mag berei
ken.
Het zal hem aan blijken van belang
stelling, ook uit Zeeland, zeker niet ont
breken.
De R.-K. fracties van Kamer en Se
naat hebben in een gecombineerde ver
gadering de kwestie van het Fransch-
Belgische militaire accoord, alsmede het
wetsontwerp van minister Devèze bespro
ken.
Minister-president Van Zeeland heeft
getracht de katholieke parlementsleden
te overtuigen van de noodzakelijkheid der
voorgestelde maatregelen op het gebied
van de landsverdediging.
Hij verklaarde, dat er inderdaad
oorlogsgevaar bestaat:
„Gij zoudt verwonderd staan",
zeide 'hij, „indien ik u de in
lichtingen kon mededeélen,
die i!k van onze diplomaten
krijg. Overal is men van
oordeel, dat morgen het
oorlogsgevaar acuut kan
z ij n.
Uit het debat is gebleken, dat de pre
mier er niet in geslaagd is, de tegen
standers van het wetsontwerp, die over
het algemeen tevens tegenstanders van
het Fransch-Belgische militaire accoord
zijn, te overtuigen.
De minister-president ontkende, dat 't
Fransch-Belgische militaire accoord van
eenigen invloed zou zijn op de buiten
landsche of de militaire politiek van
België. Hij bestreed de meening, dat de
buitenlandsche politiek van België een
zijdig georiënteerd zou zijn. België kan
besprekingen naar alle kanten voeren en
in dit opzicht zijn er den laatsten tijd,
zoowel ten aanzien van Engeland en
Nederland als van Duitschland
reeds bepaalde resultaten bereikt.
In parlementaire kringen heeft men
niet den indruk, dat deze vergadering
er veel toe heeft bijgedragen om klaar
heid in -den toestand te brengen. Voor-
en tegenstanders van het ontwerp-Devèze
staan nog even scherp tegenover elkadr
als te voren.
Ernstige griepepidemie in Rusland.
De ergste influenza-epidemie, die se
dert de laatste tien jaar in Rusland ge-
heerscht heeft, woedt op het oogenblik,
en geeft den medici handen vol werk.
Waarschijnlijk is deze epidemie een
gevolg van het aanhoudend zachte voch
tige weer, gevolgd door strenge vorst.
Bij volwassenen schijnt de ziekte een
ernstiger verloop te hebben dan bij kin
deren. Eigenaardig bij deze griep is, dat
gedurende een week de ziekte zich niet
als ernstig voordoet, om dan plotseling
een ernstige wending te nemen, waarbij
zijfch )iong-i, keel-, en oorontstekingen
voordoen.
Nader wordt gemeld, dat de griep-epi-
demie steeds sneller om zich heen grijpt,
en dagelijks te Moskou en Leningrad dui
zenden nieuwe slachtoffers eischt. De
■dokters kunnen al het werk onmogelijk
aan.
Te Leningrad komen dagelijks 2000
gevallen voor. De ziekte tast de kinderen
zoo goed als niet aan.
DE KONINGIN EN PRINSES ZATER
DAG IN ONS LAND TERUG
VERWACHT.
H, M. de Koningin en H. K. H. Prin
ses Juliana worden Zaterdagochtend te
10.03 met den trein via Amersfoort
Utrecht aan het Staatsspoor station terug
verwacht.
Gij hebt als gewoonte aangenomen,
eiken Vrijdag Uw kamers een groote
beurt te geven, uit alle hoeken en
gaten de stofnesten te verwijderen,
die zich gedurende deze week hebben
opgehoopt, om Uw huis voor den
a.s. Zondag weer "knap" te hebben.
Maar welke gewoonte hebt gij, or
delijke en zindelijke huisvrouw, op
Vrydag en Zaterdag niet gevolgd
En daarom ziet Ge zoo tegen Uw dagtaak
op, Is alles U te vermoeiend en te veel,
voelt Ge U loom, mat en lusteloos, zijt Ge
prikkelbaar tegen Uw man, Uw kinderen
en Uw dienstmeisje, snauwt Ge Uw leve
ranciers af en krijgt Ge den naam van
onvriendelijk te zijngeheel onverdiend 1
Want het zjjn do vergiftige afvalstoffen,
die in Uw traag werkende ingewanden zjjn
achtergebleven, die Uw gestel in de war
brengen en bezwaren. Ruimt die op 2
Laten Vrijdag en Zaterdag
ook Uw M.S.S.-dagen zijn
Neemt eiken Vrijdag-avond en Zaterdag
avond, vóór het naar bed gaan één of twéé
M.S.S.-cachets en ge ziet niet langer op
tegen Uw zware huishoudelijke taak, ge ver
vult deze met opgewekte blijmoedigheid,
Zondags lacht en zingt ge, omdat ge U
prettig en levenslustig voelt, ge zijt vriende
lijk en men zegt van U: „Wat 'n lieve vrouw",
M.S.S.-Cachets Maken Schoon Schip
M.S.S.-cachcts (ook wel genaamdLaxeer-
Akkertjes) zijn verkrijgbaar bij alle apothekers
en drogisten en wel in blauwe ronde kokertjes
of in de nieuwe blauwe vierkante kokertjes.
De samenstelling is echter van beide geheel
gelijk. Als Uw gewone leverancier soms géén
voorraad mocht hebben, vraag hem dan ze
even voor U te willen bestellen. Ze kosten per
12 stuks slechts 60 cent. Overal verkrijgbaar
Binnenland.
De Eerste Kamer behandelt de begrooting
van Sociale Zaken, de Tweede die van
Koloniën.
Steun aan rundveehouders.
Inwerkingtreding van bepalingen nopens
verlaging onderwij s-uitga ven.
Memorie van Antwoord inzake de Justitie-
begrooting.
Geen militaire besprekingen tusschen
Nederland en België.
Buitenland.
De toestand in Japan. Nog tegenstrijdige
berichten.
De Belgische minister-president over drei
gend oorlogsgevaar.
Dessie weer gebombardeerd.
WERKGEVERS IN HET BOEK
DRUKKERS BED RIJF.
Directeur van bureau der federatie gaat
heen.
Aan den heer H. Knuttel, directeur van
het bureau van de Federatie van werk
geversorganisaties in het boekdrukkers-
bedrijf te Amsterdam, is op zijn verzoek
per 1 Mei a.s. als zoodanig eervol ontslag
verleend. D'e heer Knuttel heeft deze
functie vervuld sedert 1926. In het bij
zonder heeft zijn arbeid naar buiten be
kendheid gekregen, doordat hij organi
sator was van de internationale tentoon
stelling „Grato" te Utrecht.
Het algemeen hoofdbestuur der Fede
ratie heeft tot zijn opvolger benoemd den
heer H. Koechlin, die thans een voor
aanstaande positie inneemt in het tech
nisch bedrijf van de „Nieuwe Rotterdam-
sche Courant".
DE ONTWIKKELING VAN DE
WIERINGERMEER.
Opening van de graanbeurs.
Onder groote belangstelling van auto
riteiten, belanghebbenden en belangstel
lenden is gisteren te Middenmeer de
Graanbeurs voor den Wieringermeerpol-
der geopend.
Het initiatief tot het stichten van deze
graanbeurs, die eiken Woensdag in Hotel
Smit te Middenmeer zal worden gehou
den, is uitgegaan van de landbouworga
nisaties in de Wieringermeer, waarin de
pachters zijn vereenigd ter bevordering
van de gemeenschappelijke vakbelangen.
De bedoeling van deze graanbeurs is de
