ÏCU'S de EERSTE BLAD Hier spreken de cijfers 'ntale. G fc Co. N.V. Buitenland. De oorlog in Abessynië. Consolidatie vlottende schuld van het rijk. Belangrijkste Nieuws Binnenland DINSDAG 25 FEBRUARI 1936 DAQBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 50e JAARGANG No. 124 O ES. auto's en 14 Gulden garantie. Jres voor »pareeren li, onver- nerk. IAGE .IGATIES. Uitg.: N.V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 44455 8 u. af. r en en, vraagt hoge pro- ekerd. en prima |g est ge, neem ;t een gevaar drie Balsem- ete en ge zult llen van Apo- en en spoedig ig regelmatig )S. Middelburg. Tel. 167. Tel. 546. ;r Veilingsver. Ie deelt hier- litgeloot: 3: Nos 68, 103, 663, 703, 726. 19: Nos 25, 49, 0, 155, 174, 205, aart a.s., even rente, bij de .V. te Goes en 3T BESTUUR. uivarende ijm-, gal en uiver plant- n verdrijven slijm, be- eden stoel- acht. met 15 pillen' 31 ct., 60 Apotheken SCHRIJVING ;oeke van den van het Am- [.MEN EN 1 nge. r. 11 1936. Breeder orwaarden, op ar. te zenden tot ir, ten kantore 1SSEL te Goes. Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL J. J. FANOY, Lange' Burg B 16, Tel. 28. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA, A b o n tl e m e n tp r !.i f ?-.50 pst' kwart»*!, weekabonnementen voor Middelburg Gees sn Vli-ssingoï1 Losse po.ninoors c cc™* Advertentiën 30 cent, per regel. Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel. Kleine Advertentiën - Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85. Bij contract belangrijke korting. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Wij herinneren ons een raadslid van een niet onbekend stadje in Noord-Hol land, die, als het bijzonder onderwijs ter sprake kwam, onveranderlijk betoogde, dat zij, die iets bijzonders begeeren, dat ook maar bijzonder moeten betalen. Bedoeld raadslid is sinds evenals zoo vele andere vrijzinnigen, tot andere ge dachten gekomen. Hij heeft leeren inzien, dat het hier maar niet geldt een soort liefhebberij van een deel der bevolking, dat het maar niet een kwestie is van een soort particularisme, maar dat hier diepere beginselen hun invloed doen gel den en dat dus de financiëele gelijkstel ling van openbaar- en bijzonder onder wijs een eisch is van recht en billijkheid. De „Middelb. Crt." echter heeft het zoo ver nog niet gebracht, maar staat nog steeds op het oude, door zeer velen als ni et-liberaal verlaten standpunt. In een tweede artikeltje handhaaft zij het in eersten termijn betoogde, n.l. dat het bij de stichting van bijzondere scho len als regel niet ging om beginse- 1 en, maar om minderwaardige motieven; dat het meestal terwijl gesproken werd van den eisch Gods een kwestie was van persoonlijke eerzucht; dat zij, die voor hunne kinderen Christelijk onderwijs begeeren, een soort mopperaars zijn, die uit een soort particularisme iets bijzon ders willen hebben. Zooals gezegd, wij denken er niet aan een dergelijk betoog te bestrijden. Toch zijn we dankbaar voor dit „ver weer", zooals het ten onrechte is genoemd. De voorstanders van bijzonder onder wijs zijn weer eens opnieuw gewaar schuwd. Zij hebben het weer eens duide lijk kunnen hooren wat ons te wachten staat als zekere vrij-zinnigen het nog eens voor het zeggen mochten krijgen in ons vaderland. De „Middelb. Crt." vraagt ons dringend een antwoord te willen geven op de car- dinale vraag: „Is het feit, dat het opeftbaar onder wijs in verhouding tot het bijzonder onderwijs in zijn kostprijs per leerling duurder is, niet zonder eenigen twijfel een gevolg van het feit, dat openbaar onderwijs van staatswege, desverlangd, overal gegeven moet worden, en dat door de zuigkracht van het bijzonder onderwijs, het openbaar onderwijs zoo zeer in leerlingenaantal verminderde, dat vaak bloeiende openbare scholen tot een- mansschooltjes werden? Zoo ja, is het dan niet onjuist, het door deze ont wikkeling van zaken duur ge worden openbare onderwijs te v e r w ij - ten dat het duur is?" Met genoegen willen wij aan dit ver zoek voldoen. En dan merken wij allereerst op, dat de redactie van de „Middelb. Crt." het dus niet eens blijkt te zijn met het „ge- schrief van Jewannes". Niet bepaald prettig voor dezen zoo hoog geroemden medewerker, maar het feit ligt er toe dat zijn niet zonder ophef aangekondig de vondst inzake de kosten van het bij zonder onderwijs, zonder meer terzijde wordt geschoven. Verder kan worden geantwoord, dat het moge 1 ij k is, dat in bepaalde gevallen de oorzaak van het duur dere openbare onderwijs moet worden ge zocht in de richting door de „Middelb. Crt." aangegeven. Maar als het gaat om de kosten van het onderwijs in zijn geheel, dan- is dat toch niet het geval. Dan zijn er andere oorzaken. Zoo b.v. dat geheel overbodig, kleine openbare schooltjes zijn gesticht en in stand gehouden en voorts ook, dat met name in de grootere plaatsen de exploitatie van het openbaar onderwijs veel en veel duurder was dan van het bijzonder onderwijs. Wil men enkele cijfers. Te Amsterdam was van 1925 tot en met September 1930, het aantal leerlingen \an het openbaar onderwijs toegenomen met rond 1700, en dat van het bijzonder onderwijs met rond 6700. In dezelfde periode nu, heeft oe Raad beschikbaar gesteld voor den bouw van openbare sc olen c.a, 7 millioen en voor aen bouw van bijzondere scho en c. a. 3.2 m i 11 i o en gu 1 d e n u>e uitgaven voor boventallig per- 195>9 tn+ioo0edr08gei1 te Amsterdam van tot 1928 gemiddeld per leerling f 11,80 voor het openbaar- en f5,29 voor het bijzonder onderwijs. Voor vakonderwijs werd van 1921 tot 1928 te Amsterdam uitgegeven; ge middeld per leerling f 9,47 voor het open- baar- en f2,22 voor het bijzonder onder wijs. Te Amsterdam bleek, dat de exploi tatiekosten plus de kosten voor boven tallige- en vakonderwijzers in de jaren 1922 tot 1927 bij het bijzonder L.O. per leerling en per jaar f 12,96 lager waren dan bij het openbaar L.O. en bij het bijzonder U.L.O. per jaar en per leerling 123,49 dan bij het openbaar U.L.O. Dat zijn toch wel duidelijke cijfers. Zij leeren, evenals alle statistische cijfers betreffende het onderwijs, dat de hooge uitgaven voor het onderwijs vol strekt niet in de eerste plaats aan het bijzonder onderwijs zijn te wijten en dat van allen grond ontbloot is de maar al tijd weer herhaalde bewering, dat het bijzonder onderwijs niet geneigd zou wezen zijn aandeel in de bezuiniging bij te dragen. De Abessynsche invai. Gisteren maakten wij melding van een succes der Abessynen onder Ras Imme- roe achter de Italiaansche linies op de lijn AksoemAdoea. Zooals te doen ge bruikelijk is, spreken de Italianen dit weer tegen. Toch schijnt het uitblijven van een verdere actie der Italianen er op te wijzen, dat de Abessynsche legers in Tembien weer actief geworden zijn. Misschien hebben dan ook de Abessy nen gelijk, dat de Italiaansche overwin ning vorige week maar zeer betrekkelijke resultaten heeft opgeleverd. De Italianen hebben wellicht de bezetting van het ne* MakalléAdigratAksoem te veel ver zwakt. In het Zuiden schijnen de Italianen het bij Neghelli nog steeds lastig te hebben. Hier hebben de Abessynen vermoedelijk aanvulling van bun voorraad munitie ge kregen. Gisteravond is het s.s. Arabia van Na pels naar Oost-Afrika vertrokken met aan boord vrachtauto's en ander gemotori seerd materiaal. Vandaag zullen er 4500 soldaten naar Oost-Afrika vertrekken voor bet Somali- front alsmede 200 arbeiders. Uitbreiding van de Italiaansche luchtmacht. Italië is begonnen met bet ten uitvoer leggen van een nieuw reusachtig program tot uitbreiding der luchtmacht. De pro ductiecapaciteit der fabrieken zou zoo zeer zijn opgevoerd dat dagelijks 12 vlieg tuigen worden afgeleverd. Aan bet einde van dit jaar zou Italië 5500 nieuwe toe stellen bezitten voor een groot deel bui tengewoon snelle bombardementsvlieg tuigen. Debat over de sancties in het Engelsche Lagerhuis. Gistermiddag is in bet Lagerhuis bet debat over de sanctie-politiek der regee ring begonnen. De eerste spreker was de arbeidersafgevaardigde Smith. "Wat de uit breiding der sancties met het artikel pe troleum en zijn derivaten betrof, zeide spr., dat de Engelsche regeering ook hier toe moest overgaan, onverschillig of de Vereenigde Staten zouden volgen of niet. De oorlog in Abessynië zou ongetwij feld nog heel lang duren en dan was de petroleumsanctie op den duur een zeer doeltreffend middel om den aanvaller te beletten de vruchten van zijn onrecht matige daad te plukken. Het was jammer dat het besluit niet onmiddellijk genomen was, want nu had Mussolini de laatste vier maanden kans gezien enorme voor raden op te slaan. Minister Eden zeide, dat hij zich eerst moest verdedigen tegen het verwijt, dat de Volkenbond zijn plicht niet onmiddel lijk had gedaan. Binnen 10 dagen na de eerste oorlogsdaad had de Bond in plech tige zitting Italië als den aanvaller ge brandmerkt en tot toepassing van artikel 16 besloten. Het succes van de sancties moet tot een staking der vijandelijkheden leiden, dat is hun bedoeling en daarvoor zijn ze alleen afgekondigd. Voor spr. wa ren petroleum-sancties precies dezelfde maatregel als eenige andere sanctie, maar het was raadzaam en verstandig geweest om den omvang van dezen sanctie-maatregel eerst te onderzoeken, om voor een fiasco gevrijwaard te zijn. Hiervoor was een commissie van des kundigen benoemd. Spr. was bet volko men eens met den vorigen spr., dat hoe spoediger een beslissing te Genève ge nomen werd, hoe beter dit zou zijn voor alle betrokken partijen. Eden kon de verzekering geven, dat de regeering door zou gaan met haar steun te verleenen aan de collectieve actie en dat zij, wat betreft de toepassing van de onderteekende verdragen, nooit zou aarzelen. Het gepubliceerde rapport. In antwoord op een vraag over de pu blicatie te Rome van zekere passages van het rapport-Maffey, zei Eden, dat een in discretie als deze natuurlijk een ernstige zaak voor de regeering is en dat men po gingen doet, de ware schuld van de in discretie vast te stellen. Ik verwerp echter iedere bewering, al dus EdeU, dat bet document op zichzelf en inzonderheid op dit oogenblik een speci aal geheim karakter draagt en dat de ont hulling de Britsche regeering in groote verlegenheid zou kunnen brengen of eeni- gerlei gevaar zou kunnen opleveren voor de belangen van ons land. HOE IS HET IN HET SAARGEBIED? Weinig gunstig. Het is thans bijna een jaar geleden, dat het Saargebied tot bet Duitsche rijksge bied terugkeerde. Een correspondent van de „Daily Tele graph" beeft dezer dagen bet Saargebied bezocht en de balans van het eerste jaar opgemaakt. De Saar werd formeel op 1 Maart 1935 aan Duitsohland overgegeven, doch vol gens een overeenkomst met den Volken bond treden de Duitsche rijkswetten, die den uitvoer van geld uit Duitsohland ver bieden, eerst in Maart a.s. in werking. Volgens den correspondent nu is in de af- geloopen tien maanden naar schatting honderd millioen mark naar het 'buitenland overgemaakt. Er is geen huis of fabriek, die niet ten voile belast zijn, en de uittocht gaat neg steeds door. Het zijn de economische moeilijkheden en vrees voor een komende inflatie in Duitsohland, die daarvan de oorzaak zijn. Het eerste wat den 'bezoeker van Saar- brücken tegenwoordig treft, is de agressie ve houding en het overwinningsgevoel, waarvan de Nazipartij blijk geeft. De stormtroepen hebben thans in de Saar alle politieke macht, en bun rijen groeien met den dag. De straten van Saartorücken en Hamburg zijn vol met geuniformde Nazi's en bijna iederen dag beeft er een Nazi- feest plaats. De werkelijke gevoelens van de Saarlanders over de overdracht van bet Saargébied aan het rijk zouden wor den vertolkt door de volgende anecdote, die de correspondent in een café te Saar- brüoken opving. „Weet je", vroeg men den correspon dent, „dat alle barbiers in bet Saargebied tweemaal zoo veel vragen voor het sche ren als vroeger?" Op de vraag, waarom dit 'het geval was, kreeg de correspondent ten antwoord: „Ómdat de gezichten der bevolking twee maal zoo lang zijn als vroeger". Opmerkelijk is, dat de felste critici van het Hitlerregiem in de Saar de vrouwen zijn, vooral tegen bet nationaal-socialisme wegens de stijging van de levensmiddelen- prijzen. De prijzen voor huishoudelijke artikelen zijn in de laatste negen maanden gestegen met 30 tot 50 pet. Alle voedsel producten moeten nu uit Duitsohland naar bet Saargebied worden gebracht. Wat de industrie betreft, deelt de cor respondent mede, dat de ijzer- en staal industrie, die thans de Duitsche wapen industrie van grondstoffen voorziet, bloeit maar de steenkoolindustrie, een der voor naamste bronnen van bestaan voor de Saarbewoners heeft zwaar geleden. Italië is thans Düitsc'hland's beste klant voor steenkool. De glas- en aardewerkindustrie wordt in bet leven gehouden door subsi dies, die de staat verleent. De loonen zijn echter zéér laag. Voor de Joden wordt bet met den dag moeilijker. Definitieve maatregelen hebben de Nazi's nog niet kunnen nemen omdat de anti-Joodsche wetten van Neurenberg niet kunnen worden ingevoerd voor 1 Mrt, maar alle voorbereidingen worden reeds getroffen. Hotels en café's hebben vaak boven hun ingang als opschrift hangen: „Hier geen Joden gewenscht". In de stra ten van Saarbrücken zijn groote anti- Joodsche plakkaten aangebracht. Winke liers, die niet bereid zijn bun Joodsche klanten de clandizie te weigeren, zijn met vervolging bedreigd. Doordat de immigratie in Frankrijk is stopgezet, en naar Italië emigratie alleen mogelijk is voor diegenen, die over het noodige geld beschikken, is de toestand voor duizenden Jodenfamilies onhoud baar geworden. HET BOOZE WINTERWEER. Sneeuw, overstrooming en dijkdoorbraken. Uit 'San Francisco wordt gemeld IJzige wind, gepaard gaande met sneeuwstormen en overstroomingen, heb- ben een uitgestrekt gebied in Noord- Machtiging gevraagd tot het opnemen van max. f300 millioen. Ingediend is een wetsontwerp, strek kende tot bet aangaan van een of meer geldleeningen ten laste van bet Rijk. Krachtens de machtiging van bet te gelde maken van schuldbewijzen ten laste van bet Rijk, vervat in de leeningwet 1933 aldus de Memorie van Toelich ting is in 1933 uitgegeven de 4 pet. Tweede Staatsleening 1933, groot 200 millioen. In 1934 is de 4 pet. Staatslee ning 1934 groot 3.723.000, krachtens de zelfde machtiging, met toepassing van art. 6 der beleggingswet bijl het Invalidi- teitsfonds geplaatst en in 1935 is op overeenkomstige wij'ze de 4 pet. leening 1935 ten bedrage van 44 millioen met het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds gesloten. Thans is door de emissie van de 4 pet. Staatsleening 1936, groot 104 millioen, van de genoemde machtiging ten volle gebruik gemaakt. Het beloop der vlottende schuld doet intusschen verwachten, dat verdere con solidatie noodig zal blijken. Ofschoon de minister van Financiën niet het voornemen heeft aanstonds we der een beroep op de geldmarkt te doen, acht bij het wenschelijk, een machtiging tot voldoend beloop ter beschikking te hebben, teneinde op het meest dienstige tijdstip tot consolidatie van vlottende schuld te kunnen overgaan. Daarom wordt in bet wetsontwerp een wettelijke machtiging ten beloope van 200 millioen voorgesteld. De bepalingen van het wetsontwerp stemmen overigens overeen met die van vorige leeningswetten en vereischen geen nadere toelichting. Californië geteisterd, tengevolge waarvan zeven personen om bet leven gekomen zijn en naar schatting voor een bedrag van bijna 1 millioen dollar schade aan den landbouw is aangericht. 48 dijken van de Sacramento-rivier zijn doorgebroken. Meer dan 15.000 ba. grond staan onder water. De plotselinge stijging van de tempe ratuur in het Zuiden en de voortdurende sneeuwval in bet Noorden hebben het ge vaar van overstrooming van uitgestrekte gebieden langs de Missouri en de Mis- sisippi nog doen toenemen. Bovendien wpeden in de staten Colo rado, Oklahoma en Nebraska zware zandstormen, die de kudden en den plantengroei bedreigen en het verkeer be lemmeren. Uit Evansville (Indiana) wordt gemeld: De onverwacht ingevallen dooi dreigt een catastrophe te doen ontstaan. De Ohio heeft zich het eerst van haar ijsboeien ontdaan en dreigt thans de dalen te over- stroomen. De bewoners van het Ohio-dal vree zen de ergste overstroomingscatastrophe, welke sedert vijf-en-twintig jaar dreigt plaats te hebben. De scheepvaart in de Finsche golf on dervindt zeer veel hinder van ijs, door dat de temperatuur reeds langer dan 3 weken 20 gr. onder nul bedraagt. Zelfs de sterke Finsche ijsbrekers zijn niet meer opgewassen tegen het steeds dikker wordende ijs. De haven van Helsingfors is voor de zeevaart gesloten. In een groot deel van Polen woeden sedert gistermorgen heftige sneeuwstor men. De wegen zijn bedekt met een sneeuwlaag, die hier en daar 2 M. dik is. De Britsche bewapening. Uit Londen wordt gemeld, dat in het Witboek over de defensie, dat de vol gende week verschijnt, versterking van de Britsche kruiservloot met 70 schepen zal worden aangekondigd. Het Lagerhuis heeft de aanvullende militaire begrooting die 4.850.000 pond voor marine, 1.350.000 voor bet leger en 1.611.000 pond voor de luchtvaart be draagt, aangenomen. België beschermt zijn boter. In de Belgische Staatscourant is een Kon. Besl. verschenen betreffende een menging en de herkomst-aanwijzing van bepaalde categorieën boter. Dit besluit verbiedt een menging van binnenlandsche met buitenlandsche boter. Wanneer bui- tenlandsche boter wordt gekocht met hoe veelheden van meer dan 5 kg. moet op goed zichtbare wijze de vermelding „vreemde boter" aangebracht zijn. De Belijdenisbeweging in Duitschland. Omtrent de synode van de Belijdenis beweging, die de vorige week in de Oeyn- hausen heeft plaats gehad, meldt Havas uit Berlijn, dat de geheime staatspolitie de beraadslagingen dier synode heeft bij^ gewoond. De synode heeft drie belangrijke be slissingen genomen. Binnenland. Steun fruit en warmoezerijgewassen. Extra steun aan tuinders voor misoogst. Consolidatie vlottende schuld. Buitenland. De oorlog in Abessynië. Overstroomingen en dijkdoorbraken. De kerkstrijd in Duitschland. De eerste beslissing, die met nagenoeg algemeene stemmen is genomen, betreft de niet-erkenning van de door Minister Kerrl ingestelde kerkcommissies. De sy node beeft verklaard, dat de kerk haar hiërarchische inrichting zelf 'bepaalt en zij blijft dus trouw aan bet beginsel van absolute autonomie van de kerk in den staat. De tweede beslissing vloeit uit de eerste voort. Zij betreft de maatregelen van re organisatie. Dé oude voorloopige kerkre- geering is afgetreden en is vervangen door een commissie uit drie leden be staande, die den Broederraad vertegen woordigt en ©en baar door den raad ge delegeerd gezag uitoefent. De drie predikanten die deze commissie vormen behooren tot de radicale opposi tie, die zich om Ds Niemöller gevormd beeft. De derde beslissing betreft de opvoe ding van de jeugd. De Belijdenisbeweging beeft uitdrukkelijk haar opvatting betref fende de school, tegen die van den natio- naal-socialistischen staat gesteld. Korte Berichten. Die rechtbank te Frankfort am Main heeft een jongeman veroordeeld tot zes weken gevangenisstraf, wegens het dra gen van een roode das. De rechtbank was van oordeel, dat dit een teeken was van communistische gezindheid. In Denemarken is een militair vliegtuig boven bet eiland Seeland ver ongeluk. De drie inzittenden kwamen om bet leven. Ter ondersteuning van de Eransche troepen aldaar, zal te Akaba, aan de Roode Zee een militair vliegveld worden ingericht. AUTO-VERKEER MET BELG IE. België wenscht wederkeerige over eenkomst. Autobussen en vrachtauto's uit het bui tenland, bestemd voor het vervoer v.an personen of goederen, konden tot dusver op Belgisch grondgebied tijdelijk ontsla gen zijn van douanerechten. In de Belgische staatscourant is thans echter een koninklijk besluit verschenen waarbij deze toestand gewijzigd wordt. De minister van Financiën kan evenwel bij wijze van uitzondering toestaan, dat het transport in de grensgebieden, of het vervoeren van goederen, waarvoor spe ciale wagens noodig zijn, geschiedt op de wijze als voorheen. Amnestie van dezen maatregel zou kunnen worden verleend bij een bijzon dere overeenkomst, waarin de reciproci- teitsclaus-ule wordt opgenomen, Reeds is een soortgelijke conventie afgesloten met Frankrijk. De bedoeling van de nieuwe regeling blijkt te zijn, zegt de T e 1 e g rweder keerige overeenkomsten met de verschil lende omliggende landen af te sluiten. KORTING OP DE RIJKSPENSIOENEN Rapport der commissie-Palm bijna gereed. Naar de Tele gr. verneemt is bet rapport van de verleden jaar Mei ge- installeerde ambtelijke commissie-Palm betreffende de korting op de rijkspensioe nen bijna gereed. Het zal weldra aan de regeering worden aangeboden. Daarnaast houdt de commissie zich bezig met de vereenvoudiging van de pensioenwet en met de kwestie van de pensionneering van niet-herplaatste wachtgelders. WERELDKAMPIOENSCHAP SCHAKEN. Revanche Euwe-Aljechin. Naar bet „Hbld" verneemt, zijn de on derhandelingen omtrent de revanche voor bet wereldkampioenschap schaken thans in een zoodanig stadium ge'komen, dat de financieele regeling in orde is. Er bestaat alleen nog verschil van mee ning over de vraag wanneer 1 De Oostenrijkers houden vast aan den begin datum 20 Augustus 1937, de beer Kmooh, optredende namens DP Max Euwe 'beeft meegedeeld, dat de wereldkampioen niet eerder dan 1 October 1937 zou kun nen spelen.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1936 | | pagina 1