V*
isteliik Nationale Actie.
GEBRUIKT „HERBEX
JL
ÜH
EERSTE BLAD
HET ADRES
A. WILKING
Minister Dr H. Coiijn ver
dedigt hetregeeringsbeleid
Buitenland
De oorlog in Abessynië.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws
W EE S T
VOORZICHTIG
VASTZITTEND SLIJM
A. C. VAN DER REST, Ass. Apotheker,
Staten-Generaal
;BERTELS'
kunstkorrel:
irnraTnro
ZATERDAG 8 FEBRUARI 1938
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
50e JAARGANG No. 110
bij HOESTEN
en BRONCHITIS
d de bols" kan
ntketenen!
13X24
913
13—18
11—10
7—11
is het bekende
2—7 als 4-9
17—21
12X21
kan wit nu met
akstelling veria-
laat slaan en
gt, aal wit deze
-27 gedw.) en
nemen. Vos be
ll—17
8—12
m, m
im
t
vm. m
mt. m
jü
16
25
85
45
60
2—8
18—22
29X7 en tevens
aten, 3430 en
dt met het ris-
equente:
21—27
16X27
ït, maar zwarts
is niet bijster be-
liet veel van uit;
poging om wit
rt moet erop ver-
iet kind van de
27X38
4—9
17—21
lossing voor zijin
Op 28X17 volgt
blijft „instaan",
!3 en 24-30, dat
22X11
11—17
6X17
12—18
■30 en 29—24, 34
niet anders. Op
8—12
gedwongen, doch
29—23, 18X38 en
49 50
1-4-19
3—8
18X38
38X29
15X24
geeft op.
WEERBERICHT.
avond van 8 Febr.:
i-Oostelijke tot Oos-
tot licht bewolkt,
orst 's nachts, over-
emperatuur om het
nmiddag 3 u.
niddag 3 u.: 778.
>or fietsen
1.
m
X
Uitg.: N.V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent,
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
De met bijzondere belangstelling tege
moet geziene beginselverklaring van de
groep die zich onder leiding van Prof. H.
visscher van de Anti-revolutionaire
partij heeft afgescheiden, is thans ver
sohenen. Daaruit blijkt dat deze groep
zich tooit met den naam „Christelijk Na
tionale Actie".
Bij de beoordeeling van dit concept
moet rekening worden gehouden met de
eischen die Prof. Visscher aan de Anti
revolutionaire partij meende te moeten
stellen.
De bezwaren door hem te Utrecht ont
wikkeld, waren in hoofdzaak, dat door
de a.R. partijl de beginselen worden ver
doezeld, dat Artikel XXXVI niet volledig
wordt gehandhaafd en dat een toezegging
van het Centraal Comité om de kwestie
van Artikel XXXVI te onderzoeken niet
werd gehouden. Hij eischte voorts herstel
van de nationale kerk en goedmaking
door den Staat van het onrecht dat zij
in 1816 de Hervormde gezindheid heeft
aangedaan.
Nu had men mogen verwachten dat het
concept-program met name wat betreft
Artikel XXXVI een duidelijke en ondub
belzinnige verklaring zou bevatten van
wet nu eigenlijk bedoeld wordt.
In deze verwachting worden we echter
teleurgesteld. Het concept spreekt in vage
bewoordingen van een staan naar wijzi
ging van de Grondwet, waardoor zij met
de beginselen van Gods Woord en van
Artikel XXXVI in overeenstemming
wordt gebracht om mede ook daardoor te
komen tot herstel van het Ghr. Nationaal
karakter van ons volk. Een nogal rekke
lijke uitspraak, waarbij nadere precisee
ring zeker niet overbodig was geweest.
Hetzelfde geldt van het artikel waarin
gevraagd wordt bijzondere eerbiediging
van de rechten der oorspronkelijke na
tionale Gereformeerde Kerk en herstel
van het haar aangedaan onrecht.
Hier rijzen meerdere vragen. Wat is
bedoeld met de bijzondere eerbiediging
waarvan hier sprake is? Is hier gedacht
aan de erkenning van een bevoorrechte
kerk? Of aan benoemingen waarop in de
Utrechtsche vergadering gewezen werd?
Wordt, als hier gesproken wordt van her
stel van gedaan onrecht, gedacht aan ver
breking van den financieelen band tus-
schen Kerk en Staat? Het is mogelijk.
Maar dan herinneren we ons, dat toen
minister de Vries een poging in deze
richting deed, dit pogen schipbreuk leed
niet in de laatste plaats door het optreden
van Prof. Visscher.
Duister schijnt ons ook de uitspraak
dat gevraagd wordt, opheffing van regee-
ringswege van de hinderpalen, die uit de
voorheen haar (de nationale Gerefor
meerde Kerk) door Koninklijke Besluiten
opgelegde organisatie voortvloeien, o p -
d a. t allen, die tot de Hervormde Gezind
heid behooren, zich in haar wederom
kunnen vereenigen.
Dit lezende krijgt men den indruk alsof
•hereeniging van allen, 'die tot de Her
vormde Gezindheid (wat is dat?) behoo
ren, zou afhangen van bepaalde regee-
ringsmaatregelen.
Maar zoo is het toch niet. D'e Nederl.
Hervormde Kerk is ook nu volkomen vrij
haar organisatie te wijzigen, terug te kee-
ren tot de oude paden van de D.K.O.
enz. Slaking van de financieels banden zal
hierin niet de minste verandering bren
gen, omdat het hier niet is een kwestie
van geld, maar van beginsel, geheel
onafhankelijk van het optreden der Re
geering.
In een pro-gram waarop men „alle Ne
derlanders die behooren tot de Hervorm
de Gezindheid, in den zin door Groen van
Piinsterer daaraan gehecht", zoekt te ver
eenigen, had een meer preciese omschrij
ving' en een nadere toelichting niet mogen
ontbreken.
Bij het lezen van de algemeenheden
hier ten beste gegeven, vraagt men zioh
af: was het nu noodig'daarvoor een scheu
ring te brengen in de Antirevolutionaire
partij? Zou Prof. Visscher nu waarlijk
meenen op een dergelijk program, allen
die instemmen met de Gereformeerde be
lijdenis in één organisatie te kunnen ver
eenigen?
Wij kunnen het niet gelooven.
Trouwens zijn optreden van den laat-
sten tijd bewijst wel duidelijk boe het met
het hier gepropageerde eenheids-streven
gesteld is.
Immers, om zijn uittreden uit de Anti
revolutionaire partij te rechtvaardigen is
Prof. Visscher begonnen met een scherpe
actie te voeren tegen mannen uit zijn
Ingezonden Mededeeling.
voor Manufacturen.
Dames- en Kinderconfectle
Tapijten Gordijnen
Bedden Ledikanten en
aanverwante artikelen Is
GOES
HULST
naaste omgeving als Prof, Severijn e.a.
Dat is de vloek van de booze daad.
Eenmaal begonnen moet hij verder.
Moet hij afbreken de partij waarin hij'
zoovele jaren een vertrouwenspositie in
nam, tegen wier beginselprogram hij nooit
een officieel gravamen indiende en die
hij nog bij de herdenking in 1929 te
Utrecht, zoo geestdriftig, met een beroep
op baar beginselen verdedigde.
Het staat, gezien het ontworpen pro
gram wel vast, dat de eenheidspogingen
van Prof, Visscher niet zullen, slagen.
De kans is groot dat de scheidings-
en scheuringspogingen méér succes zullen
hebben en dat de niet-Antirevolutionaire
of Christelijk-Historische richtingen van
deze „Actie" in de eerste plaats zullen
profiteeren.
ERNSTIGE WAARSCHUWING TEGEN
DOORGAANDE VERSPLINTERING.
Wij hebben gisteren van de indruk
wekkende rede van Minister Coiijn in de
Eerste Kamer hij de verdediging van het
regeeringsheleid een zeer kort uittreksel
gegeven.
Wanneer de officieele Handelingen
verschenen zijn hopen wij aan deze rede
nader aandacht te schenken.
Thans geven wij reeds uit een der
meer uitvoerige verslagen het slot van de
rede, waarin op de voor ons nationale
leven dreigende gevaren met zooveel na
druk de aandacht werd gevestigd
'Het 'Nederlandsche parlement lijdt aan
een verbrokkeling, die in 1937 de samen
werking tusschen regeering en parlement
zal bemoeilijken. De oorzaak ligt in de
evenredige vertegenwoordiging, zooals die
bij ons is uitgewerkt. Vandaar spr.'s „cri
de coeur".
Er moet zijn een redelijke samenwer
king tusschen regeering en volksvertegen
woordiging. De laatste moet een rede
lijke weerspiegeling zijn van de samen
stelling van ons volk.
In Engeland heeft men eenzijdig op
den eersten eisch gelet. Hier heeft men
verwaarloosd het gevaar van versplin
tering voor een krachtig bewind.
Wat de heer De Marchant in
de plaats wenscht voor het
parlementaire stelsel, is nog
verwerpelijker dan de gebre
ken van dit stelsel. Menig cul
tuurvolk is ondergegaan, doordat een
heid van denken en voelen van bovenaf
werd opgelegd. Het is niet mogelijk dit
b 1 ij v e n d te doen voortduren. Socrates
moest al den giftbeker drinken, omdat
hij anders dacht dan de rest van Athene.
De heer De Marchant verwierp gisteren
den totalen staat, maar zonder het be
ginsel van den totalen staat kan hij zijn
doel nimmer bereiken.
Als deze spreekt van den atheïstischen
Nederlandschen staat en van de usurpa
tie van het recht door een quantitatieve
meerderheid, wordt spr. bijna stil van
zooveel gemis aan begrip. (Vroolijkheid).
Mussolini heeft gezegd, dat het fas
cisme met belijdend christen
dom onvereenig baar is, omdat
fascisme zelf godsdienst is.
Usurpatie van het recht door een meer
derheid ware minder erg dan usurpatie
door een enkeling met slaafsche volge
lingen. Maar er is geen usurpatie van
het recht door een meerderheid. De min
derheid heeft rechten. De heer De Mar
chant zelf is er het bewijs van. Was hij
meerderheid, spr. vreest, dat het anders
zou gaan. (Vroolijkheid.)
Spr. waarschuwt het Neder
landsche volk om de gevaren
van versplintering zich dui
delijk voor o ogen te stellen.
Betracht het de eenheid, dan
zal het met hulp van den Al
machtige de moeilijkheden
van dezen tijd te boven komen.
(Bravo-geroep.)
Regen belemmert groote
krijgsoperaties.
Uit Addis Abeba meldt Reuter: De
aanhoudende regens maken iedere groote
oorlogsoperatie aan het Noordelijk, zoo
wel als aan het Zuidelijk front schier
onmogelijk.
De gevechten in het gebied rondom
Hausien zijn verloopen tot afzonderlijke
kleine acties, die echter uiterst bloedig
zijn en in worstelingen van man tegen
man ontaardden, zonder dat zij de eene
of de andere partij bijzondere voordeelen
opleveren.
In de uren dat het niet regent stijgen
Ita'liaansche eskaders bommenwerpers op,
die van groote hoogte 'bommen werpen
en dientengevolge slechts zeer geringe
successen boeken, welke niet in verhou
ding staan tot de moeite en de kosten.
Aan het Zuidelijk front heeft zich in
de provincie Balé een krachtige gevechts
actie ontwikkeld. De A'bessynische troe
pen, onder leiding van Dedjasmatsj Ba-
jené, doet hier aanvallen op de verbin
dingen van de Italianen tusschen Dolo
en Negelli; zij zouden reeds 65 machine
geweren en 10 stukken geschut van de
bergarti'llerie, die voor Negelli bestemd
waren, hebben veroverd. Ook in dit ge
bied zijn de Italiaansche vliegers uiterst
actief.
De Abessijnsche troepen, die hier de
Italiaansche transportcolonnen lastig
vallen blijken nog vrij sterk te zijn.
'Het is wel ongelukkig voor de Italia
nen, dat zij er, zoolang de oorlog duurt
niet in kunnen slagen hun linies van de
vijanden te zuiveren. Dit is trouwens in
het Zuiden vrijwel ondoenlijk en de
Abessyniërs zullen van hun kant wel
trachten zooveel mogelijk ongeregelde
troepen weer in Zuidelijke richting te
spuien, zoodat ieder verder trekken weer
zooveel te gevaarlijker wordt voor ide
Italianen.
Nieuwe dreiging in het verre Oosten.
Volgens berichten uit Kalgan zijn de
5000 man Mongolen en Mandsjoe's, die
dreigen Soeiyoean binnen te vallen, de
zelfden, die in December zes districten
van Tsjahar binnenrukten. Zij schijnen
thans voornemens te zijn, nog vijf dis
tricten te voegen bij bet gebied, dat zij
reeds beheerschen.
Men gelooft, dat de Chineesche gou
verneur van Soeiyoean zich wil verzetten
tegen dezen inval, waardoor mogelijk een
revolutie zal ontstaan onder de stam
men van Buiten-Mongolië.
Het barre winterweer.
Uit Boston wordt gemeld: Langs de ge-
beele kust van Nieuw-Engeland is de
scheepvaart momenteel bijna volledig ge
stremd.
De temperatuur is zóó laag gedaald, dat
de havens met een dikke ijskorst zijn ge
dekt.
Vele schepen in de kanalen en aan
de kust zijn volkomen ingevroren.
Een felle sneeuwstorm heeft bovendien
den ganscben nacht langs de Oostkust
gewoed.
In Washington is het verkeer stilgelegd,
wijl binnen zeer korten tijd zulke gewel
dige massa's sneeuw waren gevallen, dat
de straten niet voldoende snel voor het
verkeer konden worden ontruimd.
In de Midwest is de tengevolge van de
koude ontstane nood nog grooter gewor
den.
In vele staten worden temperaturen ge
registreerd van meer dan dertig graden
onder nul.
In den staat Wyoming zijn duizenden
schapen bevroren.
Over geheel Zweden is een sneeuw
storm losgebarsten, die groote schade
heeft toegebracht aan de verbindingsmid
delen.
In het Noorden des lands is de tempe
ratuur gedaald tot 40 graden onder nul.
In Griekenland, Macedonië, alsmede den
Peloponesos is veel sneeuw gevallen. In
een sneeuwstorm bij Korfoe is een zeil
schip vergaan, waarbij vier opvarenden
om het leven kwamen.
Dominee te Brunswijk tot zes maanden
veroordeeld.
Een speciale rechtbank heeft dominee
Georg Althans te Brunswijk tot zes maan
den gevangenisstraf veroordeeld, omdat
hij zijn leerlingen had verzocht „niet deel
te nemen aan 'het anti-semietische ge
tier" en wijl hij God had gebeden „bet
arme vervolgde Joodsche volt te boseher-
mien".
Wordt „Der Stürmer" opgeheven?
Wij hebben in het 'begin van December
melding gemaakt van een 'bericht, dat het
beruchte antisemietisdhe weekblad van
Julius S'treicher, „Der Stürmer", zou zijn
verkocht aan het nationaal-socialistische
persbediijf.
Een bericht uit Berlijn bevestigt thans
den verkoop en voegt er aan toe, dat het
de bedoeling is het blad op te heffen, ver
moedelijk in het voorjaar.
De verantwoordelijke Duitsohe autori
teiten zouden hebben ingezien, dat der
Stürmer grooter nadeel toebrengt aan
Duitschland's naam in het buitenland dan
alle „gruwelpropaganda" van de emigran
tenpers.
Korte Berichfen.
Tijdens een vergadering te Le Havre
welke door ongeveer 450 werklieden, die
aan de „Normandië" werken, werd bijge
woond, is besloten de stating voort te
zetten.
VLIEGTUIGEN VOOR HET INDISCHE
LEGER.
Bestellingen in Amerika.
De „Java-Bode" verneemt, dat het
legerbestuur na langdurige onderhande
lingen gemachtigd is bij de 'Glenn Martin-
fabrieken (Vereenigde Staten) nog voor
dit jaar een aantal bommenwerpers voor
de Luchtvaar taf deeling te bestellen, nl.
twee-motorige toestellen, welke zijn in
gericht voor een bezetting door vier man.
De bewapening zal bestaan uit drie mi
trailleurs. De topsnelheid zal 340 km per
uur bedragen, terwijl de actie-radius, vol
ledig bezet en met bommen belast, 2000
■km. is.
Enkele van deze toestellen zullen nog
dit jaar uitkomen.
De omvang van de bestellingen voor
de komende jaren maakt nog een punt
van overweging uit, waarbij van invloed
is de vraag of de Indische regeering de
licentie van de Glenn Martin-fabrieken
zal aankoopen.
SMIRNOFF'S SNELLE VLUCHT.
De „Kwak" in Bari gebleven,
i Dé verwachting, dat Iwan Smirnoff de
„Kwak" nog gisteravond op Schiphol zou
neerzetten en aldus den tocht van Bata
via naar Amsterdam in drie dagen zou
volbrengen, is niet in vervulling gegaan.
Bij zijn sprongen van Batavia naar Ran
goon, vandaar naar Jodhpur en vervol
gens naar Bagdad, dit alles in een totaal-
tijd van 36 uur, kon de koene vlieger
telkens seinen de „Kwak" is aangekomen
en nog denzelfden dag weer doorgevlo
gen en ook gisteren, toen hij in Athene
was neergestreken, kon de tocht met de
zelfde spoed worden voortgezet. In Zuid-
Europa echter bleken de weersomstandig
heden een beletsel om de vlucht even
voorspoedig te doen verloopen tot Schip
hol toe. En toen domineerde natuurlijk
het „Safety first".
Smirnoff zag zich genoodzaakt de
„Kwak" gistermiddag om half vier in
Bari, op 400 K.M. afstand van Rome,
aan den gTond te zetten.
Nader verneemt men nog, dat Smirnoff,
nadat hij van Athene naar Rome was
vertrokken, door buitengewoon slecht
weer genoopt werd terug te keeren naar
het vliegveld Bari, welk vliegveld hem als
bruikbaar was opgegeven. Dit vliegveld
bleek echter onvoldoende hard te zijn,
waardoor de „Kwak" bij 'het uitloopen
na de landing wegzakte.
Na dezen tegenslag kon het vliegtuig
gisteren zijn tocht niet voortzetten, doch
men hoopt het toestel heden vrij te maken
en, indien de toestand van het vliegveld
dit toelaat, verder te vertrekken.
ONZE BETREKKINGEN MET BELG IE.
Nieuwe onderhandelingen niet in
voorbereiding.
Nieuwe onderhandelingen over de nog
steeds tusschen Nederland en België
hangende kwesties zijn niet in voorbe
reiding, aldus zegt Minister De 'Graeff
in de M. v. A. aan de Eerste Kamer in
zake de Begrooting van Buitenlandsche
Zaken. In het afgeloopen jaar is geble
ken, dat een voor heide partijen aan
vaardbare grondslag voor hervatting der
onderhandelingen vooralsnog niet aan
wezig is.
Ook de Regeering heeft overigens met
voldoening kunnen vaststellen, dat de
onderhavige verhouding tusschen beide
landen zeer is verbeterd.
EEN ORDER VAN BIJNA TWEE
MILLIOEN.
Verbetering van spoorwegwerken rond
Amsterdam.
Boor de Ned. Spoorwegen te Utrecht,
is het maken van een gedeelte verhoogde
baan van den spoorweg van Amsterdam
naar Utrecht, een verbreeding van dien
hoofdspoorweg ten behoeve van een te
maken wachtspoor, een spoorwegdam
voor de Ringbaan om Amsterdam tus
schen den hoofdspoorweg hij Duiven
ei recht en de Muidervaart bij Diemen, een
spoorwegdam ten Zuiden van de Ring
baan tot verbinding van deze met den
hoofdspoorweg en eenige bijkomende
werken, gegund aan de N.V. Amster-
damsche Ballastmaatsohappij te Amster
dam, voor een bedrag van f 1.736.750.
Binnenland.
Vreeselyke brand te Amsterdam. Zeven
personen verbrand. Vier ernstig gewon
den.
De Staatscommissie voor de grondwets
herziening geïnstalleerd.
Minister Coiijn over 'het regeeringsheleid.
De algemeene beschouwingen in de Eerste
Kamer geëindigd.
Buitenland.
De regens in Abessynië verhinderen groo
te operaties.
Nieuwe dreiging in het Oosten.
Hét barre winterweer.
Ingezonden Mededeeling.
KR UID EN HONING
tegen
fl. 0.90 en fl. 1.60 per flacon
Lange Kerkstraat 42 GOES.
EERSTE KAMER.
ALGEMEENE BESCHOUWINGEN
OVER DE RIJKSBEGROOTING.
Bij de replieken komt de heer v. Lan-
schot (R.K.) terug op de vorming van
dit kabinet. Niet altijd mag van par
tijen, die een regeering omverwerpen,
verlangd worden dat ze een nieuwe vor
men. Ze behoeven niet hun beginselen te
offeren op het altaar van het parlemen
tarisme.
Vriendelijk voor de R.K. Staatspartij
was de rede van den heer de Marchant
et d'Ansembourg nu niet bepaald. Die
rede was gespeend aan argumenten. Ko
men er van die zijde eens argumenten,
dan heel vaag.
De heer de Marchant 'heeft financieele
beschouwingen uitgesteld naar hoofdstuk
VII B; maar spr. moet er op wijzen, dat
daarbij' geen algemeen-financieele be
schouwingen kunnen worden gehouden.
Spr. critiseert voorts de opmerkingen
van den heer de Marchant inzake den
godsdienst en den Staat. Deze werpt zich
op als voorganger van de Nederlandsche
bisschoppen. En 'hij vergeet dat de Pau
sen altijd hebben aangedrongen op or
ganisatie op katholieken grondslag.
De heer De 'Savornin Lohman
(C.H.) heeft met instemming de rede van
minister Coiijn gehoord. Bij wat gezegd
is over het evenredige kiesstelsel, merkt
spr. op, dat er staatsrechtelijk niet zoo
veel verschil is tusschen het christelijk-
historisch en het anti-revolutionaire
standpunt.
Wat de gezagshandhaving betreft,
staan den burgemeesters niet altijd vol
doende middelen ten 'dienste om de open
bare orde te bewaren. Er is niet genoeg
preventief toezicht in vergaderingen, b.v.
Ingezonden Mededeeling.
fioye eierproelucHe by
ttelaasitalptuimveevneder merAen
Data? aten Asxsiote/usorottpeArasAt
17s tepco, atocA ote /neesten Asssmer
*Die gfeoen useisup groei en AcraxAl.
t£e/„ Berkk Kuwtkerrd 'is 't anders;
Uwptuimoeeproeit, is nimmer zieA
DeAcippen woroten tegr77uxcAines
Uw ren een eiwenfaJrriek f
OLIEFABRIEKEN n.v._ AM5TERDAM.O.
