Het Fransche Kabinet treedt af. EE EERSTE BLAD DONDERDAG 23 JANUARI 1938 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 50 e JAARGANG No. 96 IK00PING iderkleeding, genjassen, kers, enz. Vitrages, nen, voor Dames- aponnen, den, enz. enz. ïhtsorteering istumes. Is de schoolstrijd uit? Buitenland De oorlog in Abessynië. Morgen is hei Vrijdag en... is hei M.S.S.-dag Volg de MS.S.-gewoonie Belangrijkste Nieuws Uitg.: N.V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 44455. Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. De Zeeuw Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes eji Vlissinjjeri i 9.20. Losse numm-ccs 5 C.&.S. Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel. Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85. Bij contract belangrijke korting. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. IUIS met zaak leren en fijne ns dubbel be- Tel. 681, Se- Idelburg. ORANJE GOES ÏRITZEN, van its Woensdag nderdag 23 :4 Januari en ïuari, van 10 pril. geen opgeld. DE. Abonnementen n door GELKERKE, Ion. —3.70 per 100 er flacon; Fa- isteren in het rstraat 37-39 volgende prij- 3.90, Eend- 150.000 stuks PBERICHT. van 23 Jan.: wind, zwaar Garing, waar hagelbuien, iperatuur. sdienst. 3.55 aan alle sn, blijf op uw dag 3 u In de door Minister Oud te Apeldoorn gehouden rede heeft deze bewindsman terecht betoogd, dat ons volk in de moei lijke tijden die wij thans doormaken, aan niets minder behoefte heeft dan aan her opening van den schoolstrijd. Een uitspraak als deze komt niet te onpas. Er is toch bij velen in vrijzinnige krin gen een duidelijk merkbaar pogen om de rechten van het bijzonder onderwijs aan te tasten en den schoolstrijd opnieuw te doen ontbranden. Met de werkelijkheid wordt geen reke ning gehouden. Men maakt er de voor standers van het bijzonder onderwijs een verwijt van, dat zij de voorgestelde con centratie-bepalingen niet zonder meer wenschten te accepteeren^maar men ver geet, dat de wettelijke bepalingen altijd een concentreerende werking hebben ge had en dat bovendien reeds sinds 1933 het stichten van bijzondere scholen vrij wel onmogelijk is gemaakt. Maar daar blijft het niet bij. De verlangens van velen gaan veel verder dan de bestaande beperkende be palingen en ook verder dan wat in het Bezuinigingsontwerp was voorgesteld. Zoo heeft b.v. de bekende vereeniging „Volksonderwijs" een rapport doen ver schijnen in verband waarmee onze „N. Pr. Gr. Crt." o.m. het volgende opmerkt: „Nu moet men weten, wat er (volgens dit rapport) noodig is voor de oprichting van een bijzondere school. De openbare school moet natuurlijk overal zijn. Men mag haar geen belem mering in den weg leggen. Geen eiscb moet gesteld. Maar in een groote gemeente van meer dan 10.000 inwoners zou men geen bij zondere school mogen oprichten indien er niet voldoende leerlingen zouden zijn voor ten minste 6 leerkrachten. Voor een kleine gemeente zou men met 3 leer krachten kunnen volstaan. Maar hoe dit nu zou gaan? Vooreerst zou het vereischte aantal leerlingen er moeten wezen bij de aan vrage voor de school. De handteekeningen van de ouders moeten worden geplaatst onder toezicht van de autoriteiten. D:e ouders moeten vooraf het bewijs leveren dat zij reeds een redelijken tijd lid zijn van de vereeniging of het kerkgenootschap dat de school heeft aangevraagd. Omtrent den leeftijd der toe te laten kinderen moeten regelen worden voorgeschreven. Als er reeds een bijzondere school bin nen zeker nader aan te geven terrein is mag geen nieuwe worden opgerichf. 'tls alsof het hier een misdaad betreft. Meer zullen wij maar niet noemen. De heeren van „Volksonderwijs" zou den eerlijker zijn als zij de leuze van een deel der openbare onderwijzers overna men: verplichte openbare scholen. Maar stelt men hier niet terecht de vraag: is de schoolstrijd uit?" 3 uur: 741. tsen: NA DEN DOOD VAN KONING GEORGE De overbrenging van het stoffe lijk overschot. De overbrenging van het stoffelijk over schot van koning George van Sandring- ham naar Londen, en vandaar naar West minster Hall, zal vandaag in den groot sten eenvoud plaats hebben. D'e kist zal na een korten dienst in de kerk op een kanonsaffuit worden geplaatst. Te kwart voor elf zal dan worden aangevangen met den tocht van de kerk naar het sta tion, een afstand van 2V2 mijl. In rijtuigen zullen de koningin, de prinses Royal, de hertog van York, de hertogin van Gloucester, en de hertogin van Kent plaats nemen, gevolgd door de hofdames. Koning Edward en zijn broeders zullen den 8 K.M. langen weg van de kerk van Sandringham naar het station van Wol- ferton en van King's Grossstation te Lon den naar Westminster Hall te voet afleg gen. De speciale trein, die in een met zwart en purper gedrapeerd rijtuig de kist zal vervoeren met in een goederenwagen de kransen en bloemen, vertrekt van Wol- f crt on om even over twaalven en wordt om kwart voor drie verwacht. De kist zal daar weder op een affuit worden ge plaatst, en om ongeveer drie uur zal de stoet zich in beweging stellen. Te vier uur zal naar verwachting West minster Hall worden bereikt. D!e kist zal in het midden van de Hall worden geplaatst op een met purper be~ kleede catafalk. D'e rijkskroon bezet met meer dan 3000 diamanten zal de kist kronen. Nadat de kist op de catafalk is ge plaatst, zal de aartsbisschop van Canter bury een korten dienst houden. Voorloopig is bepaald, dat het publiek op Vrijdag, Zaterdag, Zondag en Maan dag van acht uur in den morgen tot tien uur 's avonds in Westminster Hall zal worden toegelaten. De kroningsplechtigheid. Edward VIII is gisteren plechtig tot Koning geproclameerd temidden vau middeleeuwschen praal, waarin hier en daar een meer moderne toon tot uiting kwam, hetgeen een vreemd contrast op leverde. Aan 't hoofd van de groep bevond zich de hertog van Norfolk in zijn zwart en rood uniform van graaf-maarschalk. Trompetters bliezen een fanfare en, ter wijl de proclamatie afgekondigd werd, dreunden van den militairen post in Hyde Park 41 saluutschoten. In den Tower te Londen werden 62 schoten gelost. Geweldige menschenmassa's waren ge tuigen van de plechtigheid. Duizenden hoofden staken door de open vensters en zelfs op de daken der huizen wemelde het van toeschouwers. Van Charing Cross werd over het Strand naar de Temple Bar gereden. Op deze plaats vangt het gebied der City aan. De grens was symbolisch door middel van een zijden koord afgesloten en aan gene zijde van deze afsluiting stonden de Lord Mayor, de wethouders en de she riffs der City. De stoet naderde, terwijl de eerste re gels van het „God save the King" werden gespeeld. De zoogenaamde „Blauwman- tel" wapenheraut naderde, tusschen twee trompetters in en geëscorteerd door twee soldaten van de bereden garde, de afzet ting. Tot drie maal schalden de trom petten en de Citymaarschalk vroeg: „Wie komt daar?" Blauwmantel ant woordde, dat hij kwam om den nieuwen koning te proclameeren en de Lord Mayor, die in scharlaken was gekleed en het beroemde parel-zwaard droeg, las het besluit voor van den Privy Council. Na het gelezen te hebben verklaarde de Lord Mayor zich voldaan en zeide, dat hij zijn plichten als Lord Mayor zou ver vullen. Hierop gaf hij1 de proclamatie aen Blauwmantel terug en beval, dat de stoet tot de City zou worden toegelaten. Bij Chancery Lane, even voorbij de Temple Bar, werd opnieuw stilgehouden. De rijtuigen werden geopend, opnieuw schalden fanfares en de proclamatie werd voorgelezen. Hierop werden drie hoera's voor den nieuwen koning aangeheven. De Lord Mayor stapte in zijin koets en deze voegde zich bij den stoet, welke zich naar de Beurs begaf, waar de proclama tie opnieuw voorgelezen werd. Uit verschillende dominions komen be richten binnen omtrent plechtigheden, die daar plaats gehad hebben in verband met de proclamatie van den nieuwen ko^ ning. De tekst der proclamatie. De proclamatie van de troonsbestijging van koning Edward VIII is opgesteld in oud-Engelsch, waarvan de vrije vertaling als volgt luidt: Aangezien het den Almachtigen God heeft behaagd, Onzen Heerscher Koning George V, gezegender en roemrijker na gedachtenis, tot zich te roepen, valt door zijn overlijden de rijkskroon van Groot- Britltannië en Noord-Ierland alleen en rechtmatig den hoogen en machtigen vorst Edward toe. Wij1, de geestelijke en wereldlijke lords van dit Koninkrijk, openbaren en proclameeren derhalve met bijstand van den troonraad van den over leden koning, alsmede een aantal andere heeren van rang, den lord-mayor, Alder men, en burgers van Londen, met de stem van de tong en des harten, dat de hooge en machtige vorst Edward thans door den dood van onzen overleden Heerscher zaliger nagedachtenis, onze eenige wet tige en rechtmatige leenheer Edward VIII, door de genade Gods koning van het Vereenigde Koninkrijk van Groot- Brittannië en Noord-Ierland, verdediger van het geloof en keizer van Indië wordt. Hem zweren wij volledig trouw, voortdu rende gehoorzaamheid, uit geheel ons hfrt en in diepe aanhankelijkheid, en bidden God, door wien koningen en ko^ ninginnen regeeren, den Koninklijken vorst Edward te zegenen met lange en gelukkige jaren van heerschappij over ons. Nieuwe overwinning der Italia nen. Neghelli bezet. Snelt Nasi boe te hulp? Een oorlogsraad te Dessie. Andermaal hebben de troe pen van Graziani een groote overwinning behaald: Neg helli, een belangrijk strate gisch centrum der Abessyni- ërs, is door de Italianen bezet. Nu is ook de hoop der Abessyniërs ver vlogen, dat Desta zich nog binnen af- zienbaren tijd zou kunnen herstellen. Ras Desta zelf seint nog steeds optimistische berichten naar Addis Abeba, doch de mededeelingen van Italiaansche zijde, als zouden zijn troepen volslagen gedesorga niseerd zijn, klinken waarschijnlijker, al moet in de Italiaansche persberichten een zekere bluf (begrijpelijk overigens na de tegenslagen, die eerst te hoeken vie len) worden geconstateerd. De Italianen hebben Neghelli met een „vliegende" colonne, bestaande uit pant serauto's en lichte tanks, genomen. De inneming van Neghelli is inderdaad bijzonder belangrijk voor de Italianen. Ras Desta had hier zijn basis. Ook strategisch is de plaats belang rijk. Neghelli was het eindpunt van den karavaanweg, die eenige jaren geleden na een overeenkomst tusschen de Abes- sijnsche en de Britscbe regeering was aangelegd en die in Kenia begon. Langs dezen weg kregen de Abessyniërs tijdens den oorlog hun voedsel- en wapenvoor- raden uit Kenia en hieraan is dus nu een einde gekomen. De Italianen zijn thans bezig de verbindingen in het Zui den tot stand te brengen. Vermoedelijk zullen de troepen dus de eerste dagen wel geen nieuwe actie voeren. Van Italiaansche zijde wordt nog ge meld, dat de commandant van den radio- post van Ras Desta met zijn mannen in een rotshol gevangen is genomen. Hij verklaarde, dat de vluchtende troe pen van Ras Desta gebrek hebben aan levensmiddelen, aangezien de Italiaansche vliegtuigen bij den opmarsch de depots hebben vernield. Een ander Italiaansch bericht meldt: Uit de berichten uit Addis Abeba blijkt, dat het nieuws van den val van Neghelli en het Italiaansche offensief in Tembien de nervositeit, die zich de laatste dagen van de regeering en het keizerlijk hof te Addis Abeba heeft meester gemaakt, in verband met de nederlaag van Ras Desta, ten top heeft doen stijgen. Tegelijkertijd wordt gemeld, dat het verzet van de bevolking tegen het alge- meene mobilisatiebevel, dat zelfs oude lichtingen onder de wapenen roept, dage lijks ernstiger wordt. Uit Addis Abeba wordt gemeld De hoofdstad en vele andere deelen van het land worden momenteel geteis terd door geweldige regen- en hagel buien, waaruit men concludeert, dat de kleine regenperiode is begonnen. Van generaal Nasi boe wordt bericht ontvangen, dat hij zich in snel tempo in Zuide- 1 ij k e richting begeeft, ten einde met zijn strijdkrachten den rechterflank der Italia nen in het Dolo-gebied aan te vallen en, zoo mogelijk, den verderen opmarsch der Italianen te verhinderen. Het verluidt, dat deze snelle opmarsch mogelijk is geworden door den aanval van de troepen van Ras Desta op den linkervleugel van generaal Graziani's armee. Tengevolge van de actie van de troepen van Ras Desta zijn de Italianen genood zaakt geweest nieuwe strijdkrachten tegen de Abessyniërs in het veld te brengen. De Europeesche raadgevers van den negus zijn naar Dessie vertrokken, waar een oorlogsraad zal worden gehouden. Ras Desta heeft aan zijn regeering ge meld, dat hij zich met zijn hoofdkwartier verplaatst heeft naar het Noorden naar den voet van de Sidamoheuvel. Hier zullen de Italiaansche tanks en vracht auto's niet gebruikt kunnen worden. Naar mededeelingen van het front omvat Gra ziani's opmarsch alleen het mechanisch gedeelte van zijn leger, namelijk lichte tanks, mitrailleurwagens en vrachtauto's. Het verplaatsen van Ras Desta's leger heeft de voedselvoorziening er van onge twijfeld zeer vergemakkelijkt. De troepen hebben zeer te lijden gehad van de moei lijkheden om voedsel langs de rivieren te vervoeren. Toch olie-embargo? De commissie van achttien, welke gis teren te 'Genève onder voorzitterschap van Vasconcellos is bijeen gekomen, heeft een tweetal ontwerp-resoluties aangenomen. In de eerste resolutie verzoekt de com missie van achttien den voorzitter der coördinatie-commissie zoo spoedig moge lijk een commissie van deskundigen te benoemen, ten einde de antwoorden van de regeeringen op de sanctie-voorstellen der coördinatie-commissie te onderzoeken. In de tweede resolutie verzoekt de commissie van achttien den voorzitter van de coördinatie-commissie een des kundigen-commissie te benoemen voor de bestudeering van de voorwaarden en de uitvoering van een eventueel pe troleum-embargo. De commissie van deskundigen zal reeds de volgende week bijeenkomen. Een termijn voor de uitwerking en bespreking van het rapport is echter niet gesteld. Volgens opvatting van de toonaange vende delegaties is de politieke toestand in de kwestie van het petroleum-embargo door het besluit van de commissie van achttien op geenerlei wijze veranderd. In volkenbondskringen acht men vol gens den Reuter-correspondent te Genève de transportkwestie van veel meer belang dan de kwestie der productie, voor de toepassing van bet olie-embargo, dat thans blijkbaar eerder zal worden toege past dan men kort geleden nog meende. Zelfs indien de Vereenigde Staten den normalen uitvoer van petroleum naar Italië toestaan, zijn de gezamenlijke olie tankschepen van Italië, de Vereenigde I Staten en Japan onvoldoende, naar men I meent, om alle noodige olie naar Italië I te vervoeren. Groot-Brittannië, Nederland en Noor wegen zijn in het bezit van bet grootste deel der olie-tankschepen ter wereld en indien deze landen er in toestemmen, het petroleum vervoer te verbieden, zal dit funeste gevolgen hebben voor den Ita- liaanschen olie-import. Langdurige crisis 4e verwachten. Gistermiddag heeft het kabinet-Laval het besluit genomen af te treden. üm drie uur des middags was de be slissende Kabinetsraad gehouden. Er volgde een gedachtenwisseling over den algemeenen politieken toestand, ter wijl de definitieve beslissing over het lot van het Kabinet nog even werd uitge steld. De ministers begaven zich toen naar bet Elysée, waar in een vergadering, waaraan de president van de republiek ook deelnam, de samenstelling werd be paald van de Fransche delegatie, die zich naar Londen zal begeven om de begra fenis van Koning George bij te wonen. Dadelijk nadat 'dit geregeld was, nam Laval het woord, en na een korte bespre king diende hij1 ten slotte het ontslag van het Kabinet in. President Lebrun heeft het ontslag van de regeering-Laval aan vaard. Lebrun zegde Laval op hartelijke wijze dank voor de diensten die hij het vader land 'had bewezen. President Lebrun heeft den ministers verzocht de loopende zaken af te doen. Nadat Laval en Bouisson de opdracht tot formatie van 'n kaibinet hadden gewei gerd, zon Lebrun vandaag Herriot aan bieden kabinetsformateur te worden. In den kabinetsraad heeft minister president Laval medegedeeld, dat hij het volgende door Herriot, Bonnot, Paganon en Bertrand onderteukende schrijven had ontvangen: Minister-president I U kent het besluit van het dagelijksch bestuur der radioaal- soeialistisohe partij over de door het ka binet gevolgde politiek. Uit een gevoel van trouw jegens onze partij en van op rechtheid jegens u gelooven wij politiek oprecht te handelen, wanneer wij u me- dedeelen uit de regeering te treden. Het 'komt ons inderdaad voor, dat wij u niet meer den onontbeerlijken steun onzer vrienden tonnen blijven bieden. Na voorlezing van dit schrijven deelde Laval mee, dat hij onder deze omstan digheden den president der republiek het aftreden van het geheele kabinet ter ken nis zou brengen. In een verklaring aan de pers heeft Laval meegedeeld, dat hij het aanbod van Lëbrun, om een nieuwe regeering te vormen, heeft afgewezen. Hij zeide' verder niet ernaar te heb ben gestreefd de regeeringsmacht in handen te krijgen. In Juni van het vorige jaar heeft hij de opdracht aanvaard als een plicht tegenover de natie. „Ik weet, vervolgde Laval, „dat ik mijn zending heb vervuld. De franc, waarvan de verdediging aan mijn zorgen werd toevertrouwd, heeft zijn waarde be houden. De begrooting, die met een vijf de is verlioht, is goedgekeurd. De maat regelen, welke op allerlei gebied zijn ge nomen, 'beginnen vrucht te dragen en er zijn teekenen, die wijzen op een toene ming van de bedrijvigheid in den handel en bij den landbouw. In den loop van de Kamerzitting is de verdeeldheid on der het Fransche volk verminderd. Wij zien de dageraad van een nationale ver zoening aanbreken. In den loop van de laatste maanden zijn op het gebied der buitenl'andsobe politiek ernstige moeilijkheden gerezen. Desondanks is de vrede gehandhaafd, hebben wij onze verplichtingen tegen over den Volkenbond nagekomen en zijn onze vriendschapsbanden en overeenkom sten met andere landen intact gebleven. D'e onafhankelijkheid van onze buiten- landsche politiek is verzekerd en ver sterkt. D'at zijn de resultaten van mijn po litiek. Wilt Gij gezond en opgewekt blijven, wilt Ge U B.S. Zondag eens echt prettig voelen. Maak het U dan tot een goede geregelde wekelijksche gewoonte den Vrijdag en den Zaterdag te maken lot Uw M.S.S.-dag. Neem eiken Vrijdagavond en Zaterdagavond voor 1 naar bed gaan één of twéé van die ver rassend werkende M.S.S.-cachets. Het is als 't ware een wekelijksche zuive ring van al datgene, hetwelk Uw gestel in dien langen arbeids-week is gaan be zwaren: Uw ingewanden worden zacht ont last, Uw organen, Uw gestel opgefrischt. Vol lust en energie staat Ge nu 's Zondags- 1 morgens op, vol plannen, goed gehumeurd. Gijzelf vooral, maar ook al Uw huisgenooten zullen den preltigen weerslag vanUw goede M-S.S.-gewoonle ondervinden. Probeert het: M.S.S*"t9aoho2s (ook wel genaamde Laxeer- Akkerijei) zijn verkrijgbaar bij alle apothekers en drogisten en wel in blauwe ronde kokertjes of in de nieuwe blauwe vierkante kokertjes. De «amenstelling ia echter van beide geheel gelijk. Als Uw gewone leverancier soms géén voorraad mocht hebben, vraag hem dan ze even voor U te willen bestellen. Ze kosten per 12 stuks 60 cent. Binnenland. Een dreigend tekort aan regeerings- vleesch. Zullen andere producten wor den versterkt D'e kringvergaderingen der Z. L. M. Minister Oud over de concentratie bij het onderwijs. De subsidies voor jeugdige werkloozen. Buitenland. Het Fransche kabinet afgetreden. Weer een nederlaag der Abessyniërs. Naar een petroleum-embargo De kroning van den nieuwen Engelschen koning. Hoe zwaar mijn taak ook was", aldus Laval verder, „ik zou haar blijven vervul len, maar de nieuwe politieke situatie ver hindert mij dit". Het behoud van een nauw verband tus schen de partijen waaruit de regeering was samengesteld, was een absolute voor- wjaarde voor de mogelijkheid tot regee ren. Deze onmisbare samenwerking is nu niet meer mogelijk. Een der partijen is voorgegaan met haar vertegenwoordigers in het kabinet verdere samenwerking met mij te verbieden. Weer goud naar het buitenland. Nader vernemen wij, dat Herriot, die hedenochtend door den President van de Republiek is ontvangen, heeft geweigerd een nieuw Kabinet te vormen. Ook de voorzitter van de Radicaal-So cialistische Kamerfractie D'eybos heeft het aanbod van den president der Repu bliek Lebrun, een nieuw Kabinet te vor men van de hand gewezen. Na Deybos kwam te 12.10 uur oud- Minister-President Albert Sarraut op het Elysee aan. Naar aanleiding van de Ministerscrisis hebben wederom financieele speculaties plaats gehad. Van 19<21 Januari zijn meer dan 600 millioen francs aan goud uit de kelders van de Fransche bank naar het buitenland afgevloeid. ZIJN ER GEEN SCHULDIGEN IN HET BELGISCHE DEVALUATIE-SCHANDAAL? Zal minister-president Van Zeeland heengaan? Onze V. P. B.-correspondent meldt uit Brussel: Wie zich no<g de moeilijke dagen her innert, waarop het Belgische ruilmiddel, de franc, plotseling daalde met een waar devermindering van ongeveer 28 pet., zal zich ook herinneren, dat toen de reactie onder het publiek zóó geweldig was, dat men luidkeels riep om de schuldigen. Men wilde, dat een reohterlii'k onderzoek zou worden ingesteld en men weet ook, dat toen een parlementaire commissie werd 'gevormd, die zeer bewogen zittin gen heeft gehouden, waarvan mien alleen weet, dat vooraanstaande po litici elkaar van zeerern- stige manipulaties 'be schuldigden. In April van het vorig jaar evenwel werd een rechterlijk onderzoek ingesteld tegen de onbekenden, die de schuld zou-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1936 | | pagina 1