EERSTE BLAD Belangrijkst! ïïmms DONDERDAG 19 DECEMBER 1935 DAGBLAD VOOR OE PROVINCIE ZEELAND §08 JAARGANG No. G9 Staten-Generaal Buitenland De oorlog in Abessynië. Binnenland Uitg.: N.V, Uitgevers Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 44455. Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. De Zeeuw Abonnementsprijs PJJO per Swvtaal. Go** YRssingen f 020, Losse ausamsrs 8 cent. Advertentiën 30 cent per regel Ingezonden mededeelingen 80 cent per regel. Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85. Bij contract belangrijks korting. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. TWEEDE KAMER. DE ONDERWIJSBEGROOTING. Verlaging van de Onderwijsuitgaven. De Kamer heeft gisteren de Onderwijs- begrooting z.h.s. aangenomen. Bij de behandeling van de artikelen, maakte de heer Zijlstra (A.R.) bezwaar tegen deelneming van de regeering-maxi- maal f20.000 in het garantiefonds voor de wereldjamboree van de padvinders. De regeering zorge in elk geval voor de Zondagsrust. De heer Möller (R.K.) heeft geen bezwaar. Maar wie nemen er nog meer aan deel. Waarom ook geen Nederland- sche naam? Jamboree beteekent „fuif. Het staat wel gek dat de regeering in een fuif deelneemt. (Vroolijkheid). De heer Tilanus (C.H.) wenscht ook handhaving van Zondagsrust. Min. Slotemaker de Bruine zegt, dat hij over het principe van de zaak bij de algemeene beschouwingen al gesproken heeft. De organisatie moet natuurlijk goed zijn. Voorwaarden zullen worden gesteld, o.a. ten aanzien van de Zondagsrust. Vervolgens kwam aan de orde het ont werp tot verlaging van de openbare uit gaven voor het onderwijs. Bij paragraaf 1, art. 2, bepleitten de heeren Van Dijken (A.R.) en Möl ler (R.K.) een regeling voor verplichte vergoeding door buiten-gemeenten voor leerlingen uit die gemeenten, die een bij zondere H.B.S. in de hoofdplaats van de streek bezoeken, gelijk deze bestaat voor leerlingen uit buitengemeenten, die een Rijks- of gemeente-H.B.S. bezoeken. De Minister zal trachten een ver gelijk te vinden, dat de heeren Van Dij ken en Möller bevredigt. Paragraaf 1 wordt aangenomen met aanteekening van tegenstemmen van de soc.-dem. fractie. Bij paragraaf 2 licht de heer Möller (R.K.) toe, dat deze subsidieregeling voor bijzondere H.B.S.-en en gymnasia geheel nieuw is en buitengewoon veel tegenkan ting ontmoet bij spr.'s fractie. Spr. bespreekt een amendement, dat beoogt de mogelijkheid te handhaven, dat subsidie wordt verleend voor even tueel door de Kroon noodzakelijk geachte stichting en uitbreiding van gebouwen van reeds ^esubsidiëerde H.B.S.-en en gymnasia, en anderzijds aan het verbod van subsidiëering van nieuwe bijzondere scholen toe te voegen een analoog verbod van oprichting van nieuwe openbare in richtingen. De artikelen 1 en 5 zijn voor de R.K. onaannemelijk. De heer Ketelaar (V.D.) acht deze wijze van behandeling niet prettig. Het begrip „rechterzijde", dat wij bijna ver geten waren, herleeft hier. De rechterzijde moet zich maar eens beraden of hetgeen zij hier opzet, wel juist is. De heer Fa b e r (Soc.-Dem.) sluit zich aan bij het betoog van den heer Ketelaar. De heer Van Dijken (A.R.) bestrijdt het betoog van den heer Ketelaar. De heer Tilanus (C.H.) zet uiteen, dat de wijze van bestrijding geheel zake lijk is. Strijd met art. 195 van de Grond wet ziet spr. hier niet. Hier stelt de re geering iets voor, dat zij zelf onjuist acht, zij het dat het een tijdelijken maat regel geldt. De heer Van Dis (St. Ger.) deelt de bezwaren en vindt de voorgestelde rege ling onbillijk. De Minister verzoekt een behande ling van verschillende paragrafen in goede samenwerking, met het oog op den toestand van 's Rijks schatkist. Inderdaad is de voorgestelde regeling niet fraai. Maar het is spr. gebleken, sedert hij aan Onderwijs kwam, dat het buitengemeen moeilijk is nieuwe kanalen van bezuini ging te vinden. Deze regeling werkt 5 jaar, zij zal de schatkist eenige baten brengen. Een principiëele verdediging voert spr. echter niet. Wat het amendement betreft, dat op art. 1 is ingediend, wil spr. welwillend bejegenen. Spr. neemt het over en brengt tegelijk in de artt. 3 en 6 een zuiver redactioneels wijziging aan. Wat het amendement op art. 2 betreft, dat beoogt voor te schrijven tot 1 Jan. 1941 door het Rijk en gemeenten geen H.B.S.-en en geen gymnasium op te rich ten, Spr. heeft er geen behoefte aan, maar wil het overnemen zoo het wordt geformuleerd in „worden van over heidswege geen H.B.S.-en en gymnasia opgericht". Spr. is ten opzichte van Wa- geningen echter gebonden. Daar zal een gymnasium komen. De heer Möller (R.K.) wijzigt het amendement op art. 2 in den door den minister aangegeven zin. Spr. brengt ook In enkele andere amendementen wijzigin gen aan. De behandeling van para graaf 2 wordt aangehouden. Paragrafen 4 en 5 worden zonder dis cussie en z.h.s. aangenomen, Bij paragraaf 6 verdedigt de heer Suring (R.K.) amendementen, o.a. om de bijdrage voor de U.L.O. alleen te be palen naar het aantal leerlingen van de eerste 4 leerjaren. De Minister zegt, dat het hier be treft te bevorderen, dat kinderen, die bij het U.L.O.-onderwijs niet thuis hooren, daaruit worden verwijderd. Laat ons po gen, aldus de minister, op de bezetting van de U.L.O.-scholen eenigen invloed ten goede uit te oefenen. Indien men geen subsidie voor het 5e leerjaar wil, moet men dit ook niet langs een zijweg trachten te bereiken. Als de heer Suring het daarmee eens is, heeft spr. tegen de wijziging geen bezwaar. Hij neemt de amendementen over. De paragraaf 6 wordt aangenomen, en de vergadering te kwart voor twaalf ver daagd tot Donderdag 1 uur. DE TOESTAND AAN DE FRONTEN. GROOTE VERLIEZEN AAN BEIDE ZIJDEN. Blijkens de berichten ook van Italiaan sehe zijde, hebben de Abessyniërs inder daad een groot tegenoffensief ingezet en zijn zij op verschillende plaatsen de Ta- kazze overgestoken. Naar het schijnt ope- reeren zij voornamelijk in den nacht. De Italianen hebben zich over de geheele linie terug getrokken om „betere posities" in te nemen, maar het 'bericht van giste ren, dat er in allerijl tanks en andere ge vechtsmiddelen naar Scire gezonden zijn, doet vermoeden, dat de Abessyniërs veel krachtiger optreden dan men verwacht had. Ook hebben de Italianen blijkbaar niet verwacht, dat de Abessyniërs juist hier voor het eerst een grooten aanval zouden ondernemen. Het legerbericht van Maarschalk Ba- doglio meldt: Het gevecht, dat 15 dezer tussohen Mai Tincket en D'embeguina is begonnen, is den 17en beëindigd. De Italianen hebben met de blanke wa pens een afdeeling Abessyniërs aangeval len, welke een omtrekkende beweging uit voerde bij den overgang van D'embeguina en verjaagden hen. De Abessyniërs verlo ren bier meer dan 500 man, terwijl aan Italiaansehe zijde 7 officieren. 20 gegra dueerden en minderen van de zwarthem- den, en 48 gegradueerden en 197 minde ren van de Ascaris sneuvelden. Twee of ficieren, 2 minderen en 25 Ascaris wer den gewond De Italiaansehe luchtmacht heeft ten Zuid-Westen van Makalle met succes een Abessynisc'he troepenaf deeling gebombar deerd. Uit Addis Abeba wordt gemeld: Woensdagavond hebben koeriers ge meld, dat bittere gevechten worden gele verd tussohen de Italianen en 20003000 man Abessynisc'he troepen. Deze gevech ten vinden niet alleen plaats aan de Ta- V kazze rivier, doch eveneens ten Noorden van Makalle. Hieruit zou volgen, dat de Abessyniërs met groote strijdkrachten achter de linie van het fascistische leger zijn doorgedron gen, waar zij de toevoer voor de troepen aan het front, afsnijden. Uit Makalle wordt aan Rome- gemeld, dat vijandelijke troepen, die de vooruit geschoven posten ten Z. van Makalle waren genaderd, zijn teruggedreven met hevig mitrailleurvuur. Hierbij zouden 500 Abessynen zijn gedood. Een Kerstbestand? Volgens een bericht uit Rome blijft het gerucht aanhouden, dat de Paus het ini tiatief zal nemen, om de oorlogvoerenden ter gelegenheid van het Kerstfeest in het Abessynisc'h conflict een wapenstilstand te doen afkondigen, zooals o.a. ook in de Ohaco 'bij eenzelfde gelegenheid, door des Pausen toedoen geschiedde. DE VREDESVOORWAARDEN VAN DEN NEGUS. De negus van Abessynië gaf te Dessin in een interview de voornaamste voor waarden aan, waarop hij bereid is met de Italianen vrede te sluiten. „Als Italië", zoo zeide hij, „op een goe den dag vrede wil sluiten, zullen wij zulks niet kunnen afslaan, dooh de ontruiming van ons gebied, erkenning van onze terri toriale integriteit en politieke onafhanke lijkheid, alsmede een onmiddellijke rege ling van de grensgeschillen, zijn de hoofd voorwaarden voor vredesonderhandelin gen. D'e negus verzekerde vervolgens, dat het geen tot dusver gebeurd is niet de gering ste veranderingbrengt in de Abessyni- sche krijgsplannen. „Wij zullen evenwel niet aarzelen", zoo voegde 'hij eraan toe, „onze posities te wijzigen, indien zulks noodig is". De geruchten over talrijke deserties be antwoordde de negus met de verklaring'. „Onze troepen zullen in de toekomst de bevelen even stipt opvolgen als zij tot dus ver hebben gedaan". DE WERKZAAMHEDEN VAN DEN VOLKENBOND. Het vredesplan Laval-Hoare van de baan. Hoe gaat bet met de sancties? De Volkenbondsraad is gisteren bijeen gekomen voor bet behandelen van eenige verklaringen inzake het Italiaansch-Abes- synische geschil. Tot een beraadslaging is bet nog niet gekomen, daar de raads leden het antwoord uit Rome willen af wachten. Intussc'hen mag men wel aan nemen, dat het vredesplan Laval-Hoare van de baan is, zelfs indien Mussolini, wat uitgesloten schijnt, een onvoorwaar delijk aannemend antwoord zou geven. Het is Laval en Eden reeds gisteren in de hotelkamer bij hun besprekingen met hun collega's van den Volkenbondsraad duidelijk gebleken, dat de tegenstand on der andere raadsleden tegen het plan, dat naar hun opvatting aan Italië een premie voor den aanval zou toekennen, zoo sterk i's, dat zelfs Laval geen hoop meer heeft op een voor zijn vredesplan gunstig raads besluit. Laval liet zich vanavond tegenover de Fransohe pers er over uit, dat het gevolg van het vredesplan en van deze' Raads- bijeenkomst waarschijnlijk niets anders zijn zal dan een terugkeer tot een status quo1, zooals deze was, vóórdat de Parijsche besprekingen van 7 en 8 December tus sohen Laval en Hoare hadden plaats ge vonden. Of deze terugkeer tot den status quo ook beteekent, dat dan weer ernstig de verscherping van de sancties in over weging zal worden genomen, viel uit de verklaringen van Laval echter niet af te leiden. Daarentegen gaf de Britsche delegatie aan de pers te verstaan, dat de Commis- I sie van 18 waarschijnlijk Vrijdag of Za terdag opnieuw zou bijeenkomen om over de uitbreiding der sancties te spreken en dat de Britsche delegatie reeds een des kundige voo-r petroleum, staal, ijzer en steenkolen naar Genève heeft meegebracht MINISTER HOARE AFGETREDEN. Woensdagavond, tegen 10 uur, heeft de Britsche mi nister van Buitenlandsehe zaken, Sir Samuel Hoare, zijn ontslag aangeboden. De ontslagaanvraag werd aanvaard. Hoare's aftreden komt niet onverwacht. In het algemeen werd gedacht dat óf Hoare zou heengaan, óf dat Baldwin, na ihet debat van vandaag, ook al kreeg 'hij i een meerderheid, met zijn geheele mini sterie zou moeten aftreden. Het heengaan van Hoare zuivert de at mosfeer en redt Baldwin en zijn andere collega's van een onmogelijke situatie. Journalisten, die zicih gisteren aan de woning van Sir Samuel Hoare vervoeg den, werd medegedeeld, dat hij niemand kon ontvangen, noch eenige verklaring afleggen. Ofschoon de positie van Sir Hoare moei lijk was, deed toch het feit, dat het kabi net zijn voorstellen goedkeurde, gelooven, dat de minister van buitenlandsche zaken op zijn post zou kunnen blijven. D'e mede- deeling van zijn aftreden was dan ook een volledige verrassing. Men houdt bet voor mogelijk, dat Mi nister Baldwin voorloopig tevens het mi nisterie van buitenlandsche zaken op zich zal nemen, anderen zijn weer van meening dat Neville Chamberlain tot minister van buitenlandsche zaken zal worden benoemd Omtrent het aftreden van den Minister wordt nog gemeld: Hoare had het voornemen bet plan te verdedigen en te wijzen op de bestaan de zwakheden van het collectieve sys teem. Hij heeft willen verklaren, dat de Vol kenbond thans niet in staat is den noo- digen verderen druk uit te oefenen, welke Mussolini zou hebben genoodzaakt te on derhandelen op een voor hem minder gunstige basis. Hij heeft voorts willen duidelijk ma ken, dat slechts Engeland voorzorgs maatregelen 'had getroffen tegenover Italiaansehe repressaille-maatregelen en ■dat in geval van oorlog Engeland alleen aan den aanval had moeten weerstand bieden. Hoare had het voornemen op geen en kele wijze verontschuldigingen aan te bieden. Een groep van zijn collega's was even wel van meening, dat hij 'had moeten toe geven een fout te hebben gemaakt. Deze meening was reeds Dinsdag uit gesproken in een bijzondere zitting van het Kabinet. Baldwin en Chamberlain hadden toen zij later Hoare in gezelschap van Eden opzochten, den Minister van Buitenlandsche Zaken verzekerd van hun volledig vertrouwen en hun sieun. De eigenlijke strijd is Woensdagoch tend aan het licht getreden toen 'het ont werp van de rede van Hoare ter beschik king lag. Eenige jongere ministers hadden ge zegd te zullen aftreden indien werd ge tracht de Parijsche besluiten te recht vaardigen. Het Kabinet bevond zich in een pijn lijke positie, aangezien 'het de door Hoare uit Parijs naar Londen gemelde voorstel len had goedgekeurd. Tenslotte heeft men het besluit geno men er hij Hoare op aan te dringen, dat deze aan zijn in het Lagerhuis af te leggen verklaring een meer verontschul digende toon zou geven. Hoare heeft dit niet willen doen en zijn ontslag aangeboden. DE INDRUK TE LONDEN. Het aftreden van den Minister van Bui tenlandsche Zaken Sir Samuel Hoare, heeft algemeen verrassing gebaard, aan gezien het tegen de verwachtingen in is geschied, voor de Lagerhuis-debatten van vandaag en ook wijl Hoare een van de meest vooraanstaande en meest invloed rijke ministers der Regeering is, die een maand geleden bij de parlementaire ver kiezingen een groote stembusoverwinning heeft behaald. Het is in jaren niet voor gekomen, dat een der belangrijkste leden der Britsche regeering aan den vooravond van parlementsdebatten, welke het be staan der Regeering bedreigden, is afge treden. m In de wandelgangen van het Lagerhuis wordt de stap van Hoare bijna algemeen goedgekeurd. Men gelooft, dat de Regee ring zelf tot de overtuiging is gekomen, dat het noodig is het Parlement en de openbare meening er zekerheid van te geven, dat in de politiek van de laatste maanden geen wijziging van doorslag gevende beteekenis is gebracht. Hierop wijst het feit, dat de Regeering zich ac- coord heeft verklaard met een nieuw wij zigingsvoorstel op de oorspronkelijke motie van wantrouwen, en dat inhoudt, dat het Lagerhuis van meening is, dat de voorstellen voor een vrede in het Ita- liaanschAbessynisch conflict voor den Volkenbond aannemelijk moeten zijn. De Regeering wordt volledigen steun beloofd bij de buitenlandsche politiek, welke in de proclamatie der Regeering was aangegeven en bij de verkiezingen door het land was bekrachtigd. HET ITALIAANSCHE VOLK OFFERT DE TROUWRINGEN. De Koningin gaat voor en bidt voor de overwinning in Afrika. Gistermorgen nam op de Piazza Vene- zia te Rome de plechtigheid van het of feren der trouwringen een aanvang. Te kwart voor negen kwam de konin gin. 'Zij besteeg de trap en wierp de koninklijke trouwringen op een der drie- pooten. Vervolgens richtte zij zich tot de moeders en echtgenooten van de gesneu velden in den 'grooten oorlog met de vol gende woorden „Wij bestijgen het 'heiligdom van de overwinning tezamen met de trotsche moeders en echtgenooten van ons geliefd Italië om op 'het altaar van den onbe kenden held onze trouwringen te leggen, het symbool van onze eerste vreugden en hoogste opoffering, als een zuiver offer aan het vaderland. Wij buigen ons ter aarde om ons in den geest te vereenigen met onze glorierijke gevallenen en smee- ken tezamen met hen van God de over winning af. U, kleine kinderen van Ita lië, die de heilige rechten verdedigt en nieuwen roem vergadert voor het vader land, wensChen wij de overwinning vein de Romeinsche beschaving in Afrika, welke door allen wordt verlangd. Wij groeten de glorierijke vanen, de officieren en soldaten van de land- en luchtmacht, de zwarthemden, de werklieden en de trouwe ascaris. Zalig Kerstfeest." Nadat de geweldige menigte op het Piazza Venezia en in geheel Italië de rede van de koningin, welke door middel van de radio werd uitgezonden, had ge hoord, ontving de koningin van de we duwe van een generaal, die in den oor log de gouden dapperheidsmedaille heeft gekregen, de stalen ringen, welke de gou den trouwringen van het koninklijk paar zullen vervangen. Na 'het vertrek van de koningin trok ken honderdduizenden vrouwen langs het monument om hun trouwringen te offe ren. DE KWIJNENDE VLOOT- CONFERENTIE. Japan is niet voornemens toe te geven. Naar uit Tokio wordt gemeld, kan Japan de Britsc'he voorstellen niet goed keuren en zal 't blijven aandringen op een Binnenland. De Tweede Kamer over de onderwljs- bezuiniging. De Eerste Kamer over de belastingverhoo- ging. Vergadering der Prov. Staten van Zee land. Buitenland. Verbitterde gevechten in Abessynië. Groo te verliezen. De Engelsche minister Hoare afgetreden. gemeenschappelijke maximumgrens, zelfs indien het afbreken der vlootconferentie biervan het gevolg mocht zijn, aldus ver klaarde vice-admiraal Yamamoto, die ■tijdens de vlootbesprekingen te Londen van verleden jaar leider der delegatie was, en thans opperbevelhebber is van de Japansche zee- en luchtstrijdkrachten. Mussolini gaat schelden. Mussolini 'heeft te Pontinia een rede gehouden, waarin hij o.m. verklaarde „De oorlog in Oost-Afrika is een oor log voor de beschaving en van het Itali aansehe vol'k. Dit volk zal lang weer stand bieden aan de blokkade van het front van conservatisme, ego isme en schijnheiligheid, waar het tegenover staat." D'e laatste passage heeft in parlemen taire kringen te Londen een hoogst on- aangenamen indruk gemaakt. Korte Berichten. Te New York hebben zes gewapende bandieten een inval gedaan in de First National Bank en terwijl zij het personeel in .bedwang hielden, een bedrag van 10.000 dollar gestolen. In den staat New York is een wets ontwerp ingediend om van alle leerlin gen van openbare scholen vingerafdruk ken te nemen. Het doel van dit wetsont werp is, den strijd tegen de misdaad on der de jeugd te vergemakkelijken. NIEUW TOESTEL VAN FOKKER. Bestemd voor transatlantische vluchten. Een speciale correspondent van de „Evening Standard" schrijft: „Fokker deelt mede, dat hij een nieuwe machine zal houwen voor transatlanti sche vluchten, die de toestellen door bui tenlandsche concurrenten geproduceerd zal overtreffen." „Fokker zei, dat het principe waarop gebouwd wordt, geheel nieuw is. Ik ben van plan mijn geheim te bewa ren tot de tijd komt, dat ik er wellicht zelf een proefvlucht mee onderneem. D'e machine is een eendekker, lijkt van ont werp niet ongewoon, en zal een actie radius hebben van 3500 km benevens de capaciteit om 24 passagiers, post en goe deren te vervoeren. „Indien het op den Atlantischen Oceaan zou dalen bij eventueelen tegen slag, zal bet veilig in elke weersgesteld heid kunnen neerkomen op de golven. Te dien einde bezit bet een zeer substantieve romp. Het is geen bijzonder groote ma chine, benadert niet de grootte van de D.O. X, noch ligt het geheim in bet ge wicht van het vliegtuig. Het is niet on gewoon licht." GEEN KOSTELOOZE RIJWIEL PLAATJES VOOR SCHOOLKINDEREN. Het Kamerlid Hiemstra had onlangs den Minister van Financiën schriftelijk gevraagd of fietsen, die de gemeenten aan schoolkinderen kosteloos of met financieele tegemoetkoming hebben ver strekt voor bet bezoeken van veraf ge legen scholen <art. 13 Lager Onderwijs wet) niet van de rijwielbelasting behoor den te worden vrijgesteld, door middel van een wetswijziging. Minister Oud beeft daarop nu geantwoord „De in art. 13 van de Lager Onder wijswet geregelde aanspraak op steun uit de gemeentekas ter tegemoetkoming in de kosten, verbonden aan bet bezoeken van op zekeren afstand gelegen scholen, is uitsluitend afhankelijk gesteld van den afstand, die er is tusscben de woning van de ouders en de school, welke men het kind wenscht te doen bezoeken. Wei- gestelde ouders hebben op dien steun evenzeer aanspraak als arme ouders. Er ir daarom, naar bet oordeel van den minister, alleen in de omstandigheid, dat iemand steun krijgt voor aanschaffing of onderhoud van een rijwiel, geen voldoen de aanleiding om voor het berijden van een voor schoolbezoek bestemd rijwiel vrijstelling van belasting te verleenen.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1935 | | pagina 1