berths (fcaUs tezen! Alleen een centen-kwestie GEBRUIKT „HERBEX" EERSTE BLAD Kippen nog niet aan den leg? WEES VOORZICHTIG Staten-Generaal Buitenland De oorlog in Abessynië. A C. VAN DER REST - Ass. Apotheker ZATERDAG 14 DECEMBER 1935 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 5GÊ JAARGANG NO. 65 Zij, die zich met Ingang van 1 Januari 1936 op „De 7eeuw" abonneeren, ontvangen de nog In December verschijnende nummers GRATIS. „Bertels' kunstkorrel"! bl| HOESTEN en BRONCHITIS VASTZITTEND SLIJM F. Cal ls ver- o o p e a K. te leden te- aar, daar yer door van dien ierstroo- raanbie- van een verband welke ien voor- o.a., dat rden in- el uit te ïaar ten- bijzondere feit, dal de ver- jzen kon gewezen .1 zooda- ■t de be- IICHT. 14 Dëc.: N. wind, of geen ,tuur om Uitg,: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw", Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 44455. Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. De Zeeuw Abonnementsprijs f2,50 per kwartaal, weekabonnementen VOOP Middelburg, Goes en Vlissingen f 0,?0. <■-- L&sie auttutter# 6 cent. Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel. Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85. Bij contract belangrijke korting. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. 775. De dreigende politieke moeilijkheden in verband met de Onderwijs-bezuiniging, geven de Telegraaf die vanwege de „neutraliteit" ook in vele Christelijke gezinnen een geëerde gast is, aan leiding zich te weer te stellen tegen hen die nog durven opkomen voor het recht en de vrijheid van het bijzonder onder wijs. Vroeger, zoo betoogt dit blad, ging bet in den schoolstrijd om hooge idealen. Maar bet idealisme is verdwenen. En nu is de geldbuidel de inzet. „Het hoogtepunt der Kerkelijke Coali tie was de schoolstrijd, toen zij, vaak met de hulp van cle allerarmsten in den lande, de geiden Pijeennracüt voor de stichting van mjzonaere scholen, die moesten con- curreeren met het uit de staatskas goed toegeruste officieele onderwijs. Er zijn onaer de tegenwoordige kampioenen van het bijzonder onderwijs blijkbaar nog slechts weinigen, die zich de mannen en vrouwen herinneren voor wie de school strijd enkel offers beteekenae. de man nen en vrouwen, die geheel onbaatzuchtig hun krachten in dienst stelden van hun ideaal en die zonder voor hun werk be taling te vragen aan het eind van bet jaar uit eigen middelen bijpasten, wat niet was binnengekomen aan kwartjes en dubbeltjes, die wekelijks door de leerlin gen aan het schoolhoofd werden gebracht. Door dit idealisme werd de schoolstrijd de ziel der Kerkelijke Coalitie, drukte hij op ons politiek leven een thans nog dui delijk waarneembaar stempel en ver schafte hü den partijen, die hem streden, langen tijd de politieke macht in ons land. In de periode van voorspoed is er veel, dat eens geestelijk was, vergroofd en tot materie geworden. Het is het oogenblikkelijke gekibbel om de centen van de bijzondere school, dat dit duidelijk leert. In geen land ter wereld zijn schoolpaleizen, om met de scholen van voorbereidend onderwijs te beginnen, zóó talrijk en zóó luxueus uit gerust, als bij ons. Vroeger kon men er ztker van zijn. dat als in een oude fa briek of in een oude branderij een school was ingericht, het een bijzondere school moest zijn. Thans hebben die zelfde scho len torens of het uiterlijk van landhuizen. Wij hebben daar niets op tegen, want men kan zijn geld aan slechtere dingen uitgeven dan aan het onderwijs. Is hel echter goed gezien, en ligt het in de beste traditie van het bijzonder onderwijs, dat men, nu het land in nood is, blijft vast houden aan het volle pond? Is dan de herinnering dat men een zulke groote of fers wist te brengen, geheel weggevaagd? Men durft zelfs over een kabinetscrisis spreken, voor het geval dat men niet tot den laatsten cent toe wordt uitbetaald. Wij zijn het gewoon dat communisten en socialisten tegen verdere loonsverlaging stemmen, zij moge noodzakelijk zijn of niet. Daardoor zijn deze partijen geen üenkenede organismen meer, maar stem- machines geworden. Werp een voor dracht tot loonsverlaging er in en zij komt onherroepelijk als verworpen er uit. Zijn dan de kerkelijke partijen van pre cies dezelfde constructie, als het de centen voor het onderwijs betreft? Wie het ru moer in de kerkelijke pers gedurende de laatste weken heeft gelezen, zou dat haast denken. Er dreigt in ons land een nieuwe school strijd te ontstaan, dezen keer niet met een ideaal, maar met den geldbuidel als in zet." De Telegraaf toont hier van de zaak waarom het gaat al even weinig te begrijpen als andere linksche bladen, die dadelijk op hun achterste beenen staan, wanneer de rechtsche partijen opkomen voor het recht en de vrijheid van de bij zondere school. De voorstanders van het bijzonder on derwijs hebben tot vandaag de dag blijk gegeven dat het niet in de eerste plaats gaat om de centen, Zeker er zijn hier en daar in de dagen toen men meende dat we leefden in een wereld van overvloed, fouten gemaakt. Niet overal is de noodige zuinigheid be tracht; er zijn plaatsen waar men, wat de luxueuse inrichting van de gebouwen be treft, de openbare scholen tot voorbeeld heeft gesteld. Maar wie kennis heeft genomen van de cijfers en feiten, die weet, dat over heel de linie de uitgaven voor de b ij - zondere scholen belangrijk beneden die van het openbaar onderwijs zijn gebleven. D'it neemt niet weg. dat als er bezui nigd moet worden ook het bijzonder on derwijs bereid is zijn aandeel te dragen. Maar de hooge idealen die de inzet van den schoolstrijd zijn geweest en waarvoor de Telegraaf zooveel waardeering schijnt te hebben, worden daarbij niet losgelaten. Het gaat in den nieuwen schoolstrijd niet alleen om de centen, het is niet de geldbuidel die de inzet vormt, maar het gaat ook nu evenals vroeger, zij het dan onder gewijzigde omstandigheden om het recht en de v r ij h e i d van de bijzon dere school. En het is een veeg teeken dat dit door de vrijzinnige pers zoo weinig begrepen wordt. Ingezonden Mededeeling. Neemt dan toch proef met Hiermede verkrijgt U spoedig een hooge elerproductie bij iage voederkosten. Vraagt offerte bij Uw leverancier of direct aan de fabriek. Oliefabrieken N.V. Amsterdam TWEEDE KAMER. INDISCHE PENSIOENEN. Alvorens het onderwijsdebat voort te zetten, heeft de Xweede Kamer gisteren behandeld het wetsontwerp tot verlen ging voor 1936 van de korting van 17 pet op de Indische pensioenen, en tevens dat om een onbillijkheid weg te nemen ten aanzien van enkele groepen van na 1 ^pril en na 30 Sept. 1934 gepension- neerde militairen, die anders èn door de korting èn door de 1 April 1934 inge gane nieuwe bezoldigingsregeling zouden worden getroffen. De pensioenkorting is goedgekeurd met 54 tegen 27 stemmen. BEGROOTING VAN ONDERWIJS. Voortgezet wordt de behandeling van de begrooting van onderwijs. De heer Zandt (S.G.) heeft bezwaar tegen de huidige onderwijswetgeving, welke niet op Gods Woord is gebaseerd. Daarnevens heeft hij' bezwaren van prac- tischen aard. De lasten voor de bevolking worden bij' de tegenwoordige onderwijs politiek te zwaar. Men salarieert de re- ligieaze onderwijskrachten ten volle, hoe wel massa's onderwijskrachten werk loos rondloopen en niet aan werk kun nen komen. In een R.-Katholiek land als België worden de religieuzen veel lager gesala rieerd dan andere leerkrachten. Spr. wijst voorts op de verwarring, doo de spelling-Machant gesticht. Voor zieningen moeten worden getroffen voor het onderwijs aan schipperskinderen. Mevrouw De V r i e sB ruins (S.- D.) betoogt de noodzakelijkheid van schoolkinderenvoeding. De heer Coops (Lib.) bespreekt het tanen der openbare school. Moet de re geering hiertegenover afzijdig staan? Met den heer Westerman meent Spr., dat het niet aangaat de gedragingen van onder wijzers buiten de school te soheiden van hun werk als paedagoog. De minister schrijft, dat het vanzelf spreekt, dat het volkslied op de school tot zijn recht komt, Maar met geen woord ver klaart hij, hoe hij' zal maken dat dit ge beurt. In het algemeen laat hij zich te weinig positief uit, Spr, betreurt, dat de minister het leer vak van bijbelkennis afwijst. Hij1 wil nie mand dit leervak opdringen, maar er zullen weinig ouders zijn, die er bezwaar tegen maken. De heer Z ij 1 s t r a (A.R.) zegt, dat de overheid dienaresse Gods is en dat, als er onderwijs in bijbelkennis wordt gege ven, zij! moet zorgen dat Gods Woord daarbij het gezag krijgt, dat het verdient. Dan moet de Bijbel worden aanvaard als Gods Woord; kan dit op de openbare school gebeuren? Als Spr. dit zegt, is er geen concurrentiestrijd van de bijzondere school in het spel. De minister acht on derwijs in bijbelkennis niet gewenscht, maar dit beteekent niet, dat hij niet zou wenschen dat alle onderwijzers bereid zouden zijn Gods Woord goed te onder wijzen. De heer Tilanus wil, dat kinderen wier ouders er bezwaar tegen hebben, zich voor de les in bijbelkennis zullen verwijderen, maar welk een indruk zou dit demonstratieve vertrek makenl Is het niet gewenscht, dat men dit onderwijs overlaat aan den daartoe geëigenden le venskring van ons volk? De heer W i e 1 e n g a (A.R.) wenscht verlaging van het examengeld, dat de vereenigingen voor u.l.o eischen. De Mi nister van Onderwijs, K. en W. de heer Slotemaker de B r u n e, zegt, dat er inzake den voe- dmgsto'estana een aantal rapporten is gekomen, waarin men moeilijk een lijn kan ontdekken. Spr. waardeert zijn ambtenaren, maar zou het ook hebben gewaardeerd, als dit onderzoek niet langs dezen weg' had plaats gevonden. Onder 's ministers ambtsvoorganger is een circulaire uitge gaan naar de inspecteurs, wien werd ver zocht, zich een indruk omtrent den voe dingstoestand te vormen. Het ware be ter geweest, als deze circulaire niet was uitgegaan. Want deze personen waren daarvoor niet aangewezen. En er is een onderzoek ingesteld dour den minister van sociale zaken, met personen, die er wel voor aangewezen zijin, en naar aan leiding waarvan de minister reeds ver klaard heeft in de Kamer, dat de toe stand niet verontrustend is. Fe gemeenten, zijn niet verplicht tot schoolvoeding. De wetgever wil, dat den gemeenten wordt overgelaten om vast te stellen, wat moet worden gedaan. Geklaagd is over de hoogte van de exa mengelden voor de hoofdakte, met name voor werklooze onderwijzers. Spr. wil overwegen, boe hij dezen menschen kan tegemoet komen. Zijn indruk is, dat de regeling der wto- examens goed is, maar is bereid, zich door de desbetreffende personen te laten voorlichten. Men vraagt onderwijs in Esperanto, maar spr. heeft bezwaar tegen opneming ervan onder de facultatieve vakken, om dat hij' voelt voor de klacht, dat het leer plan al overladen is. Het oogenblik is niet gekomen om Friesch op de Friesche scholen in te voe ren, omdat men nog zoekt naar de een heid van spreken daar. Het kabinet doet niet aan leerphchtver- lengong, omdat hierbij1 een principieelo vraag is betrokken. Afgescheiden daar van is een bezwaar dat de kosten van een achtste leerjaar zeer belangrijk zouden zijn en eenige millioenen zouden bedra gen. Wat betreft het streven der christe lijke onderwijzers om hun werklooze collega's in staat te stellen, in de school eenigen arbeid te verrichten, men vraagt spr., f 400 te suppleeren, als de onderwij zers zei ven f 400 geven. Dit kan spr. niet doen, want er zou verwarring ontstaan met betrekking tot de jeugdsalarissen. Men zou spr. zeggen, dat dit een erken ning was, dat f 850 het minimum-salaris is, waarover te praten valt. Spr. onderbreekt zijn rede, waarna de vergadering wordt verdaagd tot Dinsdag één uur. DE GEHUWDE VROUW IN OF UIT DE SCHOOL? Naar aanleiding van het amendement- Suring c.s. strekkende tot bet verleenen van ontslag aan de gehuwde onderwijze ressen met ingang van 1 Januari 1937, heeft het werkcomité van het comité tot verdediging van de vrijheid van arbeid voor de vrouw, waarbij achttien vereeni gingen van uiteenloopende richtingen zijn aangesloten, zich telegrafisch tot de Tweede Kamer gewend met het drin gende verzoek dit amendement te verwer pen. De Abessyniërs gaan door hun stellin gen te versterken, Tevens maken Abessyn- sche berichten uit Dessie melding van een overval op een Italiaansche stelling ten Noorden van Makalle, waarbij de Italia nen genoodzaakt zouden zijn, deze te ont ruimen. De Abessyniërs hebben hoop, dat de Italianen er niet in zullen slagen, de Abessynsche guerillatroepen, die zich nog in groote hoeveelheden in Tigre bevinden, daar vandaan te verdrijven voor Fe bruari. Zoolang dit niet het geval is, zal de verdere Italiaansche opmarsch weinig effect kunnen hebben, terwijl tegen dien tijd een verder rukken door den regen ge heel en al onmogelijk zou worden. DE INHOUD VAN HET VREDESPLAN. Kloek antwoord van den negus. Te Genève, en te Rome, is gisteravond de inhoud van het Fransoh-Britsoh vre desvoorstel openbaar gemaakt. De hoofd lijnen ervan komen overeen met de publi caties in de Fransche pes, dezer dagen uitvoerig vermeld. I. Uitwisseling van gebied: a. Afstand van Oostelijk Tigre aan Ita lië. Aksoem zal aan Abessynië blijven. b. Een correctie van de grens tusschen Danakil en Eritrea, Ingezonden MsdedeaMng, KRUID EN HONING tegen f 0.90 en 11.60 per flacon Lange Kerkstraat 42, GOES c. Correctie van de grens tusschen Oga- den en Italiaansch Somaliland. d. Abessynië krijgt een uitweg naar zee in absoluut eigendom. Tot dit doel zal Ita lië een strook gebied langs de Noordgrens van Eransch-Somaliland met de haven Assab afstaan. II. Expansie en kolonisatie-zone: Voorgesteld wordt de vorming van een Ingezonden Mededeeling. U kunt Uzelf deze maand een heeleboel cadeau doenBegin U vandaag nog te abonneren op de Radio Bodeiedere week een prachtig tijdschrift, met alle programma's (ook van de Centralesmet tal van artikelen, wenken, tekeningen voor slechts f 3.- per halfjaar U krijgt dan gratis: Alle nog in December verschijnende nummers, waaronder het ongemeen-mooie Kerstnummer in een weelde van kleuren, met verhalen, als„Inspecteur Lund heeft haast" van Willy Corsari, en „Als de dieren spreken" van Anne de Vries (schrijver van „Bartje") fraaie tekeningen (o.m. van Prof. Jurres) en reproducties van oude meesters'n boekwerk om altoos te bewarenEn bovendien: de schitterende AVRO-Kunstkalender, wederom in grootse uitvoering, waaraan 12 bekende Nederlandse schilders medewerkten (indien U in 1935 geen abonné was). Wordt December voor U een geluksmaand? Stort dan f3.- op giro 128.000 Amsterdam, of bij het AVRO-hoofdkantoor Keizersgracht 107 Amsterdam, of bij een der Bijkantoren te: Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Haarlem, Groningen, Arnhem, Leeuwarden, Nijmegen, Zwolle (tijdelijk), Middelburg. RAD OSBIDE Neêrlands nationaal radioblad.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1935 | | pagina 1