4 Wat brengt de AVRO nü op tafel? EERSTE BLAD H Prof. H. Visscher en Art. 36. Buitenland De oorlog in Abessynië. Belangrijkste Nieuws MAANDAG 2 DECEMBER 1935 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 50 e JAARGANG No. 54 Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergn" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Powtehèque en Girorekening 44455. Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA 7)e Zeeuw Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingcn f 0.20. Losse nummers 5 cent. Advcrtcntiën 30 cent per regel. Ingezonden mededcclingcn 00 cent per regel. Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85. Bij contract belangrijke korting. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Bij de algeineene beschouwingen over de Staatsbegrooting 1930 in de Tweede Kamer heeft de heer Prof. H. Visscher, met betrekking tot de Staatk. Geref. partij een rede gehouden, weike later af zonderlijk is uitgegeven, en die vooral nu bijzondere beteekenis heeft. Na gewezen te hebben op het bedroe vende van de groote politieke verdeeld heid onder de kleine groep Gereformeer den, waarvoor uit beginseloogpunt geen reden is, maar die naar de spr. betoog de, vrijwel uitsluitend wortelt in zonde schuld en onwil, en op den ernst der tijden die het zoeken naar eenheid meer dan ooit noodzakelijkheid maakt, ver volgt Prof. Vissöher „Niet zonder eenige ostentatie doet de geachte afgevaardigde nogal eens een be roep op Gods Woord en de Confessie, art. 36, Wat de Gereformeerde Kerken in 1905 deden, ligt geheel buiten een politieke partij. Het is bekend, dat ik, als niet beboerende tot de Gereformeerde Kerken, er kerkelijk niet mede van doen heb. En zoo staat het met zeker 40 pro cent der Antirevolutionaire Partij. Politiek is alleen de vraag, of het pro gram van beginselen, zooals het daar ligt in overeenstemming is met die alge- meene in Gods Woord geopenbaarde 'be ginselen, waarvan dit program zegt uit te gaan. Het gaat zelfs niet om wat Dr Kuyper over art. 36 heeft gedacht en ge schreven. Geschriften kunnen slechts naar tijd en omstandigheden worden be oordeeld en behoeven andere waardee ring dan een gecodificeerd, door eene Partij aanvaard beginselprogram. Beslis send slechts is, wat er letterlijk staat. Toen het program door de partij werd aangenomen, beteekende dit toch geens zins, dat allen instemden met alle poli tieke of theologische beschouwingen van Dr Kuyper. Welnu, in het program, zooals het daar ligt, staat niets, dat als zoodanig strijdt met Gods Woord of met art. 36 der Con fessie. Dit is een dwaling van den ge- achten afgevaardigde, dat 'hij Confessie en politiek program op één lijn stelt. De Confessie omschrijft summier, wat Gods gemeente in haar geestelijk leven in Gods Woord leerde zien. Daarom leeft zij ook met haar belijdenis onder de con trole des Woords. Maar een politiek program handelt over de politieke toepassing dier eeuwige beginselen. En die toepassing wijzigt zicb naar de omstandigheden. Dit practische karakter typeert elk politiek program. Welnu, bij1 de Vaderen, waarop de ge achte afgevaardigde zoo gaarne een be roep doet, had hij dit kunnen leeren. Blijkbaar is 'het hem niet geheel duide lijk, hoe de vaderen zich tegenover art. 36 verhielden. Ik zal het daarom zeer brik nopt en met een enkel voorbeeld toe lichten. In den vrijheidsoorlog is, ondanks de politieke bedoeling van Oranje, het reli- gieuse verschil een element in de poli tiek geworden. Toen werd onder den druk der omstandigheden het Roomsch- Katiholicisme staatsgevaarlijk geacht en dit niet omdat het Roomsch-Katholicis- me was, maar omdat het een politieke factor was, dien men in den oorlogstijd niet gebruiken kon met het oog op de Verhouding tot den vijand. Maar zoodra de veiligheid des lands verzekerd was, treedt een andere ver houding tegenover de dissidenten op den voorgrond en daarmede ook een andere verhouding tegenover het Roomsch- Katholicisme. Het is dan ook merkwaardig te zien, hoe een zoo principieel or'hodox en ge leerd man als Voetius was, een geheel andere houding aannam dan hier de heer Kersten. Voetius kwam niet met allerlei onbekookte eisc'hen. Hij vroeg naar het mogelijke. Volgens de beschouwingen van den geachten afgevaardigde is Voetius even zoo ontrouw aan Schrift en Belijdenis als wij Antirevolutionairen. In zijn Poli tica Eoclesiastica, Pars III, f. 366, heeft 'hij het over de „tolerantia politica", waardoor in Maastricht de Roomsche godsdienst geduld wordt. En hij erkent, dat dit geschiedt „certa conventione", dus volgens overeenkomst. Volgens den heer Kersten echter mocht er zelfs zulk eene conventie niet zijn. Maar Voetius geeft er gronden voor aan, waarom dit wel moest. Hij noemt 'b.v. de volksbegeerte, de menigte der overtreders, zoodat de macht der Overheid te kort zou schieten om haar wil wet te doen zijn. En zoo zegt hij in een tractaat over de Triniteit, als hij de vraag bespreekt, of de Overheid antitrinitarische ketterij' mag toelaten, dat 'zij 'dit niet mag, doch onder deze beperking: zij moet er de macht en het ontzag voor hebben. Het moet kunnen zonder omkeering der republiek. Naar den hier door den heer Kersten verkondigden maatstaf, is Voetius ook aan de belijdenis ontrouw. Toch was deze man een Godzalig, geleerd en getrouw getuige der waarheid. Hij' was echter, hoe orthodox ook, geen Prinzipienreiter, maar een man van wijsheid. De fout ligt niet bij Voetius, maar bij; den 'heer Kers ten. Deze onderscheidt niet juist. De eischen Gods aan mensc'hen en ook aan de Overheid, zijn absoluut, volstrekt. Hij eisoht van ons en ook van de Overheid volmaakte vervulling 'harer taak. Maar de eischen, die wij, mensc'hen, aan elkander en aan de Overheid mogen stellen, zijn slechts en kunnen slechts zijn betrekkelijk. Wij mogen van elkander niet eischen wat God van ons eischt, om dat wijl menschen zijn, beperkt van ver mogen, ook in zedelijken zin. Als wij dit nu toch doen, dan miskennen wij de lankmoedigheid Gods en zijn als de man, wien veel was kwijtgescholden en die om enkele penningen zijn naaste in de ge vangenis wierp. Wat God van de Overheid eischt, mo gen wij nog niet van haar eischen, vooral niet in een vergadering als deze, welker leden den eed op de Grondwet hebben afgelegd. Zoolang die eed en die Grond wet er ligt, mogen onze eischen hoven de Grondwet niet uitgaan, al mag naar haar wijziging op wettigen weg worden gestreefd. Wij hebben in onze eischen rekening te houden met de maatschappelijke en politieke toestanden en mogelijkheden van onzen tijd, die niemand, ook de Overheid niet, kan veranderen en die wij dus als onder Gods voorzienigheid ge worden, hebben te aanvaarden." Er is wel een groot verschil tusschen Prof. Visscher van 1930 en 19'3'5. Gevechten achter de Italiaansche linies. Naar van Abessynische zijde wordt gemeld, vinden aan den Abaro-pas, die 65 K.M. ten Noorden van Makallé dus achter de Italiaansche linies ligt, hevi ge gevechten plaats, die reeds dagen on verminderd voortduren. De Abessyniërs zouden volgens deze 'berichten trachten de voorziening der troepen met oorlogsmate riaal en levensmiddelen langs den weg van Makalló naar Adoea af te snijden. D'eZe gevechten zouden aan de zijde der Italianen, die zich volgens beweringen van Abessynische zijde reeds cp den terug tocht naar Adoea zouden bevinden, groo te verliezen hebben veroorzaakt. Aan het Zuidelijk front valt in den sector van Dolo', waar het leger van Ras Desta ligt, verhoogde geveohtsactiviteit waar te nemen. Volgens een bericht uit Harrar loopt het gerucht, dat Ras Desta op de Italiaan sche troepen aan de Webbe Sjebeli zou zijn gestooten. Er zou een strijd zijn ont brand, waarvan echter de uitslag nog niet békend is. Voorts loopt te Harrar het gerucht, dat de Abessyniërs Amara hébben ingenomen gelegen nabij O'bia, in Italiaansch Somali- land. Uit alles zou blijken, dat de Italia nen inderdaad terug trekken. De berichten omtrent een herovering van Gorrahei door de Abessyniërs wor den tegengesproken. Overigens is het een verdacht teeken, dat de Italianen de cen suur op de oorlogsberichten zeer hebben verscherpt. Dat doet men niet als men aan de winnende hand is. H'et is mogelijk, aldus Reuter, dat de Italianen zich terug getrokken hebben uit strategische overwegingen of vooral we gens atmosferische omstandigheden of om redenen in verband met de voedselvoorzie ning. De terugtocht schijnt overigens min der 'belangrijk dan de bevolking zich ver beeldt. De Negus is na een reis van drie dagen 'behouden te D'essie, het Abessynische hoofdkwartier, aangekomen. Ofschoon het nieuwe Italiaansche com mando zoo weinig mogelijk mededeelingen doet, kan men uit de schaarsehe informa ties opmaken, dat het front langer wordt. De Italianen zijn voornemens op te ruk ken langs de Takaze en de Ghewa. Men is daarbij om het plateau van Tembien heen getrokken, daar dit gebied nauwkeurig moet worden gezuiverd.. Van Italiaansche zijde wordt nog me degedeeld, dat de Italiaansche autoritei ten de inheemsche 'bevolking in het be zette gebied bij wijze van tegemoetkoming had toegestaan de wapens te blijven dra gen. Het gevolg daarvan is geweest, dat voortdurend onrust en samenscholingen voorkomen. Badoglio heeft met het oog hierop bevolen, dat de geheele bevolking in het bezette gebied moet worden ont wapend. ROME EN DE SANCTIES. Het Italiaansche kabinet is Zaterdag morgen onder voorzitterschap van Musso lini samengekomen. In politieke kringen neemt men met ze kerheid aan, dat de besprekingen van den ministerraad hoofdzakelijk betrekking op de dreigende uitbreiding der sancties tot petroleum en katoen hadden. Bova, de secretaris-generaal van de per manente Italiaansche delegatie te Genève heeft de vertegenwoordigers der achttien mogendheden bezocht, en de aandacht ge vestigd op de ernstige gevolgen, die de uitbreiding der sancties, welke op bet oogeniblik overwogen wordt, zou kunnen hebben. Het Engelsche kabinet zal vandaag in een speciale zitting den geheelen politie leen toestand en speciaal de kwestie der sancties tegen Italië bespreken. De Times meldt uit Parijs, dat men ge looft dat Laval opnieuw een dringend be roep tot Mussolini heeft gericht, onder handelingen te beginnen inzake een bij legging van het Abessynisoh geschil. Frankrijk zou anders verplicht zijn te Genève het voorstel inzake een embargo op petroleum te ondersteunen. Op alle muren en schuttingen van Rome prijken groote aanplakbiljetten, waarop ter orienteering inzake het standpunt der verschillende landen ten aanzien van de sancties een kaart van Europa is afge beeld. Met uitzondering van Buitsohland, Oos tenrijk, Hongarije en Albanië zijn alle landen zwart geteekend. Een onderschrift wekt de bevolking op de producten der sanctielanden voortaan geheel te boycotten. De Duitsche kerk onder tyrannic van den Staat. In de groote Jezuskerk te Berlijn-Dahl- hem, welke reeds lang voor bet begin van den dienst geheel bezet was, heeft Ziondagochtend Dt Niemöiller, een der meest vooraanstaande leiders van de ker kelijke oppositie in Duitschland, van den kansel af gezegd, dat hij' Zaterdagavond van het ministerie voor kerkelijke aan gelegenheden de mededeeling heeft ont vangen,, dat het voortaan aan hem en aan alle verdere predikanten der Belijd deniskerk nadrukkelijk verboden is over „dwaalleer" te spreken. Gepreciseerd werd niet of dit verbod zich beperkt tot de beweging der Duit sche Christenen dan wel of het zich ook uitstrekt tot de Nieuw-heidensche (Noor- sche) beweging. Voorts maakte Dr Niemöller aan de gemeente bekend, dat krachtens bepalin gen van Rijksminister Kerrl mededeelin gen over interne kerkelijke aangelegenhe den voortaan niet meer gepubliceerd of van den kansel af bekend mogen worden gemaakt, voordat het kerkelijke ministe rie er zijn goedkeuring aan heeft gehecht. Dr Niemöller voegde aan zijn mede deelingen toe: „De Kerk zal niemand toe staan te dicteeren, wat ziji als waarheid zal moeten beschouwen. Minister Kerrl heeft ons de handschoen toegeworpen." In de kringen van de Belijdeniskerk is men van oordeel, dat de ingestelde cen suur de eerste stap is naar de ontbinding van de Belijdeniskerk met geweld. Voerloopig overzicht van het weer in November. Gemiddeld over de 5 hoofdstations was de 'Ochtendtemperatuur IV2 graad boven normaal, in de derde decade resp. 2%, P/2 en 1 gr. boven normaal, de grootste afwijkingen kwamen voor op den lsten en den 13den resp. 514 gr. boven en 3 gr. beneden normaal. De gemiddelde maximum temperatuur was IV2 gr., het gemiddelde minimum 2 gr. boven nor maal. Het aantal dagen met een minimum temperatuur beneden het vriespunt be droeg te De Bilt 2, tegen 10 normaal; de neerslag was over het geheele land bene den normaal, in N.-Brabant en Limburg 4070 pet.; N.-Holland 510 pet., ove rigens 1030 pet. beneden normaal; te De Bilt werden 59 uur zonneschijn waar genomen, juist het normale aantal.' Duizenden dooden bij een aardbeving. Volgens berichten uit het Noordelijk deel van Britsch-Indië hebben twee ver schrikkelijke aardbevingen plaats gevon den. Verschillende steden werden totaal verwoest. Duizenden personen werden onder de puinhoopen bedolven en ge dood. Luchtdienst EuropaNoord-Amerika. Naar uit Washington gemeld wordt, zullen daar Woensdag a.s. besprekingen worden gevoerd, over de instelling van een geregelden verkeersluohtdienst tus schen Europa en Noord-Amerika. Aan deze besprekingen zal worden deelgenomen door vertegenwoordigers van Canada, Groot-Brittannië, Iersohen Vrijstaat, Noord-Ier land, Nieuw Zeeland en de Vereenigde Staten. De geprojecteer de lijn zou over de Azoren leiden. De toename van werkloosheid in Duitschland. Een week of drie geleden hield de Duit sche minister van financiën een rede over de werkverschaffing. Die rede trok de aandacht, omdat er een wending in de werkverschaffingspolitiek in werd aange duid: tot nog toe had men geweldige som men gelds in de industrieele bedrijven gepompt 'om de productie te bevorderen en de werkloosheid te bestrijden, doch men kan daarmede niet langer voort gaan. Wat de staat nu verder ter beschik king zou stellen, moest voortkomen uit belastingen en overgespaard geld: „Me nige lievelingswensch zal onderdrukt moeten worden", zei de Minister, „het reuzenwerk, dat begonnen is, moet door arbeid en sparen afgemaakt worden". Dat klonk reeds als een aankondiging van beperking der werkverschaffing. Ruim twee weken geleden bleek, dat van Augustusi af het aantal werkloozen is gaan stijgen. In September ging het met 8000 omboog, in October met 114.000 en nu vernemen we van den Timescorr. te Berlijn, dat men het in officieele kringen mogelijk acht, dat in Februari het aantal werkloozen met 1 millioen zal zijn toege nomen. Het is duidelijk, dat er een kentering is gekomen in de resultaten der werkver schaffingspolitiek. Binnenland. D'e begroeting voor bet Verkeersfonds 1936. Teeltpremie voor vlas. Auto-ongeval te Weert. Vier dooden. Buitenland. D'e oorlog in Abessynië. Groote veld slag aanstaande. Toch terugtocht der Italianen? Italië verzet zich tegen uitbreiding der sancties. De Duitsche kerk onder Staatsdwang. Een kleine advertentie in de rubriek „Vraag en Aanbod" kost slechts 75 cent bi] vooruitbetaling. Ingezonden Mededeeling. c-oa. syvoj? Zesn 72***. ~>&2z>é!ék "Co, f Ze c/afxsc rn&e. Korte Berichten. Een telegram uit Moskou meldt, dat tijdens een proefvlucht met een tweemo- torig' vliegtuig de staart van het toestel is afgebroken. Bij den val, die hiervan het gevolg was, verloren zes inzittenden der machine het leven. Ingezonden Mededeeling. Als de AVRO voor St. Nicolaas gaat spelen, dan komen er tal van extra-verrassingen! Iedere nieuwe abonné op de Radio Bode - het meer dan 100 pagina's dikke Programmatijdschrift - ontvangt GRATIS het verrassend-mooie Kerstnummer op vergroot formaat, uitgevoerd in een weelde van kleuren: tal van verhalen, van Willy Corsari, Anne de Vries, Ted O. Sickens, Coen Meijer e.a.; bijdragen van Dr. Fischer. Dr. Vetter, L. J. Jordaan en L. M. G. Arntzenius, vele tekeningen (o.m. van Prof. Jurres), een twee tal prijsvragen en een groot aantal fraaie reproducties een streling voor het oog en een aanwinst voor de boekenkast! Bovendien: de zo geliefde AVRO-Kunst- kalender, beroemd om zijn grootse kostbare uitvoering. En nogmaals bovendien: alle in December verschijnende nummers van Nederlands mooiste programmatijdschrift, waaronder het 136 pagina's dikke, gezellige St. Nicolaas-nummer. De RadioBode kost per halfjaar slechts f3.-. Stort dit luttele bedrag op giro 128.000 AVRO, Am sterdam, bij het Hoofd kantoor: Keizersgr. 107, Amsterdam, of bij een der vele Bijkantoren. RADIO# BODE Neêrlands nationaal radioblad.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1935 | | pagina 1