Evenredige Vertegenwoordiging.
EERSTE BLAD
Belangrijkste Nieuws
DINSDAG 19 NOVEMBER 1935
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
50 e JAARGANG Ne. 43
Buitenland
De oorlog in Abessynië.
fcè^van melle. qoes.4
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f?.50 por kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vüssingcn f0.?0, Losse nummers 5 een..
Advortontiën 30 cent, per regel Ingezonden
med.edcclingcn 00 cent per regel. Kle'cj
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto i 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Minister Colijn heeft de vorige week
bij de behandeling van de Rijksbegroo-
ting voor 1936, terloops enkele opmerkin
gen gemaakt over het evenredig kies
recht.
Bij de bespreking van den politieken
toestand verklaarde de heer Colijn de
uitzichten voor de vorming van een par
lementair Kabinet niet rooskleurig te
achten, althans niet bij behoud van ons
huidig kiesrechtsysteem met do even
redige vertegenwoordiging.
De Minister verklaarde dit stelsel diep
te verfoeien, omdat het leiden zal tot
steeds grootere parlementaire versplin
tering.
Verschillende bladen hebben hierin
reeds aanleiding gevonden om het be
toog van den minister-president te onder
strepen en mede van hun afkeer van het
evenredigheidsstelsel blijk te geven.
Het H d b 1. gewaagt met blijdschap
van het feit, dat een staatsman van het
formaat-Colijn het gewaagd heeft een on
gunstig oordeel uit te spreken over „dat
vernuftige product van Bartjesgeest".
De T e 1 e g r. gaat nog wat verder en
zegt, dat de kreet van Dr Colijn overal
in het land sterken weerklank zal vin
den. „Dr Colijn aldus dit blad heeft
gelijk en behalve een groep direct belang
hebbenden (hoe vriendelijk en zakelijk!)
staat iedereen aan zijn kant. Het E. V.
Kiesrecht is een verderfelijk stelsel, welks
gebreken samenvallen met de natuurlijke
fouten van ons volkskarakter en dat
daardoor dubbel schadelijk werkt. Dit
stelsel heeft bij ons de oligarchie hersteld
en het is een getrapt kiesrecht geworden,
waarvan de eerste fase zich geheel in het
donker afspeelt. Wij stellen het E. V. Kies
recht in de eerste plaats verantwoorde
lijk voor de anti-parlementaire stroomin
gen, die ook in ons land, met den dag
in krachten toenemen."
Waarschijnlijk zal de discussie in de
pers over dit onderwerp wel worden
voortgezet.
Ook wij willen hierover enkele opmer
kingen maken en verklaren al dadelijk
het oordeel van Minister Colijn niet ge
heel te onderschrijven.
Wij beginnen echter, met aan den heer
Colijn het woord te geven.
Bij de replieken heeft de Minister zijn
uitspraak een „cri du coeur" dat
hij het evenredigheidsstelsel diep ver
foeit, nader beredeneerd.
Wij laten dit gedeelte van zijn betoog
hier volgen:
„Bij elk kiesstelsel zal men altijd
tweeërlei element in beschouwing hebben
te nemen. Het eene is, hoe de Volksver
tegenwoordiging een zoo goed mogelijke
afspiegeling is van hetgeen leeft in het
volk. Het andere is, hoe men een ver
tegenwoordiging samengesteld krijgt,
waarmede men als Regeering op behoor
lijke wijze zal kunnen samenwerken. Dat
zijn twee elementen, waarmede moet
worden gerekend.
Het eene element komt het sterkst uit
in een land als Engeland, waar het theo
retisch mogelijk is, dat men met 33,5 pet.
van de uitgebrachte stemmen alle zetels
in het Parlement bezet. Dat is denkbaar,
omdat men daar niet heeft de verkiezing
met volstrekte meerderheid in de kies
districten, maar eenvoudig diegene, die
de meeste stemmen krijgt, in een kies
district de gekozene is, ook al heeft hij
maar iets meer dan een derde van de
stemmen. Zoo krijgt men een Kamer, een
Volksvertegenwoordiging, waarbij het ac
cent zeer eenzijdig gelegd is op dat ele
ment, dat betrekking heeft op de gemak
kelijke samenwerking tusschen Regeering
en Parlement.
Het andere uiterste is, wanneer men
met de vereischte samenwerking eigen
lijk heelemaal niet rekent, wanneer men
uitsluitend acht zou geven op de repre
sentatie van wat in het volk leeft. Want
dan moet men ook aanvaarden de moge
lijkheid, dat men in Nederland een Kamer
krijgt, die bestaat uit 100 afgevaardig
den, die elk een andere richting vertegen
woordigen.
Ik weet het, zoover is het niet en het
is ook niet in het zicht, dat het zoover
komen zal, maar ik acht wel in het zicht,
dat de verbrokkeling in Nederland, die
toch al enorm groot is, in de toekomst
nog belangrijk sterker worden zal dan
zij op het oogenblik is.
In dat licht moet men zien de vraag,
of het niet gewenscht zou zijn om ook
dit vraagstuk te zijner tijd eens opnieuw
onder de oogen te zien."
In een volgend nummer hierover nader.
Verkeerde voorstelling.
Het H b 1 d. betuigt niet alleen warme
insteming met de hartekreet van Minister
Colijn inzake de evenredige vertegenwoor
diging, maar het voegt er aan toe, dat er
sedert den dood van Mr S. van Houten,
geen staatsman van beteekenis was, op
wiens oordeel het zich in zijn strijd tegen
de E.V. of zelfs maar voor een beteren
vorm van E.V. kan beroepen.
Deze voorstelling van zaken klopt niet
met de werkelijkheid.
Vermoedelijk heeft het H b 1 d. in zijn
blijdschap over de uitspraak van Minis
ter Colijn enkele feiten over het hoofd
gezien.
Terecht heeft de Standaard er aan
herinnerd dat Prof. Fabius zonder kwar
tier zijn pijlen op het evenredig kiesrecht
heeft afgeschoten.
Bekend is dat de heeren Beumer en v.
d. Heuvel reeds jaren geleden pogingen
hebben gedaan om het geldende kiessy
steem van enkele fouten te zuiveren.
Minister de Wilde heeft nog kort gele
den beproefd, om zonder het beginsel van
de evenredigheid los te laten, de politieke
werking van de E.V. te verbeteren. Zijh
voorstel werd echter afgewezen omdat
de meerderheid van de Kamer de nadruk
wilde gelegd zien op een zoo ver mogelijk
doorgevoerde evenredigheid.
Daarbij' heeft ook de heer Vliegen een
poging gedaan om door invoering van
het districtenstelsel, verschillende bezwa
ren die, en niet ten 'Onrechte tegen
de E.V., zooals die in ons land toepas
sing vond, worden aangevoerd, weg te
nemen.
Deze pogingen hebben afgezien van
enkele kleine verbeteringen door Minister
de Wilde tot stand gebracht niet tot
het gewenschte doel geleid.
Maar dit geeft niet het recht om, zoo
als het Hbld. doet, te beto-ogen dat zelfs
een streven tot het verbeteren van de E.V.
bij niemand instemming vond.
Waarom is generaal de Bono
teruggeroepen? De guerilla in
het Noorden. Opstand rond
Makalle?
Maarschalk de Bono heeft gisteren af
scheid genomen van de 'hoofdofficieren in
zijn hoofdkwartier om daarna naar As
mara te vertrekken.
Gisteravond is maarschalk Badogiio te
Napels naar Oost-Afrika scheep gegaan.
Over de oorzaak van de vervanging van
De Bono door Badogiio doen allerlei ge
ruchten de ronde.
Het Hdtol. geeft de volgende interes
sante beschouwingen. Sommige personen
beweren, dat er tusschen De Bono, die
Hooge Commissaris van Oost-Afrika was
en als zoodanig het opperbevel had over
de strijdkrachten op alle fronten, en
generaal Graziani, die in Somaliland het
bevel voert, doch onder De Bono staat,
een ernstig verschil van inzicht heerseht.
Graziani zou van meening zijn, dat de
oorlog met de grootst mogelijke energie,
in een snel tempo, en, indien zulks noo-
dig. ook op onbarmhartige wijze ge
voerd tmoet worden. De Bono verwacht
meer van zijn methode om, alvorens
nieuwe gedeelten van Abessynië te 'bezet
ten, eerst in de bezette gebieden alle aan
wezige A'bessynisc'he soldaten onschade
lijk te maken en daarnaast de sympathie
te winnen van de civiele bevolking door
voedseluitdeeling, medische hulp, verbe
terde rechtspraak, enz.
Natuurlijk is die laatste methode veel
langzamer, en het zou nu Graziani ge
lukt zijn, de regeering te Rome er van te
overtuigen, dat zijn methode de hetere is.
De tweede verklaring, die eigenlijk op
hetzelfde neerkomt, luidt als volgt
Mussolini zou van oordeel zijn dat, in ver
band met de sancties, Italië in vermeld
tempo een zoo groot mogelijk gedeelte
van Ethiopië moet bezetten, tenemde,
manneer men daartoe door de sancties
genoodzaakt zal overgaan, bij de vredes
onderhandelingen een belangrijk gedeelte
van het Zwarte Keizerrijk in handen ie
hebben.
De Bono nu is voor een dergelijk snel
optreden niet de man en Mussolini zou
Badogiio met het opperbevel hebben be
kleed, wijl men van hem grooter door
tastendheid verwachten mag.
Ook andere geruchten doen de ronde.
Men meent, dat de benoeming van Ba
dogiio is geschied uit politieke overwe
gingen. De Bono is van het begin af een
'fascistisch politiek leider geweest, ter
wijl maarschalk Badogiio zich streng af-
zijding van politiek heeft gehouden. De
benoeming van Badogiio tot opperbevel
hebber in Oost-Afrika stelt Mussolini der
halve in staat een einde te maken aan
eiken twijfel, dat men te doen zou hebben
mat een oorlog van de fascistische partij
en niet van de natie.
De opvatting in zake meeningsverschil-
len tusschen Graziani en De Bono wordt
in het hoofdkwartier te Asmara gedeeld.
Vooral verwijt men De Bono, dat door
het langzame oprukken van het Noorder-
leger de beoogde verbinding tusschen
Eritrea en Italiaansch Somaliland nog
altijd niet tof stand is gebracht, terwijl
dit beslist moet geschieden, alvorens de
regentijd weer aanbreekt. Vermoede
lijk zal als consequentie van
Badoglio's benoeming it'hans
de opmarsch in het Noorden
zoo krachtig m o g e 1 ij k wor
den doorgezet.
De Italianen zijn reeds met twee af-
deelingen troepen de Oostelijke en de
Westelijke zijde van het Teuibienplateau,
een belangrijk strategisch punt, gena
derd. Het ligt in hun bedoeling om de
troepen van ras Syoem, die zich op dit
plateau bevinden te verjagen.
Belangrijk is het bericht, dat de Ita
lianen de basis voor hun luchtmacht meer
Zuidelijk gaan brengen. Men is hard be
zig te Makalle een nieuw vliegveld aan
te brengen. Hierdoor zal het mogelijk
worden de verkenningen en de bombar
dementen ook in het binnenland van
Abessynië te doen plaats vinden.
Die Abessojhsche regeering 'heeft thans
definitief twaalf jachttoestellen 'besteld in
Engeland. Nu de meer belangrijke centra
genaderd worden acht men het blijkbaar
van belang om serieuzen tegenstand te
gaan bieden tegen de Italiaansc'he bom
bardementstoestellen. Het is de vraag in
hoeverre de-ze toestellen op tijd zullen
komen.
De guerilla in het Noorden.
Naar Reuter uit Addis Abeba meldt,
hindert de 'groots bewegelijkheid van de
Abessyniërs de Italianen aan het noor
delijk front sterk. De Italianen zien nooit
iemand voor zich, doch worden steeds in
de flank of in den rug bestookt. Hierdoor
wordt grootendeels de stilstand van den
Italiaanschen opmarsch veroorzaakt.
Van welingelichte zijde wordt verno
men, dat een Afoessijnsc'he afdeeling van
de troepen van ras Syoem er in is ge
slaagd de rechtervleugel van de Italia
nen ten Westen van Adoea te passeeren.
Deze kolonne bevindt zich thans tus
schen Adoea en de -grens.
Verder zou een afdeeling Abessyniërs
er in -geslaagd zijn in Eritrea door te
-dringen.
De van Abessynische zijde verspreide
mededeeliiDg, dat bij de gevechten aan het
Somali-front twee Italiaansche vliegtui
gen naar omlaag zijn geschoten, waarbij1
de inzittenden -den -dood hebben -gevonden,
wordt van Italiaansc'he zij'de als onjuist
gekenschetst. Een vliegtuig heeft wegens
motorpech een noodlanding moeten ma
ken, doc'h heeft nog 'de Italiaansc'he linie
'kunnen bereiken.
In Abbessynië rekent men er
op-, dat binnnkorf militaire
operaties van grooten omvang
aan beide fronten zullen be
ginnen.
Opstand rond Makale?
Te Addis Abeba wordt volgens Un.
Press beweerd, dat volgens berichten van
het Noordfront de bevolking rond Ma-
kale in opstand is gekomen tegen de Ita
liaansche bezetting, die, naar men zegt,
met geweld vee en graan heeft gerequi-
reerd.
Om de bevolking kneedbaar te maken,
zouden de Italianen opnieuw de Abes
synische dorpen in de omgeving van
Makale van vliegtuigen uit hebben ge
bombardeerd en met machinegeweren
hebben beschoten.
Door het Abessynsc-he hoofdkwartier
wordt medegedeeld, dat de opstandige
beweging zoo ernstig is, dat zelfs de bom-
eskaders de revolteerende bevolking
slechts moeilijk tot rede kunnen bren
gen.
Tijdens de bombardementen zouden tal
van hutten en graanschuren vernield
zijn. Omtrent verliezen aan menschenle-
vens wordt niets gemeld.
Ernstige luchtgevechten.
D'e oorlogscorrespondent van het D. N.
B. mel-dt: Het luchtgevecht tusschen Ita
liaansche bommenwerpers en vijandelijke
strijdkrachten dat Maandag werd gele
verd in het gebied tusschen Ambaladsji
en Antalo wordt van militaire zijde de
grootste luchtoperatie genoemd sedert het
begin van den oorlog.
Twee eskaders bestaande uit 20 vlieg
tuigen merkten hij Boedzja ten Z. van
Makalle sterke Abessynsche troepen-
afdeelingen op. Zij gingen op geringe
hoogte vliegen, teneinde de troepen beter
te kunnen bombardeeren. Het kwam
daarbij tot een verbitterd gevecht. D'e
Ahessynen hadden de hellingen bezet en
vuurden vandaar op de vliegtuigen.
Ongeveer 7000 Ahessynen namen de
Italiaansche toestellen onder vuur.
Alle vliegtuigen werden daarbij door
den kogelregen min of meer ernstig be
schadigd.
In totaal zijn -de vliegtuigen door meer
dan 100 schoten getroffen.
Niettemin zijn allen erin geslaagd de
vuurlinie te verlaten.
Een boordmecano werd zeer ernstig
gewond.
Terwijl 'het vliegtuig van den Minister
voor Propaganda graaf Viano, den
schoonzoon van Mussolini, bij Makalle
een noodlanding moest maken werd een
ander toestel bij de landing in Hausien
ernstig beschadigd.
Het aantal gedoode Ahessynen moet
zter aanzienlijk zijn.
Volgens een uit particuliere bron ont
vangen bericht zouden meer dan 5000
Abessynsche soldaten zijn gedood of ge
wond.
D'e sterkte der Abessynsche troepen
die het vuur op de Italiaansche vliegtui
gen hebben geopend zou volgens deze
bron 20.000 man hebben bedragen.
Volgens de te Asmara ontvangen be
richten schijnt het vast te staan, dat
Ras Kassa en Ras Seyoem voor de aan
komst van maarschalk Badogiio een
groote actie zullen ondernemen.
In het Zuiden.
D'e berichten van het Zuidelijk
front zijn nog onduidelijk. Men heeft
te Addis Abeba een radio-bericht van Ras
Desta ontvangen, doch men weet niet of
hij zich aan het Oostelijk of aan het
Westelijk deel van zijn troepen bevindt.
D'agaboer is gisteren opnieuw gebombar
deerd.
De stemming in Italië.
Reuter meldt uit Rome:
Gisteren op den dag waarop -de sanc
ties in werking zijn getreden werd overal
in Italië gevlagd, ten einde den vasten
wil van het volk tot uiting te brengen
om het oeconomisch beleg te bestrijden
door een geest van tucht, opoffering en
nationale saamhoorigheid. In de voor
naamste steden zijn met vurige geestdrift
groo-te betoogingen gehouden.
Behalve de studenten-optochten is de
eerste dag van de sancties kalm verloo-
pen.
D'e troepen, welke de wacht houden bij
de legaties zijn evenwel nog niet terug
getrokken.
Voor het eerst sedert vele jaren was
ook de Fransche legatie bewaakt.
Nabij -de Britse-hé legatie staan enkele
stukken veldgeschut van 7.5 c.M. opge
steld.
In welingelichte kringen worden ver
dere maatregelen aangekondigd, welke
Italië moeten beschermen tegen de uit
werking van de sancties. De pers is ver
ontwaardigd over -de sancties.
Met dat al is de stemming te Rome
allerminst feestelijk. Langzamerhand
wordt het publiek zich steeds meer be
wust, dat de sancties toch meer inhouden
dan men bij het lezen der Italiaansche
couranten denken zou.
Het zeer belangrijke punt, dat -de Ita
liaansche uitvoerhandel vrijwel geheel
komt stil te liggen, is tot nu to-e weinig
ter sprake gebracht. Dbch zij, die b-ij den
uitvoer betrokken zijn, voelen de beteeke
nis van dat punt natuurlijk terdege.
In Rome merkt men, behalve de vlag-
gentoo-i en de manifesten, aan de winkel
deuren geplakt, waarop te lezen staat:
„Hier worden geen pro-ducten verkocht
uit landen die aan de sancties deelne
men" eigenlijk zeer weinig van de sanc
ties.
CRITIEKE TOESTAND IN CHINA.
Mobilisatie in Mandsjoekoeo?
De Japansche bladen berichten, dat de
vertegenwoordigers van de provincies die
binnenkort de onafhankelijkheid zullen
uitroepen, gisteren te Peking een belang
rijke conferenite hebben gehouden.
De vijf provincies zullen haar economi
sche -en financieele onafhankelijkheid af
kondigen en zich onttrekken aan de con
trole van Nanking.
D'e 'Ghinee-sche regeering staat thans
voor de moeilijkheid, de politieke afschei
ding van de vijf Noord-Ghineesche pro^
vincies te -erkennen, of toe te staan, dat de
Japanners wederom een aanzienlijk deel
van het rijk bezetten.
Op de vraag van een dagbladcorrespon
dent, w-elke houding Japan zo-u aannemen
ten opzichte van de oprichting van een
onafhankelijk No-ord-Chineesch rijk, ant
woordde de zegsman van het Japansche
ministerie van buitenlandscihe zakien:
„Wij moeten het kind eerst eens zien,
voor-dat we o-ns standpunt ten opzichte
daarvan bepalen".
In deze verklaring ziet men de traditi-
oneele voorzichtigheid der Japansche di
plomatie.
In de betreffende provincies is bet
reeds tot kleine botsingen gekomen tus
schen de aanhangers van de autonomie
beweging en -de aanhangers van de Nan-
king-regeering.
In officieels kringen acht men het bijna
zeker, dat het tot botsingen zal ko-men
tusschen troep-en van de Ghineesohe cen-
Binnenland.
De schoenen worden duurder.
De bouw van de Moerdijk-brug.
Vergadering Hoofdbestuur Z.L.M.
De regeering en de prijsstijging van eer
ste levensbehoeften.
Vergadering Prov. Staten van Zeeland.
Buitenland.
De oorlog in Abessynië. Het terugroepen
van generaal de Bono. Hoe Italië de
sancties opneemt.
Critieke toestand in China.
De storm van Maandag.
il''JK|=gss5^
klmBm BOTER LETTERS
i'ïRiPv ïirrBf^ '"UI"1
PkJ^mSmmmsmMSvBi l -1- iwhiim
PgpPPsFbEN SÓETEN lïWAL"
pA Banketbakker i J
trale regeering en de autonomisten in
No-ord-Ghina.
Gemeld wordt, dat Tsjang Kai Sjek's
leger, bestaande uit ongeveer 300.000 man
in S-hangtoeng gemobiliseerd is. Indien de
Nankingtroep-en verder naar bet noorden
oprukken, wordt een ernstig treffen met
de troepen van -d<en gouverneur van Shan-
toeng bijna vo-or onvermijdelijk gehouden.
Zware storm aan de Oostkust van
Amerika.
Volgens de laatste berichten zijn 'bdj
den storm, welke de Noordoostkust van
Amerika teisterde, meer dan 25 personen
om het leven gekomen en eenige honder
den gekwetst; vele schepen zijn ernstig
beschadigd. In New York staan vele stra
ten bijna een meter onder water.
De zware noordoosterstorm, die ge
paard ging met hagel- en sneeuwval, heeft
aan de kust van den Atlantischen Oceaan
groote schade aangericht. Talrijke huizen
'zijn door het water totaal verwoest en
ettelijke plaatsen zijn geheel van de bui
tenwereld afgesneden. Tal van kleine boo
ten zijn vergaan. De schade loopt in de
millioenen dollars.
Nieuw financieel schandaal in Frankrijk.
D'e Fransche politie heeft een zekeren
Dücreux gearresteerd, administrateur van
de „Eto-ile du Foyer" en van- de spaarkas
voor gep-ensionneerden, die beschuldigd
wo-rdt van misbruik van vertrouwen en
uitkeering van fictieve dividenden.
D'e verduisteringen, welke hij heeft ge
pleegd, zijn zeer aanzienlijk en bedragen
zeker meer dan 100 millioen francs.
De overstroomingen in Engeland.
Groote gedeelten van Midden- en Zuid-
Engeland hebben te lijden van overstroo
mingen, die door 'de buitengewoon zware
regens zijn veroorzaakt.
Bij Windsor heeft de Theems een deel
van het koninklijk park en de beroemde
speelterreinen van Eton onder water ge
zet.
In Londen zelf maakt men zich ook on
gerust over den voortdurenden was.
In Robertsbridge bij Hastings zijn veel
schapen verdronken. D'e bewoners' moesten
naar -de bovenverdiepingen van hun hui
zen Vluchten.
In de bekende badplaats Bat'h staan
honderd huizen onder water. Het verkeer
vindt met roeibooten plaats.
Ook op vele andere plaatsen staan de
straten vaak 50 tot 150 c.M. onder water.
Het noodweer in Italië.
Het is nog steeds buitengewoon slecht
weer boven Italië. In het Zuidelijk voor-
Alpengebied in de provincie Belluno en in
de Dolomieten is zooveel sneeuw gevallen
dat verschillende verkeerswegen werden
onderbroken.
In -de plaats Sapada ligt -de sneeuw 50
c.M. -hoog.
In de provincie Brescia werd tengevol
ge van den regenval der laatste- dagen en
do-or den hoogen waterstand aanzienlijke
schade aangericht.
Te Gansinato zijn drie huizen ingestort.
Zes families zijn dakloos geraakt.
Korte Berichten.
Ondanks -de hevige regens -die zijn
gevallen blijft de watervoorziening van
Jeruzalem een uiterst hachelijke kwestie.
D'ezer dagen is bekend gemaakt, dat de
waterrantsoenen opnieuw worden inge
krompen. D'e hoeveelheid waar men tot
nu toe zes dagen mee deed moet nu rei
ken voor zeven dagen.
- Bij Vigo is een visschersboot gekap
seisd, welke ondanks het stormachtige
weer toch was uitgevaren. Vijf mannen
zijn verdronken, de overigen konden
door een andere visschersboot worden
opgepikt.