Evenredige Vertegenwoordiging. EERSTE BLAD Belangrijkste Nieuws DINSDAG 19 NOVEMBER 1935 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 50 e JAARGANG Ne. 43 Buitenland De oorlog in Abessynië. fcè^van melle. qoes.4 Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 44455. Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Abonnementsprijs f?.50 por kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vüssingcn f0.?0, Losse nummers 5 een.. Advortontiën 30 cent, per regel Ingezonden med.edcclingcn 00 cent per regel. Kle'cj Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto i 0.85. Bij contract belangrijke korting. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Minister Colijn heeft de vorige week bij de behandeling van de Rijksbegroo- ting voor 1936, terloops enkele opmerkin gen gemaakt over het evenredig kies recht. Bij de bespreking van den politieken toestand verklaarde de heer Colijn de uitzichten voor de vorming van een par lementair Kabinet niet rooskleurig te achten, althans niet bij behoud van ons huidig kiesrechtsysteem met do even redige vertegenwoordiging. De Minister verklaarde dit stelsel diep te verfoeien, omdat het leiden zal tot steeds grootere parlementaire versplin tering. Verschillende bladen hebben hierin reeds aanleiding gevonden om het be toog van den minister-president te onder strepen en mede van hun afkeer van het evenredigheidsstelsel blijk te geven. Het H d b 1. gewaagt met blijdschap van het feit, dat een staatsman van het formaat-Colijn het gewaagd heeft een on gunstig oordeel uit te spreken over „dat vernuftige product van Bartjesgeest". De T e 1 e g r. gaat nog wat verder en zegt, dat de kreet van Dr Colijn overal in het land sterken weerklank zal vin den. „Dr Colijn aldus dit blad heeft gelijk en behalve een groep direct belang hebbenden (hoe vriendelijk en zakelijk!) staat iedereen aan zijn kant. Het E. V. Kiesrecht is een verderfelijk stelsel, welks gebreken samenvallen met de natuurlijke fouten van ons volkskarakter en dat daardoor dubbel schadelijk werkt. Dit stelsel heeft bij ons de oligarchie hersteld en het is een getrapt kiesrecht geworden, waarvan de eerste fase zich geheel in het donker afspeelt. Wij stellen het E. V. Kies recht in de eerste plaats verantwoorde lijk voor de anti-parlementaire stroomin gen, die ook in ons land, met den dag in krachten toenemen." Waarschijnlijk zal de discussie in de pers over dit onderwerp wel worden voortgezet. Ook wij willen hierover enkele opmer kingen maken en verklaren al dadelijk het oordeel van Minister Colijn niet ge heel te onderschrijven. Wij beginnen echter, met aan den heer Colijn het woord te geven. Bij de replieken heeft de Minister zijn uitspraak een „cri du coeur" dat hij het evenredigheidsstelsel diep ver foeit, nader beredeneerd. Wij laten dit gedeelte van zijn betoog hier volgen: „Bij elk kiesstelsel zal men altijd tweeërlei element in beschouwing hebben te nemen. Het eene is, hoe de Volksver tegenwoordiging een zoo goed mogelijke afspiegeling is van hetgeen leeft in het volk. Het andere is, hoe men een ver tegenwoordiging samengesteld krijgt, waarmede men als Regeering op behoor lijke wijze zal kunnen samenwerken. Dat zijn twee elementen, waarmede moet worden gerekend. Het eene element komt het sterkst uit in een land als Engeland, waar het theo retisch mogelijk is, dat men met 33,5 pet. van de uitgebrachte stemmen alle zetels in het Parlement bezet. Dat is denkbaar, omdat men daar niet heeft de verkiezing met volstrekte meerderheid in de kies districten, maar eenvoudig diegene, die de meeste stemmen krijgt, in een kies district de gekozene is, ook al heeft hij maar iets meer dan een derde van de stemmen. Zoo krijgt men een Kamer, een Volksvertegenwoordiging, waarbij het ac cent zeer eenzijdig gelegd is op dat ele ment, dat betrekking heeft op de gemak kelijke samenwerking tusschen Regeering en Parlement. Het andere uiterste is, wanneer men met de vereischte samenwerking eigen lijk heelemaal niet rekent, wanneer men uitsluitend acht zou geven op de repre sentatie van wat in het volk leeft. Want dan moet men ook aanvaarden de moge lijkheid, dat men in Nederland een Kamer krijgt, die bestaat uit 100 afgevaardig den, die elk een andere richting vertegen woordigen. Ik weet het, zoover is het niet en het is ook niet in het zicht, dat het zoover komen zal, maar ik acht wel in het zicht, dat de verbrokkeling in Nederland, die toch al enorm groot is, in de toekomst nog belangrijk sterker worden zal dan zij op het oogenblik is. In dat licht moet men zien de vraag, of het niet gewenscht zou zijn om ook dit vraagstuk te zijner tijd eens opnieuw onder de oogen te zien." In een volgend nummer hierover nader. Verkeerde voorstelling. Het H b 1 d. betuigt niet alleen warme insteming met de hartekreet van Minister Colijn inzake de evenredige vertegenwoor diging, maar het voegt er aan toe, dat er sedert den dood van Mr S. van Houten, geen staatsman van beteekenis was, op wiens oordeel het zich in zijn strijd tegen de E.V. of zelfs maar voor een beteren vorm van E.V. kan beroepen. Deze voorstelling van zaken klopt niet met de werkelijkheid. Vermoedelijk heeft het H b 1 d. in zijn blijdschap over de uitspraak van Minis ter Colijn enkele feiten over het hoofd gezien. Terecht heeft de Standaard er aan herinnerd dat Prof. Fabius zonder kwar tier zijn pijlen op het evenredig kiesrecht heeft afgeschoten. Bekend is dat de heeren Beumer en v. d. Heuvel reeds jaren geleden pogingen hebben gedaan om het geldende kiessy steem van enkele fouten te zuiveren. Minister de Wilde heeft nog kort gele den beproefd, om zonder het beginsel van de evenredigheid los te laten, de politieke werking van de E.V. te verbeteren. Zijh voorstel werd echter afgewezen omdat de meerderheid van de Kamer de nadruk wilde gelegd zien op een zoo ver mogelijk doorgevoerde evenredigheid. Daarbij' heeft ook de heer Vliegen een poging gedaan om door invoering van het districtenstelsel, verschillende bezwa ren die, en niet ten 'Onrechte tegen de E.V., zooals die in ons land toepas sing vond, worden aangevoerd, weg te nemen. Deze pogingen hebben afgezien van enkele kleine verbeteringen door Minister de Wilde tot stand gebracht niet tot het gewenschte doel geleid. Maar dit geeft niet het recht om, zoo als het Hbld. doet, te beto-ogen dat zelfs een streven tot het verbeteren van de E.V. bij niemand instemming vond. Waarom is generaal de Bono teruggeroepen? De guerilla in het Noorden. Opstand rond Makalle? Maarschalk de Bono heeft gisteren af scheid genomen van de 'hoofdofficieren in zijn hoofdkwartier om daarna naar As mara te vertrekken. Gisteravond is maarschalk Badogiio te Napels naar Oost-Afrika scheep gegaan. Over de oorzaak van de vervanging van De Bono door Badogiio doen allerlei ge ruchten de ronde. Het Hdtol. geeft de volgende interes sante beschouwingen. Sommige personen beweren, dat er tusschen De Bono, die Hooge Commissaris van Oost-Afrika was en als zoodanig het opperbevel had over de strijdkrachten op alle fronten, en generaal Graziani, die in Somaliland het bevel voert, doch onder De Bono staat, een ernstig verschil van inzicht heerseht. Graziani zou van meening zijn, dat de oorlog met de grootst mogelijke energie, in een snel tempo, en, indien zulks noo- dig. ook op onbarmhartige wijze ge voerd tmoet worden. De Bono verwacht meer van zijn methode om, alvorens nieuwe gedeelten van Abessynië te 'bezet ten, eerst in de bezette gebieden alle aan wezige A'bessynisc'he soldaten onschade lijk te maken en daarnaast de sympathie te winnen van de civiele bevolking door voedseluitdeeling, medische hulp, verbe terde rechtspraak, enz. Natuurlijk is die laatste methode veel langzamer, en het zou nu Graziani ge lukt zijn, de regeering te Rome er van te overtuigen, dat zijn methode de hetere is. De tweede verklaring, die eigenlijk op hetzelfde neerkomt, luidt als volgt Mussolini zou van oordeel zijn dat, in ver band met de sancties, Italië in vermeld tempo een zoo groot mogelijk gedeelte van Ethiopië moet bezetten, tenemde, manneer men daartoe door de sancties genoodzaakt zal overgaan, bij de vredes onderhandelingen een belangrijk gedeelte van het Zwarte Keizerrijk in handen ie hebben. De Bono nu is voor een dergelijk snel optreden niet de man en Mussolini zou Badogiio met het opperbevel hebben be kleed, wijl men van hem grooter door tastendheid verwachten mag. Ook andere geruchten doen de ronde. Men meent, dat de benoeming van Ba dogiio is geschied uit politieke overwe gingen. De Bono is van het begin af een 'fascistisch politiek leider geweest, ter wijl maarschalk Badogiio zich streng af- zijding van politiek heeft gehouden. De benoeming van Badogiio tot opperbevel hebber in Oost-Afrika stelt Mussolini der halve in staat een einde te maken aan eiken twijfel, dat men te doen zou hebben mat een oorlog van de fascistische partij en niet van de natie. De opvatting in zake meeningsverschil- len tusschen Graziani en De Bono wordt in het hoofdkwartier te Asmara gedeeld. Vooral verwijt men De Bono, dat door het langzame oprukken van het Noorder- leger de beoogde verbinding tusschen Eritrea en Italiaansch Somaliland nog altijd niet tof stand is gebracht, terwijl dit beslist moet geschieden, alvorens de regentijd weer aanbreekt. Vermoede lijk zal als consequentie van Badoglio's benoeming it'hans de opmarsch in het Noorden zoo krachtig m o g e 1 ij k wor den doorgezet. De Italianen zijn reeds met twee af- deelingen troepen de Oostelijke en de Westelijke zijde van het Teuibienplateau, een belangrijk strategisch punt, gena derd. Het ligt in hun bedoeling om de troepen van ras Syoem, die zich op dit plateau bevinden te verjagen. Belangrijk is het bericht, dat de Ita lianen de basis voor hun luchtmacht meer Zuidelijk gaan brengen. Men is hard be zig te Makalle een nieuw vliegveld aan te brengen. Hierdoor zal het mogelijk worden de verkenningen en de bombar dementen ook in het binnenland van Abessynië te doen plaats vinden. Die Abessojhsche regeering 'heeft thans definitief twaalf jachttoestellen 'besteld in Engeland. Nu de meer belangrijke centra genaderd worden acht men het blijkbaar van belang om serieuzen tegenstand te gaan bieden tegen de Italiaansc'he bom bardementstoestellen. Het is de vraag in hoeverre de-ze toestellen op tijd zullen komen. De guerilla in het Noorden. Naar Reuter uit Addis Abeba meldt, hindert de 'groots bewegelijkheid van de Abessyniërs de Italianen aan het noor delijk front sterk. De Italianen zien nooit iemand voor zich, doch worden steeds in de flank of in den rug bestookt. Hierdoor wordt grootendeels de stilstand van den Italiaanschen opmarsch veroorzaakt. Van welingelichte zijde wordt verno men, dat een Afoessijnsc'he afdeeling van de troepen van ras Syoem er in is ge slaagd de rechtervleugel van de Italia nen ten Westen van Adoea te passeeren. Deze kolonne bevindt zich thans tus schen Adoea en de -grens. Verder zou een afdeeling Abessyniërs er in -geslaagd zijn in Eritrea door te -dringen. De van Abessynische zijde verspreide mededeeliiDg, dat bij de gevechten aan het Somali-front twee Italiaansche vliegtui gen naar omlaag zijn geschoten, waarbij1 de inzittenden -den -dood hebben -gevonden, wordt van Italiaansc'he zij'de als onjuist gekenschetst. Een vliegtuig heeft wegens motorpech een noodlanding moeten ma ken, doc'h heeft nog 'de Italiaansc'he linie 'kunnen bereiken. In Abbessynië rekent men er op-, dat binnnkorf militaire operaties van grooten omvang aan beide fronten zullen be ginnen. Opstand rond Makale? Te Addis Abeba wordt volgens Un. Press beweerd, dat volgens berichten van het Noordfront de bevolking rond Ma- kale in opstand is gekomen tegen de Ita liaansche bezetting, die, naar men zegt, met geweld vee en graan heeft gerequi- reerd. Om de bevolking kneedbaar te maken, zouden de Italianen opnieuw de Abes synische dorpen in de omgeving van Makale van vliegtuigen uit hebben ge bombardeerd en met machinegeweren hebben beschoten. Door het Abessynsc-he hoofdkwartier wordt medegedeeld, dat de opstandige beweging zoo ernstig is, dat zelfs de bom- eskaders de revolteerende bevolking slechts moeilijk tot rede kunnen bren gen. Tijdens de bombardementen zouden tal van hutten en graanschuren vernield zijn. Omtrent verliezen aan menschenle- vens wordt niets gemeld. Ernstige luchtgevechten. D'e oorlogscorrespondent van het D. N. B. mel-dt: Het luchtgevecht tusschen Ita liaansche bommenwerpers en vijandelijke strijdkrachten dat Maandag werd gele verd in het gebied tusschen Ambaladsji en Antalo wordt van militaire zijde de grootste luchtoperatie genoemd sedert het begin van den oorlog. Twee eskaders bestaande uit 20 vlieg tuigen merkten hij Boedzja ten Z. van Makalle sterke Abessynsche troepen- afdeelingen op. Zij gingen op geringe hoogte vliegen, teneinde de troepen beter te kunnen bombardeeren. Het kwam daarbij tot een verbitterd gevecht. D'e Ahessynen hadden de hellingen bezet en vuurden vandaar op de vliegtuigen. Ongeveer 7000 Ahessynen namen de Italiaansche toestellen onder vuur. Alle vliegtuigen werden daarbij door den kogelregen min of meer ernstig be schadigd. In totaal zijn -de vliegtuigen door meer dan 100 schoten getroffen. Niettemin zijn allen erin geslaagd de vuurlinie te verlaten. Een boordmecano werd zeer ernstig gewond. Terwijl 'het vliegtuig van den Minister voor Propaganda graaf Viano, den schoonzoon van Mussolini, bij Makalle een noodlanding moest maken werd een ander toestel bij de landing in Hausien ernstig beschadigd. Het aantal gedoode Ahessynen moet zter aanzienlijk zijn. Volgens een uit particuliere bron ont vangen bericht zouden meer dan 5000 Abessynsche soldaten zijn gedood of ge wond. D'e sterkte der Abessynsche troepen die het vuur op de Italiaansche vliegtui gen hebben geopend zou volgens deze bron 20.000 man hebben bedragen. Volgens de te Asmara ontvangen be richten schijnt het vast te staan, dat Ras Kassa en Ras Seyoem voor de aan komst van maarschalk Badogiio een groote actie zullen ondernemen. In het Zuiden. D'e berichten van het Zuidelijk front zijn nog onduidelijk. Men heeft te Addis Abeba een radio-bericht van Ras Desta ontvangen, doch men weet niet of hij zich aan het Oostelijk of aan het Westelijk deel van zijn troepen bevindt. D'agaboer is gisteren opnieuw gebombar deerd. De stemming in Italië. Reuter meldt uit Rome: Gisteren op den dag waarop -de sanc ties in werking zijn getreden werd overal in Italië gevlagd, ten einde den vasten wil van het volk tot uiting te brengen om het oeconomisch beleg te bestrijden door een geest van tucht, opoffering en nationale saamhoorigheid. In de voor naamste steden zijn met vurige geestdrift groo-te betoogingen gehouden. Behalve de studenten-optochten is de eerste dag van de sancties kalm verloo- pen. D'e troepen, welke de wacht houden bij de legaties zijn evenwel nog niet terug getrokken. Voor het eerst sedert vele jaren was ook de Fransche legatie bewaakt. Nabij -de Britse-hé legatie staan enkele stukken veldgeschut van 7.5 c.M. opge steld. In welingelichte kringen worden ver dere maatregelen aangekondigd, welke Italië moeten beschermen tegen de uit werking van de sancties. De pers is ver ontwaardigd over -de sancties. Met dat al is de stemming te Rome allerminst feestelijk. Langzamerhand wordt het publiek zich steeds meer be wust, dat de sancties toch meer inhouden dan men bij het lezen der Italiaansche couranten denken zou. Het zeer belangrijke punt, dat -de Ita liaansche uitvoerhandel vrijwel geheel komt stil te liggen, is tot nu to-e weinig ter sprake gebracht. Dbch zij, die b-ij den uitvoer betrokken zijn, voelen de beteeke nis van dat punt natuurlijk terdege. In Rome merkt men, behalve de vlag- gentoo-i en de manifesten, aan de winkel deuren geplakt, waarop te lezen staat: „Hier worden geen pro-ducten verkocht uit landen die aan de sancties deelne men" eigenlijk zeer weinig van de sanc ties. CRITIEKE TOESTAND IN CHINA. Mobilisatie in Mandsjoekoeo? De Japansche bladen berichten, dat de vertegenwoordigers van de provincies die binnenkort de onafhankelijkheid zullen uitroepen, gisteren te Peking een belang rijke conferenite hebben gehouden. De vijf provincies zullen haar economi sche -en financieele onafhankelijkheid af kondigen en zich onttrekken aan de con trole van Nanking. D'e 'Ghinee-sche regeering staat thans voor de moeilijkheid, de politieke afschei ding van de vijf Noord-Ghineesche pro^ vincies te -erkennen, of toe te staan, dat de Japanners wederom een aanzienlijk deel van het rijk bezetten. Op de vraag van een dagbladcorrespon dent, w-elke houding Japan zo-u aannemen ten opzichte van de oprichting van een onafhankelijk No-ord-Chineesch rijk, ant woordde de zegsman van het Japansche ministerie van buitenlandscihe zakien: „Wij moeten het kind eerst eens zien, voor-dat we o-ns standpunt ten opzichte daarvan bepalen". In deze verklaring ziet men de traditi- oneele voorzichtigheid der Japansche di plomatie. In de betreffende provincies is bet reeds tot kleine botsingen gekomen tus schen de aanhangers van de autonomie beweging en -de aanhangers van de Nan- king-regeering. In officieels kringen acht men het bijna zeker, dat het tot botsingen zal ko-men tusschen troep-en van de Ghineesohe cen- Binnenland. De schoenen worden duurder. De bouw van de Moerdijk-brug. Vergadering Hoofdbestuur Z.L.M. De regeering en de prijsstijging van eer ste levensbehoeften. Vergadering Prov. Staten van Zeeland. Buitenland. De oorlog in Abessynië. Het terugroepen van generaal de Bono. Hoe Italië de sancties opneemt. Critieke toestand in China. De storm van Maandag. il''JK|=gss5^ klmBm BOTER LETTERS i'ïRiPv ïirrBf^ '"UI"1 PkJ^mSmmmsmMSvBi l -1- iwhiim PgpPPsFbEN SÓETEN lïWAL" pA Banketbakker i J trale regeering en de autonomisten in No-ord-Ghina. Gemeld wordt, dat Tsjang Kai Sjek's leger, bestaande uit ongeveer 300.000 man in S-hangtoeng gemobiliseerd is. Indien de Nankingtroep-en verder naar bet noorden oprukken, wordt een ernstig treffen met de troepen van -d<en gouverneur van Shan- toeng bijna vo-or onvermijdelijk gehouden. Zware storm aan de Oostkust van Amerika. Volgens de laatste berichten zijn 'bdj den storm, welke de Noordoostkust van Amerika teisterde, meer dan 25 personen om het leven gekomen en eenige honder den gekwetst; vele schepen zijn ernstig beschadigd. In New York staan vele stra ten bijna een meter onder water. De zware noordoosterstorm, die ge paard ging met hagel- en sneeuwval, heeft aan de kust van den Atlantischen Oceaan groote schade aangericht. Talrijke huizen 'zijn door het water totaal verwoest en ettelijke plaatsen zijn geheel van de bui tenwereld afgesneden. Tal van kleine boo ten zijn vergaan. De schade loopt in de millioenen dollars. Nieuw financieel schandaal in Frankrijk. D'e Fransche politie heeft een zekeren Dücreux gearresteerd, administrateur van de „Eto-ile du Foyer" en van- de spaarkas voor gep-ensionneerden, die beschuldigd wo-rdt van misbruik van vertrouwen en uitkeering van fictieve dividenden. D'e verduisteringen, welke hij heeft ge pleegd, zijn zeer aanzienlijk en bedragen zeker meer dan 100 millioen francs. De overstroomingen in Engeland. Groote gedeelten van Midden- en Zuid- Engeland hebben te lijden van overstroo mingen, die door 'de buitengewoon zware regens zijn veroorzaakt. Bij Windsor heeft de Theems een deel van het koninklijk park en de beroemde speelterreinen van Eton onder water ge zet. In Londen zelf maakt men zich ook on gerust over den voortdurenden was. In Robertsbridge bij Hastings zijn veel schapen verdronken. D'e bewoners' moesten naar -de bovenverdiepingen van hun hui zen Vluchten. In de bekende badplaats Bat'h staan honderd huizen onder water. Het verkeer vindt met roeibooten plaats. Ook op vele andere plaatsen staan de straten vaak 50 tot 150 c.M. onder water. Het noodweer in Italië. Het is nog steeds buitengewoon slecht weer boven Italië. In het Zuidelijk voor- Alpengebied in de provincie Belluno en in de Dolomieten is zooveel sneeuw gevallen dat verschillende verkeerswegen werden onderbroken. In -de plaats Sapada ligt -de sneeuw 50 c.M. -hoog. In de provincie Brescia werd tengevol ge van den regenval der laatste- dagen en do-or den hoogen waterstand aanzienlijke schade aangericht. Te Gansinato zijn drie huizen ingestort. Zes families zijn dakloos geraakt. Korte Berichten. Ondanks -de hevige regens -die zijn gevallen blijft de watervoorziening van Jeruzalem een uiterst hachelijke kwestie. D'ezer dagen is bekend gemaakt, dat de waterrantsoenen opnieuw worden inge krompen. D'e hoeveelheid waar men tot nu toe zes dagen mee deed moet nu rei ken voor zeven dagen. - Bij Vigo is een visschersboot gekap seisd, welke ondanks het stormachtige weer toch was uitgevaren. Vijf mannen zijn verdronken, de overigen konden door een andere visschersboot worden opgepikt.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1935 | | pagina 1