EERSTE BLAD Politieke verhoudingen. Passagetarieven naar Indië verlaagd. Buitenland De oorlog in Abessynië. Belangrijkste Nieuws Binnenland ZATERDAG 9 NOVEMBER 1935 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 50 e JAARGANG No. 35 (Jitg.: IS.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergn" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postehéquo en Girorekening 44405. Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg. Goes en Vüssingon !0"0. Losse nummers 5 cent. Advertentiün 30 cent per regel Ingezonden medcdeelingen 00 cent per regel. Kleine Advertentien Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85. Bij contract belangrijke korting. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Het is naar het zich laat aanzien niet te verwachten, dalt bij het thans aange vangen algemeen© begrootingsddbat in den breede gesproken zal worden over den po'litieken toestand en met name over de verhouding van de verschillende partijen. Niet alleen omdat we pas een soortge lijk debait hebben gehad toen de KameT voor het eerst na de Kabinetscrisis weer bijeen kwam, maar ook omdat het nu allicht niet de tijd zal worden geacht, op dit onderwerp al te diep in te gaan, om dat bij' een scherpe ontleding van de ver schillende stroomingen een nieuwe poli tieke criticus niet geheel denkbeeldig be hoeft te worden geacht. De in Juli uitgebroken crisis is geëin digd met het optreden van een extra parlementair Kabineit 'onder leiding van Minister Colijn, en bij' de ontmoeting van dit Kabinet met 'de Kamer is gebleken, dat een behoorlijke samenwerking althans voorloopig verzekerd schijnt. Maar of van een oplossing van de crisis in dieperen zin kan worden gesproken, is nog zeer de vraag. Zulks zou het ge val zijn wanneer de oorzaken, 'die tolt het Juii-conflict hebben geleid, waren weggenomen. Maar dat is niet het geval. De katholieke fractie heeft, toen bleek dat voor den koers, 'die Mr Aalberee wens-chte in te slaan, geen meerderheid was te vinden, zich min of meer in de omstandigheden geschikt, terwijl 'het nieuwe Kabinet eveneens eenige tegemoet koming heeft betoond. De vrede is geteekend en een vrucht bare samenwerking is voorshands zeer goed mogelijk, maar daarmee zijn nog niet de dieper liggende verschillen weg- T genomen. Het is jammer, dat het gezegd moet worden, maar er zijn verschijnselen, die er op wijzen, dat de samenwerking van de reclhtsc'he partijen, 'die voor ons volk van zoo 'groote beteekenis is gebleken, straks tot het verleden zal be'hooren. Er is bij' de katholieken een steeds sterker wordende strooming, die zich lie ver naar links 'dan naar rechts schijnt te oriënteeren. Dat we op dit oogenbl'ik niet reeds een Kabineit hebben onder Roomsch-roode lei ding is niet een gevolg hiervan, dat de R. Katholieken tot samenwerking met de S.D.A.P. niet bereid bleken, maar van het feit, 'dat de Vrijz. Democraten weigerden hunne medewerking te verleenen. Van een factor 'dus 'die buiten de R.K. Staats partij' ligt. Wij betreuren dezen gang van zaken ten zeerste, maar dit kan voor ons geen reden zijn de werkelijkheid uit het oog te verliezen. Mocht, wat wij niet wensohen, onze zienswijze juisit zijn, dan zou een belang rijke periode in ons politieke leven wor den afgesloten. Jarenlang hebben de Antirevolutionai ren met de Ghr. Historischen en de R. Katholieken schouder aan schouder ge staan, om de liberale overheersching, waardoor zulk een zware druk op ons volk werd gelegd te breken, en ons poli tieke leven in een andere richting te sturen. En die samenwerking is van groote be- t^fr teekenis gebleken. Er is in den loop der jaren veel bereikt. Wij denken hierbij aan de pacificatie op het gebied van het on derwijs, aan de sociale wetgeving, aan het weerstaan van revolutionaire woelingen, aan de doorwerking van de Christelijke beginselen in het bestuur van 'het Rijk, de gewesten en de gemeenten. Die uitkomst heeft bewezen, dat mannen als Groen van Prinsterer, Kuyper, Lob man en Schaapman goed hebben gezien, toen zij de samenwerking van de recht- scbe partijen trachtten voor te bereiden. Die samenwerking is in het verleden vruchtdragend gebleken. En voor de toe komst is ze, wanneer gelet wordt op de revolutionaire dreiging van diverse par tijen van rechts en van links en de wan kele positie van ihe>t constitutioneel parle mentaire stelsel, niet minder noodig. Daarom is 'het zoozeer te betreuren, dat een groot 'deel van de R.K. Staatspartij sen anderen kan't wensoht op te gaan en iat steeds meer toenadering wordt ge- sodht met de So-c. Democraten, die, hoe rematigd ze zich ook mogen voordoen, len laatsten tijd, toch 'hun revolutionaire 'eginselen niet hebben losgelaten. Het gebeurde in andere landen zou hier ot een ernstige waarschuwing kunnen 'trekken. In Duitsohland 'heeft de samen werking möt de linksc'he partijen de ka tholieke staatspartij van al haar invloed beroofd en het parlementaire stelsel tot den ondergang gevoerd. En in ons land kan men de extremis tische partijen, die aan allen volksinvloed een einde zoeken te maken en de dicta tuur voor te bereiden, geen grooteren dienst bewijzen, dan door achter den roo- den wagen aan te haken. Nu willen wij' gaarne toegeven, dat, ook al wordJt 'de rebhtsc'he samenwerking niet hersteld het nog volstrekt niet zeker is, 'dat straks in 1937 rood en roomsch samen zullen optrekken. Ook al is er over en weer eenige bereidheid tot samenwer king, dan volgt daaruit nog niet, dat men het over de belangrijke problemen, die dan aan de orde zijn, eens zal kunnen worden. Maar dan is er toch deze situatie, dat de vorming van een parlementair Kabi net, steunend op een behoorlijke meerder heid niet mogelijk zal zijn, met als gevolg verdere ondergraving van (het parlemen- itairestelsel. Vooral als dan eenige ontspanning is ingetreden en niet meer zoo sterk als nu, de nood verschillende 'groepen bijeen- drijft. In een volgend artikel enkele opmer kingen over de vraag hoe wij onder deze omstandigheden onze taak hebben te zien. Een „crisiskorting van 7V2 pCt. De Rotterdamsche Lloyd en de Stoom vaart- Mijl. Nederland hebben hun passa ge-tarieven verlaagd. Feitelijk zijn er twee tariefsverlagingen: ten eerste een crisis-korting van 7,5 pet., en een tijdelijke verlaging van het eerste- klasse-tarief. De crisiskorting geldt voor alle klassen en over de geheele lijn. Zij wordt ingesteld onder, het voorbehoud, dat wijiziging te allen tijde mogelijk is, en zooals de benaming het aanduidt, zij is tot stand gekomen onder den druk van de crisis men hoopt er een stimulans voor het vervoer in te vinden, een ver weermiddel tegen buitenlandsche concur rentie en een poging tot, zijl het slechts gedeeltelijke overbrugging van valuta-ver schillen. De verlaging van het eerste-klas-tarief is een poging de verschuivingen in het vervoer, die de laatste jaren te constatee- ren vielen, tot staan te brengen en een verschuiving in omgekeerde richting mo gelijk te stimuleeren. Velen, die vroeger in de eerste klasse reisden, zijn gedwon gen naar een lagere klasse overgegaan, en door nu het verschil tusschen eerste en tweede klasse-tarief aanzienlijk te ver kleinen hoopt men het voor dergelijke passagiers mogelijk te maken, naar de eerste klasse terug te keeren. Het tweede klasse-tarief voor b.v. het traject Genua/MarseilleBatavia v.v„ bedroeg tot dusver f 630, het tarief eerste klasse f 835'. Dit laatste wordt nu ver laagd tot f 700, waarop dan nog de crisis korting van 7,5 pet. wordt toegepast, zoo- dat de prijls dan wordt f 647.50. De ver laging van het eerste-klasse-tarief geldt voorloopig tot 4 Maart 1936. Daarna wordt het tarief weer verhoogd, zij het niet tot het oorspronkelijke bedrag. Leert echter de ervaring, in de komende maanden, dat deze sterke verlaging de thans nagenoeg 'Ontvolkte eerste klasse weer blijvende attractiviteit geeft, dan is een definitieve herziening niet onmo gelijk. Ook Gorahai gevallen, bezetting van Makalle. De Gorahai, dat naar het algemeen oor deel de sleutel was van de Abessynische verdedigingsburcht op het zuidelijk front in de streek van Ogaden, is in handen van de Italianen gevallen. De verovering van dit belangrijke punt door de troepen van generaal Graziani opent den Italiaanschen troepen den weg naar Harrar. Giorahai is een belangrijk strategisch centrum en beheerscht alle karavaanwe gen naar alle richtingen. Het vormt den toegang tot een streek, die rijk is aan drinkwater. De talrijke bronnen verzeke ren aan de Italiaansche bezetting veel gemakkelijker levensomstandigheden dan ziji tot dusver gekend hebben in de onge zonde vlakte van Ogaden. Itliaansohe leger-afdeelingen rukten van twee zijden uit het Zuiden en het Noorden op en overweldigden na heftigen strijd de Abessynische bezetting. Met de bezetting dezer stad hebben de Italianen het eerste strategisch belang rijke doel van den opmarsoh op het Zuid- I front bereikt. De verovering van de stad kwam nog zeer onverwaoht, omdat gedurende de laatste dagen de strijd minder fel was ge weest. De Abessyniërs lagen met een on bekend aantal in de versterkte stellingen rond Gorahai en men verwachtte aller minst, dat ze zich spoedig up de vlucht zouden laten jagen, temeer daar nog werd gemeld, dat versterking in aantocht was. De intocht in Makalle. Evenals de bezetting van Adoea heeft die van Makalle voor de Italianen histo rische beteekenis. In 1896 heeft Galliano de commandant van het fort in deze stad, gedurende 42 dagen 100.000 Abes syniërs weerstaan en zijn positie pas prijsgegeven op formeel bevel van zijn superieuren. Makalle bood den Italianen bij' het bin nentrekken een verlaten aanblik. De cor respondenten der Italiaansche bladen melden dat alle Abessynische troepen en een groot deel der bevolking de stad ver laten hadden. Alvorens te vertrekken zonden de Abes syniërs talrijke huizen in brand gestoken en de stad geplunderd hebben. De sterk gedunde bevolking kwam naar de Italiaansche troepen toe met geschen ken. De notabelen van de plaats en de geestelijkheid boden hun onderwerping aan. Te Rome is de tijding van de inneming van Makalle met geestdrift ontvangen. Te Napels werd terstond een groote volks- betooging op touw gezet. Soldaten, die op het punt stonden naar Oost-Afrika te ver trekken, werden in triomf rondgedragen. Met de inneming van Makalle is het eerste deel van het Italiaansche veld- toohtsplan thans vrijwel voltooid. Makale zelf gelijkt, althans wat het „interieur" betreft, veel op Adigrat. Men ziet er dezelfde lage hutten uit leem en overigens één groot gebouw, het paleis van den Ras. Het slechte weer houdt nog steeds aan, meldt „Un. Press". Het eene onwe- der volgt het andere op, gepaard met wolkbreuken, welke urenlang duren. De karavaanwegen zijn in moerassen ver anderd. De militaire operaties aan het Noord- front in Abessynië zijn in een nieuwe phase getreden met 'het overtrekken van de Setit-rivier door generaal Guturi. Dé Setit vormt de vroegere grens tus schen Eritrea en Abessynië over een af stand van rond 100 kilometer. Deze grenssector was de eenige plaats', waar de Abessyniërs tot nog toe krachtig op treden. De Italianen moesten meermalen Abessynische invallen aan de overzijde van de Setit terugslaan. Het plan van generaal Gutnri is de Abessynische strijdkrachten in Kalkait langs de weinige wgen, welke er in dit gebied zijn, terug te dringen, de Abes^ syniërs vervolgens gemeenschappelijk met Maravigna te omsingelen en hen te vernietigen. DE NEGUS GEREED VOOR ZIJN VERTREK. Organisatie der verbindingsmogelijkheden. ADDIS ABEEA, 8 November. Het aanstaande vertrek van den keizer naar (het hoofdkwartier te Dessie brenglt hier natuurlijk veel drukte en bedrijvig heid met zich mede. Een karavaan van tientallen meters lengte is reeds met de bagage van den keizer naar Dessie ver trokken. Eenige Amerikaansche corres pondenten, die zich blijkbaar de kostbare reis naar Dessie konden veroorloven, heb ben van deze gelegenheid gebruik ge maakt om eveneens Addis Abeba te ver laten, ondanks het feit, dat hun zulks hier was afgeraden, daar het zeer on waarschijnlijk is, dat zij van Dessie uit met de buitenwereld verbinding kunnen onderhouden. De slechte verbindingen 'hier te lande zijn overigens niet alleen een smartekind van de hieT verblijvende correspondenten, maar ook van de regeering zelf. Zoo is het de vorige week bijvoorbeeld onmoge lijk geweest met ras Kassa in verbinding te treden. Dagenlang was deze legeraan voerder onvindbaar, wat aanleiding heeft gegeven tolt de ergste vrees. Eerst begin dezer week is de verbinding, die zooals achteraf gebleken is, verbroken was door een fout in de regeling der estafetten- diensten, weer hersteld. De Abessynische legerleiding besteedt dan ook op het oogenblik een 'groot deel van haar aan dacht aan het verbeteren der verbindings mogelijkheden, want straks, als de oorlog op zijn hoogtepunt zal zijn gekomen, is het van het grootste belang, dat de be richtendienst goed functioneert. Aan alle fronten 'heerscht op bet oogen blik leven en bedrijvigheid. De Italianen rukken aan alle zijden met verdubbelde kradht op. Gisteren konden de Abessijnen eenige successen boeken, maar deze konden den Italiaansdhen opmarsdh niét stuiten. In den nadht overvielen Abessijnsdhe patrouilles een zwakke Italiaansche voor hoede in de nabijheid van de stad Ma kalle. De Italiaansche troepenafdeeling werd gedecimeerd, terwijl de Abessijnen slechts twee dooden te betreuren zouden 'hebben gehad. Bovendien hebben de A'bes- sen kans gezien eenige 'tientallen Ita lianen gevangen te nemen. Ook bij Adrigat heeft zich een dergelijk feit voorgedaan. In den rug van de Ita liaansche voorhoede ondernam een troe penafdeeling van Dodjas Zagaye, 'be schermd door het nachtelijk duister, een aanval op eenige Italiaansche patrouilles, waarbij tien Italiaansche officieren ge dood werden, terwijl er vier als gevange nen werden medegevoerd. Ook aan het Ogadenfront wordt ver bitterd gevochten. Rasmatsj Mohammed, de hoofdman van den Somalistam, beeft zicb daarbij door zijn heldhaftige houding zoo onderscheiden, dat de negus hem een hoo'ge ridderorde heeft geschonken. In de omgeving van Harrar ontplooien de Italiaansche vliegers een verhoogde activiteit, die op een groot offensief wijst. Tallooze bommen worden gewor pen, maar velen daarvan missen hun doJ. De Abessynen zoeken hun heil hier zooveel mogelijk in den guerilla-oorlog, waarin vooral de Somali's uitblinken. Men iheeft dezen stam thans onder leiding gesteld van Mohammed Goraster, den man, die zich indertijd bij' Wal-Wal aan Abessynsche zijde bijzonder onderscheid de en wiens uitlevering toen door de Ita lianen werd gevraagd, omdat hij politiek van Italiaansche herkomst zou zijn. Mo hammed Goraster heeft op het oogenblik de beschikking over een hoogst modern bewapende speciale Somaligarde van on geveer 3000 man, waarmede hij een suc cesvollen guerille-oorlog aan het Ogaden front voert. Naar verluidt leggen de Italianen di rect achter het front, in het bijzonder in het zuiden, vele vliegvelden aan, waarop speciaal bommeneskaders gestationneerd worden. Men beschouwt zulks hier als een voorteeken van een groeten lucht aanval op den spoorweg. Mocht een der gelijke Italiaansche aanval succes heb ben, dan zitten wij Europeanen in Addis Abeba opgesloten. Het bericht, dat de Imperial Airways, een dienst tusschen Addis Abeba en Chartoem met 'directe aansluiting op AJexandrië willen inrich ten, wordt hier dan ook in Westersohe kringen met een zucht van verlichting ontvangen. De schaarschte, die nu reeds in Italië heerscht. De Romeins'dhe correspondent van de Daily Telegraph schrijft aan zijh blad, dalt Italië zeer veel aandacht besteedt aan de sancties en de voedselprijzen. De pers doet alle mogelijke moeite om den boycot van buitenlandsche goederen te bevorde ren. De visc'h wordt langzamerhand zeer sdhaarsch in Italië, aangezien dit artikel voornamelijk van het buitenland uit werd ingevoerd. De Tribuna beklaagt zich er over, dat groente en fruit sterk in prijs zijn gestegen. Yender beeft de nationale federatie van kruideniers een prijslijst voor koffie opgesteld. Koffie wordt in Italië zeer veel gedronken en de 'klein handel heeft geprofiteerd van de sancties door zijn prijzen op te zetten. De buitenlandsche juweliers en zilver smeden hebben reeds hun waardevolle artikelen in veilige bewaring gebracht. Voor de bureaux van de Giornalle d'Italie heeft zich een groote menigte verzameld om te kijken naar een staaltje van de nieuwe „lanital", een wolsoort, die uit caseïne wordt verkregen. Mussolini heeft den uitvinder van 'dit artikel, Fe- reltti, die de laatste vijf jaar aan 'de uit vinding hiervan heeft gewerkt, ontvan gen. De Duce heeft hem gelukgewenscht met zijn uitvinding en hem gezegd, dat de stalen, die hem waren 'getoond, in ieder opzicht overeenkwamen met de beste wolsoort. Verder worden er pogingen gedaan om tin door aluminium te vervangen, om oud-ijzer te verzamelen, en tracht men het publiek te 'leeren niet alles weg te gooien, da/t 'nog voor andere doeleinden kan wor den gebruikt. Het einde van de „Stahihelm". Hitler heeft d.d. 7 November een brief aan den bondsleider van den nationaal- socialistischen frontstrhdersbond, de vioegere „StahlhelnT'-organisatie, ge richt, waarin bij o.a. schrijft: „Met ingang van beden is de nieuwe opbouw van de Dhitsche weermacht door de beëediging van de eerste lichting re- cruten op het Dterde-Rijk en zijn vlag be kroond. D'e Duitscbe weermacht is daar- mede wederom voor de toekomst de draagster der Duitscbe wapenen en de hoedster van hun tradities. Exponent van de politieke macht is de partij. Onder deze omstandigheden acht ik de voorwaarden voor een voortzetting van den „Stahihelm" niet meer aanwezig. Binnenland. De Tweede Kamer over bet Regeerings- belei'd. Tariefsverlaging voor het vervoer naar Indië. Buitenland. De va,l van Makalle. Ook Goraohi bezet. De Vesuvius aan het werk. De vermissing van Kingsford Smith. Het doel van den „Stahihelm" was, de traditie van het oude leger te bescher men en haar te verbinden met het stre ven naar herstel van een sterk rijk, dat in een nieuwe weermacht een eigen vei lige bescherming van zijn vrijheid zou bezitten. Nu dit doel bereikt is, wil ik u als leider van den „Stahlhelm"-bond en ai zijn leden oprecht danken voor het werk en de groote offers, die gij gebracht hebt in dienst van dit ideaal." Onhoorbaar vliegen. De geruisehlooze vliegtuigmotor is, naar een „U. P."-bericht uit Santiago de Chili meldt, eindelijk uitgevonden. De uitvinder is de ingenieur Artemio Gultierrez. Gutierrez, 'die in. Haward en Boston studeert en böhalve drie jaren van ingespannen arbeid, ook een klein ver mogen aan zijn uitvinding 'heeft ten koste gelegd, gaf dezer dageh een geheime de monstratie met zijn motor voor regee- ringsdeiSkundigen. Een Avro-tweedekker mét een Hispano Suiza-motor van 180 P.K. werd voor deze demonstratie gebruikt. Bestuurder was de bekende vlieger Figueroa, die aan de uitvinding heeft meegewerkt. Terwijl verschillende vliegmachines in de lucht cirkelden en haar motoren het gebruikelijke lawaai maakten, gleed de Avro-tweedek'ker geluidloos vooruit, ge stuwd door een motor, welke 1750 om wentelingen per minuut maakte. Slechts het geluid van den wind, die tegen de machine kaatste, was hoorbaar. Een reeks vliegproeven bewees, daJt bet energieverlies, dat door de nieuwe uit vinding ontstond, nauwelijks bemerkbaar was. Naar de bestuurder verklaarde, be droeg 'dit verlies hoogstens 50 omwente lingen per minuut. Aan het slot der demonstratie werd de geluiddemper verwijderd en in een korte vlucht het verschil tusschen vliegen met en zonder geluiddemper gedemonstreerd. De geluiddemper is een betrekkelijk eenvoudig apparaat, dalt aan den uitlaat- buis van den motor kan worden beves tigd. De uitvinding zal aan buitenlandsche regeeringen te koop worden aangeboden. De Vesuvius werki. Tengevolge van de regens der laatste dagen is de Vesuvius weer gaan werken. Uit de stad is een geweldig groot licht schijnsel zichtbaar. Tot bezorgdheid g'eeft de werkzaam heid van den vulkaan geen aanleiding. De vriendschap tusschen Turkije en Rusland. Gisteren is bet protocol onderteekend, waarbij het Turksch-Sov jet-Russisch ver drag van vriendschap voor den tijd van tien jaar wordt verlengd. Dit verdrag is gesloten in 1925. Ook het in 1931 gesloten vlootverdrag is ver lengd. DE VERMISSING VAN KINGSFORD SMITH. Het toestel waarschijnlijk verongelukt. Het toestel van Kingsford Smith is voorzien van een inrichting, die het ten hoogste 50 uur op het water drijvende kan houden, behalve in een erg zwaren storm. Aangezien Melrose al gemeld heeft, dat hij vlammen uit de uitlaat pijp had zien komen en het op dat mo ment stormde in de Golf van Bengalen, is het natuurlijk uitgesloten, dat Smith het zoo lang in een brandend toestel zou kunnen uithouden. De eenige hoop is echter nog, dat het Smith gelukt zou zijn op een der duizenden onbewoonde eilandjes neer te komen voor zijn toe stel geheel verbrand zou zijn. Aangezien hij radio aan boord had en geen enkel levensteeken is vernomen, wordt deze kans echter ook uiterst gering geacht. Later wordt gemeld uit Singapore, dat men daar weinig hoop heeft de vliegers Kingsford Smith en Pethybridge terug te vinden. Uitvoer radio-artikelen en gloeilampen. In de afgeloopen maand is zoowel de uitvoer van radio-artikelen als- die van gloeilampen gestegen. In October van 1934 viel eveneens een stijging waar te nemen.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1935 | | pagina 1