Verlaging Onderwijs-uitgaven. De herziening van de Grondwet Buitenland De oorlog in Abessynië. Belangrijkste Nieuws DONDERDAG 7 NOVEMBER 1935 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 50 e JAARGANG No. 33 Uitg.: KV. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 41155. Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Abonnementsprijs f2,50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Ylissingon 10,20. Losse nummers 5 coni. Advertcntiün 30 cent per regc! Ingezonden mcdedcclingcn 00 cent per regel. Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85. Bij contract belangrijke korting. DE MEMORIE VAN ANTWOORD AAN DE TWEEDE KAMER. Aan de memorie van antwoord inzake het wetsontwerp tot verlaging van de openbare uitgaven voor het onderwijs wordt bet volgende ontleend: Met de vele leden, die zich verzetten tegen het denkbeeld om alle kweek scholen voor onderwijzers op te beffen en de kweekelingen voortaan hun opleiding aan de hoogere burgerscho len te doen ontvangen, meent ook de re geering, dat van deze maatregelen geen bezuiniging te verwachten zou zijn, ook al, omdat voor de a.s. onderwijzers na de H. B. S. nog een vakopleiding zou moe ten volgen. De regeering meent geen gevolg te moeten geven aan den aandrang van ver schillende leden om het voorschrift op te nemen, krachtens hetwelk aan gehuw de onderwijzeressen ontslag zal moeten worden gegeven. (De vraag, of het niet wenschelijfk is de gemeenten te dwingen bij te dragen in de kosten der van Rijkswege gesubsidieerde bijzondere hoogere burger scholen, heeft de minister van onder wijs reeds ernstig onder de oogen gezien. D'e regeling van deze materie is echter niet zoo eenvoudig als zij wellicht aan sommige leden aanvankelijk is voorge komen. De regeering is voornemens het onder werp in breeder verband te bezien bij een Nota van Wijzigingen betreffende bet bij de Kamer aanhangige wetsontwerp tot regeling van het voorbereidend hooger en het algemeen vormend middelbaar onder wijs. De regeering kan zich niet vereenigen met het betoog om het inrichten van 5- jarige scholen voor u. 1. o., door middel van rijksvergoeding aan te moedigen, aangezien zij van meening blijft dat de 5-jarige u. 1. o.-school in bet kader van bet uitgebreid lager onderwijs niet past. Intusschen gevoelt zijl voor de bezwaren die kunnen worden aangevoerd tegen bet terugnemen van aanspraken, welke kon den ontstaan door de ruimte, die de wet tot dusver liet. Zij heeft dan ook gemeend te moeten voldoen aan den wensch, om door een overgangsbepaling de thans be staande u. 1. o.-scholen met meer dan vier achtereenvolgende leerjaren in haar oude rechten te laten. Wenscht men een vijfde leerjaar, dan behoort men daarin echter op eigen kos ten te voorzien. Met voldoening heeft 'de regeering ver nomen, dat verscheidene leden met de re geering van oordeel zijn, dat aan de ab normaal sterke bezetting van het eerste leerjaar van u.l.o.-scholen een einde moet komen. In het voorloopig verslag is tot ver zachting van den gestelden eisch er op aangedrongen, aan driejarige scholen in de klassen na de eerste te eisohen 6/12 en in -de hoogste klasse 1/5 van het totaal aantal leerlingen. In dit geval zal het verloop dus be langrijk grooter kunnen zijn en komt van het streven op de opneming van kinderen die in de ulo-school niet thuis beboeren, tegen te gaan veel minder terecht. Intusschen moet de regeering erkennen dat ook reeds dit mindere een verbetering van beteeienis is, vergeleken met den tegenwoordigen toestand. Zij heeft dus gemeend aan den in het voorloopig ver slag uitgeoefenden aandrang te mogen voldoen. Bij deze verzachting is echter geen re den meer in de bepaling betreffende de groeiende scholen de aantallen leerlingen voor het eerste en voor het tweede leer jaar lager te stellen dan die, welke thans in de wet zijtn voorgeschreven. D'e regeering heeft niet dan noodge dwongen besloten tot de voorgestelde leerlingensc halen, en zij heeft dit gedaan om aan nog verdergaande bezuiniging op de salarissen te ontkomen. Blijkens het V. V. wordt door sommige leden de mogelijkheid verondersteld, dat vaak getracht zal worden een school, die tengevolge van deze wijzigingswet haar recht op subsidie verliest, zonder subsidie in stand te houden. Daarbij is opgemerkt, dat, als die poging mislukt, de onderwij zers die dan hun betrekking verliezen, geen aanspraak hebben op wachtgeld. Hei voorstellen van een maatregel teneinde aan dit bezwaar tegemoet te komen, is van de regeering niet te verwachten, daar zij on beraden ondernemingen, als waarvan hier sprake is, in geen enkel opzioht zou wil len aanmoedigen. Het opleggen aan de schoolbesturen van de verplichting om hun ten laste van de gemeente komende wachtgelders weer in dienst te nemen als er een vaca ture is, zou in strijd zijn met het benoe mingsrecht dier besturen. Toch moet toe gegeven worden, dat het als een m o r e e- 1 e plicht van een schoolbestuur moet worden beschouwd, zijn wachtgelder niet langer voor rekening van de gemeente te laten komen, wanneer de gelegenheid be staat, hem aan de school terug te nemen. De oplossing zou kunnen worden gevon den door te bepalen, dat het wachtgeld vervalt zoodra aan de school een vacature ontstaat, omdat het schoolbestuur alsdan in de gelegenheid is, den belanghebbende voor broodeloosheid te bewaren. Een aan vulling in dien zin wordt voorgesteld. ■Omtrent het vraagstuk van de invoering van 'het onderwijs in de lichamelijke oefe ning op de lagere school is de regeering nog niet tot een definitieve beslissing ge komen. Verlenging van den in art. 195 der L. O.-wet gestelden termijn blijft dus wen- sohelijk. Voorgesteld wordt den datum 1 Januari 1936 te veranderen in 1 Janu ari 1941. Het denkbeeld om de opleiding tot 1938 stop te zetten en dan weer nieuwe leerlingen aan te nemen, acht de regeering niet aanbevelenswaard. Het oordeel, in hoeverre een scha deloosstelling zal worden ver leend aan vereenigingen, wier kweekscho len ten gevolge van het onttrekken van de Rijksbijdrage met 1 September 1936 wor den opgeheven, behoort aan de regeering te blijven. Zij zal daarbij, in elk bepaald geval rekening houden met de lasten, die op de vereeniging drukken. Aan het geven van uitbreiding aan den voorg'estelden maatregel inzake v o o r- loopige pensionneering van 6 0-jarige on derwijzers in dezen zin, dat reeds op 55-jarigen leef tijd vrijwillig pensioen aangevraagd zou kunnen worden, kan met het oog op de kosten niet worden gedacht. Vrijheid van drukpers. De revo lutionaire volksvertegen woord i - gers, In een nota naar aanleiding van het verslag over hoofdstuk I der rijksbegroo- ting 19'3'6, deelt de minister van financiën ter voldoening aan den in het verslag ige- uiteni wensch mede, dat de regeering voor nemens is o.m. een wijziging te bevorde ren van de artt. 7 en 194 der Grondwet. Zij wenscht ook het vraagstuk der z.g. revolutionaire vertegenwoordigers in de herziening te betrekken. (Art. 7 luidt: Niemand heeft vooraf gaand verlof noodig, om door de druk pers gedachten of gevoelens te openbaren, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet. Art. 194 luidt: De wet kan aan andere dan in de Grondwet genoemde lichamen verordenende bevoegdheid geven). Vandaag voortzetting van den opmarsch. Zal Makalle worden verdedigd Men verwacht, dat de Italianen van daag hun opmarsc'h voort zullen zetten. De regen is opgehouden en een felle zon droogt het terrein snel. De vraag is, of de Abessyniërs Makalle zullen verdedigen, ja dan neen. De be richten 'hieromtrent worden er duidelijker op. Hoewel men aan den eenen kant te Addis Abeba officieel heeft medegedeeld, dat 'dit wel het geval zal zijn, doet een telegram van den negus, waarin deze be veelt de Italianen dieper te laten door dringen alvorens een grooten slag te leve ren, vermoeden, dat er in ieder 'geval geen groote gevechten om de stad plaats zullen vinden. Ten 'Zuiden van Hausien hebben eenige gevechten plaats gehad, waarbij de Ita lianen 'verliezen geleden hebben. Volgens de Italiaansc'he vliegers zijn er te Makalle eenige afdeelingen Abessijn- sche troepen aangekomen. Men verwacht elk oogenblik het bericht der 'inneming van Asbi. Alsdan zal de gëheele provincie Tigre veroverd zijn. Hit Addis Abeba werd gisteren nog gemeld Men acht het niet onmogelijk, dat de Italianen morgen Makalle zullen bezetten en hun troepen, welke in het Noorden Abessynië zijn binnengerukt, zullen dan een gebied van een 'diepte van ongeveer 375 km. hebben bezet. Hoewel in de laatste vier en twintig uur het weer in Noord-Abessynië eenigs- zins is opgeklaard, is het toCh nog zeer koud, meldt Un. Press. Tengevolge van de wolkhreukachtige regens der laatste dagen zijn de rivieren dermate gezwollen, dat zelfs de duo-tanks er niet 'door heen kunnen. Op verschillende plaatsen is het water twee a drie en een halven meter diep. Ook de wegen, die niet overstroomd zijn, zijn onbegaanbaar geworden. De vrachtauto's kunnen door de dikke mod der onmogelijk vooruit komen. Voedingsmiddelen en water worden door vliegtuigen overgebracht. Gelijktijdig met het oprukken der Ita- liaansohe legers werken inlandsdhe Ita- liaansche pioniers koortsachtig aan 'het gereed maken van het vliegveld te Ak- soem. Makalle bevindt zich nog in handen der Abessijnen, doch de bezetting is' zoo gering, dat zij het terrein zullen ontrui men, wanneer een nieuwe Italiaansche aanval met een 'grooter aantal strijd krachten 'dan gisteren zal worden inge zet. Een van de speciale correspondenten van Reuter daarentegen heeft van offi- cieele zijde vernomen, dat de Abessijnen voornemens zijn Makalle te houden, bet koste wat het 'kost. In een uitgegeven oorlogsbulletin wordt er melding van gemaakt, dat een afdee- ling Abessijnen, toen deze door een groote groep Italianen werd aangevallen, één man 'hebben achtergelaten, die, gewapend met een machinegeweer, 'zijh ge'heele voorraad, bestaande uit 400 patronen, verschoot, bet wapen vervolgens brak en er in slaagde te ontkomen. Deze man zal wegens zijn dapperheid door den Negus worden 'gedecoreerd. De heldendaad werd bedreven bij de Webbe Sje'beli. Een communiqué van de Abessijnsche regeering geeft den indruk, dat een felle aan val van de Italianen aan bei de fronten wordt verwacht. De opmarsch van de Italianen wordt 'lang zamer, doch men erkent, dat zij dicht bij Makalle zijn. De Ethiopische strijdkrach ten worden uitgebreid en nieuwe wape nen worden ontvangen. In den loop van November kan men een aantal gevechten verwachten, welke de beslissing zullen brengen over de bezetting van bepaalde strategische punten. Een karavaan vernietigd. Italiaansche vliegtuigen hebben een karavaan, op weg van Briitsch Somali- land naar het 'Zuidelijk front, die groote hoeveelheden munitie vervoerde, aange vallen en vernietigd. De karavaan bestond uit een aantal vrachtauto's beladen met vaten benzine en eenige bonderden kameelen en muil ezels, die alle kistjes met munitie droe gen. Verder waren er soldaten en gelei ders ten getale van 600. De karavaan vertrok van Berbera en tussdhen Dzji- dzjiga en Harrar werd zij opgemerkt door twee Italiaansche vliegtuigen, die hier een verkenningsvlucht uitvoerden. De Italianen 'begonnen onmiddellijk meit een bombardement, dat eerst een groote ver warring en later een vreeselij'ke verwoes ting aanrichtte. De auto's met benzine vlogen in brand en enorme vuurzuilen stegen, op. Hierdoor werden de 'dieren wild en sloegen op hol. Ook werden eT verschillende van deze dieren getroffen en de 'kistjes met munitie ontploften op hun rug. Hierna verdwenen de vliegtui gen in Zuidelijke richting, waar in 'het veld verschanste Abessijnsche troepen een levendig vuur openden. De toestellen keerden terug en openden zeer laag vlie gend het vuur op deze troepen. Ook hier bij 'hebben de Abessyniërs verliezen ge leden. De Negus over den militairen toestand. De Negus van Abessynië heeft den ver tegenwoordiger van het D. N. B. in audiëntie ontvangen en hem een aantal inlichtingen over den militairen toestand gegeven. O.a. verklaarde de Negus, dat de Italianen hun opmarsch aan de gren zen hebben voltrokken en thans verder voortdringen, terwijl de Abessynsche strijdmacht nog opmarcheert. De ver schillende legers betrekken de hun toe gewezen stellingen te voet, met paarden of muildieren, aangezien hun geen trei nen ter beschikking staan. D'e eerste aanval van de Italianen deed hen voortdringen tot de lijn Aksoem AdoewaAdigrat. Zij konden deze 30 K.M. breede strook terrein zonder groote moeilijkheden bezetten, omdat op mijn bevel de troepen teruggetrokken waren. Ten slotte stieten de Italianen evenwel op de achterhoede van de Ethiopiërs, wel ke den terugtocht dekte. Aan het Zuiderfront hebben de Italia nen de lijn Wal-WalGelediGerlogoe- bi niet overschreden; Gorahai bevindt zich nog in Abessynsch bezit. De Italiaansche actie in het D'anakil- gebied is vrijwel waardeloos. Met groote opmerkzaamheid volgt Ethiopië den aanleg van nieuwe vlieg velden door de Italianen, vooral die, welke dienen tot steunpunt voor bom menwerpers, hetgeen er op duidt, dat binnenkort een aanval op den spoorlijn D'zjiboetiAddis Abeba zal worden on dernomen. De verliezen van Ethiopië zijn nog niet bekend, aangezien elke telegrafische ver binding met de hoofdstad ontbreekt en dus de berichten langzaam binnenko men. Twee vliegtuigen neergeschoten? Naar Reuter uit Addis Abeba meldt, zijn volgens de Abessynsche regeering twee Italiaansche vliegtuigen in destreek van de "Webbe Sjebeli neergeschoten. De bemanning van beide toestellen is omge komen. HET GROOTE PROBLEEM VAN DEN ABESSYNSCHEN VELDTOCHT. De verzorging der troepen in het berg land veroorzaakt groote moeilijkheden. (Van een bijzonderen correspondent.) Reeds de eerste weken van den Ita- liaansch-Abessynschen oorlog waren de militaire deskundigen er van overtuigd, dat het hoofdprobleem, hetwelk de Ita liaansche legerleiding heeft op te lossen, geenszins in de bestrijding en de onder werping van den vijand, maar in het transportvraagstuk gelegen is. Alles wijst er op, dat de Italianen het buitengewone belang van het transport- vraagstuk zeer wel begrepen hebben en dan ook met alle middelen aan de op lossing daarvan werken. Het voorbeeld van Julius Caesar volgend, die immers zijn triomfen voor het grootste gedeelte aan zijn wegen en bruggen te danken had, heeft de Duce tienduizenden arbei ders naar Erythrea en Somaliland ge stuurd, wier houweel en schop in dezen veldtocht belangrijker zijn dan de gewe ren, bajonetten en bommen van de troepen. Men moet er zich rekenschap van geven, dat de zich op het oogenblik in Afrika bevindende Italiaansche troepen op niet minder dan 330.000 man geschat worden, n.l. 137.500 soldaten, 52.000 zwart- hemden en 60.000 Askari's in Erythrea, en 27.500 soldaten, 10.000 Askari's en 10.000 Europeesche arbeiders in Somali land. Bij een dergelijke geweldige strijd macht, die ver van het vaderland op Afrikaanschen bodem verblijft, brengt het verzorgingsprobleem natuurlijk tal rijke moeilijkheden mede en de Italiaan sche scheepvaart was er dan ook niet tegen opgewassen. Tenminste 20 Engel- sche, 1 Duitsche schepen, 1 Nederlandsch en 1 Amerikaansch schip zijn door de Italianen aangekocht om de ter beschik king staande transportvloot aan te vul len. Verder moest er in de eerste plaats voor gezorgd worden de havens van Mas- saoca in Erythrea en Mogadiscio in So maliland te verbeteren en te vergrooten. Dit is in grooten omvang gebeurd. De bouw van een 1600 K.M. langen weg van Bender Kassin aan de Golf van Aden naar Mogadiscio wijst bovendien op het feit, dat de Italianen van plan zijn om ook andere havens geschikt te maken als bases hunner expeditietroepen. De tweede phase van het transport- vraagstuk heeft betrekking op de achter- waartsche verbindingen van de legers, die thans Abessynië binnendringen. Ter verzorging van het noordelijke Italiaan sche leger van generaal de Bono heeft men vier groote wegen van Massaoea naar de Abessynsche grens geprojecteerd die door twee dwarswegen met elkaar verbonden zijn. Reeds heeft men 800 K.M. van dit wegennet aangelegd en dagelijks worden voor dit doel vele tonnen mate riaal naar Afrika gezonden. Het grootste gedeelte van het goederentransport naar Abessynië vindt reeds over deze wegen plaats. Zoo goed als onopgelost blijft intusschen nog de derde phase van het transport- vraagstuk de ontsluiting van het berg achtige binnenland van Abessinië, waar breede, diepe kloven, steile berghellin gen en bijna onbegaanbare gebieden de wegenbouwers voor de moeilijkste taak plaatsen. Er moet mede gerekend worden, dat tenslotte 80.000 a 100.000 Italiaansche soldaten diep in het Abessynsche land zullen opereeren, en dat de achterwaart- sche verbindingen van deze troepen niet minder dan 500 800 K.M. lang zijn. Wanneer langs deze verbindingslijnen niet spoedig wegen worden aangelegd, die een ononderbroken aanvoer van pro viand, munitie en de duizend andere be hoeften van een koloniaal leger door middel van vrachtauto's mogelijk maken, zullen de Italianen in steeds grooter om vang van kameelen, muildieren en paar den als transportmiddel gebruik moeten maken. Daardoor zou het transportvraag stuk uiterst moeilijk worden, want zoo dra last- en trekdieren gebruikt worden, moet men ook voor voeder en water zor gentwee dingen, die in groote gedeel ten van Abessinië niet te verkrijgen zijn. Men dient af te wachten, of de Itali anen ook deze moeilijkheden meester kunnen worden. De militaire maatregelen in Egypte. Uit Cairo wordt gemeld: De heuvels rond Solium gelijken wel een fort. Op de toppen staan luchtdoel-kanonnen opge steld en vèrdragend geschut, om de grenssteden te verdedigen. Ook de omge- Binnenland. Algemeene beschouwingen over de Staats- ibegrooting in de Tweede Kamer begon nen. Memorie van Antwoord over de Onder- wijsbegroOting. De toekomst van bet bouwbedrijf. De plannen tot grondwetswijziging. Voorstellen voor de Prov. Staten van 'Zeeland. Buitenland. De oorlog in Abessynië. Om Makalle wordt blijkbaar verwoed gestreden. De moeilijkheden, die Italië ondervindt. De Engelsch-ltaliaansche verhouding. ving van Mersa Matroe is aanzienlijk versterkt. De wegendienst werkt in koortsachtige haast, om de wegen te verbeteren naar de westelijke woestijn. De regeering heeft een crediet van 100.000 pond sterling geopend voor een autostrada van Cairo naar Alexandrië, welke door 300 K.M. woestijn zal loopen en langs Wadi Natron, waar belangrijke chemische bedrijven zijn gevestigd en o.a. salpeter wordt geëxploiteerd. Uit betrouwbare bron wordt vernomen, dat in Egypte op het oogenblik 1555 En- gelsche bombardements- en jachtvlieg tuigen van de Royal Airforce zijn gecon centreerd. Hieruit zou duidelijk blijken, dat En geland bij een eventueele bedreiging van de Egyptische west-grens door Italië zich niet zoozeer op de in het grensgebied ge- stationneerde Engelsche en Egyptische landtroepen verlaten zal als wel op zijn door de vloot gesteunde luchtstrijdkrach ten. De Engelsch-ltaliaansche betrekkingen. De berichten uit Rome maken alle mel ding van een ontspanning in de Engelsch-ltaliaansche betrekkingen, als gevolg van het onderhoud dat Mussolini Dinsdag met den Britschen ambassadeur had. De Reutercorrespondent te Rome schrijft, dat men in Italiaansche politieke kringen er thans voorstander van zou zijn bij een regeling van het Abessynsch conflict ook de meening van den negus in te winnen. Dit zou een toenadering tot het Britsche standpunt betee- kenen. Men heeft het gevoel, dat een overeen stemming omtrent een terugtrekken van bepaalde Britsche oorlogsschepen uit de Middellandsche Zee aanstaande is, al wordt ook niet verwacht, dat een derge lijke overeenkomst vóór de Engelsche La gerhuisverkiezingen tot stand zal komen. Sportbetrekkingen met sanctietoepas- sende landen verbroken. De sportbetrekkingen tusschen Italië en de landen die besloten hebben sanctie maatregelen toe te passen, kunnen reeds als afgebroken worden beschouwd. De deelneming van Italië aan de deze week te Parijs te houden wedstrijden voor het Europeesch kampioenschap ge wichtheffen, is verbode n. Op de renbaan te Rome verschenen gisteren de officieele programma's zon der eenige Engelsche sporttermen. De financiering van het Engelsche bewapeningspfan. Naar de „Daily Télegr." verneemt zal het bewapeningsplan van de regeering worden gefinancierd uit een leening van 200 millioen pond sterling. Tteneinde het publiek niet te verontrus ten door 'dit bedrag, zal de defensieleo- ning worden gebracht op 70 millioen en zal de rest worden verkregen door een verhoogde uitgave van schatkistbiljetten. De vlootconferentie komt 5 December bijeen. Naar Reuter uit Londen meldt, is de datum voor het bijeenkomen der vloot conferentie in plaats van 2 op 5 Decem ber bepaald, daar de Japansche afge vaardigden niet eerder aanwezig konden zijn. Korte Berichten. Gisteren ging door het Suez-kanaal een nieuw Italiaansch zieken- en gewon den transport, bestaande uit 1000 solda ten. Da Geneefsohe commissie Van acht tien beeft vier resoluties aangenomen in zake tegen Italië te nemen sanctiemaat regelen. In den staat New York zijn 82 repu- bliikeinien en 68 democraten gekozen, hoe wel de laatsten in totaal de meeste stem men verkregen. Te Alhandra, nabij de Portugeesohe hoofdstad, zijn gisteren 10 arbeiders in aanraking gekomen met een hoogspan ningsleiding. Zij werden op slag gedood. Heden viert de Sovjet Unie de 18de verjaardag van de Russische October- revolutie.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1935 | | pagina 1