EERSTE BLAD
Waarschuwingen uit
Duitschland.
Conferentie A. R. partij.
Buitenla d
De oorlog in Abessynië.
Belangrijkste Nieuws
Binnenland
DINSDAG 5 NOVEMBER 1935
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
50 e JAARGANG No. 31
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goos.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingcn 10.20, Losse nummers 5 cent.
Advortontiön 30 cent per regel. Ingezonden
mededeolingcn 00 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Vanuit Duitschland kwamen weer ern
stige waarschuwingen tot ons met betrek
king tot de gevaren die van nationaal-
socialistische zijde dreigen.
Uit Berlijn wordt het volgende gemeld:
„Nadat door de tactische maatregelen
van den Rijksminister voor kerkelijke
aangelegenheden en door de verzoenende
houding van de beide kerkelijke commis
sies, op kerkelijk terrein een zekere ont
spanning was ingetreden, is de situatie
plotseling weer verscherpt, doordat de
geheime staatspolitie eew godsdienstoefe
ning, welke te Dahlem ter gelegenheid
van de aanstaande oprichting van een
theologische hoogeschool der belijdende
kerk zou worden gehouden, zonder opgaaf
van redenen verboden heeft.
Zooals bekend, was de belijdende kerk
van plein te Berlijn en te Bielefeld in
Westfalen 'n eigen hoogeschool met theo-
logische faculeit in het leven te roepen.
De uitvoering van dit plan achtte zij
noodzakelijk, omdat de meeste hoogleera
ren van de theologische faculteiten gesus
pendeerd of ontslagen waren.
De dienst, welke in de Berlijnsche voor
stad Dahlem (het kerkelijk terrein van
den bekenden oppoisitioneelen predikant
Niemoeller) plaats vond, was bedoeld als
een ceremonie ter eere van de eerste
zelfstandige hoogeschool der belijdende
kerk. Het onverwachte verbod heeft na
tuurlijk in oppoisitioneele kringen groote
ontsteltenis en ontevredenheid teweegge
bracht en de eenigszins optimistische
stemming is weer geheel verdwenen.
Men wil bij minister Kerrl en bijl de
commissie voor de evangelische kerk der
oud-Pruisische unie tegen het optreden
der geheime staatspolitie protesteeren,
doch vreest anderzijds dat het verbod der
godsdienstige plechtigheid een voorbode
is van een verbod tot oprichting van
eigen hoogescbolen."
En dan was er nog dit bericht:
Rijksjeugdleider Baldur von Schirach
heeft te Oldenburg op de eerste groote
rijksconferentie van de Hitier jeugd een
groote redevoering gehouden, waarin hij
er o.m. op wees, dat in het vervolg de N.S.
D.A.P. alleen zou worden aangevuld uit
de Hitlerjeugd en den Bond van Duitsche
meisjes en dus een selectief karakter zal
hebben.
In het vervolg zal iedere jonge Duiit-
scher van zijn tiende jaar af op een be
paalde wijze worden opgevoed, zoodat zijn
leven gevormd zal worden naar de erva
ringen en wetten van de nationaal-socia
listische beweging.
Spr. zette uiteen op welke wijze de toe
komstige jeugdleider zou worden opge
leid en welke stadia hij zal moeten door
maken. Aan het slot van zijn rede keerde
hij zich nog tegen het volkomen ongemoi-
tiveerde verwijt, dat de Hitlerjeugd anti
religieus zou zijn. „Eén volk te zijn, dat is
de religie van onzen tijd."
Veel commentaar is hierbij! niet noodig.
Wij1 kunnen er ons toe bepalen, enkele
punten te 'onderstrepen.
Zlonder opgaaf van redenen worden
godsdienstoefeningen door de geheime
staatspolitie verboden.
I e vrije opleiding van predikanten
dreigt onmogelijk te worden gemaakt.
onder rekening te houden met de
rechten en de plichten van de ouders,
trekt de staat de opvoeding van de kin
deren aan zich.
En tenslotte wordt het: één volk te zijn,
officieel aangeduid als de religie van
Onzen tijd.
Dit o 'treden is niet toevallig.
We hebben hier' niet te doen met zekere
excessen, maar met logische consequen
ties van de nationaal-socialistische be
ginselen.'
En het fatale is daarbij' voor ons, dat
dezelfde beginselen ook door de N.S.B, in
ons land worden onderschreven.
afgevaardigden bijeen gekomen, niet om
te kankeren en uiting te geven aan afbre
kende critiek, maar om aandacht te
schenken aan vragen van principieelen
en practischen aard.
Door Prof. Grosheide werd de behan
deling van het ook in dezen tijd actueele
onderwerp „Natuur en genade" ingeleid.
Wij zullen niet zeggen dat men met
dit vraagstuk en alles wat daarmee in
verband staat is gereed gekomen. Er
blijven nog tal van vragen te beantwoor
den en als straks het referaat van Prof.
Grosheide in druk is verschenen, dan
zal daaraan ongetwijfeld opnieuw aan
dacht worden geschonken.
Het feit echter dat urenlang over een
dergelijk onderwerp kon worden gehan
deld en dat bij het debat en de daarna
gevolgde onderlinge besprekingen de cri-
sisvragen geheel uit het gezichtsveld
schenen verdwenen, is op zichzelf reeds
van moedgevenden aard. Een bewijs dat
er toch ook nog wel belangstelling is
voor vraagstukken die ver uitgaan boven
de eigen belangen, dat de groote beteeke-
nis van de beginselen waaruit ge
leefd moet worden nog gevoeld wordt.
Door den heer Schouten werd gerefe
reerd over den tegenwoordigen politieken
toestand en de taak van de A.R. partij.
Hier ging (het in hoofdzaak om vragen
van practischen aard.
Het spreekt vanzelf dat bij het debat
de critiek op het optreden van de Re
geering niet achteiwege bleef. Maar men
ging daarbij niet onder in kleine critiek.
Wie b.v. naast elkaar legt een redevoe
ring van den leider der N.S.B. waar
in alles van den kleinen kant wordt ge
zien en de besprekingen hier gehouden
die kan tot geen andere conclusie komen
dan dat 'de conferentie op een hoog peil
werd gehouden.
Bezwaren van verschillenden aard wer
den ook door den inleider naar voren
gebracht maar er was ook het zich in
denken in de ontzaglijke moeilijkheden
waarmee de Regeering heeft te worste
len, er was ook de waardeering voor
wat bereikt werd en de dankbaarheid
voor de voorrechten die God ons volk
nog schenkt.
En er was ook en daaraan mag
wel zeer bijzondere aandacht worden ge
schonken het met nadruk wijzen op
de eigen taak en de eigen verantwoorde
lijkheid. Het is zoo langzamerhand ge
woonte geworden alles van de Regeering
te verwachten. Als er ergens iets niet in
eigen taak primair is en dat het ingrijp
pen. En vergeten wordt dan, dat de
eigen taak primair is endat het ingrij
pen van de Overheid van weinig betee-
kenis is. wanneer zij' daarbij niet steunt
op de volksovertuiging.
Hetgeen werd opgemerkt omtrent de
taak van de A.R. partij in de verwar
ring van dezen tijd moge in breeden
kring weerklank vinden.
Menschen, aldus de heer Schouten, die
bij hun politiek optreden ten diepste be
lijden dat ze strijden voor de eer en de
zaak van den levenden God moeten eiken
dag staan in het offensief en waken dat
ze niet komen in het defensief.
Sociale en economische tegenstellin
gen in eigen kring moeten door de
tucht van Gods Woord worden overwon
nen.
Kerkelijke scheidingen en onderschei
dingen moeten de eenheid der' A.R. par
tij niet schaden.
Renteniers kunnen we in de politieke
organisatie niet blijvend gebruiken. Slap
heid en nalatigheid blijve verre van ons!
Allen rondom het A.R. vaandel opdat
de kracht van het A.R. beginsel onweder-
standelijk zij' en ons geloof blijke.
Wanneer zóó gehandeld wordt dan kan
er ook van een betrekkelijk kleine groep
als de A.R. partij nog grooten invloed
uitgaan tot heil van land en volk.
De conferentie vanwege de A.R. partij
de vorige week te 's Gravenhage gehou
den. kan in alle opzichten geslaagd wor
den genoemd.
De opkomst was uitstekend.
Uit alle oorden van het land waren de
De opmarsch der Italianen.
Hausien bezet. De regen weer
begonnen.
Reuter meldde gisteren uit Asmara:
Bevestigd wordt thans, dat Hausien he
denmorgen vroeg veroverd is.
Twee der legercorpsen, die het Italiaan-
sche effectief in Tigre uitmaken, rukken
direct nlaar Makale op en hebben zich bij
elkaar gevoegd; op de uiterste linkerflank
worden zij gesteund door Danakil-elemen-
ten, die naar Dolo op weg zijn. Het derde
legercorps aan de rechterzijde trekt ten
Zuiden van Aksoem in de richting der
Takaze-rivier.
Het Italiaansche plan schijnt te zijn om
den weg Mak'ale-D'es'sie te volgen.
Tot nog toe is de Italiaansche opmarsch
op geenerlei verzet gestuit, maar het punt
dat de Italianen de grootste moeilijk
heden zal opleveren, is het gebied van
Imba Alagi, ten Zuiden van Makale, be-
heerscht door een bergtop van meer dan
3000 M. en waar de Abessijnsche troepen
samengetrokken schijnen te zijn.
Volgens de Romeinsche avondbladen
beeft de Italiaanscbe voorhoede gisteren
middag Abbi Addi, 90 K.M. ten Zuiden
van Hausien en 4£) K.M. ten Westen van
Makale, bereikt. Ten Noord-Oosten van
Makale is de voorhoede gevorderd tot
Agoe'la, dart 35 K.M. van Makale verwij
derd ligt. Het gebeele landschap Geralta
ia practisch reeds in Italiaanscbe han
den, voornamelijk door de bezetting van
den 'berg Magab.
Do Abessynische achterhoede schijint
den terugtocht te dekken. Deze terugtocht
wordt overigens vergemakkelijkt door de
nauwkeurige terreinkennis, terwijl de Ita
liaanscbe officieren bij den opmarseh
voortdurend moeten vaststellen, dat de
kaarten verouderd zijn.
De rechtervleugel tusschen Aksoem en
de Setit schijnt belemmerd te worden door
talrijke ongeregelde gevechten aan de
grens.
Verscheidene Vliegtuigen zijn ver voor
bij Makale doorgedrongen en zij hebben
daarbij vastgesteld, dart Abessynische af-
deelingen oprukken.
Naar de Un. Press meldt, is het aan
bet noordelijk front plotseling weer hevig
beginnen te regenen. Do uitgedroogde ri
vierbeddingen zijn thans weer in wilde
stroomen veranderd. Dit kan voor de Ita
lianen een streep door de rekening wor
den.
Van het Zuidfront.
Gorahai is gisteren door 25 Italiaan
scbe vliegtuigen gebombardeerd, waarbij
ongeveer 1000 bommen werden geworpen.
Hierbij werd een 30-tal vrouwen en 15
kinderen 'gedood, die levensmiddelen aan
de Abessynische solarten, die in de omge
ving liggen.
Ook in het Zuiden gaat de opmarsch
langzaam verder, doch men heeft hier in
verhand met de vochtigheid van het ter
rein zoo groote moeilijkheden te overwin
nen, dat het nog wel dagen kan duren
voor men weer ©en tastbaar resultaat be
reikt.
EEN OORLOG VAN LANGEN DUUR.
Nachtelijke overvallen in de Abessynische
bergen. „Voor Abessynië is de oorlog nog
niet begonnen".
Do 'situatie aan de verschillende fron
ten is nog altijd dezelfde. Het heeft er
allen schijn Van, dat men rekening zal
moeten houden met een oorlog van lan
gen duur. D'e berichten over groote slagen
met beslissende resultaten komen in geen
enkel opzicht met de waarheid overeen.
Vooral aan het gerucht van een vernieti
gende nederlaag door de Abeissyniërs
aan het Ogadenfront geleden ontbreekt ei
ken grond Van Waarheid. De Abessyniërs
brengen telkens slechts kleine troepenaf-
deeMngen in bet vuur, die ten doel heb
ben den Italiaanschen opmarsch zoo veel
mogelijk te remmen. Op deze wijze gelukt
bet den Italianen slechts voetje voor voet
je vooruit te 'komen.
Aan bet Noordelijk front rukken de Ita
lianen langs den weg Adigrat-Makale en
op den linkervleugel, door de D'anakil-
woeistijn langzaam op in de richting van
Bessie en Mogalle.
In de rotsachtige omgeving van Makale
en Abi Addi worden de oprukkende Itali
anen steeds weer verontrust door de over
vallen van Abessynische patrouilles, die
zich in de kloven verborgen houden.
Voortdurend hebben er kleine gevechten
plaats, d'ie speciaal aan Italiaansche zijde
veel verlies aan menschen en materiaal
met zich mede brengen.
(Daar de Italiaansche vliegers de goed
verborgen Abesyniscbe strijdkrachten niet
ontdekken kunnen, moeten de Italianen
in de eerste plaats voor een goede dekking
in den rug zorgen. Het weerklinken van
een luid geschreeuw, dat door de bergen
vele malen herhaald wordt, wijst den Ita
lianen op de aanwezigheid van Abessyni-
ers. De Abessynische patrouilles, die des
nachts hun zoo gevreesde aanvallen op de
Italianen ondernemen, zijtn dikwijls 500-
1000 man sterk.
Geen nacht gaat er zonder een derge-
lijken verrassenden aanval voorbij. En
zelfs des morgens, wanneer de zon over
dj bergen opgaat duiken plotseling Abes
syniërs op. Geheel onverwacht barst er
rechts of links van de Italianen geweer
vuur los.
De verschrikkingen van de
Danakil-woestijn.
Met de grootste moeilijkheden hebben
echter de in de Danakilwoestijn opruk
kende Italianen te kampen. Niet alleen,
dat er 'n groot gebrek aan water beersebt,
maar de in deze streken voorkomende
tropische ziekten richten groote verwoes
tingen in de Italiaanscbe gelederen aan.
Daarbij komt, dat de proviandeering der
troepen door gebrek aan water buitenge
woon bemoeilijkt wordt, zoodat de moraal
van de Italianen op een barden proef ge
steld wordt.
De Italianen, die in deze woestijn op
rukken, stooten dag en nacht op ongere
gelde troepen krijgslieden, 'die er een gru
welijke strijdwijze op na houden. In het
grootste gedeelte van bet door koortsen
en malaria vergiftigde Danakiilgebied heb
ben zij bet bronwater bedorven, zoodat
juist bet gebrek aan water de grootste vij
and van de Italianen dreigt te worden.
"Welke uitwerking de hernieuwde acti
viteit der Italianen op alle fronten op het
verdedigingsplan van den negus zal heb
ben, iis moeilijk te zeggen.
De Abessynische minister Blatingeta
Heroui deelde slechts mede, dat voor
Abessynië de oorlog nog in bet geheel niet
begonnen was.
Naar Bessie. In de hoofdstad
zelf pakken eenige correspondenten op het
oo'genblik bun zaken bijeen om naar Dtes-
sie te vertrekken, na daartoe toestemming
van den negus te hebben gekregen.
D'e keizer zal waarschijnlijk eerst aan
het einde dezer week vertrekken, misi-
schien zelfs nog later.
DE SANCTIES.
Van officieele zijde verluidde gisteren
te Rome, dat de Italiaanscbe regeering
voornemens, is de landen die sancties' te
gen Italië toepassen niet toe te staan
militaire waarnemers te detacheeren bij
de Italiaansche troepen in Abessynië.
D'e Times meldt uit Cairo, dat de Ita
liaansche gezant Cbigi in een onderhoud
met den Egyptischen Minister-President
krachtig beeft geprotesteerd tegen /het
besluit der Egyptische regeering in prin
cipe de sanctiemaatregelen tegen Italië
te steunen. Hij zou gewezen hebben op
de vroegere altijd goede betrekkingen tus
schen Egypte en Italië en beeft herin
nerd aan de steun die Italië Egypte beeft
verleend bij de kwestie der Egyptische
openbare schulden.
Tenslotte verklaarde bij, dat Italië zich
in de toekomst de tegenwoordige hou
ding van Egypte zou herinneren.
D'e Italiaansche consul-generaal te
Alexandrië beeft gisteren in een verga
dering van Italianen verklaard, dat het
hun plicht was een krachtige boycot te
gen Engelscbe waren toe te passen. Be
teekenen van deze boycot zouden reeds
zichtbaar zijn.
Të Londen wordt uit Rome gemeld,
dat een aantal Engelscbe gezinnen uit
ang'st voor een boycot en voor gebrek
aan levensmiddelen in verband met de
sanctiemaatregelen, zich genoodzaakt
hebben gezien Italië te verlaten.
De Brusselsche wereldtentoonstelling
onder den sloopershamer.
Op het tentoonstellingsterrein te Brus
sel zijn gistermorgen vroeg eenige dui
zenden arbeiders begonnen met bet sloo-
pingswerk, waarmee men hoopt in Janu
ari 1936 gereed te zijn.
In een interview beeft beden de 'direc
teur-generaal der tentoonstelling, de beer
Charles Fonck, zijn tevredenheid betuigd
met de bereikte resultaten.
„Het aantal bezoekers bedraagt slechts
weinig minder dan 20 millioen en in onze
moest optimistische buien hebben wij,
vóór den aanvang der tentoonstelling niet
veel meer dan 10 millioen durven ver
wachten. D'e ontvangsten uit de entree
gelden loop en tusschen de 35-40 millioen,
een niet onaardig bedrag, waarbij men
echter in bet oog moet houden, dat de
totale kosten 230 millioen francs bedra
gen, 'die uit andere middelen moeten ge
dekt worden.
Op een vraag, of de heer Fonck het ze
ker achtte, dat er in 1940 een wereldten
toonstelling m Nederland zal worden ge-
hemden, verklaarde deze, dat hij daarom
trent nog niets met zekerheid had vernc'-
men, doch dat hij uit verschillende om
standigheden afleidde, dat de plannen bij
de bevoegde instanties in Nederland reeds
zeer vasten vorm moeten hebben aange
nomen.
Omtrent de economische voordeelen van
de wereldtentoonstelling deelde de heer
Fonck mede, dat door de vreemdelingen
millioenien francs zijn uitgegeven, niet al
leen te Brussel, maar ook in het overige
België.
Van de Noordzeebadplaatsen tot de top
pen der Ardennen, heeft men nog nooit
een toeristenseizoen als het huidige ge
kend. Tal van bedrijven zijn er door op
geleefd 'en hebben duizenden werk ver
schaft. Bovendien heeft de tentoonstelling
zelf gedurende een half jaar aan 15.000
personen direct werk verschaft, terwijl het
sloopingswerk tot in de eerste maanden
van 1936 werk zal verschaffen aan 10000
arbeiders, die den grond voor nieuwe be
bouwing geschikt zullen maken. Aldus
bleek de wereldtentoonstelling een prach
tig werkverschaffingsobject.
Bovendien hebben tienduizenden vreem
delingen, die België niet kenden, kennis
gemaakt met Belgische producten, met de
lage prijzen, de goede hotels en de schoone
landstreken. Dit zal in de toekomst eco,-
nomiscbe voordeelen afwerpen, die thans
nog niet met cijfers zijn uit te 'drukken.
Binnenland.
Memorie van antwoord inzake de be
grooting van Binnenlandsche Zaken.
Do Regeering en de gemeenten.
D'r Rutgers over de intern, positie van
N.-Indië.
D'e voorgenomen grondwetsherziening.
Buitenland.
DO opmarsch der Italianen in Abessynië.
Het weer werkt niet meo. Rust gecom
mandeerd.
Afbraak Brusselsche wereldtentoonstel
ling.
Korte Berichten.
In de stad Helena (staat Montana) is
gisteren opnieuw een heftige aardschok
gevoeld,, die drie seconden duurde, doch
geen aanzienlijke schade aanrichtte. Vele
inwoners hebben bun buizen ontruimd uit
vrees voor nieuwe schokken. De in nood-
kwartieren ondergebrachte personen heb
ben van de koude te lijden, daar de tem
peratuur tot 15 graden Celsius onder nul
is gedaald.
D'e Turksche regeering heeft beslo
ten de sanctiemaatregelen tegen Italië
toe te passen.
DO orkaan die gisteren boven Flo
rida beeft gewoed, beeft langs de kust
groote schade aangericht, terwijl ook
eenige personen om bet leven zijn geko
men.
Minister Colijn in Amersfoort.
DO Minister van Defensie ad interim,
dr Colijn, beeft gisteren, vergezeld van
zijn adjudant kapitein Tielens, een be
zoek gebracht aan de school voor re-
serve-officieren der cavalerie te Amers
foort.
Abr Staalman, f
Gisteravond is te Amsterdam overle
den de beer Abr. Staalman, oud-lid der
Tweede Kamer, bekende en vooraan
staande figuur in het organisatieleven
van bet Nederiandscbe koffiehuis- en
restaurantbedrijf.
Geraas op spoorbruggen.
Naar wij' vernemen worden bij' de Ned.
Spoorwegen proeven genomen om bet
hinderlijk geraas te voorkomen dat men
boort bij bet rijden over bruggen.
Met de verbooging der snelheid is n.l.
dat geraas in sterkte toegenomen.
Voor de bruggen warden rails van groo-
ter afmetingen gebezigd, terwijl tusschen
de dwarsliggers en de ijzeren stoelen rub
berplaten worden gelegd, die bet geluid
dempen. Met een en ander heeft men
reeds goede resultaten bereikt.
Dr L. Lietaert Peerbolte.
Met ingang van 1 Jan. a.s. is, naar
de „Staatscourant" meldt, aan dr L. Lie
taert Peerbolte op zijn verzoek eervol ont
slag verleend als directeur-generaal, chef
der af deeling Volksgezondheid van bet
departement van Sociale Zaken, met
dankbetuiging voor de vele belangrijke en
gewichtige diensten, door hem aan den
lande bewezen.
Mr Lietaert Peerbolte was de eerste di
recteur-generaal van de Volksgezondheid
en als zoodanig beeft bij' verschillende
commentaren geschreven, op de Huurwet
ten, de Woningwet, Warenwet, Vleesch-
keuringswet en de Besmettelijke Ziekten-
wet.
Wegens het bereiken van den 65-jari-
gen leeftijd is den directeur-generaal
thans eervol ontslag verleend.
Vervroegd ontslag bij de Spoorwegen.
De directie der Nederiandscbe Spoor
wegen beeft besloten, in verband met
overcompleet van personeel bij den dienst
van vervoer en handelszaken, het perso
neel van dien dienst met ingang van den
eersten van de maand, volgendu op dien,
waarin de betrokkene den 60-jarigen leef
tijd heeft 'bereikt, te ontslaan, onder toe
kenning van wachtgeld of van vervroegd
ouderdomspensioen en wel te beginnen
met ingaing van 1 Februari 1936 en voor-
loopig tot 1 Juli 1936.
Mr B. C. J. Loder f
Na een langdurige ongesteldheid is gis
teren 'in den ouderdom van 86 jaar ont
slapen Mr B. 'G. J. Loder, oud-president
van bet Permanente Hof van Internatio
nale Justitie en een der meest bekende
Nederlanders op het terrein van bet in
ternationale recht.
Moeilijkheden in de N. S. B. te IJmuiden.
Te IJmuiden, waar de vroegere gewes
telijke commissaris voor Noord-Holland,
de heer K. H. Tusenius, thans als lid der
N. S. B. geschorst is, werd een vergade
ring gehouden, waarin de moeilijkheden
