wk
ROTTERDAM
EERSTE BLAD
Ik kan niet anders, bier sta ik
De Rijksbegrooting 1936.
E RING-BANK N.V.
Belangrijkste Nieuws
ZATERDAG 2 NOVEMBER 1935
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
50 e JAARGANG No. 29
Een verstandig boer
voedert Bertels' Voer
Let op ons ongeschonden
loodje aan iederen zak
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emerge" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postcheque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
*De Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advortcntiün 30 cent per regel. Ingezonden
mededcolingcn 60 cent per regel. Kleine
Advertentiün Dinsdags en Vrijdags i 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Onwillekeurig gingen in deze dagen
veler gedachten terug naar den kerk
hervormer Dr Maarten Luther wiens re
formatorische arbeid volstrekt niet tot
het kerkelijk erf beperkt is gebleven.
In herinnering werd gebracht hoe Lu
ther op 31 October 1517 door het, naar
academisch gebruik aanslaan van zijn
stellingen aan de deur van de slotkerk
te Wittenberg den strijd aanbond tegen
de misbruiken die allengs in de kerk
waren ingeslapen en vooral ook zijn op
treden in 1521 in den Rijksdag te
Worms, waar door hem het fiere woord
gesproken werd: Ik kan niet anders,
hier sta ik, God helpe miji!
Er is in onzen tijd zeker wel bijzon
dere aanleiding om dit optreden van
Luther in herinnering te brengen omdat
velen, die zich in naam naast hem plaat
sen, in werkelijkheid lijnrecht tegen zijn
belijdenis ingaan en het vaste fundament
waarop hij stond pogen te ondergraven.
Wij zien het droeve verschijnsel, dat
duizenden die misschien met geestdrift
het Lutherlied zingen, in den grond dér
zaak één lijn trekken met zijn belagers.
Inplaats van zich voor Gods Woord te
buigen en dat Woord te laten staan is
hun geheele leven er op gericht zelf te
blijven staan.
Hier sta ik! Vooral op dit deel van
Luther's uitspraak wordt sterk de na
druk gelegd.
Hier sta ik! Ik, de dictator of de as
pirant-dictator, die het ook zoover hoop
te brengen, dat een geheel volk voor mijn
machtwoord beeft. Hier sta ik, en ik zal
blijven staan, want ik heb de macht om
alles en een ieder die zich tegen mij stelt
te verpletteren. Hier sta ik, en ik tracht
staande te blijven, door het gezag van de
Overheid te ondermijnen en hare bedoe
lingen verdacht te maken, door te specu-
leeren op de hartstochten van de massa,
door de fouten die gemaakt worden uit
te buiten, door gebruik, of liever mis
bruik te maken van de verwarring die er
tengevolge van de crisis op menigerlei
gebied heerscht.
Hier sta ik!, roept een ander, en door
den klassenstrijd te prediken en als het
noodig' is het revolutonair sentiment te
prikkelen zal ik blijven staan.
Voor Luther was deze uitspraak niet
een uiting van vertrouwen op eigen
kracht. Integendeel. Hij kende zijn zwak
heid en diepe afhankelijkheid, maar hij
stond en bleef staan temidden van alle
verschrikkingen omdat hij niet anders
kon en niet anders mocht.
Ik k a n 'niet anders! Niet omdat hij
nu eenmaal niet meer terug kon of om
dat zijn positie of prestige op het spel
stond, maar omdat hij klein dacht van
zichzelf. Omdat hij zich ootmoedig boog
voor zijn God en zijn Heiland niet
wenschte te verloochenen.
Toen eenmaal den discipelen geboden
werd niet meer te spreken in den naam
van Jezus, verklaarden zij niet te kun
nen zwijgen.
Zoo was het ook met Luther. Hij kon
niet anders omdat hij niet anders mocht.
Dé nood was hem opgelegd.
Onder hen, die in onzen tijd dit woord
tot het hunne maken zijn er velen, die
duidelijk laten bemerken dat ze eigen-
lijk bedoelen: ik wil niet anders.
Men kan mij spreken van de eischen
van Gods Woord, van de ordinantiën des
Heeren die voor alle terreinen van het
leven gelden, maar ik ben niet van plan
mij daarvoor te buigen. Dat Woord mag
nog eenige waarde hebben voor het
geestelijke leven, voor hen die ziek zijn
en sterven gaan, maar overigens erken
ik niet de macht en de klem van dat
Woord. In het staatkundige en maat
schappelijke leven zal ik zelf mijn weg
banen zooals mij dat goeddunkt: ik w i 1
niet anders hier sta ik!
En het spreekt vanzelf, dat in derge
lijke omstandigheden aan Gods hulp
waardoor Luther zich in staat voelde
staande te blijven, geen behoefte bestaat.
In allerlei toonaard klinkt meer of
minder bedekt de verwaten revolutio-
naire leus: geen nood, wij redden 't zon
der Hem.
Dat is het veronrustende en het be
klemmende van onzen tijd.
Och, men wil ter verdediging van al
lerlei richting en beweging nog wel een
beleefde buiging maken voor den gods
dienst, mits de godsdienst zich niet met
hen bemoeit en niet de eisch gesteld
wordt dat zij in de eerste plaats God
hebben te dienen en naar Zijn Woord
zich hebben te richten.
Nu moeten wij er ons voor wachten,
dat wij bij dit alles zouden vergeten naar
ons zelf te zien en eigen innerlijk leven
bloot te leggen,
Is het toch niet vaak zóó, dat we in
ons optreden op staatkundig en maat
schappelijk gebied, in den grond der
zaak eigen zin en eer en belang op den
voorgrond stellen?
Dan is de eerste vraag niet wat God
van ons eischt, dan gaat het niet om het
recht Gods1, maar dan zoeken we onszelf,
al blijkt daarvan dan misschien niets
naar buiten.
'tls goed, als in deze dagen de ge
dachten verwijlen bij een Luther, mits
daarbij gedacht wordt aan het werk
Gods dat in en door hem openbaar werd
en mits er ook de begeerte is om Luther
in zijn geloof en gehoorzaamheid na te
volgen.
Dan kunnen we, ook al drukt het leed
en dreigt het lot, toch volhouden en vast
houden.
Dan zeggen we met een Luther: Ik
kan niet anders, hier sta ik, God helpe
mij!
Algemeene regeeringspolitiek.
De grenzelooze ongebondenheid
in woord en geschrift zal meer
worden tegengegaan.
Verschenen is de Memorie van Ant
woord inzake algemeene beschouwingen
over de Rijksbegrooting.
Wijl laten uit dit zeer uitvoerige staats
stuk hier enkele grepen volgen:
De regeering kan gereedelijk instemmen
met de in het voorloopig verslag uitge
drukte vrij algemeene meening, dat het
weinig zin zou hebben thans opnieuw in
een uitvoerige gedachtenwisseling te tre
den over de jongste kabinets
crisis. In hoeverre er grond is voor
de vrees, dat de in Juli gebleken tegenstel
lingen zich opnieuw zouden gaan open
baren, zal eerst de ervaring kunnen aan-
toonen. De doelstelling van dit kabinet
is gelijk aan die van het vorige, doch de
middelen tot betrekking van het doel wis
selen met de veranderde omstandigheden,
zoodat voor een vergelijking met dit pro
gram, buiten de algemeene doelstelling,
nauwelijks sprake kan zijn, daar immers
de omstandigheden, waaronder gewerkt
moet worden, telkens andere aspecten ver-
toonen.
Het kabinet kan in den uitslag van de
verkiezingen voor de Prov. Staten en de
gemeenteraden geen enkele aanleiding
vinden, de Kroon te adviseeren tot Ka
merontbinding over te gaan, en
wijist eveneens terug het verwijt, dat de
regeering den grondslag van Gods Woord
verwerpt, de rechten en vrijheden des
volks onder den voet loopt en ons naar
het staatssocialisme voert.
Dat de overheid in dit tijdsgewricht aan
het maatschappelijk leven velerlei beper
king oplegt is juist, maar even juist is het
dat nog niemand een weg heeft gewezen
waardoor het verleenen van steun aan het
bedrijfsleven mogelijk wordt zonder zoo
danige vrijheidsbeperking. De regeering
is er verre van, staatssocialis
me te begeeren, en zal integendeel den
dag zegenen, waarop de tegenwoordige
noodmaatregelen kunnen worden opgehe
ven. Voor een verwijt, dat de regeering
indien zij1 althans de bevoegdheden bezat
om anders te handelen te veel gedoogt,
te ruime vrijheid laat, zou meer grond
aanwezig zijn dan voor de opvatting, dat
de regeering de rechten en vrijheden des
volks onder den voet loopt. In plaats van
op dit stuk beterschap te beloven, kan
worden medegedeeld, dat bij de komende
voorstellen tot herziening van enkele
grondwettelijke bepalingen, de regeering
integendeel ruimere bevoegd
heden vragen zal om de
grenzelooze ongebonden
heid in woord en geschrift
te kunnen inperken.
D'e meening, dat de regeering zich niet
stelt op den grondslag van Gods Woord
kan slechts beteekenis 'hebben voor hen,
die van meening zijn, dat hun persoonlijk
oordeel omtrent hetgeen Gods Woord van
de overheid eischt, beslissend is voor alle
andere Nederlanders.
GRONDWETSHERZIENING.
De publicaties van de N. S. B.
De voorgenomen grondwetsherziening
zal een partieel karakter dragen. De re
geering geeft er, mede met het oog iop den
te betrachten spoed, de voorkeur aan,
deze herziening zelf rechtstreeks voor te
bereiden.
De indiening van een wetsontwerp ter
vo'orkcming van particuliere machtsvor
ming op het terrein van de Overheidstaak
zal binnen afzienbaren tijd kunnen plaats
hebben. Inderdaad meent de regeering,
dat de wending welke in den laatsten tijd
de zaken genomen hebben, het gewenscht
maakt, dat naast het z.g. uniformverbod
mitsgaders de bestaande bepalingen op
het stuk van vuur- en andere wapenen en
munitie, voorschriften worden vastge
steld als thans ontworpen.
Met betrekking tot de gestelde vragen
nopens het weren van fascistische invloe
den in de burgerwachten, zij medegedeeld,
dat de regeering bijl voortduring ernstig
aandacht aan dit punt heeft geschonken
Ingezonden Mededeeling.
NATIONALE
Voor nadere inlichtingen wende men zich
tot de Nationale Levensverzekering-Bank N. V.
te Rotterdam ol tot een van haar Vertegen
woordigers.
VOORBEELD
Een 30-jarige verzekert een kapitaal van
f10.000,— bij in leven zijn na 35 jaren aan
hem zelf uit te betalen. Bij eerder overlijden
wordt aan de zijnen uitgekeerd een rente van:
25 12500, in het 1 ste jaar na overlijden,
20 f2000,— in het 2de jaar na overlijden,
1 5 f 1 500, in het 3de jaar na overlijden,
10 °/o =11000, in de volgende jaren
bovendien ontvangen de nabestaanden, 35
jaren na ingang van de verzekering, een kapitaal
van f10.000, waarna geen rente-uitkee-
ringen meer plaats vinden.
Deze volmaakte verzekering vereischt een
jaarlijksche premie van f 300,
Komt de verzekerde na b.v. 4 jaren te over
lijden bij zal dan aan premie hebben betaald
4 X f 300, - f 1200,— - dan zal aan de
zijnen worden uitgekeerd:
f2500,- 4- f2000,- -f- f1500,- -f 28 X
f1000,(-f10.000,-, in totaal uitmakende
144.000,-.
Binnenland.
Memorie van Antwoord, der regeering in
zake de Staatsbegrooting.
Het optreden der justitie tegen „Volk en
Vaderland".
Buitenland.
Weinig nieuws van bet oorlogsfront.
Turksch scbip vergaan.
Ingezonden Mededeeling.
De van OUDS BEKENDE naam
BERTELS waarborgt gehalte, kwa
liteit en zuiverheid van Uw veekoek
jes, varkens- en pluimveevoeder.
Bestelt bij Uw plaatselijken
voederhandelaar ot coöperatie.
Oliefabrieken N.V. - Amsterdam
en blijft schenken. Aan den inspecteur der
burgerwachten werd opgedragen, te on
derzoeken, of en iop welke wijlze aan den
desbetreffenden door den minister van
binnenl. zaken in Maart 1933 gege
ven wenk bijl de onderscheidene burger
wachten gevolg was gegeven en voorts de
stipte nakoming van dien wenk te verzet-
keren.
De regeering meent, dat bet z.g. uni
formverbod al moge het dan niet een
volkomen afdoend middel zij'n gebleken
zonder twijfel bevredigend beeft gewerkt.
De publicaties van de N. S. B. hebben
de voortdurende aandacht. Afgezien van
de vraag, of een verbod van bepaalde or
ganen op het oogenblik gewenscht zou
zijn laat de Grondwet zulks niet toe. In-
tusschen zullen maatregelen warden ge-
traffen, opdat tegen de strafbare uitla
tingen in de pers strenger dan tot dus
ver worde opgetreden. Gelijk reeds enkele
malen is gebleken wördt hierbij zoo noo
dig ook tot inbeslagneming van de persen
'overgegaan.
De regeering meent, dat er geen reden
is, het verbod voor ambtenaren om lid
te zdjh van de N. S. B., op te beffen. Van
een wijziging in de instelling in die orga
nisatie of in haar wijze van optreden,
welke de intrekking van het verbod zou
mötiveeren, is niets te bespeuren.
„PLAN VAN DEN ARBEID."
Luchthartigheid, waarmede men zich
millioenen wil verschaffen.
In de memorie worden ook enkele
opmerkingen gewijd aan het socialisti
sche „plan van den arbeid".
Het voornaamste bezwaar tegen de ge
dachten daarin ontwikkeld, is wel de
luchthartigheid, waarmede gesproken
wordt over de mogelijkheden om zich de
honderden millioenen te verschaffen voor
de uitvoering van het plan noodig.
Wie eenigermate bekend is met de moei
ten en zorgen der regeering om haar
bestaande vlottende schuld regelmatig te
vernieuwen door uitgifte van schatkist
biljetten en -promessen, kan niet anders
dan afwerend staan tegenover de ge
dachte om aan die reeds zoo hooge vlot
tende schuld nog eenige honderden mil
lioenen toe te voegen. Waarbij dan komt
de thans zeer hooge rente.
Een tweede bezwaar is ontleend aan
de praktische mogelijkheden bij de uit
voering van nuttige werken.
Zelfs bij de besteding van de 6 mil-
lioen uit het Werkfonds heeft men niet
kunnen vermijden, af en toe gelden be
schikbaar te stellen voor werken, waarbij
twijfel aan de oeconomische nuttigheid
gerechtvaardigd is.
Dit is trouwens niet te verwonderen
als men weet, dat in de laatste
15 jaren van overheidswege
een bedrag van ongeveer f 1500
millioen voor publieke wer
ken is uitgegeven.
DE „SCHOBBERDS".
Verwekkers van monetaire onrust ten
einde zelf voordeel te behalen.
De leden der Tweede Kamer, die zich
als voorstanders van devaluatie gedis-
qualificeerd achtten door de woorden, die
minister Coliju heeft gewijd aan hen, wier
onvaderlandslievendheid een groot gevaar
