EERSTE BLAD
DINSDAG 29 OCTOBER 1935
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
50 e JAARGANG No. 25
Christelijk Nationaal
Schoolonderwijs.
Buitenland
De oorlog in Abessynië.
Uitverkoopen en opruimen
in het winkelbedrijf.
Belangrijkste Nieuws
Binnenland
Uitg.: IN.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes,
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 41455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg. Goes en
Vlissinpa f 0.20, Losse nummers 5 csafc
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
We leven in den tijd van jubilea op
onderwijsgebied.
Christelijke scholen berdenken bun 75-
of 50-jarig bestaan en datzelfde is ook
bet geval met verschillende vereenigingen
op bet gebied van het Christelijk onder
wijs. Zoo mag in den loop van deze week
die Vereeniiging voor Christelijk Nationaal
Schoolonderwijs 'haar 75-jarig bestaan
vieren.
Deze jubilea spreken van gebed en ar
beid, van strijd en zegen.
Daar is in de tweede 'helft van de
vorige eeuw walt gebeurd in ons vader
land.
Het was de tijd van de liberale over-
'beersohing. De tijd, dat de minderheid,
die verlangde dat in het publieke leven
met de eischen van Go'ds Woord rekening
zou worden gehouden, op hardhandige
wijize onderdrukt werd.
Met de meenirtg van de ouders, die
hunne kinderen wenschten te zien onder
wezen naar Gods Woord, werd geen reke
ning gehouden.
Maar toen is op heerlijke wijze de
kracht van het beginsel openbaar gewor
den.
Er is gebeden om uitkomst, maar er is
ook gearbeid. Er werden, hoe groot de
moeilijkheden ook mochten zijn, Christe
lijke scholen gesticht, op hoop, tegen
hoop.
Odh, wij spreken nu soms ook van
zware tijden en van groote offers, die
gebracht moeten worden terwille van het
beginsel. Maar als we lezen de geschiede
nis van het Christelijk onderwijs, van de
moeite en de zorgen waarmede men in
de vurige eeuw te worstelen 'had, dan ko
men we tot de overtuiging, dat we nu nog
wonen in het land van belofte.
Aan de groote moeilijkheden aan het
stichten en' onderhouden van scholen met
den Bijbel verbonden, dankt ook de Ver-
eeniginig voor Christelijk Naitioaal School
onderwijs haar ontstaan.
Haar bedoeling was niet de stichting
van Christelijke scholen te forceeren,
maar om daar waar de behoefte aan Cbr.
onderwijs in het brengen van offers open
baar werd, hnlp en steun te verleenen.
Aanvankelijk bewoog zij zich in hoofd
zaak op financieel gebied. Later heeft zij
ook haar aandacht geschonken aan de
eigen opleiding van onderwijzers en aan
bet toezicht op het onderwijs, opdat het
eigen karakter van de school met den
Bijbel zou bewaard blijven.
De historie van „Christelijk Nationaal"
spreekt van strijd, maar meer nog van
zegen.
Zij is niet alleen voor hef onderwijs,
maar voor heel ons volksleven van on
berekenbare foetieekenis geweest.
En dies is er aanleiding om dankbaar
te gedenken den zegen, die God 'heeft
willen schenken.
REGEN BELEMMERT DEN OPMARSCH
DER ITALIANEN.
Naar de Italiaansche bladen berichten,
is het aan het Somalifront in Ogaden we
der hevig beginnen te regenen, waardoor
de opmarsch der Italianen ernstig wordt
bemoeilijkt.
In koloniale kringen gelooft men, dat
de opmarsch langs de Webbe Sbi'beli een
afleidingsmanoeuvre is en dat de werke
lijke stoot zal worden gegeven in de rich
ting van Sasa Baneb en Jijiga.
Indien deze opmarsch slaagt, zou de
post Gorahai, waar de Abessyniërs zich
ooncentreeren om den Italiaanschen op
marsch langs de rivier Fafan te beletten,
alle waarde te verliezen. D'eze plaats zou
moeten worden opgegeven, aangezien de
Ethiopiërs hier tusschen twee vuren zou
den komen.
Intusschen duren, naar Stefani uit Na
pels meldt, de Italiaansche troepenver
schepingen naar Oost-Afrika nog steeds
voort.
Dé Italianen hebben gisteren den op
marsch aan bet Noordelijk front voort
gezet, zonder noemenswaardigen tegen
stand te ontmoeten.
Naar vernomen wordt, heeft bet leger
corps van generaal Biroli sedert Zater
dag een strook van 12 K.M. diepte bezet.
Practisch is de gebeele Farasmi-vallei
in banden van de Italianen en men hoopt
binnenkort Makale binnen te rukken.
Uit Addis Abeba wordt gemeld: Een of
ficieel® Abessynische mededeeling zegt,
dat de Italianen bun actie aan bet Noor
delijk front volkomen hebben gestaakt. De
Italiaansche berichten over vrijwillige on
derwerping van stamhoofden in de pro
vincie Tigre worden naar 't rijk der fabe
len verwezen. De namen, die in de Itali
aansche berichten worden genoemd, zijn
te Addis Abeba onbekend.
Naar verder van Abessynische zijde ge
meld wordt, hebben de Italiaansche vlieg
tuigen bet werpen met bommen aan beide
fronten gestaakt en bepalen zij zich er toe
in de nederzettingen der inboorlingen on
rust te verwekken door machinegeweer-
vuur.
De Abessynische opmarsch naar bet
Noordelijk front wordt voortgezet, hoofd
zakelijk in nacbtmarschen. Een kleine
troepenafdeeling is gisteren uit Addis
Abeba vertrokken in de richting van het
Zuidelijk front.
Men meent overigens in de hoofdstad,
dat Makale bet eerstvolgend doel van de
Italianen is.
Een officieel communiqué uit Addis
Abeba meldt: Van bet gebeele front valt
niets bijzonders te vermelden. De Italiaan
sche troepen ondernemen niets.
De Abessynische troepen voltooien bun
concentratie onder gunstige omstandig
heden.
Duizenden vrijwilligers belegeren dage
lijks het keizerlijk paleis, doch de regee
ring kan ben, wegens gebrek aan wape
nen, niet in dienst nemen.
Het zou, aldus meldt de correspondent
van Reuter, geenszins verwonderlijk zijn,
indien de Italianen op een goeden dag
rustig, zonder dat van offensief sprake
is, Makale binnenwandelden.
De Italianen hebben uit Makale ver
scheidene verzoeken ontvangen, om toch
den opmarsch te verhaasten. Deze verzoe
ken zijn zonder twijfel ingegeven door de
bedreiging der Abessynische strijdkrach
ten, die in bet Westen en Zuid-Westen
geconcentreerd zijn. Gezien deze troepen
concentraties zullen de Italianen echter
niet overhaast te werk gaan en geen on-
noodige risico's nemen.
De correspondent van de „Daily Tel."
te D'jiboeti meldt, dat de Italiaansche op
marsch in Zuid-West Abessynië lang
zaam geschiedt in de richting van Har-
rar. Er wordt geen ernstige tegenstand
geboden en de Abessynische troepenafdee-
lingen welke niet talrijk zijn, trekken zich
I steeds terug zoodra het op een slag aan
komt.
Het Italiaansche front strekt zich uit
over een front van 400 mijl.
Sasahbaneh en D'aggaboer staan gere
geld aan bombardementen bloot.
Het leger van Nassiboe is in de stre
ken van Jijiga geconcentreerd.
Uit Adoea wordt vernomen, dat in bet
Noorden de opmarsch op overeenkomsti
ge wijze is georganiseerd. Vliegtuigen wij
zen den weg naar Adinefas. De Italianen
zijn van meening, dat Ras Seyoem ernstig
tegenstand zal bieden. Op ongeveer 50 mijl
ten Zuiden van Makale, dat niet zal wor
den verdedigd, wordt de burgerbevolking
geëvacueerd.
Volgens officieels berichten zouden de
Italianen wederom een vliegtuig hebben
verloren, dat door de Abessyniërs zou zijn
neergeschoten.
De vredesonderhandelingen op het doode
punt?
De ontwikkeling van de diplomatie rond
't Italiaanscb-Abessyniscb geschil schijnt
op bet 'doode punt te zijn gekomen.
De Parijeche correspondent van de
„Times" schrijft ten aanzien van de be
wering in de Fransehe pers, dat Enge
land de 'voorstellen van Mussolini van de
hand 'heeft 'gewezen, dat het niet waar
schijnlijk is, dat Engeland zóó overhaast
heeft gehandeld.
De voorstellen van Mussolini zijn ze-
j ker in den huidigen vorm voor Engeland
onaannemelijk, doch de correspondent
j vermoedt, dat thans een tijd van loven
i en bieden komt.
De Eransc'be en de Britsc'he regeering
zullen 'zeker tegenvoorstellen doen, doch
dit zal tijd vorderen. De staven van 'beide
landen werken nauw samen.
De toepassing der sancties.
Het volkenb'on'dssecretardaat heeft ook
gisteren weder tal van mededeelingen ont
vangen over toepassing der sanctiemaat
regelen tegen Italië door verschillende
regeeringen.
De belangrijkste mededeeling was een
telegram van Laval, dat aankondigde, dat
de Fransobe regeering, ondanks de be
middelingspogingen van Laval, bereid
blijft tot een spoedige inwerkingtreding
van de financieele en economische sanc-
tiemaatregelen.
Ter uitvoering van het besluit op 14
October door de coördinatie-commissie te
Genève genomen, is in Frankrijk gepubli
ceerd, dat de financieele sanctie-maat
regelen tegen Iatlië van 'kracht zijn ge
worden.
Zwitserland" schaart zidh, wat betreft
de toepassing der sancties tegen Italië,
aan de zijde van de andere landen.
De regeering heeft bes-loten tot het ver
bieden van den uitvoer van wapens naar
Italië en Abessynië en tot toepassing van
financieele sancties.
Walt de economische sancties betreft,
zal de re-geering den uitvoer van de aller
noodzakelijkste grondstoffen, zooals alu
minium, verbieden. Deze maatregel is ge
nomen, omdat Italië niet in staat is, zijn
aankoopen -direct te 'betalen.
In 'het schrijven van den bondsraad aan
het volkenbondssecretariaat inzake de
sancties -wordt er intusschen qp -gewezen,
dat een algeheel© stopzetting van het -goe
derenverkeer met Italië niet mogelijk is,
daar dit het economische leven van Zwit
serland in dergelijke mate nadeel zou be
rokkenen, -als door 'de regeering niet ver
antwoord wordt geacht.
Nooit zal Engeland aan een blokkade
deelnemen zonder steun van Amerika,
Duitschland en Japan.
Baldwin heeft een rede gehouden te
Wolverhampton en daarbij- critiëk uitge
oefend op degenen, die Italië wenschen te
isoleeren.
Zinspelend op het risico van een blok
kade, die weliswaar thans niet wordt in
gesteld, maar als gevolg van de sancties
in de toekomst zou kunnen worden in
gevoerd, verklaarde Baldwin, nooit te zul
len toestaan, dat Engeland deelneemt aan
een blokkade, tenzij' het verzeikerd is van
-den steun en de sympathie van de V-er-
eenigd© Staten, Duitschland en Japan.
De regeeringsmeerderheid in Zwitserland
gehandhaafd, maar verzwakt.
Behoudens wijzigingen, die bij de na
rekening nog noodzakelijk mochten blij
ken, zal de uit 187 leden bestaande Zwit-
serscbe Kamer voor de eerstvolgende
vier jaar -de volgende samenstelling heb
ben:
Sociaal-democraten: 50 (vroeger 49).
Vrijzinnigen: 48 (vroeger 52).
Katholieken: 42 (vroeger 44).
Boerenpartij: 21 (vroeger 29).
Jongboeren: 4 (vroeger 1).
Onafhankelijke lijst Duttweiler: 7 (vroe
ger nul).
Liberalen: 6 (evenals vroeger).
Sociaal-politieke partij: 3 (vroeger 2).
Communisten: 2 (vroeger 3).
Evangelische Volkspartij': 1 (vroe-
ger 1).
Nationaal front: 1 (vroeger 0).
Partijloozen: 2 (vroeger O).
De socialisten zijn dus de sterkste frac
tie geworden, doch zij hebben dit niet te
danken aan eigen successen op de vrijzin
nigen behaald, doch aan den bekenden
zakenman Dhttweiler, die met zijn onaf
hankelijke lijst zeven zetels behaald
heeft, waarvan de vrijzinnigen zeker
voor de grootste helft de kosten te dra
gen hebben.
D'e drie partijen, uit wier midden de
Zwitsersche regeering gevormd is, name
lijk de vrijzinnigen, de katholieken en de
boerenpartij, hebben nog steeds een
groote parlementaire meerderheid. D'e
regeeringspartijen hebben thans 111 van
de 187 stemmen in de Kamer, tegen 125
in de vorige Kamer.
De oorlog in den Chako beëindigd.
D'e vredesconferentie die te Buenos
Aires bijeen is heeft in plechtigen vorm
een officieele mededeeling uitgevaardigd
volgens welke de oorlog tusschen Bolivia
en Paraguay als beëindigd moet worden
beschouwd.
De stormramp op Haiti.
Uit Port au Prince wordt o-ver den
stormramp op Haiti nog gemeld, dat be
halve 2000 personen, die naar schatting
het leven verloren hebben, omstreeks
3000 anderen dakloos zijn geworden.
Het is voorloopig nog onmogelijk een
overzicht te krijgen over de enorme ma
terieels schade en de vernieling, die aan
den te velde staanden oogst is toege
bracht.
Een rede van den Paus tegen schending
van de Zondagsrust.
Met het oog op de herdenking van den
Marsch naar Rome, die gisteren gevierd
I werd, werden Zondag de Italiaansche
winkels en kantoren open gehouden, ter
wijl gisteren alles gesloten werd.
Paus Pius XI beeft hierin aanleiding
gevonden in een redevoering krachtig
het -handhaven van de heiligheid van den
Zondag te bepleiten.
Woordelijk zeide hij: „Het is opmer
kelijk, maar nog niet voldoende bekend,
dat de ontwijding van den rustdag in de
Heilige Schrift beschouwd wordt als
groote misdaad. Wie den rustdag ont
heiligde moet beschouwd worden als
godsloochenaar en heimelijk atheïst. In
onze tijden wordt deze verloochening van
den Zondag volkomen openlijk bedreven.
De ontwijding van den Zondag is een
der zonden, die den toorn Gods met zich
meesleept."
Gebrek aan woningruimte te Berlijn.
Te Berlijn is gesticht een bureau voor
binnenlandscbe migratie tot onmiddel
lijke bestrijding van bet gebrek aan wo
ningruimte.
Dit bureau is ook van groote politieke
waarde in den nationaal socialistischen
strijd teg'en den trek van het land naar
de stad, welke vooral in Oost-Pruisen een
gevaarlijken omvang heeft aangenomen,
vanwaar de Duitscbe bevolking in groo-
ten g'etale naar Berlijn en andere Duit
scbe centra verhuist, terwijl hun plaats
wordt ingenomen door Poolsche en zelfs
door Litausche boeren.
1934 een gezond jaar.
Uit een medische statistiek van 1934
blijkt, dat 1934 in Engeland een gezond
jaar is geweest. Het geboortecijfer, dat in
1933 met 14.4 bet laagste was, ooit opge-
teekend, is gestegen tot 14.8. Het sterfte
cijfer was 11.8, d.w.z. 0.5 lager dan in
1933. Ook was het sterftecijfer onder de
zuigelingen lager dan in vorige jaren. Het
was 59 op de duizend in bet eerste le
vensjaar, tegenover 64 in 1933, 65 in
1932, en 128 in de eerste 10 jaar van deze
eeuw. Het aantal sterfgevallen tengevolge
van infectie- en parasietenziekten bedroeg
slechts 1,3 per duizend, hoewel roodvonk
en dipbteritis meer slachtoffers vergden
dan verleden jaar. Het sterftecijfer aan
tuber culozen daalde tot 763 per millioen.
Longontsteking eisohe minder levens op
dan in eenig vorig jaar, behalve 1930. Het
kankercijfer was iets hooger, n.l. 1003 op
het millioen, wat wordt toegeschreven aan
den langeren levensduur van de men-
scben. Het was nog altijd beneden de cij-
vers van 1928 en 1929.
Korte Berichten.
Naar uit Tokio wordt geseind zijn
gistermiddag de eerste officieele berich
ten over bet noodweer verschenen, dat
Zondag in Japan woedde. Volgens deze
berichten staan te Tokio 31.577 huizen
onder water en in Nagoja 15.000. In bet
dorp Tazoeda werden door een aardver
schuiving 30 menscben levend begraven.
Dégelijks komen Duitscb sprekende
groepen Italianen over de Oostenrijksche
grens, om beveiligd te zijn voor een inlij
ving in het Italiaansche leger.
ZONDER VERGUNNING NIET
MOGELIJK.
Gelijk bekend, is sedert 15 October j.l.
vg,n toepassing de Wet inzake uitverkoo
pen en opruimen in bet winkelbedrijf. Dit
beteekent, dat bet verboden is in het
winkelbedrijf zonder vergunning van de
Kamer van Koophandel een uitverkoop
of een opruiming aan te kondigen.
Voor een uitverkoop kan een ver
gunning alleen worden verleend, wanneer
het betreft een verkoop in verband met
het opheffen eener winkelnering of bet
staken van den verkoop van één of meer
soorten der goederen tot een winkelnering
beboerende. Een dergelijke vergunning is
drie maanden geldig, terwijl in bijzondere
gevallen een verlenging met ten hoogste
drie maanden mogelijk is.
Voor een opruiming kan een ver
gunning alleen worden verleend, wanneer
het betreft een verkoop in verband met
bijzondere omstandigheden, zooals over
dracht, verplaatsing, verbouwing of an
derszins. Een dergelijke vergunning is
één maand geldig en kan niet verlengd
worden.
Mits aangekondigd als „Jaarlijksche
Opruiming", „Halfjaarlijksche Oprui
ming", „Seizoenopruiming", „Balansop
ruiming" of „Inventaris Opruiming" is
voorts zonder vergunning mogelijk een
verkoop in verband met jaars- en seizoen-
wisseling tusschen 1 Januari en 1 Febru
ari en 15 Juli en 15 Augustus.
Nieuwe uitverkoopen en opruimingen
anders dan in bovengenoemde tijdvakken
zullen dus niet meer mogen worden ge-
houden zonder vergunning van de Kamer
van Koophandel, welke vergunning 14
dagen tevoren moet zijn aangevraagd.
Binnenland.
Voorloopig Verslag van de Tweede Kamer
over de nieuwe pachtregeling".
D'e plannen van Minister Slingenberg met
de jeugdige werkloozen.
D'e sanctiewet treedt vandaag in werking.
De Gemeenteraad van Kortgene over de
samenvoeging van Noord-Bevelandsche
gemeenten.
De begrooting voor de Provincie Zeeland.
Buitenland.
Is de opmarsch der Italianen begonnen?
De toepassing der sancties.
Het Spaanscbe Kabinet afgetreden.
Verkiezingsuitslag in Zwitserland.
De Paus over de schending van de Zon
dagsrust.
SANCTIEWET 1935.
Treedt 29 October in werking.
In het Staatsblad no. 621 is opgeno
men de wet van den 26sten October 1935,
bepalende voorbehoud dor bevoegdheid
tot bet nemen van nadere maatregelen
ter bevordering van de internationale
samenwerking tot bet voorkomen of het
beëindigen van vijandelijkheden.
D'e wet treedt in werking Dinsdag 29
October 1935.
BEGROOTINGSDEBAT OP
7 NOVEMBER.
Het staat thans vast, dat het beg-roo-
tingsdebat in de Tweede Kamer op 7 No
vember zal beginnen.
De Kamer komt 'dien dag om 1 uur bij
een. Vermoedelijk zal dus in den loop der
volgende week de Memorie van Ant
woord der regeering op het voorloopig
verslag verschijnen.
DE STAND DER WERKLOOSHEID.
Bij' 1062 organen der openbare arbeids
bemiddeling stondJen op 12 October 1935
in 'totaal 385.397 werkzoekenden inge
schreven; van deize werkzoekenden wa
ren 367.074 werkloos, onder wie 350.064
mannen. Op 28 September 1935 bedroeg
helt totaal aantal ingeschrevenen bij een
ongeveer gelijk aantal organen 380.014,
onder wie 360.743 werkloozen. Van deze
werkloozen waren er blijkens mededeeling
van de afdeeling werkverschaffing en
steunverleening, van 'het departement van
sociale zaken 51.897 personen geplaatst
bij' een werkverschaffing, bovendien -wa
ren einde September nog 3960 personen
met financieelen steun van de Overheid
ingevolge de loonbijslagregeling te werk
gesteld in het land- en tuinbouwbedrijf.
Dit laatste aantal is niet begrepen onder
het als werkloos opgegeven aantal perso
nen.
Het aantal bij de organen der open
bare arbeidsbemiddeling ingeschreven
werkzoekenden is blijkens het bovenstaan
de sedert 28 -September 1935 gestegen met
5383, het aantal werkloozen daaronder
met 6361.
Bij de beoordeeling van deze cijfers
moet in aanmerking worden genomen, dat
de toeneming van het aantal ingeschreven
werkloozen iten deele moet worden toege
schreven aan de omstandigheid, dat ca
tegorieën van werkzoekenden ook met
name van hoofdarbeiders, die vroeger niet
of althans in mindere mate van de orga
nen der openbare arbeidsbemiddeling ge
bruik maakten, daartoe thans overgaan.
Luitenant van Boven dient
gratierequest in.
Naar wij vernemen beeft luitenant ter
zee 1ste klasse van Boven door bemid
deling- van zijn raadsman Mr J. de
Vrieze een gratie-request ingediend bij
H. M. de Koningin.
In dit request wordt erop gewezen, dat
luitenant van Boven de order van de re
geering en de militaire autoriteiten om
g'een geweld te gebruiken beeft opge
volgd en dat bet militair wetboek van
strafrecht door de krijgsraad en bet hoog
militair gerechtshof anders en strenger
is uitgelegd dan zulks geschiedt door de
militaire autoriteiten voor de muiterij.
Daarnaast worden verschillende feiten
opgesomd die requestrant sterkte in het
denkbeeld dat de autoriteiten geen ge
welddadig optreden tegen de bemanning
wenschten.
Er wordt aan H. M. de Koningin ver
zocht om de opgelegde gevangenisstraf
en de ontzetting uit den militairen dienst
ongedaan te maken of eën straf op te leg-
gen gelijk aan de ondergane preventieve
hechtenis, eveneens zonder ontzetting uit
den militairen dienst.
Ir H. W. E. Struve. t
In den ouderdom van bijna 90 jaar is
te 'sGravenhage overleden ir H. W. E.
Struve, oud-directeur van de Rijksverze-
