EERSTE BLAD
VRIJDAG 25 OCTOBER 1935
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
50 e JAARGANG No. 22
Begrooting Binnenlandsche
Zaken 1936.
Buitenland.
De oorlog in Abessynië.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws
LJitg.N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Ëmergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postcheque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2,50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingon f 0,20. Losse nummers 5 cent,
Advcrtcntiün 30 cent per regel. Ingezonden
mcdcdeclingcn 60 cent per regel. Kieine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
VOORLOOPIG VERSLAG VAN DE
TWEEDE KAMER.
Het optreden tegenover de lagere
organen. Krachtiger optreden te
gen de zedenverwildering.
Verschenen is het voorloopig verslag
over de begrooting van binnenlandsche
zaken voor 1936, waaraan het volgende
wordt ontleend:
Enkele leden wezen er op, dat bij deze
begrooting meer dan één geval is aan te
wijzen van naar hun meening te optimis
tische raming. Als voorbeeld wezen zij op
het bedrag van f 3.450.000, uitgetrokken
voor steun aan noodlijdende
gemeenten, op grond van de uit
komsten, die zich voor het loopende jaar
doen voorzien.
Men moet toch wel zeer optimistisch
zijn gestemd om niet te verwachten, dat
de uitgaven te dezer zake het volgende
jaar hooger zullen zijn.
Eenige leden spraken als hun meening
uit, dat de Zondagswet beter be
hoort te worden nageleefd. Deze leden
drongen er voorts hij den Minister op
aan te bevorderen, dat de kermis, welke
jaarlijks in den Dierentuin te 's Graven-
hage wordt gehouden, des Zondags ge
sloten wordt.
Vele leden waren van meening, dat ten
aanzien van bevordering der goede
z e d e n te weinig door de gemeentebe
sturen wordt verricht. Zij wezen op aller
hande misstanden en verklaarden scher
pere bepalingen ten aanzien van onwel-
voegelijke kleeding en zonnebaden noodig
te achten. De hoop werd uitgesproken,
dat de minister de gemeenten ernstig zou
aansporen met meer kracht de zedenver
wildering tegen te gaan.
Er waren leden, die het gewenscht
achtten er bij de gemeentebesturen op aan
te dringen mede te werken tot beperking
van het spelen en zingen van
ons volkslied. Deze leden acht
ten het in het belang van het kweeken
van eerbied voor ons. volkslied, dat dit
niet bij allerhande openbare en feestelijke
gelegenheden, vaak van onbeduidenden
aard, wordt ten gehoore gébracht.
Door enkele leden werd geklaagd over
ongelijke behandeling door burgemeesters
van hen, die wegens gewetensbe
zwaren niet ter stembus kwamen. Ge
vraagd werd, of de Minister bereid is
maatregelen te nemen, die een einde kun
nen maken aan de vervolging van hen,
die gewetensbezwaren tegen opkomst
plicht hebben.
Naar aanleiding van de ongere
geldheden bij' colportages
werd er van verschillende zijden op aan
gedrongen dat de overheid ten deze tegen
elke terreur zal waken. Niemand dan de
overheid heeft het recht maatregelen te
gen bepaalde colportage te nemen, als
daartoe reden bestaat.
Eenige andere leden drongen er op aan,
dat van rijkswege een colportage-
verbod in het leven zou worden ge
roepen, zoomede, dat een wettelijke be
paling zou worden tot stand gebracht ter
zake van het houden van optochten
en demonstraties op den open
baren weg. Zij voerden aan, dat de open-
Ie straat bestemd is voor het verkeer
biet moet kunnen worden gebruikt tot
'teweegbrengen van onrust.
Van verschillende zijden werd gevraagd
of de regeering nauwkeurige gegevens be
zit omtrent de z.g. weerorganisa-
i es van de N. S. B. en of daaruit
blijkt, dat deze willen treden op het ter
rein der overheid, die als een van haar
eerste plichten heeft handhaving van de
openbare orde en dat bij uitsluiting zelf
heeft te doen.
De verlaging van de posten, betrekking
hebbende op de vrijwillige burg e r -
w a c h t e n en den hijzonderen vrijwil
ligen landstorm, werd door verschei
dene leden toegejuicht. Zij bleven zich
evenwel principieel verzetten tegen het in
stand houden van deze gewapende corp
sen.
Daarenboven was gedurende 17 jaren
nooit van de burgerwachten en den bij
zonderen vrijwilligen landstorm gebruik
gemaakt, wat hun overbodigheid bewijst.
Deze leden waren er verder niet gerust
op, dat de besproken instellingen geheel
van fascistische elementen zijn gezuiverd.
Vele andere leden pleitten met kracht
voor handhaving van de instituten van
burgerwacht en vrijwilligen landstorm,
welke een heilzame preventieve werking
hebben.
Opnieuw werd van verschillende zijden
het beleid van den Minis
ter te-renover de lagere
o r g a n e n, in het bijzonder de gemeen
ten, ter sprake gebracht. Vele leden, die
overigens niet wilden betwisten, dat de
financieele moeilijkheden onvermijdelijk
invloed moesten oefenen op de verhou
ding tusschen de regeering en de gemeen
tebesturen, bleven van oordeel, dat de
regeering te ver gaat met haar ingrijpen
in het beleid van de gemeenten, zoowel bij
het geven van algemeene voorschriften als
van beslissingen, waarbij zij aan bepaalde
gemeenten haar wil oplegt.
De gemeenten komen door het optreden
van de regeering in een positie van onaf
hankelijkheid van het Rijk, waarvan on
der meer het gevolg is, dat het verant
woordelijkheidsgevoel van de gemeente
besturen wordt verzwakt of weggenomen,
wat tot bedenkelijke gevolgen moet leiden
en ook financieel verkeerd moet werken.
Hiertegenover merkten andere leden op,
dat de tijdsomstandigheden wel noopten
tot dieper ingrijpen in de gemeentelijke
sfeer door hooger gezag dan anders noo
dig was.
Vele leden brachten bezwaren in tegen
de wijze, waarop in een aantal gevallen
door Rijksaccountants toezicht wordt uit
geoefend op gemeenten, die noodlijdend
zijn of voor bijzondere bijdragen in aan
merking komen. Zij' waren van oordeel,
dat dit toezicht herhaaldelijk het karakter
krijgt van vaststelling der gemeentebe-
grootingen, wel is waar niet formeel,
maar feitelijk door de Rijksaccountants.
In de plaats van het verstrekken van
bijdragen naar objectieve normen treedt
dan het verleenen van hulp na subjectieve
beoordeeling van elk onderdeel van de
gemeentelijke gestie. Dit moet leiden tot
het besturen van honderden gemeenten
van bovenaf.
Door verscheidene leden werd bezwaar
gemaakt tegen de circulaire van 4 Sep
tember j.l. door den Minister aan 200 ge
meentebesturen verzonden, waarin op
nieuwe salaris- en loonsverlagingen werd
aangedrongen. Het werd door deze leden
dringend noodig geacht indien voortge
gaan wordt met de centrale beïnvloeding
van de arbeidsvoorwaarden van het per
soneel der lagere organen, over te gaan
tot instelling van centraal overleg.
Als voorbeeld van een niet juiste toe
passing van art. 126 der ambtenarenwet
wezen enkele leden op den uitgeoefenden
drang om de gemeenten te nopen de hu
wende ambtenares niet-kostwinster
te ontslaan. Gevraagd werd, hoe het thans
met deze kwestie staat in die gemeenten,
welke daartegen bezwaar hebben, zooals
de gemeente Groningen.
Andere leden achtten de bezwaren, in
gebracht tegen de regeeringsbemoeiingen
inzake de arbeidsvoorwaarden van het
personeel der lagere organen niet redelijk.
Opnieuw werd door verscheidene leden
aangedrongen op bevordering van samen
voeging van gemeenten.
Sommige leden merkten op, dat de
schippers ernstig klagen over het
feit, dat tal van gemeentebesturen zich
trachten te onttrekken aan hun verplich
ting hen financieel te steunen ingeval het
hun aan de noodzakelijke levensbehoef
ten gaat ontbreken. Gevraagd werd of de
minister bereid is, het tot stand komen
te bevorderen van een regeling, waarbij
het Rijk een gedeelte van de kosten voor
zijn rekening neemt.
Vele leden zouden gaarne vernemen,
wat de regeering voornemens is te doen
wanneer in het volgende jaar het Nati
onaal Crisiscomité zal zijb
opgeheven.
Abessynsche aanvallen afgeslagen.
De troepen van Ras Seyoem hebben in
het noorden van Tigre getracht een om
singelende beweging te maken. Deze po
ging is echter mislukt, daar de ftaliaan-
sche voorhoede den ^bessynischen aanval
direct heeft afgeslagen.
Verschil lende afdeelingen van het leger
van den Italiaanschen generaal Graziani
in Ogaden zijn in Noord-Westelijke rich
ting opgetrokken. Hun doel is Sasa Ba-
neh, een belangrijk centrum aan de rivier
Tafan. Men verwacht dat deze opmarsch
Ras Desta uit zijn reeds ingenomen stel
lingen aan de Sjebeli zal lokken.
Kleinere afdeelingen van de Abessijh-
sche troepen die ten Noorden van Wal-
Wa.l stand hielden, hebben zich terugge
trokken aangezien hun positie onhoud
baar geworden was.
Vier Italiaansche vliegtuigen hebben
Gabradare gebombardeerd en mee- dan
2"'0 hemmen laten vallen, waarbijl 7 sol
daten gewond werden.
Abessynische desert eurs deel en mede,
dat op instructie van den generalen staf
van den Negus bij alle bronnen in de om
geving van Gorahai zakken arsenicum
geplaatst zijn, die in het water zuller
worden geworpen, zoodra de Abessyni
sche bezetting tot de overtuiging komt
haar positie niet meer te kunnen handha
ven.
In officieele kringen te Addis Abeba
hoort men thans telkens zeggen: „De tijd
voor de diplomatie is voorbij1, alleen daden
gelden thans nog." „Thans zullen we oor
log voeren, het heeft geen nut van onder
handelingen te spreken zoolang de Ita
liaansche troepen op onzen bodem staan.
De regeering gaat voort met een groote
actie voor te bereiden; de gevechten, wel
ke tot nu toe hebben plaats gehad be
schouwt men als schermutselingen.
Commissies hebben de jongensscholen
bezocht en jongens van 14 tot 16 jaar ge
vraagd of zij dienst wilden nemen in het
leger en velen hebben hier met enthou
siasme gevolg aan gegeven.
Vrouwen en kinderen spelen in dezen
tijd een rol van beteekenis in het leven
van Ethiopië. De vrouwen maken voor
raden levensmiddelen en medicamenten
gereed; kinderen nemen veelal de plaats
in van de mannen, die naar het front zijn
vertrokken.
Voorstellen van Mussolini?
De Daily Telegr. meldt, dat naar men
gelooft, de eerste definitieve voorwaarden
van Mussolini om tot vrede met Abessynië
te komen, vandaag door de bladen te Pa
rijs en Rome zijn onthuld.
Ziji zijn door den Italiaanschen Am
bassadeur het eerst overhandigd aan La-
val, met, naar verluidt, het verzoek ze aan
de Britsche regeering te willen doorgeven.
De publiciteit in Rome heeft in diplo
matieke kringen verrassing gebaard en
de opvallende overeenkomst met de be
richten uit Parijs doet de geloofwaardig
heid der berichten toenemen.
De drie belangrijkste punten zijn:
Ontwapening van Abessynië en interna
tionale controle over het eigenlijke Abes-
sinië, dat verschilt van de provincie en er
ook wat het ras der bevolking betreft niet
mee overeenkomt.
Bezetting van Tigre door de Italianen.
Abessynië zal een haven krijgen aan de
kust van Eritrea.
Neutrale waarnemers zijn van meening
dat de keizer geen haven zal accepteeren
op Italiaansch grondgebied, welke andere
voorwaarden hij ook moge accepteeren,
doch dat hij waarschijnlijk Zeila in
Britsch Somaliland zal vragen.
Van gezaghebbende zijde te Rome wordt
vernomen dat de voorstellen niet als de
definitieve eisch van Italië moeten wor
den beschouwd.
In welingelichte kringen te Landen
is men thans geneigd niet al te veel ver
wachtingen te koesteren ten aanzien van
het welslagen van de jongste diplomatieke
peilingen, welke te Rome zijn verricht.
De Londensche bladen zijn van meening
dat de berichten ve-lgens welke de Itali
aansche regeering contact zoekt voor het
openen van vredesonderhandelingen, juist
zijh, doch dat de besprekingen voorloopig
nog niet tot een vast omlijnd plan heb
ben geleid.
De sancties. Donderdag a.s. komen de
commissies bijeen.
De voorzitter van de conferentie der
Volkenbondsstaten voor de sanctiebepa
lingen heeft de Gom missie van Achttien
bijeengeroepen tegen Donderdagochtend
31 October en de geheele coördinatie te
gen Donderdag 31 October, des namiddags
om 5 uur.
Zooals bekend, zal de coördinatiecom
missie den datum van de inwerkingstel
ling van de economische sanctiemaatrege
len moeten vaststellen.
Het wapenuitvoerverbod wordt thans
door 28 staten reeds toegepast, terwijl zes
staten hebben verklaard er voor te zullen
zorg dragen, dat op 31 October de finan
cieele sanctiemaatregelen tegen Italië in
hun land van kracht zullen worden.
De Zuid-Afrikaansche regeering heeft
bovendien medegedeeld, dat de economi
sche sanctiemaatregelen door Zuid-Afrika
zullen worden toegepast op den door de
coördinatiecommissie de volgende week
vast te stellen datum.
Het Engelsche Ministerie van Handel
deelt mede, dat 't de licenties voor den uit
voer van wapenen en munitie naar Italië
heeft ingetrokken. Het besluit wordt on
middellijk van kracht.
De vlootconferentie begint 2 December te
Londen.
In antwoord op een in het Engelsche
Lagerhuis gestelde vraag bevestigde de
minister van marine, dat Engeland aan
Frankrijk, Italië, de V. S. en Japan een
nota heeft gezonden, waarin gevraagd
wordt, of deze landen bereid zijn verte
genwoordigers te zenden naar de vloot
conferentie, die op 2 December te Lon
den zal beginnen. De minister voegde
hieraan toe, dat het doel der conferentie
zal zijn de totstandkoming van een inter
nationaal verdrag te bewerkstelligen, ter
vervanging van de twee vlootverdragen,
die eind 1936 afloopen en dat de meest
mogelijke gezichtspunten van een vloot-
beperking omvat. Wanneer een accoord
tusschen de vijf mogendheden mogelijk
schijnt, hoopt men de conferentie ook tot
de andere zeemogendheden uit te brei
den.
Zelfs de dooden niet met rust laten.
De Duitsche minister van Propaganda,
Dr Göbbels heeft, naar „United Press"
meldt, een decreet uitgevaardigd, volgens
hetwelk de namen van Joden, die in den
wereldoorlog voor hun Duitsche vaderland
zijn gesneuveld, niet meer geplaatst mo
gen worden op de herdenkingsborden en
monumenten. Op bestaande borden be
hoeven de namen echter niet te worden
uitgewischt of weggekapt.
Het „Neue Wiener Tageblatt" schrijft
in verband met dit decreet, dat reeds op
21 October van kracht blijkt te zijn ge
worden, onder het opschrift „Oorlog tegen
de dooden": Na stelselmatig den onder
gang te hebben bewerkt van 500.000
Joden, die nog in Duitschland leven,
door hen langzaam van honger te doen
sterven, valt de Duitsche regeering thans
ook de dooden aan. Commentaar is hier
overbodig".
Korte Berichten.
i In Protestantsche kringen in
Duitschland verwacht men, dat Rijksbis
schop Müller binnenkort zal aftreden.
Evenwel schijnt het, dat Müller dit niet
vrijwillig zal doen.
Het Italiaansche ministerie van
pers en propaganda heeft de dagbladdi
recties verzocht van vijf November af de
dagbladen uit niet meer dan zes pagina's
te laten bestaan.
Donderdag is het heel België door
vrij koud gebleven. D'e thermometer wees
in de vroege ochtenduren te Brussel 2 a
3 graden beneden het vriespunt. Op de
hooge plateaux van de Ardennen en te
Eïsenborn is Donderdag de eerste sneeuw
gevallen.
i Do schade die is aangericht door
den boschbrand in Zuid-Californië wordt
op 8 millioen dollar geschat.
Een woudgebied van 12.000 H.A. is in
vlammen opgegaan.
Er bestaat gevaar voor overstrooming,
doordat de van zijn hout beroofde grond
de winterregen niet kan opnemen.
PRIJSOPDRIJVING VAN ARTIKELEN
VAN LEVENSONDERHOUD.
Minister Gelissen zal met beslistheid
tegen prijsopdrijving optreden.
Op de vragen van het Tweede Kamer
lid Sneevliet betreffende het nemen van
maatregelen van regeeringswege tot het
beletten van prijsopdrijving van allerlei
artikelen van levensonderhoud,
heeft de minister van handel, nijver
heid en scheepvaart geantwoord;
Inderdaad hebben zich hier en daar
plaatselijke verschijnselen voorgedaan,
die op „hamsteren" wijzen; dat daarbij
in het algemeen toeleg tot prijsopdrijving
van de zijde der winkeliers in het spel
zou zijn, is evenwel nog niet komen vast
te staan.
Mocht zich een algemeene opdrijving
der prijzen afteekenen, dan zal daartegen
onverwijld en met beslistheid worden op
getreden. De regeering schenkt van dag
tot dag aandacht aan de verschijnselen,
die zich op dit gebied voordoen.
Besprekingen met Polen en Duitschland.
Naar het A. N. P. verneemt zullen bin
nenkort in Den Haag besprekingen aan
vangen met vertegenwoordigers van de
Duitsche en Poolsche regeering betref
fende het handelsverkeer van ons land
met beide genoemde landen.
Notariaat.
In den ouderdom van 49 jaren is te
Haastrecht overleden de heer J. Koe
man, in leven notaris aldaar.
Industrieels belangen
bij de landbouwcrisismaatregelen.
Naar wij vernemen hebben de Ministers
van Landbouw en Visscherij' en van Han
del, Nijverheid en Scheepvaart besloten
het college van Regeeringscommissaris-
sen uit te breiden met één lid, dat belast
zal worden met de behartiging van de
industrieele belangen bij de Landbouw
crisismaatregelen.
Aangewezen voor bedoelde functie werd
Dr W. L. Groeneveld Meyer, administra
teur bij het Departement van Handel,
Nijverheid en Scheepvaart.
De K. I M. naar Manilla?
De heer Nieuwenhuis, de vertegenwoor
diger van de K.L.M., kwam Donderdag
te Manilla aan.
Naar hij verklaarde, zou hij1 van de re
geering der Philippijnen toestemming
zien te verkrijgen tot het verlengen van
de Trans-Aziatische luchtlijn zijner maat
schappij. naar het Oosten tot Manilla.
Op deze wijze zou een verbinding tot
stand komen tusschen den bestaanden
luchtdienst Java.Europa en de door de
Binnenland.
De sanctiewet door de Tweede Kamer
aangenomen.
Plan tot bestrijding van de werkloosheid
onder de jeugd.
Buitenland.
Is Mussolini aan het onderhandelen?
De vlootconferentie begint 2 Dec.
Revolutie in Griekenland?
Pan American Airlines ontworpen Trans
pacific Luchtlijn.
Christelijk Nationaal Vakverbond.
Het laatste nummer van „De Gids", or
gaan van het Christelijk Nationaal Vak
verbond in Nederland, is in hoofdzaak
gewijd aan den heer K. Kruithof, dio
op Zaterdag 26 dezer zijn functie als ge
salarieerd bestuurder zal neerleggen en
als voorzitter van het G.N.V. aftreden.
Dit nummer bevat bijdragen van de
heeren H. Amelink, Minister Slotemaker
de Bruine en G. Smeenk.
Een kleine advertentie in de rubriek
„Vraag en Aanbod" kost slechts 7b cent
bij vooruitbetaling.
HOE DE SPOORWEGEN BEZUINIGEN.
Overcompleet personeel afgevloeid.
Op wachtgeld of vervroegd pensioen.
Naar de Telegr. van de zijde der Ned.
Spoorwegen verneemt, wordt, met 'het oog
op de noodig te treffen bezuinigingen, er
nog steeds naar gestreefd om zooveel mo
gelijk los te komen van het personeel, dat
door overplaatsingen van ambtenaren, op
heffing van secties en van inspecties en
het opschuiven van jongere ambtenaren,
het eerst voor afvloeiing in aanmerking
komt.
Reeds zijn verschillende secties en in
specties opgeheven, waardoor personeel
over is gekomen; oo.k de invoering van de
Kunze Knorr-rem (heeft weer personeel
vrij gemaakt. Zoo is het mogelijk gewor
den b.v. vervroegd ouderdomspensioen toe
te kennen aan arbeiders-remmer, die op
55-jari'gen leeftijd zijn afgevoerd. Ten aan
zien van andere personeelleden, die uit
höt geheele land door opheffingen e.d. vrij
komen, wordt eerst nagegaan welke func
tie 'zij bij de maatschappij bekleeden en bij
welken 'dienst zij eventueel zouden kunnen
worden ondergebracht.
Blijkt dat men echter door inschuiving
van personeel tot een grootere sterkte van
personeel 'komt, dan moet noodwendig
worden ingegrepen en wordt den ouderen
van den betrokken dienst aangezegd, 'dat
zij of op wachtgeld zullen worden gesteld
of met vervroegd ouderdomspensioen den
dienst bij de Spoorwegen zullen moeiten
verlaten.
Dat is spijtig het werd ons toegege
ven doch de omstandigheden dwingen
er toe. Het vervoer wordt steeds minder,
ons net wordit kleiner, en daarmee dient
rekening te worden gehouden!
Hoever de bezuiniging op de personeel-
sterkte reeds is doorgevoerd, moge nog
blijken uit de volgende cijfers
In 1921 waren bijl de Ned. Spoorwegen
over 'het geheele land in totaal ruim 51.000
man personeel werkzaam; eind 1934 was
dit cijfer reeds tot ongeveer 35.000 ge
daald. Ook op het administratief personeel
van de spoorwegen, dat uitsluitend te
Utrecht in de hoofdadmiinistratiegebou-
wen werkzaam is, is sedertdien zéér sterk
door de bezuiniging ingegrepen. In 1921
waren in deze gebouwen te Utrecht in
totaal werkzaam 2800 man, thans be
draagt hun aantal nog slechts 1800. Een
bezuiniging derhalve van 1000 mensehen!
Begrijpelijkerwijze heeft ook de post
personeeluitgaven, speciaal die der 'loonen,
een aanmerkelijke vermindering onder
gaan. Terwijl in 1921 nog aan loonen voor
het géheele personeel werd uitbetaald een
bedrag van f 112.199.000, daalden de loon-
uibgaven voor 't personeel tot f 67.929.000
op heit einde van 1934.
DE REGEERING EN DE N.S.B.
Bespreking in de afdeelingen van de
Tweede Kamer.
Aan het Voorl. Verslag van de Tweede
Kamer over de Rijksbegrooting is het
volgende ontleend
Een aantal leden, van oordeel, dat de
toestand op het 'gebied der particuliere
machtsvorming ernstiger is dan de regee
ring zich blijkbaar voorstelt, verklaarde
in het optreden van de N. S. B., zoowel
door haar weermiddelen als door haar pu
blicaties, een ernstig gevaar voor den staat
te zien. Deze leden drongen aan op een
verbod van het orgaan Vol'k en Vaderland,
waarin de ministers der Kroon op de
ergerlijkste wijze worden beleedigd.
Andere leden meenden, dat een verbod
