A
EERSTE BLAD
VREDE DOOR RECHT.
Buitenland
Belangrijkste Nieuws
Binnenland
DINSDAG 8 OCTOBER 1935
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
50 e JAARGANG - No. 7
kv
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergn" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11,
I'ostchèquo en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertcntiën 30 cent per regel. Ingezonden
mcdedcelingen GO cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
^a-
jm,
ag)
llen
ver
üg
ven
gal
Ze
ael-
>sje
57
op
:er-
60.
A
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Er gaat op dit oogenblik en we mor
gen daarvoor dankbaar zijn een roep
door de wereld om vrede door recht.
Het optreden van de Fascistische Itali-
aansche regeering die zonder met de
eischen van het recht rekening te houden
door haar geweldige macht een ander
land tracht te verpletteren, wekt overal
weerzin en afschuw.
En niet zonder spanning wordt afge
wacht of de Volkenbond bereid zal zijn
alle middelen aan te wenden die er toe
kunnen leiden dat aan de eischen van het
recht wordt voldaan.
Vrede door recht, het is een echt Chris
telijke eisch en het is bij- alles wat ontmoe
digt en teleurstelt, een moedgevend ver
schijnsel, dat deze eisch in zoo breede
kringen weerklank vindt.
Nu doet zich ook hierbij het eigenaar
dige, helaas echt menschelijke verschijnsel
voor, dat men dezen eisch bij voorkeur
voor anderen wil laten gelden.
Er zijn er die aan het recht in het ge
wone en het nationale leven onder geen
voorwaarde willen zien getornd, maar die
op internationaal gebied de macht boven
het recht blijden stellen,
En er zijn anderen die in de internatio
nale verhoudingen aan den eisch van het
recht willen zien vastgehouden en die
vurig hopen dat de Volkenbond van den
door het recht voorgeschreven weg geen
duimbreed zal wijken, maar die b.v.
voor het bedrijfsleven de leuze „vrede
door recht" verwerpelijk achten.
Wij zien dat niet alleen bij! de commu
nisten en andere revolutionaire groepen,
maar eveneens nog in kringen waar men
zich door het Woord van God wenscht te
laten leiden.
Een sprekend voorbeeld daarvan hebben
we in onze naaste omgeving.
In het landbouwbedrijf doen zich her
haaldelijk moeilijkheden voor met betrek
king tot het loonvraagstuk, moeilijkheden,
die gemakkelijk tot een conflict zouden
kunnen leiden.
De landarbeidersbonden wenschen ech
ter niet dat een staking zal uitbreken. Zij
willen niet dat de geschillen zullen wor
den uitgevo'chten, maar dat ge
tracht zal worden door gemeenschappelijk
overleg een bevredigende oplossing te
verkrijgen. Vrede door recht, dus.
In werkgeverskringen bleek men ech
ter volstrekt niet algemeen tot icverleg be
reid te zijn, wat tengevolge heeft gehad,
dat de Regeering, op grond van de aan
het landbouw b e d r ij f verleenden steun,
het voeren van overleg dwingend heeft
voorgeschreven. En waar dat overleg niet
tot het gewenschte resultaat bleek te lei
den, heeft de regeering een arbiter be
noemd om lover de loonen uitspraak te
Yïgn.
Toepassing dus van de leuze: vrede (in
het bedrijfsleven) door recht.
„De Banier", die op ander gebied het
recht stelt boven de macht, toonde zich
over dezen gang van zaken hoogst ver
bolgen.
Zij; oordeelt dat de Regeering inplaats
van arbitrage voor te schrijven, de vak
bonden behoorde op te ruimen, teneinde
de onwillige werkgevers gelegenheid te
geven hun machtspositie te laten gelden
en de loonen eenzijdig vast te stellen. Deze
werkgevers, schreef het blad, moeten het
recht hebben in vrijheid te handelen.
En niet zonder voldoening werd er aan
toegevoegd, dat deze „vrijheid" ook van
liberale zijde werd bepleit.
Hier wordt dus openlijk aan het oud-
liberale standpunt, dat gelukkig door zeer
vele liberalen reeds is losgelaten, de voor
keur gegeven, boven de bij uitstek Chris
telijke levensregel: vrede door recht.
Onbegrijpelijk, dergelijke voorlichting
in een Christelijk orgaan.
Met dankbaarheid mag intusschen er
kend, dat het valsche vrijheidsbeginsel in
steeds breedere kringen bestrijding vindt,
dat met name zoowel de Christelijke
werkgevers- als de werknemersorganisa
ties het reoht boven de macht wenschen te
stellen en dat ook de Regeering er toe
meewerkt dat in het bedrijsleven de vre
de wordt gehandhaafd door toepassing
van het recht.
DE VOLKENBONDSRAAD HEEFT
ITALIË UNANIEM SCHULDIG VER
KLAARD AAN SCHENDING VAN HET
VOLKENBONDSPACT,
Eenstemmig heeft de Volkenbondsraad
gisteren Italië schuldig verklaard aan
schending van het Volkenbondsverdrag
door het aandoen van den oorlog aan
Abessynië. De Volkenbondsstaten zijn nu
verplicht, sancties tegen Italië toe te
passen.
Deze zitting was ongetwijfeld een der
allerbelangrijkste uit de geschiedenis van
den Volkenbond.
Eenstemmig hebben de vertegenwoor
digers van de dertien in den Volkenbonds
raad zitting hebbende staten, die niet tot
de strijdende partijen behooren, in het
openbaar bij hoofdelijken oproep ver
klaard, dat Italië zioh heeft schuldig ge
maakt aan schending van het Volken-
bondsverdrag door 'het aangaan van een
oorlog in strijd met de verplichtingen van
artikel 12 en, nadat deze schuldigverkla
ring was uitgesproken, heeft de Raads
voorzitter, Guinazu, den Volkenbondssta-
ten het bestaan van artikel 16 uitdrukke
lijk in herinnering gebracht, dat den Vol
kenbondsstaten sanctieverplichtingen op
legt tegen den staat, die in strijd met het
Volkenbondsverdrag oorlog voert.
Alolsi (Italië) en Tecle Hawariate
(Abessynië) kregen de gelegenheid het
standpunt van 'hun regeeringen uiteen te
zetten.
Onder doodsche stilte had de hoofdelij
ke stemming plaats. Alle gedelegeerden
lieten hun „ja" hoeren, ook Abessynië, en
ofschoon Aloisi met „neen" stemde, kon
dit niet verhinderen, dat de raadsvoorzit
ter het rapport voor eenstemmig aange
nomen verklaarde, daar bij de toepassing
van artikel 15 de stem van de strijdende
partijen niet meetelt.
Hierna kwam een tweede rapport aan
de orde, namelijk dat van de raadscom
missie van zes over den tegenwoordigen
feitelijken en volkenrechtelijken toestand.
'Dit rapport eindigde met de slotsom,
dat Italië zijn toevlucht tot den oorlog ge
nomen heeft, in strijd met de verplichtin
gen van artikel 12 van het Volkenhonds-
verdrag.
Aloisi protesteerde ertegen, dat dit rap
port dat hij eerst 's middags; ontvangen
had, reeds thans zou worden besproken.
Hij vroeg uitstel van behandeling, althans
tot vanmorgen, opdat hij 'zijn regeering
kon raadplegen.
Doch de raadsvoorzitter antwoordde dat
thans, vijf dagen na het uitbreken der vij
andelijkheden, de raadsleden hun verant
woordelijkheden onder de oogen moesten
zien en een plicht van den allereersten
rang hadden te vervullen.
Ook 'dit rapport werd met dezelfde stem
menverhouding aangenomen.
D'e Volkenhond staat tlhans voor een
uiterst verantwoordelijke taak.
Naar de meening van bevoegde Itali-
aansche kringen behoeft de kwestie van
een uittreden van Italië uit den Volken
bond, ook na het resultaat der vergade
ring van den Bondsraad nog niet actueel
te worden. Men 'herinnert aan de woor
den van Mussolini, dat Italië economi
sche sancties met kalmte en discipline zal
weten te verdragen.
Zouden evenwel deze economische sanc
ties op een of andere wijze den vorm van
een blokkade van Italië, dus van militaire
sancties, aannemen, dan zou ook de hou
ding van Italië zich moeten wijzigen, en
zou dit land geen verantwoording kunnen
treffen voor een uitbreiding tot Europa
van het huidige, zuiver koloniale conflict
tusschen Italië en Ahessimë.
De „Evening Standard" meent te we
ten, dat baron Aloisi tijdens het onder
houd, dat hij gistermorgen met Laval ge
had heeft, op instructie van Mussolini
nieuwe voorstellen aan Frankrijk heeft
gedaan. Deze Voorstellen zouden 'n „revo^-
lutionaire wijziging" van de grondslagen
der bespreking vormen, een wijziging
waarvan de val van Adoea en de Italiaan-
sc'he geestdrift de directe aanleiding zou
den zijn.
Voorts wordt gemeld, dat Aloisi den
Fransohen premier een document heeft
overhandigd, dat de nieuwe vredesvoor
stellen bevat.
De Italiaansche pers tegen Engeland.
Het besluit van den Volkenbondsraad is
voor de Italiaansche pers aanleiding om
opnieuw heftige aanvallen op Eden en de
politiek van Engeland te doen.
In de gebeurtenissen van gisteren ziet
de pers het bewijs, dat de Volkenhond
doet wat Engeland wil.
Het zal niet mogelijk zijn geweest de
fouten goed te maken welke ten aanzien
van Italië zijn gemaakt.
Art. 16 van het Volkenbondspact is ech
ter gevaarlijk en zou wel eens noodlottig
kunnen worden voor Europa.
Te Rome heeft men niet den indruk als
zou Mussolini op het oogenblik het initi
atief nemen tot onderhandelen.
Italië staat in Abessynië voor bepaalde
militaire moeilijkheden die de regeering
te Rome aanleiding geven tot de grootste
gereserveerdheid.
Ook Ihet besluit van den Volkenbonds
raad heeft een zakelijke oplossing van het
conflict niet naderbij gebracht, want het
heeft tot gevolg gehad, dat de tegenzin
van Italië tegen den Volkenbond sterker
is geworden.
In ieder geval zal Rome niet den eer
sten stap doen.
Nieuwe onderhandelingen mei
Mussolini?
D'e 'diplomatieke medewerker van de
Morningpost meldt, dat er gister te Lon
den sprake was van de mogelijkheid dat
Mussolini zou aanbieden te onderhande
len over een accoord op grond van de
annexatie van Adoea en een deel of de
geheele provincie Tigre.
In officieele kringen zal men tegen een
dergelijke regeling, aldus de Morningpost,
geen principieels bezwaren hebben, doch
wel zal men op het standpunt blijven staan
dat de negus zijn volledige toestemming
zou moeten geven.
Op het oogenblik is er geen enkele aan
wijzing, dat hij bereid is tot een afstand
van gebdedsdeelen.
DE STRIJD IN ABESSYNIE.
Na de inname van Adoea.
Ook Aksoem gevallen?
Het is wel 'heel moeilijk, om zich uit
de elkaar 'tegensprekende berichten een
duidelijk beeld te vormen van den stand
der partijen op 'het ooriogsterrein en de
plannen der oorlogvoerenden.
Zoo heeft het lang geduurd, eer we defi
nitief wisten of Adoea nu inderdaad ge
vallen was. En nog wordt een zeer uit
eenloopend antwoord gegeven op de vraag,
of de Italianen voor de verovering van
deze, overigen® vrij; waardelooze stad,
hard hebben moeten vechten. De een zegt,
dat er fel gestreden is, de ander, dat de
strijd weinig te beteekenen 'had, omdat de
Abessyniërs wijselijk zich teruggetrokken
hadden, om hun krachten, die ze straks
beter kunnen gebruiken, te sparen, terwijl
een derde lezing is, dat de bevelhebber Ras
Seyoem in strijd met de bevelen van den
Negus aanvankelijk wel tegenstand met
zijn 'troepen heeft geboden. Wordt daar nu
eens wijs uit 1
Hoe het zij, beide partijen melden nu
(■Ook Abessynië in een telegram aan den
Volkenbond), dat Adoea en Adigrat geval
len zijn.
Deze overwinning heeft vooral moreele
'beteakenis. 'Het is algemeen békend,
hoezeer de nederlaag bij Adoea in 1896
nog steeds als een smaad werd gevoeld,
welke ithans is uitgewisóht.
'Gemeld wordt, dat de Italiaansche troe
pen, die Adoea binnenrukten, een vracht
auto met zich medevoerden, waarop een
monument van steen ter herinnering aan
de soldaten, 'die in 1896 zijn gesneuveld.
Dit monument werd 'direct in de stad op
gericht. Er loopen zelfs geruchten, dat
Mussolini binnenkort naar Adoea zou ko
men om daar het monument te onthullen.
Ter gelegenheid van den val van Adoea
was Rome Zondagavond feestelijk verlicht
en 'bevlagd.
Een stoet met fakkels en vlaggen begaf
zioh naar het geden'kteöken ter eere van
de gevallenen van Dogali, opgericht voor
de in den vorigen strijd in Abessynië ge
sneuvelde soldaten.
'Op een gegeven oogenblik vereenigden
zioh alle demonstranten op het Piazza
Venezia en juichten den Duce toe om zich
vervolgens- weder naar de verschillende
stadswijken te begeven.
Het is wel gemakkelijker om in Rome
drukte te maken, dan in Abessynië te
vechten. Dat ondervinden de Italiaansche
soldaten wel. Zeker, ze worden aangemoe
digd door 'de jongste successen. 'De op-
marsch verloopt echter niet zonder pro
blemen op te werpen en zooals de Itali
aansche officieren verklaarden, zouden de
nog komende moeilijkheden, welke ontzag
lijk zijn, licht onderschat kunnen worden.
De verdere opmarsc'h is evenwel zeer
onzeker door het sterk geaccidenteerde
terrein, waardoorheen slechts enkele we
gen leiden. Het land biedt den Abessiniërs
alle mogelijkheden om zich in hinderlaag
te leggen.
Verscheidene bataljons patrouilleeren
ten Noordwesten van Adoea, ten einde de
honderden buiten het legerverband optre
dende Abessiniërs op te sporen, die de
Italiaansche troepen, die 'hoog noodig van
de vermoeienissen moesten uitrusten,
voortdurend 'hebben lastig gevallen.
De hitte is er zelfs nog 's nachts on
dragelijk. De 'grensstreek ligt 1200 m.
hoog, maar de heuvelen rond Adoea be
vinden zich op 2300 m. boven de zeespie
gel. De Italianen -zien er vreeselij'k uit. Zoo
vermoeiend is de tocht. De koorts, die
zelfs de Abessyniërs bij de moesonwisse-
ïing aanpakt, zal wellicht binnenkort hun
rangen 'decimeeren en itegen de koorts
helpen geen tanks, geen vliegtuigen, geen
granaten.
Vrees voor epidemieën.
NaaT de „Sunday Chronicle" meldt
heeft de Internationale Sanitaire Commis
sie te Genève aan de havenautoriteiten
in alle deelen der wereld vertrouwelijke
instructies gezonden, waarin wordt ver
zocht bij' de inklaring van Italiaansche
schepen de strengst mogelijk sanitaire
maatregelen te nemen, daar in Eritrea en
Somaliland 'besmettelijke ziekten zijn uit
gebroken, die gemakkelijk naar andere
landen zouden kunnen worden overge
bracht.
Men beweert, dat talrijke personen, die
aan deze besmettelijke ziekten lijden naar
een eiland in de nabijheid van de Griek-
sche kust zijn gebracht.
Even uitrusten?
Gemeld wordt, dat de Italiaansche troe
pen even op verhaal moeten komen en wat
van de vermoeienissen moeten uitrusten.
Ze zijn thans bezig met de versterking van
bun stellingen en met voorbereidingen
voor den volgenden gevaarlijken opmarsch
naar de ten Zuiden van Adoea gelegen
bergketens, die ten toegang naar bet bin
nenland van Abessynië versperren.
Bruggen en wegen worden aangelegd,
enz.
Naar de op het oogenblik' plaats vin
dende Italiaansche troepenbewegingen te
oordeelen schijnt de heilige stad Aksoem
thans het eerstvolgende doel van. den
Italiaansohen opmarsoh te 'zijn.
Vanmorgen werd al gemeld, dat Ak
soem is gevallen en de drie gebieden van
Adoea, Adigrat en Aksoem zich thans tv
handen der Italianen bevinden.
In technisch opzicht 'hebben de Italia
nen een reusachtige overmacht op de
Abessyniërs. Bij de laatsten is een abso
luut gebrek aan organisatie. In één op
zicht biedt deze toestand een voordeel. Het
beteekent, dat de soldaten over het ge
heele rijk met grooten spoed gemobiliseerd
kunnen worden. Er worden 'geen kleeren
of uniformen verstrekt, waardoor het ver
trek der troepen zou worden opgehouden.
Er is geen gehechtheid aan de regelen
der bureaucratie, zooals in de meeste
EuropeesChe legers.
Maar het groote euvel is het gebrek
aan munitie. Er kunnen gemakkelijk meer
dan een millioen man worden gemobili
seerd, maar voorloopig zullen niet meer
dan 750.000 soldaten het veld worden in
gestuurd. En de voornaamste reden hier
van is, dat het onmogelijk is wapens te
vinden voor een millioen manschappen.
Gaat het echter in een gevecht man
tegen man, dan zijn de Abessyniërs de
baas en daarvan -zullen ze in de ontoe
gankelijke gebieden, die -de Italianen meer
en meer naderen, partij trekken.
De toestand te Addis Abeba.
Zeer -groot is de bezorgdheid der Abes-
synische regeering -en der buitenlanders
voor InCht- en gas-aanvallen. De keizer
heeft, aldus United Press, een decreet on-
derteeken'd, waardoor Abessynië is toege
treden to't de conventie van Washington
van 1922, waarbij' 'bet gebruik van 'gifgas-
sen wordt verboden. Voorts beeft de keizer
liet protocol van Genève onderteekend,
waarbij- -de gas- en bacteriënoorloig wordt
verboden. Hij meent daardoor alles, te
hebben gedaan wat hij kon, om de bevol
king door verdragen te beschermen. Blijk
baar wil hij' daardoor op den Italiaan
sohen tegenstander moreele pressie oefe
nen, opdat deze zijn voorbeeld volgt.
Vele vreemdelingen moesten teleur ge
steld van het spoorwegstation huiswaarts
keeren, omdat -de trein, waarmee zij had
den gehoopt het land te verlaten, geheel
bezet was.
Het station bood een treurigen aanblik
daar 10-tallen menschen, 'die hun zaak en
hun beroep, waarvoor zij hun leven lang
hadden 'gewerkt, in den steek moesten la
ten en dus met ondergang worden be
dreigd.
De beteekenis van Malta.
Un. Press, meldt uit Washington:
Amerikaansche vlootdeskundigen ach
ten het vrijwel ondenkbaar, dat Mussolini
die heel goed weet, dat de totale tonnage
van de Italiaansche vloot twee derden
kleiner is dan de tonnage der Britsche
oorlogsmarine, een verbreking van de be-
Binnenland.
Wetsontwerp inzake onbetwiste geldvor
deringen.
Wettelijke regeling van uitverkoopen en
opruimingen gaat 15 Oct. a.s. in.
Buitenland.
De Volkenbondsraad spreekt rich uit tegen
Italië. De krijgsverrichtingen in Abes
synië. Aksoem ook 'gevallen Wil Mus
solini onderhandelingen met Laval
Vliegramp in Amerika.
trekkingen met Groot-Brittannië zou ris-
keeren.
In het geval, dat Italië de vijandelijkhe
den tegen Gr.-Brittannië opent, zou Malta
dat slechts veertig zeemijlen van Sicilië
verwijderd ligt, het hoofddoel van den
Italiaanschen aanval vormen.
D'e kans van Italië o-p een succesvol
offensief tegen Malta zou gelegen zijn in
den geringen afstand, welken de Italiaan
sche bombardementseskaders van ihuu
operatiebasis uit zouden hebben af te
leggen; de hinderpaal echter is de 'ver
moedelijke machteloosheid van rijn oor
logsvloot tegen het zwaar versterkte
Malta.
De Britsche militaire autoriteiten heb
ben kosten noch moeite gespaard, om de
verdedigingspunten op Malta zóó te ver
sterken, dat ze niet slechts tegen den aan
val van bombardementsvliegtuigen, doch
ook tegen het zwaarste scheepsgeschut
succesvol zouden kunnen wo-rden verde
digd.
Engeland zou in ieder geval trachten
den weg naar het Oosten door de Middel-
Zee, open te houden; zou dit mislukken,
Zee, open te houden zou dit msilukken,
dan zou het zijn handel naar het Verre
Oosten om Kaap de Goede Hoop heen lei
den.
Men houdt -het dan ook voor waar
schijnlijk, dat de vloot-strategie van
Groot-Brittannië ingeval van een botsing
met Italië in wezen zal bestaan uit de
toepassing van het beproefde blokkade-
systeem, dat bet Empire in het begin van
de negentiende eeuw en later in den we
reldoorlog tegen Duitschland met groot
succes heeft toegepast.
Groot-Brittannië beschikt momenteel
over 285 oorlogsbodems met een totale
waterverplaatsing van 1.172.130 ton, in
clusief alle in dienst en in aanbouw zijn
de schepen; Italië daartegenover slechts
215 schepen met 357.792 ton.
Vlieg-catastrofe in Amerika.
Twaalf dooden.
Een verkeersvliegtuig van de „United
States Airlines" is nabij Cheyenne in den
staat Wyoming neergestort. Alle inzitten
den, in totaal twaalf personen, werden
gedood.
D'e oorzaak van de ramp is nog niet
vastgesteld. Men vermoedt evenwel, dat de
catastrofe aan een motordefect te wij
ten -is.
Het vliegtuig was een passagiersvlieg
tuig, dat zich op weg van Oakland naar
New-York bevond.
Het vliegtuig zou tegen een heuvel ge
vlogen zijn, waarbij; een motor werd afge
rukt. D'e machine botste daarop tegen een
tweeden 'heuvel, waarbij de inzittenden
den dood vonden.
De overstroomingen in Karinthië.
Het hoogwater in Karinthië is nog
meer gestegen. In het MoeH-dal en het
Malta-dal zijn tal van bruggen door het
water weggesleurd, terwijl op vele plaat
sen de wegen vernield werden. Ook aan
da huizen is veel schade aangericht.
Nauwkeuriger berichten kunnen nog
niet verkregen worden, aangezien de ver
bindingen voor een deel verbroken zijn.
D'e bevolking is wanhopig. Op sommige
plaatsen staat het water 80 c.M. hoog op
de weg'en. Het water wast nog steeds.
Ook te Weenen vrees voor voedselgebrek.
De PO'litische Korrespondenz te Wee
nen waarschuwt de bevolking tegen over
dreven inkoopen van vet. Hierdoor is de
prijs van varkensvet op de markt reeds
aanzienlijk gestegen. D'e autoriteiten heb
ben alle maatregelen genomen om door
verhoogden invoer van varkens een even
tueel intredend gebrek aan vet te kunnen
bestrijden.
DE POLITIEKE TOESTAND.
Rede van Prof. Aalberse.
In een gisteravond te Amsterdam ge
houden, druk bezochte vergadering, heeft
het Tweede Kamerlid. Prof. Mr Aalberse,
leider der R. K. fractie, voor de R. K.
kiezers der hoofdstad een rede gehouden,
