Van oorlog en vrene.
De strijd in Abessynie ontbrand.
VRIJDAG 4 OCTOBER 1935
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
50 e JAARGANG - No. 4
EERSTE BLAD
buitenland
De situatie nog onduidelijk.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws
Uit de Provincie
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emerge" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraut 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
l'oHichèiiue en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOFKHANDKI,
J. J. FANOY, Lange Burg B 10, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertcntiön 30 cent per regel. Ingezonden
mededcclingen 00 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Voor de humanistische pacifisten, die
zoo gi'oute verwaotitingen koesterden van
men vredeswii oer volkeren, is het een
beschamende tijd.
kien 'Loonue zich verwonderd en verbaasd
dat, gezien den stand der ontwixxeiing en
beschaving, in 19l4 een wereldoorlog kon
uitnreken, maarzoo is geprof eteerd,
dit zou dan ook de laatste oorlog zijn. Een
menschenslachting als waarvan men toen
getuige was, zal de toekomst niet meer
mogelijk wezen. De volken zouden eenvou
dig niet duiden, dat een Regeering den
oorlog verklaarde.
iNa den vrede van Versaillles heeft op
nieuw bij velen de gedachte post gevat,
dat nu de laatste groote oorlog was ge
streden en dat het vrederijk was inge
luid.
Deze pacifisten onderschrijven van A
tot Z wat niemand minder dan Mr de
Beaufort in internationale zaken terdege
onderlegd, in 1913 bij de behandeling van
het Must ver dedigingsont werp in de Twee
de Mamer opmerkte:
„Om een oorlog tusschen de groote
West-Europeesohe Mogendheden te doen
ontstaan, is er noodig een staatsman of
vorst, die dien oorlog bepaald wil; wij
helmen b.v. in 1866 gezien, dat Bismarck
den oorlog tusschen Pruisen, Oostenrijk
en de overige staten in Duitschland heeft
doorgedreven, niettegenstaande dat bijna
alle staatslieden en vorsten daartegen wa^
ren. Maar nu vraag ik, of de gesohiede-
nis van onze dagen niet juist leert, dat er
op dit o ogenblik, onder de vorsten en
staatslieden van Europa niemand is die
oorlogszuchtige bedoelingen heeft. Heb-
-Jben wij niet gezien, waar zoovele gelegen
heden zijn geweest, juist den laatsten tijd,
waardoor het gemakkelijk ware geweest
voor een der groote mogendheden om een
oorlog in Europa te provoceeren, dat van
alle kanten alles wordt aangewend om
dien oorlog te voorkomen?
En dan moet men ook niet vergeten,
dat wij sedert 1866 en 1870 wel eenigszins
zijn vooruit gegaan ten opzichte van den
invloed van de openbare meening. Ik ge
loof dat, als er weer eens een oorlog ont
stond, bijv. tusschen Frankrijk en Duitsch
land, wij niet meer zouden zien die too-
neelen van opgetogenheid, zooals in 1870
te Parijs, toen men geestdriftig riep: a
Berlin, a Berlin! en te Berlijn, waar toen
de koning van Pruisen aan het station
aankwam en mededeelde, dat de mobili
satie in het geheele leger was geteekend,
een juichtoon opging, die den geheelen
nacht aanhield en de stad in een roes
van feestvreugde deed verkeeren. Ik ge
loof, dat in dit opzicht de openbare mee
ning veel veranderd is, dat de indrukken,
die ontstaan over het nadenken over de
gevolgen van den oorlog, meer gereali
seerd worden en dat daarover ernstiger
wordt nagedacht.
Het vooruitzicht om zijn zoons te moe
ten verliezen of voor hun geheele leven
verminkt thuis te krijgen, zijn bedrijf te
zien stilstaan en zijn vermogen te zien
slinken, maakt een groote indruk op de
meeste menschen en heeft er zeker toe
bijgedragen, dat in de laatste jaren de
openbare meening meer en meer vrede
lievend is geworden.
Men wil natuurlijk, ik geloof het gaarne
die offers willig brengen, waar het geldt
de verdediging van de vrijheid en onaf
hankelijkheid van zijn vaderland, maar
waar het geldt de uitbreiding van de in
vloedssfeer in verre gewesten of de hand
having en doordrijving van een buiten-
landschestaatkunde in een zekeren zin,
daar geloof ik niet, dat men de publieke
opinie tegenwoordig gemakkelijk met een
oorlog zoude kunnen veroveren. En aan
den invloed, dien de openbare meening in
de maatschappij uitoefent, mag toch in
onze dagen inderdaad wel eenige waarde
worden gehecht".
Nauwelijks een jaar na deze lofrede op
den vredeswil der volkeren, brak de groo
te oorlog uit en trokken de soldaten door
een juichende bevolking uitgeleide gedaan
naar de slagvelden.
En nu, ruim 20 jaar later, houdt Mus
solini zijn daverende oorlogsredevoering
en weer is 'het een door oorlogsroes be
vangen menigte, die den strijd met
enthousiast gejuich begroet.
Opnieuw donderen de kanonnen.
Opnieuw is er 't gekerm van de slacht
offers.
En weer is gebleken, dat dwaas doet
hij, die op den vredelievenden aard van
de beschaafde en de hoog-ontwikkelde
mensoh'heid zijn vertrouwen stelt.
Een telegram van den Negus aan den
v olkenbond zegt, dat de Italianen voor
de tweede maal uit vliegtuigen Adoea
hebben gebombardeerd.
Er zo aden 1700 dooden en ge wonden
zijn, waaronder ook vrouwen en kinderen.
\ier vliegtuigen hebben 78 bommen la
ten vallen, waarvan een op het hospitaal
van het Roode Kruis terecht kwam.
Van Italiaansche zijde wordt dit alles
nadrukkelijk ontkend.
In officieele kringen te Rome werd nog
maals ontkend, dat de Italianen Adoea en
andere plaatsen zouden hebben gebom
bardeerd, maar in Genève twijfelt men
aan de juistheid van deze tegenspraak.
Een zwaar artillerievuur ten Noorden
van Adoea wordt gemeld.
Reuter meldt uit Addis Abeba, dat Don
derdagmiddag hevige gevechten zijn ge
leverd ten noorden van Tigre.
De Abessijnen beweren, dat de Italia
nen zich onder dekking van vliegtuigen
zouden terugtrekken.
Een hooge ambtenaar van de Italiaan
sche ambassade te Londen heeft in ver
band met de berichten over het bombar
dement uit de lucht van Adoea met na
druk verklaard, dat Mussolini den Ita-
liaanschen troepen instructie heeft gege
ven onder geen beding plaatsen met een
burgerbevolking te bombardeeren.
De bizondere correspondent van het
Journal telegrafeert uit Asmara, dat bet
veertiende en vijftiende eskader bommen
werpers, die Donderdagochtend naar
Adoea waren vertrokken, geen bommen
hadden moeten werpen, doch proclama
ties voor de burgerbevolking. Het wordt al
fraaier!
Het telegraafagentschap Radio meldt
uit ddis Abeba, dat in het ministerie
van oorlog van Abessynie werd verklaard,
dat Italiaansche troepen
ook zijn opgerukt naar
O g a d e n.
Een voorhoede van 800 Abessijnen
heeft ten Noorden van "Wal Wal tegen
stand geboden en ernstige verliezen ge
leden.
Volgens Reuterberichten uit Addis Abe
ba zouden de Italianen verder oprukken
in de vlakte bijl den berg Moessa Ali, zon
der daarbij! op ernstigen tegenstand te
stuiten. De Abessijnsche tegenstand zou
pas te verwachten zijn in de lager gele
gen deelen.
Donderdag om 15 uur beeft de Abes
sijnsche regeering den Italiaanschen ge
zant te Addis Abeba de paspoorten ter
hand gesteld. De gezant en het legatie-
personeel zouden beden-, Vrijdagmorgen,
met een bijzonderen trein Addis Abeba
verlaten.
De vrees, dat de Italianen vanmorgen
een luchtaanval op de Abessynische
hoofdstad zouden ondernemen, nam gis
teren toe.
Veel buitenlanders brachten den nacht
door in huizen, welke buiten de stad in
de heuvels zijn gelegen.
Het is niet waarschijnlijk, dat de Ita
liaansche troepen onmiddellijk Adoea
kunnen innemen; omstreeks 50.000 man
Ethiopiërs moeten rond de stad liggen.
Op 20 k.m. van Adoea verheffen zich
de hoogste obelisken der wereld, n.l. die
van Aksoem, waar de eerste koningen
van Ethiopië begraven liggen. De Ethio
piërs beschouwen deze als heilig en zullen
ze zeker niet zonder strijd afstaan.
Vanaf de rivier Mareb bestaan geen
wegen meer en de Italianen moeten langs
karavaanpaden oprukken door het geac
cidenteerde terrein, dat 1000 meter stijgt
op elke 60 kilometer.
Een officieel Italiaansch communiqué
meldt
„De Italiaansche troepen zijn thans
bezig vooruitgeschoven posities in te ne
men welke aan gene zijde van onze stel
lingen of onze grenzen gelegen zijn."
Juist het laatste woord, waar het op
aan komt,is niet duidelijk. Er staat: linee.
En dat woord kan in het Italiaansch zoo
wel stelling als ook grens beteekenen.
D'e economisch sancties die men tegen
over Italië zou kunnen toepassen, zou
den althans in de eerste phase van den
oorlog vrij! weinig beteekenen. Reeds
maanden lang heeft Italië groote voorra
den aangekocht van al die grondstoffen
waaraan het voor het voeren van den
oorlog behoefte heeft.
Italië zou voor geruimen tijd weinig
last ondervinden van de economische
sancties.
Naar te Londen wordt vernomen zijn
de Italiaansche strijdkrachten op ver
scheidene ver uit elkaar gelegen plaatsen
concentrisch opgerukt in de richting van
Adoea. Reeds gisterochtend half zeven
hadden een aantal escadrilles bombarde-
ments-vliegtuigen, jagers en verkenners,
de grens gepasseerd, met als doel Adoea,
Adigrat en andere plaatsen. Onder de
aviateurs, die de grens .overschreden, be-
vonaen zich ook de heide zoons van Mus
solini.
Maatregelen van Egypte.
Uit Alexandrië meldt Reuter: De Brit-
sche troepen worden steeds meer ver
sterkt. In het kopstation van den van
Alexandrië naar het Westen loopenden
200 K.M. langen woestijnspoorweg zijn
kanonnen opgesteld. Reusachtige hoeveel
heden oorlogsmateriaal zijn opgeslagen.
In de haven van Alexandrië liggen 45
eenheden der Britsche vloot. Dagelijks
houden deze schepen in volle zee ge
vechtsoefeningen.
Naar uit Londen wordt gemeld, zou het
vrij zeker zijn, dat het departement nog
vóór 29 October, datum voor de normale
hervatting der parlementaire werkzaam
heden, wordt bijeengeroepen. Men houdt
er rekening mee, dat er te Qenève spoe-
'dig belangrijke beslssingen zullen geno
men worden.
Hedenmorgen ontvingen wij de volgen
de berichten:
Uit het Italiaansche hoofdkwartier in
Erithrea werd hedenmorgen vernomen,
dat te middernacht de Italiaansche op-
marsch voortgang had.
Het hoofdkwartier spreekt van een
opmerkelijke vordering van de voorhoede
in de laatste uren.
Te Parijs wordt uit Addis Abeba ver
nomen, dat het slechte weer de Italiaan
sche opmarsch remmen zou.
Vliegtuigen die waren opgestegen om
naar Addis Abeba te gaan zouden tenge
volge van het slechte weer hebben moeten
terugkeeren.
De Abessynsche regeering beeft bij het
radiostation en op de strategische be
langrijke punten van Addis Abeba lucht
afweer machinegeweren doen opstellen.
De leden van het Italiaansche gezant
schap zouden Addis Abeba in den loop
van den nacht verlaten.
Alle Egpytenaren zijn opgeroepen on
middellijk uit Abessynië te vertrekken.
Het ministerie van oorlog te Addis Abe
ba heeft nog geen bericht omtrent een
overwinning der Etiopiers op de Italia
nen, 'die uit Italiaansch Somaliland op
trekken. De geruchten hieromtrent wer
den betwijfeld.
De Duitsche regeering vraagt de bevol
king zich in het gebruik van vetten
te beperken.
Op initiatief van den minister van pro
paganda, Göbbels, zijln te Berlijtn in de
ministeries van propaganda en van le^
vensmiddelenvoorzie-ning besprekingen ge
houden over de verzorging van de bevol
king met levensmiddelen.
Vastgesteld werd, dat de verzorging
van de bevolking met brood, aardappelen,
rund-, kalfs- en schapenvleesoh visch,
melk, eieren, suiker en talrijke andere
levenmsiddelen onvoorwaardelijk verze
kerd is.
Schaarste bestaat slechts ten aanzien
van boter en, in mindere mate, van var-
kensvleesch. In Berlijtn is de toestand,
voor wat de boter betreft, hoofdzakelijk
veroorzaakt door angst-inkoopen, aange
zien de rijksvetten-centrale juist in den
laatsten tijid buitengewoon groote böter-
contingenten voor Berlijn bad vastgesteld.
Overigens zouden de botervoorraden toe
reikend zijln, indien de bevolking zelf
zich eenige, door den feitelijken toestand
geboden, beperking in bet gebruik van
botter wilde opleggen en in meerdere mate
van andere vetstoffen gebruik zou willen
maken.
Onmiddellijk zullen meer hoeveelheden
reuzel en margarine ter beschikking wor
den gesteld.
Het onderzoek naar de devaluatie in
België.
Het parket van Brussel, dat zich heeft
(bezig 'gehouden met het onderzoek naar
de speculatieve manoeuvres, die tot de
devaluatie van den franc zouden hebben
igel'edd, heeft medegedeeld, dat heit' geen
enkele overtreding heeft ontdekt en dat
alle operaties een normaal verloop hebben
gehadI
De publieke meening zal deze mededee-
linig wel zeer slecht ontvangen.
Het gruwelijk complot in Bulgarije.
De Bulgaarsohe minister-president Tos-
jedf, heeft een korte rede gehouden, waarin
hij verklaarde, dat Bulgarije aan een zeer
groot gevaar was ontsnapt.
Er 'zijin nog enkele arrestaties verricht.
Na een huiszoeking in zijn woning is de
uitgever en hoofdredacteur van het on
langs verboden blad „Cambana", Popofski
m hechtenis genomen.
Korte Berichten.
De te New-York wonende Italianen
stroomen naar het consulaat om vrijwil
lig dienst te nemen.
STRENGERE HANDHAVING DER
VERKEERSREGELEN.
Regeering neemt het initiatief.
De minister van Binnenlandsche Zaken
heeft, naar men verneemt, aan de Com
missarissen der Koningin in de onder
scheidene provinciën medegedeeld, aal
hij van zijn ambtgenoot van Waterstaat
het verzoek heeft "ontvangen, te willen be
vorderen, dat door de plaatselijke politie,
in het algemeen genomen, meer aandaerd
zal worden besteed aan bet handhaven
van verkeersregelen.
Aanleiding tot dat verzoek wa-i o.ni.
een opmerking in het verslag van de
vaste commissie voor openbare werken,
verkeert en waterstaatsaangelegenheden
uit de Tweede Kamer bij behandeling van
het ontwerp-Motor- en Rijwielwet. Tevens
werd daarbij, zooals men weet, aange
drongen op het geven van verkee «onder
wijs op verschillende plaatsen voor ge
meente- en rijksveldwachters ten platle-
lande.
Voor zoover de plaatselijke politie en
de gemeente-veldwachters betreft, vraagt
de minister de aandacht van de Commis
sarissen der Koningin voor deze aange
legenheid. Genoemde Commissarissen zul
len zich thans tot de burgemeesters wen
den met verzoek, voor zooveel noodig,
strengere handhaving der verkeersregelen
te bevorderen en een eventueel tekort aan
instructie aan te vullen.
De Eerste Kamer.
De voorzitter van de Eerste Kamer zal
aan de centrale afdeeling voorstellen om
onmiddellijk na de openbare vergadering
op Dinsdag 8 October, waarin bet Wets
ontwerp betreffende de verlaging der
loodsgelden wordt behandeld, in de af-
deelingen te doen onderzoeken het wets^
ontwerp tot voorbehoud der bevoegdheid
tot het uitvaardigen van uitvoerverboden
ter bevordering van de internationale sa
menwerking in het belang van den vrede
of ter bescherming van de levensbelangen
van het rijk in tijden van buitengewone
internationale spanning, hetwelk op 2 Oc
tober j.l. door de Tweede Kamer is aan
genomen.
D'e voorzitter is voornemens om dit
wetsontwerp, met het oog op het zeer
spoedeischende karakter daarvan, indien
tijdig het eindverslag is uitgebracht, aan
de orde te stellen bij den aanvang van de
openbare vergadering op Woensdag 9 Oc
tober.
Uitkeeringen van het Nat. Crisis-Comité.
In de maand September is door bet
Nationaal Crisis Comité aan plaatselijke
comité's uitgekeerd f 39.050, waarvan
voor een bedrag van f 14.559 in natura.
Voor 18 bijzondere gevallen werd voorts
door tusschenkomst van plaatselijke co
mité's f 1333 verstrekt.
Bijzondere vermelding verdient een uit-
keering van f 2725' aan het Ned. Jeugd
leiders Instituut voor kampwerk 1935.
De Indische begrooting,.
Door verschillende ingezonden nota's
van wijziging en aanvnllingsbegrootingen
zijn de totale eind-cijfers voor de ont-
werp-begrooting 1936 voor Ned.-Indië
thans als volgt:
Uitgaven: geheele dienst f476.612.518,
buitengewone dienst f 21.259.654, gewone
dienst f 455.352.864.
Ontv.: geheele dienst f 435.828.433, bui
tengewone dienst f 21.064.458, gewone
dienst f414.763.975.
Tekort geheele dienst f 40.784.085, op
den buitengewonen dienst f 195.196, op
den gewonen dienst f40.588.889.
De vereenvoudigde spelling.
In antwoord op enkele vragen van den
beer Thijssen in verband met geruchten
omtrent een bij het Departement van On
derwijs, Kunsten en Wetenschappen in
voorbereiding zijnde wijziging der voor
schriften inzake de vereenvoudigde spel
ling van de Nederlandsche taal heeft de
beer Slotemaker de Bruine, Minister van
Onderwijs, K. en W. meegedeeld, dat de
minister bij brief van 1 Juli 1935, aan
het Algemeen hoofdbestuur van de fede
ratie der werkgevers-organisatiën in het
boekdrukkersbedrijf te Amsterdam heeft
bericht, dat de regeering niet voornemens
is wijziging te bevorderen van de tot
stand gekomen voorschriften nopens de
schrijfwijze van de Nederlandsche taal bij
het onderwijs. D'e vraag, of een wijziging
der voorschriften, welke neerkomt op een
terugkeer tot de spelling De Vries en Te
Winkel in overweging is wordt ook ont
kennend beantwoord.
Groote snelheden met nieuwen trein.
'Gisteren is met het nieuwste materieel
der Nederl. Spoorwegen, dat dienst doet
op de lijn Rotterdam'Hoek van Holland,
een proefrit gemaakt op het geëlectrifi-
ceerde 'baanvak HaarlemZandvoort,
waarbij een snelheid van 150 km. per uur
werd bereikt.
Binnenland.
De fruittentoonstelling te Goes.
Buitenland.
De strijd in Abessynië. Abessynië doet
opnieuw een beroep op den Volkenbond.
Morgen Volkenbondsraadsvergadering.
Het gebrek aan boter en vetten in
Duitschland.
Gemeld wordt dat 'dit treinstel, van het
stroomlijntype, nog sneller kan rijden. De
zer 'dagen is op 'heit1 traject LeidenDen
Haag een snelheid van 162 km. per uur
bereikt. Men reed dien afstand in acht
minuten. Over het traject Den Haag-
Rotterdam deed de trein slechts vijftien
minuten en de reis van Amsterdam naar
Den Haag duurde heen 34 minuten en
terug slechts 32. Deze snelle ritten zijn
ondernomen, om gegevens te verzamelen
over bodemgesteldheid enz.; het zal mis
schien niet zoo heel lang meer duren dat
de snelheid der electrische treinen nor
maal tot 'gemiddeld 120 'km. per uur kan
worden opgevoerd.
Nieuwe Nederlandsche industrie.
Dezer dagen is ten overstaan van nota
ris xnr 'dr B. J'. F. Steinmetz te Amster
dam opgericht het Syndicaat Systeem De
Ceuster.
Het doel van het Syndicaat is o.m. te
geraken tot de commercieele exploitatie
van het patent voor Nederland en Kolo
niën (betreffende de vergassing van ruwe
olie als brandstof voor benzinemotoren
(automobielen enz.), waarvan gebleken is,
dat zij een besparing van 70 a 80 pet. op
de brandstofrekening zal mogelijk maken.
Tot heden werden de apparaten Systeem
De Ceuster op bescheiden wijze te Breda
gefabriceerd, doch van beden af zal de
fabriek van de firma P. 'G. Duchateau en
Zn. te Schiedam de vervaardiging ter
(hand nemen.
Bermplanken langs rijkswegen.
Naar aanleiding van een verzoek van
de A.N.W.B. om in het belang van de
veiligheid van het verkeer te willen be
palen, dat langs alle rijkswegen aan beide
zijden over de geheele lengte bermplan
ken zullen worden geplaatst, indien een
andere goede wegmarkeering ontbreekt,
beeft de minister van Waterstaat mede
gedeeld, dat het aanbrengen van deze
planken langs de rijkswegen wordt over
wogen.
De verkoop van schepen aan Italië.
Op de vragen van den heer Wijnkoop
betreffende bet nemen van maatregelen
van Regeeringswege tot het beletten van
den verkoop van Nederlandsche schepen
aan Italië, luidende:
Is het de Regeering bekend, dat er
sprake van is dat wederom een of meer
Nederlandsche schepen naar Italië zullen
worden verkocht, zooals met de Gelria het
geval ia geweest?
Acht de minister het dan niet in te
genspraak tot de houding door de Regee-
ringsafgevaardigde te Genève aangenomen
om toe te laten dat een dergelijke trans
actie plaats vindt, daar het toch in het
geval van de Gelria is gebleken, dat dit
enkel voor oorlogsdoeleinden geschiedt?
heeft minister De Graeff het volgen
de geantwoord:
Bij den huidigen stand van zaken van
het geschil tusschen Abessynië en Italië
en van de behandeling van dit geschil
door den Volkenbond acht de minister
bet tot stand komen van transacties, ge
lijk die betreffende de Gelria, niet in
strijd met de houding, welke de Neder
landsche Regeering te Genève heeft aan
genomen.
DE WINTERTIJD WORDT 6 OCTOBER
INGEVOERD.
Wij herinneren er onze lezers aan, dat
in den nacht van Zaterdag op Zondag
a.s. de zomertijd eindigt. Men denke er
dus aan Zaterdagavond, vóór bet naar
bed gaan, de uurwerken een uur stil te
houden of terug te zetten.
DENKT OM HET WITTE SPATBORD.
Maandag moeten alle rijwielen voor
zien zijn van een wit achterspatbord ter
lengte van minstens 30 c.M. en van een
rooden reflector.
Schoolhoofd vermist.
Sedert enkele dagen vermist men den
58-jarigen heer M. Nieuwenhuyse, hoofd
der O.L. school te Krabbendijke. Volgens
