êy
L
De Italiaansche opmarseh neemt
een aanvang.
DONDERDAG 3 OCTOBER 1935
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
50 e JAARGANG - No. 3
ILKERKE,
Advcrtcntiön 30 cont per regel. Ingezonden
mededeelingen 00 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit twee bladen. - Eerste Blad.
De algemeene Fascistische mobilisatie.
Groote opwinding te Rome. Een harts
tochtelijke rede van Mussolinie. Adoea
gebombardeerd.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws
Binnenland
lil
lementen
loor
iley Seed-
ersking 3,
se Golmar
[redenappel
Dnkhuizer
B7, ster-
Ie veil 13
23, Black
|n 7—11,
Katte-
loenen 3
(tenveiling.
16-21, id.
id. II 14-
ksseboonen
[00 K.G.
1-5, Roede
PO, Groene
/itte kom-
|L4, Meloe-
alles per
|27 p. stuk.
ten in bei
at 37—39,
jende prij-
[55, EoncL-
lOOO stuks.
RICHT.
m 3 Oct.:
feer toene-
LW. wind,
1 betrokken
tempera--
3 u.
m
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergn" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
I'oHtchftquo en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f 0.20. Losse nummers 5 cent.
L: 754.
Hoewel reeds eenige weken tegemoet-
gezien, klonken gisteren te Rome toch nog
onverwacht de loeiende tonen der sire
nen. Meer dan één uur hebben in ge
heel Italië de sirenen geloeid De kerk
klokken werden geluid. De klok van het
Capitool zette dit geluid in, dat door hon
derden klokken te Rome en duizenden
in het geheele land werd overgenomen.
Voor het eerst maakte een oorlogsstem
ming zich van de menschen meester,
want dit sirenengeloei beteekent jie
massa-mobilisatie van 10 millioenen Ita
lianen, de grootste mobilisatie, welke de
geschiedenis ooit heeft gekend.
De oproep van de sirenes veroorzaakte
een levendige emotie, want deze betee
kent, dat men vecht of gaat vechten in
Afrika, waarheen 250.000 man vertrokken.
In minder dan een uur tijds was het
geheele straatbeeld te Rome veranderd.
Alle openbare gebouwen zijn geïllumi
neerd. Overal zijn vlaggen en transparan
ten aangebracht. De zaken zijn gesloten.
De menschen verdringen zich op straat en
stroomen in massa naar de voornaam
ste pleinen. Vliegtuigeskaders cirkelen
boven de stad. Militairen marcheeren in
volle wapenrusting door de straten.
De radio, we.'ke sedert de afkondiging
der mobilisatie geheel en uitsluitend ten
dienste staat van het algemeene appèl,
doet mededeelingen en laat in de straten
en huizen de liederen weerklinken der
fascistische revolutie.
Overal ziet men afbeeldingen van Mus
solini. Plakkaten worden aangeslagen
waarop leuzen van den Duce worden aan
gehaald, o.m. de leuze: „Een regiem, dat
geen episode, doch een tijdvak vormt,
buigt zich niet voor oververzadigden
hoogmoed".
Tegen het invallen van het donker was
geheel Rome op de pleinen in de binnen
stad verzameld. Het verkeer in de binnen
stad was volkomen stilgelegd, terwijl de
buitenwijken als uitgestorven waren.
Tegen kwart over zes kwam de secre
taris van de fascistische partij tezamen
met het partijbestuur aan bij het Casa
Venezia en begaf zich direct naar Mus
solini in het gelijknamige paleis. Gelijk
alle groote pleinen was ook het Piazza
Venezia door zoeklichten verlicht als
ware het dag.
Op het nationale gedenkteeken brand
den als op nationale feestdagen honder
den fakkels. De pleinen konden de men
schen nauwelijks bevatten. De onmiddel
lijke omtrek van het Piazza Venezia was
uitsluitend gereserveerd voor de partij-
formaties en de militie, alsook voor de
weermacht. Voortdurend hoorde men in
spreekkoor de kreet: DuceDuce....!.
Duce! In de straten zag men nog slechts
gesloten formaties marcheeren.
Van het balcon van het Palazzo Vene
zia heeft Mussolini tot 10.000 fascisten
een rede gehouden.
Mussolini spreekt.
Het plechtige uur in de geschiedenis
van het vaderland, zoo begon de Duce,
is aangebroken. Zwarthemden der revo
lutie, mannen en vrouwen van geheel
Italië, Italianen in de geheele wereld,
over de bergen, aan gene zijde der zeeën,
gij allen luistert!
Twintig millioen Italianen zijn op dit
oogenblik bijeen op alle pleinen van Ita
lië, om deel te nemen aan de geweldigste
volksmanifestatie, welke de historie van
Rome kent. Zij vormen één hart, een
enkelen vastbesloten wil. Deze manifes
tatie wil aantoonen, dat Italië en het
fascisme volkomen een zijn en zullen
blijven. Alleen volken, die zich door in
beeldingen laten leiden of in grove on
wetendheid leven, kunnen het tegendeel
meenen. Zij weten niet wat het fascis
tische Italië van 1935 is. Sedert vele
weken wentelt zich het rad der geschie
denis onder de stuwkracht van onze rus
tige en zekere vastbeslotenheid, in de
richting van het doel.
In deze uren is het tempo nog sneller,
la. het is bijna onweerstaanbaar gewor
den. Het is niet slechts een leger, dat
naar ijn doelwit opmarcheert, neen 44
millioen Italianen trekken eendrachtig en
gemeenschappelijk met dit leger op, ter
wijl men poogt bet gruwelijkste onrecht
jegens ben te. begaan en bun plekje on
der de zon bun te ontnemen.
Toen Italië in 1915 zijn lot verbond aan
dat der geallieerden, klonken er ongetelde
kreten van, bewondering en werden er
vele beloften gedaan. Doch toen de ge
meenschappelijke overwinning was be
vochten, waartoe Italië had bijgedragen
met 670.000 dooden, een millioen gewon
den en 400.000 verminkten en men aan de
oonferentietafel ging beraadslagen over
den vrede, toen vielen er voor Italië
slechts kruimpjes af van den grooten ko
lonialen buit, dien de andere mogendhe
den veroverden.
Dertien jaar lang hebben wij' geduldig
gewacht, terwijl men om ons been pogin
gen in het werk stelde om onze opbrui
sende levenskracht te verstikken. Met
Abessynië hebben wijl veertig jaar lang
gewacht. Nu is bet genoeg!
Wij mogen echter niet doen, alsof wij
de mogelijkheid van sancties in de nabije
toekomst niet zouden zien.
Op sancties van economisch en aard
zullen wij antwoorden met discipline,
vastgeradenbeid en offervaardigheid.
Op sancties van militairen aard zullen
wijl antwoorden met militaire maatrege
len, op oorlogsdaden zullen wij antwoor
den met oorlogsdaden. Niemand meene,
dat bij1 ons klein zal krijgen, want bijl zal
een barden strijd te verduren hebben. Een
volk, dat trotsch is op zijn eer en op zijn
toekomst, kan en zal nimmer een andere
houding aannemen.
Maar ik wil nog eens herhalen, en dat
op de meest categorische wijtee en in bet
bewustzijn, dat ik daarmede een heilige
verplichting op mij1 neem tegenover alle
Italianen, die mij1 vanavond booren, dat
wij al het mogelijke zullen doen o-m te
vermijden dat een koloniaal conflict bet
karakter en de beteekenis van een Euro-
peescb conflict aanneemt.
Daarom: voorwaarts marsch!
Fascistisch Italië, Italië van Vittorio
Veneto, Italië der revolutie, sta pal! Mo
gen de kreten, die bier uiting geven aan
ons aller onwrikbare vastbeslotenheid, ten
hemel opstijgen; laten onze kreten door
dringen tot onze soldaten in O.-Afrika,
waar zij op bet punt staan den strijd in te
gaan; laten zijl bun tot troost, onzen vrien
den tot aansporing, onzen vijanden tot
waarschuwing strekken.
De kreet van Italië is er op dit oogen
blik sleohts één; „Dood aan den vijand
en de overwinning voor Italië". Het is een
kreet van rechtvaardigheid en overwin
ning!"
De redevoering van Mussolini werd
door de menigte herhaaldelijk met luid
applaus onderbroken. Tenslotte bracht de
menigte Mussolini, die steeds opnieuw op
bet balcon moest verschijnen, een ovatie
waaraan geen einde scheen te komen. Na
dat bet Giovinezza-lied was gespeeld ver
klaarde de secretaris-generaal der fascis
tische partij, die zich met het partijbe
stuur aan de zijde van Mussolini bevond,
via de radio, dat bet algemeen appèl af-
geloopen was.
Na de rede van Mussolini werd bevel
gegeven aan de menigte om zich te ver
spreiden en keerden de gemobiliseerden
naar buis terug.
Langzaam en ordelijk als de opmarseh
voltrok zich de afmarscb.
De eerste slachtoffers reeds gevallen.
Reuter meldde gisteravond uit Parijs:
„Paris Soar" publiceert een bericht uit
Addis Abeba, volgens hetwelk de Itali
aansche troepen, welke het Moessalige-
bied binnengedrongen zijn, bestaan uit
drie kolonnes van een totale sterkte van
20.000 man.
Onmiddellijk raakten de Italianen
slaags met de ongeregelde Ethiopische
troepen van de Danakils.
In deze gevechten zouden reeds dooden
zijn gevallen.
De Italiaansche troepen zijn nog niet
in contact gekomen met de geregelde
Ethiopische troepen.
Te Rome werd bet bericht, dat Italiaan
sche troepen de grens van Ethiopië heb
ben overschreden, gisteravond niet langer
tegengesproken, doch evenmin bevestigd.
Men herhaalt, dat de grens in het betrok
ken gebied nimmer is afgebakend.
Er liep het gerucht, dat Adoea bezet
zou zijia, maar dit werd. officieel ten stel
ligste ontkend.
DE ITALIAANSCHE OPMARSCH.
ROME. De Minister van pers en pro
paganda heeft een communiqué verstrekt
waarin hij mededeelt dat het commando
te Erithrea opdracht heeft gekregen tot
handelen.
Dientengevolge zijn de Italiaansche
troepen de grens overgerukt.
DE MOBILISATIE IN ABESSYNIE.
ADDIS ABEBA. Hedenmorgen om 11
uur is de algemeene mobilisatie gelast.
De afkondiging van de mobilisatie ge
schiedde in het keizerlijke paleis in aan
wezigheid van 3000 man troepen en on
der het roffelen van de oorlogstrommels.
De hofmeester proclameerde de mobili
satie.
ADOEA DOOR DE ITALIANEN
GEBOMBARDEERD.
GENEVE. De Negus heeft den Volken
bond meegedeeld, dat de Italianen Adoea
hebben gebombardeerd, waarbij talrijke
slachtoffers zijn gevallen.
Ook Adigrat ten N.O. van Adoea is
gebombardeerd, de veldslag in de pro
vincie Ogaden is geopend.
In het gebied van Harrar worden groo
te troepenmassa's geconcentreerd. Men
spreekt van 50.000 man.
Langs den weg ZeilaDjidjiga trekken
groote wapen- en munitietransporten op
vrachtauto's. Het oorlogmateriaal zou
van Engelsche en Tsjecho-Slowaaksche
origine zijn.
GENEVE. In Volkenbondskringen be
schouwt men het begin van de militaire
operaties in grooten stijl, die sedert
eenigen tijd werden verwacht, als zeer
ernstig.
Deze zijn thans begonnen in het Noor
den met een bombardement van Adoea
en enkele strategische punten en een
opmarseh op groote schaal.
De Volkenbondsraad heeft een tele
gram ontvangen van den Italiaanschen
onderstaatssecretaris, waarin deze de ge
beurtenissen bevestigt. Hij rechtvaardigt
deze niet alleen met de algemeene mobi
lisatie van het leger van Abessynië, doch
eveneens met de oprichting van een neu
trale zóne, welke het resultaat is van
het terugtrekken van de Abessynsche
troepen met 30 K.M.
Deze laatste overweging heeft in Vol
kenbondskringen aanleiding gegeven tot
ernstige commentaren.
GENEVE. De Italiaansche regeering
heeft zich tot den Volkenbond gewend
met de mededeeling, waarin wordt ge
zegd, dat zij gezien de algemeene mobili
satie van de Abessynsche legertroepen,
gedwongen is geweest den bevelhebber in
Oost-Afrika opdracht te geven, alle maat
regelen te nemen tot zelfverdediging
tegen een mogelijken aanval.
De maatregelen kunnen omvatten de
bezetting van zekere strategische punten.
De Commissie van 13 kwam hedenmid
dag bijeen.
LONDEN. De Italianen hebben op ver
schillende ver uiteenliggende plaatsen de
grenzen overschreden en rukken concen
trisch op Adoea aan.
Vanmorgen te half zeven hebben ver
scheidene eskaders bommenwerpers ge-
vechts- en verkenningstoestellen een
vlucht ondernomen aan gene zijde van
de grens met Adoea, Adigrat en andere
plaatsen als doel.
Aan den opmarseh naar Adoea nemen
groote Italiaansche troepen colonne's
deel.
Onder de piloten, die de grens zijn ge
passeerd, bevinden zich ook de beide
zoons van Mussolini.
Van een vliegveld zijn 15 groote bom
menwerpers gestart.
De eerste troepen trokken kort na het
aanbreken van de morgenschemering
over de rivier de Mareb, zij werden voor
af gegaan door verkenningstroepen, die
zijn uitgerust met machinegeweren.
Het hoofdkwartier van den opperbevel
hebber is naar de nabijheid van de grens
verplaatst.
In de hoofdstad van Erithrea Asmara
en in het Italiaansche hoofdkwartier
heerscht de meest levendige activiteit.
De indruk te Londen
Gisteravond werd uit Londen gemeld:
Men verklaart hier, dat, indien de be
richten ever het binnendringen van
Ethiopisch gebied door Italiaansche troe
pen juist zijtn, dan verwekt dit hier geen
verrassing, aangezien dit sedert gister
avond werd verwacht.
Evenwel acht men een dergelijke ont
wikkeling van den toestand zeer ernstig,
want hierdoor wordt een einde gemaakt
aan de verzoeningspogingen van den Vol
kenbond; de Bond zou dan in den kortst
mogelijken tijd bijeen moeten komen, om
den toestand te bespreken en indien een
grensschending zou worden geconstateerd,
de maatregelen moeten nemen, welke in
het pact zijtn voorzien.
Heft Londen het wapehembargo op?
Naar Havas van welingelichte zijde
verneemt is men te Londen algemeen
van oordeel, dat de eventueel te nemen
maatregelen tot verkorting van het ge
wapend conflict moeten worden vooraf
gegaan door een opheffing van het ver
bod inzake het leveren van wapenen aan
Abessynië.
Men verheelt zich echter niet, dat een
dergelijk besluit wellicht zou kunnen lei
den tot incidenten in de Roode Zee tus-
schen koopvaardijschepen en Italiaan
sche oorlogsbodems. Tot de opheffing van
het wapenembargo voor Abessynië schijnt
de Britsche regeering onmiddellijk na hel
begin der vijandelijkheden te zullen over
gaan.
Met betrekking tot het sanctievraag-
stuk blijft men 'hier van oordeel, dat uit
sluitend economische sancties in 'het oog
kunnen worden gevat. Men heeft er dan
ook met voldoening van kennis genomen,
dat Mussolini in dit opzicht blijkens zijn
rede de toekomst met kalmte tegemoet
ziet.
OPSTAND-POGING IN BULGARIJE.
De Bulgaarsche regeering heeft over
het geheele land den uitzonderingstoe
stand afgekondigd. De op vandaag vast
gestelde parade en feestelijkheden ter
gelegenheid van den jaardag van de
troonsbestijging van den koning en de
onafhankelijkheidsverklaring van Bulga
rije, zijn uitgesteld.
De afkondiging van den uitzonderings
toestand is geschied in verband met de
ontdekking van een gevaarlijke poging
tot opstand, waartoe reeds alle voorbe
reidingen waren getroffen.
De opstandige beweging ging in hoofd
zaak uit van den Swenokring, die ook
reeds aan den staatsgreep van 19 Mei
1934 deelgenomen heeft. De reserve-kolo
nel Damain Weltsjeff, de organisator van
dezen staatsgreep, leefde in het buiten
land in ballingschap. Gistermorgen vroeg
kwam hij per automobiel te Sofia aan
en werd direct gearresteerd.
In den loop van den morgen zijn nog
tal van andere personen, o.a. ook de
vroegere minister van financiën, Peter
Todoroff, gearresteerd. De arrestaties der
samenzweerders duren nog voort.
Naar nog gemeld wordt, was het doel
van de samenzwering het ten val bren
gen van de regeering en zelfs de ont
troning van den koning.
FRANSCHE HAVENS VOOR DE
BRITSCHE VLOOT?
Vrijdag de beslissing.
Laval, de Fransche minister van Bui-
tenlandsche Zaken, heeft volgens de
„Daily Herald" aan Sir George Clerk, den
Britschen ambassadeur te Parijs, meege
deeld, dat de grootste Fransche vlootba^
sis, Toulon, ter beschikking van de Brit
sche vloot zal worden gesteld, indien een
niet-geprovoceerde aanval van Italië op
de Britsche Middellandsche Zeevloot een
dergelijke stap noodzakelijk zou maken.
Tevens deelde hij mee, dat de Fransche
luchtmacht aan de Britsche vloot alle
hulp zal verleenen, die deze noodig zou
hebben, terwijl de Fransche vloot volledig
met de Engelsche zal samenwerken.
Officieel zal de Fransche beslissing
in deze zaak worden bevestigd in de ka
binetszitting, die Vrijdag te Parijs zal
worden gehouden. Eén formeel antwoord
zal de Britsche regeering worden toege
zonden op de gestelde vragen.
Engelsch vliegtuig verongelukt.
Een vliegtuig van de lijn Melbourne—
Launceston (Tasmanië) met 5 passagiers,
is gisteren verongelukt. Nadat de be
stuurder draadloos had meegedeeld dat
het uitzicht zeer slecht was en hij een
noodlanding zou beproeven, zijn 3 vlieg
tuigen ter assistentie uitgevlogen. Een
van de drie heeft het wrak van het vlieg
tuig bij' Pinders-eiland op 4 mij' uit de
kust van Tasmanië ontdekt, en even later
is een leege opvouwbare reddingboot, die
tot de uitrusting van bet vliegtuig be
hoord heeft, aangespoeld. Er is vrijkrel
geen hoop, dat een der vijf inzittenden
de bestuurder, een mecanicien en 3 pas
sagiers er het leven af gebracht heb
ben.
Binnenland.
Hot Bezuinigingsontwerp door de Twee
de Kamer aangenomen.
Verhooging van enkele belastingen.
(Opening van de fruittentoonstelling te
Goes.
Buitenland.
De vijandelijkheden tusschen Italië en
Abessynië geopend.
Boterschaarschte in Duitschland.
Gisteren was er te Berlijn nog geen
leniging van de boterschaarschte. De pers
bespreekt heden de kwestie niet meer. Of
dit doeltreffend is, kan worden betwijfeld.
Er vormden zich weer lange queues voor
de winkels en de menschen winden elkan
der noodeloos op met praatjes. Het ver
moeden ligt voor de hand, dat dit aan
leiding geeft tot hamsteren uit ongegron
de paniekoverwegingen. Zoo werden in
sommige winkels ongewone hoeveelheden
verduurzaamde levensmiddelen en melk
verkocht.
De kerkstrijd in Duitschland.
Tusschen de Evangelische kerk en de
Duitsche Staat schijnt een compromis te
zijn bereikt omtrent de kerkelijke admini
stratie.
Von Bodolschwiiig, de leider van de he-
lijdenisbeweging, zou erin hebben toege
stemd het presidentschap' van een direc
torium voor het beheer van de kerke
lijke zaken, zooals door Kerrl werd voor
gesteld te aanvaarden.
Dit zou insluiten, dat de rijksbisschop
dr MpUer van zijln primaat, dat hem
over de Evangelische kerk door de nazi's
is verleend, zou worden ontheven.
Het gerucht gaat, dat aan Müller reeds
verboden zou zijn op burgerlijke bijeen
komsten het woord te voeren.
Nieuwe flottieljeleider voor de Marine.
Naar men verneemt zal de nieuwe flot
tielje-leider voor de marine in het begin
van het volgend jaar op een der hellingen
van de Nederlandsehe Scheepsbouwmaat
schappij op stapel worden gezet. Een deel
der materialen is reeds, op de werf aan
gekomen en men is begonnen deze te ver
werken.
De standaard waterverplaatsing is 3350
ton, en die vol uitgerust 4225 ton. De
hoofdbewapening zal bestaan uit zes ka
nonnen van 15 c.M., acht mitrailleurs en
twee drieling torpedolanceerinrichtingen.
De bemanning telt 85 koppen.
Het schip zal dienst doen in ons land,
ter vervanging van oude oorlogsschepen.
Radiotelefoonverkeer met Ned.-lndië.
Gedurende September 1933 zijn in het
radiotelefoonverkeer met Ned.-lndië in
totaal 207 gesprekken gevoerd, waarvan
98 in Nederland en 109 in IncLië werden
aangevraagd.
Van de hier te lande aangevraagde
gesprekken hadden er 72 betrekking op
zakelijke en 26 op familie-aangelegenhe
den. Voor de in Indië aangevraagde ge
sprekken bedroegen deze getallen resp.
49 en 60.
In totaal werden 154 gesprekken van
hieruit gevoerd, waarvan in Nederland
75 en in Indië 79 werden aangevraagd
Lederprijzen sterk verhoogd.
In een te Tilburg gehouden vergade
ring van de vakgroep van zoollederfabri-
kanten der Federatie van Lederfabrikan
ten is besloten in verband met de ster
ke hausse der huidenprijzen de leder-
prijzen met 15 pet. te verhoogen.
Nederlandsche fabriek in Belgische
Kempen?
In kringen van de Belgische indus
trie heerscht eenige ongerustheid over het
feit, dat een Nederlandsche onderneming
van sanitaire artikelen voornemens zou
zijn in de Belgische Kempen in de on
middellijke nabijheid van de Nederland
sche grens een fabriek te laten bouwen.
Aan een delegatie van fabrikanten, die
hieromtrent in het Departement van
Economische Zaken inlichtingen kwa
men vragen, heeft de Minister verklaard,
dat de regeering er niet aan denkt deze
Nederlandsche onderneming ten koste
van de eigen industrie te bevoordeelen,
doch dat zij integendeel alles in het werk
zal stellen om de Belgische producenten
tegen buitenlandschb dumping te be
schermen.
Na de Tilburgsche staking.
In de overeenkomst, die heeft geleid
tot oplossing van het conflict in de tex
tielindustrie te Tilburg was aan de sta
kers de toezegging gedaan, dal zij' zoo
spoedig mogelijk gelegenheid zouden krij
gen om in ledenvergaderingen met het be
stuur hunner resp. 'organisaties van ge-
