MAANDAG 30 SEPTEMBER 1935
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
49e JAARGANG - No. 306
Buitenland
Binnenland
Belangrijkste Nieuws
Uitg.N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque cn Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
veZeeiw
Abonnementsprijs i2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertcntiön 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
MOBILISATIE IN ABESSYNIE?
Gistermorgen meldde Reuter uit Genève
dat de Negus van Abesaynië een decreet
heeft uitgevaardigd, waarhij de aigemeene
mobilisatie werd gelast.
In zijn telegram aan den Volkenbond
heeft de Negus verklaard, dat hij een ai
gemeene mobilisatie niet langer meer kan
uitstellen met <tet oog op de voortduren
de versterking van het Italiaansehe leger
in Oost-Afrika.
In Genève acht men het waarschijnlijk,
dat een zitting van den Volkenbondsraad
bijeen geroepen zal worden.
Later wordt gemeld: Het telegram, be
vattende de aankondiging der mobilisatie
is gevolgd door een ander, dat die mobi
lisatie uitstelt.
Het A. N. P. meldt n.l. uit Addis Abeba:
D'e keizer van Abessynië heeft Zondag
aan den Volkenbond een nieuw telegram
gezonden. Hij seint daarin, dat Abessynië
in de hoop den vrede in stand te houden
ten nauwste met den Volkenbond wil sa
menwerken. De keizer ziet zich echter ge
dwongen den Volkenbond opnieuw op de
aanhoudende aggressieve maatregelen
van Italië opmerkzaam te maken, daar
deze duidelijk aanvalsfoedoelingen toonen.
Derhalve verzoekt hij' den Volkenbond
voor den eerstkomenden tijd alle maatre
gelen te nemen tegen een Italiaanschen
aanval.
In afwachting hiervan wil de Keizer
de aigemeene mobilisatie, waartoe öesZo-
ten is en die is voorbereid, uitstellen en
slechts afkondigen bij een aanval van
Italië.
Reuter meldt uit Genève:
Men zal uit de bewoordingen der mede-
deeling van den negus hebben gezien dat de
aigemeene mobilisatie wordt aangekon
digd als een noodzakelijkheid en 'n plicht,
die niet langer mag worden uitgesteld.
Dé mobilisatie-order zou echter nog
niet zijn uitgevaardigd, maar in Volken-
hondstkringen acht men deze binnen en
kele uren onvermijdelijk.
In Italië 'heeft men aan het mobilisatie-
bericht niet getwijfeld. Het zal, naar Reu
ter uit Rome meldt, ongetwijfeld het be
gin der militaire actie verhaasten.
De ontvangst van het bericht heeft ove
rigens geen gjooten indruk in Italië ge
maakt.
De Matin bericht uit Rome, dat de vij
andelijkheden omstreeks het midden van
deze week geopend zullen worden.
Volgens te Addis Abeba ontvangen be
richten vinden groote troepenbewegingen
plaats van het Italiaansehe leger aan de
grens van Erythrea.
Volgens den diplomatieken correspon
dent van de „Sunday Express" zouden er
■achter de schermen geheime onderhande
lingen gaande zijn, teneinde het Itali-
aansch-Abessynisch conflict bij te leggen.
Naar een Entente in Centraal-Europa?
In Hongaarsche politieke kringen wordt
met nadruk verklaard, dat het bezoek
van minister-president Goemboes aan
Berlijn op de eerste plaats een vriend-
schapsbezoek is. Gelooft men dat nu mer
kelijk in Hongarije?
In een Havas-telegram uit Berlijn
wordt daarentegen betoogd, dat alles er
op schijnt te wijzen, dat de besprekingen
ook militaire vraagstukken zullen omvat
ten, aangezien de reis van minister-pre
sident Goemboes werd voorbereid door
wederzijdsche bezoeken van militairemis
sies. Er zullen misschien zelfs bases wor
den gelegd voor een gemeenschappelijke
actie in antwoord op de militaire accoor-
den, welke volgens de Duitsche pers zou
den bestaan tusschen sovjet-Rusland,
Roemenië en Tsjecho-Slowakije.
Men zou voornemens zijn op meer of
minder korten termijn een statenbloc te
vormen in Centraal Europa, als tegen
hanger van de kleine entente en de Bal
kan entente.
Engelands vlootbouw.
De „Daily Express" meldt, dat de En-
gelsöhe schatkist het aangaan van een
groote leening overweegt, die 150 a 200
millioen pond sterling zou moeten op
brengen voor het op peil brengen van het
leger, de vloot en de luchtmacht.
Het blad wijst er op, dat er geen sprake
van is, dat de marine vergroot zal wor
den.
Indien wordt overgegaan tot het uitge
ven van een leening, zal deze slechts die
nen voor de vervanging van buiten dienst
gestelde schepen, Het blad 'herinnert er
in dit verband aan, dat twaalf pantser
kruisers de leeftijdsgrens hebben over
schreden.
Kerk er» Staat.
Dë synode der Oud-Pruisische Unie is
beëindigd.
Aan het slot der bijeenkomst werden
eemge resoluties aangenomen, waarin de
voorstellen van den rijksminister voor
kerkelijke aangelegenheden, dr Kerrl,
werden verworpen.
De synode eisehte het herstel in func
tie van 44 dominees, die uit hun paro
chies zijn verdreven en van 85 dominees,
wien het verboden is te prediken.
De bijeenkomst der Saksische confes
sioneels kerk, welke Zaterdag zou plaats
hebben, is verboden.
Wat kwam Rlbbentrop te Brussel doen?
Het geheim zinnige bezoek dat von Rib-
bentrop de vertrouwensman van Hitier
aan den Belgischen minister-president
van Zeeland heeft gebracht is, als men
het officieele communiqué mag gelooven,
niets anders dan een weekend-uitstapje
dagen naar Parijs zullen begeven, waar
een vergadering is bijeengeroepen om de
quaestie van sluiting van het Suezkanaal
als ©ventueelen sanctiemaatregel
Italië te beatudeeren.
Jawel, maar 'het onderhoud' tusschen
beide heeft Vrijdag ruim vijf uren ge
duurd en Zaterdagmorgen vóór den te
rugkeer van den heer von Ribbentrop naar
Berlijn is minister-president Van Zeeland
op zijn beurt hem gaan „begroeten",
waarmede andermaal eenige uren ge
moeid waren.
In politieke kringen blijft men zich in
het diepste stilzwijgen 'hullen.
Volgens de informaties van het „Hbld."
echter heeft het gesprek over quaesties
van hooge politiek geloopen en is o.a.
het Fransch-Belgische millitaire accoord
zeer grondig behandeld. Het lijdt geen
twijfel, dat Hitier, getrouw aan zijn be
ginsel van bilaterale accoorden een der
gelijke overeenkomst met België wenscht
en heeft voorgesteld.
Tegen Woensdag a.s. zijn de commis
sies van buitenlandsche zaken uit Kamer
en Senaat bijeengeroepen om kennis te
nemen van een belangrijke verklaring van
den minister-president.
Het is te verwachten, dat een even-
tueele zwenking van de Belgische buiten
landsche politiek van verschillende kan
ten heftig zal worden bestreden.
Het socialistische hoofdorgaan „Le
Peuple" komt reeds met een bitsen uit
val aan het adres van Hitier en von Rib
bentrop uit den hoek.
Duitsch-Evangelische kerk onder voogidij.
In het „Reichsgesetzblatt" wordt de
volgende kerkwet gepubliceerd:
„Wet tot beveiliging der Duitsche Evan
gelische Kerk van 24 Sept. 1935."
Naar den wil van de leden der Evange
lische Kerk is de aaneensluiting der
landskerken tot een Duitsche Evangeli
sche Kerk voltrokken en in een reglement
neergelegd.
Met groote bezorgdheid heeft de Rijks-
regeering ec'hter moeten constateeren, dat
daarna door den ouderlingen strijd van
kerkelijke groepen een toestand is inge
treden, die de eenheid der kerkleden ver
nielt, de geloofs- en gewetensvrijheid van
den individu schaadt, de volksgemeen
schap benadeelt en de grootste gevaren
medebrengt voor het bestaan der Evan
gelische Kerk zelve.
Doordrongen van den wil, zoo spoedig
mogelijk de regeling harer aangelegen
heden over te laten aan een kerk, die ge
ordend is, heeft de Rijksregeering ter ver
vulling van haar plicht als gevolmachtig
de en in de overtuiging, dat die taak door
geen der twistende groepen kan worden
vervuld; ter beveiliging van het bestaan
der Duitsche Evangelische Kerk en voor
het tot stand brengen van een orde, die
het de kerk mogelijk zal maken, in volle
vrijheid en rust haar geloofs- en belij-
denisquaes-ties zelf te regelen, de volgen
de wet goedgekeurd, die hierbij wordt af
gekondigd:
„De Rijksminister voor de Kerkelijke
aangelegenheden wordt, ter bevordering
van het herstel van geordende toestanden
in de Duitsche Evangelische landskerken,
gemachtigd, verordeningen met bindende
kracht uit te vaardigen."
Cuba door een orkaan geteisterd.
Op het eiland Jamaica zijn door felle
stormen twee millioen bananenboomen
ontworteld.
Boven Midden- en West-Cuba heeft een
ontzettende orkaan gewoed, die volgens
tot dusver binnengekomen berichten der
tig slachtoffers heeft geëischt en groote
materieele schade heeft aangericht.
In de havenstad Cienfuegos, waar drio
personen gedood en drie honderd andere
gewond werden, zijn meer dan duizend
huizen verwoest.
Het bericht, dat de boven Cuba woeden
de orkaan zich thans in de richting van
Florida beweegt, heeft 'hier vrees doen
ontstaan, dat de ontzettende stormcata-
strophe van 1 September zich herhalen
zal.
Dbor middel van radio en telefoon zijn
overal storm waarschuwingen gegeven.
Hitier bij Krupp.
Hitier bacht Zaterdag een bezoek aan
de Kruppfabrieken. Onder leiding van
den directeur-generaal Krupp von Bohlen
und Halbach bezichtigde hij alles, waar
na hij tegen den middag Essen weer ver
liet.
Sluiting Suezkanaal wordt overwogen.
De „D'aily Herald" meldt, dat de En-
telsche leden van den raad van beheer
van >de Suezkanaalmaatschappij zich dezer
HET KONINKLIJK BEZOEK AAN
AMSTERDAM.
Grootsche en treffende huldebetooging
op den Dam.
Het hoogtepunt van 't Koninklijk be
zoek aan. de hoofdstad is ongetwijfeld het
huldebetoon geweest, dat Zaterdagmiddag
op den Dam door de Amsterdamsche
Oranje-gezinde burgerij aan H. M. de Ko
ningin en Haar Dochter is gebracht. Dank
zij de voortreffelijke organisatie van de
afdeelinig Amsterdam van het Nationaal
Jongeren Verbond, dat 'het initiatief tot
deze hulde had genomen, voltrok zich in
bijna anderhalf uur een manifestatie van
trouw en aanhankelijkheid aan Oranje,
welke ongetwijfeld op heide Vorstinnen
een diepen indruk zal hebben gemaakt.
Van half twee af marcheerden de vele
vereenigingen, scholen, 'groepen en depu
taties tezamen ver over de tienduizend
deelnemers via de Damstraat het his
torische plein op, waar zij door de orde
commissarissen hun plaats kregen toege
wezen. Het front werd gevormd door de
jeugd, daarachter stelden zich de organi
saties van anderen op. Achter de afzetting
op het verder beschikbare 'gedeelte van het
midden-Damterrein en op de trottoirs aan
de zijde van Dam en Kaiverstraat had zich
een enorme menigte belangstellenden ver
zameld; ook op de balcons en achter de
ramen der omliggende gebouwen groepten
vele kijkers en kijksters en zóó bood wel
dra de aloude Dam, vooral ook door de
zee van oranje en rood-wit-blauwe vlag
gen en de talrijke vaandels, een buitenge
woon imposant schouwspel.
Te tien minuten voor drie werd door een
der bestuursleden van hert N. J. V. op hert
dak van de bij bet linkerhoekgedeelte van
het Paleis geposteerde „geluidsauto"
staande, de toespraak aangekondigd, welke
in bet Paleis tot Hare Majesteit zou wor
den gehouden door Mr J. H. P. V. Haits-
ma Mulier, voorzitter van de afdeeling
Amsterdam van hert N. J.V.
Een daverend gejuich weerklonk, toen
klokslag drie uur, terwijl de marine de
eerbewijzen bracht, de Koningin en de
Prinses, vergezeld van den burgemeester
dr W. de Vlugt, op het baleon van het
Paleis versohenen.
Opnieuw klonk, nadat 'de Marinekapel
hert Wilhelmus had gespeeld, het gejuich
der menigte en 'dit verstomde eerst, toen
het begin van den massazang werd aan
gekondigd.
Nadat het gejuich, dat op den massa
zang volgde en door de Vorstinnen met
een, telkens herhaald, vriendelijk handge
baar werd beantwoord, bedaard was, ving
te ruim (kwart over 'drie het défilé
der talrijke vereenigingen en scholen aan.
De grootsChe en spontane hulde vond
na het défilé der duizenden jongeren een
hoogtepunt in eenige ontroerende momen
ten. (Dat was n.l. op het oogenhlik toen
de laatste 'der defileerende groepen langs
het Paleis was gemarcheerd, en de politie
de afzetting op den Dam en de daarop
uitloopende straten op zeer taktische wijze
prijsgaf.
Duizenden toeschouwers, die tijdens het
défilé achteT de afzettingen waren geble
ven, stormden nu tot vlak voor het Paleis,
om daar op ondubbelzinnige wijze uiting
te geven aan hun innige verknochtheid
aan het Huis van Oranje. De Koningin en
de Prinses hadden zich reeds in het Pa
leis teruggetrokken, toen plotseling het
geheele Damterrein werd gevuld met een
groote mensehenzee, waaruit enkele
oogenblikken later spontaan 'het oude
Wilhelmus opklonk.
'Ongeorganiseerd, zonder muzikale be
geleiding, zong die enorme schare ons
oude volkslied zoo indrukwekkend, dat
velen hun ontroering niet meer konden
verbergen, en terwijl het gezang aanzwol,
verschenen de Vorstinnen nogmaals op het
bal'kon, merkbaar verrast door deze nieu
we duizendkoppige menigte, die uiting
wilde geven aan haar innigste gevoelens.
De zang verstomde even, maar toen brak
plotseling bij het verschijnen van de Ko
ningin en de Prinses een gejubel los, dat
minuten lang duurde.
Hoeden en petten 'gingen de lucht in,
kinderen en vrouwen wuifden met vlag
gen en zakdoeken en bij deze hulde bleven
de Vorstinnen op het balkon, om heel die
juichende en jubelende menschenmassa
vriendelijlk toe te wuiven. Men zong Oranje
Boven en (het populaire Lang zullen zij
leven. Men jubelde en juichte, terwijl op
het balkon de hooge gasten van de hoofd
stad nog langen tijd bleven vertoeven.
En toen de menigte de Koningin en de
Prinses niet meer zag, barstte nogmaals
en nogmaals een gejubel en gezang los.
'De politie trachtte met zaChten drang
VERDERE PRIJZEN:
Motorrijwiel, SIMPLEX 31/: P.K. Philips'
Radiotoestel, type 640 A Linnenkast-
oitzet Kelvinator-koelkast Mahonie
houten slaapkamerameublement Trap-
naaimachine Rubli-stofzuïger Ulft-haard
Tweepersoons mahoniehouten kano enz.
de menschen te verspreiden, doch dit ge
lukte haar niet. De duizenden bleven staan
en bleven jubelen, totdat de Koningin nog
eenmaal voor een geopend raam in een
van haar appartementen de ringende en
jubelende menigte bad toegewuifd. Toen
eerst wild© men heengaan van. deze his
torische plek, waar Amsterdam op groot
sche wijze haar verknochtheid aan Oranje
toonde.
Vrijheid van den arts bij geneeskundige
behandeling.
Gevolg gevende aan de uitspraak van
de aigemeene vergadering, gehouden op
2, 3 en 4 Juli te Rotterdam, geeft het
'hoofdbestuur van de Nederlandsche
Maatschappij tot bevordering der Geneesi-
kunst aan het volgende ruimere bekend
heid:
Het beroep van geneesheer behoort in
ons land tot de vrij© beroepen, niemand
kan den arts dwingen tot het verleenen
van diensten. Menigeen verzekert zich
van te voren van de hulp van een arts,
door vooraf met hem kennis te maken
en hem te vragen of hij in geval van nood
zijn hulp wil verleenen. Ook het publiek
heeft dan het besef, dat het verleenen
van geneeskundige hulp niet kan worden
geëischt.
Als gevaar dreigt en andere hulp ont
breekt, moet iedereen, ook de arts, zich
ter beschikking stellen, maar anders blijft
de medicus vrij' zijn diensten te weigeren.
D'e geneeskundige is evenzeer vrij om den
band met een patiënt, dien men een tijd
lang behandeld heeft, te verbreken. Een
der redenen hiervoor kan zijn het niet be
talen van een billijke rekening, wanneer
de patiënt, naar de overtuiging van den
dokter, wel bij machte is, maar er onwil
in het spel is.
Het witte achterspatbord op de fiets.
In het besluit van 28 Augustus tot na
dere wijriging van het Motor- en rijwiel-
reglement is in art. 3 het voorschrift om
trent hert witte spatbord opgenomen in den
vorm van een toevoeging aan het eerste
lid van art. 59 van. dat reglement.
Artikel 59, eerste lid, schrijft voor, dat
een rijwiel, waarmede tusschen een 'half
uur na zonsondergang en een
half uur vóór zonsopgang over
een weg of een rijwielpad wordt gereden,
moet voorzien zijn aan de voorzijde van
een lantaarn, en aan de achterzijde van
een lantaarn of reflector, die rood licht
uitstraalt of daarop vallend 'licht rood te
rugkaatst.
De toevoeging nu begint; Bovendien
moet een rijwiel, waarmede over een weg
of een rijwielpad wordit gereden, voorzien
zijn vanvolgt de beschrijving van 'het
witte spatbord.
Klaarblijkelijk is het de bedoeling van
den wetgever geweest, dit laatste voor
schrift ook te geven alleen voor de fiets
Binnenland.
Mel'ksteunbeporking opgeschopt.
Het Koninklijk bezoek aan Amsterdam.
Buitenland.
Mobilisatie in Abessynië
Guba door een orkaan geteisterd.
Yon Ribbentrop te Brussel.
De Duitsch-Evangelische kerk onder
staatsvoogdij.
waarmede tusschen een half uur na zons
ondergang en half uur voor zonsopgang
wordt gereden. Maar deze bedoeling 'komt
in het voorschrift niet tot uitdrukking.
Geheel van beteekenis ontbloot is de
kwesitie niet, zegt het Vaderl. Er zijn fiet
sers genoeg, die him rijwiel alleen overdag
gebruiken om 'heen en weer naar hun werk
te rijden en 'die 's avonds nimmer hun fiets
bestijigen. Hun zou 'rt kunnen invallen, dat
ze het achterspatbord niet over een lengte
van 30 c.M. van het ondereind af wit be
hoefden te laten verven. Daarmee zouden
ze een. overtreding van het motor- en rij-
wi'ëiragïcment begaan, die vooribopig
waarsCMjhlij'k wel met esn waarschuwing
mH wonden afgedaan, doch op den bui. ren
duur moet- worden bestraft.
Lof voor de K. L. M.
Het Pransche dagblad „Le Jour-' wijdt
eeuige waardeerende woorden aan de K.
L. M. naar aanleiding van het 5-jarig be
staan van den luchtdienst Amsterdam
Batavia. In deze 5 jaren heeft de K.L.M.
op deze lijn 251 vluchten gedaan en hier
mee een totalen afstand afgelegd van
7.250.000 K.M. Zij heeft voorts 190.000
kilo post vervoerd en 3130 passagiers. Het
blad noemt deze prestatie een mooi re
cord voor zoo een lange verbinding.
J. Gorter f.
Te Assen is overleden de heer J. Gor
ter, lid van Ged. Staten van Drente. De
overledene behoorde tot de A.-R. partij.
Spek naar Duitsehland.
Voor den uitvoer van spek naar Duitseh
land in het vierde kwartaal van dit jaar
is een extra bedrag van 550.000 Reichs-
mark beschikbaar g'esteld. D'e levering van
spek tot dit bedrag zal rechtstreeks ge
schieden aan de Reichsstelle für Milcher-
zeugnisse, Ole und Fette te Berlijn tegen
speciale prijzen en voorwaarden en waar
schijnlijk in den loop van October plaats
vinden.
C. v. d. Voort van Zijp. f.
Te Utrecht is op 64-jarigen leeftijd over
leden de heer G. v. d. Voort van Zijp,
burgemeester van Maartensdijk.
B'e overledene was aanvankelijk pre
dikant in de Ned. Herv. Kerk.
Van 1908 tot 1924 was hij lid van de
Tweede Kamer voor de A.R. partij.
In 1924 werd de heer Van der Voort
van Zijp tot burgemeester van Maartens
dijk benoemd.
Hij was ridder in de orde van den Ne-
derlandsehen Leeuw en Commandeur in
de Huisorde van Oranje.
Eenigen tijd heeft bij een leidersfuuctie
in de N.S.B. vervuld, doch later heeft hij
de „beweging" verlaten.
Bedrijfsraden land- en tuinbouw.
De commissie van advies, bedoeld in
art. 8 der Bedrijfsradenwet, heeft beslo
ten, den minister van sociale zaken te
adviseeren, een onderzoek in te stellen
naar de wenschelijkheid en mogelijkheid
van de instelling van bedrijfsraden voor
de landbouwdistricten Zeeuwsc'h-Vlaan-
deren en "West-Noord-Brabant.
Verder zal de commissie zich door ver
tegenwoordigers van werkgevers1- en
werknemersorganisaties in den tuinbouw
laten voorlichten omtrent de mogelijkheid
van de instelling van een bedrijfsraad
voor het tuinbouwbedrijf.
De handelsbesprekingen met Denemarken
D'e handelsbesprekingen, welke door
een Nederlandsche delegatie te Kopenha
gen met de D'eensche autoriteiten gevoerd
worden, zullen binnenkort eindigen. Er
is tusschen beide delegaties overeenstem
ming bereikt over een voorloopige rege
ling, welke inmiddels reeds in werking
is getreden. Gezien de vele moeilijkheden,
welke overwonnen moesten worden, is
men van Nederlandsche zijde niet onte
vreden over dit resultaat.
D'e besprekingen worden ten aanzien
van enkele punten nog voortgezet..
POLDER WALCHEREN.
In de Zaterdagmorgen gehouden aige
meene vergadering van het Polderbestuur
van Walcheren, deelde de waarnemende
voorzitter, jhr P. J. B o o g a e r t, mede,
dat tot aller groot leedwezen de voorzit
ter, mr H. P. Lantsheer wegens onge
steldheid in het buitenland vertoeft. Spr.
sprak de hoop uit, dat mr Lantsheer zeer
