oopen loopen ieme DINSDAG 24 SEPTEMBER 1935 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 49e JAARGANG - No. 301 EERSTE BLAD LOO'S EDING kinderen, wereld- moeten beste. Pilaren DELBURG Crisis en Staatsfinanciën. Buitenland Belangrijkste Nieuws Binnenland Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergn" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraut 70, Goes. Telefoonnummer 11. l'ostclièque en Girorekening 44455, Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDF.L J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingen 10.20. Losse nummers 5 cent. Advcrtcntiön 30 cent per regel. Ingezonden mededeeiingen 60 cent per regel, ivieine Advertentiea Dinsdags en Vrijuags fO.io, Dij vooruitbetaling. Under letter of motto f0.ö5. Bij contract belangrijke kornng. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. s> DER! bevat meer eid melk en lorwegen. voor 15 ct. nemuiden qq of 8 g 84 r Koster v. d. 199 r wei- .delburg c.s. 218.5 r wei- lil; g 64 r wei- Arnemuidien 5ERICHT. nd van 24 Westelijke lelijk opkla- sn, mogelijk g 3 u. 10 u.: 762. n: Over dit onderwerp geef Jhr. Mr de Geer in het crisis-nummer van „Stemmen des Tijds" een interessante bijdrage, die een sterke indruk geeft van de groote moeilijkheden waarmee op het gebied der Htaatsiinanciën tijdens de crisisjaren moet worden geworsteld. „Op weinig terreinen aldus de schrijver heeft de ontwrichtende in vloed van de crisis zich meer doen gel den dan op dat van. de Staatsfinanciën. De verschrompeling van de meeste takken van volksbestaan deed 's Rijks inkomsten terugloop en, terwijl de reusachtige toe neming van de werkloosheid de uitgaven deed stijgen. Van twee kanten werd op die wijze het evenwicht bedreigd. Hat ge volg was, dat binnen enkele jaren het beeld van's lands financiën een ingrijpen de wijziging onderging." Voor de crisis hier te lande haar wer king in beduidende mate deed gevoelen had de schatkist eenige goede jaren. Van 1925 tot en met 1930 bedroegen de overschotten op den gewonen'dienst in to taal plm. f 330 millioien, en dat, ondanks het feit dat eenige belastingverlagingen werden aangebracht, waarvan de in 1928 in werking getreden verlaging der inkom stenbelasting met 20 pet. een der voor naamste was. Het gevolg van deze gunstige uitkom sten was, dat het totaal der Staatsschuld, dat op 31 Dec. 1924 bedroeg f 2947 mil lioen, eind 1930 gedaald was met f 575 millioien. De rentebesparing die hierdoor verkregen was, werd nog versterkt" door dat verschillende leeningen konden wor den geconverteerd in leeningen van een lager rentetype. In verband hiermede en gezien ook den gunstigen stand van het Leeningfotnds 1914 kon met recht de opmerking worden gemaakt, dat het Riijksbudgfet met een stevige duffelsche jas het barre jaargetijde der crisis inging. „Helaas zou de koude feller en hardnekkiger blijken dan door dien, thans reeds overleden, schrijver ver moed werd." In 1931 begon „de weg terug" zich in felle kleuren af te teekenen. De ontvangsten werden belangrijk la ger geraamd dan over 1930, maar toch stelde de uitkomst teleur. De opbrengst bedroeg n.l. f 557, millioen of f 46 millioen lager dan de raming en f 79 millioen la ger dan de opbrengst van bet vorige jaar. E'n dat ondanks een verzwaring van de belasting die f 4 millioien opbracht. Het re sultaat was dan ook dat het dienstjaar 1931 een tekort opleverde van f 45 mil lioen. Toen de begrooting voor 1932 werd in gediend werd een tekort geraamd van f75 millioen, in verband waarmee een aantal besparingen werden aangebracht, "waardoor het geraamde tekort vermin derd werd tot f 49 millioen. Tot dekking hiervan werden verschillende maatregelen voorgesteld, waarmee het beoogde doel evenwel niet werd bereikt. Ondanks nieu we heffingen ten beloope van f 26,5 mil lioen, bleef toch de opbrengst der mid delen f 46 millioen beneden die van het vorige jaar. Het gevolg was dat 't dienst jaar 1932 tenslotte een tekort opleverde van f58 millioen. Het volgend jaar bracht alweer geen verbetering. Voor 1933 werd in de mil- lioenennota een tekort op den gewonen dienst geraamd van niet minder dan f 147 millioen. Dit groote tekort vloeide voort eenerzijids uit een opnieuw scherp ver laagde raming der middelen, anderzijds uit een onvermijdelijke stijging der uitga ven voor het spoorwegtekort, voor het te kort in het gemeentefonds en voor den dienst der Staatsschuld. Een reeks geno men maatregelen ter overbrugging van dit tekort had tengevolge dat de uitkomst een tekort van f 58 millioen aanwees. Het tekort voor 't dienstjaar 1934 moest, als gevolg van de dalende ontvangsten en de uitzetting der uitgaven voor werk loosheidsuitgaven moest f 52 millioen op de begrooting worden gebracht weer hooger worden geraamd dan voor 1933. De millioenennola wees een verschil aan tusscben geraamde ontvangsten en uitga ven van niet minder dan f 190 millioen. Jer overbrugging van dit tekort werd een dekkingsplan ontwikkeld, dat echter niet volledig kon worden uitgevoerd, zoodat toen het hier geciteerde artikel werd ge schreven reeds vaststond dat het dienst jaar 1934 een niet gering nadeelig saldo zou aanwijzen. Blijkens de dezer dagen cvergelegde millioenennota wordt het te kort voorloonig gesteld op f 57 millioen. De heer de Geer wijst dan nog op de begrooting voor 1935 die aanvankelijk een geraamd tekort had van f93 millioen. erschillende maatregelen werden in ver band hiermede genomen, maar toch moest in de memorie van antwoord op het Be- zuinigingsontwerp worden medegedeeld, dat de werkelijke uitkomst waarschijnlijk een nog grooter tekort zal doen zien dan het bij den eersten opzet geraamde tekort. Daar (intusschen verschillende bezuini gingsmaatregelen effectief zijn geworden werd het tekort nader geraamd op ruim f71 millioen. „De oorzaken waren alweer: een niet tot volledige uitvoering komen van het dek kingsplan; een vèr bij de raming ten ach ter blijven van de opbrengst der middelen; een tegenval'er bij1 het spoorwegtekort; de noodzakelijkheid van nieuwe steunuitga- ven." Uit de hier verstrekte gegevens kotmt de zeer moeilijke toestand waarin de Staatsfinanciën verkeeren wel zeer scherp naar voren. En ook de vooruitzichten voor 1936 zijn blijkens de pas ingediende begrooting niet opwekkend. Het einde van de moeilijk heden is helaas nog volstrekt niet in zicht. Misschien dat het overzicht door oud- minister de Geer gegeven er toe kan mee werken dat het inzicht in de financieele moeilijkheden waarmee de Regeering heeft te kampen wordt verhelderd, en dat de critici aan den wal en zij die maar steeds op het doen van nieuwe uitgaven aandringen, eenige matiging leeren be trachten. DE DREIGENDE OORLOG. Beurtelings optimisme en pessimisme. In een bespreking van de situatie te Ge- nève met den Reuter-correspondent, ver klaarde de officieele woordvoerder van Italië: „De deur staat nog open voor een ac- coord. Wij wachten nieuwe voorstellen van den Volkenbond af, die een minimum basis voor de besprekingen zouden kunnen ■vormen. Wij hebben geen tegenvoorstellen gedaan." De Engelsche ambassadeur Drummond heeft in een onderhoud met Mussolini, dat bijna een uur duurde, een persoonlijke boodschap van Sir Samuel Hoare aan den Dnce overhandigd. Het schijnt dat het lange en vriend schappelijke onderhoud mag worden op gevat ais een nadere aanduiding van de ingetreden ontspanning in de Italiaansch- Engelsche betrekkingen. Deze berichten zouden dus weer eenig optimisme rechtvaardigen. Hedenmorgen werd echter gemeld: In Genève is bericht ontvangen dat de mobilisatie van 10 mülioen Italianen he denmiddag om 6 uur zal morden afgekon digd. Men kan zich in Genève niet voorstel len dat de Volkenbondsraad ook maar in eenig opzicht de tegenvoorstellen van Mussolini ernstig in overweging zal willen nemen. Uit Addis Abeba wordt gemeld, dat de tegenvoorstellen van Mussolini met een mengsel van verbazing en hilariteit zijn ontvangen. De woordvqei der der regee ring verklaarde dat Abessynië slechts be reid is van zijn grondgebied de provincies Ogaden en Aoussa af te staan, tegen con tante betaling en als verdere tegenpresta tie opbouw en moderniseering van het land, onder leiding van door de regeering aan te wij'zen buitenlandsche adviseurs. De eisch der Italianen over te gaan tot algeheele ontwapening en reorganisatie van het leger, wijst de regeering absoluut van de hand. Het totale oordeel van Abessynië kan worden samengevat in de volgende woor den: „Italië denkt, dat het Abessynische leger slechts uit kinderen bestaat. Uit deze meening vloeien de 'Overdreven eiscben van Mussolini voort". Algemeen vraagt men zich af, of de negus van Abessynië er in zal slagen, zijn krijgers in bedwang te houden, nu Italië de voorstellen van de raadscommissie van vijf zoo goed als verworpen heeft. Vele jongere stamhoofden aan de Noord en Zuid-grens, moede van het wachten op den aanval, wenschen de Italianen ter stond aan te grijpen. De negus heeft echter aan alle comman danten nieuwe instructies gezonden, dat zij onder geen voorwaarde offensieve maatregelen mogen treffen. Hij' heeft zelfs bevel gegeven, dat de Abessynische troe pen, indien de Italianen aanvallen, moeten terugtrekken, tot bekend is, welke poli tiek de volkenbondsmogendheden zullen volgen. De Italiaansche troepentransporten worden in versneld tempo voortgezet. Fruit uit Gent naar Engeland. Het maandblad „Navigation du Rhin maakt gewag van een aanzienlijke uit breiding van den vruchtenuitvoer van Gent naar Engeland. Duizenden vaatjes en manden nemen elke week uit dio haven den weg naar den overkant van >de Noordzee. Een firma heeft zelfs hiertoe een nieuwen dienst geopend. Dank zij deze organisatie wordt fruit, wat b.v. Zondag ochtend te Gent ingeladen is. Maandag ochtend al op de Londensche markten aan den man gebracht. De oorzaken van deze plotselinge ople ving worden gezocht in de sehaarschte van inlandsch ooft in Engeland ten ge volge van de late nachtvorst dit voor jaar. Gevangenen nemen dienst in het Abessynsche leger. De Negus van Abessynië heeft bevolen alle gevangenen vrij te laten, behalve de moordenaars, onder voorwaarde, dat zij als vrijwilliger dienst nemen in het leger. Ook heeft hij onder dezelfde voorwaarden vrijheid van straf beloofd aan alle dieven en roevers, die voortvluchtig zijn. Het le ger zal hierdoor minstens 50.000 man meer tellen. Hoewel een dergelijke maatregel te ver dedigen is uit het oogpunt van 'bezuini ging, is het toch niet zonder nadeel. De legercommandanten zullen nu zeer strenge maatregelen moeten nemen om 't plunderen tegen te gaan. Eenige honderden vrijgelaten gevange nen echter, die ingelijfd waren hij de troe pen van een der koningen en die gelegerd waren in de buurt van Harrar, trachtten daar schapen te stelen die toebehoorden aan de hoeren uit de omgeving. Het ge volg was, dat de politie met strenge maat regelen moest optreden. Uit goed ingelichte bron verneemt Reu ter uit Addis Abeba, dat de Negus meer dan een millioen mannen kan mobilise et- ren, maar deze zijn niet allen gewapend met geweren. Staking in Amerika afgekondigd. In Amerika zijn gisteren 400.000 arbei ders in de bruinkoolindustrie in staking gegaan. Dit is ongetwijfeld de grootste staking, die sedert de invoering' van de N.R.A. is uitgebroken en welke, naar men vermoedt, van beide zijden met buitengewone fel heid zal worden gevoerd. De aanleiding tot de staking vormt de loonkwestie. De afkondiging der staking heeft in geheel Amerika groote opwinding veroor zaakt. Beteekenis der Jodenwetten. De leidende figuren van de nat. soc. partij zullen vandaag te München bijeen komen om met Hitier en dr Frick de be teekenis van de nieuwe wetten welke het Joden-vraagstuk moeten regelen, uitvoe rig te bespreken. Ofschoon hij deze gele genheid weer uitdrukkelijk zal worden gewezen op de omstandigheid, dat de Jo den niet in de Düitsche volksgemeenschap thuisbehooren, zal anderzijds de nadruk worden gelegd op de rechten welke de Jo den in hun uitzonderingspositie zullen ge nieten. Van officieele zijde wordt beweerd dat de Joden een staat in den staat zul len vormen, waarbij evenwel met stellig heid wordt ontkend, dat het in de bedoe ling ligt, de Joden in een ghetto onder te brengen. Korte Berichten. De politie te Weenen heeft een ge-, heim wapendepot ontdekt, waar verschei dene geweren en mitraiUeurs en een ra dio-zendstation lagen opgeslagen. Bovendien is een nationaal-socialisti- sche propaganda-oentrale ontdekt, welke over de geheele stad vertakkingen had. Een groot aantal nationaal-socialisten is gearresteerd. Na geslaagde proeven is men te Ber lijn overgegaan tot het aanwenden van gewoon lichtgas, als brandstof voor auto bussen. Er loopen reeds drie van deze bussen door de Berlijnsche straten. Volgens een mededeeling van de po litie. zijn in verband met het spoorweg ongeluk in Dresden-Neustadt de leider der rangeer-werkzaamheden, de machi nist en de stoker van den leegen goede rentrein na een uitvoerig verhoor voor- loopig gearresteerd en ter beschikking gesteld van de justitie. In Valence zijn zestien gasten in twee restaurants na het gebruik van champignons met ernstige vergiftigings verschijnselen naar het ziekenhuis ver voerd. Twee van hen zijn korten tijd later overleden, tien verkeeren nog in levens gevaar. Zondagmiddag heeft in het kamp te Obesnice (Töjecho-Slowakije) een ern stige ontploffing plaats gehad. Ondanks het strenge verbod, had een artillerist de kardoes van een 10 c.M.-granaat meege bracht naar de öhambree. Plotseling sprong het projectiel uit elkaar. Vier sol daten werden gedood en twee anderen levensgevaarlijk gewond. Volgens een bericht uit Mamella na bij Malaga is een groot vliegtuig van on bekende nationaliteit in zee gestort en onmiddellijk gezonken. Op het Duenak anaal (Letland) heeft een ernstig scheepsongeval plaats gehad, waarhij volgens de laatste berichten, 12 personen zijn omgekomen. Een motorboot waarmede een aantal Letlandsche oud- strijders een uitstapje maakten, stiet te gen een brugpijler en zonk na enkele oogenblikken. DE STAKING TE TILBURG. De burgemeester weer bemiddelaar. Er is weer hoop, dat de wilde stakings beweging in de Tilburgsche wollen stoffen industrie, die nu reeds vier weken duurt, spoedig tot het verleden zal behooren. De burgemeester van Tilburg, Mr Dr F. Vonk de Both, heeft namelijk een nieuwe bemiddelingspoging ondernomen. Naar men zich herinnert, was de bur gemeester niet geneigd een tweede be middelingspoging te doen, aangezien de stakingsleiding zich bij de eerste poging niet aan gedane toezeggingen had gehou den. Eerst wanneer zij voor een en ander 'haar verontschuldiging had aangeboden, wilde de burgemeester overwegen wat in deze nog te doen. Aanvankelijk was de stakingsleiding niet geneigd deze verontschuldiging te maken. Op een 'der laatste openbare sta kersvergaderingen verklaarde evenwel een der leden van het stakingscomité, dat, als de burgemeester meende misleid te zijn geworden door het comité, het comité deze misleiding dan in ieder geval slechts onbewust had gepleegd en onder die om standigheden bleek het comité niet on genegen daarvoor zijn verontschuldiging aan te 'bieden. Deze verklaring schijnt voor den burge meester aanleiding te zijn geweest, als nog een nieuwe bemiddelingspoging te doen. Maandagmiddag heeft de burgemeester ■de stakingsleiders Gooien en Spijkers op het stadhuis in conferentie ontvangen, al waar zij aan den 'burgemeester hun ver ontschuldiging hebben aangeboden, waar van hierboven sprake was. Gisteravond zou de burgemeester met de werkgevers besprekingen voeren. Vergadering leden „St. Lambertus". Maandagmiddag had een vergadering plaats van leden van St Lambertus, die daartoe door het hoofdbestuur waren op geroepen. Op deze vergadering waren van alle stakende fabrieken een aantal leden op geroepen. Aan dezen oproep werd der mate gevolg gegeven, dat de groote zaal van de R. K. Werkliedenvereeniging ge heel bezet was. De vergadering werd gehouden naar aanleiding van het feit, dat de laatste da gen arbeiders van vele fabrieken bij het hoofdbestuur zijn gekomen, waarbij ze zeer positief te kennen gaven den arbeid zoo spoedig mogelijk te willen hervatten. Op de vergaderingen van Vrijdag zoo wel als op die van gisteren, waarbij' ar beiders van alle stakende fabrieken aan wezig waren, is door het hoofdbestuur de geheele huidige situatie rondom het conflict breedvoerig uiteengezet. Hierna bestond volop gelegenheid om met het hoofdbestuur van gedachten te wisselen. De gedachtenwisseling, waarvan ruimschoots gebruik gemaakt werd, had tot gevolg, dat verschillende misvattingen die bij de vergadering heerschten, konden worden rechtgezet, en dat misverstanden tot klaarheid werden gebracht. Het culminatiepunt van de vergadering van Maandagmiddag was, dat het hoofd bestuur toezegde, zoodra het meent, dat naar zijn meening het oogenblik daartoe gekomen is, te zullen ingrijpen. Dat wil zeggen, dat, indien dreigt, dat deze staking tot het 'bittere einde zal uit gevochten moeten worden, omdat noch de werkgevers om hun bindend besluit, noch de stakingsleiding om hun prestige, willen (kunnen) toegeven, het hoofdbestuur zijn verantwoordelijkheid voelende, dit zal trachten te voorkomen, door op het juiste moment het parool uit te geven, gezamen lijk den arbeid te hervatten. Van groot belang werd geacht de mede deeling, dat het bestuur van de fabrikan tenvereniging bij een bespreking met de arbeiders-organisaties had toegezegd, dat de loonregeling een loyale toepassing zal vinden. Intusschen is bij de N. V. Gebr. van Beurden's wollen deken- en stoffenfabriek welke fabriek niet is aangesloten hij de Vereen, van Tilburgsche fabrikanten on der bepaalde voorwaarden tegen het oude loon 'het werk hervat. Krachtiger liberale actie. De Liberale Staatspartij „De Vrijheids bond" hield j.l. Zaterdag en Zondag een buitengewone algemeene vergadering, welke zeer druk bezocht was. Nadat Dr S. E. B. Bierema een uit voerige uiteenzetting had gegeven over Binnenland. De Tweede Kamer vergadert. Regeerings- verklaxing van Minister Golijn. Begroeting van Landbouw en Visscherij. De staking te Tilburg. Verdere bespre kingen. Valsche munters ingerekend. Buitenland. Optimisme en pessimisme inzake het Italiaansch-Abessynsche conflict, de door de Liberale Tweede-Kamerfrac tie gevoerde en te voeren politiek, heeft de voorzitter van de partij, Mr Wende- laar, het standpunt van het hoofdbestuur vertolkt over de taak van de Liberale Partij in de naaste toekomst en tevens de plannen ontvouwd voor een krachtige Liberale actie. Bij de besprekingen bleek de vergade ring in da in uitzicht gestelde actie ver trouwen te koesteren en overtuigd te zijn, dat deze zal leiden tot het voeren van een doelbewuste liberale politiek, waarbij de tegenwoordige economische socia.le vraagstukken iri het licht van hei liberale beginsel zullen worden bezien, In de plaats van Prof. Mr C. W. do Vries, die zijn zetel in het, hoofdbestuur ter beschikking had gesteld voor een jongere, werd gekozen Mr N. A. Stempels te Utrecht. Handel drijven in varkens door vertegen woordigers van de veehouderij-centrale. Het Hoofdbestuur van den Ned. Bond ivan Varkenshandelaren heeft zich ge wend tot den minister van landbouw en visseherijl met het verzoek maatregelen te willen nemen tegen het handeldrijven met varkens door zaakvoerders der Vee- houderijlcentrale. Hierdoor ontstaat een deloyale concur rentie tegenover de particuliere varkens- handelaren, die vooral voorkomt in de provincies Gelderland en Overijsel, als mede nog andere streken, waar coöpera tieve landbouwvereenigingen gebruik ma ken van de diensten der ambtenaren van de Veehouderijcentrale voor aflevering en aankoop van varkens ten behoeve van die coöperatieve handelsvereeniging. Het komt bovendien voor, dat bestuurs leden of functionarissen van gemelde coö peratieve handelsverenigingen der boe ren, die tevens kringzaakvoerder of zaak voerder zijn, bijl de varkensmesters aan dringen om hun varkens niet aan parti culiere handelaren te verknopen, terwijl ook zaakvoerders zelf of met hun mede werking de varkens door familie- of vriendenrelaties laten opkcopen. Tengevolge van dien misstand en het feit der dubbele functies komt een onpar tijdige uitvoering der crisiswetten ten zeerste in het gedrang. Het hoofdbestuur is van meening, dat zaakvoerders en andere functionarissen der Nederl. Veehouderijcentrale behooren te zij'n personen, die direct noch indirect zich bezighouden met den handel in var kens, en niet verbonden zjjh aan particu liere of coöperatieve handelsverenigin gen. Gemeenteraad centra Minister. Dé gemeenteraad van Groningen heeft in zijn gisteravond gehouden vergadering voor de tweede maal beslist het niet wenschelijk te achten het ambtenaren- en werkliedenreglement aan te vullen met de bepaling, dat aan de ambtenares', die in het huwelijk tieedt of in concubinaat gaat leven, ontslag uit haar betrekking wordt verleend. In de vergadering van 8 Juni werd een voorstel daartoe verwor pen met 24 tegen 12 stemmen. Ged. Sta ten hadden echter den raad een K.B. doen toekomen, waarbij de Kroon aan maande alsnog gevolg te geven aan den wensch van den minister. D!e rechterzijde diende naar aanleiding daarvan een mo tie in om B. en W. uit te noodigen een reglementswijziging in clien geest voor te bereiden. Deze moties zijn echter na lang durig debat verworpen met 2611 stem men. De geheele linkerzijde stemde tegen en hield aan het eens ingenomen stand punt vast. De handelsbesprekingen met Denemarken Over de onderhandelingen, die te Ko- penhagen over den handel tusschen Ne derland en Denemarken gevoerd worden, schrijft „Politiken", dat het thans nog on mogelijk te zeggen is, waartoe deze be sprekingen zullen leiden en dat het zelfs nog zeer onzeker is, of er ook maar eenig resultaat bereikt zal worden. Het orgaan van de Deensche vereeni- ging van bloemisten geeft openbaarheid aan een gerucht, dat er als resultaat van de onderhandelingen valuta beschikbaar gesteld zou worden voor den invoer van 400.000 kilogram Nederlandsche bloem bollen. Politiken verzekert echter, dat er uit ons land geen bloembollen geïmpor-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1935 | | pagina 1