Onderwijs.
Gemengd Nieuws
Land- en Tuinbouw
Rechtszaken
Laatste Berichten.
Telegrammen.
Ned. Zendeling Genoot
schap. Gisteren is de 138ste jaarlijksche
vergadering van het Ned. Zendel. Ge
nootschap gehouden, onder leiding van Ds
G. H. Wagenaar.
Het verslag over de Ned. Zend. School,
opgesteld door prof. Van Nes, werd uit
gebracht door ds Rauws. De eerste klas
telde in den vorigen cursus 5 leerlingen,
de tweede klas B. Deze laatslen zijn bij
de examens ge-laagd. Een deel van de
leerlingen der Se klas wordt in dezen zo
mer naar Indië uitgezonden, 4 hunner als
hulpprediker in dienst der Indische Kerk.
't Volgend jaar zal als eisch van toelating
worden gesteld het eindexamen gymna
sium, H.B.S. of kweekschool.
Tot leden van het hoofdbestuur werden
herbenoemd de heeren mr N. J. van Aalst
te Rotterdam, dr G. Royer en prof. dr W.
A. F. Schüifner te Amsterdam, prof. dr
A. van Veldhuizen te Groningen, lo heer
W. Naudin ten Gate te 's Gravenhage had
zich niet voor herbenoeming beschikbaar
gesteld. Benoemd werdea ds A. Adriani te
Rotterdam, prof. mr F. baron van Es-
beck te Scheveningen, prof. dr F. W. A.
Korff en prof. dr G. Sevenster te Leiden.
i Te 's-Hertogenbosch zijn geslaagd
voor het eindexamen Midd. Techn.
School, voor electrotechniek de heeren D.
A. Jongenelen te Vlissingen en D. J. A.
van Ballegoyen de Jong te Goes.
Kloetinge. Aan de Rijks-Universiteit te
Utrecht slaagde voor het candidaats-exa-
men medicijnen dhr J. J. Dagevos Czn.,
alhier.
Eindexamen R.H.B.S. te Middelburg.
Voor het eindexamen af deeling B slaag
den heden: Mej. I. Koens te Souburg; en
de heeren M. Boreel te Koudekerke; H.
W. G hij sen, G. A. T. van Giezen, H. A.
van Heel te Goes; A. L. Janse de Jonge,
I. Lamain, A. E. van der Lely, G. Or-
baan, J. W,. van Pienbroek, J. Simonse,
J. W. Snijders te Koudekerke; en J. G.
Wisse te St. Laurens. Afgewezen zes.
Chr. Volksonderwijs en de bezuiniging.
Door de Vereen, van Chr. Volksonder
wijs werd op 10 Juli in het gebouw van
de G.J.V., Singelstr. te Middelburg een
provinciale vergadering gehouden, waar
voor en door de besturen en het personeel
der aangesloten scholen gesproken werd
over de Bezuinigingsvoorstellen der Re
geering met betrekking tot het onderwijs.
Na de opening heette de voorz., d s P.
J. S t e i n z van Goes de talrijke aanwe
zigen, benevens den spreker, den heer
Ligtvoet, hoofdbestuurslid van G.V.O., van
harte welkom. In 'tkort zette de voorz.
het doel der vergadering nader uiteen en
gaf daarna het woord aan den spreker,
die tot onderwerp had: Bezuiniging
vooruitzichten en gevaren".
De heer Ligtvoet stond stil bij de groote
veranderingen, die in het bezuiniging'»
ontwerp worden aangekondigd. Hij zou
daarbij willen uitschakelen, wat de re
geering reeds nu had teruggenomen.
Met betrekking tot de algemeene sa
larisverlaging, achtte spreker de moge
lijkheid niet uitgesloten, dat bij de komen
de herziening rekening gehouden zal wor
den met de draagkracht.
Wat de overige maatregelen aangaat,
niet alle bezuiniging levert nadeel op.
Dat bewijst b.v. het geval met de toelating
tot het U.L.O. Door beperkende bepalin
gen, hierin bestaande, dat tot het u.l.o.
slechts mogen toegelaten worden leerlin
gen, die het zesde leerjaar eener L.S.
met goeden uitslag hebben doorloopen en
wier aanleg en oniwB k-:!ing zoo zijn, dat
met grond mag worden verwacht, dat zij
het u.l.o. zonder bezwaar kunnen volgen,
is een bezuiniging aangebracht, waarvan
het u.l.o. als zoodanig geen nadeel kan
ondervinden.
Eenigszins anders staat het met de
leerlingenschalen.
De kweekeling met acte is losgelaten.
Niemand zal daar een traan om laten. De
nieuwe schalen zijn iets ongunstiger dan
die van de wet-Terpstra, maar wie erkent,
dat op elk terrein van ons openbaar le
ven moet worden bezuinigd, zal toegeven,
dat het mes der bezuiniging hier met de
noodige voorzichtigheid wordt gehan
teerd. Wanneer deze schalen zullen gaan
werken, is niet met zekerheid te zeggen.
Vermoedelijk in 1936.
In nauw verband met de schalen staat
de wachtgeldregeling, die wordt ingetrok
ken voor boventalligen.
Van grioot belang voor onze scholen is
de hepaling betreffende het onthouden
van de rijksvergoeding aan bijzondere
scholen met resp. 60, 90, 120 en 150 leer
lingen. in gemeenten met 25.000, 25.000 en
meer, met 50.000 en meer of met 100.000
en meer leerlingen. Soortgelijke uitslui
ting is niet voorgesteld voor openbare la
gere scholen. Ter verdediging van dezen
maatregel wijst de regeering op het ver
schil in positie. Spr. noemt deze eischen
voor bijzondere scholen onredelijk hoog.
De regeering heeft trouwens bij nader in
zien de getallen teruggebracht tot 50, 75,
100 en 125.
Naar de gegevens in het jaarverslag
van G.V.O. zouden in Zeeland door dezen
maatregel slechts twee scholen worden ge
troffen.
Een zeer groote verdienste van den Mi
nister van O., K. en W. ad interim, den
heer Slotemaker de Druïne, acht spr. het,
dat thans niet in een speciale wet wordt
vastgelegd welke scholen voor rijksvergoe
ding in aanmerking komen, zooals in het
oorspronkelijke bezuinigingsontwerp was
voorgesteld, maar dat de uitsluitingsbepa
lingen zullen worden opgenomen in de wet
op 'tL. O. zelf. Zoodoende blijven alle
gunstige uitzonderingsbepalingen gehand
haafd, b.v. voor groeiende scholen en
blijft ook de overgangstermijn van drie
jaar, gesteld in het thans vigeerend le
lid onder a van art. 96 der L.O. wet.
Over de verdere bezuinigingsvoorstellen
kan spreker kort zijn. Het uitstervingssy-
steem van de kweekscholen werd niet ge
handhaafd.
Uit hetgeen gezegd werd, trekt spr. de
conclusie dat de vooruitzichten voor het
bijzonder onderwijs niet rooskleurig zijn.
Vooral de hoogere eischen wat betreft het
aantal leerlingen sporen tot waakzaam
heid. Naast die aansporing tot waak
zaamheid wekt spr. op zoo noodig het of
fer te brengen van de plaatselijke school,
wanneer dit kan leiden tot vorming van
een grootere, meer krachtige schooleen-
heid.
Van de gelegenheid tot het stellen van
vragen werd een ruim gebruik gemaakt
en vooral in de beantwoording daarvan
kwam het uit, dat Ghr. Volksonderwijs er
heel goed aangedaan had deze vergade
ring uit te schrijven en daar te doen op
treden een zoo bij uitstek deskundig man
als den heer Ligtvoet.
Ook uit de vergadering werd nog eens
onderstreept de onrechtvaardigheid der
ongelijksoortige behandeling van het bij
zonder en het openbaar lager onderwijs
inzake mogelijke opheffing van scholen.
Met zeer hartelijken dank aan de spre
kers en de aanwezigen voor het welslagen
der vergadering, sloot de voorzitter,
waarna Ds van Voorst Vader van Middel
burg het dankgebed uitsprak.
Ontploffing te Rotterdam.
Gistermiddag was een ploeg arbeiders
bezig met slooperswerk op een terrein van
de Honingerdijk te Rotterdam. Hier stond
de rijstpellerij van de firma Ravenzwaay,
welke fabriek reeds grootendeels is af
gebroken. De betonnen fundeering en de
betonnen vloer moest nog gesloopt wor
den en daarmee was men met behulp van
dynamietpatronen bezig. Het werk ge
schiedde onder leiding vaq den voorman
J. H. van Gennep.
Twee explosies waren met goed gevolg
geschied, bij de derde liep het echter
mis.
Op het oogenblik, dat de patroon in
het gat werd gestopt, volgde reeds een
explosie.
Groote brokstukken vlogen door de
lucht. De 28-jarige van Gennep werd
door een stuk getroffen, evenals zijn vader.
Ook de 23-jarige arbeider W. van Wel
uit Duivendrecht werd door een stuk
beton geraakt.
Het ergst er aan toe was de 23-jarige
van Wel, die zware stukken beton op
het hoofd had gekregen. Zijn toestand is
zorgwekkend.
Een officier van de Genie te Utrecht
is naar Rotterdam gekomen om een
onderzoek in te stellen.
Jeugdige dieveggen. De po
litie te Geleen heeft een viertal meisjes
van 13 tot 15 jaar, waarvan er twee nog
op de schoolbanken zitten, aangehouden,
die zich den laatsten tijd aan verschei
dene diefstallen schuldig gemaakt heb
ben. Uit marktkramen en winkels had
den zij hemden, lappen goed, handtasch-
jes, oorringen en dergelijke weggenomen.
De gestolen goederen zijn in beslag ge
nomen.
Opnieuw onrust te Amster
dam. Op verschillende punten van Am
sterdam was het gisteravond weer tame
lijk rumoerig. In de Kinker- en ~:rger-
buurt waren roode doeken opgehangen
met opschriften, waarbij de vrijlating van
Immink en Schutte, die voor de recht
bank terecht hadden gestaan, verdacht
van mishandeling van een N.S.B.-er,
wordt geëischt.
De politie en de brandweer verwijder
den de doeken, doch het publiek weigerde
door te loopen. Om ruim baan te maken,
meest de politie van sabel en gummi
stok gebruik maken. Er werd met stee-
nen naar de politie gegooid, doch nie
mand werd getroffen.
Het geheimzinnige drama
te Rotterdam. Gisteren is de sectie
op het lijk van den heer S., die Zondag
in een pand aan het Ungerplein te Rot-
terterdam werd gevonden, voortgezet. Het
onderzoek heeft zich meer speciaal uitge
strekt tot de ingewanden, daar in ver
band met het gerucht dat de heer S. van
plan zou zijn zich door het innemen van
cyaan-natrium van het leven te berooven.
De reactie is inderdaad positief ge
weest en heeft de aanwezigheid van het
vergif aangetoond. Het onderzoek is nog
niet beëindigd, maar vast staat thans
wel dat de iheer S. zelfmoord heeft ge
pleegd.
.Overreden en ge dood. De on
gehuwde A. v. d. Pluym te Dussen, is
toen hij voor een personenauto met zijn
fiets den weg wilde oversteken, door deze
auto gegrepen. In zorgwekkenden toe
stand werd (hij naar het ziekenhuis over
gebracht. Bij aankomst bleek hij echter
reeds te zijn overleden.
Arsenaal van gestolen
a u t o's ontdekt. Den laatsten tijd zijn
er zoowel in de hoofdstad als in Den Haag
en Rotterdam herhaaldelijk auto's van het
merk Chevrolet ontvreemd. De dief of die
ven schenen speciale voorkeur voor dit
merk te hebben. Door min of meer toeval
lige omstandigheden heeft de Amsterdam-
sche politie thans eenig licht in deze duis
tere zaak kunnen brengen.
Gisternacht surveilleerden namelijk
twee agenten op den Baarsjesweg. Er
staan daar verschillende loodsen. Toeval
lig kwam een van de agenten op het denk
beeld door de ruitjes in den muur van
een loods een blik naar binnen te werpen.
Eenigszins tot zijn verbazing zag hij, dat
zich drie auto's in de schuur bevonden,
hoewel deze toch in 't geheel niet als ga
rage was ingericht. Wat den argwaan
van den agent nog meer opwekte, was
echter het feit, dat geen van de drie auto's
een nummerbord droeg. De twee agenten
die 't zaakje niet vertrouwden, wisten de
loods binnen te dringen en onderzochten
de drie wagens, Spoedig kwam vast te
staan, dat zij drie gestolen auto's gevon
den hadden. De eerste bleek afkomstig te
zijn uit Rotterdam, de tweede was in Den
Haag ontvreemd, terwijl de plaats van
herkomst van nummer drie niet aan
stonds viel vast te stellen. De wagens wer
den in beslag genomen en een politie
agent werd voor de loods geposteerd. De
autodief kwam echter des morgens niet
opdagen. De reden van zijn uitblijven werd
duidelijk, toen de politie uit Diemen be
richt kreeg, dat daar een man was gear
resteerd, die er met een andersmans Che
vrolet van door wilde gaan. De arrestant
is te Diemen ingesloten. Het onderzoek
der politie wordt met kracht voortgezet.
De brand op de wereld
tentoonstelling. In het Luna
park van de Brusselsche wereldtentoon
stelling is, zooals reeds gemeld, gister
nacht brand uitgebroken.
De brand ontstond in het atelier van
een Nederlandschen fotograaf, gelegen in
de onmiddellijke nabijheid van het Pla
netarium.
Ondanks het feit, dat de brandweer on
middellijk ingreep, kon zij niet verhin
deren, dat er 22 stalletjes en kramen, als
mede een groot restauarant, tezamen be
slaande een totale oppervlakte van 600
vierkante meter, in vlammen opgingen.
Gelukkig was het volkomen windstil,
anders ware een catastrofe onvermijdelijk
geweest, omdat het vuur dan bijna zeker
de belendende groote paviljoens zou heb
ben aangetast.
De schade wordt op millioen francs
geschat.
Bijt het onderzoek der politie in het
fotografisch atelier ontdekte men twee
petroleumlampen, die de fotograaf, on
danks het strenge verbod, had gebruikt.
De fotograaf, die afkomstig is uit Am
sterdam, maar doorgaans in een woon
wagen woont, heet Philip de Winter. Hij
beweerde op grond van zijn verzekerings
polis het recht te hebben, zich van petro
leumlampen te bedienen. De man ver
klaarde dat deze polis bij' den brand is
vernield.
Tarwefraude in de buurt
van Breda. Naar wij vernemen, zijn
de ambtenaren van den Crisis-opsporings
dienst een uitgebreide tarwefraude op het
spoor gekomen, welke fraude zich uit
strekt over de dorpen Princenhage, Beek,
Effen, Ginneken, Bavel en Ulvenhout.
Een groot aantal hoeren in deze plaat
sen heeft door bemiddeling van een
graanhandelaar te Breda z.g, gekleurde
(gedenatureerde) tarwe gekocht onder de
verzekering, dat de te leveren tarwe af
komstig was van een partij gedenatureer
de aomerzaaitarwe.
Waar het denatureeren het graan wel
voor menschelijk voedsel ongeschikt
maakt, doch niet de kiemkracht doodt,
was de bedoeling deze tarwe, die in prijs
de helft goedkooper is dan de niet gede
natureerde uit te zaaien en later de oogst
bij de regeering in te leveren en aldus
van de tarwesteun te profiteeren.
Deze opzet mislukte echter ten deele,
aangezien de geleverde tarwe een meng
sel bleek van zomer- en wintertarwe en
bovendien nog van een dusdanige kwali
teit, dat het gezaaide zeer onregelmatig
opkwam en bijna geen aren vormde.
Verschillende boeren zijn er dan ook toe
overgegaan, het zaaisel om te ploegen,
doch anderen lieten het op hoop van ze
gen staan.
Nu de crisis-opsporingsdienst echter
van een en ander de lucht heeft gekregen
en een uitgebreid onderzoek instelt, heb
ben de betrokken boeren dubbele schade,
daar zij niet alleen geen oogst binnenha
len, dóch bovendien nog strafrechterlijk
zullen worden vervolgd.
Verdronken. In een onbewaakt
oogenblik is het U/2-jarig dochtertje van
den heer H. Delleman te Wijk aan Duin
in een waschketel gevallen en verdronken.
In den Otterlooschen vijver ibij Otter-
loo is de 28-jarige G. uit Arnhem ver
dronken. G. is waarschijnlijk in een diepe
plek gekomen.
Chr. Boeren- en Tuindersbond.
Dinsdag vergaderde het bestuur van de
Zeeuwsche afdeeling van den Ghr. Boe
ren- en Tuindersbond te Goes.
De voorzitter, de heer Vogelaar, opent
deze vergadering met gebed.
Na lezing der notulen wenscht de
Secretarie, de heer Dominicus, den voor
zitter van harte geluk met zijn benoe
ming tot lid der Gedep. Staten en hoopt,
dat hij als zoodanig nog veel voor Zee
land zal kunnen verrichten.
Hierna volgt behandeling van de na
volgende punten:
Tengevolge van de hagelslag zijn
meerdere bedrijven zwaar getroffen, de
teeltpremie zal echter volgens ontvangen
schrijven van de Akkerbouwcentrale niet
kunnen worden uitgekeerd over dat wat
totaal vernietigd is. Als reden wordt op
gegeven, dat men zdch tegen hagelschado
verzekeren kan.
Een schrijven betreffende de inkrim
ping van den pluimveestapel zal waar
schijnlijk niet veel resultaat opleveren.
De verhouding van de organisatie tct
het Centraal Bureau van aankoopvereeni-
gingen wordt nader onder de oogen ge
zien.
Besproken wordt de nota van de geza
menlijke Zeeuwsche landbouworganisatie#
aan den Regeeringscommissaris voor de
Akkerbouw en Veehouderij betreffende
de toewijzing van meerdere varkens, big-
gtnmerken en de verpliohte castratie van
toegewezen niet-geregistreerde stieren.
Verder wordt in den breede gesproken
over de meerdere werkverruiming waar
aan zooveel mogelijk zal worden medege
werkt. De daarvoor benoemde commissie
zal zoo spoedig mogelijk met voorstellen
dienen te komen.
Ook wordt nog gesproken over de huis-
houdcursussen, de melkbroodactie en
eenige zaken betreffende het Boekhoud-
bureau.
- Cassatie. Door L. J. D., 31 j.,
molenaar, wonende te Nieuwer kerk is
cassatie aangeteekend tegen het vonnis
van de Arrondissements-Rechtbank te
Middelburg van 3 Juli 1935, waarbij hij
met vernietiging van het vonnis van den
Kantonrechter te Zierikzee ter zake van
overtreding van de Tarwewet is veroor
deeld tot twee geldboeten van vijftig gul
den of tweemaal 10 d. h.
Wemeidinge. Woensdagmiddag verga
derde de Raad dezer gemeente onder
voorzitterschap van burgemeester Keyzer.
Afwezig wegens ziekte dhr Bruinooge.
Een schrijven betreffende de voorgeno
men grenswijziging zal in de volgende
vergadering worden behandeld.
Een schrijven van Ged. Staten inzake het
reglement van 't Burg. Armbestuur wordt
aangehouden. Naar aanleiding van de re
kening 1934 van den keuringsdienst van
vee en vleesch in de keuringskring Krui-
ningen, informeert dhr Lindenbergh naar
de resultaten van den -dienst. De voorzit
ter zegt, dat het verlies minder bedraagt
dan over vo-rige jaren. De gemeentebe-
grooting, dienst 1935, ondergaat eenige
wijziging in verband met een ontvangen
schrijven van Ged. Staten. Aangeboden
wordt de rekening 1934 van het Burg.
Armbestuur. Ais leden der commissie
voor het nazien dezer rekening zullen fun-
geeren dhrn Wabeke, Cyso-uw en de Jon
ge. De commissie voor het nazien der ge
meenterekening, dienst 1934, die thans
wordt aangeboden, zal bestaan uit dhrn
Lindenbergh, Cijsouw en de Jonge.
Besloten wordt bij de Goöp. Boeren
leenbank een leening aan te gaan, tot dek
king van het restant van 'het kapitaal, be-
noodigd voor het bekostigen van het on
der grondsche laagspanningsnet. Vervol
gens worden onderzocht de geloofsbrieven
van de leden der commissie bedoeld in
artikel 158 der gemeentewet en die der
nieuw 'benoemde leden van den Raad.
In behandeling komt een voorstel van
B. en W. tot wijziging van het in 1925
genomen raadsbesluit tot vaststelling van
een bouwverbod. B. en W. stellen voor uit
dit plan den geprojecteerden weg van de
Daniëlstraat naar den Westelijken ka
naaldijk te scheppen, aangezien deze weg
in verband met de opheffing van de tram
diensten in de toekomst geen zin heeft.
Bovendien is een behoorlijke ontwikke
ling van de bebouwing van het bouwplan
niet meer mogelijk, nu door de oprichting
van woningen aan den Bo-nzyweg en aan
de Dorpsstraat de gelegenheid tot het
aanleggen van een nieuwen weg is afge
sneden. De voorzitter doet in verband hier
mede voorlezing van een schrijven van
den inspecteur der Volksgezondheid, die
mede tot deze schrapping adviseert.
D'hr Lindenbergh merkt op, dat de aan
leg van den spoorweg niet de directe aan
leiding is geweest tot het vaststellen van
een bouwverbod, doch het feit, dat het in
de naaste toekomst wensohelijk zal zijn
de Wilhelminastraat te ontlasten door een
parallelweg, aan te leggen naar den ka-
naalweg. Dit zou ook in het 'belang zijn
van de bouwondernemers van het bouw
plan. Spr. ziet veel grooter belang in het
opheffen van het bouwverbod op de per-
ceelen voor een weg van het kruispunt
Oranjeboomstraat-Bonzyweg naar Zwaak.
De voorzitter zegt, dat juist door de af
sluiting van geprojecteerde wegen naar de
Bonzyweg en de Wilhelminastraat de
bouwondernemers zijn teleurgesteld in
hun plannen. Een bouwverbod 'beoogt in
hoofdzaak het belang van de gemeenschap
en dat van de belanghebbenden. Vein des
kundige en tevens belanghebbende zijde
vernam spr., dat het bouwverbod op de
hierbedoelde perceelen onpractisch is.
Dihr Lindenbergh zegt, dat het bouw
verbod juist op advies van den Inspecteur
van de Volksgezondheid is vastgesteld en
dat op de noodige aansluiting aan ge
meentewegen of straten is gelet.
Dihr J. A. Dominicus deelt mede, aan
vankelijk voorstander te zijn geweest van
dit bouwverbod. Nu de Inspecteur tot wij
ziging adviseert op grond van de omstan
digheid, dat de uitbreiding in die rich
ting niet van dien aard is, dat de hand
having van het besluit gewenscht is, kan
spr. zich met het advies van den Inspec
teur vereenigen, temeer waar Ged. Staten
zich mogelijk zullen gedragen naar de op
vatting van den Inspecteur.
Dhr Wabeke stelt de vraag of de ge
meente belang 'heeft bij opheffing van dit
bouwverbod. Spr. meent, dat zulks niet
het geval is. Het particulier belang is
hier overheerachend. Men kan in de toe
komst nog voor allerlei mogelijkheden ten
opzichte van dit bouwverbod komen te
staan.
De voorzitter handhaaft zijn meening,
d&t een juiste ontwikkeling van de bebou
wing in het bouwland is belemmerd door
den bouw aan den Bonzyweg en de Wil
helminastraat welke destijds is toegestaan
door het gemeentebestuur.
Het voorstel van B. e n "W.
in stemming gebraoht,
wordt verworpen met vier
tegen twee stemmen; tegen
dhrn Wabeke, Lindenbergh, Cysouw en
De Jonge; voor dhrn Adr. Dominicus en
J. A. Dominicus.
■Be voorzitter deelt mede, dat bij Ged.
Staten in bewerking is een plan tot ver
breeding van den Wemeldingschen Zand
weg. In de kosten van dit ontwerp zal de
gemeente voor 25 pet. hebben bij te dra
gen. Dhr Wabeke vraagt hieromtrent na
der inlichtingen, die door den voorzitter
worden verstrekt.
Krulsgesprek tusschen Minister Deckers
en de bemanning van ds K 18.
Hedenmiddag van half 2 tot 2 uur had
tusschen den Minister van Defensie te
Den Haag en den commandant van de K
18 te Soerabaja een kruisgesprek plaats,
dat aan weerszijden goed is overgekomen.
In antwoord op de vragen van den Mi
nister werd gezegd, dat de geestdrift te
Soerabaja hedenmorgen groot was. Vele
particuliere en oorlogsvaartuigen voeren
de K 18 bij aankomst tegemoet. Het is
aldus de minister een uitstekende dag
voor de marine geweest.
Terwijl in Soerabaja de geheele beman
ning van de K 18 was opgesteld, hield de
Minister vervolgens een toespraak.
Spr. richtte op dezen voor de marine
zoo gedenkwaardigen dag 'n gelukwensch
tot den vice-admiraal Van Duim, com
mandant der zeemacht in Indië en tot
allen, die onder zijn bevelen staan.
Vanaf 14 November 1934 tot heden
hebben we in gedachten de K 18 op haar
vijf-werelddeelen-reis gevolgd. Het was
ons een vreugde de behouden aankomst in
Soerabaja te vernemen.
In het bijzonder wenschte Spr. com
mandant, officieren, onder-officieren en
manschappen van de K 18 geluk.
De regeeriag verheugt zich over het ge
lukkig voltooien van deze belangwekkende
reis. Dank brengt de Minister aan God,
Die de zeeën beval, U te dienen, en die
U zegende bij dag en nacht.
Aan uw groote tocht, de grootste ooit
door een onderzeeboot van welke zeeva
rende mogendheid ook, gemaakt, is alom
aandacht geschonken. Door groote plichts
betrachting is deze reis gelukkig vol
bracht. Moge prof. Vening Meinesz zijn
wetenschappelijk arsenaal er door hebben
versterkt.
De Minister wees daarna op de betee-
kenis van het vlagvertoon in vele vreem
de landen. Vele landgenooten in den
vreemde hebben de bemanning met geest
drift ontvangen. Daardoor zijn weer ban
den nauwer aangehaald.
Dank brengt Spr. aan de autoriteiten in
de verschillende landen voor de gastvrij^
ontvangst. Door het bezoek van de K 18
en de gehouden lezingen is aan ons land
weer grootere bekendheid gegeven.
In de weken, die ge verbleeft met uw
kleine onderzeeboot op den eindeloozen
Oceaan kwamen uw zeemanseigenschap
pen vooral tot uiting. Er was meer noodig,
dan viel af te leiden uit de stereotiepe
radio-telegrammen: „Geen bijzonderheden.
Alles wel aanboord."
Deze deugd van plichtsbetrachting bly-
ve u en de andere mannen van de marine
leiden en sterken.
Een belangrijk hoofdstuk is aan de ge
schiedenis onzer marine toegevoegd.
H. M. de Koningin heeft blijk gegeven
van Haar hooge waardeering door de vol
gende onderscheidingen toe te kennen:
Onderscheidingen.
De commandant, de heer Hetterschy,
ridder in de Orde van Oranje Nassau,
is bevorderd tot Officier in die Orde. De
luitenant ter zee 2e kl. Wytema en de
officier machinist bijl den stoomvaart
dienst 2e kl. Leeuwenburg zijtn benoemd
tot ridder in diezelfde orde.
De eere-medaille van die orde in goud
werd toegekend aan den opper-schippei
Boskamp, in zilver aan den majoor-ma
chinist Valkier, in brons aan den kwar
tiermeester Ter Berg, aan den korporaal-
telegrafist Bau, aan den korporaal-ma
chinist Koningstem, aan den korporaal-
kok v. d. Linde en aan den matroos le kl.
Koldenhof. De versierselen aan deze on
derscheidingen verbonden zullen worden
gedragen met de zwaarden.
Spr. wenschte allen geluk met deze on
derscheidingen en verzocht in te stem
men met een „Leve de Koningin". Of
hieraan voldaan werd, kon hier te lande
niet worden gehoord.
Nadat te Den Haag twee coupletten
van het Wilhelmus waren gespeeld, kwam
de commandant van de K 18 te Soerabaja
voor de microfoon. Deze meldde, dat de
rede van den Minister goed was overge
komen en dat overal bijzonder veel be
langstelling was ondervonden. Ook hij
hechtte aan vlagvertoon met goed mate-
riëel groote waarde. Hartelijk dankt hij
voor de ontvangen onderscheidingen.
Het is een mooie dag, aldus ver
telde de commandant. Aardig was het
binnenkomen met al de vele vaartuigen,
De bemanning gaat nu 14 dagen naar
Malang om op verhaal te komen.
De manschappen zijn nu netjes geknipt
en geschoren. De Minister vertelde, dat
hij zich vroolijk had gemaakt over een
foto uit Afrika, waarop de manschappen
