dan in de Zon DONDERDAG tl JULI 1935 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 49e JAARGANG - Ne. 237 De K XVIII behouden in Indië aangekomen. Buitenland Binnenland Belangrijkste Nieuws Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergn" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postclièque en Girorekening 11155. Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. 7)e Zeeuw Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingcn f0.20. Losse nummers 5 cent Advertcntiön 30 cent per regel. Ingezonden mcdcdeolingcn 00 cent per regel. Kleine Advertcntiün Dinsdags en Vrijdags 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85. Bij contract belangrijke korting. Een zware maar glorieuze tocht vol bracht. Grootste tocht ooit door een duikboot ondernomen. De onderzeeboot K XVIII, die 11 No vember van het vorige jaar van Den Helder vertrok, is vandaag na een af stand van niet minder dan 22.710 zeemijl te hebben afgelegd, behouden te Soera- ba ja aangekomen. Toen de K XVIII zijn ongeëvenaarde reis begon, riep Minister Deckers de be manning toe: „Mannen van de K XVIII kiest de ruime zee, toont allen naties, wat de Ned. marine vermag. Gods zegen vergezelle u. Houdt hoog de natie." En namens H. M. de Koningin werd aan de opvarenden geseind: „H. M. hoopt, dat deze onderneming, waarbij veel van uw aller volharding en plichtsbetrachting zal worden gevergd, ten volle aan de veelzijdig gestelde ver wachtingen zal beantwoorden"... Overeenkomstig dit Koninklijk woord is gehandeld. De grootste reis, door een onderzeeboot van welke zeemacht ook ondernomen, is volbracht. De roem van de Nederlandsche vlag is hoog gehouden. De naam van de Nederlandsche marine wordt weer met eere over heel de wereld genoemd. Woensdag 14 November 1934, na een indrukwekkende afscheidsplechtigheid, in tegenwoordigheid van Min. Deckers, militaire autoriteiten en familie, vertrok de K XVIII, uitgeleide gedaan door dui zenden van Den Helder. De reis ging voorspoedig. Van den Helder, via Madeira en Kaap Verde naar Dakar. Nadat in den Kerst tijd van verleden jaar, midden op den Atlantischen Oceaan tusschen Afrika en Z.-Amerika de ontmoeting met de „Snip" had plaats gehad, werd van Dakar naar Pernambuco (Z.-Amerika) gevaren. Dan ging de reis via Rio de Janeiro, Buenos Aires, en Montevideo naar Tristan da Cunha, in den Z.-Atlantischen Oceaan. Vervolgens naar Kaapstad, Durban, Mau ritius, Freemantle (Australië) om van daag te Soerabaja den tocht te beëindi gen. „Zoo heeft, zegt de „Maasbode", de K XVIII met zijn 35 man bemanning, prachtkerels vanaf commandant Hetter- schij tot den jongsten maat, zijn glorieu- sen tocht van ruim 7 maanden volbracht, over en onder wereldzeeën. Een staal van Nederlandsch kunnen, van Nederlandsche energie; een bewijs, dat het oude zeemansbloed nog stroomt door de aderen van onze hedendaagsche marine-mannen. Onder alle omstandigheden heeft de K XVIII zijn superioriteit bewezen. Hij heeft gevaren over spiegelgladde zeeën, onder een stralenden en blanken Zui- derhemel. Hij is opgetornd tegen mach tige, steigerende golven, onder dreigen de, somber jagende luchten. Nooit werd versaagd, nooit werd afgeweken van het vastgestelde plan. Was de zee wild en woest, als een ongetemde, vurige rustang; waren de omstandigheden moeilijk of rezen geva ren, die zenuwen en spieren deden span nen tot het uiterste, dan gingen de tan den op elkaar, dan domineerde de vaste wil om er zich doorheen te slaan, om te slagen. En het ging! Eén oogenblik is er een angstige be klemming gekomen over de ingewijden, toen rond 27 December 1934 de radio van de K XVIII zweeg en ondanks alle aangewende pogingen uit het moederland vergeefs gepoogd werd, verbinding te krijgen. Toen de spanning op z'n hoogst was en het allerergste werd gevreesd, kwam het reddende bericht door de verre luch ten: Alles in orde. Wie zee houdt, wint de reis. Deze tocht van de K XVIII, ook op sym pathieke wijze dienstbaar gemaakt aan de propaganda voor ons land en den Nederlandschen naam, is de glorie ge worden van de Nederlandsche marine, een hulde voor ons kleine Nederland, dat zijn rood-wit-blauw heeft laten wappe ren in de verre, werelddeelen en op de verre wereldzeeën. De tocht van dezen Nederlandschen onderzeeër heeft de bewondering gewekt van heel de wereld; bewondering van de mannen, die hem ondernamen; bewonde ring voor het land, dat hun vaderland is; bewondering ook voor de bouwers, die dezen ingenieusen en technisch vol maakten onderzeeër bouwden en inricht ten. Deze tocht is een van de daden, waar door een klein land zijn grootheid toont. Gerechtvaardigd is de trots, dien we allen voelen voor het gepresteerde. Verdiend is de hulde, die dezen wak keren kerols, nazaten van Tromp en de Ruyter, bij hun aankomst zal worden gebracht." Gisteren telegrafeerde „Aneta" uit Soe rabaja de eerste indrukken van de reis van Hr. Ms. onderzeeër K XVIII, welke uniek en schitterend genoemd wordt. In totaal werden afgelegd 22.710 mijlen. De K XVIII heeft in totaal 230 keer gedoken waarbij de boot in totaal elf etmalen onder water is geweest. De geheele bemanning •is gezond; één onderging een lichte ope ratie in Buenos Aires en één te Kaapstad. In het reisverhaal wordt herhaaldelijk melding gemaakt van de groote hartelijk heid welke van de zijde van landgenooten werd ondervonden op Madeira, te Rio de Janeiro, Buenos Aires en Kaapstad. Incidenten hebben zich voornamelijk voorgedaan tijdens den oversteek van Buenos Aires naar Kaapstad, welke over steek 25 dagen heeft geduurd, toen de eerste groote storm werd ontmoet, met zware zeeën, die voortdurend over de geheele boot en brug sloegen, welke ge heel onder water verdwenen, zoodat al leen de wacht aan het dek bleef. Ook tijdens den oversteek van Mauri tius naar Fremantle, werd veel ruw weer ontmoet, o.a. een ernstige stormnacht, waarbij de K XVIII eenmaal zoodanige slagzij bekwam door een onverwachte zee, dat alle slapers aan bakboord uit de kooien werden gesmeten. Een warboel ontstond van tafels, bedden, menschen, schrijfmachines en beddengoed, alles door en over elkaar. Het is wonderbaarlijk, dat er geen ongelukken zijn gebeurd op dezen ruim 3500 mijlen grooten oversteek, die 20 dagen heeft geduurd. Het reisverhaal gewaagt voorts van den merkwaardigen, opwindenden Snip nacht, waarin de Snip vlak over de K XVIII vloog, doch in wolken gehuld bleef. De radio-peilingen, die de Snip noodig had, slaagden volkomen. Prof. Vening Meinesz heeft belangrijke waarnemingen gedaan tijdens deze reis. Hij heeft de diepste plek in den Atlanti schen Oceaan gelood, n.l. 7600 M., tus schen Dakar en Pernambuco. Prinses Marie Louise, een nicht van den Engelschen Koning, heeft een be zoek aan de K XVIII gebracht tijdens het verblijf te Montevideo. Van Engelsche zijde werd bij monde van den gouverneur van Mauritius groote dankbaarheid geuit over het bezoek van de K XVIII. Abessynië doet nieuw beroep op den Volkenbond. In Abessynische regeeringskringen is men van meening. dat de weigering van Italië tot benoeming van een vijfden ar biter doet zien, dat Italië liever tot ge weld zijn toevlucht neemt, dan dat het een juridische regeling van het geschil tracht te bereiken. De Abessynische regeering heeft voorts aan de diplomatieke vertegenwoordigers van Frankrijk, Engeland en België, be nevens van Tsjeoho-Slowakije, Zweden en Denemarken, gelijkluidende nota's over handigd, waarin zij de opheffing verlangt van het verbod tot wapenlevering door deze landen. „Ondanks de verzoeningscommissie", aldus de nota, „zet Italië zijn mobilisatie voort en stuurt het troepen en munitie- voorraden naar de Abessynische grenzen. Abessynië is dus tot zelfverdediging, tot invoer van wapenen, gedwongen en een verbod daarvan is onvereenigbaar met de neutraliteit, tegenover beide landen in acht te nemen. Abessynië heeft de bijeenroeping van den volkenbondsraad verlangd, omdat de Italiaansche arbiters te Scheveningen de bespreking van het rechtsvraagstuk van Ooeal-Ooeal van de hand hebben gewezen en zich toeleggen op een oplossing door geweld." Moskou's campagne in Frankrijk. Onlangs werd door de douanebeamb ten van Letland een onderzoek ingesteld in de bagage van een koerier der Komin tern. Zij ontdekten er een brief, bestemd voor de Fransche communisten, waarin dezen instructie werd gegeven, hun pro paganda in het leger en bij de marine te gen officieren, die verdacht werden van „fascistische tendenzen", voort te zetten. De brief werd door de Letlandsche re geering ter kennis gebracht van de Fran sche autoriteiten en Laval ontbood daar op den Russischen ambassadeur Potem- kin, en vroeg hem om opheldering. „Uw gewone uitvlucht, dat de Russi sche regeering geenerlei gezag over de Komintern bezit, zal u ten deze niet hel pen, zei Laval. De overeenkomst, die ik te Moskou tot stand bracht, heb ik na melijk met Stalin gesloten en deze is geen lid der sovjet-regeering, maar de onbe twiste leider van de bolschewistische par tij en hij en niemand kan loochenen, dat die partij baas is over de Komintern." De ambassadeur kon slechts in vage bewoordingen toezeggingen doen, dat „dergelijke incidenten zich niet zouden herhalen". President Roosevelt gaat op tournee, om het volk voor zijn politiek te winnen. President Roosevelt verklaarde giste ren, dat de vertraging in de uitvoering I van constructieve werken onder het werk verschaffingsfonds hem ongeduldig maakte. Hij is voornemens gedurende den zomer een reis door het geheele land te maken, teneinde persoonlijk zich op de hoogte te stellen van de stemming onder het publiek. Bovendien is de president van plan, talrijke redevoeringen uit te spreken, om het volk te winnen voor de politiek der New Deal. Korte Berichten. Met betrekking tot de begrooting 1935, zeide de Belgische minister van fi nanciën, dat er een deficit was te ver wachten van frs. 451 millioen, terwijl dit einde Maart nog op frs. 861 millioen werd getaxeerd. De begrooting 1936 zal even wel in evenwicht moeten zijn. Dit zal het werk van de zomermaanden zijn. De re geering heeft veel steun en aanmoedi ging noodig, want onze taak is hard en men moet ons helpen. i Te Stuttgart zijn in het ziekenhuis plotseling 34 kinderen aan paratyphus ziek geworden. D'e meeste kinderen zijn licht, eenige zwaar ziek. Eén der pa tiëntjes is overleden. Aan het Vaderlandsohe Front in Oostenrijk is verboden propaganda te voe ren voor het herstel der Habsburg-dy- nastie, wijl restauratie nog ontijdig is. De Bulgaarsche staatspolitie heeft 22 personen gearresteerd, wegens staats- vijandelijke handelingen. Op het station Thouars (West- Frankrijk) kwam een locomotief in bot sing met een sneltrein uit Parijs. Vijf passagiers en drie postbeambten liepen verwondingen op. De materieele schade is aanzienlijk. Verkoop van vee aan Rusland. Het Tweede Kamerlid Weitkamp heeft aan den minister van oeconomische za ken de volgende vragen gesteld: 1. Is het den minister bekend, dat do publicatie van den Bond van Melkveehou ders in zake den verkoop van vee naar Rusland, uit welke publicatie kan wor den afgeleid, dat aan dien verkoop door de Rundveecentrale niet genoegzaam me dewerking is verleend, in landbouwkrin- gen groote beroering heeft gewekt? 2. Zoo ja, is de minister dan bereid aangaande deze zaak zoo spoedig moge lijk volledige inlichtingen te verschaffen? Christen-Democraten en Communisten. Zooals men weet had de Gommuistische partij te Amsterdam tot de S.D.A.P. en de G. D. U. het verzoek gericht om sa men te komen tot de vorming van een nieuw college van B. en W. Het partijbestuur der S.D.A.P. heeft echter afwijzend beschikt. En de G. D. U. heeft eenzelfde besluit genomen, o.m. op de volgende overwe gingen: dat wij als Christenen wenschen te handelen in en door den Geest van Christus, onzen Heiland en Goddelijken Leidsman, die door Uw partij als de giootste vijand wordt beschouwd; dat wij als democraten, elke dic tatuur afwijzend, in uw tijdelijk voorge schreven democratische taktiek geen waarborg zien voor samenwerking, die alleen kan plaats vinden op grondslag van democratisch beginsel, hetwelk door uw partij steeds is verworpen." Samen afbreken kost niet veel moeite. Maar bouwen het blijkt ook hier weer is minder gemakkelijk. Steuncomité Chr. Bewaarscholen opgericht. Naar we vernemen is op initiatief van den Bond van Christ. Bewaarscholen in Nederland te 's-Gravenhage opgericht een Steuncomité voor Ghr. Bewaarscho len, die als gevolg van de crisistoestan den in nood verkeeren. In dit comité hebben zitting genomen gedelegeerden van den Schoolraad voor de Scholen met den Bijbel: De Unie „Een school met den Bijbel"; Ghr. Volksonder wijs; Geref. Schoolverband; Bond van Ver. voor Ghr. Bewaarschoolonderwijs in Nederland en van de Ver. voor Onderwij zeressen aan G'hr. Bewaarscholen in Nederland. Verwacht wordt dat nog meerdere Chr. Schoolorganisaties in dit Comité zich zul len doen vertegenwoordigen. Het doel van het Steuncomité is de geldmiddelen te vinden om Ghr. bewaarscholen, die als gevolg van de vaak zeer sterke verminde ring van inkomsten tengevolge van de crisis, met den ondergang worden be dreigd, finantieel te steunen, om, zoo mo gelijk, opheffing dier noodlijdende scho len te voorkomen. Het steuncomité is gevestigd te 'sGra- venhage en het dagelijksch bestuur be staat uit de heeren ds G. v. d. Zaal, lid der Tweede Kamer te 's-Gravenhage, voorzitter; Joh. Zuidmeer te Rotterdam,- secretaris en A. de Jong Ezn., te 'sGra- venhage, penningmeester. Huis- en grondeigenaren uiten klachten. De vergadering van den Ned. Bond van huis- en grondeigenaren en bouwonder nemers heeft de volgende motie aangeno men: De Nederlandsche Bond van Huis- en Grondeigenaren en Bouwondernemers, kennis genomen hebbende van het ont werp van wet tot verlaging van vaste las ten 1935; betreurt dat de regeering voor de indiening van het ontwerp het bonds- bestuur niet heeft gehoord, gelet op het feit dat de tijd te kort is geweest voor een vruchtbai e bespreking op dit congres, geeft echter als zijn voorloopig oordeel te kennen, dat het aangeboden wetsontwerp den huiseigenaren voor grootere moeilijk heden zal plaatsen als waarmede zij tot dusver hadden te kampen, en moet leiden tot surséances, opzegging van hypothe ken en executies op groote schaal; draagt het bestuur op zich onverwijld tot regeering en volksvertegenwoordiging te wenden ten einde datgene te verkrij gen, wat aan het onteigeningsproces van eigenaren een einde kan maken. DE REGEERING EN DE BELANGEN DER HAVENSTEDEN. De verlaging van loodsgelden. In de memorie van antwoord aan de Tweede Kamer inzake het ontwerp tot wijziging der Wet houdende bepalingen op den loodsdienst voor zeeschepen (ver laging der loodsgelden) zeggen de minis ters van Defensie en Economische Zaken, dat dit ontwerp niet eerder kon worden ingediend, wijl bij de bestudeering van het gecompliceerde vraagstuk der havencon- currentie niet alleen de beteekenis der loodsgelden voor het havenverkeer moest worden beoordeeld, doch daarnaast ook v ^schillende andere factoren aan een on derzoek moesten worden onderworpen. Zooals door vele leden werd bepleit, zal de Regeering ook verder haar aandacht schenken aan de belangen der havenste den, welker moeilijke concurrentiestrijd met buitenlandsche havens haar uiter aard volkomen bekend is. Ook de onder linge concurrentie der havens in het ge bied van de monden van Rijn en Maas heeft reeds de aandacht der Regeering. Sedert eenigen tijd vormt het vraag stuk van het tot stand brengen van meer eenheid in de havenpolitiek en in het bij zonder de vaststelling der haventarieven een onderwerp van overleg tusschen do bij deze aangelegenheid betrokken depar tementen van algemeen bestuur. In antwoord op de vraag hoeveel het Rijk na aanneming van het wetsontwerp minder aan loodsgelden zal ontvangen, diene dat dit bedrag op ongeveer 2.500.000 gulden wordt geraamd. ZEEUWSCHE MAATSCHAPPIJ VAN LANDBOUW. De algemeene vergadering. Ter aanvulling van het verslag van de te Axel in de zaal „Het Centrum" gehouden algemeene vergadering der Z.L.M., zij thans gemeld, dat de voor zitter, Mr P. Dieleman, in zijn wel komstwoord zich in het bijzonder richtte tot Dr Wintermans, tot het Dag. Bestuur der gemeente Axel, de leden van Ged. Staten, de heeren Van Rompu, van Bom mel van Vloten en van der Wart, de ver tegenwoordigers van andere Landbouw- vereenigingen, in de eerste plaats die van de Noord-Brabantsche Landbouw-Maat- schappij, den secretaris van het K.N.L.C., den Commandant der Kon. Marechaussée, de vertegenwoordigers van de Kamer van Koophandel enz. In totaal waren 375 per sonen aanwezig. De vergadering keurde goed de benoe ming tot eere-leden van de heeren C. van Dixhoorn te Waterlandkerkje, Ir C. Ste vens en Ir A. W. van der Plassche, bei den te Den Haag, en tot leden van ver dienste de heeren M. N. v. d. Linde te Rilland, P. Lefeber te Axel en H. J. Dorst te Rijswijk. De heer Lefeber bracht dank voor de hem verleende onderscheiding en zeide niet te weten waaraan hij die heeft te danken. Hij heeft getracht den landbouw te dienen door het landbouwonderwijs. Intusschen was ook de Commissaris der Koningin, Jhr Mr J. W. Quarles van Ufford ter vergadering gekomen. De voorzitter heeft ook hem van harte welkom geheeten. Hierna hield Mr Dieleman onder groote aandacht van de aanwezigen zijn gisteren vermelde rede. De vice-voorzitter der Z.L.M., de heer W. Kakebeeke, bracht Mr Dieleman dank voor zijn bezielende voordracht en Binnenland. De K 18 te Soerabaja aangekomen. De Z.L.M.-dagen te Axel. Naar de tweejarige Nijverheidsscholen. Buitenland. Abessynië doet nieuw beroep op den Volkenbond. Sovjet-propaganda in Frankrijk. In doozen van 20ct.af. zeide, dat hij de eenige is, die op deze wijze kan spreken. Het streven van de Z.L.M. is steeds de belangen der boeren te dienen, en hen bijeen te brengen. Veel succes is daarbij aan den heer Diele man te danken, die het nu ook zoo strie mend zeide: verslap niet. Spr. hoopt, dat Mr Dieleman nog tal van jaren de leider der maatschappij zal zijn. Met niet minder groote belangstelling hebben de aanwezigen vervolgens geluis terd naar de rede van dhr J. S m i d. De voorzitter heeft dhr Smid dank gebracht. Hij meende thans geen discussie te moeten toelaten, doch in de wintervergadering zal hetzelfde door een te formuleeren voorstel opnieuw aan de orde komen. Toespraken. De Commissaris der Konin- g i n verklaarde met groote belangstel ling geluisterd te hebben toen de aanvoer der Z.L.M. zijn kernachtige, ernstige rede hield, maar ook naar den heer Smid. Dank brengt spr. namens Ged. Staten voor de uitnoodiging tot bijwoning der ver gadering en voor de woorden van wel kom. Door den druk der tijden wordt het saamhorigheidsgevoel grooter. Men vergadert in een landstreek, waar in men streeft naar een hechten band met Nederland, waar men steeds trouw is aan het staatsgezag en waar men die pen eerbied heeft voor H. M. de Konin gin, die bij de gratie Gods onze Lands vrouwe is. De Nederlandsche regeering dient er van overtuigd te zijn, dat de Nederlandsche landbouw steeds de grond slag is van het Nederlandsche volks bestaan. Het Nederlandsche volk is al leen sterk door een welvarenden land bouw. Daarom acht spr. het zoo geluk kig, dat er een voorlichtingsdienst is gevormd met iemand als Ir Stevens aan het hoofd. Vervolgens wekt spr. op tot goede aaneensluiting, tot het vormen van een sterken band; maar om ook te den ken aan de waarschuwende woorden van Mr Dieleman, dat men goeden moed houden, en hopen en vertrouwen moet op God, Hij zal den weg wijzen, die tot betere tijden leidt. Spr. besloot met do beste wenschen voor den Zeeuwschen landbouw en voor de Z.L.M. in het bij zonder. (Applaus.) De vertegenwoordiger van den Minister en van den Directeur-Generaal, Dr J. J. Wintermans, wees er op, dat Mr Dieleman behoort tot de krachtige pio niers, wat blijkt uit de treffende wijze, waarop hij de problemen van dezen tijd heeft samengevat. Het is juist, dat de landbouw de wortel is van het maatschap pelijk bestel. Van den heer Smid hoorde hij dezelfde lessen als van zijn eerste leeraren, die hem liefde voor de economie bij brachten. Een betoog als van den heer Smid voedt karakters op. (Applaus.) Dr H. M o 1 h u y s e n, secretaris van het K.N.L.C., zeide, dat zijn centrale or ganisatie steeds haarzelve bleef. Zij maakt ernstige studie van alle vraagstukken den landbouw betreffende, maar onthoudt zich als er twistappels zijn. Zij mag z.i. tevreden zijn over het vele, dat zij voor den boerenstand heeft bereikt. Spr. brengt hartgrondigen dank voor de hem geboden gelegenheid deze vergadering bij te wonen. (Applaus.) De voorzitter bracht de heeren dank voor hun woorden en vooral Jhr Quarles van Ufford, die zich steeds toont te zijn een waardig gouverneur, een waar dig Commissaris der Koningin, die met heel zijn hart met Zeeland en zijn be volking meeleeft. Hierna sloot spr. de vergadering. De rijtoer. Nadat in de bovenzaal een koffiemaal tijd was gebruikt, ging men naar het ter rein van de Vereeniging van Zeeuwsche Fokkers, waar een 80-tal auto's gereed stonden voor den gebruikelijken rijtoer. Deze ging door den Bewestenblij polder,

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1935 | | pagina 1