AKKERTJES Kunt Ge niet slapen? EERSTE BLAD VRIJDAG 28 JUNI 1935 DAGBLAD VOOR OE PROVINCIE ZEELAND 49e JAARGANG - No, 228 Kosten van het onderwijs. Buitenland. AKKER.CACHETS Binnenland Belangrijkste Nieuws Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchöque en Girorekening 44455. Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent Advertcntiön 30 cent per regel. Ingezonden mcdcdeclingcn 60 cent per regel. Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto 10.85 Bij contract belangrijke korting. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. In de memorie van toelichting op het wetsontwerp betreffendë verlaging van de openbare uitgaven (afdeeling onder wijs) schrijft de Regeering o.m.: Verdere belangrijke bezuiniging op de kosten van het lager onderwijs is naar het oordeel van de Regeering alleen te bereiken, hetzij door belangrijke verlaging van de salarissen, hetzij door hernieuw de wijziging van de z.g. leerlingenschaal. Wanneer van een drastische salarisver mindering wordt afgezien, is dus wijzi ging van de leerlingenschaal niet te ont gaan." De vraag komt op, of deze stelling juist is.i Bestaat er inderdaad geen andere uitweg om tot de noodig geachte verlaging van de onderwijsuitgaven te geraken? In verband hiermede trok onze aan dacht een artikeltje in de „Telegraaf" on der het kopje: „Ons dure onderwijs in 1931", waarvan we hier een gedeelte laten volgen. „Dat men wel tot het allerlaatste oogen blik gewacht heeft met de besnoeiing van onze onderwijsuitgaven, blijkt duidelijk uit de cijfers die het Centraal Bureau voor de Statistiek zoo juist heeft gepu bliceerd over de kosten van ons lager on derwijs in 1931. Ofschoon het niet bepaald recente gegevens zijn, waarmee dit Bu reau thans komt aandragen, achten wij ze belangrijk genoeg om er een korte be schouwing aan te wijden. De netto-uitgaven van rijk en gemeente te zamen voor het gewoon lager onderwijs bedroegen in het verslagjaar ruim 134 millioen gulden tegen ruim 125 millioen in 1930. Van de totale netto-uitgaven kwam bijna 77 millioen ten laste van het bijzonder onderwijs en ruim 57 millioen voor rekening van de openbare school. De argelooze lezer zou op het eerste ge zicht denken, dat deze stijging van de absolute uitgaven haar oorzaak vindt in het accres van het aantal leerlingen over bedoeld tijdvak. Dit is niet het geval. On danks het feit, dat de thans voor ons lig gende cijfers reeds het derde crisisjaar betreffen, stegen de netto-overheidsuitga ven per leerling van het gewoon lager onderwijs gemiddeld van f 100.80 tot f 105.90. Elke leerling van een openbaar lagere school kostte aan de overheid in dit jaar f 122.een leerling van een bijzondere school f 96.40. Deze laatste twee cijfers zijn over het daaraan voorafgaande jaar respectievelijk f 117.70 en f90.40. Met andere takken van onderwijs is het trouwens al niet veel beter gesteld. De netto-uitgaven voor den leerling van een openbare bewaarschool stegen in het ver slagjaar van f 112.70 tot f 117.50; voor den leerling eener bijzondere bewaar school van f 23.40 tot f 24.70." Deze cijfers geven te denken Hieruit blijkt toch, dat wanneer de kos ten van het lager onderwijs over de ge heels linie werden teruggebracht tot die van het bijzonder onderwijs, reeds een zeer belangrijke besparing zou zijn ver kregen. Het verschil in kosten bedraagt blijkens de hier genoemde cijfers plm. f 26 per leerling. i1 i tl Waren dus niet de kosten van het open baar maar die van het bijzonder onder wijs als maatstaf genomen, dan zou dat over 1931 reeds een besparing hebben gegeven van rond f 10 millioen. Natuurlijk kan er ook op de kosten van het bijzonder onderwijs worden bezuinigd. De tijd van weelde is voorbij'. Een uiterst zuinige exploitatie is nu geboden. Reeds eerder hebben wij herinnerd aan de oplossing in het Gewijzigd Unie-rap- part aan de hand gedaan. Werd in deze richting de oplossing van de moeilijkheden gezocht, zoodat uit de openbare kassen beschikbaar werd gesteld een vaste bijdrage, naar zoodanigen maat staf, dat de kosten van een gewone, een voudig ingerichte lagere school werden gedekt, dan zou een zeer belangrijke be zuiniging worden verkregen. En de vrij heid van onderwijs zou zijn gered. Mussolini dorscht. Mussolini heeft den eersten steen gelegd van een groot bouwwerk, dat de grootste suikerfabriek in Europa zal worden. Ver volgens begaf hij zich naar een boerderij in Littoria, waar men bezig was graan te dorschen. Hij trok zijn jasje uit en be klom de landbouwmachine, waar hij de boeren hielp, om daarna met hen tezamen den landelijken maaltijd te gebruiken, tij dens welke hij zich over alle mogelijke levensomstandigheden van de arbeiders en boeren liet voorlichten. Van hier af be gaf hij zich naar een andere gemeente, Pontinia, zelf zijn auto besturende, waar hij hartelijk ontvangen werd. D'e duce heeft ook in verschillende andere plaatsen boerenwerk verricht, waarbij hij zelfs ge durende een uur met ontbloot bovenlijf in de gloeiende zon heeft staan dorschen. Dit alles wekte gxoote geestdrift onder de be volking. Hitier opvolger van Von Neurath? D'e maandenlange beraadslagingen over een grondige mutatie in het Duitsche di plomatieke corps en de bezetting van ge wichtige posten aan Buitenlandsche Za ken hebben blijkbaar nog steeds niet tot een definitieve beslissing geleid. Intusschen meldt „Un. Press", dat do voorgenomen groote veranderingen in den diplomatieken dienst waarschijnlijk eerst na de vacanties zullen plaats hébben. Hitier zou persoonlijk de leiding van het departement van buitenlandsche za ken overnemen en zou de tegenwoordige staatssecretaris von Bülow aan genoemd departement vervangen door van Ribben- trop. Over het a.s. aftreden van von Bülow is reeds geruimen tijd gesproken, wijl er nog steeds principieele meeningsverschil- len bestaan tussohen hem en de opperste leiding over de te voeren buitenlandsche politiek. Von Neurath zal dan waarschijnlijk als ambassadeur naar Rome terugkeeren. De arbeidsdienst in Duitschland. Zooals wij1 reeds meldden, is in de zit ting van het Duitsche kabinet de alge- meene arbeidsdienstplicht wettelijk vast gesteld. In aansluiting daarop heeft de rijks kanselier verordend, dat de diensttijd in den arbeidsdienst tot nader order een half jaar bedraagt. D'e sterkte van den arbeidsdienst zal gedurende het dienstjaar van 1 October 1935 tot en met 30 September 1936, met inbegrip van het oorspronkelijke en het hulppersoneel, de 300.000 man niet over schrijden. Blijkens de officieuze commentaren op de wet inzake den verplichten arbeids dienst is de wet zoowel op jonge vrouwen als op jonge mannen van toepassing. Voor den arbeid der vrouwen zal een latere regeling de modaliteiten nog vast stellen. Het monstercongres der Duitsche nazis. Op het oogenblik is men reeds druk be zig met het treffen van voorbereidende maatregelen voor het jaarlijksche mon stercongres van de nationaal-socialisten, dat dit jaar tusschen 10 en 16 September te Neurenberg zal worden gehouden. Men verwacht, dat dit congres door honderdduizenden personen zal worden bijgewoond. De dwlnglandij der Nazi's. D'e trustee voor den hrbeid voor het ge bied Saksen, Stiehler, heeft tijdens een conferentie in Anneberg verklaard, dat het Duitsche Arbeidsfront het in 't vervolg niet meer zou dulden, dat in de bedrijven nog menschen werkzaam zijn, die geen lid zijn van h?t Duitsche Arbeidsfront. Wanneer door een vreedzame schikking het niet mogelijk is deze elementen te ver wijderen, zal de trustee ingrijpen. Dergelijke onruststokers komen speciaal uit de kringen der „Ernstige Bijbelonder zoekers". Menschen, die bij het zingen van het Horst-Wessellied niet meezingen of niet hun hand ter begroeting van Hitier op heffen, of beweren, op gronden van hun geloof geen lid van het Arbeidsfront te kunnen zijn en door daden van sabotage de gemeenschap benadeelen, kunnen in de bedrijven niet worden geduld. Hevig noodweer boven Duitschland. Volgens een bericht van het Meteorolo gisch Instituut te Breslau, is de tempera tuur in Sleeswijk Donderdag buitenge woon hoog gestegen. Waarschijnlijk is het de hoogste, die ooit in Midden-Europa, ja wellicht in geheel Europa, werd gecon stateerd. In Breslau werd gistermiddag een tem peratuur van 38 graden Celsius geregis treerd, hetgeen de hoogste temperatuur is sedert 1791. Eén buitengewoon zwaar onweder, dat in den nacht van Woensdag op Donder dag geheel Mecklenburg en Voor-Pomme- ren heeft geteisterd en met wolkbreuk- aohtige regens gepaard ging, heeft in het geheele gebied van de Oost-Zeekust groote schade aangericht. Vele boerenwoningen en veestallen wer den door den bliksem getroffen. Ook werden talrijke boomen geveld, ter wijl de ruiten van tal van huizen spron gen. Ook Bremen en Danzig zijn door een hevig onweder geteisterd. Te Danzig-Neufahrwasser sloeg de bliksem in een spiritusfabriek, tengevolge waarvan twee met spiritus gevulde ketels explodeerden. D'e explosie was zóó hevig, dat in verren omtrek de ruiten sprongen. In totaal werden 200.000 liter spiritus door de vlammen verteerd. Hittegolf in Boedapest. De hitte-golf boven Midden-Europa heeft in Boedapest een temperatuurstij ging tengevolge gehad, welke bijna niet te diagen is. Donderdagmiddag werd 37 gra den Celsius geconstateerd. Veertien personen werden in den na middag door de warmte bevangen en moesten in een ziekenhuis worden opge nomen. Het verbruik van water is dusdanig ge stegen, dat de waterleidingbedrijven bij aanhoudende hitte niet in de behoefte zul len kunnen voorzien. Het tweede onderhoud Eden-Laval. Geen resultaat. D'e conferentie tusschen Eden en Laval te Parijs duurde twee uur. Eden is naar Londen teruggekeerd, ua met Laval de lunch te hebben gebruik'. Men gelooft, dat het onderhoud tusschen Eden en Laval niet beslissend is geweest en dat de gedachtenwisseling langs diplo matieken weg zal worden voortgezet. De instructies welke Eden van Britsche zij de ontvangen had, beantwoordden niet geheel aan wat Frankrijk had gehoopt. Lavals voorstellen zouden op de vol gende drie punten betrekking hebben ge had: 1. de hernieuwde bevestiging van do onderlinge afhankelijkheid van de Fransch-Engelsche verklaring van 3 Fe bruari en de uiteindelijke verbinding vaa luchtpact, D'onaupact en regeling van do wapeningen te land; 2. de onderlinge afhankelijkheid van de strijdmachten te land, te water en in de lucht; 3. de noodzakelijkheid om het algemeens karakter van het tusschen de mogendhe den van Locarno te sluiten luchtpact te bewaren, ten einde hierdoor bilaterale overeenkomsten te versterken, die krach tig den wederzijdschen bijstand, den grondslag van het algemeene verdrag, ver sterken. Men weet niet welke punten tot moei lijkheden aanleiding hebben gegeven van Engelsche zijde. Aardbevingen In Duitschland en Zwitserland. In verschillende kantons o.a. in Bazel, Zürich en Bern, in Oost-Zwitserland en Centraal-Zwitserland is Donderdag een aardbeving geconstateerd, die 4 seconden aanhield. In Zürich, Bazel en St. Gallen werden talrijke huizen hevig geschokt. Berichten over de veroorzaakte schade zijn nog niet binnen gekomen. Ook te Stuttgart en vooral op de om liggende hoogten is een krachtige aardbe ving waargenomen. In Balingen (Schwabische Alp) was de aardschok zoo krachtig, dat de inwoners in hun eerste schrik voor een deel hun huizen verlieten. In Heidenheim a/d Brenz en in Steinheim voelde men eerst een lichten en daarop een zeer krachtigen aardschok. Kasten, deuren en vensters kwamen in heftige beweging. In Biberach in Ober-Schwaben'werd de beving begeleid door een op een don der gelijkend rumoer. In verschillende straten vielen schoorsteenen naar bene den. Korte Berichten. Te Mont de Marsan in Zuidwest- Frankrijk, heeft gisternacht een krachtige wervelstorm aanzienlijke schade aange richt. Van verschillende huizen werden de daken afgerukt, boomen ontworteld en muren ingedrukt. De kelders van talrijke gebouwen liepen onder water. In de ge heele omgeving is de oogst vernield. Korten tijd geleden waren te Biele feld en Brackwede 20 personen ziek ge worden na het gebruik van rauw gehakt. Inmiddels zijn 3 der patiënten overleden, terwijl bij eenige anderen de toestand zorgwekkend is geworden. Bij een groote brand in een wol spinnerij te Tourcoing is 50.000 K.G. ge sponnen wol vernield. De schade bedraagt 1 1*4 millioen francs. Een vijftigtal arbeiders is voor den tijd van een maand werkloos geworden. Volgens een niet-officieele statistiek is de werkloosheid in de Vereenigde Sta ten in de maand Mei met 90.000 gestegen en bedroeg het aantal werkloozen aan het einde van Mei 9.711.000 of 510.0Q0 meer dan in Mei 1934. i D'e bekende een-oogige Amerikaan- sche vlieger, Wiley Post, is voornemens een vacantierondvluc'ht te maken boven de sovjet-unie. i D'e gouverneur van Slovenië heeft besloten, dat landloupers, die weigeren in de werkverschaffing te arbeiden, voortaan in speciale concentratiekampen moeten worden ondergebracht. Neem dan voor 'l naar bed gaan eens zoo'n "AKKERTJE en slaap heerlijk rustig en fijn door Volgens recept van Apotheker Dumorrt i In bijna alle alpengebieden in Oos tenrijk is gister tegen 18 uur een krach tige aardbeving gevoeld. i De regeeringspresident in Dusseldorf heeft op aangifte van het bureau voor prijscontrole twee groothandelaars in aardappelen in arrest doen stellen, daar zij te 'hooge prijzen vroegen. Onze landbouw kan geen zaken doen met Rusland. Eenigen tijd geleden heeft zich in op dracht van het college van regeerings- commissarissen der Landbouw-Crisiswet 1935, een drietal ter zake deskundige per sonen naar Rusland begeven, ten einde te onderzoeken of en in hoeverre moge lijkheden bestonden om tot exportzaken met de Sovjet-Unie te geraken. Het col lege van regeeringscommissarissen achtte dit rechtstreeksche contact gewenscht, na dat verschillende pogingen om door mid del van tusschenpersonen tot handels transacties te geraken, niet tot resultaat hadden geleid. Naar wij vernemen is uit de thans bij het college ingekomen rapporten geble ken, dat op dit oogenblik nagenoeg geen mogelijkheid bestaat voor het tot stand brengen van nieuwe handelstransacties met de Sovjet-Unie ten aanzien van pro ducten, welke onder de Landbouw-Crisis wet 1933 vallen, meer in het bijzonder dus ook niet ten aanzien van vee, var kens, spek, rundvleesch in blik en zui velproducten. Intusschen kon door het tot stand ge komen rechtstreeksche contact met de bevoegde Russische instanties beter de aandacht gevestigd worden op onze im- portmogeiij kneden, hetgeen, indien de be langstelling voor onze producten mocht toenemen, naar het oordeel der regee ringscommissarissen van belang kan zijn. De handelsbesprekingen mei Italië. Naar wij vernemen, worden de bespre kingen te Rome over de regeling van het handels- en betalingsverkeer met Italië nog voortgezet. Wanneer de Nederland- sche delegatie zal terugkeeren is derhalve op dit oogenblik nog niet bekend. Uitvoer van boter naar Duitschland. Op de vragen van den heer Lovink in zake spoedige vaststelling van een tij delijke garantieregeling ter bevordering van den uitvoer van boter naar Duitsch land, welke uitvoer door de leden van den Bond van Coöperatieve Zuivelverkoopver- eenigingen werd gestaakt, luidt het ant woord van minister G e 1 i s s e n als volgt: Inderdaad hebben de leden van den Bond van Coöperatieve Zuivelverkoopver- eenigingen den export naar Duitschland gemeend te moeten staken, wijl zij het daaraan verbonden risico te groot acht ten. Ten einde dezen export wederom voort gang te doen vinden, is inmiddels een re geling getroffen in den zin als heeft ge golden in den aanvang van dit jaar. De bezwaren der exporteurs zijn hier door ondervangen. Het Kweekschoolontwerp. „Het Volk" verneemt, dat het nieuwo Kweekschoolontwerp het in de Tweede Kamer niet tot een openbare behandeling zal brengen. De bezwaren van vele leden der Kamer tegen voorname onderdeelen van dit wetsontwerp zijn zoo groot, dat de kans op aanneming gering zou zijn. Onder die omstandigheden geeft men er blijkbaar de voorkeur aan de zaak te la ten rusten. Het ontwerp bevatte, zooals men zich zal herinneren, een nieuwe regeling van de onderwijzersopleiding, die in de toe komst vijf jaar zou duren en waarbij de hoofdacts zou worden afgeschaft. Voor onderwijzeressen was een afzonderlijke bevoegdheid voor het lesgeven in de la gere klassen voorgesteld, welke bevoegd heid na een driejarige studie zou zijn te verkrijgen. Reeds in de memorie van toelichting op het bezuinigingsontwerp kwam de ver wachting tot uiting, dat het ontwerp- Kweekschoolwet door de Tweede Kamer niet zóó tijdig zou worden be'handeldi dal deze wet op 1 September van dit jaar zou kunnen worden ingevoerd. Thans blijkt het ontwerp geheel van de baan te raken. Binnenland. Begrootingen Zuiderzeefonds en Ver- keersfonds door de Eerste Kamer aan genomen. De wijziging in de Ziektewet. De Tweede Kamer 'over de verlaging der loodsgelden. Geen vee, enz. naar Rusland. Buitenland. Noodweer in Duitschland. Aardschokken in Zwitserland en Duitsch land. Tweede onderhoud tusschen Laval en Eden. Gaat Hitler Buitenlandsche Zaken be zetten? De tertiaire wegen. In de Eerste Kamer heeft Minister Van Lidth de Jeude medegedeeld, dat een wetsontwerp nopens de tertiaire wegen naar de provinciale besturen is gezonden voor advies. DE NIEUWE ZIEKTEWET* Voornaamste wijzigingen. In een persconferentie te Amsterdam heeft de Raad van Arbeid mededeeling gedaan omtrent de voornaamste wijzi gingen, die in de Ziektewet zijn aange bracht. Deze wijzigingen komen in hoofdzaak op het volgende n,eer: Van hen, die vroeger niet voor verzeke ring in aanmerking kwamen, zijn thans wel verzekerd de arbeider, in dienst van een rechtspersoon, optredende als hoofd of bestuurder der onderneming; de ar beider, in dienst van een publiekrechtelijk lichaam, belast met de onmiddellijke lei ding van een tak van dienst, de arbeider in dienst van een buitenlands gevestigde onderneming, belast met de leiding der hier te lande verrichte werkzaamheden. Hij, die persoonlijk arbeid in aangeno men werk verricht, die verband houdt met den in een onderneming uitgeoefen- den arbeid en die geen verzekeringsplich- tig bedrijf ingevolge de Ongevallenwet uit oefent. Vaste provisiereizigers voor één firma (geen bijbetrekking). Thuiswerkers met niet meer dan twee hulpen, werkende voor één of ten hoog ste twee werkgevers in bij Algemeenen Maatregel van Bestuur te noemen bedrij ven. Ambtenaren en personen in dienst van een publiekrechtelijk lichaam zijn alleen vrijgesteld van den verzekeringsplicht, ten opzichte van hun dienstverhouding tegenover deze lichamen; in andere dienst verhoudingen zijn zij verzekerd volgens de Ziektewet. D'aartegenover staat, dat niet verzekerd is hij, die een vast loon heeft van f 3000, waarbij' het onverschillig is of hij dit loon in één of meer betrekkingen verdient. Op verzoek kan van de verzekering wor den vrijgesteld de zeventigjarige; hij, die bij den aanvang der verzekering ongt- schikt tot werken is (voor niet langer dan drie maanden); zij, die bij den aanvang der verzekering zwanger is (voor den duur der zwangerschap). Vervallen is de vrijstelling bij een loon van f 0,40 per dag. Wettelijk vastgesteld is de verplichting om in ieder geval zich te melden binnen 24 uur en de bevoegdheid der Raden van Arbeid om hij te late ziekmelding zieken geld te weigeren over de dagen, vooraf gaande aan den derden dag na de ziek melding. Als eerste wachtdag geldt de dag, waarop wegens ziekte niet gewerkt is, of de dag, waarop wegens ziekte het werk is gestaakt. Bij herhaalde ongeschiktheid tot wer ken uit eenzelfde ziekteoorzaak is het aantal uitkeeringsdagen tijdens het eerste jaar in het vervolg onbeperkt, tenzij bin nen vier weken herhaling intreedt na het eind van het eerste ziektegeval, in welk geval de maximumduur van 26 weken blijft gelden. Aan de verzekerde gehuwde vrouw (waarmee een weduwe gedurende 300 da gen na het overlijden van haar man wordt gelijk gesteld) moet thans verloskundige hulp voor rekening van de ziekenkas ver- strékt worden. Ziekengeld mag geweigerd worden aan een 70-jarige, die in het laatste halfjaar voor zijn ziekte geen 60 dagen in dienst betrekking is geweest. Recht op ziekengeld na beëindiging der verzekering bestaat bij ziek worden bin nen één maand, wanneer men voor het einde der verzekering 2 maanden onaf gebroken heeft gewerkt; bij ziek worden binnen acht dagen, wanneer men in de twee maanden voor het eind der verzeke ring 16 dagen heeft gewerkt. De verzekering wordt geacht voort te duren tijdens de periode, dat uitkeering

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1935 | | pagina 1