EERSTE BLAD
VRIJDAG 14 JUNI 1935
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
49e JAARGANG - No. 214
De Tweede Kamer over
het Bezuinigingsontwerp.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws
Binnenland
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergn" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent
Advertentiën 80 cent per regel. Inge-enden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto 10.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Het Voorl. Verslag. Eenzijdige aanpas
singspolitiek? Het gevaar van deva
luatie. De salariskortingen.
Verschenen is het zeer uitvoerige voor-
loopige verslag der Tweede Kamer op het
wetsontwerptot verlaging der openbare
uitgaven, meer algemeen hekend als „het
bezuinigingsontwerp". Daaraan is het vol
gende ontleend:
Waren verscheidene leden van meening
dat de vereischte saneering mede zal wor
den gevonden door een verhooging van
's lands inkomsten, algemeen was men de
zienswijze toegedaan, dat voor het berei
ken van het gestelde doel verlaging van
de apenbare uitgaven niet kan worden ge
mist.
Vele leden laakten de late indiening van
het ontwerp, dat reeds zoo langen tijd
geleden werd aangekondigd.
Bij hun beschouwingen over het beleid
der regeering stellen verscheidene leden
voorop, dat het, voorzoover de tegen
woordige economische en financieels toe
stand van ons land het gevolg is van de
wereldcrisis, uiteraard dwaasheid zon zijn
de regeering met eenige schuld te willen
belasten. De crisis en haar funeste wer
king op een land van Nederland's positie
onttrekken zich aan haar macht.
Wel echter mag naar de meening de
zer leden de vraag gesteld worden, of
het Nederlandsche volk door de wereld
crisis en haar gevolg niet zwaarder ge
drukt is dan het geval geweest zou zijn,
indien door de regeering een ander be
leid gevoerd ware dan thans is geschied.
Deze vraag beantwoorden zij met volle
overtuiging bevestigend.
Eenzijdig was de gevolgde aanpassings
politiek, wijl zij de vaste lasten, welke
op de volksmassa drukken voor het groot
ste deel onaangetast liet.
Gezien de slechte resultaten, waartoe
deze eenzijdige aanpassingspolitiek tot
dusver heeft geleid, kan het naar het
oordeel der hier aan het woord zijnde
leden niet dan verwondering baren, dat
de regeering haar blijkens dit wetsont
werp in versterkte mate wenscht voort te
zetten.
Naar de leden, hier aan het woord,
meenden, had de regeering de werkver
ruiming in eigen hand moeten houden
en de zorg daarvoor moeten centralisee-
ren bij een speciaal departement.
Verscheidene andere leden stelden bijl
hun beoordeeling van het beleid der Re
geering voorop, dat het kenmerken
de van dat beleid daarin gelegen
is, dat het allereeerst gericht is op het
budgetaire evenwicht, de sluitende begroo
ting; dat het eenzijdig is ingesteld op de
Staatshuishouding.
De leden hier aan het woord, achtten
het weinig nuttig, op dit oogenblik tot
de Regeering verwijten te richten over de
politiek, welke zij in het verleden heeft
gevoerd.
Zij meenden echter wel nadrukkelijk als
hun oordeel te kennnen te moeten ge
ven, dat het hun als een belangrijke fout
voorkomt, dat ook thans nog bij de over
wegingen, welke het Regeeringsbeleid
bepalen, de Staatshuishouding de eerste
plaats inneemt. Men blijft steeds achter
het evenwicht aanloopen. Het Regeerings
beleid wordt een registratie van de tekor
ten, welke door offers van het volk moe
ten worden gedekt.
Hun gedachten omtrent een actieve wel-
vaartspolitiek nader uitwerkend, gaven
deze leden een schema van de eischen,
waaraan naar hun meening het regee
ringsbeleid behoort te voldoen.
Die politiek zal gericht moeten zijn op
verhooging van de totale koopkracht van
ons volk en op de vermindering van de
werkloosheid.
De uitvoer van agrarische en industri-
eele producten dient te worden bevorderd.
De regeling der exportcredietgaranties
moet zoo geregeld worden, dat de Neder
landsche producten op de wereldmarkten
niet biji vreemde producten achter komen
te staan. In sommige gevallen behooren
exporttoeslagen te worden verleend.
De handelsbeweging tusschen de ver
schillende gebiedsdeelen van het Rijk
dient krachtig te worden gestimuleerd.
Intusschen zal het Nederlandsche be
drijfsleven steeds meer aangewezen zijn
op de markt in het eigen land en de ge
biedsdeelen over zee. Mede daarom is be
houd en uitbreiding van den industrieelen
arbeid in ons land een eisch van de eer
ste orde.
Ter bevordering daarvan zijn o.a. de
volgende maatregelen onmisbaar:
Vaststelling van een tarief van invoer
rechten, dat aan de Nederlandsche bedrij
ven ongeveer dezelfde bescherming biedt
als dat van andere West-Europeesche
landen aan de hunne.
Handhaving en verbetering van het
vakonderwijs.
Bevordering van het opsporen van in
dustrieels projecten door de' oprichting
van economisch-technologische instituten.
Verleening van steun aan de oprich-
ting van regionale industriebanken met
als sluitstuk de stichting van een centrale
bank voor crediet op langen termijn.
Het verplicht stellen van het gebruik
van het Nederlandsch product door de
organen van de Overheid en door instel
lingen, welke van de Overheid afhanke
lijk zijn.
Gezorgd zal moeten worden voor. uit
breiding van de bebouwbare /oppervlakte
door verdere inpoldering, ontwatering,
vervening en ontginning.
De samenwerking van bedrijfsgenooten
moet krachtig worden bevorderd. Zij, die
zich daarbij onwillig toonen, behooren tot
rede te worden gebracht.
Dat het aanvankelijk bestaande voorne
men om maatregelen tot verlaging van de
vaste lasten in het ontwerp op te nemen,
is prijsgegeven, betreurden de hier bedoel
de leden in hooge mate.
Wat het vraagstuk der devaluatie be
treft merkte een aantal leden op, dat dit
van zeer ver-strekkende beteekonis en
uiterst gevaarlijk is, al wordt daarover
door velen met onmiskenbaar gemak ge
sproken. Zij konden de devaluatie als vrij-
willig toegepast redmiddel niet aanvaar
den.
Eenige andere leden stelden in dit ver
band nog de vraag of de regeermg bij
voortduring bedacht is op de handha
ving van de voor de doorvoering van baar
monetaire politiek benoodigde goudposi
tie. Bij den vorigen aanval op den gulden
zijn wederom 100 millioen aan goud uit
ons land verdwenen. Op deze wijze zal
men toch niet kunnen voortgaan.
Is het juist vroegen dezelfde leden
dat de aanval op den gulden, die thans
wederom in Londen is gepleegd en die
zoogenaamd uit Parijs wordt gevoerd, in
werkelijkheid door eenige te Amsterdam
gevestigde banken is opgezet? En is de
regeering niet voornemens tegen hen. die
in of van uit ons land een zoodanige actie
ondernemen of begunstigen, strengs
maatregelen te nemen?
Bij verschillende leden was de vraag
gerezen, of niet een verdergaande bezui
niging noodzakelijk is. Deze leden waar
schuwden tegen de optimistische onder
stelling, dat met de totstandkoming van
de bij het ontwerp voorgestelde en aange
kondigde maatregelen een sluitend bud
get zou worden verkregen.
Verser oidene leden hadden tegen de
plannen der regeering het bezwaar, dat
die plannen in zeker opzicht te ver gaan.
De voornemens welke de regeering met
betrekking tot de ruim 20 millioen, welke
voor belastingverlaging beschikbaar blij
ven, koestert, zijn naar de meening dezer
leden zeer onvoldoende toegelicht.
Bij verscheidene leden bestond ernstig
bewaar tegen de verlaging van de salaris
sen der rijksambtenaren met een bedrag
van 10 millioen gulden. Zij noemden die
verlaging een nieuwen aanslag op den
welstand van het overheidspersoneel na
de vele, die daarop reeds zijn gepleegd.
Van dat personeel werd reeds geëischt
in totaal een bedrag van 65,5 millioen.
Van dit bedrag moet dan nog 5 mil
lioen worden afgetrokken in verband met
de technische herziening in 1928, zoodat
als totale verlaging overblijft een bedrag
van 60,5 millioen.
Komen de thans voorgestelde besparin
gen tot stand, dan zal het overheidsper
soneel, voor zoover uit 's Rijks kas be
zoldigd, sedert 1923 ruim 80 millioen heb
ben geofferd. Ongetwijfeld zal de regee
ring dan opnieuw de provinciën en ge
meenten noodzaken het voorbeeld van het
rijk te volgen. Naar het oordeel der hier
aan het woord zijnde leden laat het hui
dige peil der salarissen voor de groote
massa der ambtenaren nieuwe offers niet
meer toe. Zeer groote groepen van het
overheidspersoneel zijn reeds tot een ar
moedig bestaan gezonken.
Andere leden sloten zich bij deze ziens
wijze aan. Ook zij' achtten het hoogst be
denkelijk, dat op de salarissen van het
Rijkspersoneel een nieuwe korting van 5
6 pet. zal worden toegepast, nadat
sinds 1923 van dat personeel reeds zoo
herhaaldelijk vérgaande offers zdjh ge
vraagd.
Sommige leden achtten de salarisverla
ging op dit oogenblik ook psychologisch
een fout, nu tegelijkertijd een verlaging
van eenige heffingen wordt aangekondigd.
Andere leden waren, gezien de nood
zakelijkheid van een aanzienlijke bespa
ring op de Rijksuitgaven en de omstandig
heid dat de salarissen van die uitgaven
een zoo groot deel uitmaken, van oordeel,
dat aan oen verdere korting niet zal
kunnen worden ontkomen.
Verscheidene leden, die bij een vorige
gelegenheid te kennen gaven, dat zij te
gen een korting op eenmaal toegekende
pensioenen principieel bezwaar hadden,
verklaarden ook thans over dat bezwaar
niet te kunnen heenstappen.
Verscheidene andere leden, die dit prin-
cipieele bezwaar niet deelden, achtten, nu
de omstandigheden zoodanig zijn gewij
zigd, dat ernstige bezuiniging plicht is,
een korting op de pensioenen, welke naar
vroegere, hoogere grondslagen zijn bere
kend, niet ongerechtvaardigd.
Een ernstig bezwaar tegen de in uit
zicht gestelde regeling met betrekking
tot de pensionneering van wachtgelders
achtten verscheidene leden daarin gele
gen, dat tal van ambtenaren, teneinde de
Regeering tegemoet te komen bij de nood
zakelijke personeelsvermindering, vrijwil
lig zijn afgevloeid, in de zekerheid, dat
hun een wachtgeld was gewaarborgd.
Intusschen waren verscheidene dier le
den bereid, andere middelen aan te geven,
welke naar hun meening zouden kunnen
worden aangegrepen om ze mede tot her
stel van het financieel evenwicht te doen
strekken.
In de eerste plaats noemden zij1 ver
mindering op groote schaal van het aan
tal gemeenten.
Ook een verandering in den muntvorm,
bestaande in de vervanging van de zilve
ren door een nikkelen munt, kan, naar
dezelfde leden opmerkten, tot een aan
zienlijke bate voor de schatkist leiden.
Voorts gaven deze leden als hun oordeel
te kennen, dat op het gebied der belastin
gen het een en ander is te doen.
Met verwondering hadden verscheidene
leden geconstateerd, dat de regeering tot
dusver heeft nagelaten een regeling be
treffende de cumulatie van inkomens uit
overheidskassen tot stand te brengen.
Zij drongen er op aan, dat een regeling
van dezen aard thans spoedig bij de Ka
mer zal worden aanhangig gemaakt.
Andere leden sloten zich bij dezen aan
drang aan.
ONTZETTENDE ONTPLOFFINGSRAMP
IN DUITSCHLAND.
Te Rheinsdorf, nabij Wittenberg, is een
fabriek van springstoffen in de lucht ge
vlogen.
De ontploffing had plaats op een oogen
blik, waarop alle werklieden in de fabriek
waren. Men vreest, dat allen gedood of
zwaar gewond zijn, aangezien vrijwel de
geheele fabriek werd vernield.
De ontploffing was zóó sterk, dat ver
scheidene kilometers in den omtrek de
ruiten sprongen. Alle beschikbare am
bulances zijn gerequireerd, alle doctoren
uit het district Wittenberg zijn naar de
plaats des onheils geroepen.
Eerst deelde het propagandaministe-
rie mee, dat in geen geval het aantal
dooden meer dan vijftig bedraagt, maar
dit werd niet geloofd. De ramp is een
ware catastrophe geworden.
De fahrieksleiders in Rheinsdorf zijn
nog niet in staat de eigenlijke oorzaak
der explosie vast te stellen; het onder
zoek duurt nog voort. Men neemt voor-
loopig aan, dat de sterke zonnehitte de
oorzaak der ontploffing moet zijn ge
weest.
Het hoofdgebouw der fabriek geraak
te in brand en verscheiden arbeiders,
die zich nog in het gebouw bevonden,
werden door de vlammen ingesloten,
Het propaganda-ministerie heeft aan
de redacties der D'uitsche bladen order
gegeven, slechts berichten van het
„Deutsche Nachrichtenbureau" over de
explosie in de springstoffenfabriek te
publiceeren.
Reuter meldt, dat het aantal dooden
bij de catastrofe te Rheinsdorf wordt ge
schat op 500 a 1500.
Het geheele district is door politie en
troepen afgesloten. Alle particulier ver
keer is stopgezet.
De familie van de slachtoffers wordt
geweerd. Hartverscheurende tooneelen
spelen zich af, als vrouwen, moeders en
kinderen der slachtoffers door de politie
worden tegengehouden en verwijderd
van de gebouwen, waar de slachtoffers
liggen.
Een later telegram meldt nog, dat de
fabriek ongeveer 13.000 arbeiders in
dienst had.
Ofschoon het, volgens een offcieel
communiqé, nog onmogelijk is, den om
vang van de ramp te schatten, duiden de
geruchten, welke men in Wittenberg el
kaar toefluistert, erop, dat de ramp in
derdaad allervreeselijkst moet zijn. Het
getal der slachtoffers wordt er op 1500
geschat.
Het rijksministerie van propaganda
houdt vol, dat het aantal dooden niet
meer dan zestig bedraagt. Het aantal
zwaar gewonden wordt op 110 geschat,
dat der licht gewonden op 300.
Nader wordt gemeld, dat het aantal
dooden is vastgesteld op 52 en dat der
ernstig gewonden op 75.
Van de ongeveer 300 licht gewonden
kon het grootste deel na het aanleggen
van een noodverband weer naar huis
gaan.
De ontploffing werd in een omtrek
van 10 K.M. gehoord.
Het gevaar voor nieuwe ontploffingen
schijnt te zijn geweken, hoewel te mid
dernacht nog vlammen uit het puin op
stegen.
Het gebouw was de eenige fabriek
voor ontplofbare stoffen welke krach
tens het verdrag van Versailles voor het
leger .was toegestaan.
Sedert eenigen tijd werd dag en nacht
in drie ploegen gewerkt.
Het aantal werklieden bedraagt 7000.
De Japansche eischen aan China.
Onder de nieuwe eischen door het Ja
pansche leger in Kwantoeng aan Peking
gesteld, merkt men o.a. op de afschaffing
der Anti-Japansche actie in geheel Chi
na, het opgeven van elke gedachte aan
het zoeken van steun bij buitenlandsche
mogendheden tegen Japan, enz.
Naar thans wordt gemeld, zijn de mili
taire voorbereidingen van Japan voor het
optreden in Noord-China reeds op 9 Juni
begonnen.
Sedert Maandag zijn twaalf treinen met
Japansche troepen en een pantsertrein
Sjanhikwan gepasseerd.
Voor morgen is het bezoek van een es
kader Japansche vliegtuigen uit Dzjehol
te Peking aangekondigd.
Gisteren is een massavlucht uit Peking
begonnen. In de plaats van de gelaten
heid, die er tot dusver heerschte, is thans
een zeer groote nervositeit getreden.
Dé uittocht van de nerveuze Ghineezen
uit Peking duurt nog steeds voort; de
treinen zijn overvol.
Naar verluidt, zouden de Japanners
China hebben gewaarschuwd, dat het niet
behoeft te rekenen op hulp van buiten
landsche mogendheden.
Italianen-uittocht uit Ethiopië.
Bevestigd wordt, dat de Italiaansche
pers haar anti-Britsche campagne sinds
Maandag gestaakt heeft.
De verschepingen van troepen en oor
logsmateriaal naar Oost-Afrika worden
zonder onderbreking voortgezet.
Naar uit Addis Abeba vernomen wordt,
heeft de halve Italiaansche kolonie Ethio
pië verlaten en is naar Eritrea vertrok
ken.
De andere helft van de Italianen in
Ethiopië houdt zich gereed, om omstreeks
half Juli te vertrekken.
De laatste dagen hebben vertegenwoor
digers van de Italiaansche regeering in
Bulgarije en in de Roemeensche havens
groote hoeveelheden voedingsmiddelen, in
het bijzonder graan en vee, opgekocht.
Binnen twee dagen zullen twee Donau-
booten met graanlading naar Oost-Afrika
vertrekken.
Torgler vrij.
De leider van de vroegere Duitsche
communistische partij, Torgler, die zich,
ofschoon hij in het rijksdagproces werd
vrijgesproken, nog steeds tot dusver in
hechtenis bevond, zou thans op vrije voe
ten zijn gesteld.
Bevestigd wordt, dat Torgler eenige da/-
gen geleden in vrijheid is gesteld. Hij ver
blijft in de omgeving van Berlijn. Hij
heeft het communisme vaarwel gezegd.
Volgens een ander telegram zou hij
zelfs aanhanger zijn geworden van de na-
tionaal-sociaÜstische ideeën!!
Korte Berichten.
De Fransche minister van Onder
wijs, dr Marcombes, is overleden, juist
toen hij zich naar den ministerraad wilde
begeven. De ministerraad is daarop afge
last. Marcombes' ministerieele loopbaan
heeft slechts één week geduurd.
In het districtsziekenhuis te Los
Angeles zijn 24 positieve gevallen van
kinderverlamming ontdekt.
i In afwachting van den wapenstil
stand in het Chaco-gebied, die heden
middag ingaat, trachtten de Paraguya-
nen nog een overwinning te behalen.
i Tegengesproken wordt, dat er ge-
dachtenwisseling zou plaats hebben tus
schen Rome en Londen tot regeling van
het conflict met Abessynië.
Boven het vliegveld van Boedapest
zijn twee militaire vliegtuigen met elkaar
in botsing gekomen. Zij stortten tenge
volge daarvan neer en vatten onmiddel
lijk vlam. De inzittenden van beide toe
stellen, vier in getal, kwamen om het
leven.
DUITSCHERS NAAR NEDERLAND.
Minder belemmeringen van het
toeristenverkeer.
Naar van de meest bevoegde zijde ver
nomen wordt, is tegelijk met het afsluiten
van het Duitsch-Nederlandsche transfer-
Binnenland.
Prinses Juliana te Leeuwarden.
Voorloopig verslag der Tweede Kamer
over het bezuinigingsontwerp.
De stand der werkloosheid.
Buitenland.
Groote ontploffing in Duitschland.
Japan gaat door met zijn actie tegen
China.
Het Italiaansch-Abessynisch conflict.
verdrag een overeenkomst geparafeerd,
waarbij het toeristenverkeer van Duitsch
land naar Nederland minder belemmerin
gen in den weg wordt gelegd dan tot op
heden het geval is.
Het geldt hier een geheel aparte rege
ling, welke wel is waar onafhankelijk
van het transferverdrag is tot and ge
komen, maar die toch zeer we erband
daarmede houdt.
Zijn wij wel ingelicht, zegt hoi iïdbl.,
dan is dit z.g. Reise-Abkommen mogelijk
geworden door een kleine verbetering, in
de clearing-situatie tusschen ons land en
Duitschland. Het schijnt, dat deze over
eenkomst voor het Nederlandsche toe
ristenverkeer van zoo groote beteekenis
getroffen is voor den duur van het
zomerseizoen. Indien de Duitschers er
gebruik van maken, zullen vooral de
Noordzeebadplaatsen eenig profijt van dit
Reise-Abkommen kunnen trekken.
Prinses Juliana te Leeuwarden.
Gistermiddag vijf uur is Prinses Ju
liana met klein gevolg per auto van Het
Loo te Leeuwarden aangekomen voor
haar particulier bezoek aan Friesland.
Voor de woning van den Commissaris der
Koningin, mr P. A. V. baron van Ha-
rinxma thoe Slooten, ten wiens huize de
Prinses haar intrek heeft genomen, ston
den bonderden ingezetenen de aankomst
af te wachten. Een luid gejuich plantte
zich voort langs de rijen mensahen, toen
de Prinses voorbij reed. Toen H. K. H. de
woning betrad, en zich naar binnen be
gaf, zongen de wachtenden het Wilhel
mus. De Prinses verscheen inmiddels
voor een der ramen en wuifde de menigte
minzaam toe.
Het voornemen van de Prinses is van
daag naar Duurswoude te rijden en ver
volgens naar bet Oranjewoud bij Heeren
veen, waar ze een bezoek zal brengen aan
gravin van Limburg Stirum. Morgenmid
dag kwart voor zes keert de Prinses te
Leeuwarden terug.
Jaarvergadering „Bartimeus".
De Vereeniging „Bartiméus", de ver-
eeniging tot bevordering van Chr. opvoe
ding en onderwijs voor blinde kinderen
en jonge lieden, heeft gisteren in haar
inrichting te Zeist de 20ste jaarlijksche
algemeene vergadering gehouden, onder
leiding van den voorzitter, den (heer P.
L. de Gaay Fortman.
Na de afhandeling van enkele inge
komen stukken werd het jaarverslag van
den penningmeester, den heer A. Oosten
wijk, van den Haag uitgebracht. De ex
ploitatierekening „School" sloot met een
nadeelig saldo van f8028,11; de exploi
tatierekening „Internaat" met een nadee
lig saldo van f2290,52. Uit de verlies- en
winstrekening bleek, dat de inkomsten
terug waren geloopen met een bedrag van
f 16.009,96. De vooruitzichten zijn niet be
moedigend en een ernstig beroep op Chris
telijk Nederland zal gedaan moeten
worden.
De heer J. Laansma, het hoofd der
school, deelde mede, dat het aantal leer
lingen in het afgeloopen jaar met 7
daalde. Het aantal leerlingen bedraagt
momenteel 59. Verscheidene jongens kon
den met succes in de maatschappij ar
beid vinden. De bibliotheek kon weer
uitgebreid worden.
in het bestuur waren twee vacatures.
Do heer H. Timmer Bzn, van Voorscho
ten is tot gedelegeerde benoemd n trad
daardoor uit het hoofdbestuur, t> vijl de
heer D. Veis Heyn bedankt h ft. In
deze vacatures werden na sch: telijke
stemming benoemd: ds Van Voorst Vader,
Ned. Herv. predikant te Middelburg en
de heer Z. Bruin Slot te Hoogevecn.
Voorzitter van het Werkfonds.
Naar wij vernemen, bestaat de moge
lijkheid, dat de nieuwe Minister van Eco
nomische Zaken, Prof. Ge-lissen, zich te
vens zal belasten met het voorzitterschap
van het Werkfonds 1934.
De ramp van de Uiver.
Naar van betrouwbare zijde gemeld
wordt, is de commissie-Schor er, welke
