BERTHS
Prijsverlaging
IVOROL
EERSTE BLAD
ZATERDAG 1 JUNI 1935
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
49e JAARGANG - No. 204
Buitenland.
Binnenland
van
Bertels' Opfokvoer
Bertels' Kunstkorrel
Bertels' Ochtendvoer
Belangrijkste Nieuws
cMoouz wuLe tonden,
Uit de Provincie
Uitg.; N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergn" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J- J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
De Zeeuw
■■.Jii. i
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0,?0. Losse nummers 5 cent,
Advertentiën 80 cent per regel Ingezonden
mededeelingen 60 cent per repel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0 7^, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Schoolgeld heffing.
Onverdeelde instemming verdient, naar
het ons voorkomt, hetgeen door de Re
geering in het bezuinigingsplan wordt
voorgesteld inzake schoolgeldheffing.
Het is langzamerhand mode geworden
dat op het gebied van het onderwijs een
maximum-prestatie wordt verlangd voor
een minimum-bijdrage. Het is onder de
bestaande bepalingen zelfs mogelijk, dat
gegoede ingezetenen kun kinderen gratis
onderwijs kunnen doen geven.
Met dat in elk opzicht funeste stelsel
wordt nu gebroken.
In de memorie van toelichting wordt de
aandacht er op gevestigd dat reeds in
het rapport der Staatsco-mmissie-Rutgers
is gewezen op de bezwaren, welke voort
vloeien uit het feit, dat de Lager Onder
wijswet 1920, het) schoolgeld afhanke
lijk stelt van den aanslag in de inkom
stenbelasting.
Met het oog hierop wordt een nieqwo
lezing van artikel 63 der wet voorgesteld,
welke tevens beoogt een wettelijken
grond te geven aan het verstrekken door
den Rijiks-belastingdienst van de gegevens
welke de gemeenten voor de regeling van
het schoolgeld behoeven. De gekozen re
dactie waarborgt, dat gegevens, welke ge
heim behaoren te blijven, niet aan de
gemeentebesturen worden verstrekt.
Bovendien wordt de mogelijkheid ge
opend om voor de heffing van school
geld niet uitsluitend naar het inkomen
over de periode van een jaar te zien,
maar de heffing toe te staan gedurende
den tijd, waarin het gezin voldoende in
komsten heeft om iets voor het onderwijs
van de kinderen uit te leggen, ook al
blijft het jaarbedrag van het inkomen be
neden de algemeen voor belastingheffing
aanvaarde norm. Met het oog hierop is in
het nieuwe artikel 67 bepaald, dat niet
steeds het uitreiken van aanslagbiljetten
in het schoolgeld zal worden voorge
schreven.
Dit deel der voorstellen verdient o.i.
onverdeelde instemming.
Zelfs niet alleen om de te verwachten
financieele voordeelen.
De bestaande bepalingen werken er toe
mee dat de gedachte ingang vindt, dat als
het gaat om het onderwijs der kinderen,
de publieke kassen er goed voor zijn, dat
hier een taak ligt niet in de eerste plaats
voor de ouders, maar voor Rijk en Ge
meente.
Gratis onderwijs en nog kostbare leer
boeken iop den koop toe.
Hoe eerder met dit in alle opzichten
heillooze stelsel wordt gebroken hoe
beter.
Inning schoolgelden.
Vroeger was het althans bij het bijzon
der onderwijs gewoonte dat het schoolgeld
door de onderwijzers werd geïnd.
Dit stelsel was eenvoudig en voor vele
ouders gemakkelijk. Velen kunnen beter
elke week een kwartje aan schoolgeld be
talen dan bij den ontvanger een bedrag
ineens van f 10.
Als bezwaar is aangevoerd dat het voor
de onderwijzers heel wat drukte mee
bracht en dat het voor de kinderen on
aangenaam moest werken ais bleek dat
de een slechts een dubbeltje per week
betaalde en de ander een veel hiooger
bedrag.
De tijden zijn dan wèl veranderd.
Nu gaan velen er prat op, dat ze het
dan toch maar weten klaar te spelen door
de mazen van de wet heen te glippen en
er zonder betaling af te komen. En „jon
ge heeren" die op een fonkelende fiets
naar de burgerschool rijden, blijken vol
strekt niet gebukt te gaan onder het feil
dat papa vrijstelling heeft en dat voor
het zoontje van een eenvoudig ambtenaar
tje schoolgeld betaald moet worden.
Laat men maar weer het schoolgeld op
school innen.
En het is ook volstrekt geen schade als
de kinderen bemerken dat het betalen
van schoolgeld voor vader en moeder een
offer beteekent.
Er zijn gemeenten geweest waar men
wat dit betreft de goede lijn wilde volgen
maar waar de onderwijzers eenvoudig
weigerden de gewenschte medewerking te
te verleenen.
Daarom wordt nu voorgesteld te be
palen, dat de onderwijzers verplicht kun
nen worden aan de richtige inning mee
te werken.
Het gaat bij deze voorstellen niet om
gr-oote sommen. Maar de instemming be
hoeft er niet minder om te zdjn.
De minister-crisis in Frankrijk.
Verscheiden Kamerfracties en parle
mentaire groepen hebben in de namid
daguren vergaderd, teneinde hun houding
ten aanzien van de kabinetsformatie te
bepalen.
Medegedeeld werd, dat de kabinetsfor
matie vandaag zou worden bekend ge
maakt.
De radicaal-socialistische kamergroep
besloot tot deelneming aan de regeering
en tot verleening van de gevraagde finan
cieele volmachten, waardoor de oplossing
der kabinetscrisis dus verzekerd is.
De kabinetsformateur heeft verzekerd,
dat hij van de financieele volmachten uit
sluitend gebruik zou maken voor de ver
dediging van den franc, het financieel
herstel en de economische vernieuwing
des lands. Hij heeft zich verplicht, de
parlementaire instellingen intact te laten.
Italië roept nieuwe divisies op.
De gedeeltelijke mobilisatie van Abessy-
nische troepen en de aankomst in Abessy-
nië van hoeveelheden oorlogsmateriaal
maken het noodig nieuwe maatregelen te
nemen ter verzekering van de veiligheid
van de Italiaansche koloniën in Oost-
Afrika tegen iederen aanval.
Derhalve is order gegeven tot het mo-
biliseeren van de divisie „Aquila", die
vervangen zal worden door een andere,
-reeds geformeerde divisie. Voorts is bevel
gegeven tot mobiliseering van twee nieu
we divisies Zwarthemden.
Verder zijn den laatsten tijd talrijke of
ficieren, soldaten en technisch personeel
der marine onder de wapenen geroepen.
Het verlof van de marinelichting 1913 is
opgeschort.
Rijksbisschop Müller verhinderd te
prediken.
Rijksbisschop Müller wilde eenige da
gen geleden in zijn oude gemeente Roe-
dinghausen bij Buende van den kansel af
het woord voeren.
Het presbyterium der gemeente weiger
de hem evenwel den toegang tot de kerk
met de verklaring, dat geen Duitsch-
christelijk geestelijke den kansel moch'
beklimmen.
De bemiddelingspogingen van opper-
kerkeraad dr Wérner bleven vruchteloos.
Tenslotte was rijksbisschop Müller ge
dwongen op het erf van een boer te pre
diken.
Roosevelt zet regeeringsproblemen uiteen.
Tijdens een persconferentie heeft pre
sident Roosevelt een uiteenzetting gege
ven van de problemen der regeering ge
schapen ten gevolge van de uitspraak van
het Hoogste Gerechtshof.
Roosevelt liet doorschemeren een voor
stander te zijn van een wijziging der
grondwet en wel in dien zin, dat hierdoor
de controleerende bevoegdheden van de
Federale regeering zouden worden ver
strekt.
Aardschok treft Beloetsjistan.
Het epicentrum van de aardbeving
bleek tusschen Quetta en Kallat,
in bet gebied van Beloetsjistan, in
het Noordwesten van Britsch-Indië, aan
de grens van Afgistan, te liggen
Het aantal dooden te Quetta wordt op
1000 geschat. D!e stad is nog slechts een
massa puinboopen. Alleen de militaire
gebouwen hebben de schokken weerstaan
Op het Britsche militaire vliegveld zijn
43 vliegers om het leven gekomen.
Tusschen Quetta en Kalat zijn alle ge
bouwen vernield. Tallooze bewoners zijn
omgekomen.
Wegen en spoorwegen in de omgeving
van Quetta zijn intact gebleven.
Andere berichten spreken van 20.000
tot 30.000 dooden.
Toen de eerste aardschok plaats vond,
lagen de bewoners nog in diepen slaap
verzonken, zoodat zij niet tijdig genoeg de
straat op konden vluchten. Maar ook bet
grootste deel van degenen, die er in
slaagden, de straat te bereiken, is om het
leven gekomen, omdat de muren der hui
zen door de daarop volgende tweede
aardschokken instortten en de op straat
verzamelde menschenmassa's onder hun
puinen bedolven.
Bijna het geheele politie-corps is in de
kazernes en barakken om het leven geko
men.
Van Karachi en de provinciale hoofd
steden van Noo-rd-Indië uit zijn hulptrei-
nen afgezonden, welke artsen, ziekenver
pleegsters, medicijnen en verbandmidde
len aanbrengen.
D'e wereldberoemde oofttuinen rond de
stad zijn volkomen vernietigd. Vele dor
pen en kleine steden in de omgeving zijn
met den grond gelijk gemaakt.
Korfe Berichten.
Reuter verneemt van officieele zijde,
dat koning George van Engeland lijdende I
is aan een lichte verkoudheid. Als voor
zorgsmaatregel heeft men hem aanbevo
len zijn kamer te houden.
Dezen zomer zullen de Duitsche
spoorwegen dertien nieuwe Diesel-elec-
trische treinen in gebruik nemen met een
grootere snelheid dan de z.g. „Vliegende
Hamburger".
Bond van Jong. Vereen op G. G.
De Bond van Jongelingsvereenigingen
op Geref. Grondslag hield te Rotterdam
zijn jaarvergadering.
Wegens de groote opkomst werd in
3 gebouwen vergaderd n.l. in de Nieuwe
Westerkerk, in de Doelenzaal en in de
Zuiderkerk.
In de Woensdagavond gehouden huis
houdelijke vergadering werd beslotep in
1936 te Leeuwarden te vergaderen. Het
bondsbestuur zegde toe te zullen overwe
gen of in 1937 te Middelburg kan wer
den vergaderd.
Tot lid van het bondsbestuur werd in
de plaats van den heer A. Zijlstra te Gro
ningen, gekozen Mr H. Bijleveld.
In de Nieuwe Westerkerk, waar de
„hoofdvergadering" gehouden werd, heeft
de heer Zijlstra een afscheidswoord ge
sproken als voorzitter. De scheidende
voorzitter werd toegesproken door Dr K.
Dijk, die ouder daverende toejuichingen
mededeelde dat het Bondsbestuur had be
sloten den heer Zijlstra tot eerelid te be
noemen.
Verder werd hier het woord gevoerd
door Ds F. G. Meijster over „Ons Gere
formeerd Jeugdwerk, het jeugdwerk" en
door Ds J. B. v. d. Sys over „Het witte
paard gaat voor".
Het was voor de vergaderden een
een groote verrassing toen tijdens de be
sprekingen de minister-president Dr H.
Golijin de vergadering kwam bezoeken.
Tenslotte voerde Dr Colijh nog enkele
oogenblikken het woord.
Wat mij' hier overkomt, aldus Spr., vol
gens het verslag in de Rotterdam
mer, gebeurt niet elke dag. Ik word ge
commandeerd te spreken en ik zal ook ge
hoorzamen. Spr. zal 't echter maar heel
kort maken, want als hij 't programma
doorziet, dan is er bijna geen onderwerp
waarover op dezen bondsdag niet gespro
ken is. Zoo af en toe gevoelt Spr. wel eens
behoefte om af te rekenen met zonder
linge geruchten en lastertaal die over hem
in omloop zijn. Om er maar één te noe
men: men vertelt zelfs dat Spr. en zijn
vrouw er thuis een danszaal op na hou
den. (Luid gelach).
Ook is 't voor mij als een verfrisschend
bad, zegt Spr., dat we hier weer eens on
der elkaar zijh. Spr. zou dat veel vaker
willen, maar de omstandigheden laten
dat niet toe.
Spr. zal 't hier niet hebben over de po
litiek en ook niet over 't werk der J.V.
't Is 51 jaar geleden, dat hij er lid van
was en veel herinnert hijl er zich niet
meer van. Alleen nog dat hij1 vaak gekozen
werd om zijn vereeniging op 't jaarfeest
van een zuster-vereeniging te vertegen
woordigen. Dat kwam misschien, zegt
Spr., omdat ik een beetje praten kou.
(Gelach.)
Ook herinnert Spr. 't zich nog, dat hij
moeilijke problemen gemakkelijker kou
oplossen toen hij: 15 jaar was dan nu hij
er 66 is! (Luid gelach.)
Spr. heeft met aandacht naar de rede
van Ds v. d. Sys geluisterd en ook naar
de vragen die de vrienden hebben ge
steld naar aanleiding van het referaat
van Ds Medjster. In genoemde rede was 't
antwoord op vele vragen te beluisteren.
Want het Woord van God geeft ant
woord op alle levensvragen. Ook in mijn
werkkring, zegt Spr., komen telkens de
moeilijkheden aanstormen. En ik zou dat
werk niet kunnen volhouden wanneer ik
gedurig weer niet grijpen mocht naar dat
Woord dat alleen vastheid geeft.
Ik weet het, zegt Spr., ook velen uwer
hebben 't ontzaglijk moeilijk in dezen tijd.
Slechts één ding helpt: grijpt u met beide
handen aan het Woord vast!
Hoe moeilijk de tijden ook zijd, hoe
angstig beklemmend de toekomst de
overwinning is des Heerenl En het laat
ste woord in den dag der dagen, de juich
kreet aller verlosten zal dan zijn: Soli Deo
Glorial
Laat dat het richtsnoer zijh ook van
uw leven temidden van de moeilijkheden
van dezen hangen tijfli
In de Doelen, waar Dr K. Dijk presi
deerde, werd gerefereerd door de heeren
L. F. Lanting en Mr H. Bijleveld. De ver
gadering in de Zuiderkerk werd geleid
door den heer P. van Nes Cz. Hier voer
den het woord de heeren Jioih. G. Franc
ken en Ds D. Zwart.
Ned. Jongel. Verbond.
Het Nederl. Jong. Verbond hield te
Utrecht zijn 82ste algemeene vergade
ring. Woensdag werd onder leiding van
den Bondsvoorzitter een huishoudelijke
vergadering gehouden, gevolgd door een
avondhijeenkoanst in Tivoli.
Ingezonden Mededeeling.
Het hooge gehalte aan verteerbare
voedingsstoffen In Bertels' Pluim
veevoeders maakt dat U hiermede
billijker voedert dan met lager ge
prijsde voedermengsels met veel
onverteerbare bestanddeelen.
Vraagt offerte bi| Uw leverancier.
Oliefabrieken N.V. Amsterdam
Donderdag waren in verband met den
groeten toeloop twee vergaderplaatsen
noodig, nl. Tivoli en de Nieuwe Kerk.
D'e regeling was aldus gemaakt, dat
des morgens de vergadering in Tivoli ge
presideerd werd door Ds P. Veen, den
Bondsvoorzitter, en des middags door
den vice-voorzitter, Ir Sprey. In de Nieu
we kerk was het omgekeerd, daar presi
deerde in de morgenvergadering Ir Sprey
en in de middagbijeenkomst Ds P. Veen.
Des middags bevond zich het hoofdbe
stuur in de Nieuwe Kerk. Het karakter
van filiaalvergadering was daardoor weg
genomen, alsook door het feit, dat de
zelfde sprekers in beide samenkomsten
optraden.
Na de openingsrede van D's Veen werd
het woord gevoerd door D'r A. van Selms
van Hansweert over „Ondergang", Ds A.
A. Adriani over „Doorgang" en Dr G. P.
van Itterzon over „Opgang".
De bondsdag werd besloten met een
samenkomst in de Domkerk, waar door
Ds P. Veen een slotwoord werd gespro
ken.
Loting vaar den dienstplicht.
De Minister van Defensie heeft bepaald
dat de in art. 10 der Dienstplichtwet be
doelde loting ter bepaling van den inge
schrevene, die in elke gemeente of in elke
groep van gemeenten het eerst in aan
merking komt om tot gewoon dienstplich
tige te worden bestemd, in het openhaar
plaats heeft voor de lichting 1937 op Vrij
dag 14 Juni 1935, des namiddags om 2
uur te 'is Gravenhage, in de „Rolzaal",
Binnenhof 8.
Arbeiderswoningen met lage huren.
Onlangs is gemeld, dat in een aantal
gemeenten, waaronder Kampen, Maas
tricht en Zwolle, ter vervanging van be
staande woningen, waarvan de vervan
ging dringend gewenscht is en tevens ter
bestrijding van de werkloosheid in de
bouwvakken, een 500-tal arbeiderswo
ningen zullen worden gebouwd, welke te
gen lage huren verhuurd kunnen worden.
De plannen waren in opdracht van den
minister van Sociale Zaken door de In
spectie geordend.
Men verneemt, dat thans als een eerste
vervolg op dit besluit in D'eventer 140 en
te Beilen 20 woningen met Rijksvoorschot
zullen worden gebouwd.
Regeeringsopdracht aan Werkspoor.
Naar de ,,Dag. Beurscrt." mededeelt,
heeft de Nederlandsche regeering aan
Werkspoor opdracht gegeven tot de leve
ring van de machineinstallatie voor een
flottiljevaartuig, hetwelk gebouwd wordt
door de Nederlandsche Scheepsbouw Mij.
Met de opdracht aan Werkspoor is een
bedrag van f3.000.000 gemoeid.
Disconto-verhooging In Nederland.
De Nederlandsche Bank deelt mede,
dat zij met ingang van heden, 1 Juni,
haar disconto alsmede haar overige ren
tetarieven met een vol procent zal ver-
hoogen.
Door deze verhooging zal het disconto,
dat op 16 Mei was verlaagd van 434 tot
4 pet., thans 5 pet. bedragen.
Ir Mussert naar Indië.
Omstreeks half Juli zoo meldt Volk
en Vaderland zal ir Mussert een reis
naar Ned.-Indië maken, om den toestand
in Indië te bestudeeren. De heer Mussert
zal ongeveer een maand in Indië blijven;
hij keert in het begin Van September
terug.
Goedkoope boter voor veehouders.
Het Ned. correspondentiebureau meldt:
Uit verschillende berichten zou kunnen
worden opgemaakt, dat de minister van
Binnenland.
Wetsontwerp betreffende landbouw-hypo-
theek- en pachtovereenkomsten inge
diend.
Loting voor den dienstplicht.
Buitenland.
Het nieuwe Fransche kabinet gevormd.
Aardbeving in Britsch-Indië.
Verdere mobilisatie van Italië.
oeconomifeclie zaken reeds heeft beslist,
dat goedkoope boter aan de veehouders
zal worden verstrekt.
Naar men van bevoede zijde verneemt,
is dit niet het geval. De minister over
weegt nog in hoever het welslagen van de
regeling van den beperkten melksteun,
een dergelijke regeling van goedkoope bo
ter noodig maakt.
Handelsbesprekingen Nederland en
Amerika.
Naar gemeld wordt, zijn de wederzijd-
sche desiderata aangaande de voorgeno
men handelsbesprekingen tusschen Ne
derland en de Vereenigdo Staten uitge
wisseld. Deze desiderata worden thans
door de betrokken instanties hier te la,n-
de en in Washington bestudeerd.
Zooals reeds is gemeld, zouden bij deze
besprekingen o.a. de Amerikaansche in
voerrechten op palmolie en D'eli-tabak in
het geding komen.
met
Doos 20 ct. Tube 40 en 60 ct.
CONTINGENTEERINGEN.
Rijwielen) cement, klompen.
Aan de verslagen van het afdeelings-
onderzoek der Tweede Kamer inzake ver
schillende co-ntingenteerings-ontwerpen
wordt het volgende ontleend:
Eenige leden meenden, dat de contin-
genteering van rijwielen zeer nadeelige
gevolgen heeft voor een aantal nieuw op
gerichte bedrijven, welke rijwielonderdee-
len verwerken, zonder echter eigenlijk rij
wielen te fabriceeren, bedrijven n.l., welke
speelgoedrijwielen, autopeds en dergelijke
vervaardigen.
Verscheidene leden drongen er op aan,
dat de Regeering meer dan tot nu toe het
geval is, toezicht zal houden op de gestie
van importeurs, handelaren en wederver-
koopers van cement, hier te lande, die,
mede dank zij' de werking van de con-
tingenteering, er in geslaagd zijn het be
drijf te .„saneeren". Het is echter de
vraag, of door deze saneering het alge
meen belang gediend is.
Verscheidene leden meenden, dat een
contingenteeringspercentage van 80 voor
klompen, zooals thans vastgesteld, nog
veel te hoog is om in den buitengewoon
ongunstigen toestand van de Nederland
sche klompenindustrie een merkbare ver
betering te kunnen aanbrengen. Kort
voordat de co-ntingenteering in werking
trad, schijnen nog buitensporig veel klom
pen te zijn ingevoerd, zoodat een verbete
ring in elk geval eerst na geruimen tijd
kan intreden. Bovendien neemt het ge
bruik van klompen nog steeds af. Daarom
werd op verlaging van het gestelde per
centage, b.v. tot 60, aangedrongen.
Nat. Chr. Geheelonthoudersvereen.
Donderdag hield 'het district Zeeland
der Nat. Chr. Geheelonthoudersvereen. te
Biggekerke zijn 25e jaarvergadering. Des
middags werd aan den voet der duin-en
hij -Groot-Valkenisse een openluchtsamen
komst gehouden, -die goed be-zocht was.
'Ds W. Reus van Westkapelle opende
deze samenkomst met gebed en sprak een
openingswoord, waarin hij wees- op den
zegen in de af-ge-lo-open 25 jaar genoten,
doch o-ak op den plicht om in de toekomst
moedig voor te gaan.
Luit.-Kol. Rawie van het Leger -des
Heils hield hierop een toespraak over het
onderwerp: „Drankmisbruik en -zijn 'be
strijding mede in Insulinde bezien
uit Christelijk oogpunt".
Dhr Hui-zinga, burgemeester van Ter-
neuzen, mede-oprichter der af-deeling en
gedurende al-deverloopen jaren bestuurs
lid (thans penningmeester), werd met -dit
jubileum door den voorzitter geluk ge-
wens c'ht. Hem werd verzocht als blij'k van
sympathie en 'herinnering een schilderij in
lijst te willen aanvaarden, terwijl de aan
wezigen hem Psalm 1214 toezongen.
Dhr 'Huizin-ga dankte voor dit blijk van
waardeering.
