JBaxear-CUckorties
Bezuiniging hjj het onderwijs.
Deze reinigings-methode
is zoo eenvoudig!
WOENSDAG 29 MEI 1935
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
49e JAARGANG - No. 202
Beperking van het aantal scholen.
Buitenland.
VZak&n Schoon Schip
Binnenland
Belangrijkste Nieuws
Uitg.: 1S.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL'
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
De Zeeuw
Abonnementsprijs f.2,50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
VHssingen 10,20. Losse nummers 5 cent.
Advertentifia -30 cent. per regel. Ingebonden
mededeeUngen 30 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
IN VERBAND MET HEMELVAARTS
DAG VERSCHIJNT MORGEN „DE
ZEEUW" NIET.
Een ander middel om de uitgaven voor
het onderwijs te verminderen ziet de Re
geering in een beperking van het aantal
scholen voor bijzonder lager onderwijis.
Voorgesteld wordt te bepalen, dat voor
vergoeding uit de openbare kassen niet
in aanmerking komen de bijzondere scho
len voor gewoon lager onderwijs, waar
van in eenig jaar het getal leerlingen
in het zesde lid van artikel 28 der Lager
Onderwijswet 1920, blijft beneden het ge
tal, dat volgens de op 1 Januari van het
jaar geldende voorschriften, wordt ge
vorderd voor het verkrijgen van medewer
king tot het stichten van een school voor
gewoon lager onderwijis in de gemeente
waar de school gevestigd is.
De Regeering zegt in de memorie van
toelichting, goede hoop te hebben, dat
zoodra de voorgestelde bepalingen om-
'trent vergoeding voor terreinen en ge
bouwen en terugbetaling waarborgsom
men zijin tot stand gekomen, in een aantal
gevallen tot vrijwillige opheffing van
bijzondere scholen zal worden overgegaan.
Et moet echter méér gedaan worden.
Daarom is bet de bedoeling de normen
voor de vergoeding uit de openbare kas,
welke sedert bet tot stand komen van de
wet van 4 Augustus 1933 voor de op-
richting van nieuwe bijzondere scholen
gelden, mede aan te leggen voor de scho
len die in vroeger jaren zijn opgericht.
Komt deze regel tot stand, dan zullen
als regel naar gelang van de grootte der
gemeenten, bijzondere scholen voor ge
woon lager onderwijs met minder dan
60, 90, 120, of 150 leerlingen, geen aan
spraak meer hebben op vergoedingen uit
de openbare kassen en dus gedoemd zijn
te verdwijnen.
De bedoeling is, dat de scholen uiterlijk
acht maanden na het jaar, waarin bet ge
tal leerlingen beneden de gestelde grens
bleef, gesloten zullen worden. Onmiddel
lijk na den z.g. teldatum weet bet school
bestuur waar bet aan toe is en kan het
dus maatregelen nemen om bet personeel
te ontslaan en de school te liquideeren.
In bijzondere gevallen, wanneer door te
verwachten aanzienlijke toeneming of be
langrijke verplaatsing van de bevolking,
binnen korten tijd een belangrijke ver
meerdering van het getal schoolgaande
kinderen is te verwachten, kan van dien
regel worden afgeweken. Ook kunnen er
„gewichtige omstandigheden" zijn, die tot
afwijking van den gestelden regel kun
nen leiden, b.v. als binnen redelijken af
stand geen andere school aanwezig is
waar de ouders hun kinderen het door
hen gewenschte onderwijs kunnen doen
ontvangen.
De beslissing hierover berust bij den
minister. Tegen een afwijzende beschik
king van dezen bewindsman kan het
schoolbestuur in beroep gaan bij de
Kroon.
Doorvoering van deze plannen zal be-
teekenen een groote opruiming onder de
kleinere bijzondere scholen.
En verwacht wordt, dat een belangrijke
bezuiniging het gevolg zal zijn.
De practijk zou echter wel eens kunnen
leeren dat de op deze wijze te verkrijgen
bezuiniging minder groot is dan verwacht
wordt.
Immers door scholen op te heffen ver
mindert niet het aantal leerlingen. Die
leerlingen moeten in andere scholen on
dergebracht worden, met als gevolg mis
schien aanstelling van nieuw personeel en
aanbouw of verbouw van lokalen. Voorts
zullen meerdere gemeenten allicht niet ge
ringe kosten hebben te maken voor ver
goeding van reiskosten voor schoolgaan
de kinderen.
Een andere vraag van meer belang is
echter: wordt op deze wijze niet 't grond
wettelijk recht van het bijzonder onder
wijs aangetast?
In de memorie van antwoord staat: De
Regeering is er zich van bewust, dat de
voorgedragen regeling geen bevrediging
zal schenken aan hen, die een geheel uni
forme behandeling van het openbaar en
het bijzonder onderwijs verlangen.
Dit zal wel waar zijn. Maar een andere
vraag is of deze regeling bevrediging zal
schenken aan hen die uitvoering verlan
gen van het grondwettelijk voorschrift.
Wij krijigen toch dit, dat het openhaar
onderwijs een enorme voorsprong erlangt.
In de memorie van toelichting wordt
er op gewezen dat het karakter van de
openbare school medebrengt, dat zij over
eenkomstig het vierde lid van artikel 195
der Grondwet in veel gevallen zal moeten
worden in stand gehouden, ook al daalt
haar getal leerlingen beneden 60. De juist
heid van deze opmerking heeft de practijk
afdoende geleerd. Bij het 'openbaar onder
wijs is een enorm aantal kleine school
tjes. Tegen de opheffing daarvan worden
nu reeds van alle kanten bezwaren ge
maakt. Als straks de kleine bijzondere
scholen worden opgedoekt, zullen die be
zwaren nog meer worden gevoeld. Als ar
gument voor het behoud van de open
bare school die misschien hier en daar
van de opheffing der bijzondere school
nog een weinig profiteert zal dan wor
den aangevoerd dat het toch niet aan
gaat de eene nog overgebleven onderwijs
inrichting te doen verdwijnen.
Doorvoering van het thans voorgedra
gen stelsel beteekent dus aantasting van 't
grondwettelijk recht van het bijzonder
en versterking van de positie van het
openbaar onderwijis.
Indien ergens, dan is hier groote voor
zichtigheid geboden.
DE POLITIEKE TOESTAND IN
FRANKRIJK. VERWARRING
EN PESSIMISME.
De volmachtenwet ingediend.
De Fransche regeering heeft hel vol
gende wetsontwerp bij het parlement in
gediend':
„De senaat en de kamer verleenen aan
de regeering volmacht tot 31 Dec. a.s., om
maatregelen met kracht van wet te tref
fen, welke zij; noodig acht voor de sanee
ring der financiën, den heropbloei van.
het economisch leven en de verdediging
van het staatscrediet en de munt. De des
betreffende decreten zullen door den mi
nisterraad worden genomen en voor 31
Juli 1936 aan het parlement ter ratificatie
worden voorgelegd."
In de motiveering van dit wetsvoorstel
besprak de minister van financiën Martin
de situatie van den franc, 's lands econo-
mischen toestand, de budgetaire situatie,
de te treffen maatregelen en de kwestie
van een internationale stabilisatie.
Ie. Wat de situatie van den franc be
treft verklaart de regeering, dat voort
zetting van een gouduitvoer, zooals de
laatste dagen heeft plaats gehad, een be
dreiging zou kunnen warden voor den
franc.
II. De regeering verklaart ten aanzien
van den ecouomischen toestand des lands,
dat, ofschoon ook in Frankrijk de crisis
voortduurt, niets een alarm op econo
misch gebied rechtvaardigt.
III. Wat het budgetaire deficit betreft,
dit vormt inderdaad de schaduwplek in
het financieele beeld des lands.
f Tegelijk met maatregelen tegen den
gouduitvoer, zullen maatregelen tot op
heffing van het begrootingsdeficit nood
zakelijk zijn.
IV. De regeering verzet zich energiek
tegen devaluatie. Devaluatie, meent zij,
zon misschien den openbaren schulden
last verlichten, maar hoe lang dat het
geval zou zijn is dubieus en de aldus ge
schapen situatie zou tenslotte een alge-
meene verarming der natie tot gevolg
hebben, zonder het budgetair probleem
op te lossen.
V. Wat de internationale kwesties be
treft, is de Fransche regeering volkomen
bereid, aan plannen tot stabilisatie haar
steun te verleenen: zij wil eveneens mede
werken aan de uitbreiding van den inter
nationalen handel.
De minister heeft moeten toegeven, dat
den 27sten Mei alléén 1 milliard 130 mil-
üoen goud door de Fransche bank moest
worden losgelaten.
EOet parlement had verwacht, dat de
minister van financiën een duidelijk beeld
van den toestand zou hebben gegeven, doch
is in dit opzicht volkomen teleurgesteld.
Minister Martin heeft wel zeer algemeene
beschouwingen gehouden, die trouwens
geen enkel nieuw gezichtspunt hebben
geopend, doch hij' heeft niets concreets
medegedeeld over de plannen van de re
geering.
De kamer liet dan ook duidelijk voelen
dat zijl niet inzag, waarom zij een vol
macht zou verleenen, indien de regee
ring toch geen overtuigend overzicht kan
geven, van wat zij er mee zal doen.
Hoewel de kamer de regeering toestond
aanstaanden Donderdag haar voorstellen
nader uiteen te zetten, behoort het niet
tot de onmogelijkheden, dat zij nog vóór
dien tijid haar machteloosheid zal erken
nen.
De stemming in politieke kringen was
gisteravond buitengewoon pesssimistisch;
de toestand werd zeer kritiek geacht.
De economische toestand In Amerika.
President Roosevelt alsmede de leider
der N. R. A., Donald Riohberg, zijn vaat-
besloten de door de 'beslissing van 'het Op
perste Gerechtshof gevormde (hiaat in de
wetgeving binnen zoo 'kort mogelijken tijd
te vullen.
Na een langdurige conferentie met Roo
sevelt verklaarde Richberg openlijk, dat
de regeering het vaste voornemen 'heeft,
alle noodige maatregelen te nemen, om
de in strijd met de grondwet verklaarde
code-bepalingen met dwang door ie drij
ven.
De voorzitter van 'het Vakverbond, Wil
liam Green, noemde de uitspraak „een
vreeselijken slag voor de georganiseerde
arbeiders en een ontzettende teleurstel
ling".
De ernstige gevolgen van de door bet
Opperste Gerechtshof genomen beslissin
gen blijken bet duidelijkst uit bet feit, dat
niet minder dan 567 codes met 201 aan
vullende codes ongeldig verklaard zijn.
Hiermede zijn de talrijke bepalingen
tot vaststelling van de minimumloonen
en van de maximum-werktijden in 'bijna
alle industrieën der Vereenigde Staten op
geheven.
Men schat, dat 22 millioen arbeiders in
3 millioen ondernemingen door de beslis
sing getroffen worden.
Men verwacht t'hans, dat het aantal
werkloozen weder zal toenemen.
De beslissing van 't Opperste Gerechts
hof der Vereenigde Staten inzake de N.
R. A.-codes heeft te Londen groot opzien
gebaard.
De „New 'Chronicle" schrijft, dat deze
beslissing een revolutie heeft ingeluid in
het economische en politieke leven der
Vereenigde Staten. De gevolgen zijn nog
niet te overzien. Duizenden handelsover
komsten, prijsverordeningen, loonsbepalin-
gen enz. zijn tot vodjes papier geworden.
De regeering kondigt aan, dat zij' voor
nemens is onverwijld een beroep te doen
op het Congres en op het Amerikaansohe
volk.
Zij! heeft inmiddels bevel gegeven alle
rechtsvervolgingen tegen overtreders van
de N. R. A.-bepalingen te staken.
België handhaaft oude spellingswijze.
Daar de Ned.-Belgische spellingscom
missie zich eerlang zal hebben bezig te
houden met de van Vlaamsche zijde op
geworpen bezwaren tegen de examen-
spelling en er dus omtrent de definitieve
regeling van deze door de Belgische spel
lingscommissie in het stelsel-Marchant
betwiste punten nog niets vaststaat, heeft
de Belgische regeering besloten, voorals
nog de vereenvoudigde spelling door te
lande niet toe te passen. Officieel wordt
dan ook medegedeeld, dat bij het begin
van het nieuwe schooljaar in September
a.s. de oude spelling verder in gebruik zal
blijven.
Zondag wordt rustdag in Turkije.
D'e Nationale Turksche vergadering
heeft het wetsontwerp aangenomen,
waarhij de Vrijdag als rustdag wordt ver
vangen door den Zondag, met invoering
van den Engelschen Zaterdag.
Verwoestingen in Amiens.
Een regenhoos is gisternacht in de
omgeving van Amiens neergekomen. Zij
vormde een stroom, die met groot geweld
naar de stad vloeide, de lage wijken over
stroomde, den oogst, wegen, spoorlijnen
en 15 arbeiderswoningen vernielde. In
een fabriek, waar 900 weefgetouwen wer
den verwoest, bedraagt de schade tien
millioen; eenige honderden arbeiders zul
len twee maanden werkloos zijn.
De brandweer en de soldaten konden
slechts met moeite de op de daken ge
vluchte bewoners redden.
De Engelsch-Duitsche vlootconferentie.
Volgens de „Daily Telegraph" verwacht
men, dat de Duitsch-Engelsche vloot-
besprekingen ongeveer 14 dagen duren.
De marinemedewerker van de „Daily
Telegraph" schrijft, dat het belangrijkste
punt, dat bij de besprekingen moet wor
den vastgesteld, de basis is voor den
D'uitschen eisch van 3'5 percent der totale
Engelsche tonnage.
Hierover kan gezegd worden, dat meer
dan de helft der totale Britsche tonnage
verouderd is. Slechts drie der Engelsche
slagschepen zijn niet twintig of bijna
twintig jaar oud en 25 kruisers alsmede
het meerendeel der torpedojagers hebben
de leeftijdsgrens overschreden.
In bevoegde kringen is men dan ook,
volgens het blad, van meening, dat de
door Duitschland geëischte tonnage
slechts mag worden gebaseerd op de En
gelsche tonnage uit den tijd na den oor
log.
De correspondent meldt dan, dat als
tweede punt, de vraag onder de oogen
zal worden gezien, voor hoe lang Duitsch
land tevreden zal zijn met het quotum
der verhoudingssterkte, hetwelk aan dit
land zal worden toegestaan.
In Britsche kringen acht men een ga
rantie, dat dit quotum gedurende min
stens tien jaren niet zal worden over
schreden, zeer belangrijk.
Hongarije eischt den tweejarigen dienst
plicht.
Bij de behandeling van de begrooting
van het departement van oorlog in het
Hongaarsche Huis van Afgevaardigden
gaven alle sprekers als hun meening te
kennen, dat Hongarije op militair gebied
volkomen rechtsgelijkheid dient te ver-
Voor het tlapen gaan een „Laxeer-Akker
tje", ronder iets aan Uw dagelijksche levens
wijze te veranderen. Géén dieet. Dank rij de
nieuwe vinding van Apotheker Dumonti de
nieuwe „Laxeer-Akkertjes", maakt Ge Uw
bloed zuiver en verwijdert Ge uil Uw darm
kanaal de schadelijke vergiften, die U zoo
hangerig en pafferig maken. Ze geven U een
prettig opgewekt gevoel. Géén bitter of wal
gelijk smakend middel, dat soms erger is dan
ae kwaal. Géén al te heftig middel, dat U
hèr-verslopping of op den duur een chro
nische constipatie bezorgt, maar
een zacht en op natuurlijke wijze
werkend middel, dat bestaat
uit onschadelijke bestanddeelen t
plantaardige stoffen - gal-extrao-
ten - z.g. melkzuur-fermenten en
chlorophylle. welke zeer gunstig
op geheel Uw gestel werken.
„Laxeer-Akkertjes" probeeren is de goede
eigenschappen daarvan leeren waardeeren.
Per 12 stuks 60 cent. Overal verkrijgbaar.
krijgen. Ministerpresident Gömhös ver
klaarde in antwoord hierop, dat hij, in
overleg met den minister van buitenland-
sche zaken, alles zou doen om deze rechts
gelijkheid te verkrijgen, zonder welke
geen duurzame vrede mogelijk is.
Hongarije voelt zich vernederd, omdat
het nog altijd een deel van zijn souverei-
niteit mist.
Het eischt daarom de invoering van
den algemeenen dienstplicht met een
diensttijd van hoogstens twee jaar en een
zelfde bewapeningsmogelijkheid als de
staten van de kleine entente en verder de
toestemming afweermiddelen tegen lucht
aanvallen en luchtstrijdkrachten te be
zitten.
De doodenlijst van Ceylon.
De malaria-epidemie op 'Ceylon neemt
in het algemeen voortdurend af. In de
centrale gebieden maakt zij echter steeds
meer slachtoffers, vooral de arbeiders
der rubberplantages hebben er hier van
te lijden. Sedert April heeft de ziekte
15.933 menschenievens gekost en over de
afgeloopen zes maanden bedraagt het
aantal sterfgevallen niet minder dan
82.637.
Korte Berichten.
Blijkens zoo juist verschenen statis
tieken is het aantal universiteitsstuden
ten in Duitschland gedurende de laatste
vier jaar, dus sinds 1931, van 138.000 op
95.830 teruggeloopen, hetgeen een ver
mindering met bijna een derde betee
kent.
VERLAGING VASTE LASTEN.
Indiening van het eerste ontwerp nog
deze week te wachten?
Wij hebben thans goede reden, zegt het
H d b 1., het zeer waarschijnlijk te achten,
dat nog deze week een eerste ontwerp
tot verlaging van vaste lasten, dat on
langs reeds werd aangekondigd, zal wor
den ingediend. Dit ontwerp zal vermoe
delijk een regeling inzake de landelijke
hypotheken bevatten.
SUCCESVOLLE HANDELS
BESPREKINGEN TE PARIJS.
Nederl.-Fransch verdrag onderteekend.
Hlet ministerie van Buitenlandsche Za
ken maakt bekend, dat te Parijs een ver
drag van handel en scheepvaart tusschen
de Fransche Republiek en het Koninkrijk
der Nederlanden is onderteekend. Om
trent den inhoud van het verdrag kan het
volgende worden medegedeeld:
Het verdrag schept, wat het goederen
verkeer betreft, den navolgenden toe
stand:
1. Wederzijidsche meestbegunstiging,
zoowel in de moederlanden als in de ko^
loniën en overzeesche gewesten, wat be
treft invoerrechten en andere heffingen
bij den invoer, alle met den invoer samen
hangende formaliteiten, alsmede de wijze
van vaststelling van ad valorem rechten.
Ten aanzien van de producten van de we
derzijidsche moederlanden en van de
Fransche koloniale producten zijn van de
meestbegunstiging enkele artikelen uit
gezonderd, terwijl de meestbegunstiging
voor de Nederlandsche koloniale produc
ten geldt voor een numeratieve lijst van
artikelen, welke zoo noodig voor uitbrei
ding vatbaar is.
2. Wederzijdsche verplichting geen in-
of uitvoerverboden of -beperkingen in te
stellen, met de gebruikelijke uitzonderin-
Binnenland.
Handels- en scheepvaartverdrag met
Frankrijk.
Steun aan fruit- en warmoezerijgewas-
sen.
Wetsontwerp tot verlaging vaste lasten
wordt nog deze week ingediend.
Buitenland.
De economische toestand in Amerika.
De financieele moeilijkheden in Frank
rijk.
D'e Engelsch-Duitsche vlootbesprekingen.
Hongarije wil dienstplicht.
gen, onder andere in verband met de con-
tingenteeringen.
3. Nationale hehandeling wat betreft
accijnzen en verbruiksbelastingen met
handhaving van eenige in beide landen
bestaande verschillen.
4. Vrijdom van in- en uitvoerrechten
voor zekere artikelen, bestemd voor we
deruitvoer of wederinvoer.
5. Wederzijdsch genot van voordeden,
voortvloeiende uit wijzigingen in douane-
nomenclatuur en wijze van tarifeering
6. Regeling voor de certificaten van
oorsprong.
7. Bescherming van de wederzijdsche
producten tegen oneerlijke concurrentie
en tegen misbruik van in een der beide
landen beschermde geografische her-
komst-aanduidingen, bepaaldelijk voor
wijn en zuivelproducten. Deze regeling
treedt eerst op 1 Mei 1936 in werking.
8. Van de meestbegunstiging zijn uit
gesloten de gunsten van een derde land,
verleend in het grensverkeer, alsmede die,
voortvloeiende uit multilaterale verdragen,
waarbiji een der partijen niet is aangeslo
ten, evenals uit verdragen tot voorkoming
van dubbele belasting, voorts in zekere
omstandigheden de voordeelen verleend
overeenkomstig de aanbevelingen van de
conferentie van Stresa (economisch her
stel van midden-! en Oost-Europa; en
tenslotte de preferentieele behandeling in
het handelsverkeer tusschen moederland
en overzeesche gewesten.
Wat het scheepvaartverkeer betreft,
dat tot nu toe tusschen Nederland en
Frankrijk niet bij een bilateraal verdrag
geregeld was, is door dit verdrag in die
leemte voorzien. Wat betreft de weder
zijdsche moederlanden, blijven in het al
gemeen van toepassing de conventie en
het statuut van Genève van 9 December
1923 over het internationale zeehaven-
régime. Verder is nationale behandeling
voorzien voor het emigrantentransport, is
de vaststelling van de nationaliteit van
schepen geregeld en is voor het gedwon
gen binnenl'&open van havens alsmede
voor gevallen van schipbreuk en stran
ding een regeling getroffen.
Voor de vaart op de koloniën en over
zeesche gewesten van beide landen zal
de meestbegunstiging worden toegepast
met uitzondering van de kustvaart tus
schen de havens in elk dezer gebiedsdee-
len. Voorts is de behandeling in de havens
van deze gebiedsdeelen op voet van meest
begunstiging geregeld. Het scheepvaart
verkeer tusschen Nederland en de over
zeesche gewesten eenerzijds en tusschen
Frankrijk en zijn koloniën anderzijds is
gereserveerd, met dien verstande dat ook
hier de meestbegunstiging zal gelden.
In een notawisseling, welke onderdeel
van het verdrag uitmaakt, heeft de Fran
sche regeering zich verplicht tot ophef
fing op het oogenhlik van de voorloopige
inwerkingstelling van het verdrag van de
verhoogde „taxe a 1' importation", welke
derhalve voor alle Nederlandsche en ko
loniale producten uniform op twee per
cent ad valorem wordt gesteld.
De Nederlandsche regeering heeft zich
verplicht tot opneming in het te sluiten
contingenteeringsarrangement van een
verlaging van den wijnaccijns voor Fran
sche wijnen van 36,tot 24,por
H.L., met dien verstande, dat deze ver
laging in elk geval uiterlijk 1 Juli a.s. in
werking zal treden.
Het verdrag zal krachtens afzonderlijke
'overeenkomst op 31 Mei a.s. voorloopig in
werking treden. Het verdrag is gesloten
voor den duur van twee jaar, te rekenen
van de definitieve inwerkingtreding af
en is stilzwijgend verlengbaar telkens voor
één jaar.
Koninklijk bezoek aan Den Helder.
'H. M. de 'Koningin en H. K. H. Prinses
Juliana zullen voor 'haar bezoek aan Den
Helder Maandag 3 Juni met den konink
lijken 'trein in Den Helder aankomen. Zij
zullen den nacht in den trein doorbren
gen.
Den volgenden morgen ongeveer kwart
voor negen zullen de commandant der
marine, schout bij' nacht T. L. Kruys en
zijn staf, 'de burgemeester van de gemeen
te Den Helder, de beer W. S. G. L. Dries-
