Buitenland.
Hitlers rede in den Rijksdag
Binnenland
Belangrijkste Nieuws
WOENSDAG 22 MEI 1935
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
49e JAARGANG - N» 133
Neem 'n AKKERTJE
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
7)e Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0,?0. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën 30 eerst per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0,75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Gemeenteraadsverkiezingen.
Binnen enkele weken worden in alle
gemeenten van ons land de verkiezingen
voor de gemeenteraden gehouden.
De groote beteekenis daarvan is voor
ieder die nadenkt, duidelijk.
Eerste voorwaarde voor de gezondheid
en de welvaart van het geheel (het Rijk)
is dat hef met de deelen (de gemeenten)
in orde is.
Een verstandig gemeentelijk beheer
is niet alleen van plaatselijk- maar ook
van algemeen belang.
Daarom moet niet minder dan aan de
Statenverkiezingen ook aan de verkie
zingen voor de Gemeenteraden aandacht
worden geschonken.
De N. S. B. heeft hieromtrent andere
opvattingen.
In een onderhoud dat de heer Musisert
had met de „Opr. H a a r 1. Gr t." heeft
de leider van de N. S. B. nogeens uiteen
gezet, dat zijn volgelingen zich voor de
gemeenteraadsverkiezingen niet hebben
te interesseeren, wanneer daarbij althans
niet de gelegenheid bestaat de grootere
partijen te knoeien. Is dat het geval, dan
mogen ze aan de candidaten van kleine
partijen hun stem geven, onverschillig
welke beginselen die partijen overigens
huldigen. Het gaat hem hierbij niet om
het gemeentebelang maar om het belang
van de N.S.B.-beweging.
Volgens den heer Mussert is het einde
van de gemeenteraden aanstaande. Als de
N.S.B. de leiding krijgt wordt alles vanuit
een centraal punt geregeld en is er voor
eenige zelfstandigheid der gemeenten
geen plaats meer.
Nu is het natuurlijk mogelijk dat het
dien kant uitgaat. Dat straks de gemeen
teraden worden vervangen door agenten
van den dictator.
Maar voorshands is het zoover nog
niet.
Op dit oogenblik hebben de gemeente
raden nog betrekkelijk veel invloed en
kan het voor een gemeente een groot ver
schil maken welke mannen als raadsle
den en straks als wethouders worden
aangewezen.
Daarom hebben de te houden verkie
zingen recht op onze volle belangstelling.
Bij de Statenverkiezingen heeft de A.R.
partij in Zeeland over 't geheel geen
slecht figuur gemaakt. Laat het bij de
Raadsverkiezingen niet anders zijn.
Dertien punten.
Zooals te verwachten was, bestond er
voor de rede van Hitler in den Rijksdag
gisteravond groote belangstelling, niet al
leen in Duitschland, maar ook in het bui
tenland.
In den loop van den vroegen middag
moest de politie reeds beginnen met de
eerste afzettingsmaatregelen.
Rondom de luidsprekers, die op de
voornaamste punten van de stad waren
opgesteld, verdrongen zich duizenden
menschen.
De Saar-afgevaardigden hadden be
voorrechte plaatsen, en wel vier op den
linker- en vier op den rechtervleugel van
het huis.
Hun aanwezigheid werd als een bijzon
dere historische gebeurtenis in de ge
schiedenis van het Duitsche volk gewaar
deerd.
In zijn rede schilderde Hitier allereerst
de buitengewoon zware taak in het bin
nenland, voor welker oplossing de natio-
naal-socialistische staat in Duitschland
gesteld is.
Duitschland heeft den vrede moiodig.
Wanneer ik nu, aldus Hitier, uit den
mond van een Engelschen staatsman
hoor dat zulke verzekeringen niets zijn en
voor hem in de onderteekening van col
lectieve verdragen de waarborg der op
rechtheid ligt, dan verzoek ik mr. Eden
daarbij te willen bedenken, dat in elk
geval een „verzekering" gegeven wordt.
Sedert eenigen tijd leeft de wereld in
een ware manie van collectieve samen
werking, collectieve veiligheid, collectieve
verzekeringen enz., die op het eerste
«ogenblik een concreten inhoud sehijhen
te hebben, doch bij nadere beschouwing
aan velerlei beteekenis speling geven.
In het vredesdictaat van Versailles is
uitdrukkelijk vastgelegd, dat de 'ont
wapening van Duitschland slechts voor-
af moest gaan tot het mogelijk maken
van de ontwapening der anderen. Door
dit eene voorbeeld wordt vastgesteld, hoe
zeer de gedachte der collectieve samen
werking juist door diegenen geschonden
is, die thans de luidruchtigste voorstan
ders daarvan zijn.
Duitschland is de in het vredesverdrag
opgelegde verplichtingen met een waar
fanatisme nagekomen. Militair heeft
Duitschland volledig ontwapend en ook
politiek waren wat Duitschland betreft
alle voorwaarden aanwezig voor het
in werking stellen van een collectieve sa
menwerking.
Met een reeks voorbeelden staafde Hit-
Ier zijn bewering, dat door de overwin
naars de offensieve wapenen als vliegtui
gen, tanks, ware artillerie, onderzeeërs,
enz. verder ontwikkeld, verbeterd en ver
meerderd werden, terwijl Duitschland
deze wapenen alle moest vernietigen en
dit ook deed.
Wanneer dit niet een eclatante ver
dragsbreuk en wel een eenzijdige ver
dragsbreuk is, terwijl de andere partner
zijn verplichtingen volkomen was nage
komen, zal men moeilijk kunnen inzien,
wat in de toekomst de onderteekening
van verdragen nog voor zin kan hebben.
Tegenwoordig wordt menigmaal de
hoop uitgesproken, dat Duitschland zeif
toch eens met een constructief plan voor
den dag komt. Welnu, ik heb niet een
maal, doch reeds vaak, dergelijke voor
stellen gedaan. Had men mijn construc
tief plan van een legersterkte van drie
honderdduizend man aangenomen, dan
zou nu wellicht menige zorg kleiner en
menige last lichter zijn.
Nadat echter tot dusver niet alleen de
vervulling van de ontwapeningsverplich
ting der andere staten achterwege bleef,
maar ook alle voorstellen tot een bewa
peningsbeperking een afwijzing ontvin
gen, zag ik mij verplicht de gelijkheid
van Duitschland, die men het interna
tionaal geweigerd heeft, krachtens het le
vensrecht der natie zelf te herstellen.
Duitschland heeft tegenover Frankrijk
op plechtige wijze de na de Saarstemming
gevormde nieuwe grens aangenomen en
gegarandeerd. Duitschland heeft met Po
len een geweld-buitensluitend-verdrag ge
sloten.
Wij deden dit alles niettegenstaande wij
daarmede b.v. definitief van Elzas Lotha
ringen afzien, een land, waarom ook wij
twee groote oorlogen voerden.
Wij hebben het echter gedaan, om voor
al het eigen Duitsche volk, maar ook dit
grensvolk voor de toekomst nieuwe bloe
dige offers te besparen.
Tenslotte gaf Hitier Duitschlands
standpunt in de volgende 13 punten weer:
1. De Duitsche rijksregeering wijst de
op 17 Maart verkondigde Geneefsche re
solutie af. Niet Duitschland heeft het
verdrag van Versailles eenzijdig geschon
den, maar de mogendheden, die niet wil
den ontwapenen.
Duitschland wenscht gelijkberechtiging
in het internationale leven. Zoolang deze
niet is toegekend, kan Dmtschland niet
in den Volkenbond treden.
2. De Duitsche regeering verklaart zich
vrij' van de militaire bepalingen van het
verdrag van Versailles.
De Duitsche regeering zal echter de
overige, het samenleven der volkeren be
treffende artikelen, met inbegrip van de
territoriale bepalingen, onvoorwaardelijk
respecteeren en de in den loop der tijden
'onvermijdelijke herzieningen slechts langs
den weg van een vredelievende overeen
stemming doorvoeren.
3. De Duitsche rijksregeering heeft het
voornemen, geen verdrag te onderteeke
nen, dat haar onvervulbaar toeschijnt. Zij'
zal echter ieder vrijwillig onderteekend
verdrag, ook wanneer het gesloten werd,
voordat zij aan 't bewind kwam, consciën
tieus nakomen. Zij zal daarom in het bij
zonder alle uit het Locarnopact voort
vloeiende verplichtingen zoolang nako
men en vervullen als de andere partners
van het verdrag ook hunnerzijds bereid
zijn, aan dit pact vast te houden.
4. De Duitsche rijksregeering is te
allen tijde bereid, aan een systeem van
collectieve samenwerking tot beveiliging
van den Europeesehen vrede mede te wer
ken. Zij' ziet echter in het mogelijk maken
van een geregelde verdragsototwikkeling
een element van vredeswaarborging en in
het tegengaan van iedere noodzakelijke
wijziging een opstuwing voor latere ex
plosies.
5. De Duitsche rijksregeering is van
meening, dat de nieuwe opbouw van een
Europeesche samenwerking niet kan ge
schieden in den votrm van eenzijdig op
gedrongen voorwaarden. Zij is verder er
van overtuigd, dat deze overeenstemming
met een groot doel voor oogen slechts
stap voor stap verwezenlijkt kan worden.
6. De Duitsche rijksregeering is in
principe bereid niet-aanvalspacten met
ieder van haar nabuurstaten te sluiten en
deze met alle bepalingen aan te vullen
die een isoleering van de oorlogvoeren
den en een localiseering van den oorlogs
haard ten doel hebben. Zij is in het bij
zonder bereid alle verplichtingen op zich
te nemen, die daaruit voor het leveren
van materiaal en wapens in vredestijd
of oorlog kunnen voortvloeien en door alle
verdragpartners worden aanvaard en ge
respecteerd.
7. De Duitsche regeering is bereid, ter
aanvulling van het Locarno-pact toe te
stemmen in een luchtpact en daarover be
sprekingen te voeren.
8. De Dliitsche regeering zal ip geen
geval afwijken van den door haar bekend
gemaakten omvang der Duitsche weer
macht.
Ze is echter te allen tijde bereid, in
haar bewapening die begrenzingen aan
te brengen, die door de andere staten
eveneens worden toegepast.
Ook wat betreft de luchtbewapening
wil zij zich verbinden zich aan te passen
aan de westelijke mogendheden.
De begrenzing der Dmtsche marine be
draagt 35 pet. der Engelsche. Deze eisch
is voor Duitschland definitief en blijvend.
9. De Duitsche regeering is bereid ac
tief deel te nemen aan alle bemoeiingen
die tot een begrenzing van de bewapening
kunnen voeren. Zij' is echter van meening
dat voorloopig slechts een geleidelijke be
perking mogelijk is vooral van die oor
logsmiddelen, waardoor vrouwen en kin
deren worden getroffen.
Duitschland is bereid over te gaan tot
een afschaffing van gas- en springbem-
men. In een verbod van den bommenoor-
log ziet zij een beter middel tot verster
king van den vrede dan in alle bijstands
pacten tezamen.
10. De Duitsche regeering verklaart
zich bereid ook de zware artillerie en
tanks af te schaffen.
11. De Duitsche regeering is verder be
reid iedere beperking van het aantal krui
sers, slagschepen en torpedo's te accep
teeren.
12. De Duitsche regeering is echter
van meening, dat alle pogingen om door
middel van pacten den vrede te verzeke
ren tevergeefsch zijn, indien niet een
einde wordt gemaakt aan de ophitsende
propaganda die door bepaalde elementen
vooral door middel van theater en film
wordt uitgeoefend.
13. De Duitsche regeering is bereid toe
ite treden Itot inltern. niet-inmengings-
verdragen, mits deze overeenkomsten al
len volkomen ten goede komen en de de
finitie van „inmenging" nauwkeurig
wordt vastgesteld.
De wet op den militairen dienstplicht in
Duitschland.
Hitier heeft de volgende verordening
uitgevaardigd:
De duur van de actieve dienstplicht bij
de 3 af deelingen van de weermacht wordt
gelijkelijk vastgesteld op 1 jaar.
D'e Duitsche dienstplichtwet van 21
Mei 1935 bepaalt in art. 1, dat iedere
Duitsche man en iedere Duitsche vrouw
verplicht is tot prestaties voor het va
derland.
De dienstplicht duurt van het 18e tot
het 45e jaar.
De dienstplicht wordt door den „weer
dienst" vervuld. De weerdienst omvat den
actieven weerdienst en den weerdienst
met verlof, weer onder te verdeelen in de
reserve, de vervangende reserve en de
landweer. De ingeval van oorlog als uit
zonderingsmaatregelen ook boven het 45e
jaar opgeroepen lichtingen vormen den
landstorm.
Art. 15 bepaalt, dat arische afstam
ming een voorwaarde voor den actieven
weerdienst is.
De mijnwerkersstaking in België breidt
zich uit.
De agitatie, die sedert eenige dagen
onder de mijnwerkers in Henegouwen en
Namen te constateer en valt, heeft Dins
dagochtend een verdere uitbreiding geno
men. Geheel onverwacht hebben de arbei
ders, die gebaarden zich aan het werk te
willen begeven, weer verscheidene schach
ten bezet.
Zes mijnen worden door de arbeiders
bezet gehouden. Zij worden door hun
huisgenooten van voedsel en drank voor
zien.
De toestand wordt beschouwd als zijnde
zeer ernstig, daar de beweging een revo
lutionair karakter vertoont. De mijnwer
kers hebben het inzicht te kennen gege
ven, in geval van hardhandig optreden
der gendarmerie, de dynamietvoorraden
tot ontploffing te brengen en de mijnen
zwaar te beschadigen. De stakers eischen
5 pet. loonsverhooging en een betere
werkverdeeling.
In de Panamamijn hebben de stakers
zich meester gemaakt van 20.000 Kg. dy
namiet.
Onder de bevolking van het mijngebied
is de onrust groot.
Later wordt gemeld:
Dinsdagmiddag zijn ongeveer vijfhon
derd bereden en onbereden gendarmes te
Charleroi aangekomen. Zij hebben zich
onmiddellijk naar de door de stakers be
zette mijnen begeven.
De officieren eischten ontruiming en
deelden aan de leiders van de stakers
mede, dat desnoods gebruik zou worden
gemaakt van gasgranaten en machine
geweren. In drie mijnen hebben de sta
kers na een uur de gebouwen ontruimd,
evenals de binnenplaatsen. Er zijn nog
drie mijnen door de stakers bezet. Men
verwacht echter dat zij eveneens spoedig
zullen worden ontruimd.
Onlusten in Portugal gevreesd.
Uit Lissabon wordt gemeld: Naar aan
leiding van de berichten, dat de extre
misten voornemens zijn onlusten te ver
wekken, zijn de minister-president en de
minister van binnenlandsche zaken, oor
log en marine bijeengekomen.
De troepen van de hoofdstad, de po
litie, de Republikeinsehe garde, en de
mariniers zijn opgeroepen en hebben be
paalde punten met machinegeweren be
zet, Er heerscht volkomen kalmte.
Baldwin wordt premier van Engeland.
Het staat thans vast, dat binnenkort,
en waarschijnlijk reeds in Juni, Mac Do
nald zijn taak als premier zal overdra
gen aan Baldwin en zelf als „oudere
staatsman" zonder portefeuille den nieu
wen premier ter zijde zal staan. Het ge
rucht, dat Mac Donald een titel zou krij
gen en naar het Hoogerhuis zou gaan,
kan derhalve worden tegengesproken.
Roosevelt's milliardenplan.
Het geweldige bedrag van 4.88 milli
ard dollar, dat de Amerikaansche regee
ring tot bestrijding van de werkloosheid
en de uitvoering van openbare werken
wenscht beschikbaar te stellen, zal vol
gens Roosevelt op de volgende wijze wor
den uitgegeven:
Voor den aanleg van straten en de op
heffing van onbewaakte spoorwegover
wegen;
Voor het verleenen van steun in de
landbouwdistricten, welke het zwaarst ge
troffen zijn en voor den algemeenen we
deropbouw van den Amerikaanschen
landbouw;
Voor de electrificatie der farms;
Voor den bouw van goedkoopere wonin
gen in stad en land;
Voor steunverleening aan het „gummi-
boordenproletariaat", dus aan de handels-
en kantoorbedienden;
Voor de bestrijding van de bodemuit
putting en voor de bebossching van het
land;
Voor het verstrekken van leeningen aan
staten, districten en steden;
Voor de verdere uitbreiding van den
vrijwilligen arbeidsdienst.
Was de devaluatie in België noodig?
D'e katholieke oud-minister van Finan
ciën, Prof. G. Sap, heeft in zijn kies
district Roeselare-Tielt een rede gehou
den over de devaluatie van den Belga.
Spreker wenschte niet „onhebbelijk" te
zijn ten opzichte van minister-president
Van Zeeland, maar keurde toch, met de
meeste beslistheid, zijn politiek af. Het is
niet waar; zeide de oud-minister, dat de
devaluatie, bij den val van het 'kabinet-
Theunis, onvermijdelijk was geworden.
Toen dit kabinet viel was nog altijd
redding en handhaving van het Belgische
betaalmiddel mogelijk.
De schommelingen van de wisselkoer
sen waren betrekkelijk onbeduidend. De
franc begon eerst met te dalen in het bui
tenland, toen het bekend werd, dat de heer
Van Zeeland met de samenstelling van
het nieuwe kabinet werd belast. De na
tionale Bank heeft den franc
laten vallen. Men heeft de hulp van
de bank van Frankrijk en de Bank van
Engeland afgewezen. In één woord,
erisnietsgedaanom denfrano
te steunen.
„De heer Van Zeeland aldus de con
clusie van den heer Sap, heeft de devalu
atie gewild en eigenmachtig doorgezet om
er zijn economisch plan aan vast te knoo-
pen".
De Britsche luchtmacht wordt minstens
verdubbeld.
De verklaringen welke vandaag in het
Engelsche parlement zullen worden afge
legd over de defensie in de lucht zullen
de grootste afzonderlijke uitbreiding van
eenige afdeeling der Britsche weermacht
vertegenwoordigen, die ooit in vredestijd
werd ondernomen.
Er zijn aanwijzingen, dat de Britsche
luchtstrijdkrachten in de eerste linie op
zijn minst verdubbeld zullen worden en
de reeds aangekondigde bespoediging van
het program zoo mogelijk met nog twee
jaar zal worden verkort.
Nederlandsch-Duitsche besprekingen.
Omtrent het verloop der D'uitseh-Neder-
landsche transferbesprekingen te Berlijn
wordt nog gemeld, dat men van Neder
landsche zijde een aanbod heeft gedaan
om de te transfereeren rente te verlagen.
Dteze rente was in de overeenkomst van
31 Augustus 1934 vastgesteld op 4.5 pet.
per jaar, thans zou men van Nederland
sche zijde genoegen nemen met een te
transfereeren rente van 4, of eventueel
slechts 3.5 pet. per jaar. De deviezen, wel
ke Duitschland hierdoor echter bespaart,
doordat het minder rente zou behoeven te
betalen dus minder deviezen - moe
ten dan gebruikt worden om meer Neder-
landsche goederen in te voeren.
Binnenland.
Crisisregeling voor mosselen en garnalen.
Prinses Juliana licht ongesteld.
Verlaging van de loodsgelden voor zee
schepen.
De Nederlandsch-Duitsche besprekingen.
Buitenland.
Rede van Hitier.
Dienstplicht van één jaar in Duitschland.
Verdubbeling van de Britsche luchtmacht.
De mijnwerkersstaking in België.
bi] Migraine, „Kater", Hoofdpijn, enz.
De Nederlandsche financieele crediteu
ren zijn derhalve bereid een offer te 'bren
gen ten gunste van de Nederlandsche ex
porteurs.
Zooals reeds gemeld, is men van Ne
derlandsche zijde vastbesloten, aan het
gedane aanbod vast te houden, in verband
waarmede het momenteel moeilijk te zeg
gen valt, hoe de onderhandelingen tus-
schen beide partijen zich zullen ontwikke
len.
Aan de „Maasbode" wordt nog gemeld:
Eenigen tijd geleden werden onderhan
delingen gevoegd door Nederlandsche en
Duitsche kringen over een uitbreiding van
het handelsverkeer tussohen beide landen,
door middel van compensatietransacties,
welke buiten de betalingscontingenten
zouden worden afgewikkeld, waarbij ook
de Duitsche uitvoer naar Nederland een
z.g. Zusatzexport vormt. De Duitsche im
porteurs moeten hiervoor een speciale
aanvrage bij de deviezen-autoriteiten in
dienen, welke vergezeld moet gaan van
een schriftelijke verklaring van het Ne
derlandsche Clearing Instituut, alsmede
van een uiteenzetting, waarom de Duit
sche uitvoer als aanvullend beschouwd
kan worden. De beoordeeling van het aan
vullende karakter der uitvoertransactie
wordt van Duitsche zijde zeer streng ver
richt. Bij de beoordeeling van den invoer
uit Nederland wordt speciale aandacht
geschonken aan de prijzen. In Nederland
komen dergelijke compensatietransacties
voornamelijk tot stand, doordat de Neder
landsche exporteur aan den Nederland-
schen importeur een premie betaalt, door
aan den importeur een deel van zijn winst
op den uitvoer naar Duitschland af te
staan. Van Duitsche zijde heeft men tegen
een dergelijke wijze van handelen geen
bezwaar, mits zorg wordt gedragen, dat
deze premie niet verhaald wordt op den
D'uitschen verbruiker.
Tot dusverre bleek het zeer moeilijk der
gelijke transacties af te sluiten, daar het
moeilijk blijft om te voldoen aan de ge
stelde voorwaarden. D'e Continentale
Gummiwerke te Hannover heeft o.m. ge
tracht op dergelijke wijze rubber in Ne
derland in te voeren, terwijl ook de Duit
sche auto-industrie getracht heeft op der
gelijke wijze transacties af te sluiten. In
enkele gevallen konden transacties tot
stand komen, doch tot dusver bleek dit
nog islec'hts in zeer weinig gevallen mo
gelijk.
N. S. B. en Raadslidmaatschap.
In een te Hoensbroek gehouden ver
gadering der N.S.B. is er uitdrukkelijk
op gewezen, dat op bet oogenblik het lid
maatschap der N. S. B. en het raads
lidmaatschap onvereenigbaar worden ge
acht. Daar op de candidatenlijst te dezer
plaatse de namen voorkomen van een
paar candidaten, die officieel bij de N.
S. B. zijn aangesloten, zouden dezen bij
aldien ze gekozen werden voor het lid
maatschap van den raad moeten bedan
ken.
En de candidatenlijst in D'oetinchem
dan? vraagt het Vaderland. En die
in Winterswijk?
Of geldt voor de eene gemeente niet
wat voor de andere wel geldt?
Verwarmde treinen zoo noodig tot 1 Juni.
Tot nu toe was het bij de Ned. Spoor
wegen gewoonte, dat de verwarmings
slangen, welke dienen voor de verwar
ming der treinen, op 1 Mei van de wa
gons werden afgenomen. Deze wijze van
handelen heeft nimmer ernstige bezwa
ren opgeleverd, behalve dit jaar. Ook
nu waren de slangen op 1 Mei afgeno
men, doch in verband met de langdurige
koudeperiode heeft de directie moeten
besluiten, ze weer aan de spoorrijtuigen
aan te brengen. De treinen worden, voor
zoover noodig, nog steeds verwarmd en
deze toestand blijft tot 1 Juni a.s. ge
handhaafd.
De directie heeft tevens gelast, dat
ook in volgende jaren de verwarmings
slangen tot 1 Juni aan de rijtuigen ge
laten moeten worden.
