ROOKT aNIEMEIJER's
EERSTE BLAD
Binnenland
Buitenla d
VRIJDAG 17 MEI 1935
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
49e JAARGANG - fis. 192
Samenwerking van gemeenten.
eianijnjkste v»euws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergn" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
2)e Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën -30 cent pe? regel, Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel, Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Van meerdere zijden is op de Regee
ring aandrang uitgeoefend om het aantal
gemeenten in ons land belangrijk in te
krimpen, door samenvoeging van kleine
gemeenten.
Lie Regeering is echter, naar zij in de
memorie van toelichting op het wetsont
werp tot verlaging van de openbare uit
gaven meedeelt, niet bereid op groote
schaal in die richting stappen te doen.
Maar wel is zij bereid de samenwer
king zooveel noodig te bevorderen.
De veranderde omstandigheden maken
het meer en meer noodzakelijk, dat de
gemeenten de handen ineen slaan ter be
hartiging van belangen waarbij meer dan
één gemeente betrokken is.
Biji de wijziging van de Gemeentewet
in 1931 is hieraan behoorlijk aandacht
geschonken en is een reeks artikelen op
genomen, waarin de verschillende vormen
van samenwerking worden geregeld.
Die samenwerking, hoe gewenscht vaak
ook, vlot echter niet altijd even gemakke
lijk. En nu is wel bepaald dat samenwer
king in bepaalde gevallen kan worden
voorgeschreven, maar in de practijk komt
hiervan niet veel terecht.
Vandaar dat nu in het bezuinigingsont-
werp wordt voorgesteld, dat een regeling
als bedoeld in Art. 129 van de Gemeente
wet door de Kroon kan worden opgelegd
in alle gevallen, waarin bij de behartiging
van eenig belang door samenwerking be
sparing van kosten kan worden verkre
gen.
De Regeering is van oordeel, dat de
oorzaak van de schuchterheid die er vaak
is, bij het verzoeken tot het opleggen van
samenwerking, gelegen is in de vrees, dat
een afgedwongen samenwerking niet con
amare zal plaats vinden, derhalve geen
bevrediging kan geven en bovendien een
mogelijk goede verstandhouding tot een
buurgemeente zal verstoren.
Zij kan zich deze houding zeer wel
indenken.
„Nochtans aldus de memorie van
toelichting betreurt zij het nadeel, dat
de gemeenschap lijdt in de vele gevallen,
waarin de verzorging van eenig belang
alleen dan op de economisch meest juiste
wijze zou zijn gediend, indien het ver
zorgingsgebied niet gebonden ware aan de
gemeentegrenzen.
Ook in normale tijden is het plicht der
Overheid binnen de eischen, welke aan de
verzorging van eenig belang worden ge
steld, de minst kostbare en meest effi
ciënte verzorgingsmethode te zoeken. Hoe
veel sterker spreekt deze plicht in de
moeilijke omstandigheden van het ©ogen
blik!
Deze overweging heeft de Regeering tot
het voorstel geleid, oplegging van samen
werking ook mogelijk te maken in de ge
vallen, waarin zijl door geen enkel ge
meentebestuur wordt verzocht, evenwel
met deze restrictie, dat door de samen
werking besparing van kosten kan wor
den verkregen, en onder de waarborgen,
waarmede de verplichte samenwerking
op verzoek van een gemeente in de wet
reeds is omringd.
De Regeering deelt niet de vrees, dat
opgelegde samenwerking niet vruchtdra
gend kan blijken. Naar haar stellige over
tuiging, gebaseerd op de beschouwing van
de samenwerking in velerlei vormen in
het publiek recht, dikwerf van de meest
heterogene groepen en personen, biedt de
opgelegde samenwerking vrijwel dezelfde
kansen als de vrijwillige.
Voor de perspectieven, welke het voor
stel overigens opent, mag de Regeering
ten slotte de aandacht vragen.' Voor tal
van vraagstukken toch, welke aan de zui
ver locale sfeer zijn ontgroeid, doch niet
tot oplossing komen, omdat de belangen
van de betrokken gemeenten niet in alle
opzichten parallel loopen, zal thans een
oplossing mogelijk worden. Men denke
hier aan de vele en velerlei belangen,
welke samengeweven zijn met het belang
der streek of het gebied (groote-stad-, ha
vengebied), waarin de gemeente is gele
gen. Indien de voorgestelde wijziging er
toe zou kunnen leiden, dat de gemeen
schappelijke belangen, welke rijp zijn voor
een gemeenschappelijke verzorging, ook
inderdaad zulk een verzorging zullen be
komen, zal aan veel ouderlingen strijd een
einde komen, juist omdat het element van
dwang dan niet van de zijde van één der
partijen uitgaat."
Dit voorstel verdient, naar het ons
voorkomt, warme toejuiching,
Tegen samenvoeging van gemeenten
kunnen in vele gevallen gegronde bezwa
ren warden ingebracht.
Maar samenwerking moet zooveel mo
gelijk worden bevorderd. Het algemeen
belang mag niet worden opgeofferd aan
de opvatting van een koppige gemeente
raad.
Het Bezuinigingsontwerp.
In het verslag van de vergadering van
„De Centrale Raad" van „De Hanze" in
de „Maasbode" lezen we:
„Naar aanleiding van de in het be
zuinigingsontwerp voorgenomen op
heffing van eenige Kamers van Koop
handel, spreekt de voorzitter de ver
wachting uit, dat dit punt met het ge-
heele ontwerp hopelijk verdwijnen zal".
Als de voorzitter, de neer Stumpel,
tevens lid van de Tweede Kamer, hier
uitsprak wat er leeft in de R.-K. Kamer
fractie, dan staan de kansen van het be
zuinigingsontwerp niet gunstig.
Het geschil tusschen Italië en Abessynië.
Naar de Londensche bladen berichten
is de Britsche gezant te Rome naar Lon
den geroepen om deel te nemen aan be
sprekingen van het ministerie van buiten-
landsche zaken.
De Times schrijft, dat het te betreuren
is, dat Mussolini in zijn laatste rede in
den senaat niets heeft doen blijken van
de matiging waarop de wereld had ge
hoopt.
Inderdaad is men niet voornemens een
toornigen stap te doen, welken Mussolini
zoo veroordeelde, evenmin willen Frank
rijk en Engeland Abessinië stijven in zijn
onverzoenlijke houding, doch het recht
van beraadslaging tusschen Frankrijk,
Engeland en Italië is middellijk in de
algemeene- en onmiddellijk in de ver
dragen omtrent Abessinië vastgelegd.
In ieder geval zijn diplomatieke bespre
kingen gaande en het blad noemt het be
vredigend, dat Italië zijn leden voor de
verzoenings-commissie heeft aangewezen,
zooals Ethiopië reeds eerder heeft gedaan.
Engeland en het stabiiisatievraagstuk.
Op het jaarlijksche banket der Lon
densche bankiers besprak de minister
van financiën Chamberlain het stabilisa
tievraagstuk. Hij verklaarde, dat van
verschillende zijden was beweerd, dat
Engeland de leiding op zich behoorde te
nemen in de stabilisatiekwestie. De En-
gelsohe regeering voelt zeer goed de
moeilijkheid die een schommelende va
luta met zich brengt voor het economi
sche leven.
Indien men echter tot den gouden stan
daard zou moeten terugkeeren, dan kan
dit slechts geschieden wanneer een be
vredigende overeenstemming met de
groote staten zou worden bereikt. De wis
selpariteiten kunnen niet worden vastge
steld zonder dat met andere belangrijke
economische factoren rekening wordt ge
houden. Het heeft namelijk geen zin een
schip te verankeren indien het anker zelf
voortdurend in beweging blijft.
Het zou een vergeefsche moeite zijn
een stabilisatie te bewerkstelligen, zon
der dat er garanties „zijn, dat de inge
voerde regeling van blijvenden aard zal
zijn.
D'e stabilisatie is een definitieve doel
stelling van de Engelsche regeering en
deze zal dan ook in de toekomst bij de
door haar te voeren politiek dit doel in
het oog houden.
Engeland zal niet aarzelen een actie
te ondernemen indien er vooruitzichten
bestaan op bevredigende resultaten. De
minister wees vervolgens nog op de nood
zakelijkheid om de internationale crediet-
verleening te hervatten.
Bezuinigingsplan in Frankrijk.
Volgens de „Intransigeant" heeft de re-
geering een nieuw financiëel saneerings-
plan opgesteld, waardoor twee milliard
zal worden bezuinigd. De staatsuitgaven
voor de sociale verzekeringen, welke 700
millioen bodragen, zullen n.l. ten laste
worden gebracht van een waarborgfonds,
terwijl de oorlogspensioenon zouden wor
den bekostigd uit een ander fonds, dat
onafhankelijk van de begrooting zal zijn.
Sneeuw In België.
Te Namen en te Chimay viel de laatste
dagen overvloedig sneeuw, te Bergen en
in de Borinage kon men van een sneeuw
storm spreken. Ook in Vlaanderen heeft
het op verschillende plaatsen gesneeuwd.
Korte Berichten.
De vorige week zijn in Engeland bij
verkeersongelukken 132 personen gedood
en 4960 gewond. In de overeenkomstige
week van het vorige jaar waren deze
cijfers resp. 128 cn 3565.
De regeeringen van Groot-Brittan-
nië en de Vereenigde Staten hebben aan
de Japansche regeering medegedeeld, dat
zij haar gezantschappen in China tot am
bassades zullen verheffen.
Het gemeentebestuur van Moscou
heeft in zijn jongste bulletin medege
deeld, dat in de laatste 14 dagen 1202 kin
deren werden gearresteerd, die als vage
bonden de straten onveilig maakten. Ver
der werden 11.315 ouders bestraft omdat
ze over hun kinderen geen voldoende
toezicht uitoefenden.
DE KONINGIN EN DE PRINSES
TERUG IN HET LAND.
Gistermiddag rolde de Koniklijke trein
het station van 's Hertogenbosch binnen,
onder hartelijk gejuich van de groote
menigte belangstellenden, die döor de
politie tot de helft van het perron Wer
den toegelaten. Het publiek was zoo geest
driftig, dat het door de politie-afzetting
heenbrak. Koningin en Prinses dankten
wuivend voor de Haar gebrachte hulde,
waarop de menigte spontaan het Wilhel
mus inzette.
De salonrijtuigen werden hier aan den
inmiddels voor Utrecht gearriveerden
1 trein gekoppeld. De menigte volgde den
trein, die om 3.33 vertrok, zoo ver moge
lijk.
j Gisteravond om kwart over vijf kwam
de trein te Apeldoorn aan. Voor en op
het station hadden zich vele belangstel
lenden verzameld, die de vorstinnen eer
biedig groetten. Ónder hen bevond zich
de burgemeester der gemeente Apeldoorn
Jhr Dr C. G. C. Quarles van Ufford. De
Konigin en de Prinses begaven zich van
het station af per auto naar het Paleis
het Loo; ook hier waren veel belangstel
lenden bijeen, die Haar luide joejuichten.
Een telegram van Koningin Wilhelmina
aan Koning Leopold.
De Koningin heeft na terugkeer in Ne
derland het volgende telegram aan den
Koning der Belgen gezonden.
In Mijn land teruggekeerd, zie Ik met
levendig genoegen terug op de 'onvergete
lijke dagen, met U en Astrid doorgebracht.
De hartelijke ontvangst, aan Mij en Ju
liana door beiden bereid, blijft bij Ons in
voortdurende herinnering. Het is ons een
vreugde geweest tevens Uwe lieve kin
deren te hebben leeren kennen. Wil voor
Uzelven en voor Astrid nogmaals de uit
drukking van Onzen warmen dank aan
vaarden. Het verheugt Mij: oprecht dat
deze hernieuwde persoonlijke aanraking
Onze banden wederom nauwer heeft aan
gehaald. Gij weet op welken bijzonderen
prijk Ik deze banden stel, niet alleen we
gens de voldoening, welke zij! Mij' en Ju
liana persoonlijk geven, maar ook wegens
de beteekenis, welke zij zullen hebben
voor de verdere ontwikkeling van de
vriendschappelijke gevoelens, welke reeds
op zoo gelukkige wijze tusschen de weder-
zijdsche volken bestaan.
Sta Mij toe, deze gelegenheid te baat te
nemen, U nogmaals geluk te wenschen
met de grootsche tentoonstelling, die een
welsprekend blijk is van den durf en den
ondernemingsgeest van België en deszelfs
hoofdstad.
De Ned. Vereen, van Huisvrouwen en de
Warenwet.
De Ned. Ver. van huisvrouwen heeft
zich met een adres tot de Tweede Kamer
gewend om uiting te geven aan haar be
zorgdheid naar aanleiding van par. 56
van het bezuinigingsontwerp, waarbij de
Kroon de bevoegdheid wordt toegekend de
Warenwet geheel of ten deele buiten wer
king te stellen. Handhaving van deze wet
ter bescherming van de volksgezondheid
en van de eerlijkheid in den handel, acht
adr. juist in de tegenwoordige tijdsom
standigheden meer dan ooit geboden, daar
het, ter voorkoming van ondervoeding
voor de talrijke bevolkingsgroepen met
gering inkomen van het hoogste belang
is, dat een waarborg bestaat voor de
deugdelijkheid harer levensmiddelen. Bij
opheffing van het desbetreffend toezicht
is de kans grooter dan ooit, dat men
terug zal vallen tot oude en onge-
wenschte toestanden en de verbruiker
de dupe zal worden van allerlei verval-
schingeu en geknoei.
Adr. kan het dan ook slechts betreu
ren, dat de regeering, die het initiatief
nam tot het in het leven roepen der com
missie in zake huishoudelijke voorlich
ting, door de voorgestelde maatregelen
ten aanzien van de Warenwet dreigt te
bevorderen, dat de huisvrouw bij beste
ding van dat inkomen, zoowel ten opzichte
van qualiteit als van quantiteit, op aller
lei wijze bedrogen kan worden,
Geen smokkelhandel in wapens bi] de
N. S. B.
„Een Incidenteel geknoei met vuur
wapenen."
Op de vragen van den heer Wijnkoop,
in verband met een voortdurende bewa
pening en smokkelhandel in wapens, wel
ke bij de N. S. B. zou plaats hebben,
betreffende de vorming van weer-organi-
saties door bedoelde beweging, heeft mi
nister Van Schaik het volgende geant
woord:
D'at bij de N. S. B. welke min of
meer geslaagde pogingen heeft aange
wend om te komen tot de vorming van
z.g. weer-organisaties een voortduren
de bewapening en smokkelhandel in wa
pens plaats heeft, is den minister ook
na een ter zake ingesteld onderzoek,
niet kunnen blijken.
Afgezien van een incidenteel, in strijd
met het verlangen van de leiding der N.
S. B. plaats gehad hebbend geknoei met
vuurwapenen, heeft het uitvoering mede
naar aanleiding van de hierbedoelde ver
klaringen in de pers, d.w.z. De Tribune,
ingesteld onderzoek niet kunnen aantoo-
nen, dat de kringhuizen der N.S.B. be
waarplaatsen of depots van vuurwapenen
en munitie zijn, of dat door de N.S.B.
wapenen uit België en Duitschland wor
den gesmokkeld.
Tenslotte merkt de minister nog op,
wellicht ten overvloede, dat het mogelijk
smokkelen, verhandelen en verstrekken
van vuurwapenen door of vanwege de N.
S. B. zijn aandacht blijft houden.
Ned. Chr. Vrouwenbond.
De Ned. Chr. Vrouwenbond (Centraal
Verbond van Gewestelijke Ghr. Vrouwen
bonden) zal op Dinsdag 21 en Woensdag
22 Mei a.s. zijn 16e algemeene vergade
ring houden te Utrecht, in het gebouw
Tivoli, onder voorzitterschap van mevr.
M. M. Havelaar- van Beeok Calkoen.
De eerste dag zal worden gewijd aan
huishoudelijke zaken en den tweeden dag
zal prof. dr W. J. Aalders van Gronin
gen een tijdrede houden.
De Bond telt thans 114 af deelingen en
ruim 11.500 leden.
Eersie Kamer.
De Eerste Kamer zal Woensdag a.s.
bijeenkomen. Op de agenda staan o.m. de
Kieswet en het ontwerp betreffende al
gemeen verbindend en onverbindend ver
klaren van ondernemersovereenkomsten.
Christelijk Nat. Vakverbond.
„De Gids" publiceert de ledencijfers
van het C. N. V. op 1 April j.l. Daaruit
blijkt, dat de terugloop over het eerste
kwartaal van dit jaar vrij aanzienlijk
is geweest. „Het verlies is grooter en be
langrijk grooter dan in een der kwar
talen van het vorig jaar en de hoop, dat
het gunstige vierde kwartaal 1934 een
periode zou inluiden, waarin bet leden
verlies tot stilstand zou komen, is niet
vervuld. Het netto-verlies over het eer
ste kwartaal 1935 bedraagt 1444 leden."
De landarbeiders hebben wel de groot
ste bijdrage geleverd in dit verlies (689).
Dit houdt naar wij meenen te weten ver
band met de beperkende bepalingen die
de Rijksdienst voor de werkloozenkas
heeft opgelegd. Maar ongetwijfeld zullen
de economische moeilijkheden op het
platteland hier eveneens een rol spelen."
De Rijksmiddelen In April.
De Rijksmiddelen brachten in April
f28.9 millioen op tegen f26.7 millioen
in April 1934. De opbrengst bleef ech
ter ruim f4 millioen ten achter bij een
evenredig deel der raming, vooral door
de geringe opbrengst van de invoerrech
ten en accijnzen, terwijl ook de Omzet
belasting nog steeds aanzienlijk beneden
de raming blijft.
'In de eerste 4 maanden van 1935 is
bet totaal geweest f 119.9 millioen, ter
wijl de raming der middelen voor vier
maanden f 132.7 millioen is.
De transferavereenkomst met Duitsch
land.
Naar gemeld wordt, zullen dezer da
gen te Berlijn de onderhandelingen be
ginnen over de voortzetting van de trans
ferovereenkomst tusschen ons land en
Duitschland, welke verleden jaar voor
een tijdvak van twaalf maanden werd ge
sloten en op 31 Augustus a.s. afloopt.
Verwacht wordt, dat de Nederlandsche
delegatie, welke zich daartoe naar Ber
lijn zal begeven, ongeveer dezelfde sa
menstelling zal hebben als de delegatie,
welke verleden jaar in de Duitsche hoofd
stad de besprekingen voerde en waar
van o.a. de heeren mr L. A. Ries en dr
H. M. Hirschfeld deel uitmaakten.
Bezulnlgjngsontwerp en onderwijs.
Het hoofdbestuur der Unie van Ghr.
Onderwijzers en Onderwijzeressen in Ne
derland heeft aan de Tweede Kamer een
adres gezonden, in verband met het wets
ontwerp ter verlaging van de openbare
uitgaven. In dit adres worden bezwaren
geopperd tegen de groote offeis, die het
onderwijs opnieuw moet brengen, met na
me het volksonderwijs, dat voor verre
weg het grootste deel van onze volksge
meenschap de eenige basis vormt voor de
ontwikkeling. Geprotesteerd wordt o.m.
tegen de „omrekening" van de reeds ver
leende eigen pensioenen, terwijl ernstige
bezwaren worden aangevoerd tegen de
geleidelijke vervanging van een derde deel
der onderwijzers door kweekelingen met
akte en tegen de wijze van beperking van
het aantal scholen voor gewoon lager on
derwijs.
Het adres spreekt er ook teleurstelling
over uit, dat dit ontwerp de arbeidsmo-
gelijkheid der werklooze jonge onderwij
zers in de toekomst nog geringer maakt,
dan deze reeds is. Berekend wordt, dat
bij verwezenlijking van dit bezuinigings
plan het aantal wachtgelders tot ten min
ste 5500 zal stijgen.
Binnenland.
Koningin en Prinses teruggekeerd.
Bezwaren tegen intrekking "Warenwet.
De Rijksmiddelen in April.
Het ontwerp tot regeling van den uit
verkoop.
Buitenland.
Het geschil tusschen Italië en Abessinië.
Engeland en het stabilisatie-vraagstuk.
Het adres dringt er bij de Kamer op
aan, al haar invloed aan te wenden om
de noodlottige gevolgen van dit ontwerp
voor het onderwijs en de onderwijzers
zooveel mogelijk af te wenden of te ver
zachten.
Acht millioen voor de scheepvaart.
Zeer binnenkort is thans, naar wij
vernemen, indiening bij de Tweede Ka
mer van het bij bet bezuinigingsontwerp
aangekondigde wetsontwerp tot steunver
lening aan de scheepvaart tot een be
drag van rond f 8 millioen te verwachten.
Ingezonden Mededeeling.
(fe£ (jeaotf
Nieuw Fokker jachtvliegtuig. Snelheid
van 445 K.M. per uur.
De Nederlandsche vliegtuigenfabriek
Fokker heeft een nieuw type jachtvlieg
tuig ontworpen, dat bij gereedkomen de
snelste en meest moderne Jager ter we
reld zal zijn. Het toestel, aangeduid als
type D1 21, is een laagdekker met vrijdra-
genden vleugel. De bewapening zal be
staan uit .een automatisch werkend 20
m.m. snelvuurkanon, dat door de holte
van de schroefas schiet, benevens uit 2
machinegeweren, aangebracht in den
vleugel, rechts en links van den romp.
In plaats van 1 automatisch kanon kun
nen ook twee machinegeweren worden ge
monteerd, liggende bezijden den motoren
schietende door 't schroefveld door mid
del van het Fokker synchronisatie-sy
steem.
Uitgerust met een door vloeistof ge-
koelden Hispano Suiza Ycrs motor, be
reikt de D 21 een maximumsnelheid van
niet minder dan 445 K.M. per uur, ter
wijl de stijgtijd naar 5000 M. 6 minuten
15 sec. bedraagt. De practische hoogte-
grens ligt op 10.000 meter.
Wapenen en munitie voor Abessynië.
Het Eerste Kamerlid mevrouw Pothuis-
Smit heeft den minister van koloniën,
voorzitter van den raad van ministers,
de volgende vragen gesteld:
1. Heeft de minister kennis genomen
van het bericht in het „Algemeen Han
delsblad" van 15 Mei 1.1., ochtendblad, dat
ook Nederlandsche schepen via het Suez-
kanaal Abessinië van wapens en munitie
hebben voorzien?
2. Kan de minister mededeelen, of dit
bericht waarheid bevat, en zoo ja in hoe
verre?
3. Acht de minister in dat geval geen
termen aanwezig voor het treffen van
maatregelen om zulke zendingen voor het
vervolg onmogelijk te maken.
DE BEHANDELING VAN HET
BEZUINIGINGSONTWERP.
Er wordt spoed betracht.
De parlementaire verslaggever van het
„Volksblad" schreef aan zijin blad:
De afdeelingen van de Tweede Kamer
hebben heden vergaderd over 't „wetsont
werp ter verlaging van de openbare uit
gaven". Er bestond voor dit afdeelings-
onderzoek groote belangstelling. Alle vijf
de afdeelingen waren goed bezet. De ver
gaderingen duurden, met een korte mid-
