EERSTE BLAD
VRIJDAG 3 NIEI 1939
DAGBLAD VOOR OE PROVINCIE ZEELAND
49e JAARGANG No. 103
Buitenland
Binnenland.
Helanqrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emerge" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postclièque en Girorekening 44155.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. 3. FANOY, Lange Burg B 10, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
De Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen 10.20. Losse nummers 5 cent
Advertcntiün 30 cent per regel. Ingezonden
mcdcdcelingen 60 cent per regel. Kleine
AdvertcntiCn Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto 10.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Naticnaal-Socialisme en gewetens-
vrijheid.
Een correspondent van een Ameri-
kaansch nieuwsagentschap heeft een on
derhoud gehad met den leider van de
N. S. B., de heer Mussert.
Hierbij kwam ook aan de orde de vraag
of de gewetensvrijheid onder Nationaal-
Socialistisch regime gegarandeerd zou
zijn.
Het antwoord luidde: l
Garandeeren kunnen wij niets. Hoe
kan men nu voor zulke dingen gaan
garandeeren? Maar als u wellicht
denkt, dat wij bezield zijn met terroris
tische gedachten, dan kan ik u op dat
punt wel geruststellen. In de eerste
plaats zijn wij er ons, als Nederlanders,
te zeer van bewust, dat een groote mate
van vrijheid ons als het ware in het
bloed zit.
Het ligt dan ook absoluut in onze
bedoeling een ieder vrij te laten om zijn
eigen godsdienst te belijden; alleen zal
het godsdienst moeten zijn en geen
openlijke of verkapte politiek."
Deze verklaring komt overeen met wat
reeds vroeger in het bekende boekje Nat.-
Socialistische Staatsleer geschreven werd.
D'e Kerk en godsdienst zullen vrij zijn,
maar met een mits.
De vrijheid van godsdienst Zal worden
hooggehouden mits de godsdienst niet
voor politieke doeleinden wordt mis
bruikt, wat krachtens het verband niet
anders beteekent dan dat de godsdienst
niet mag worden gesteld boven of naast
den staatsdienst.
Boven het gezag van Gods Woord, staat
bij de N. S. B. het gezag van den staat.
Wanneer de kerken het Woord van
God laten spreken, de eischen van dat
Woord voor heel het leven blootleggen,
het onbeperkte Koningschap van Chris
tus prediken en het eigen recht van de
kerken handhaven, dan breekt als in
Duitschland de kerkvervolging los en
worden de predikanten naar het concen
tratiekamp gezonden.
Dit optreden heeft met meer of mindere
waardeering van de leiders voor den
godsdienst niets te maken.
Het is de consequentie waartoe de be
ginselen van het Nat. Socialisme moe
ten voeren.
Het is voor deze beweging een zaak
van te zijn of niet te zijn.
Verklaringen van Mac Donald over de
buitenlandsche politiek van Engeland.
Gisteren heeft de Engelsche minister
president Mac Donald voor het Lagerhuis
verklaringen afgelegd over de buitenland
sche politiek.
Als gevolg van de conferenties te Rome
Parijs en Londen, aldus de premier, is in
dertijd een publicatie verschenen, bekend
onder den naam van „verklaring van
Londen". Het was een verklaring van
gansch bijzondere beteekenis. Zij' bevatte
speciaal de mededeeling, dat een der doel
einden de voorgenomen onderhandelingen
over een wapenaccoord was, dat in vrij
willig o.erleg met Duitschland en andere
mogendheden zou gesloten worden, en in
de plaats zou treden van de militaire
clausules van deel V van het verdrag van
Versailles. Had dit kunnen geschieden,
dan ware het grootste deel van onze on
middellijke Eurc^eesche gevaren daar
mede uit den weg geruimd.
De verklaring van Londen gaf duide
lijk te kennen, dat wij ons van het regime
van Versailles losmaakten.
Het valt helaas ten zeerste te betreu
ren, dat even later de Duitsche regeering
het plan aankondigde, om den dienst
plicht in te voeren en een militaire lucht
macht te scheppen.
Men neme er acte van, dat Hitler open
lijk den 30sten Januari 1934 in den rijks
dag verklaard heeft, dat de Duitsche re
geering bereid en besloten is, het verdrag
van Locarno te aanvaarden naar den
geest en naar de letter.
Wij zijn nimmer van meening geweest
en zijn het ook thans niet, dat een sy
steem van veiligheid gereed kan komen,
zonder deelneming van Duitschland.
„Wij zijn voornemens, onze defensieve
macht in zoodanigen staat te brengen, dat
ons volk zich beveiligd kan voelen."
Het besluit van Duitschland, om onder
zeeërs te bouwen, is onheilspellend, maar
desondanks zijn wij nog bereid, zonder
evenwel op eenige wijze het zoogenaamde
recht te erkennen, om de clausules van
internationale verdragen te negeeren do
Duitsche vertegenwoordigers te Londen te
ontvangen voor het voeren van de voor
genomen inleidende besprekingen.
Betreffende de Duitsche luchtmacht
herinnerde Mac Donald aan de verzeke
ring van Baldwin, dat Groot-Brittannië
onder geen voorwaarde een mindere po
sitie zal aanvaarden ten aanzien van wel
ke luchtmacht ook, die door Duitschland
in het leven zou kunnen worden geroepen.
Echter zullen wij' niet deelnemen aan
een bewapeningswedstrijd, doch dringen
aan op beperking der bewapening.
Churchil wees er vervolgens op, dat
Duitschland zich bewapent met geen an
der doel, dan zich de hegemonie te ver
werven van Europa. Spreker is van mee
ning, dat aan het einde van dit jaar
Duitschland drie of vier maal zoo sterk
in de lucht zal zijn als Engeland. Enge
land is in een hinderlaag gevallen, on
danks alle waarschuwingen.
De Duitsche luchtmacht Is al zeer sterk.
Bij een noenmaal, hem door de Ver-
eeniging der Buitenlandsche Pers te Ber
lijn aangeboden, heeft minister Göring
een groote rede over Duitschlands stand
punt ten opzichte van de internationale
bewapening en in het bijzonder over de
Duitsche luchtmacht gehouden. De mede-
deelingen komen in het kort op het vol
gende neer.
Duitschland heeft tot betrekkelijk kort
geleden geen luchtmacht bezeten en die
pas in den laatsten tijd volgens geheel
nieuwe methoden zeer snel opgebouwd.
Zij is op dit oogenblik niet door quan-
titeit maar door qualiteit sterk, en wel
vooral doordat ze de meest moderne ter
wereld is en door uitnemend personeel
wordt bediend.
Hoe sterk ze ten slotte zal worden hangt
geheel van de andere staten af. Maar zij
is, aldus verzekerde de minister, nu reeds
mo sterk, dat de andere staten de groot
ste moeite zullen hebben om zich met
haar te meten, wat geoefendheid en mo
derne machines aangaat.
Verzekeren andere staten dat zijl b.v.
over twee jaar zullen beginnen met ver
mindering van bewapening, b.v. ook mei
het afschaffen der luchtmacht, dan zegt
Duitschland: Goed, daartoe zijn we ook
bereid. Maar intusschen zullen wij zoo
vrij zijn ons nog verder te bewapenen, ook
als straks mocht blijken, dat het geld voor
niets is uitgegeven.
De Belgische regeering aan hei werk.
Het Belgische kabinet heeft Donder
dagmiddag onder voorzitterschap van mi
nister-president Van Zeeland een lang
durige vergadering gehouden.
Verschillende voorstellen, strekkende
tot belastingverlaging, ingediend door den
minister van financiën, werden door het
kabinet goedgekeurd. De grondbelasting
zal verminderd worden met twee procent,
de verbruiksbelasting op de electriciteit
wordt gebracht van vijf op twee en een
half procent, de weeldebelasting op ge
wone chocolade, biscuits en fijn gebak,
welke thans negen procent bedraagt,
wordt vervangen door een verbruiksbelas
ting van vijf procent; deze maatregel zal
ook toegepast worden op de luxe-belas
ting voor kunst-zijden en katoenen wit
goedartikelen. De belasting op het slach
ten van varkens wordt verlaagd. De be
lasting op autobanden valt van negen op
ongeveer vijf procent.
Nog andere belastingen worden vermin
derd, hetgeen echter nog in studie is.
In het geheel wordt de vermindering
der lasten, voortspruitend uit deze maat
regelen, op 225250 millioen francs ge
raamd.
Dezer dagen verschijnt een koninklijk
besluit waarbij het overdreven opdrijven
van alle handelsprijzen door middel van
gevangenisstraf en geldboetes kan wor
den beteugeld.
Voorts is na afloop van den minister
raad ten stelligste verzekerd, dat van alle
wijziging in de samenstelling van de hui
dige regeering is afgezien.
Een hevige aardbeving in Transkaukasië.
Naar Reuter uit Ankara meldt, heeft
er Woensdagavond een hevige aardbeving
gewoed in de streek van Kars, waar tal
van huizen beschadigd en eenige inge
stort zijn.
Er zouden tweehonderd menschen bij
deze natuurramp zijn omgekomen en vijf
tig gewond.
Geen Duitsche troepen in het
gedemilitariseerde gebied.
Havas meldt uit Berlijn, dat officieele
kringen aldaar met de meeste klem de
geruchten tegenspreken, volgens we'ke in
enkele steden van de gedemilitariseerde
zone aan den linker Rijnoever de politie
door rijksweer zou zijn vervangen.
Weenen zonder licht.
Gistermiddag werd te Weenen plotse
ling de electrische stroom uitgeschakeld,
hetgeen men toeschreef aan communisti
sche sabotage.
Het tramverkeer stond stil, winkels en
kantoren waren verstoken van licht. De
stroom wordt thans door andere centra
les geleverd.
Ingezonden Mededeeling.
Voor de
schoonmaak
E.Ostermann &C°'s Handel-AA'i N.V.-Amsterdam - Fabrieken te Jutphaas bij Utrecht
Fransch-Russisch pact geteekend,
Laval deed gisteravond aan de pers me
dedeeling van de onderteekening van het
Fransch-Russisch pact.
De tekst zal vanavond te Parijs en te
Moskou worden gepubliceerd.
Het vertrek van Laval naar Moskou
is bepaald op Donderdag 9 Mei. Hij arri
veert 13 Mei te Warschau.
Stap van Vaticaan te Berlijn?
De in Vaticaanstad onvangen Lerich-
ten betreffende de behandeling, die men
de jonge Duitsche katholieken heeft doen
ondergaan bij hun terugkeer in Duitsch
land van een reis naar Rome ter gele
genheid van de viering van het Paasch-
feest, hebben een smartelijken indruk ge
wekt. Volgens de „Lavoro Fascista"
meent men, dat de Paus na nauwkeurige
inlichtingen te hebben ingewonnen in
deze aangelegenheid, niet in gebreke zal
blijven, uiting te geven aan zijn teleurstel
ling en zal protesteeren bij de regeering
van Duitschland.
De zandstormen in Amerika.
Denver werd Woensdag in duisternis
gehuld door een hevigen stofstorm. In
weinige oogenblikken waren'1 de straten
vrijwel verlaten, daar ieder beschutting
zocht voor het dichte stof.
Boeren uit Texas hebben pogingen ge
daan den stofstorm te bestrijden door
met gasmaskers beschermd met groote
spuiten en zware waterstralen te trachten
de atmosfeer voldoende vochtig te krijgen
om de stof- en zandwolken tot neerslag
te brengen.
Danzig devalueert.
De Senaat van Danzig heeft besloten
den Danzigschen gulden met 42 pet. te de-
valueeren.
Deze beslissing is genomen na een bij
eenkomst van Nazi-leiders en talrijke te
lefoongesprekken met Berlijn.
Korte Berichten.
Het plotselinge omslaan van het
weer heeft in geheel Oost-Pruisen aan
zienlijken sneeuwval ten gevolge gehad.
In het Zuiden vriest het bovendien, zoo
dat de sneeuw verscheidene dagen zal
blijven liggen.
In Mariënwerder ligt de sneeuw zelfs
20 c.M. boog. Taltijke auto's bleven in de
sneeuw steken.
Het bezoek van Koningin Wllhelmlna
en Prinses Juliana aan Brussel.
Uit Brussel wordt aan de N. R. Cxt.
gemeld:
In het Koninklijk slot te Laken worden
nu reeds de noodige toebereidselen ge
maakt voor het bezoek dat Koningin Wil-
helmina en Prinses Juliana op 14, 15 en
16 dezer aan het Belgische hof en de
Brusselsche wereldtentoonstelling zullen
brengen.
Tijdens dit verblijf zal gravin Marnix
van St. Aldegonde, geboren gravin d'Oul-
tremont als Belgische eeredame aan het
gevolg van Koningin Wilhelmina worden
toegevoegd.
Voor Prinses Juliana is de keuze ge
vallen op de jonge gravin Jacqueline de
Lannoy, dochter van den gewezen groot
maarschalk van het Belgische hof.
De begrooting van Rotterdam.
Hoewel reeds vijf maanden van het
loopende begrootingsjaar zijn verstreken
gaat de Rotterdamsche Raad eerst nu de
begrooting behandelen. Gebleken is. dal
er een tekort van f 1,4 millioen nog dit
jaar gedekt moet worden.
Het zijn vooral de gemeentebedrijven,
wier schuldenpositie zorg baart. Verdere
inkrimping van personeelformatie zou
weinig zin hebben, daar in dat geval de
post wachtgelden de bezuiniging zoo goed
als ongedaan zou maken. Nog verdere
vermindering van subsidies is nauwelijks
mogelijk. Alleen door een drastische be
zuiniging op bijzonder en openbaar be-
waarschoolonderwijs en door conversie
zou het gat in de begrooting kunnen wor
den gestopt.
Dreigend conflict in de sigaren-Industrie.
De Ned. R.K. Vereen, van Sigarenfa
brikanten te Eindhoven en het Verbond
van Sigarenfabrikanten in Nederland
eenerzijds en de Chr. Bond van Sigaren
makers en Tabaksbewerkers in Neder
land, gevestigd te Kampen anderzijds
hebben de volgende acte van compromis
getroffen.
Zij komen overeen, aan het scheidsge
recht de navolgende vragen ter beant
woording voor te leggen:
Binnenland.
Geen heffing op het gebouwd in do
Breede Watering bewesten Ierseke.
De ondernemersraad voor Indië.
Bevordering van den afzet van binnen-
landsche druiven.
De Eerste Kamer over het verkeersfonds.
Koningin Wilhelmina en Prinses Juliana
naar Brussel.
Tragische brand te Huisen.
De afwatering van Oostelijk Zeeuwsch-
Vlaanderen.
Buitenland.
Devaluatie in Danzig.
Redo van Mac Donald.
Fransch-Russische pact geteekend.
De sterke Duitsche luchtmacht.
Is de eocnomische toestand in de gere
gelde sigarenindustrie in Nederland en
zijn de omstandigheden, waarin dienten
gevolge werkgevers en werknemers ver-
keeren, van dien aard, dat loonsverlaging
noodzakelijk en gewettigd is, met hoeveel
procent of met welk bedrag moet het be
staande loon dan in de verschillende
groepen verlaagd worden, met dien ver
stande, dat de arbiters hun beslissing om
trent de loonen der sigarenmakers en der
arbeiders om en aan de machine zullen
aanhouden tot nadat de Regeering een
beslissing heeft genomen omtrent de brei
deling van de mechanisatie. Komen over
een, dat het scheidsgerecht bevoegd is,
die maatregelen (boekenonderzoek enz.) te
nemen, die het aan het nemen van zijn
beslissing bevorderlijk acht;
De bepaling van den tijd, gedurende
welken de uitspraak zal gelden, wordt
overgelaten aan de beslissing van het
scheidsgerecht, met dien verstande, dat
de duur van een jaar niet zal worden
overschreden.
Nederlandsche Spoorwegen.
De definitieve ontvangsten der Neder
landsche Spoorwegen (inclusief die der
geëxploiteerde spoor- en tramwegen) over
Januari 1935 bedroegen f 8.946.433.17 (in
1934 f 10.086.653.86). Gespecificeerd was
het als volgt: reizigers f4.523.173.32; ba
gage f 55.466.59; brief- en pakketpost
f 230.000; goederen f3.569.186.29; leven
de dieren en lijken f 86.415.08 en di vor
sen f482.191.89.
Het gemiddeld aantal kilometers in ex
ploitatie van 1 Jan. af bedroeg 3577 (in
1934: 3629). De ontvangst per dagkilo
meter was dus f 80.67 (in 1934: f 89.67).
Anti-Rev. Jongeren-acie.
Tot opvolger van Dr Joh. H. Scheurer
te Amersfoort is gekozen bij referendum
tot voorzitter van de Anti-Rev. Jongeren
Actie (A.R.J.A.) Dr L. W. G. Scholten te
Utrecht, oud-secr. van de A.R.J.A., met
96 stemmen, tegen 47 op Ds H„ Fokkema,
Ned. Herv. predikant te Amstelveen en
14 op den heer S. Roosjen.
Veiligheid bij de pontveren.
Bij de Kamer van Koophandel en Fa
brieken voor Hollands Noorderkwartier
te Alkmaar is van den minister van Wa
terstaat bericht ingekomen, dat be
sloten is tot het plaatsen van afsluitboo-
men bij alle aanlegbruggen van de ve
ren nabij de Hembrug en te Buitenhuizen.
Bij het pontveer te Velsen zijn in ver
band met de afwijkende constructie van
de aanlegplaatsen steeds afsluitboomen
aanwezig geweest.
Ook is verbetering van de verlichting
van de aanlegplaatsen der veren nabij de
Hembrug en te Buitenhuizen met de
naaste omgeving in voorbereiding. De mi
nister is van meening, dat na deze verbe
teringen de veiligheidsmaatregelen bij de
veren over het Noordzeekanaal bezwaar
lijk nog uit te breiden zijn.
Onze uitvoer van eieren naar Duitschland
Naar het Nederlandsch weekblad voor
kruidenierswaren verneemt kunnen tot
nader order geen eieren naar Duitschland
worden uitgevoerd.
Onder voorbehoud meldt het blad ver
der dat vermoedelijk 50 pet. van het to
verwachten Mei-contingent aan de Zen-
tralstelle te Berlijn moet worden geleverd
voor opslag in de koelhuizen, terwijl do
rest slechts zal worden afgenomen tegen
den wereldmarktprijs.
DE MIDDENSTANDSRAAD.
Verschenen is het verslag der werk
zaamheden van den Middenstandsraad
over 1934.
De vraag rees, of de Regeering alleen
maar op den grond, dat den Midden
stand schade wordt berokkend door het
verrichten van nevenarbeid door amb
tenaren, regelend kon optreden. Een ver
bod tot. handeldreven komt toch neer op
het eenzijdig brengen van wijziging in
de dienstvoorwaarden.
De buitengewone omstandigheden met
de heerschende werkloosheid werden ech
ter een deugdelijke rechtsgrond geacht.
