WOENSDAG 1 MEI 1935
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
49e JAARGANG - No. ÏI8
Buitenland
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: IN.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
AdvertentiSn 30 cent per regel. Ingezonden
mededcelingen 60 cent, per regel, Kleine
Advertenüën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Een woord van Da Cosia.
Bij de herdenking van den sterfdag van
Da Costa 28 April 1860 schreef Dr
F. G. D'ominicus, na eerst gewezen te heb
ben op de fel reactionaire neigingen
waarvan D'a Costa soms blijk gaf o.m.:
„In dit gebrek aan zelfbeheersching
kan, hoe paradoxaal het ook klinken
moge, een groote deugd schuilen. Wan
neer iemand als D'a Costa eenmaal ziet,
dat hij ongelijk heeft, dan aarzelt hij ook
geen oogenblik om dat te erkennen.
Dit bleek allerduidelijkst in 1844 bij de
„vrijwillige" leening van Van Hall en bij
de grondwetsherziening van 1848.
Reeds in „vijf en twintig jaren" was
zijn kentering duidelijk merkbaar gewor
den. Een anderen kijk heeft hij op de so
ciale kwestie gekregen, een andere ook op
op de vruchten der wetenschap en een
van de grieven tegen Amerika is, dat men
er durft te schreeuwen „Dood aan de
Abolitie" (afschaffing der slavernij).
In het jaar bovengenoemd schrijft hij
een brochure onder den titel: „Landge-
nootenl met het oog op God,
blijft Nederlanders, en ver
eenig d".
In dit geschrift dringt hij sterk aan op
steun aan de reg'eering en zegt zelfs, spre
kende over Grondswetsherziening: „wier
wenschelijkheid in zichzelve ik verre ben
van tegen te sprekenl" en „onder veel dat
bij onze natie, in het openbaar en in het
verborgen, herzien mag worden, behoort,
vooral na de gebrekkige poging van 1840,
ook de Grondwet. In het belang van de
koninklijke macht zelve, in het belang
van billijkheid, misschien van vereenvou
diging en orde, schijnt het aanvaarden
van dezen gewichtigen arbeid, de beslis
sing van meer dan ééne onzekerheid
daarover, plicht".
Blijft Nederlanders en ver
een i g d.
Deze waarschuwing is ook nu nog van
pas. Nu meer dan ooit.
In de in vele opzichten critieke dagen
diè wij thans beleven, zijn er velen, die
met verloochening van het Nederland-
sche volkskarakter en zonder rekening te
houden met de lessen der historie, ons
volk willen vormen naar buiten-
landsch model.
En inplaats van zooveel mogelijk de
eenheid te betrachten en door eendracht
de kracht van ons volk te sterken, zijn er
meerdere groepen zoowel van rechts als
van links, die in de eerste plaats op a f-
braak bedacht schijnen te zijn, die geen
middel onbeproefd laten om de positie
van de regeering te verzwakken, die ver
breking en verbrokkeling als ideaal schijf
nen te stellen.
Een herinnering aan het woord van Da
Costa is dus niet overbodig.
„Landgenooten! met. het oog
op God, blijft Nederlanders en
vereenigdl"
Engeland verhoogt benzineprijzen.
Met ingang van heden zijn de Engel-
sche benzineprijzen verhoogd en wel met
1 d. per gallon. De prijs voor gewone ben
zine zal bedragen 1/6 en voor mindere
qualiteiten 1/4,
Engelsch-Duitsche vlootbesprekingen
uitgesteld.
De Britsch-Duitsche vlootbesprekingen
Ziij'n uitgesteld tot na de uiteenzetting van
de Duitscho buitenlandsche politiek door
Adolf Hitler in den rijksdag, die verwacht
wordt op 15 Mei a.s.
Hoewel nog geen datum is vastgesteld
voor de Britsch-Duitsche vlootbesprekin
gen, verwachtte men algemeen, dat zij
dan toch reeds zouden gaande zijn. De
besprekingen zijn dus thans uitgesteld tot
de derde week van Mei.
Groeiend misnoegen in België.
In Belgische politieke kringen is men
van oordeel, zoo meldt de Tel., dat het
kabinet-Van Zeeland tot dusver geen en
kel initiatief heeft genomen met betrek
king tot de door de devaluatie van den
franc veroorzaakt stijging der kosten van
levensonderhoud, die bij de bevolking
groote ongerustheid verwekt. Zoo kostte
vóór de devaluatie hpt brood 1.35 francs
en thans 1.60 francs; de molenaars ach
ten het bovendien onmogelijk de verzeke
ring te geven, dat de prijs niet verder
zal stijgen.
Men is dan ook in politieke kringen
van oordeel, dat het tijd wordt, dat de re
geering van haar bestaan door doeltref
fende maatregelen doet blijken.
In genoemde kringen doen hardnekkige
geruchten over een reorganisatie van het
kabinet de ronde.
Hitier heeft opnieuw last van zijn keel.
Reuter meldt uit Berlijn, dat Hitier op
nieuw last heeft van zijn keel en dat in
verband hiermede de rede, welke hij van
daag zou houden voor de Hitlerjeugd, zal
vervallen.
Een tweede rede, welke Hitier voor de
leden van het arbeidsfront op het Tempel-
hofer-veld zou houden, zal waarschijnlijk
verkort worden weergegeven.
Bloedige schietpartij te Serajewo.
Serajewo is gistermorgen het tooneel
geworden van een bloedige schietpartij,
waarbij één persoon werd gedood en vijf
tig gewond, onder wie tal van vrouwen
en kinderen.
Ook uit andere deelen van het land
worden verkiezingsonlusten gemeld. De
ongeregeldheden waren in alle gevallen
een gevolg van de omstandigheid, dat den
oppositie-partijen het houden van verkie
zingsvergaderingen werd bemoeilijkt en
in vele gevallen zelfs onmogelijk werd ge
maakt.
Onmiddellijk na de ontvangst van het
bericht uit Serajewo heeft de regeering
voor 'het geheele land een besluit uitge
vaardigd, krachtens hetweik aan de oppo
sitie-partijen het houden van vergade
ringen verder werd verboden.
Drastisch besluit van Roosevelt.
President Roosevelt heeft bepaald, dat
de militaire commissie van het huis van
afgevaardigden de publicatie moet staken
van de verklaringen, welke voor haar zijn
afgelegd met betrekking tot de plannen
van het departement van oorlog.
Ro-osevelt heeft de commissie voorts
met nadruk gewaarschuwd, dat hij ge
bruik zou maken van zijn rechten -als
chef van het legercommando en van de
marine, indien het noodzakelijk zou zijn
haar te bevelen de publicatie te staken
van alles, wat kan worden beschouwd als
een onvriendelijke daad tegenover andere
naties.
Zandstorm in Colorado.
Een hevige zandstorm heeft de laatste
dagen den staat Colorado geteisterd. De
hemel was soms door de enorme zand-
massa's bijna geheel in duisternis gehuld.
In de buurt van Springfield heeft de
storm vele slachtoffers gemaakt. Tot dus
ver zijn ongeveer 55 personen in het zie
kenhuis opgenomen wegens ernstige ver
stopping der luchtpijpen. Drie der patiën
ten zijn reeds overleden.
Het nieuwe Duitsche heidendom.
De Berlijnsche correspondent van de
„Times" vertelt, dat het nieuwe heiden
dom, 'het neo paganisme, in Duitschland
met verwonderlijke snelheid steeds ver
der om zich heen grijpt.
Tweemaal in den Paasc'htijd is de ra
dio op officieele propaganda uren te hun
ner beschikking gesteld. Op Goeden Vrij
dag was er een rede voor de Hitler-jeugd
en op tweeden Paaschdag was er een
„Duitsch lentefeest". D'e rede was „ge
concentreerd heidendom" van begin tol
einde.
Ook op 'het platteland, vooral in het
noorden wint de beweging snel veld. In
een dorpje in Mecklenburg sprak een do
minee op Paaschmorgen geen woord over
Christus, maar uitsluitend over Duitscn-
land.
's Avonds werd een groot vuur ontsto
ken, waarbij de jeugd uit het dorp zich
verzamelde onder leiding van den school
meester, Hij hield een rede over het
„Joodsche Stresa" en zong daarna een
soort Hitler-litanie, waarin alle steden
voorkwamen waar de Leider geweest,
was: Heil Linz, Heil Weenen, Heil Mün
e'hen, enz. Daarna werd de litanie van
het „eeuwige Duitschland" gezongen.
De tien geboden voor den Duitschen
arbeider.
Dr Ley, Rijksorganisatieleider en leider
van het Duitsche arbeidersfront, heeft een
bekendmaking voor 1 Mei gepubliceerd,
waarin hij begint met zijn dank uit te
spreken voor het vertrouwen, dat geble
ken is uit de 83 pet. ja-stemmen bij de
verkiezing van de vertrouwensraden.
Hij zegt dan, dat het loonpeil nog wel
bij het oude is gebleven, dat er nog veel
nood en ellende heerscht, maar dat het
toch omhoog gaat.
Volgen de tien geboden voor den ar
beider:
1. Wij groeten den Leider 's ochtends
en danken hem 's avonds, omdat hij ons
een nieuwen wil en nieuwe hoop voor het
leven geschonken heeft.
2. Wij willen er in wedijveren de volks-
genooten rechts en links goed te doen en
een goed makker te zijn, omdat wij waar
achtige en eerlijke nationaal-socialisten
willen zijn.
3. Wij' willen nooit meer van de ge
meenschap eischen dan ieder onzer bereid
is de gemeenschap te schenken.
4. De strijd zal de inhoud van ons leven
zijn, omdat wij weten, dat de hemel slechts
vrijheid schenkt dengene, die bereid is
zijn laatste daarvoor op te offeren.
5. Het werk zij onze eer en de verrich
ting alleen onderscheide dei een van den
ander.
6. De eer van de natie zij onze persoon
lijke eer; van het geluk en het welzijn der
natie hangen mijn persoonlijk geluk en
mijn persoonlijk welzijn af.
7. Wie wat presteert, mag eischen.
8. Een rechtvaardige belangenvertegen
woordiging is noodzakelijk; echter moeten
de persoonlijke belangen ophouden, waar
het belang der gemeenschap begint.
9. Men mag nooit door verschil van
meening zich van elkaar verwijderen,
doch moet zich daardoor inniger vereeni
gen.
10. Weest onder elkaar waarachtig en
eerlijk. Bant uit uw rijen onopenhartig-
heid en verraad.
Korte Berichten.
Nadat reeds eenige weken het weer
in Moskou droog en warm is geweest, is
plotseling weer vrij veel sneeuw gevallen.
De Sicvjet-hoofdstad is met een wit kleed
van vochtige sneeuw bedekt.
Het aantal werkloozen in Engeland
is met ruim ÏOJ.OOO achteruit gegaan,
vergeleken met de vorige maand. Het
laantal tegen werkloosheid verzekerden
die thans aan het werk zijn, is het hoogste
aantal, dat sinds 14 jaar is voorgekomen.
Prof. dr Künzelmann, hoogleeraar
te Chemnitz en een van de voornaamste
leeken-leden van de confessioneele keik
in Saksen, is gearresteerd, nadat hij' me-
dedeeling had ontvangen, dat hij' als
hoogleeraar was afgezet. Er bevinden zich
thans achttien Saksische predikanten in
het concentratiekamp.
Protestantsch-Christelijke Schippersbond
Dë Protestantsch-Christelijke Schip
persbond heeft dezer dagen te Amster
dam een buitengewone algemeene leden
vergadering gehouden. D'e vergadering
was belegd in verband met de ter verga
dering van 16 Januari gerezen moeilijk
heden als gevolg waarvan de heer D'uy-
maer van Twist als voorzitter aftrad en
bovendien nog twee vacatures in het
hoofdbestuur ontstonden.
Met algemeene stemmen werd de heer
Krijger tot voorzitter benoemd, welke be
noeming werd aangenomen.
Tot bestuursleden werden daarna ge
kozen de heer H. Veuger van Hoogeveen
en de heer W. Kuiper van Zwolle.
D'e secretaris de heer T. A. Cornet,
deed daarna mededeeling van de met het
ministerie van oeconomische zaken ge
voerde correspondentie en do resultaten
daarvan.
Bij de rondvraag is teleurstelling uitge
sproken over het feit, dat in de commis-
sie-de Vries, tot advies inzake de ver-
keersordening, geen practicus uit den
kring der binnenschipperij zitting kreeg
Besloten is den minister te verzoeken als
nog in deze leemte te voorzien.
Voorts werd besloten den minister een
adres te zenden betreffende de bezwaren
tegen 'het laden en lossen van suikerbie
ten op Zondag.
De werkloosheid.
De directeur van den rijksdienst der
werkloosheidsverzekering en arbeidsbe
middeling deelt mede, dat de werkloos
heid onder de 555.500 leden van ingevolge
het werkloosheidsbesluit 1917 gesubsi
dieerde vereenigingen in de week 8 t/m
13 April 1935 heeft bedragen 28.0 pot,,
dat is 0.4 pet. minder dan in de vorige
verslag week (25 t/m 30 Maart 1935), toen
de werkloosheid 28.4 pet, bedroeg.
In do overeenkomstige week van de ja
ren 1934 en 1933 was de werkloosheid
onderscheidenlijk 24.3 en 27 pet.
Bij 1061 organen der openbare arbeids
bemiddeling stonden op 13 April 1935 in
totaal 395.953 (vorig jaar 344,919) werk
zoekenden ingeschreven, w.o. 377.544
mannen. Hiervan waren werkloos 368.659
personen, waaronder 364.712 mannen
Op 30 Maart 1935 bedroeg het totaal aan
tal ingeschrevenen bij een gelijk aantal
organen 400.606, onder wie 382.683 werk
loozen. Het aantal ingeschreven werk
zoekenden is derhalve sedert 30 Maart j.l.
verminderd met 4653, het aantal werkloo
zen daaronder met 4024.
Federatie werkgeversgroepen
landbouwers.
Gisteren is te Dordrecht in een verga
dering van afgevaardigden van landbou
wers van de Zuid-Hollandsche en Zeeuw-
sche eilanden en West Noord-Brabant
een federatie van werkgeversgroepen op
gericht, zulks in verband met de verlaag
de steunnormen voor de landbouwpro
ducten en de bezwaren verbonden aan
verlaging van de arbeidsloon6n.
Invoer van Neder), goederen in Italië.
Bij een op 19 Febr. j.l. door de Itali-
aansche regeering afgekondigd decreet,
werden nagenoeg alle artikelen gecontin-
genteerd, welke te voren nog niet aan
contingenteeringsmaatregelen waren on
derworpen.
Eenigen tijd daarna werd, zooals be
kend, een bijzondere regeling getroffen
voor den invoer uit Nederland, krach
tens welke voor den tijd van 19 Febr. tot
30 April 1935 de invoer werd toegestaan
van alle uit Nederland verzonden Neder-
landsche en Nederl.-Koloniale goederen,
welke door bet decreet van 19 Febr. wer
den getroffen, tot een hoeveelheid gelijk
aan ICO pet. van den invoer gedurende
hetzelfde tijdvak in 1934.
Deze voorloopige regeling is, blijkens
telegrafisch bericht van H. M.'s gezant
té Rome, thans tot 30 Juni verlengd, met
-dien verstande, dat zij zal gelden voor
de goederen, voorkomende op de z.g. lijst
b„ welke in hoofdzaak de artikelen bevat,
die hij genoemd decreet van Februari zijn
gecontingenteerd.
Voor de producten, welke voor 19 Fe
bruari reeds gecontingenteerd waren,
alsmede voor versch vleesch, runderen,
radiolampen en edelsteenen, zijn de con
tingenten vastgesteld overeenkomstig den
invoer gedurende de laatste jaren. Voor
versche visch is een afwijkende regeling
getroffen.
Nederl. Werkliedenverbond
Patrimonium".
Te Apeldoorn is de 51ste jaarlijksche
algemeene vergadering van het Nederl.
Werkliedenverbond Tatrimonium ge
opend.
De voorzitter van het hoofdbestuur, de
heer C. Smeenk, lid van de Tweede Ka
mer, merkte in zijn uitvoerige openings
rede op, dat er alle reden is om bezorgd
te zijn over de toekomst van de Wester-
sche landen, en dat de eenige uitkomst
hiervan te verwachten is, dat de geheele
wereld zich buigt onder het Evangelie.
Het jaarverslag van den secretaris,
den heer W. J. Bossenbroek (Amster
dam), melde dat het ledental 'van het ver
bond op 1 Jan. 1934 13.352 bedroeg en op
31 Dec. j.l. 12.793. Het jaarverslag van
den penningm. dhr M. H. Lutter (Gro
ningen), wees uit, dat de ontvangsten en
uitgaven over 1934 in totaal f 41.019.14
bedroegen, met een batig saldo op 31 Dec.
j.l. van 6099.66. De balans heeft een
eindcijfer van f 39.014.64, met een voor-
deelig saldo van f 6044.44. Het effecten
bezit vertegenwoordigde een waarde van
f 16.342.50. De begrooting sluit met
f 28.856.
Bij; de bespreking van het jaarverslag
pleitten verscheidene afdeelingen voor
meer propaganda onder de jonge men-
schon voor aansluiting bij het verbond.
Het bestuur juichte dit toe.
De jaarverslagen werden goedgekeurd.
De heeren R. Hagoort, C. Goote en M.
H. Lutter werden herkozen als leden van
het hoofdbestuur.
Een eerst kort geleden ingediend rap
port over de verhouding van Patrimo
nium tot de Chr. Besturenbonden, zoodat
er voor bespreking in de afdeelingen geen
gelegenheid was, werd behandeld.
Het rapport concludeert dat aansluiting
bestendigd dient te blijven.
De conclusiën werden aangenomen.
Voorts werd nog behandeld het onder
werp1: Huwelijk en kinderzegen. Het werd
door Dr K. Dijk van theologische- en door
Dr C. J. Honig van medische zijde belicht.
Christelijke Fabrieks- en Transport
arbeiders.
Wij ontvingen het verslag betreffende
de werkzaamheden en den financieelen
toestand van den Nederl, Bond van Ghr.
Fabrieks- en Transportarbeiders over de
jaren 1933 en 1934,
Van dit verslag, een boekdeel van meer
dan 400 bladz., is een groot deel gewijd
aan gevoerde acties, waaruit blijkt, dat
deze bond, ook al gelukt het niet alle le
den steeds tevreden te stellen, wel waar
lijk is wat hij. bedoelt te zijn: een schild
voor de zwakken.
Het aantal leden dat op 31 Dec. 1932
een hoogtepunt had bereikt, n.l. 20328,
daalde in 1933 tot 19865 en in 1934 tot
18899. In Zeeland bedroeg het aantal
leden in genoemde jaren resp. 610 en 701.
De karteering van Nieuw-Guinea.
Naar men verneemt zal de karteering
van Nieuw-Guinea in verband met de
aan de Nieuw-Guinea Petroleum Mij. ver
leende concessie, waarschijnlijk door
gaan.
Men is bezig alle voorbereidende maat
regelen te treffen, zoowel wat aangaat de
door de K.N.I.L.M. aan te schaffen vlieg
tuigen, als wat betreft de aanstelling van
deskundig burgerpersoneel. Als de zaak
doorgaat zal het binnenkort zijn.
Het betreft hier landstreken op Nieuw
Guinea ter grootte van 16 millioen H.A.,
een geweldige oppervlakte dus.
Binnenland.
Het werkloozencijfer iets gedaald.
De handel met Italië.
Buitenland.
Schietpartij te Serajewo.
Engelsch-Duitsche vlootbesprekingen uit
gesteld.
Groeiend misnoegen in België.
Het nieuwe Duitsche heidendom.
Ned. Chr. Bond van personeel in
publieken dienst.
Verschenen is het verslag over de ja
ren 1933 en 1934 van den Nederl. Ghr.
Bond van Personeel in Publieken Dienst.
Hieruit blijkt dat er ook bij deze or
ganisatie een kleine teruggang was. Op
1 Jan. 1933 bedroeg het ledental 5254. Op
1 Jan. 1935 was het 4829, waarvan in
Zeeland 128. De financieele positie van
den Bond is blijkens het verslag zeer gun
stig.
Vcorlcopig overzicht van het weer in
April, meegedeeld door het Kon. Ned.
Met. Instituut te De Bilt.
Gemiddeld over de vijf hoofdstations
was de ochtendtemperatuur een halve gr.
boven normaal; in de eerste decade was
de temperatuur ongeveer normaal, in de
tweede een halve graad en in de derde
1 graad boven normaal; de grootste af
wijkingen kwamen voor op den 7den en
den lOden resp. 3 graden beneden 7 gr.
boven normaal. De gemiddelde dagelijk-
sche maximum-temperatuur was onge
veer normaal, het gemiddelde minimum
graad boven normaal. Het aantal dagci
met een minimum-temperatuur benedot.
het vriespunt w'as te De Bilt 4 tegen 4
normaal. D'e neerslag was voor het ge
heele land belangrijk boven normaal, de
afwijking bedroeg 4580 pet. in het W.
en N. van het land, 80100 pet. in Dren
te, Overijsel, Gelderland, Utrecht, Brabant
en N.-Limiburg en ongeveer 150 pet. boven
normaal in Z.-Limburg.
Te De Bilt werden 96 uren zonneschijn
waargenomen tegen 157 normaal.
DE GEHOUDEN
STATEN-VERKIEZINGEN.
Eenige conclusies uit de verkiezingscijfers.
Men schrijft aan de „N. R. Crt":
Nu de uitslag van de verkiezingen vast
staat is het niet onaardig eens na te gaan
hoe de Tweede Kamer er uit zou zien op
de basis van de cijfers dier verkiezingen.
En wel in het licht van de nieuwe Kies
wet (verdeeling van de restzetels naar de
grootste gemiddelden) die in 1933 nog
niet tot stand was gekomen en doende
alsof het wetje dat de Tweede Kamer ge
passeerd heeft reeds kracht van wet be
zit (een partij die niet ten minste een
maal den kiesdeeler heeft „gehaald" doet
dus niet mee bij de toewijzing' van de ze
tels). Twee dingen werken mee om deze
idee uit te werken. Ten eerste het feit,
dat de verkiezingen van thans beheerscht
werden door de algemeene politiek en dus
op een lijn komen te staan met Tweede
Kamer-verkiezingen, en ten tweede, dat
het aantal wettige stemmen in 1PJ3 en
1935 nagenoeg even groot was, zoodat ook
de cijfers niet slechts relatieve waarde
toekomt doch ook absolute.
Een factor werkt- tegen en wel het feit,
dat Nationaal Herstel thans geen candi-
daten heeft gesteld. Doch waar deze partij
in 1933 nog lang niet den kiesdeolor heeft
gehaald, is het een zoo niet te verwaar-
lüO'Zen factor, dan toch een factor van
zoor weinig beteekenis.
Hieronder laten wij nu volgen de sa
menstelling van de huidige Tweede Ka
mér, daarnaast die van oen Kamer op
grond van den uitslag der juist gepas
seerde verkiezingen.
R. K. St
28
30
2
S. D. A. P.
22
22
A. R
14
12
2
C. H
10
10
1
N. S. B
8
8
V. B
7
6
1
V. D
6
4
2
Comm. P
4
3
1
Stk. Geref.
3
2
1
1
1
R. S. (A.) P.
1
1
i
Nat. Herst
1
1
Plattelanders
1
i
1
C. D, U
1
1
ii
Kath. Dem. P...
1
1
1
Wat zien wij nu? Dat, terwijl de regee-
ringspartijen in stemmenaantal gedaald
zijn van 62.46 pet. van het totaal aantal
stemmen tot 58.5 pet., het aantal zetels
gedaald zou zijn van 65 op 62, een zeer
geringe daling dus. Voorts hoort men spe
ciaal van vrijz.-dem, zijde steeds de stel
ling verkondigen, dat uit den aard der
