EERSTE BLAD
Het Sfoffenhuis
ZATERDAG 27 APRIL 1935
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
49e JAARGANG - No. ITS
Toekomstverwachting.
Buitenland
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Knippatroon naar maat
5 pCt. Kassabon.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11,
Postchèque en Girorekening 44455,
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
De Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiön 30 cent per regel. Ingezonden
mededoeiingen 00 cent per regel, Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Den dag na de Statenverkiezing schre
ven wij, dat het er nu voor ons op aan
komt wat wij xndt dezen uitslag doen.
Wij mogen niet, meer of minder vol
daan, den uitslag voor kennisgeving aan
nemen om dan maar weer rustig tot een
volgen/de verkiezing voort te leven, maar
we moeten traclhten met de lessen van
deze verkiezing onze winst te doen.
Dankbaar, maar niet voldaan, schreven
wij de vorige week, maar wij meenden
daarbij toch op het dankbaar den na
druk te moeten leggen.
„Wanneer we den ge voerden strijd
overzien, en ons realiseeren de geweldige
campagne, die maandenlang van rechts
en links tegen de A. R. partij gevoerd
werd, dan is er reden tot verwondering,
tot tevredenheid en dankbaarheid".
Men kan natuurlijk de zaak ook van
een andere zijde bezien.
Zoo wijst b.v. Ds Jansen in „De Wek
ker" op het feit, da-, de rechtsohe partijen
over heel de linie achteruit gingen, terwijl
hij voor de toekomst nog sterkere terug
gang vreest.
Daarom valt bij hem het accent op het
niet voldaan.
„Wij moeten zoo schrijft hij den
moed hebben, om de dingen te zien zooals
zij zijn en te erkennen, dat nu links de
beurt gehad heeft en letterlijk verslagen
is, in 1937 de beurt wel eens aan rechts
zou kunnen zijn. Persoonlijk zijn wij daar
zelfs beducht voor en wij hebben dat
hier en daar eerlijk uitgesproken. Want
er is geen enkele grond aanwezig, waar
om dit piet het geval zou zijn.
„Als de crisis maar ophield", schreef
dezer dagen iemand. Inderdaad, als deze
regeering maar zorg droeg, dat er w'at
meer voorspoed en welvaart kwam, waar
door het bedrijfsleven weer op gang kwam
en als gevolg daarvan de werkloosheid
verminderde. Maar dat kan geen enkele
regeering, dus ook de onze niet. Integen
deel. Voordat wij het jaar 1937 hebben
bereikt, zullen wij nog 'heel wat te door
leven hebben, dat voor niemand prettig
zal zijn. Want wij zijn nog lang niet op
het niveau, dat wij ophouden met ach
teruit te gaan. Het evenwicht tusschen
ontvangsten en uitgaven is nog op verre
na niet hersteld.
Het eerste groote bezuinigingsplan zal
een dezer dagen wel worden ingediend,
maar als dit aanvaard en doorgevoerd
is, zal men stellig aan een tweede moeten
beginnen. Met dit plan komen wij naar
onze meening niet toe tot 1937. Dat zal
de regeering weinig vrienden en veel vij
anden bezorgen. Dat zal veel beginsel-
trouw eisc'hen en veel offers vragen en
trouw is er in onze dagen niet zoo heel
veel en offeren doen de menschen liever
niet.
Daarbij komt nog iets: een groot deel
van de kiezers, die in 1937 voor het eerst
aan de stembus zullen verschijnen gaan
niet in onze richting. Daaraan moet in
de voor ons liggen jaren bijzondere zorg
worden besteed willen wij niet een groot
deel van onze christelijke partijen verlo
ren zien gaan".
Dat het er voor de toekomst ver van
gunstig uitziet kan gereedelijk worden toe
gestemd.
Wij leven ondanks alle betuigingen van
vredelievendheid midden in een geweldi
gen economisühen oorlog, die bij den dag
meer slachtoffers maakt. En er is niets,
dat op een spoedig einde van dezen oorlog
wijst.
Er is dan ook alle reden om aan te ne
men, dat de crisis nog verder om zich
heen zal grijpen. En de regeering moge
doen wat zij kan om de gevolgen te ver
zachten, zij zal niet kunnen voorkomen,
dat steeds breedere lagen van de bevol
king door leed en kommer worden ge
troffen.
En natuurlijk zullen onverantwoorde
lijke politici van die omstandigheid ge
bruik maken om de gemoederen in bewe
ging te brengen en de politieke wateren te
vertroebelen, in de hoop daarvan voor
eigen partij of beweging voordeel te beha
len. Waarbij dan nog komt dat niets on
beproefd wordt gelaten om de geestelijke
verwarring te doen toenemen en zelfs on
der Christelijken schijn, goddelooze revo
lutionaire ideeën ingang te doen vinden.
Terecht vestigt Ds J. er de aandacht
op dat een en ander veel beginseltrouw
zal eischen.
Van die trouw hebben we in de afgeloo-
pen weken verrassende blijken gezien. Ja,
er zijn nog de duizenden, die in de eerste
plaats vragen, wat hun beginsel
eischt, die trots alle verdachtmaking on
der alle omstandigheden het Antirevolu
tionaire vaandel trouw blijven.
Wij constateeren het met groote dank
baarheid. Maar om tevens te onderstre
pen de waarschuwing om in den komen
den tijd bijzondere zorg te besteden aan
de propageering van de beginselen, in
't bijzonder bij onze jonge menschen, die
in 1937 en volgende jaren voor het eerst
aan de stembus verschijnen.
Er is, gezien de jongste gebeurenissen,
geen reden voor pessimisme, maar nog
veel minder voor lichtzinnige opper
vlakkigheid of oppervlakkige lichtzinnig
heid.
Er moet worden gewerkt. Er moet
worden georganiseerd en gepropageerd.
Alle krachten moeten worden ingespan
nen om onder beding van 's Heeren zegen
hoog te houden het Antirevolutionaire
vaandel.
Het nationaal-socialisme en de
jeugd.
De opvatting van het Nat. Socialisme
dat bij! de jeugdopvoeding het belang
van den staat voorop moet gaan en dat
dus de autoriteit van den staat of van de
partij boven de autoriteit van de ouders
gesteld moet worden, geeft in Duitschland
nog telkens tot moeilijkheden aanleiding.
Ten einde een basis te vinden, waarop
alle nog bestaande kwesties geregeld kun
nen warden, publiceert het „Reichsver-
waltungsblatt" een uitvoerige beschou
wing over het recht der ouders, der
school en der Hitlerjeugd, waarin wordt
betoogd, dat het individualisme van het
ouderhuis en het nationaal-socialisme der
Hitlerjeugd zeer goed met elkander in
overeenstemming kunnen zijn.
In verband daarmede wordt gepoogd,
de rechten der beide partijen op juridi-
schen grondslag te omschrijven en te
begrenzen.
Eenerzijds wordt beweerd, dat noch de
Hitlerjeugd, noch het kind zelf tegen den
wil der ouders het toetreden tot den bond
kunnen forceer en. Anderzijds echter
wordt toegegeven, dat men den moreelen
druk van een zoo machtige organisatie als
de Hitler-jeugd niet onderschatten kan,
terwijl de ouders zich er tevens van be
wust moeten zijn, dat het wel of niet lid
zijn van hun kinderen van de Hitler-jeugd
in de toekomst gevolgen zcu kunnen heb
ben.
i Ook wordt toegegeven, dat het den
ouders niet kwalijk genomen kan warden,
wanneer zij, indien hun kinderen lid der
Hlitler-jeugd zijn, een zeker toezicht blij
ven uitoefenen, te meer daar de leiding
der Hitler-jeugd meestal in handen is
van eveneens jeugdige personen.
Ten slotte komt de beschouwing echter
tot de conclusie, dat de Hitler-jeugd een
inmenging in haar interne aangelegenhe
den van buiten af niet kan aanvaarden
en dat in het belang van een ongestoord
functionneeren der Hitler-jeugd een ze
kere beperking der ouderlijke autoriteit
over het kind in de Hitler-jeugd niet te
vermijden is.
Het blad is van oordeel, dat bij ver
schil van meening slechts overeenstem-
ming mogelijk is, wanneer de bevoegde
instanties der Hitler-jeugd met de betrok
ken ouders in directe onderhandelingen
treden, waarbij de ouders er zich van be
wust moeten zijn, dat zij door hun hou
ding wellicht in pólitieken zin verkeerd
begrepen zouden kunnen worden. Ten
slotte wordt er op gewezen, dat er voor
een scheidsrechterlijke instantie tusschen
ouderhuis en Hitlerjeugd geen plaats is."
Het Nat. Socialisme wil de vrijheid
der ouders niet aantasten, maarzij
moeten zich wel bewust zijn, dat als zij
eigen rechten willen handhaven, de kin
deren daarvan de dupe kunnen worden.
M.a.w. dat die kinderen gevaar loepen
later als paria's te worden beschouwd en
behandeld.
De ouders hebben het recht hun bezwa
ren in te brengen, maarzij moeten er
zich wel van bewust zijta dat zij daardoor
in pólitieken zin verkeerd begrepen zou
den kunnen worden. M.a.w. dat zij als
„vijanden van den staat" worden aange
merkt en.zulke menschen staan nooit
ver van een concentratiekamp.
Uit deze beschouwingen blijkt weer het
groote geestelijk gevaar van het Nat.-So
cialisme, dat ten onzent op precies het'
zelfde standpunt 'staat.
Zebra-plaag en droogte in Zuid—Afrika.
Tengevolge van de droogte zijn, naar
uit Durban gemeld wordt, de meeste ri
vieren in bet Noorden van Natal uitge
droogd, zoodat de boeren hun vee over
groote afstanden moeten drijven naar
plaatsen, waar nog water is. Voorts vreest
men, dat de maisoogst zal mislukken
wanneer er geen einde komt aan het
droge weer.
Bovendien ondervinden de landbou
wers een nieuwe moeilijkheid doordat
wild geworden kudden zebra's ten gevolge
van de dorst uit het gebied, dat bestemd
is als wildreservaat, het akkergebied bin
nendringen.
Engeland bouwt verder.
De „Daily Telegraph" deelt mede, dat
de snelle uitbreiding van Duitschlands
militaire luchtvloot een toestand heeft ge
schapen, die waarschijnlijk zal nopen tot
radicale wijzigingen in het jongste uit
breidingsprogram voor de Britscbe lucht
vloot.
Feiten, die ter kennis van de Britsche
minister werden gebracht aan den voor
avond van de conferentie van Stresa,
wijzen er op, dat Duitschland reeds een
definitieve suprematie in de lucht over
Groot-Brittannië 'heeft bereikt. Er blijkt
uit, zegt het blad, dat de Duitsche lucht
macht reeds is uitgerust met practisch
het dubbele van het aantal eerste linie-
Vliegtuigen, dat Groot-Brittannië op een
bepaald oogenMik ter beschikking heeft
voor de verdediging van zijn grenzen.
Toen Hitler Sir John Simon te Berlijn
mededeelde, dat Duitschland reeds pari
teit in de lucht met Groot-Brittannië had
bereikt, werd niet gerealiseerd, dat daar
geen precies Duitsch cijfer werd genoemd
en dat hij daarmede bedoelde te zeggen
pariteit met de 1020 eerste linievliegtui
gen der koninklijke luchtmacht in alle
deelen des rijks. Later werd vernomen,
dat dit zijn bedoeling was en dat de ge
noemde pariteit geen betrekking had op
de 480 machines, beschikbaar voor de ver
dediging van Groot-Brittannië, doch op
het totaal van 1020.
Het feit, dat derhalve de Duitsche lucht
macht reeds een superioriteit over die van
Groot-Brittannië heeft in verhouding van
2:1, is onderwerp geworden van ernstige
overweging in den boezem der regeering
sedert den terugkeer van Mac Donald uit
Stresa. Do suprematie der Duitschers is
niet slechts numeriek, doch ook kwalita
tief, wat nog ernstiger wordt geacht uit
het oogpunt van nationale verdediging. De
superioriteit der Duitsche luchtvloot ligt
in de eerste plaats in het type machines,
met grooten radius, waarmede haar es
kaders worden voorzien en waartegen de
Britsche luchtvloot thans niet is opge
wassen.
Wanneer de bestaande relatieve posi
ties zich normaal zouden ontwikkelen,
zou de tijd niet ver meer af zijn, of van
het vasteland zou een overmachtige lucht
vloot op Engeland een aanval kunnen
doen van bases verre buiten den radius
van een doeltreffend tegenbombardement
door een Britsche vloot, die van haar
eigen bases opereert. Tegenwoordig, zegt
het blad, zouden deze tegenaanvallen
slechts doeltreffend ontwikkeld kunnen
worden van bases in Noord-Frankrijk en
de Lage Landen (Nederland).
Marinebudget der Ver. Staten
aangenomen.
Het Amerikaansche Huis van Afge
vaardigden heeft zonder hoofdelijke stem
ming de begrooting van Marine voor 1930
aangenomen. Het budget voorziet in uit
gaven tot een totaal van 465 millioen dol
lar.
Onder meer verwierp het Huis een
amendement, dat wilde verhinderen, dat
volgend jaar 24 oorlogsschepen op stapel
worden gezet.
Ex-koning van Griekenland Is bereid als
hij geroepen wordt.
Voor het vertrek van ex-koning George
naar Londen, verklaarde een vooraan
staand persoon uit zijn omgeving aan den
vertegenwoordiger van Reuter, dat de ko
ning steeds heeft gezegd, dat hij bereid
is naar Griekenland terug te keeren, als
het volk hem roept, doch zoolang dit niet
geschiedt, zal hij zich buiten de politiek
houden.
Op 19 Mei hebben in Griekenland ver
kiezingen plaats. Wanneer de nieuwe
volksvertegenwoordiging zich uitspreekt
voor de wetgevende vergadering en op
den voormaligen Monarch van Grieken
land een beroep zal doen, zal deze zich
aan zijn plicht niet onttrekken.
Venizelos bevindt zich momenteel te
Parijs, hij: weigerde evenwel iemand te
ontvangen.
Weer drie predikanten gearresteerd.
Reuter meldt uit Berlijn, dat gisteren
(Vrijdag) opnieuw drie predikanten der
oppositie te Berlijn zijn gearresteerd, n.l.
Harnisch, perschef van de oppositie, als
mede de predikanten Praetorius en Bro-
nisch. D'e eerste van deze beiden is eerste
secretaris van de Berlijnsche oppositie
groep.
De drie arrestanten staan onder be
schuldiging relaties te hebben met de bui-
tenlandsche pers en het contact te onder
houden tusschen de Protestantsche op
positie en de R.K. Kerk, met de bedoeling
gezamenlijk het neo-paganisme van Al
fred Rosenberg te bestrijden.
Korte Berichten.
De maritieme medewerker van de
„Daily Telegraph" verneemt van zeer
goed ingelichte zijde, dat Duitschland on
middellijk zal overgaan tot het op stapel
zetten van twaalf duikbooten van mid
delmatige tonnage.
Dit is natuurlijk opnieuw in strijd met
de bepalingen van het vredesverdrag van
Versailles, hetwelk Duitschland verbiedt,
duikbooten te bouwen of te verwerven.
De Spaansche regeering zal 600 mil
lioen peseta beschikbaar stellen voor het
doen uitvoeren vdan groote werken ter
bestrijding van de werkloosheid. Particu
liere industriëele ondernemingen krijgen
opdrachten tot een bedrag van 250 mil
lioen.
DE STATENVERKIEZING IN
GELDERLAND.
Gisteren hebben in Gelderland de ver
kiezingen voor de Provinciale Staten
plaats gehad.
De uitslag was als volgt
1931 1935
R.K. Sitaatpartij 113898 118900
Anti Rev. Partij 42129 40413
Ghr. Hist. Unie 54837 55024
Vrijheidshond 44463 24817
Vrijz. Dein. Bond17837 14023
S D. A. P57969 70111
Communisten 5817 5111
N. S. B30104
Katih. Dem. Partij 3766
Staatfc. Geref. Partij 6982 12058
'Herv. Geref. Partij 3796 2727
Plattelandershond 3510 3015
Ghr. Dem. Unie 5208
Rev. Social. Partij 2127
Democratische Parttij 2784
H1 i 11
Totaal 354022 387424
Samenstelling der Staten.
Gekozen werden: R.K. Staatspartij 21,
Anti-'Rev. 7 Christ.-Hist. 9, Vrijheids
bond 4, Vrij'z.-Dem. 2, S.D.A.P. 12, N. S.
B. 5, iStaat'k. 'Geref. 2.
De 'R.K. 'Staatspartij wint 1 zetel, even
als >de S.D.A.P. en Staatk. Gereformeer
den. Voorts verkrijgt de N.S.B. 5 zetels in
de Staten.
De Vrijheidsbond is gehalveerd en komt
van 8 op 4 zetels. De Anti-Rev., Christ.-
Hist. en Vrijz.-Dem. verliezen elk een ze
tel, evenals de 'Communistische partij,
welke hiermede uit de Staten verdwijnt.
Japan en Nederland.
De Japansche minister van handel,
Matsjida, die onderweg is naar Osaka,
hveft, naar uit Tokio wordt gemeld, te
genover een aantal journalisten ver
klaard, dat het ruilhandel-systeem niet
kon bijdragen tot een oplossing van den
eenzijdigen handel tusschen Japan en en
kele vreemde landen. Matsjida sprak als
zijn meening uit, dat een driehoeks-han
delsovereenkomst tusschen Japan, Neder-
landsch Oost-Indië en Australië, of tus
schen Japan, de Vereenigde Staten en La-
tijnsch-Amerika zeer veel zou helpen voor
de reguleering van den handel. De mi
nister voegde hieraan toe, dat een zooda
nige regeling zorgvuldige overweging en
studie vereischte.
De Belga en onze havens.
Naar de „N. R. Ct." vernam, zullen er
binnenkort besprekingen plaats vinden
van den minister van oeconomische za
ken en onder diens voorzitterschap, met
de vertegenwoordigers van de gemeente
besturen van Amsterdam en Rotterdam
en van de Kamers van koophandel en fa
brieken aldaar, over de gevolgen van de
Belgische devaluatie voor de beide ha
vens. Met klem zal bij de regeering van
beide zijden op maatregelen worden aan
gedrongen, teneinde de zeer nadeelige ge
volgen zoo klein mogelijk te doen zijn.
Rotterdam wil, zooals gemeld, o.m. een
valutabijslag, en hetzelfde middel is in
het eergisteravond gehouden comité-ge
neraal van den Amsterdamschen raad
ook aanbevolen door wethouder Ter Haar.
Uit den raad werd er op aangedrongen,
nog verder te gaan en bovendien aan de
regeering verlaging van de loodsgelden
te vragen.
Contingenteering gloeilampen.
Men verzoekt mede te deelen, dat de
contingenteering van gloeilampen per 1
Mei a.s. zal worden verlengd voor één
jaar.
De basisjaren en de autonome percen
tages blijven ongewijzigd.
Het eerder gepubliceerde bericht, dat
de contingenteering voor 5 maanden zal
worden verlengd, wordt hierdoor gecorri
geerd.
Veehouderij-centrale verhoogit den
varkensprljs.
De prijzen welke door de Nederlandsche
Veehouderij centrale voor de aan haar
geleverde varkens betaald worden, zullen
met ingang van 29 April a.s. met 2 cent
per K.G. geslacht gewicht verhoogd wor
den, met dien verstande dat deze prijs-
verhooging geldt voor de varkens, welke
op of na dezen datum geleverd worden.
Voor de varkens, welke bestemd zijn
voor levenden uitvoer, bedraagt de prijs
Binnenland.
De Statenverkiezing in Gelderland.
De Belga en onze havens.
Landbouw-ontwikkelingsdag voor Zee
land.
Jubileum Ghr. Kweekschool te Middel
burg.
Steun aan groene erwten.
Buitenland.
De Engelsche luchtvloot.
Griekenland weer monarchie?
Ingezonden Mededeeling.
Het werelberoemde
verstrekken wij U geheel gratis
bij aankoop van f 2.50 aan stoffen.
Bovendien krijgt U steeds bij iedere
aankoop een waardevolle
Wij brengen een geweldige collectie
Zomerstoffen
en bijpassende Garneeringen
Prijzen zooals altijdver beneden de
concurrentie.
Uitsluitend prima goederen.
Naaisters en Winkeliers belangrijke
kortingen.
Opril Markt - Telef. 339 - Goes
37 cent per K.G. levend gewicht, zonder
korting. De voorwaarden waaronder de
levering plaats vindt, zijn ongewijzigd
gebleven.
DE OPLOSSING
VAN HET ONDERWIJSVRAAGSTUK.
Het gewijzigd Unie-rapport.
Met groote instemming laten wij hier
volgen, wat „Berichten en Bijdragen der
Vereen, voor Chr. Nat. Schoolonderwijs"
schrijft:
Ook met onze scholen zitten we in de
branding. De ontwrichting van ons maat
schappelijk leven teekent zich natuurlijk
ook af in de positie, die onze scholen op
dit oogenblik innemen. De regeering moet
bezuinigen en laat niet na, ook het onder
wijs als object der bezuiniging onder han
den te nemen. Nu komt onmiddellijk aan
den dag, hoe nauw de band., die om onze
lendenen werd gesmeed, reeds is.
Ik wil de vraag stellen, of de
tijd niet gekomen is, dat we ons
moeten bezinnen over de rich
ting, die weinet onze schoolpo
litiek ingaan. Is misschien deze pe
riode te benutten, om de oude idealen van
vrijheid en van particulier initiatief weer
eens te laten schitteren? Wat ik daarvan
de laatste tijden hoor, wil mij maar slecht
bevallen.
Ik noem maar eens de oude leuze: de
school aan de ouders. In menige kring
wil men daar niet veel van weten. Met
naime in de groote steden is de afstand,
die de ouders van de school scheidt, zoo
groo't geworden, dat er van een recht-
streeksche invloed van de ouders op de
school niet kan worden gesproken. De
jaarvergaderingen, waar de vereenigings-
zaken worden afgedaan, zijn door zoo
weinig leden bezocht, de bestuursleden,
die daar moeten worden gekozen, voelen
zich zoo weinig dp gekozenen door de
ouders, dat met droefheid moet worden
geconstateerd, dat de school maar zeer
weinig van de ouders is. Het schijnt wel,
dat de ouders de school niet willen heb
ben.
Dat was vroeger anders. In den nood
der tijden, waaruit onze scholen geboren
zijn, leefde men dicht bij de school en was
de verhouding intiemer. Moeten we hier
niet constateeren, dat de inmenging van
de overheid en de nauwe relatie, waarin
we stap voor stap zijn gekomen, ons heeft
doen vergeten, welk ideaal ons hier voor
oogen heeft gestaan. Ik weet het wel, niet
overal zijn de verhoudingen altijd zoo
zuiver geweest, maar ik meen, dat toch
nog steeds onder ons wordt gestreefd naar
wat uitdrukking heeft gevonden in het
Gewijzigd-Unie-Rapport.
De school gaat allereerst uit van de
ouders. Ook de Staat, de Maatschappij, da
Kerk, al deze kringen hebben belang bij
de school, maar de eerste kring, die de
zorg voor de school als middel der op
voeding op zich heeft te nemen, is het
gezin. De andere belanghebbende kringen
kunnen steunen, mee leiden, maar de ver-
