Be S. D. A. P. regeeringspartij
WOENSDAG 24 APRIL 1935
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
49e JAARGANG - No. 172
Buitenland
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
2)e Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, h i
vooruitbetaling. Onder letter of -motto 10.81.
Bij contract belangrijke korting.
Op het Paaschcongres van de S.D.A.P.
heeft de heer Albarda een rede gehouden
waarin hij verklaarde, dat deze partij be
reid is mede te werken tot de vorming
van een rood-roomsche regeering.
„Onze partij, aldus Spr., is op regee-
ringsverantwoordelijkheid niet belust
Maar nog steeds is zij bereid, op demo-
cratischen grondslag en met democrati
sche doeleinden aan de regeering deel le
nemen. De voorstelling, dat het kabinet-
Colijn de eenig bestaanbare en onver
vangbare regeering zou zijn, is een door
zichtige onwaarheid. Indien andere par
tijen bereid zijn, met ons een kabinet te
vormen, dat waarborgen biedt voor een
constructieve crisispolitiek, dat de werk-
loozen van verarming en wanhoop wil
redden, dat de democratie wil verdedigen
en minister Deckers wil prijs-
geven, zal de S.D.A.P. zekerlijk zich be
wust toonen van haar plichten tegenover
het Nederlandsche volk en tegenover de
arbeidersbeweging; dan zal zij mede aan
pakken.
Wil men met ons een democratisch
front vormen, dan kan morgen aan den
dag een meerderheidsregeering verschij
nen, die den moeilijken strijd tegen den
nood met moed kan opnemen.
De moeilijkheden zijn niet gering, be
sloot spr. Ook op internationaal gebied.
Het oorlogsgevaar laat ons niet met rust
Aan de geheele wereld is thans getoond,
dat Duitschland gewapend is en zijn oor
logstoerustingen zijn niet onbeantwoord
gebleven. Alleen internationale ontwape
ning, met een internationale organisatie
voor de veiligheid, kan den ondergang
verhoeden."
Aan deze bereidverklaring van de S. D
A. P. om aan de regeering deel te nemen
en de verzekering dat dan alles beter zal
gaan dan onder het bewind-Colijn, heb
ben we niet veel.
Van meer belang is de vraag op welke
wijze en met welke middelen men denkt
zijn doel te bereiken en een constructieve
politiek te voeren.
En daaromtrent werd zoo goed als niets
meegedeeld.
Zooals uit de verklaring blijkt is een
•der voorwaarden, dat Minister Deckers
moet verdwijnen. De bedoeling hiervan
is, dat ruim baan gemaakt moet
worden voor de revolutio
naire propaganda bij' leger en
vloot, dat onze weermacht inplaats van
versterkt, moet worden verzwakt, dat aan
de het gezag ondermijnende invloeden de
vrije hand moet worden gelaten.
En die eisch wordt gesteld door een
partij die meer dan andere partijen be
vreesd is voor de sterke bewapening van
Duitschland.
Erkend wordt, dat het oorlogsgevaar
toeneemt. Maar tegelijkertijd eischt men
dat ons land volkomen weerloos zal wor
den gemaakt. Een toestand die noch door
Duitschland noch door Engeland en
Frankrijk ook maar een oogenblik zou
worden geduld en die in Indië tot de
grootste moeilijheden zou leiden.
Wat omtrent de economische moei
lijkheden gezegd werd klinkt al evenmin
aanlokkelijk. Van de groote vraag hoe wij
onze producten kunnen uitvoeren, wordt
met geen woord gerept. Gevraagd wordt
industrialiseering met regeeringshulp, met
natuurlijk hoogere kostprijzen, maar niet
wordt aangegeven hoe zo-nder verbetering
van den uitvoer de invoer van grondstof
fen kan worden verkregen.
Van het financieele vraagstuk wordt
wijselijk gezwegen.
Er is sprake van werkverruiming op
groote schaal. Verder wordt, blijkens bij
de verkiezingen gevoerde propaganda ge-
eischt ongedaan making van tal van be
zuinigingsmaatregelen, verhooging van
steungelden, inplaats van inkrimping uit
zetting van de onderwijsuitgaven enz. Er
zal dus* ondanks de reeds groote tekorten
met de millioenen worden gegooid.
Maar ook een rood-roomsch bewind
zal tenslotte niet van tekorten kunneiji
leven.
Hoe denkt men deze kwestie op te los
sen?
De heer Albarda zwijgt er van.
In de groote gemeenten heeft de S. D
A. P. de tactiek toegepast, dat men toen
de zaken vastliepen aan den haal ging en
zich van de verantwoordelijkheid onttrok,
in het vertrouwen dat anderen de aange
richte schade wel zouden herstellen.
Als het echter met de Rijksfinanciën
hopeloos is vastgeloopen en bovendien de
weermacht tot den grond is afgebroken,
dan is de schade onherstelbaar.
Dit mogen vooral bedenken de partijen
die terwijl ze een rood bewind terecht uit
den booze achten, toch door hun propa
ganda niets anders doen, dan de posi
tie van het Kabinet-Colijn on-
dermijnen en indirect het pad
voor de revolutionaire par
tijen effenen.
Met name de leiding van de S. G. P.
blijkt niet in te zien, welk een hoog spel
zij in dezen critieken tijd speelt.
De S. G. P.
Het wekt eeni'ge verwondering, dat de
Staatk. Geref. Partij bij de gehouden ver
kiezingen niet meer succes heeft gehad.
Wel ging haar stemmental vooruit, maar
in geen enkele provincie 'kon tot nu toe
eenlge zetelwinst worden geboekt. En
over het geheele land genomen klom het
percentage van de door haar verkregen
stemmen van 2.3 tot slechts 2.4 pet.
Dit moet wel verwondering wekken,
daar zij toch evenals de N. S. B. en de
G. D. U. in een zeer gunstige positie ver
keerde.
In 1933 werd door den heer Colijn den
leider der A.R. partij, een gemengd kabi
net gevormd, waarin ook R.K. ministers
een plaats kregen. Daardoor was er weer
alle gelegenheid om een anti-papistische
actie te voeren en de A.R. partij' van R.K.
neigingen te beschuldigen.
Daarbij kwamen de ongunstige econo
mische en sociale toestanden. De Regee
ring zag zich genoodzaakt tal van on
aangename en voor velen pijnlijke maat
regelen te nemen. Er is veel ontevreden
heid. De Regeering is uit den aard der
zaak niet in staat de crisis op te lossen.
Er is een roepen om regeeringssteun,
maar als de Regeering tracht te 'helpen,
dan is er ontevredenheid omdat de ge
nomen maatregelen niet meer afdoende
zijn en omdat veler vrijheid wordt inge
perkt.
Een pTachtgelegenheid om tegen het
Kabinet en de partijen, die het steunen,
amok te maken. En van die gelegenheid
is een zeer vrijmoedig gebruik gemaakt.
Alle onheil werd op rekening van de Re
geering en van de A.R. partij geschreven.
Weiken en maandenlang daverde het land
van de meest grievende beschuldigingen.
Dat deze actie resultaten had behoefde
niemand te betwijfelen.
Maar nu is dit het merkwaardige, dat
de 'S. G. P. daarvan zelf in zeer geringe
mate heeft geprofiteerd. Dat geeft te den
ken. En de onderstelling is dan ook reeds
geopperd, dat de S. G. P. door hare niets
ontziende actie mee heeft geholpen om
wind te blazen in de Nat. 'Socialistische
zeilen.
■Onmogelijk is dat niet. Misschien heeft
de heer Mussert dit ook zoo gevoeld en
daarom bij; wijze van tegenprestatie zijn
volgelingen aangeraden 'bij de gemeente
raadsverkiezingen mee in de eerste plaats
te stemmen op de Staatk. Geref. candi-
daten.
Hoe dit zij, de actie van S. G. P. heeflt
gefaald. En alles wijst er op, dat er een
zeer 'groote kans is, dat zij in 1937 haar
derden Kamerzetel verliest.
De Fransch-Russische onderhandelingen.
Het Fransche nieuwsagentschap Radio
publiceerde gisteravond een bericht, vol
gens hetwelk de FranschSowjet-Russi-
sche onderhandelingen tijdens de Paaseh-
dagen voortgezet zijn en wezenlijke vorde
ringen gemaakt zouden hebben.
Men hoopt, dat de betreffende overeen
komst Woensdag of Donderdag gepara
feerd en bij gelegenheid der binnenkort te
ondernemen reis van Laval naar Moskou
onderteekend zal kunnen worden.
De jongste aardschokken in Perzië.
Volgens een telegram uit Teheran zijn
bij de jongste aardschokken in 'de Per
zische provincie Mazaderan verscheidene
honderden personen gedood. Uit de puin-
hoopen der huizen in verschillende dis
tricten zijn bijna vijfhonderd lijken ge
borgen
Een manifest van Koning Boris tot
zijn volk.
In een proclamatie tot het Bulgaarsche
volk heeft koning Boris verklaard, dat
hij voornemens is, den staatsvorm te wij
zigen in overeenstemming met den geest
van den tijd.
De wijziging zal worden uitgedrukt in
een grondwet, goedgekeurd door het volk.
Gns volk is de binnenlandsche twisten
moe, wijl ze den vooruitgang van het land
belemmeren en het mag er van verzekerd
zijn, dat een terugkeer tot het verleden
nimmer zal worden geduld.
Om op alle gebeurlijkheden voorbereid
te zijn, hebben de troepen het post- en
telegraafkantoor bezet, terwijl een cor
don gendarmes te paard het koninklijk
paleis bewaakt. De gewone paleiswacht is
eveneens versterkt.
Tosjef, de nieuwe Bulgaarsche pre
mier, beeft verklaard, dat de nieuwe re-
geering de meest vriendschappelijke rela
ties wil onderhouden met alle buurstaten.
De nieuwe regeering treedt niet op met
een program van een of andere politieke
groep, maar van het gansche Bulgaarsche
volk, en het volk wil een element van
vrede zijn op den Balkan.
Geheel ons streven zal er op gericht
zijn, de goede betrekkingen met het Joego-
Slavisch broedervolk verder te ontwik
kelen.
Weer een predikant aangehouden.
Reuter meldt uit Berlijn, dat opnieuw
een predikant van de oppositie in Saksen
is aangehouden en naar het concentratie
kamp te Sachsenburg is overgebracht,
waar zich ook de vijftien predikanten be
vinden, die reeds eerder gearresteerd zijn,
Zij moeten allen handenarbeid verrichten.
Bij den minister van binnenlandsche
zaken komen tal van protesten binnen.
De kerkstrijd in Duitschland. De houding
der gereformeerden.
Uit de kringen van de gereformeerd'-
kerken in Duitschland gelijk die te Sie-
gen in synode onlangs vereenigd waren
en toen zeer gewichtige besluiten namen
ter bijeenvergadering van de gerefor
meerde gezindheid in Duitschland in een
het geheele rijk omvattend eigen kerkver
band, wordt gemeld, dat het stichten van
een eigen vrij kerkverband toch niet de
bedoeling heeft om tot de vorming van
vrije kerken over te gaan en tot zulk een
stap eerst zou worden overgegaan indien
het onmogelijk anders kon. De synode te
Siegen sticht een eigen kerkverband,
maar wil met en door dit eigen kerkver
band de gemeenschap met de Duitsche
Evangelische kerk blijven onderhouden
en in deze kerk aan de kerkvergaderin
gen blijven deelnemen, zoodat de gerefor
meerden dus behalve hun samenkomsten
in eigen kerkverband ook deel houden in
het samenkomen van de kerkelijke synoden
en besturen van de Duitsche Evangelische
kerk. Slechts dan, indien de Duitsche
Evangelische kerk zich van de belijdenis
beweging afwendde, of aan de gerefor
meerden een leven naar hun eigen belij
denis onmogelijk zouden maken, zouden,
de gereformeerden hun eigen kerkver
band tot een kerkverband van vrije ker
ken willen hervormen, niet eerder.
Communistisch complot ontdekt in
Hongarije.
De politie van Boedapest is er in ge
slaagd een wijdvertakte communistische
samenzwering te ontdekken.
Het eerste spoor kreeg de politie door
een staking van de kleermakers- en
schoenmakersknechts.
De wijze, waarop de stakers elke poging
om tot een overeenstemming te komen
van de hand wezen, was aanleiding om
te vermoeden, dat communisten de lei
ding hadden.
De politie ontdekte daarop een uitge
breide communistische samenzwering en
gisternacht is men overgegaan tot het
ontbinden van de organisatie. Een ge
heime drukkerij werd eveneens ontdekt.
In totaal werden 70 personen gearres
teerd, zij hebben reeds een bekentenis af
gelegd. In de drukkerij werd behalve pro-
paganda-lectuur nog een tijdschrift „De
Communist" getiteld, gedrukt.
Abessynië gaat zich versterken.
De keizer van Abessynië heeft in het
parlement van Ethiopië een rede gehou
den, waarin hij een plechtig beroep deed
op alle lagen der bevolking, om de on
afhankelijkheid van Abessynië te verde
digen. Tevens wekte de Negus de bevol
king op, gelden beschikbaar te stellen
voor de verdere aanschaffing van oor
logsmateriaal en kondigde hij tenslotte
de geleidelijke invoering van den alge-
meenen dienstplicht aan.
Ludendorff weigerde den maarschalkstaf.
In het tijdschriftje waarin hij propa
ganda maakt voor zijn neo-paganisme,
deelt generaal Ludendorff mede, dat hij
den maarschalkstaf, welke de rijksweer-
minister, generaal von Blomberg, hem on
langs ter gelegenheid van zijn zeventig
sten verjaardag had aangeboden, gewei
gerd heeft.
Deze weigering was tot dusver voor het
Duitsche publiek geheim gehouden.
Korte Berichten.
In verscheidene deelen van het eiland
Ceylon is de malaria-epidemie weer ver
ergerd. Tal van ziekenhuizen zijn weer
overvol. Men vreest, dat de epidemie
weder denzelfden omvang zal aannemen
als in hel begin van dit jaar het geval
was.
De crematiebeweging in ons land.
In de maanden Januari, Februari en
Maart 1935 hebben in het Crematorium
op Westerveld 211 verasschingen plaats
gehad tegen 158 in dezelfde maanden van
1934, een toeneming dus van 53.
Maart is met 83 verasschingen een
recordmaand voor het gebruik van het
Crematorium geweest.
De nieuwe burgemeester van Schiedam.
Bij Kon. 'besluit is met ingang van 1
Juni tot burgemeester van Schiedam be
noemd mr dr F. L. J. van Haaren, pro
cureur-generaal bij het hof van justitie te
Paramaribo.
Crediet van de H.IJ.S.M. aan Werkspoor.
De heeren Van Poll en Suring
hebben aan den Minister van Waterstaat
de volgende vragen gesteld:
1. Is het den minister bekend, dat,
krachtens acte van credietopening en hy
potheekstelling van 30 December 1933,
voor notaris L. G. van Roosendaal te
Amsterdam verleden, de N.V. H.IJ.S.M.
te Utrecht, aan de te Amsterdam geves
tigde N.V. Werkspoor een crediet van drie
millioen gulden voor den tijd van vijf
jaren heeft verstrekt, welke som crediet-
geefster op haar beurt van de Coöpera
tieve Vereeniging „Centraal Beheer" G.A.
te Amsterdam heeft geleend en dat Werk
spoor N.V. daartegenover een hypotheek
op haar fabrieksgebouwen enz. te Zui
len heeft gegeven?
2. Heeft deze credietverstrekking op
verzoek of althans onder goedkeuring
dan wel met medeweten van de Regee
ring plaats gevonden?
3. Zoo ja, wil de minister dan mede-
deelen, op welke gronden het verantwoord
werd geacht, dat een met groote verlie
zen werkend semi-overheidsbedrijf aan
een eveneens met verliezen werkende
particuliere onderneming een crediet van
drie millioen gulden verstrekte?
Oud-Kamerlid G. Elhorst f
In den ouderdom van 69 jaar is te
Enschedé overleden de heer G. Elhorst,
een zeer bekende figuur in anti-revolu
tionaire kringen.
De overledene was van 1909 tot 1913
lid van de Tweede Kamer voor den toen-
maligen kieskring Enschedé. Hij was
voorts vele jaren wethouder van Ensche
dé en daarna een negental jaren lid van
Ged Staten van Overijssel. $Ret vorig jaar
trad hij als zoodanig af.
De heer Elhorst, die lid was van den
gemeenteraad van Enschedé, werd Dins
dag j.l. herkozen als lid van de Prov.
Staten van Overijssel.
Hoofd-ingenieur-directeur Rijks
waterstaat.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot hoofd
ingenieur-directeur van den Rijkswater
staat de hoofdingenieurs van den Rijks
waterstaat ir V. J. P. de Blocq van Kuffe-
ler, te 's-Gravenhage; Dr Ir L. R. Went-
holt te Zutphen; en Ir W. H. Brinkhorst
te Utrecht, en is benoemd tot hoofdinge
nieur-directeur-titulair van den Rijks
waterstaat de hoofdingenieur van den
Rijkswaterstaat ir P. J. van Voorst Vader
te Haarlem.
Stakingen veenbediijf Drentsche monden.
De leden van de landarbeidersbonden in
de veendistricten Valthermond, 2e Ex-
loërmond en Nieuw-Weerdinge hebben
de loonvoorstellen der verveners verwor
pen en hun hoofdbesturen opgedragen,
met ingang van hedenochtend de stakin
gen af te kondigen. De landarbeiders
bonden hebben de vervenersorganisaties
met die besluiten telegrafisch in kennis
gesteld.
De werkloosheid in Ned.-lndië.
Het vraagstuk van de bestrijding van
de werkloosheid, dat momenteel nog bij
den raad van Ned.-lndië in behandeling
is, zal een onderwerp uitmaken van uit
voerige mededeeling aan den nieuwen
volksraad.
De plannen voor 1935 zullen een uit
gave medebrengen van een millioen. Deze
plannen omvatten subsidies aan de In
dische maatschappij voor individueels
werkverschaffing, aan kolonisatie-comi-
té's, aan de Amsterdamsche maatschap
pij voor jonge mannen, aan het leger des
hei'ls, aan het centrale werkloosheids-
comité en aan andere organisaties, welke
zich met de 'bestrijding van de werkloos
heid 'bezig houden.
Chr. Zang- en Oratoriumvereenigingen.
De Bond van Chr. Zang- en Oratorium
vereenigingen in Nederland heeft zijn
jaarlijksche 'bondsdagen te Nijmegen ge
houden.
Het samenzijn begon Maandag met een
vergadering van de groep christelijke
oratoriumvereenigingen.
De heer W. Uittenbogaard uit Arnhem,
heeft in deze vergadering een inleiding
gehouden tot bespreking van de vraag:
Mag een christelijke oratoriumvereeni-
ging een passion zingen? Verscheidene
huishoudelijke punten zijn in deze ver
gadering behandeld. Daarna en deels ook
gelijktijdig, vergaderden de koorleiders,
die onder den naam Alveko een eigen
ouderorganisatie hebben. In deze verga
dering heeft de heer J. Brouwer, uit Hat-
tem, een inleiding gehouden ter bespre-
Binnenland.
De verkoop van Nederlandsche schepen.
De geïnterneerde bui'tenlandsche commu
nisten.
Buitenland.
Communistisch complot in Hongarije
ontdekt.
De Fransch-Russische onderhandelingen.
Koning Boris richt zich tot de Bulgaren.
Ludendorff weigert den maarschalkstaf.
king vein het onderwerp: De verhouding
van koor en dirigent.
De jaarvergadering 'begon Dinsdagmor
gen en stond onder leiding van den bonds
voorzitter, den heer Pieterson Moens.
Deze pleitte in zijn openingswoord voor
beter zangonderwijs op de scholen en meer
beoefening van samenzang in de gezin
nen. Hij eindigde met den wensch, dat
religie en kunst steeds meer zullen sa
mengaan tot heil van ons volk.
Het jaarverslag van den secretaris
maakte melding van een kleinen terug
gang in het aantal aangesloten vereeni-
gingen. Op 1 Jan. 1934 waren 549 ver
eenigingen aangesloten en op 1 Jan. 193."
546, met een gezamenlijk ledental van
26.080. De 'bond telt 52 begunstigers.
Bij 'de 'bestuursverkiezing werden de
aftredende leden van het hoofdbestuur, de
heeren G. van Beek, S. Bodewes, Ds J.
M. Jalink en H. J. van der Munnik, her
kozen.
Daarna kwamen aan de orde een lange
rij van voorstellen van vereenigingen en
ringen, de meeste van huishoudeüjken
aard.
De ring Gelderland had een voorstel
ingediend, dat aldus luidde: Het hoofd
bestuur verleene zijn medewerking, dat
de onderscheidene ringen geen zangers-
dagen of concoursen buiten hun ringver-
band houden. Is een bepaalde ring te
klein om zelf een zangersdag te houden,
dan stelle hij zic'h in verbinding met den
nabijzijnden 'ring.
Besloten werd, dat het hoofdbestuur
zooveel mogelijk in dezen medewerking
zal verleenen.
Aangaande de feestviering in 1936,
wanneer de Bond 50 jaar zal bestaan,
werd besloten, dat deze zal geschieden
tijdens de bondsdagen. Deze zullen dan te
's-Gravenhage worden gehouden.
In de middagsamenkoms't heeft de heer
J. Luykenaar Francken, uit Rotterdam,
een lezing gehouden over 'het onderwerp:
de verhouding tussc'hen tekst en muziek
van het lied.
De belangen der landverpachters.
Dé Nederlandsche Bond van Land-
verpachters hield te Groningen zijn
algemeene ledenvergadering onder voor
zitterschap van dr M. ten Broek te Wes-
teremden.
In zijn openingswoord wees de voorzit
ter er o.m. op, dat aan de belangen van
de landverpachters wordt geknabbeld en
dat hun rechten worden beknot. De
nieuwe maatregelen tot hulp aan de hy-
potheekboeren gaan ook ten koste van
hen, die de hypotheek hebben verleend.
Na afdoening van de huishoudelijke
zaken heeft de secretaris, de heer mr H.
T. Meyering, te Groningen, een rede ge
houden over: „D'e regeeringsmaatregelen
betreffende de niet-noodzakelijke execu
ties van landelijke eigendommen". Spr.
wees er allereerst op, dat het bestuur de
Koninklijke besluiten betreffende deze
materie als een ernstige schending van
het contractrecht beschouwt.
In juridische kringen is tegen deze
maatregelen ook verzet gerezen. Van an
dere zijde is het een modern despotisme
genoemd; de oud-minister De Geer sprak
van misbruik maken van bevoegdheid en
prof. Meyers van overheidsmisbruik en
machtsoverschrijding.
Spreker meende, dat men hulp moest
bieden op andere wijze, b.v. door verlich
ting van grondlasten en instelling van een
staatshypotheekbank en noemde tenslotte
nog enkele algemeene bezwaren. Het
landbouwcrediet wordt geschaad, het ver
dere crediet op landelijke eigendommen
wordt verleend onder bezwarende om
standigheden, door hoogere rente en meeT
overwaarde te vragen. Voorts heeft niet
de hypotheekcommissie, doch de minister
de beslissing in handen, is deze commis
sie eenzijdig samengesteld, zoodat zij niet
het vertrouwen van beide partijen kan
hebben en bovendien is bet verkeerd, dat
de aanvrage kosteloos is.
Ten slotte werd besloten een motie aan
de regeering te zenden, waarin op de on
billijkheden van deze bij K. B. ingevoerde
regeling wordt gewezen en op het feit,
dat de steun, die ter wille van het alge
meen belang wordt gegeven op de ge-
