IBIS SKA'
Dobbclmamt
lekker man!
MAANDAG 18 APRIL 1935
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
49e JAARGANG - No. 1C0
Verkeerde strijdwijze.
Buitenland
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
Uitg.: N.V, Uitgevers-Maatschappij „Lueter et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11,
Postcheque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 10, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
De Zeeuw
Abonnementsprij8 f2,50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, God» en
Viissingon fö,20. Losse nummers 5 cent,
Advertentiën 30 cont por regel, Ingezonden
mededeelingen 60 eent per regel, Kleine
Advertentiën Dinsdag» en Vrijdags f0,75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Het mooie in den gevoerden verkie
zingsstrijd is geweest, dat tot nu toe,
voorzoover we konden nagaan, de Anti
revolutionaire- en de Chr,-Historische par
tij naast elkaar hebben gestreden.
Van onderlinge bestrijding was ditmaal
geen sprake. Zelfs deed zich hot merk
waardige feit voor, dat juist gedurende
deze verkiezingscampagne in verschil
lende bladen zoowel van Chr. Histori
sche- als van Anti-revolutionaire zijde de
vraag aan de orde werd gesteld of de
tijd niet gekomen is, dat beide partijen
zich in ééne partij vereenigen. Bij de
bespreking van deze vraag kwamen wel
verschillende bezwaren naar voren, maar
tegelijkertijd werd over en weer op een
innige en hartelijke samenwerking aan
gedrongen.
Dat is ook zeer natuurlijk.
In critieke tijden als we thans beleven,
is het dringend noodzakelijk, dat par
tijen, die zoo dicht naast elkaar staan,
ook als ze gescheiden marcheeren, toch
zooveel mogelijk samenwerken en alles
vermijden wat onnoodig de verschillen
kan toespitsen.
Daarom vooral is het zoo betreurens
waard, dat het verkiezingsnummer van
het „Zuidelijke Unieblad", hetwelk in
Zeeland verspreid wordt, zich een min
derwaardigen en door niets gemotiveer-
den aanval op de A.-R. partij veroorloofde.
Op de eerste pagina van dit blad kan
men o.m. het volgende lezen:
„Men zou anti-revolutionair kunnen
stemmen. Maar dan kunnen wij toch
moeilijk vergeten, dat het juist de anti
revolutionairen zijn geweest, die het
monsterverbond met Rome op hun reke
ning hebben, een verbond, dat zoo on
berekenbaar veel schade aan het pro
testantisme heeft toegebracht, terwijl
datzelfde Rome thans gereed schijnt te
staan een ander verbond aan te gaan,
waar een nieuw profijt van te wach
ten is."
Hier is, zooals men ziet, niet een zake
lijke bespreking van verschilpunten, maar
eén speculeeren op de kiezersgunst, door
het prikkelen van zekere hartstochten.
Wat hier genoemd wordt „het monster
verbond met Rome" is toch niets anders
dan de vroegere politieke samenwerking
van de A.-R. en de C.-H. partij met de
R.-K. Staatspartij.
Een samenwerking, die door niemand
minder dan Groen van Prinsterer
met kracht werd aanbevolen en dienader
door mannen als Dr Kuyper en Mr
de Savornin Lohman tot stand
werd gebracht.
Een samenwerking, die mede tot gevolg
had, dat de kracht van het liberalisme
werd gebroken, dat op het gebied van
het onderwijs het recht zegevierde, dat
de vrijheid van het Christelijk onder
wijs werd erkend en dat financiëele
gelijkstelling werd verkregen. Een
samenwerking, die er toe leidde, dat in
de revolutiedagen van 1918 H.M. de Ko
ningin omringd was door Ministers, waar
van later openlijk getuigd werd, dat ze
bij moeilijke beslissingen kracht zochten
in het gebed tot God. Een samenwerking,
die mede oorzaak is geweest, dat de revo
lutiepartijen hier niet tot de macht kon
den komen en dat -hier ook in woelige
tijden een rustige ontwikkeling van het
politieke leven mogelijk was.
Een samenwerking, die o.m. tot gevolg
heeft gehad, dat in de Provincie Zee
land sinds jaren een in meerderheid
rechtsch college van Ged. Staten kon
worden gevormd, waarin ook mannen van
Chr. Hist, huize een belangrijke plaats
konden innemen.
Nu is er op dit punt bij ons volk steeds
een zekere schuwheid en gevoeligheid ge
bleven, En met name Ds Kersten en Ds
Lingbeek hebben niet nagelaten die ge
voeligheid te prikkelen en door te wer
ken met „het Roomsche spook", zoowel
de A.-R. partij als de C.-H. Unie te be
strijden.
Maar het wekt terecht verbazing als
in deze verwarde en verwarrende om
standigheden een Chr.-Hist. orgaan een
dergelijk wapen meent te moeten gebrui
ken om hare candidaten aan te bevelen.
Een strijdwijze, die daarvan houden
we ons overtuigd niet de instemming
heeft van het hoofdbestuur van de Chr.-
Hist. Unie.
V
De schrijver van bedoeld artikel achtte
het noodig, nog een ander wapen tegen
de Anti-revolutionaire partij op te heffen.
„De A.-R. groep zoo schrijft hij
verder heeft zich practisch vastge
zet op de gereformeerde kerken, en een
vreemde dooreenmenging tot stand ge
bracht van godsdienst en politiek, waar
van de vraag niet onbeantwoord is ge
bleven, of dit voor den godsdienst ook
schade beteekende."
Wat hier gezegd wordt omtrent „door
eenmenging van godsdienst en politiek"
zou men eerder in een liberaal, dan in
een Chr.-Hist. orgaan zoeken. Deze „door
eenmenging" is toch niets anders dan
toepassing van het Chr. Histo
risch standpunt door mannen als
Lohman, de Visser, de Geer e.a. met zoo
veel kracht verdedigd.
En wat betreft het verwijt, dat de A.-R.
partij zich practisch vastgezet heeft op
de Geref. Kerken, de schrijver weet en
kan weten, dat dit we kunnen het niet
anders zeggen t— een besliste onwaar
heid is.
Mannen als Dr H. Visscher, Prof. Seve-
rijn, Ds van Grieken, Ds de Geus, en
zoovele anderen behooren tot de krach
tige verdedigers van de A.-R. partij.
Wijlen Ds Talma nam in de A.-R. partij
een voorname plaats in.
In de A.-R. fracties van de Eerste- en
de Tweede Kamer hebben meerdere Ned.
Herv. mannen zitting.
Van de thans zitting hebbende A.-R.
Statenleden in Zeeland behooren i tot
de Geref. Kerken en 3 tot de Nederl. Herv.
Kerk, de heeren van 't Hoff, Sonke
en Dominicus, die ook thans weer
op de candidatenlijsten een vooraanstaan
de plaats hebben gekregen.
Het is jammer, dat dergelijke dingen
gezegd moeten worden, maar de betreu
renswaardige uitlatingen van het C.-H.
verkiezingsorgaan maken het noodig,
tegen deze misleidende voorstellingen te
waarschuwen.
Het moest niet voorkomen, dat in een
tijd als deze, strijdmiddelen als hier ge
signaleerd, gebruikt werden.
De A.-R. partij en de C.-H. Unie hebben
te veel punten van overeenkomst en
staan te dicht naast elkaar, dan dat ze
elkaar op een dergelijke manier mogen
afbreken.
Laten beide partijen naast elkaar
strijden.
Ze marcheeren in hoofdzaak in de
zelfde richting en er zal reden zijn
om God te danken als ze beide onver
zwakt uit den strijd te voorschijn komen.
Wij noodigen opnieuw de kiezers uit,
hun stem uit te brengen op de volgende
candidaten:
Middelburg J. W. VAN 'THOFF.
Goes C. P. VOGELAAR.
Hulst Mr P. DIELEMAN.
Sluis H. VAN MAZIJK.
Tholen C. J. SONKE.
Vlissingen P. G. LAERNOES.
Zierikzee W. DEN BOER.
Stemt no. 1 van lijst 5.
Een ander geluid.
Dat niet alle Chr.-Historischen het met
den inhoud van het bovenaangehaalde ar
tikel eens zijn, blijkt duidelijk uit een
andere bijdrage in het Zuidelijk Unieblad.
Ter aanbeveling van den heer M. Krij
ger wordt toch o.m. dit gezegd:
„Vermeldenswaard is van hem, dat
hij behoort tot de voorstanders van sa
menwerking met de anti-revolutionaire
partij."
En om de verdiensten van den heer
J. F. Vermeulen in het licht te stellen
wordt o.m. opgemerkt:
„Zelfs deelt de heer Vermeulen mee,
dat hij een tegenstander van de N. S.
B. is, en een voorstander van een
coalitie-rediviva tusschen c.-h., a.-r. en
r.-k."
Wij vermelden dit met genoegen.
Bereidheid tot samenwerking met an
dere partijen en met name van de G.-H.
Unie met de A.-R. partij, strekt inderdaad
tot aanbeveling.
De laatsie loodje».
De laatste loodje» wegen het zwaarst,
zegt het spreekwoord,
Dit behoeft niet altijd het geval te
zijn.
Als de voorbereidende arbeid in orde
was en als de laatste weken voor den
verkiezingsarbeid behoorlijk zijn benut,
dan valt bet laatste werk dat nog gedaan
moet worden, niet zwaar.
Dit is uit den aard der zaak geen aan
moediging om nu stil te gaan zitten.
Integendeel.
Tot het laatste toe, moet worden vol
gehouden en doorgezet.
Geen enkel geoorloofd middel mag on
beproefd worden gelaten om de zege van
de A.R. candidaten te bevorderen.
Als bet stembuswerk gezegend wordt,
laat het dan zóó zijn, dat alle Antirevo
lutionairen God kunnen danken voor den
zegen ook op bun werk.
En ais we geslagen worden, laat het
dan zóó zijn, dat we met erkenning van
eigen gebrek en onbekwaamheid, toch
zonder zelfverwijt den uitslag in Gods
hand mogen leggen.
DE CONFERENTIE TE STRESA.
Een Donau-conferentie?
Het is thans na bet verschijnen, van het
officieele eind-communiqué der conferen
tie te Stresa mogelijk een overzicht te ge
ven van hetgeen bereikt of niet bereikt is
tusschen Italië, Frankrijk en Engeland.
Uit bet resultaat der besprekingen
blijkt, dat over de kwestie der Duitsche
bewapening te Stresa geen directe beslis
sing is genomen. Verwacht wordt, dat op
de dezer dagen te Genève te houden bui
tengewone zitting van den Volkenbonds
raad dienaangaande een resolutie zal
worden aangenomen. Wel werd leedwe
zen uitgesproken over eenzijdige verloo
chening van verdragen.
Voortgegaan zal worden met de pogin
gen om le komen tot een internationaal
accoord inzake de ontwapening.
Een belangrijk onderdeel der bespre
kingen vormde bet Oost-pact, dat, zooals
men weet, door Frankrijk wordt voorge
staan en dat beoogt een verdrag van we-
derzijdschen bijstand tusschen Duitsch-
land, Polen, Rusland, de Oostzeestaten en
Tsjecho-Slowakije. Men weet tevens, dat
zoowel Duitschland als Polen afkeerig
zijn van een dergelijk verdrag.
De Duitsche rijksregeering heeft dan
ook doen mededeelen, dat zij niet bereid
is, zich bij het Oostpact in bovenomschre
ven vorm aan te sluiten. Wel verklaart
zij zich niet afkeerig van niet-aanvals-
verdragen. Zij huldigt het standpunt, dat
indien er vertrouwen heerscht, niet-aan-
valsverdragen voldoende zijn, terwijl bij
gebrek aan vertrouwen ook een pact van
wederzjjdschen bijstand niet helpt.
De Duitsche regeering is bereid, een
collectief veiligheidspact te aanvaarden,
indien dit:
.1. Wordt opgebouwd op wederzijdsche
en algemeene non-agress-ie-verplicbtin-
gen en arbitrage;
2. In het geval van verstoring van den
vrede een consultatieve procedure wordt
gevolgd;
3. In dit geval is de Duitsche rijksre
geering bereid, terwijl de nadruk gelegd
wordt op de moeilijkheden van een abso
lute vaststelling van den aanvaller, zich
bij algemeene maatregelen van steunver-
leening aan te sluiten.
Van verschillende zijden is herhaalde
lijk de meening geopperd, dat te Stresa
van Frankrijks zijde een harde toon zou
worden geboord ten opzichte van Duitsch
land. Dit is blijkbaar niet geschied.
Ook is gesproken over de herbewape
ning van Oostenrijk, Hongarije en Bulga
rije.
Italië is voorstander van deze herbewa-
pening', terwijl daarentegen Frankrijk
van oordeel is, dat de Kleine Entente een
dergelijke herbewapening met ongerust
heid zou beschouwen.
Daarom is besloten niets dienaangaan
de te ondernemen, zonder Duitschland en
de andere mogendheden te erkennen.
Derhalve zal getracht worden ver
moedelijk op 20 Mei te Rome een Do-
nauconferentie bijeen te roepen. Daartoe
zullen worden uitgenoodigrl: Duitschland,
Frankrijk, Italië, Oostenrijk, Hongarije,
Roemenië, Joego-Slavië, Tsjecho-Slowa
kije en Polen.
Uit een en ander blijkt wel, dat de
Engelsche politiek in meer dan één op
zicht heeft gezegevierd.
Treinramp in Frankrijk. Drie dooden,
tien gewonden.
Op de internationale lijn Hendaye
Parijs is een treinongeluk gebeurd, waar
bij drie dooden en tien zwaar gewonden
zijn gevallen.
D'e z.g, Pyreneeën-expresse, is bij hel
passeoren van het station Mareheprime,
verongelukt. Van de dertien wagens
sprongen er zeven uit de rails en werden
omvergeworpen of verbrijzeld, üp dat
oogenblik had de trein een snelheid van
108 kilonieter per uur. Dat de ramp geen
grooter omvang heeft aangenomen, komt,
doordat de trein bestond uit moderne
stalen wagens.
Eën wagen eerste-klasse kwam tegen
een granieten pijler terecht en werd zóo
verbrijzeld, dat het voorloopig niet moge
lijk was de inzittende slachtoffers te hel
pen. Men is vijf uur bezig geweest een
spoorwegambtenaar, wiens beide beenen
waren afgereden, te bevrijden.
De oorzaak is waarschijnlijk een losge
laten wiel van de vierde wagen.
Henderson te Genève aangekomen.
De voorzitter van de ontwapeningscon
ferentie, Henderson, is te Genève aange
komen, om zich persoonlijk op de hoogte
te stellen van de werkzaamheden van een
aantal commissies en subcommissies, die
de laatste maanden aan het werk zijn ge
weest.
Henderson legde een korte verklaring
af, waarin hij erop wijst, dat het werk
der ontwapeningsconferentie nog geens
zins dood is, zoodat degenen, die een
algemeen ontwapeningsverdrag van de
grootste beteekenis achten v oor den vrede,
de hoop nog in het geheel niet hebben op
gegeven.
Het conflict tusschen Italië en Abessynië.
Uit Stresa wordt gemeld: Zoowel Italië
als Abessynië hebben erin toegestemd, hun
grensgeschil te onderwerpen aan een ver
zoeningscommissie.
Een beroep op Hitier?
D'e leiders der kerkelijke oppositie in
Duitschland hebben Woensdag een ver
gadering gehouden met het oog op een
mogelijke interventie van den staat in
het kerkconflict, die, naar zij vreezen, zal
leiden tot een poging de belijdeniskerk
te ontbinden.
Hardnekkige geruchten doen de ronde,
dat in deze vergadering een beroep op
Hitler is gedaan, waarbij hem de belofte
door hem in zijn Rijksdagrede van 23
Maart 1933 afgelegd, in herinnering
wordt gebracht. In die rede had Hitier o.a.
het volgende verklaard: D'e nationale re
geering ziet in de twee christelijke reli
gies de belangrijkste factoren voor de
handhaving van onze nationale saamhoo-
righeid. Zij zal de overeenkomsten, welke
tusschen baar en de afzonderlijke staten
zijn gesloten, eerbiedigen.
Nog geen der predikanten der belijde
niskerk, die in een concentratiekamp wa
ren opgesloten, is op vrije voeten gesteld.
Korte Berichten.
De D'anzigsche nationaal-socialisti-
sche leider, Forster, die het er blijkbaar
naar den zin van Hitier niet best heeft
afgebracht, is met verlof gegaan. Naar
verluidt, zou bij worden opgevolgd door
Buerckel, die thans in bet Saargebied de
leiding heeft.
Dr Karl Winter, onderburgemeester
van Weenen, brengt een niet-officiëel be
zoek aan Londen.
Hij hoopt alvorens huiswaarts te kee-
ren Parijs en waarschijnlijk Neder
land te bezoeken om zijn studies inzake
woningbouw en sociale maatregelen voort
te zetten.
Bij Moskou wordt een fabriek opge
richt, kostende 100 millioen roebel om op
groote schaal een nieuw praeparaat tegen
malaria te maken ter vervanging van
kinine.
Burgemeesters.
Met ingang van 1 Mei is benoemd tot
burgemeester der gemeente Velsen mr M,
M. Kwint, met toekenning van gelijktijdig
eervol ontslag als burgemeester van Zui
len.
Dr H. Colijn te Loenen.
Naar men verneemt heeft minister
president dr H. Colijn voor het doorbren
gen van zijn kort binnenlandscb verlof
zijn intrek genomen in hotel „Zilven" te
Loenen op de Veluwe.
Pensionneerjng van Gedeputeerden.
In het binnenkort te verwachten cu
mulatie-ontwerp zal naar gemeld
wordt door de regeering o.a. worden
voorgesteld niet alleen de pensionneering
van wethouders doch ook die van Gede
puteerde Staten in den vervolge tegen te
gaan. Zijn wij wel ingelicht, dan is het
de bedoeling om in plaats van pensioen
Binnenland.
Moord te Schiermonnikoog.
De werkverschaffing en de particuliere
aannomers.
Geen pensionneering van Gedeputeerden
meer?
Buitenland.
De conferentie te Stresa.
Treinongeluk in Frankrijk.
een afloopend wachtgeld toe te kennen
echter van niet langer dan drie jaren.
Werkverschaffingsobjecten.
Do minister van Sociale Zaken heeft
nogmaals de aandacht der gemeentebe
sturen en andere overheidsorganen ge
vestigd op de mogelijkheid om de uitvoe
ring van objecten in werkverschaffing op
te dragen aan particuliere aannemers.
De gebruikelijke voorwaarden zooala
voorgeschreven loonen, die liggen tus
schen de steunnormen en de loonen uit
het vrije bedrijf, en aanwijzing der ar
beidskrachten door de arbeidsbeurzen,
zijn van kracht. De bestekken der betref
fende werken zullen aan den minister ter
goedkeuring worden gezonden.
Voorts zal een permanente commissie
worden ingesteld bestaande uit vertegen
woordigers van de werkgevers uit het
bouwbedrijf en eenige ambtenaren, welke
zal nagaan, welke werkverschaffingsob
jecten zich leenen voor uitvoering door
het particuliere bedrijf, en die de wijze
der uitvoering en den inhoud der bestek
ken zal vaststellen.
Met name de instelling van dit over
leg houdt de mogelijkheid voor groote
verbeteringen en bezuinigingen in. Tot nu
nu toe was de behandeling dezer zaken
uitsluitend in banden van ambtenaren.
Ingezonden Mededeeling.
VOOR DE PIJP
KPVV
Meys,
ROOKT IBIS EN GÉÉN ANDERE SHAG
Het rubbervraagstuk in de zooileder
industrie.
Door de federatie van Nederlandsche
lederfabrikanten is, naar het „Huisgezin"
meldt, besloten, om een medisch adviseur
te benoemen, om op wetenschappelijke
gronden aan te kunnen toonen, dat leder,
om hygiënische redenen, door geen enkel
ander product is te vervangen.
Schorsing bij een werkverschaffing.
Door den opzichter der Ned. Heide
maatschappij zijn 66 arbe:ders uit Hen
gelo geschorst, die te werk gesteld waren
aan de Reggewerken onder de gemeente
D'elden.
De oorzaak van de schorsing is gelegen
in een meeningsverschil omtrent de hoe
grootheid van het loon, dat de arbeiders
dachten te ontvangen.
De plaatselijke contactcommissie beeft
deze zaak in onderzoek.
Kindervervoer door de spoorwegen.
Naar men verneemt zijn door de Ned.
Spoorwegen inzake kindervervoer de vol
gende gunstige bepalingen ingevoerd.
Twee tezamen reizende kinderen bene
den 10 jaar mogen reizen op één vacan-
tiekaart (welke met Paschen, Pinksteren
en van 1 Juli t./m. 15 September worden
uitgegeven) en op één 8-daagsche abon
nementskaart (welke dagelijks verkrijg
baar zijn). Bovendien is de leeftijdsgrens
van kinderen, reizende op de bekende
„uitstapjes-biljetten voor kinderen", wel
ke tot nu toe was beneden 18 jaar, ver
hoogd tot beneden 20 jaar.
