mJw JmwwUrlm
EERSTE BLAD
MAANDAG 8 APRIL 1935
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
49e JAARGANG - No. 100
Buitenland
Binnenland.
Het K. L. M.-vliegtuig
De Leeuwerik" in Duitsch-
land verongelukt.
De zeven Inzittenden gedood.
Helangrijkste Nieuws,
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie vaa het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 10, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2,50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
VUssingen f0.20. Losse nummers 5 cent
Advertentie 30 sent no- regel. Ingezonden
nwdedeeltagan 30 egnt per rsgrel. Kistna
AdvertsstlSn Dinsdags en Vrijdags 10,", bü
vooruitbstaüng. Onder letter of motto 10.85,
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
De Tlendaagsche veldtocht.
Nog een tiental dagen en de Staten-
stembus gaat open.
Het noodzakelijke werk, dat in verband
met de verkiezingen gedaan moet worden
kan dus nu niet langer worden uitgesteld.
Alle ben® moeten nu aan dek.
Vooral in verband met de omstandig
heden, waaronder deze verkiezingen ge
houden worden i® dat noodzakelijk.
Zelden is er waarschijnlijk onder de
kiezers zooveel verwarring geweest als bij
dezen stembusstrijd.
De omstandigheden zijn voor velen ver
van gunstig. Sommige categorieën der be
volking hebben het al zeer zwaar te ver
antwoorden. En de maatregelen door de
regeering genomen om het leed te ver
zachten en den ondergang der bedrijven
te voorkomen, laten niet na hoeveel
goeds daardoor ook is bereikt onte
vredenheid te wekken.
Als hongerige gieren vliegen sommige
partijen daarop af, om tegen de regeering
stemming te maken in de hoop daardoor
straks bij de verkiezingen profijt te heb
ben.
Over de beteekenis van de Statenver
kiezing zelf spreekt men daarbij weinig.
Zelfs wordt getracht de aandacht van wat
bij deze verkiezingen hoofdzaak is, af te
leiden.
Wanneer men ziet, op welke wijze
en met welke middelen er zooal gewerkt
wordt, dan is het waarlijk geen wonder,
dat sommigen het hoofd kwijt raken, dat
ze beginnen te twijfelen en te weifelen.
Noodig is daarom, dat er in de dagen
die ons nog resten, met kracht gewerkt
wordt otm de kiezers voor te lichten, en
verkeerde voorstellingen weg te nemen.
Georganiseerd en ongeorganiseerd.
De kiesvereenigingen hebben hier in de
eerste plaats een taak, maar verder ook
alle Antirevolutionaire kiezers en kieze
ressen persoonlijk.
Een ieder doe zijn plicht.
Door geheel Zeeland moet worden door
gegeven en herhaald en telkens weer her
haald het parool:
Stemt No. 1 van lijst 5.
De eerste candidaten op de A. R. lijsten
in de verschillende Statendistricten in
Zeeland zijn:
Middelburg J. W. van 't Hoff.
Goes
Hulst
Sluis
Tholen
Ylissingen
Zierikzee
C. P. Vogelaar.
Mr P. Dieleman.
H. van MazIJk.
C. J. Sonke.
P. G. Laernoes.
W. den Boer.
Zierikzee.
Door een bijzondere samenloop van om
standigheden is onze candida'tenlijst in
den kieskring Zierikzee niet zooals de
bedoeling was met de andere Antirevo
lutionaire lijsten in Zeeland verbonden.
Daardoor zijn de kansen voor onzen af
gevaardigde voor dit district niet verbe
terd.
Hopeloos staat de zaak echter niet.
Als er hard gewerkt wordt en dat
mogen we van onze vrienden op Schou
wen en Dui'veland verwachtendan is
het wellicht mogelijk een zoodanig aantal
stemmen te behalen, dat de zetel van den
heer Den Boer behouden blijft.
Maar dan zullen ook alle krachten
moeten worden ingespannen.
In 1931 maakte het district Zierikzee
een goed figuur.
Wij kwamen 'toen van 1765 stemmen in
1927 op 2069 stemmen.
Er was toen met uitzondering van
Ouwerkerk, Renesse en Serooskerke
over heel de linie vooruitgang.
Als het gelukt op 17 April een zelfde
sprong vooruit te maken, dan is zoo goed
als zeker het gevaar geweken.
Het werken daar is niet moeilijk.
De naam van onzen eersten candidaat,
den heer W. den Boer, heeft een goe
den klank. Hij is een mem met rijke le
venservaring, die principieel vast in de
schoenen staat. 'Een candidaat door vrien
den en tegenstanders gerespecteerd,
Met groote voortvarendheid daaraan
gewerkt om, onder beding van Gods zegen,
den heer Den Boer voor de Staten te be
houden.
Ludsndorff In eera hersteld.
De uit den wereldoorlog bekende „Ge-
neral-Quartiermeister" Ludendorff zal
morgen den leeftijd van 70 jaren berei
ken.
Na de onlangs gemelde tot stand ge
komen verzoening tusschen Hitier en con
sorten met den, gelijk men weet, weinig
populairen generaal-buiten-dienst, zijn
er allerlei geruchten in omloop gekomen.
Een dier geruchten luidde zelfs, dat hij
benoemd zou worden tot chef van den ge-
neralen staf.
Van dit gerucht is geen bevestiging ge
volgd. Maar wel zou Ludendorff ter ge
legenheid van zijn 70sten verjaardag be
noemd worden in een even hoogen rang
als wijlen president von Hindenburg, n.l.
generaal-veldmaarschalk. En wel als een
persoonlijk eerbewijs; dus xdet als
dienst-benoeming.
Bisschop Marahrens in arrest.
Bisschop Marahrens, de leider der Be-
lijdeniskerk, werd gistermorgen gearres
teerd, doch later weer in vrijheid gesteld.
De arrestatie had plaats in Darmstadt, op
het oogenblik 'dat hij de kerk wilde bin
nengaan om een godsdienstoefening te
leiden voor de bevrijding van de geeste
lijken, die in het con centratiekamp van
Dachau zijn opgesloten, omdat zij weiger
den te gehoorzamen aan de bevelen van
bisschop Dietrich, wiens benoeming zij als
onwettig beschouwen. Breit, de voornaam
ste adviseur van bisschop Meiser, werd
tegelijk met bisschop Marahrens gearres
teerd. Na thun invrijheidstelling werd
hun verboden het kerkgebouw te betreden.
Nog meer bewapening.
De Roemeensche regeering heeft in het
parlement een wetsvoorstel ingediend be
treffende een nieuwe opdracht aan de
Skodaf abrieken.
Het gaat om de levering van geschut
en munitie tot een bedrag van 600 milli-
oen Tsjechische kronen (f 36 millioen)
ten behoeve van het Roemeensche leger.
Vijf Russische beambten tot den kogel
veroordeeld.
Naar uit Krasnodor (Noord-Kauka-
eië) wordt gemeld, heeft het plaatselijk
gerechtshof vijf beambten, onder wie
vier ambtenaren van de crimineele po
litie en den administrateur der gevange
nis, tot den dood door den kogel ver
oordeeld. Zij hadden tal vein misdadigers',
die tot de doodstraf veroordeeld waren,
tegen betaling uit de gevangenis vrijge
laten. De vrijgelatenen werden dan in de
boeken als terechtgesteld ingeschreven.
Een loopgraaf geeft haar dooden terug.
In het bosch van Le Marsier (Fr.) is
in een uit den wereldoorlog overgebleven
loopgraaf het stoffelijk overschot van 20
Duitscbe soldaten en een officier gevon
den. De lijken zijn overgebracht naar het
Duitsöhe oorlogskerkhof te Mancourt.
Wapens en lederwerk waren nog vrij goed
behouden. Uit de houding, waarin de
mannen werden gevonden blijkt, dat zij op
het moment van hun dood op het punt
stonden een stormaanval te ondernemen,
de officier had zijn signaalfluit in den
mond'. In de loopgraaf werden verder nog
een aantal brieven, briefkaarten, enz. uit
het jaar 1917 ontdekt.
De verkiezing in Dantzig.
Tegenvaller voor de Nazi's.
De verkiezingen voor den Volksdag te
Dantzig hebben het volgende resultaat ge
had
(Nat. front) 9.760 (13.596)
N.S.D.A.P. 139.200 (28 Mei'33 109.029)
Soc. Dem. 37.530 (37.882)
K. P. D. 6.880 (14.566)
Centrum 30.059 (31.336)
lijst Weise
lijst Pietsch 750
Polen 8.100 6.743)
De N.S.D.A.P. heeft in totaal 59.993 °/o
van het aantal uitgebrachte stemmen op
zioh vereenigd. Er was echter een meer
derheid van 66.66 °/o noodig om een
grondwetswijziging mogelijk te maken.
Roosevelt's mlllfoenenregen.
Nimmer sedert Roosevelt aan het be
wind kwam is een wetsontwerp zoo 'be
streden en was een zoo langdurige pro
cedure noodig alvorens een overeenstem
ming kon worden bereikt in zake het
groote werkverschaffingsplan van presi
dent Roosevelt, dat thans door het Huis
van Afgevaardigden en door den Senaat
is goedgekeurd.
Volgens het plein zal 880 millioen dollar
voor directe steunverleening worden ge
bruikt, totdat de werkloozen in de werk
verschaffing te werk kunnen worden ge
steld. Een bedrag van 800 millioen zal
worden besteed voor de verbetering van
hoofdverkeerswegen; een half milliard
dollar zal worden gebruikt voor land
bouwdoeleinden en 100 millioen dollar
voor electrificatie van het platteland, dat
thans nog ten deele van electrisohen
stroom verstoken is.
Verder is 450 millioen uitgetrokken
voor woningbouw, 300 millioen voor bur
gerlijke steunverleening, 900 millioen voor
leeningen aan staten en 350 millioen voor
verbetering en aanleg van dijken en an
dere werken.
Naar uit Miami wordt gemeld zal pre
sident Roosevelt zijn vacantietooht afbre
ken en onmiddellijk naar Washington te-
rugkeeren.
Korte Berichten.
Een hevige aardbeving is waargeno
men in Pamir (hoogland in Centraal
Azië). Het epicentrum bevond zich op
490 KM. van Tasjkent.
De Nationale Vergadering van Por
tugal heeft een wetsontwerp aangenomen,
waardoor geheime genootschappen in
Portugal worden verbaden. De ontwerper
van deze wet heeft een heftige critiek
uitgeoefend op de vrijmetselarij. Ambte
naren zullen onder eede moeten verkla
ren, dat zij niet tot geheime vereenigin
gen behooren en ook nimmer tot een der
gelijke vereeniging zullen toetreden.
Als reclame voor de Ceylon thee
zal op een de geheele haven van Colombo
beheerschende plaats een enorm bord
worden geplaatst met de woorden „Cey
lon voor goede thee". Het bord zal op zee
reeds op grooten afstand zichtbaar zijn.
Bij' een ontploffing in een fabriek
te Bombay werden zestien arbeiders ge
dood, terwijl vele personen lichte en zwa
re kwetsuren opliepen.
Eden is Zondagmiddag door een
specialist onderzocht. De artsen hebben
Eden vier weken volstrekte rust voor
geschreven.
NEDERLAND EN BELG IE.
Onze gezant, jhr mr A. W. L. Tjarda
van Starkenborgh Stachouwer, heeft de
zer dagen een noenmaal aangeboden aan
een aantal hooge Belgische ambtenaren,
waaronder de heeren Van Langenhoven
en Van Zuylen van het departement van
Buitenlandsche Zaken en de heer Del-
mer, de secretaris-generaal van Open
bare Werken.
Bij deze gelegenheid is, naar het
„Hdbl." meldt, een uitvoerige gedachten-
wisseling gevoerd over de quaestie van
de herziening der verdragen van 1839.
Zijn we wel ingelicht, dan heeft deze be
spreking echter weinig resultaten opge
leverd. De oude moeilijkheden, die reeds
zoo lang tusschen Nederland en België
hangende zijn, werden geen stap nader
bij een oplossing gebracht. Van Neder-
landsche zijde werd aangedrongen op
Belgische concessies in het Oosten, met
behoud van den status quo in het Wes
ten. België daarentegen wenscht de han
gende quaesties in Oost en West gelijk
tijdig op te lossen. Het stelt te dien be
hoeve voor, een gentleman-agreement te
sluiten. Hierover worden de besprekingen
op het oogenblik nog voortgezet. Het
schijnt echter, dat er van Nederlandsche
zijde weinig animo voor een dergelijke re
geling bestaat.
Buitenlandsche arbeidskrachten.
Naar men verneemt, zal dezer dagen
een Kon. Besluit verschijnen, waarbij
voor de tewerkstelling van verschillende
nieuwe groepen van buitenlandsche ar
beidskrachten het vergunningstelsel
wordt ingevoerd.
Tot de nieuwe groepen, waarvoor dan
ook vergunning noodig zal zijn, behooren
o.m. de metaalbewerkers, kappers, meu
belmakers, arbeiders in schoenfabrieken,
handels- en kantoorbedienden enz.
Onze boteruitvoer naar Amerika.
Naar gemeld wordt, is de boterpositip
in ons land in de laatste weken eenigs-
zins verbeterd, vooral tengevolge van het
feit, dat enkele exporteurs zich veel
moeite hebben gegeven beduidende quan
ta boter naar Amerika te verkoopen. In
de laatste weken zijn 12 a 15000 vaten
boter naar Amerika verzonden (elk vat
is 50 Kg.). Naar verwacht mag worden
zal er in de naaste toekomst nog meer
boter naar Amerika gaan.
De afzet van Nederlandsche boter in
de Vereenigde Staten trekt des te meer
de aandacht, omdat onze export daar
heen in de laatste jaren niets te beteeke-
nen had. In 1920 werd er nog een be
hoorlijke hoeveelheid verkocht, doch ge
leidelijk werd dit minder en na 1927
stond de uitvoer van Nederlandsche bo
ter naar Amerika practisch stop.
Bezulniglngsontwerp en steun
scheepvaart.
H'-t eerder aangekondigde algemeene
steunplan voor de scheepvaart i niet te
verwarren met eventueelen regeerings-
steun voor den scheepsbouw i heeft den
Raad van State gepasseerd en zal tege
lijk met het algemeene bezuinigingsont-
werp, waarschijnlijk tegen het einde van
de volgende week bij de Staten-Generaal
worden ingediend.
De dubbele vllegdlenst op Batavia.
Het plan der K. L. M. am in Juni twee
maal per week op Batavia te gaan vlie
gen, vindt in de Indische pers geen on
verdeelde instemming.
„De Locomotief" juicht het plan toe, en
schrijft o.m.:
Men kan nu over de luchtvaartaangele
genheden verder denken zooals men wil,
ons komt het voor, dat met dit besluit
toch bovenal gegeven wordt een stovig be
wijs van daadkracht. Men zou kunnen
zeggen: dit is Plesmans antwoord. Ant
woord op critiek en twijfel. Het is een
antwoord, niet in woorden, maar in da
den.
Het dwingt respect af, en wij mogen
hier niet nalaten de oprechte hoop uit
te spreken, dat dit besluit wederom zal
blijken een nationale prestatie te zijn."
Het Nieuws van den Dag voor Ned.-
Indië daarentegen betoogt:
„Aan twee diensten in de week be
staat geen behoefte en de kosten daarvan
zullen schrikbarend hoog blijven. Boven
dien, wat de passagiersdiensten betreft,
'kan een reeds nabije toekomst groote
veranderingen brengen, wanneer inder
daad de luchtverbinding met Zeppelins
mogelijk en loonend blijkt te zijn, hetgeen
toch op dit Oogenblik de meening der
deskundigen is. Snelle postvliegtuigen
zullen dan meer dan ooit gewenscht blij
ven. Met deze mogelijkheid dient dan
toch wel rekening gehouden te warden."
Geheel gerust is het blad echter niet.
„De „zaak der Douglassen" heeft, al
leen reeds door de deining welke zij
veroorzaakt heeft, bewezen, dat er iets
met onze luchtvaartpolitiek niet in orde i
lis. De houding der Regeering is niet
bemoedigend voor de verlangde correctie
van begane fouten; men heeft langen tijd
geen buitenlandsche concurrent gekend,
deze vormt thans echter een groot ge
vaar. Wij hebben dan ook den indruk,
dat de K. L. M. met dit gevaar onvol
doende rekening hötidt, althans niet de
juiste methode volgt om het op afdoende
wijze het hoofd te kunnen bieden."
99
Het K. L. M.-vliegtuig „Leeuwerik",
commandant P. Soer, is Zaterdagmiddag
op weg van Praag naar Amsterdam bij
Brilon (tusschen Dortmund en Cassel) te
gen 'n berg gevlogen en verbrand. Alle in
zittenden, de vier leden der bemanning en
drie passagiers', kwamen om het leven. De
namen der slachtoffers zijn: eerste be
stuurder P. Soer, de tweede bestuurder
Prillewitzi, de marconist v. d. Klein en de
Binnenland.
Het K.L.M.-vliegtuig de „Leeuwerik" ver
ongelukt. Zeven dooden.
De verdediging van den gulden.
Verduistering in de Hoeksche Waard.
Boteruitvoer naar Amerika.
Bestrijding van de jeugdwerkloosheid.
Buitenland.
De verkiezingen te Danzig.
D'e werkloosheidsbestrijding in Amerika.
werktuigkundigen Weiman en Wingelaar.
Voorts de twee passagiers, de heeren W,
de Vlugt, zoon van den burgemeester van
Amsterdam en de heer Briel, lid der di
rectie van de A. K. U. te Arnhem.
De K. L. M. wordt den laatsten tijd wel
zwaar getroffen. Na de zoo tragische
Uiver-ramp reeds zoo kort daarna dit
drama met de Leeuwerik.
Er woedde Zaterdagmiddag omstreeks
had drio zoo meldt eon tnj/,andere me
dewerker van do „Telegr.", die zich te
Brilon bevond, toen de ramp gebeurde
een geweldige sneeuwstorm. Jn gierende
vlagen zweepte da wind do sneeuw door
de lucht; er stond een ware wervelwind,
waarin het een mensch groote moeito
kostte op de been te blijven.
In dat weer hoorde ik om naar schat
ting half drie het geronk van motoren
boven mij. Onwillekeurig keek ik naar bo
ven en ik zag een vliegmachine tegen den
wind optornen.
Het zioh was slecht; meer dan 200 M.
ver zullen de piloten niet hebben kunnen
zien. I'k verloor de machine dus na enkele
oogenblikken uit het oog. Twintig minu
ten later vernam ik, dat het vliegtuig was
neergestort.
Terstond heb ik me naar de plaats be
geven waar de ramp was gebeurd en voor
zoover ik uit de verklaringen van perso
nen, die zich in de onmiddellijke nabij
heid bevonden, en uit mijn bevindingen op
de plek van het onheil heb kunnen vast
stellen, is het vliegtuig in de sneeuwjacht
verdwaald en tegen den Burgberg die zich
nabij het gehucht Rosenbeck bevindt, aan
gevlogen.
Op de berghelling bevindt zich een den-
nenbosch; om dit te ontgaan moet de be
stuurder scherp naar links zijn uitgewe
ken, en hierbij moet hij tegen een berg
weide zijn gevlogen. De Leeuwerik is toen
over den kop geslagen, er volgden ont
ploffingen en daarna vloog de machine in
brand. Enkele minuten moeLhet vliegtuig
hebben gebrand, want toen de eerste om
wonenden te hulp kwamen snellen, bleek
alle hulp reeds ij-del. Het vliegtuig was
geheel uitgebrand en geen der inzitten
den leefde nog.
D'e passagiers zijn door de botsing al
len naar het voorste gedeelte der machine
geslingerd en hun zeven lichamen bevon
den zich vlak bij elkaar, allen zoozeer
door het vuur verminkt, dat herkenning
uiterst bezwaarlijk zal zijn.
De zeven menschen moeten allen vrij
wel op slag dood zijn geweest.
De streek is daar buitengewoon een
zaam, zo-odat het ongeveer een kwartier
duurde alvorens degenen, die het vreeset
lijk ongeluk zagen gebeuren, ter plaatse
konden zijn- Het was een afschuwelijk
schouwspel, dat zich daar aan hen voor
deed.
Van de prachtige P 18 was niets meef
over dan het kromgetrokken ijzeren ge-
De zeven personen, die bij de ramp van de „Leeuwerik" om het leven kwamen.
Boven v.l.n.r.: H. Wingelaar; E. A. J. Prillwitz en de commandant Piet Soer.
Onder v.l.n.r,: Mr W. de Vlugt; H. L. A. Briel; marconist v. d. Klein en P. Weiman
